Γιατί επιμήκυνση και όχι διαγραφή χρέους;

 

Του Κώστα Σαρρή*

 

Η παράταση φαίνεται να οδηγεί (εκτός θαύματος) το παιχνίδι στα… πέναλντι, στο μεγαλύτερο φόβο του τερματοφύλακα. Εκεί δείχνουν να πηγαίνουν τα πράγματα με την κουβέντα που ανοίγει για "παράταση της αποπληρωμής του χρέους" μπροστά στα αδιέξοδα της αντιμετώπισης της… "ελληνικής τραγωδίας".

Ανάβει έτσι πάλι η συζήτηση για την αντιμετώπιση του βάρους του χρέους καθώς όλοι πλέον παραδέχονται – αν και ορισμένοι δεν το ομολογούν ανοιχτά – ότι η κατάσταση των υποχρεώσεων του ελληνικού κράτους στους πιστωτές του θα είναι χειρότερη στο… τέλος του Μνημονίου.

Κάπως έτσι η κουβέντα μεταφέρεται από τις φωνές που επιχειρηματολογούσαν με τα πόδια στυλωμένα ότι «δεν μιλάμε για αναδιάρθρωση του χρέους», στις φωνές που κουβεντιάζουν τώρα το ενδεχόμενο «επιμήκυνσης του χρέους» (όπως ομολογούσε στα παρασκήνια ο Στρος Καν του ΔΝΤ ήδη από τον Ιούλιο) τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και στα κοινοτικά επιτελεία, αναγκάζοντας την Α. Μέρκελ να παρέμβει αυστηρά λέγοντας ότι «η Γερμανία δεν θα δεχθεί παράταση του μηχανισμού στήριξης».

 

Γιατί επιμήκυνση και όχι διαγραφή χρέους

Σε επίσημο επίπεδο βέβαια οι κορώνες παραμένουν, τόσο από το ΔΝΤ, όσο κι από τον Ολι Ρεν που ανερυθρίαστα μιλούν από τη μια μεριά για την προοπτική νέου πακέτου μέτρων αλλά από την άλλη διαψεύδουν την προοπτική «αναδιάρθρωσης ή επιμήκυνσης του χρέους». Αλλά και από το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο που ετοιμάζει νέο "χαράτσι" στο δημόσιο (με αιχμή το "ενιαίο μισθολόγιο" που φέρνει νέες περικοπές) και "μαχαίρι" στις ΔΕΚΟ (με αιχμή τις συγκοινωνίες).

Η συζήτηση, λοιπόν, προχωράει. Και όσοι πήραν την πρωτοβουλία να αναδείξουν το αίτημα της διαγραφής του χρέους φαίνεται οι προσεγγίσεις τους να δικαιώνονται.

Περισσότερο, όμως, φαίνεται να δικαιώνονται στα μάτια του κόσμου που αγανακτεί από τις περικοπές τις οποίες καλείται να πληρώσει για χρέη που δεν δημιούργησε. Κι αναγκάζεται να φτάνει ακόμα και σε άρνηση πληρωμών, είτε ατομικά, είτε συλλογικά σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα παρά τις "τρικλοποδιές" εχθρικών συνδικαλιστικών ηγεσιών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην Ευρώπη (Γαλλία, Βρετανία):

Από τον απλήρωτο λογαριασμό της ΔΕΗ έως την άρνηση κλεισίματος εργοστασίων π.χ. της Fulgor στην Κόρινθο ή της εφημερίδας "Απογευματινή" στην Αθήνα που βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας (στα χνάρια του Ελεύθερου Τύπου της Γ. Αγγελοπούλου). Μέχρι την επίθεση στους δήθεν "προνομιούχους" εργαζόμενους στις συγκοινωνίες που αποφασίζουν συντονισμένες απεργιακές κινητοποιήσεις και τις καθημερινές κόντρες απέναντι στις περικοπές π.χ. στα νοσοκομεία, σε μια σειρά τομείς κοινωνικής πρόνοιας και της τοπικής αυτοδιοίκησης τώρα με τον «Καλλικράτη».

Δεν πρόκειται, δηλαδή, μόνο για συζήτηση που ανοίγει περιορισμένα σε κάποια κλειστά τραπεζικά, κοινοτικά ή κυβερνητικά στρατηγεία. Αλλά για συζήτηση που ανοίγει στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων όπως βιώνουν τις επιπτώσεις στη ζωή τους.

Κερδοσκόποι

Όσο κι αν επίσημα χείλη ξορκίζουν την «αναδιάρθρωση του χρέους» (έτσι λέγεται κομψά η ελεγχόμενη χρεοκοπία), η διεύρυνση των δημοσιονομικών προβλημάτων από το βάθεμα της οικονομικής ύφεσης επιδεινώνει τις προβλέψεις αντί να τις βελτιώνει. Με αποτέλεσμα σειρά από φωνές που μιλούν για το ενδεχόμενο το ελληνικό δημόσιο να μην αποφύγει τελικά την χρεοκοπία, να πολλαπλασιάζονται.

Όχι μόνο από το διεθνή τύπο, όπως Wall Street Journal και Financial Times, που πάνε τη συζήτηση στο θέμα λήψης μέτρων "ελεγχόμενης χρεοκοπίας" και "επιμήκυνσης του χρέους" αλλά και από μεγάλους τραπεζικούς διεθνείς ομίλους – όπως η Citigroup και άλλοι – που ανοίγουν το θέμα προκειμένου να βρουν τρόπους να μην χάσουν όλα τα λεφτά τους πιέζοντας παράλληλα για "εγρήγορση και όχι εφησυχασμό" στη λήψη μέτρων… "νοικοκυρέματος".

Είναι οι ίδιοι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί που εκθειάζονται από τα ελληνικά ΜΜΕ όταν μιλούν «θετικά» για το «ελληνικό δράμα» και λοιδορούνται όταν μιλούν «αρνητικά».
Τις τελευταίες μέρες, μάλιστα, από τις ίδιες διεθνείς στήλες, από τη μία πλευρά αποτυπώνεται ως θετικό μήνυμα η άντληση χρημάτων από το ελληνικό δημόσιο μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού από τις ξένες αγορές (αν και την πλειοψηφία την αντλούν ακόμα από τις ελληνικές τράπεζες, η τελευταία δημοπρασία ήταν 50-50) κι από την άλλη ανοίγουν την κουβέντα για «θέσπιση κανόνων ελεγχόμενη χρεοκοπίας», προκαλώντας σχιζοφρένεια στους «εθνικούς σχολιαστές» των ελληνικών ΜΜΕ.

Παραλλαγές αναδιάρθρωσης

Το όλο θέμα βέβαια των σκληρών μέτρων και του Μνημονίου εξαντλείται στο πότε θα βγει η Ελλάδα στις αγορές να δανειστεί. Αλλά, "αν κάποιος έχει βρεθεί στην ανάγκη να δανείζεται για να εξυπηρετεί τα χρέη του, τι είναι αυτό που θα πρέπει να τον ενδιαφέρει; Να βρίσκει διαρκώς νέα δάνεια ώστε να παρατείνει την αδιέξοδη κατάσταση του ή να τελειώνει μια και καλή με το σύνολο των χρεών του; Η κυβέρνηση, όπως και οι οπαδοί των διαφόρων παραλλαγών αναδιάρθρωσης του χρέους, έχουν στόχο το πρώτο. Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι κάθε νέο δάνειο που συνάπτει η χώρα στην κατάσταση υπερχρέωσης που βρίσκεται είναι ένα ακόμη καρφί στο φέρετρο της", αναφέρει στην εφημερίδα "Το Ποντίκι" ο οικονομολόγος Δημήτρης Καζάκης που υποστηρίζει τη λύση της παύσης πληρωμών.

"Οι θριαμβολογίες για την υπερπροσφορά που εμφανίστηκε, αλλά και την οριακή μείωση του επιτοκίου των τριμηνιαίων εντόκων σε σχέση με την προηγούμενη φορά, δεν μπορούν να κρύψουν τη δεινή θέση ενός κράτους το οποίο αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα ρευστότητας, ώστε αναγκάζεται να δανειστεί με βραχυπρόθεσμους τίτλους σε τακτική βάση. Πράγμα που συνιστά εξαιρετικά επαχθή τρόπο δανεισμού. Κι αυτό διότι το ετήσιο κόστος για τα εξαμηνιαία έντοκα γραμμάτια φτάνει το 10%, ενώ για τα τριμηνιαία ξεπερνά το 16%".

Οι εκλογές στους Δήμους και τις Περιφέρειες του Νοεμβρίου έχουν ανοίξει ακόμα περισσότερο αυτή την κουβέντα. Μέχρι και ο πρόεδρος της ΝΔ Α. Σαμαράς κάνει "κολοτούμπες" προσπαθώντας να αντιπαρατεθεί στο ΠΑΣΟΚ φορώντας αντιμνημονιακό μανδύα, με μοναδικό επιχείρημα ότι έπρεπε να είχαν παρθεί μέτρα στον απλό κόσμο νωρίτερα και ότι ο Γ. Παπανδρέου και ο Γ. Παπακωνσταντίνου… άργησαν!

Μνημόνιο

Θεατρινισμοί. Με αυτά τα επιχειρήματα τα πράγματα δεν πάνε πολύ μακριά. Ούτε βέβαια πάνε με εκβιασμούς και κινδυνολογίες ότι το ΟΧΙ στο Μνημόνιο θα σημάνει περισσότερη φτώχεια ότι θα αποκλειστεί η Ελλάδα από τις αγορές διότι θα οδηγηθεί εκτός ευρώ, θα επιστρέψει στη δραχμή, θα γίνει Αλβανία… και πάει λέγοντας.
Επιχειρήματα που θυμίζουν την εποχή που οι "εκσυγχρονιστές Σημίτη" προσπαθούσαν να ελέγξουν το ΠΑΣΟΚ. Ξεχνούν ότι η πολιτική του "σκληρού" ευρώ έφερε τεράστιες ανισορροπίες μεταξύ "Βορρά" και "Νότου" στη διακίνηση εμπορευμάτων και κεφαλαίων που διαιωνίζονται και δεν αμφισβητούνται, αντίθετα ενισχύονται με συμφωνίες σκληρών κυρώσεων στις "απροσάρμοστες χώρες". Με αποκορύφωμα την πρό(σ)κληση της κυβέρνησης – εν όψη προεκλογικής περιόδου – προς στους αντιπάλους της να απαντήσουν στο εξής ερώτημα:

«Υπάρχει άλλος δρόμος η Ελλάδα να εξασφαλίσει τα 110 δισ. ευρώ του ΔΝΤ και της ΕΕ;».

Στα δυο πρώτα επιχειρήματα η εικόνα μιλάει από μόνη της. Και πάλι είναι αποκλεισμένη η χρηματοδότηση της Ελλάδας από τις αγορές και ο κόσμος σπρώχνεται σε όλο και μεγαλύτερη φτώχεια για να μεταφερθούν πόροι στους τραπεζίτες-δανειστές. Και πολύ περισσότερο τίποτε δεν δείχνει ότι οι αγορές θα ανοίξουν αφού τα νούμερα μιλούν για περισσότερα χρέη ως ποσοστό του ΑΕΠ (150%) στη λήξη του «πακέτου στήριξης». Αλλά κι αν ακόμα ανοίξουν οι "κάνουλες των αγορών" το επιτόκιο που θα ζητούν θα είναι το ίδιο ληστρικό – σε τέτοιες δραματικές συνθήκες.

"Αμείλικτο" δίλημμα;

Στο άλλο επιχείρημα, το δίλημμα μπορεί να εμφανίζεται «αμείλικτο»: Ποιος θα εξασφαλίσει 110 δισ. ευρώ; Αλλά υπάρχει κι άλλη σκοπιά να δει κάποιος τα πράγματα. Υπάρχει μια άλλη απάντηση που μπορεί να δώσει λύση και να εξασφαλίσει όχι 110, αλλά 340 δισ. ευρώ! Είναι η πρόταση αντί για επιμήκυνση, διαγραφή του χρέους που αγγίζει τα 340 δισ. ευρώ. Πάγωμα του χρέους τώρα, λοιπόν, για να απελευθερωθούν αυτοί οι τεράστιοι πόροι που ρίχνονται στις "μαύρες τρύπες" των τραπεζών.

* Μόνο οι τόκοι θα είναι αυξημένοι κατά 60% στην τριετία που λήγει το 2011. Πριν την κρίση ήταν κάτω από 10 δισ. ευρώ και τώρα υπολογίζεται να φτάσουν τα 15,8 δισ. το 2011!

* Συνολικά για τόκους και χρεολύσια το 2011 θα πρέπει να σπαταληθεί το ποσό των 43,4 δισ. ευρώ, σχεδόν 11 δισ. ευρώ περισσότερα από αυτά που πληρώθηκαν το 2010 ή ποσοστό 32,7%.

Πόροι οι οποίοι θα μπορούσαν αντί να πηγαίνουν στα τραπεζικά θησαυροφυλάκια, όπως τώρα, να κατευθυνθούν στην κοινωνία.

Ποιος φοβάται μια τέτοια προοπτική;

* Κώστας Σαρρής, ksarris@pegasus.gr

 

ΠΗΓΗ: ΗΜΕΡΗΣΙΑ (20/10/2010) και http://www.nomoneynodebt.gr/details.php?id=369

 

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις έγιναν από τον admin.