Ο Θεός «πέθανε» … «Θεός σχωρέστον» ….
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα
Κάθε φορά που το Χριστό εξορίζουμε στους κοσμικούς ουρανούς και τον τοποθετούμε στον πιο μακρινό γαλαξία, θυμάμαι το επινοημένο άπειρο στα μαθηματικά. Αυτό που ταλαιπωρούμε οι φυσικοί, αφού διαισθάνομαι το αναπάντεχο: το άπειρο της διανοητικής μας ανάγκης και ανεπάρκειας ταυτίζεται με τον εξορισμένο.
Και ενώ αγνοείται το Πνεύμα που «επι-φέρεται» δίπλα ή μέσα στις ανθρώπινες καρδιές, ταυτόχρονα ο σαρκωμένος Χριστός εννοείται μόνο σαν ηθικοδιδάσκαλος ή φιλόσοφος ή πολιτικός επαναστάτης ή περίεργος εξωγήινος. Δεν μένει λοιπόν σε μας, παρά να παραμένουμε ζώα – κτήνη. Αρκεί να χωριστούμε σε συνομοταξίες, ανάλογα με το τι κατασπαράσσουμε κάθε φορά.
Τους τελευταίους αιώνες κάτω απ' αυτή την αντίληψη χρησιμοποιήθηκε η Αριστοτελική φιλοσοφία ιδεαλιστικά. Η μετά τα φυσικά φιλοσοφία του, εξηγήθηκε ως «μεταφυσική». Γρήγορα όμως η σύγχρονη φυσική ξεπέρασε τις Νευτώνειες ιδεαλιστικές απολυτότητες. Αποτέλεσμα όμως αυτής της επήρειας ήταν η πιο πέρα ιδεαλιστικοποίηση της θρησκείας.
Γιατί από κίνηση από και προς τις καρδιές, κατάντησε συνήθως κίνηση προς την μεταφυσική φιλοσοφία. Κατάντησε ορμή και λατρεία της επιστήμης, της απρόσωπης πολιτικής, του εμπορευματοποιημένου ανταγωνιστικού αθλητισμού, της κάθε λαγνείας…
Κατάντησε θρησκοληψία!!! Θρησκοληψία! Με σένα επιβιώνουμε, ιδεαλιστές, υλιστές, ηθικιστές, ρομαντικοί ή πρακτικιστές. Καταφέραμε να σε καταντήσουμε πολύπλοκο σύστημα, για κάθε ανθρώπινη δοκιμασία. Σε παραλαμβάνουμε γαρνιρισμένη οι τεμπέληδες της καρδιάς, του νου, του κορμιού. Έγινες η δικαιολογία η επίσημη του έλους μας.
Και στο δικό μου το μυαλό στροβιλίζει ένα χάος από γνώσεις και πληροφορίες. Η φύση τμήθηκε στα εργαστήρια, στις θεωρίες, στα μοντέλα. Μα τι βγήκε στο τέλος; Η ακολουθία της ανακάλυψης των στοιχειωδών σωματιδίων της φύσης αποδείχτηκε πως έχει όριο. Όριο καταστροφής, χωρίς μάλιστα αντιστροφή. Εκεί συγκλίνει και η αλληλουχία των εξερευνήσεων του αστρικού κόσμου, που είναι στην πραγματικότητα ο «σίγουρος» δρόμος κυριαρχίας των εξουσιαστών πάνω μας.
Η θεολογία έγινε σήμερα κατασκεύασμα του νου και πείραμα των ηθικοδιδασκάλων. Και μετά ψάχνουμε να βρούμε ταυτότητες και μπούσουλα στην δίνη του κυκλώνα, που λέγεται «κοινωνία της αγοράς και της πληροφορίας»… Μας περιμένει λοιπόν ο «δια βίου ανταγωνισμός και… αξιολόγηση». Ω της ματαιότητας και της ματαιοπονίας… Ένα όριο από δύο ακολουθίες. Ένα φάντασμα από δύο σχιζοφρένειες.
Και η «τρίπλα» του σκηνοθέτη: Ίσως έτσι καταλάβουμε από τα αισθητά, μερικά νοητά. Γιατί πέρα από την εξόφθαλμη αυτή τρομοκρατία, η παγίδα σκεπασμένη με φύλλα χλωρά, ενεδρεύει αλλού, πολύ κοντά μας, μέσα μας. Υποχθόνια εργάζονται στα έγκατα της γης του κορμιού μας οι καλικάντζαροι της θρησκοληψίας. Για να είναι η ορφάνια από τον Πατέρα μας παντοτινή. Γι' αυτό η ζωή μας σπρώχνεται συχνά σε λάθος θρησκευτική πορεία.
Αντί να βιώνουμε τα μηνύματα της φύσης, λατρεύουμε τους καρπούς της. Αντί να αφουγκραζόμαστε τις ανθρώπινες καρδιές, λατρεύουμε την απρόσωπη επιστήμη, ηθική και πολιτική. Αντί να γνωρίζουμε την γυναίκα από την καρδιά της, λατρεύουμε το κορμί της. Αντί να ανοίξουμε την καρδιά μας στο Σαρκωμένο Χριστό και τους Αγίους, λατρεύουμε τις γιατρευτικές «εντολές» και ψάχνουμε στα χαρτιά για… ταυτότητα…
«Κομπίνα»! Γιατί έτσι παύουμε να ψάχνουμε στα δύσβατα μονοπάτια κάθε μιας από αυτές τις «γυναικείες υπάρξεις». Και αυτές πώς να μας δεχτούν; Αφού συχνά τις νιώθουμε θλιμμένες και σκληρές; Τις καταντήσαμε απάνθρωπες οι βιαστικοί, οι κοντόφθαλμοι, οι άρρωστοι… Η πρώτη, μάνα βιολογική της ανθρωπότητας. Πριν μας αναθρέψει σήμερα, στη «νέα εποχή», τη βιάσαμε.
Νόμισε ο φαλλοκράτης νους μας, πως αξίζει να διεισδύει βίαια στα σωθικά της. Κι' αυτή μας καταράστηκε. Την πυρπολούμε με φωτιές, εξατμίσεις, φουγάρα, απόβλητα χημικά, ραδιενεργά κατάλοιπα. Δεν αντέχει. Μας δείχνει το αηδιαστικό της πρόσωπο. Αέρας μολυσμένος, πνιγηρός. Νερό σκουριασμένο, ψεύτικο. Τροφές μεταλλαγμένες, όλο θάνατο. Περιβάλλον τσιμεντένιο, ντουβάρια και άσφαλτος, μηχανές και διαφημίσεις.
Η δεύτερη, μας ανατρέφει αγκομαχώντας. Οι απρόσωπες «ευρωπαϊκού επιπέδου» εξουσίες, τα παράνομα κυκλώματα, ο σκληρός κρατισμός, το θεοποιημένο χρηματιστήριο, η ψευδαίσθηση της εμπορευματοποίησης των μέσων παραγωγής και η συγκέντρωση του πλούτου στους λίγους, κάνουν τη ζωή αβάσταχτη. Η οιδιπόδεια εκδοχή φυσικά δεν είναι η καλύτερη λύση, μα δυστυχώς ίσως να είναι αναπότρεπτη…
Η τρίτη, φυσική μάνα του καθενός, αλλά και ερωμένη, δύσκολα «συλλαμβάνει», αλλά εύκολα αποδιώχνει τους γόνους της σήμερα. Η νέα ύπαρξη ή πριν δει το φως του ήλιου στη φύση ή πριν δει το φως του Ήλιου μέσα της, θεωρείται σκουπίδι. Σκουπίδι της φύσης ή της κοινωνίας. Έκτρωση και ανεργία, οι δύο όψεις της απόρριψης.
Και η τέταρτη; Εδώ τα πράγματα είναι πιο μπερδεμένα. Στην ουσία της τρυφερή μα και αποφασιστική. Παίζει κρυφτούλι με την ελευθερία μας. Στόχος της, η υπέρβαση της κοσμικής αναγκαιότητας, της απελπισίας και του θανάτου. Τείχη «επαγγελματικά» ορθώνονται όμως μπροστά της και εγκόσμιες σκοπιμότητες, άγνοια και έπαρση…
Όσοι το κάνουμε αυτό, φουσκώνουμε από «αλήθεια», πριν γνωρίσουμε την φτώχεια μας. Αράζουμε στους χώρους τους ιστορικούς της. Διώχνουμε το Ζωοποιό Πνεύμα. Παριστάνουμε τους θεραπευτές, όντας εμείς αγιάτρευτοι. Τα μάτια μας σκληρά, το κλάμα δεν έρχεται. Η σκληράδα της καρδιάς μας πέτρωσε το πρόσωπό μας. Καταντήσαμε «κινούμενα σχέδια».
Από κάποια άποψη πολύ σημασία δώσαμε στους κατέχοντες χρήμα, όπλα, έδρες, γνώσεις, θρόνους και αλήθεια. Μόνη μας ελπίδα «οι φτωχοί τω πνεύματι». Ανάμεσά τους μας θέλει και μας ψάχνει το Πνεύμα. Ναι, είναι δύσκολο να πιστέψει σ' αυτά κανείς σήμερα και να παλέψει.
Όμως το Αστέρι της Ανατολής πάλι θα φωτίσει και ας χάνεται συχνά στον Ουρανό. Έτσι δεν τα κατάφεραν και οι Μάγοι; Και ας ήσαν σοφοί και πλούσιοι και ας προσπάθησε να τους δουλέψει ο Ηρώδης…
* Η πρώτη δημοσίευση του άρθρου του Π. Α. Μ. έγινε το Νοέμβριο του 1985 στο α-περιοδικό ΨΩΜΙ και ΚΡΑΣΙ, τ. 3, σελ. 7-9, Πάτρα.
* Η δεύτερη δημοσίευση, με μικρές παραλλαγές, έγινε στην τοπική εφημερίδα «Η ΚΕΡΤΕΖΗ», αρ. φ. 15, Δεκέμβριος 1996.
