To Δόγμα του Σοκ χτυπά το Πουέρτο Ρίκο

Μια Συνέντευξη με τις Naomi Klein (ΝΚ) και Mercedes Martinez (ΜΜ)

Μετάφραση: Αιμιλία Τσαγκαράτου, Σοφία Χατζοπούλου

Η αμερικάνικη αποικία του Πουέρτο Ρίκο έχει υποστεί μια σειρά από σοκ τα τελευταία χρόνια. Το 2006 έληξαν οι φοροαπαλλαγές που στόχευαν στη προσέλκυση επιχειρηματιών στο νησί, προκαλώντας την εκτεταμένη φυγή κεφαλαίων. Μετά χτύπησε η οικονομική κρίση και το κράτος του νησιού δανείστηκε τεράστια ποσά χρημάτων.

Η κρίση χρέους που επακολούθησε οδήγησε σε μαζικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα. Από τότε ο ομοσπονδιακός νόμος PROMESA (Υπόσχεση) έχει δημιουργήσει ένα μη αιρετό συμβούλιο οικονομικής επίβλεψης και διαχείρισης, ή αλλιώς “Junta”, το οποίο έχει στόχο να επιβάλλει ακόμη μεγαλύτερη λιτότητα στο νησί. Και μετά από όλα αυτά χτύπησε ο τυφώνας Μαρία.

Πάνω από 300 σχολεία έχουν ήδη κλείσει και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει εγκαταλείψει τη χώρα. Ο λαός του Πουέρτο Ρίκο έχει τραυματιστεί βαθιά , κι αυτό είναι ακριβώς αυτό στο οποίο βασίζουν την επιτυχία τους όλα τα δόγματα του σοκ.

Αυτό ακριβώς αφορά το καινούργιο βιβλίο της Naomi Klein The Battle for Paradise: 

Puerto  Rico takes on the Disaster Capitalists (O Αγώνας για τον Παράδεισο: Το Πουέρτο Ρίκο αγωνίζεται ενάντια στους Καπιταλιστές της Καταστροφής).

Ο Daniel Denvir μίλησε πρόσφατα με την Klein και την Mercedes Martinez, την πρόεδρο της εκπαιδευτικής ομοσπονδίας του Πουέρτο Ρίκο, για το Ραδιόφωνο Jacobin.

Tι συμβαίνει τώρα στο Πουέρτο Ρίκο, μετά το πέρασμα του τυφώνα Μαρία;

MM

Το Πουέρτο Ρίκο βρίσκεται ακόμα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τον τυφώνα Μαρία. Στην πραγματικότητα ο τυφώνας έφερε στην επιφάνεια όσα συμβαίνουν στο Πουέρτο Ρίκο εδώ και δεκαετίες, δεδομένου ότι είμαστε μια Ισπανική αποικία καθώς επίσης και μια αποικία των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα δημοσιονομικό συμβούλιο, το οποίο επιβάλλει σκληρά μέτρα λιτότητας ενάντια στην εργατική τάξη, ενάντια στα παιδιά μας. Εχθές ήταν η τελευταία ημέρα του τριμήνου και 265 σχολεία πρόκειται να κλείσουν οριστικά, επηρεάζοντας τις ζωές 55.000 μαθητών. Το 84 τοις εκατό αυτών των σχολείων που θα κλείσουν βρίσκονται σε αγροτικές περιοχές με μεγάλο ποσοστό φτώχειας.

Το 60 τοις εκατό των κατοίκων είναι ακόμα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Όπως κατέδειξε μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, στη χώρα μας πεθαίνουν ακόμα άνθρωποι κάθε μέρα από αμέλεια του κράτους εξαιτίας του ενεργειακού προβλήματος που υπάρχει εδώ.

Ο νόμος 80 πρόκειται να καταργηθεί. Πρόκειται για έναν νόμο που προφυλάσσει τους απασχολούμενους στον ιδιωτικό τομέα από τις αδικαιολόγητες απολύσεις, έτσι ώστε να μπορούν να πάρουν δίκαιη αποζημίωση. Τώρα προτείνουν τη μείωση του κατώτερου μισθού για τους νέους από είκοσι πέντε χρονών και κάτω. Προτείνουν την αύξηση των διδάκτρων στο πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο και το κλείσιμο διαφόρων πανεπιστημιουπόλεων. Πρόκειται λοιπόν για μια επίθεση του καπιταλισμού πέρα από κάθε όριο με καταστροφικά αποτελέσματα για το Πουέρτο Ρίκο όπως το ζούμε τώρα.

ΝΚ

Μιλάμε μια βδομάδα μετά τη δημοσίευση της μελέτης του Χάρβαρντ στο New EnglandJournal of Medicine, που εκτίμησε τον αριθμό των θανάτων ως συνέπεια του τυφώνα Κατρίνα. Οι «πλεονάζοντες θάνατοι» , όπως τους αποκαλούν, είναι περίπου πέντε χιλιάδες άνθρωποι μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη. Σημείωσαν ότι δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι οι αριθμοί θα μειωθούν.

Αυτοί οι «πλεονάζοντες θάνατοι» συνέβαιναν πριν τον τυφώνα Μαρία ως αποτέλεσμα της δημόσιας πολιτικής. Εάν κοιτάξετε τη μελέτη του Χάρβαρντ, είναι ξεκάθαρο ότι οι θάνατοι αυτοί δεν προκλήθηκαν από τη φυσική καταστροφή. Οι θάνατοι εξαιτίας των δυνατών ανέμων ή από την πτώση συντριμμιών ήταν σχετικά λίγοι.

Ο τεράστιος αριθμός θανάτων ήταν το αποτέλεσμα της κατάρρευσης των υποδομών. Ήταν το αποτέλεσμα της έλλειψης πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη, που συνδέεται με την πλήρη κατάρρευση του συστήματος ηλεκτροδότησης και του συστήματος ύδρευσης.

Αυτό έχει απόλυτη σχέση με το γεγονός ότι πριν χτυπήσει ο τυφώνας, το Πουέρτο Ρίκο βίωνε μια πολύ μεγάλη δόση από αυτό που έχω ονομάσει το «Δόγμα του Σοκ», χρησιμοποιώντας μια κρίση – πριν από τον τυφώνα, ήταν μια οικονομική κρίση, μια κρίση χρέους – για την επιβολή ενός από τα πιο βάρβαρα καθεστώτα λιτότητας στον κόσμο.

Έχουμε έναν τόσο μεγάλο αριθμό θυμάτων γιατί η συστηματική στέρηση χρημάτων από το δημόσιο τομέα είναι ο λόγος που κατέρρευσαν οι υποδομές με τόσο θεαματικό τρόπο. Όμως τώρα, αντί να υπάρχει μια αντιστροφή αυτής της πολιτικής υπάρχει μια εντατικοποίηση του ίδιου αυτού προγράμματος – μία ενίσχυσή του.

Μερσέντες, μπορείς να εξηγήσεις τον φορέα που εφαρμόζει αυτή τη λιτότητα και αυτά τα σοκ στο Πουέρτο Ρίκο – τον οικονομικό και διοικητικό μηχανισμό εποπτείας που οι κάτοικοι του νησιού ονομάζουν “La Junta” (“Η Χούντα»); Τί είναι; Πώς προέκυψε; Ποιος τον αποτελεί και τι προσπαθεί να κάνει;

MM

Η “Χούντα”, ή αλλιώς το συμβούλιο επίβλεψης δημοσιονομικού ελέγχου είναι μια δικτατορία. Συγκροτήθηκε από το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπάρακ Ομπάμα. Ο Ομπάμα ενέκρινε τον νόμο με το όνομα PROMESA, με στόχο την εξεύρεση πόρων και τρόπων αποπληρωμής ενός απεχθούς χρέους ύψους 72 δις δολαρίων από τον λαό του Πουέρτο Ρίκο.

Δημιούργησαν αυτό το δημοσιονομικό συμβούλιο όπως έκαναν και στο Ντιτρόιτ. Το συμβούλιο αυτό υποτίθεται ότι πρέπει να επιβάλλει σκληρά μέτρα λιτότητας στον λαό του Πουέρτο Ρίκο, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποπληρώσουμε ένα δάνειο για το οποίο δεν έχει γίνει έλεγχος. Εμείς ζητούμε να γίνει έλεγχος του χρέους.

Η “Χούντα¨ ή αλλιώς το συμβούλιο δημοσιονομικού ελέγχου αποτελείται από επτά, μη αιρετούς αξιωματούχους οι οποίοι μπορούν να παρακάμπτουν τους νόμους μας και τον προϋπολογισμό μας, να υποβάλλουν δημοσιονομικά πλάνα, και να εγκρίνουν (ή όχι) οτιδήποτε συμβαίνει σε αυτή τη χώρα. Οπότε αυτό δεν είναι δημοκρατία. Πρόκειται για μια δικτατορία επτά ατόμων που κυβερνούν τη χώρα μας.

Δεν βρίσκονται εδώ για να βάλουν στη φυλακή τους διεφθαρμένους πολιτικούς ή τους κατόχους ομολόγων, αυτούς που καταχρέωσαν τον λαό του Πουέρτο Ρίκο. Προκαλεί εντύπωση ότι δύο από τα μέλη του συμβουλίου δημοσιονομικού ελέγχου ήταν αναμεμειγμένοι στην υπόθεση με τα ομόλογα που εκδόθηκαν εκ μέρους του λαού του Πουέρτο Ρίκο, όταν αυτοί δούλευαν για την Santander Bank και την Banco Gubernamental de Fomento para Puerto Rico, η οποία είναι η τράπεζα του κράτους του Πουέρτο Ρίκο.

Αυτοί είναι οι υπεύθυνοι για αυτά τα ομόλογα που εκδόθηκαν εκ μέρους του λαού του Πουέρτο Ρίκο. Όπως θα έλεγε ο λαός, είναι μια υπόθεση “γιάννης κερνάει, γιάννης πίνει”. Αυτοί δημιούργησαν το χρέος το οποίο εμείς τώρα πρέπει να πληρώσουμε ενώ εκείνοι κερδίζουν τα οφέλη.

NK

Όλοι γνωρίζουν ότι το χρέος δεν πρόκειται να αποπληρωθεί. Δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Έτσι το Πουέρτο Ρίκο έκανε «διαρθρωτικές προσαρμογές» μέσω της χρήσης του χρέους.

Ένα μέρος του χρέους πιθανά να αποπληρωθεί, όμως αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ότι το χρέος χρησιμοποιείται ως ένα οικονομικό όπλο για την επιβολή ιδιωτικοποιήσεων και άλλων κερδοφόρων «μεταρρυθμίσεων». Έτσι γίνεται το όπλο που χρησιμοποιείται για την ιδιωτικοποίηση του συστήματος ηλεκτροδότησης – το οποίο μεταφέρει το ίδιο ένα τεράστιο χρέος όμως είναι πολύ κερδοφόρο.

Έτσι τα κερδοφόρα τμήματα των δημόσιων αγαθών θα δημοπρατηθούν σε ιδιώτες ενώ το χρέος θα μεταφερθεί στους πολίτες. Η Μερσέντες αγωνίζεται ενάντια σε μια παρόμοια διαδικασία στο σχολικό σύστημα, που αφήνει ανοιχτό το πεδίο για τη δημιουργία σχολείων charter.

Η Υπουργός Παιδείας του Πουέρτο Ρίκο, Julia Keleher, είπε ότι η Νέα Ορλεάνη πρέπει να είναι σημείο αναφοράς για το νησί.

ΜΜ

Είναι εδώ τόσο λίγο καιρό, κι έχει ήδη προκαλέσει τόση μεγάλη ζημιά. Πρέπει να φύγει από δω. Πρέπει να φύγει από το Πουέρτο Ρίκο αμέσως!

Πρόκειται για μια επιχειρηματία. Έρχεται σε μας ως μια μαριονέτα του συμβουλίου δημοσιονομικού ελέγχου για να επιβάλλει αυτές τις φρικαλεότητες στα παιδιά μας. Παίρνει 250.000 δολάρια μισθό, περισσότερο από κάθε υπουργό εκπαίδευσης στην ιστορία του Πουέρτο Ρίκο. Ο Higgins στην Εταιρεία Ενέργειας παίρνει περίπου 500.000 $. Ο εκτελεστικός διευθυντής του συμβουλίου δημοσιονομικού ελέγχου παίρνει 625.000 $ το χρόνο.

Όλοι αυτοί έχουν εγκρίνει τη δική τους εκδοχή του νόμου 80, ο οποίος είναι ο νόμος που θέλουν να καταργήσουν, με βάση τον οποίο μπορείς να πάρεις αποζημίωση αν απολυθείς πριν τη λήξη του συμβολαίου σου ή σε περίπτωση άδικης απόλυσης. Έχουν δημιουργήσει τον δικό τους νόμο 80, με τον οποίο ακόμα κι αν απολυθούν ή αν έχει λήξει το συμβόλαιό τους, αυτοί θα καταφέρουν να πάρουν όλα τους τα χρήματα.

Καταστρέφουν τα παιδιά του Πουέρτο Ρίκο.

Αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχουμε καταλήψεις σχολείων από γονείς, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσουν ότι κανείς δεν θα πάρει τίποτα από αυτά, ότι κανένα υλικό δεν θα αφαιρεθεί από αυτά, για να μπορέσουν να τα σώσουν. Έχουμε κάνει μήνυση στο κράτος για το κλείσιμο των σχολείων και περιμένουμε το δικαστήριο να αποφασίσει υπέρ μας, εκ μέρους όλων των παιδιών του Πουέρτο Ρίκο.

Η Julia Keleher (η οποία έχει μια εταιρεία με το όνομα Keleher and Associates με έδρα τη Φιλαδέλφεια) ήρθε εδώ πριν τέσσερα χρόνια για να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις, να απολύσει χιλιάδες εκπαιδευτικούς και να εξοικονομήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, χωρίς να ενδιαφερθεί για τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών και των εκπαιδευτικών του Πουέρτο Ρίκο.

ΝΚ

Ακούμε όλη αυτή τα ρητορική για την ανθρωπιστική βοήθεια και την ανάκαμψη που πηγαίνει στο Πουέρτο Ρίκο, όμως πρόκειται για παιδική κακοποίηση. Ακούς όλους αυτούς τους αριθμούς για το κλείσιμο τριακοσίων σχολείων. Μπορεί να φαίνεται αφηρημένο, όμως μιλάμε για παιδιά που έχουν ζήσει ένα ολοφάνερα τραυματικό γεγονός. Ο τυφώνας Μαρία ήταν ένα μαζικό τραύμα για όλους στο Πουέρτο Ρίκο: μιλάμε για παιδιά που έχασαν τα σπίτια τους, που έχασαν μέλη της οικογένειάς τους, που έζησαν την εμπειρία να φαίνεται ότι ο φυσικός κόσμος είχε στραφεί εναντίον τους.

Όποιος έχει δουλέψει με παιδιά ή είναι γονιός ξέρει ότι αυτό που χρειάζονται τα παιδιά σε μια τέτοια κατάσταση περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η επιστροφή σε μια μορφή κανονικότητας, κάποια μορφή καθημερινότητας, να έχουν έναν ασφαλή χώρο για να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους. Αυτό μπορεί και πρέπει να είναι το σχολείο σε μια τέτοια στιγμή. Έτσι αυτή είναι απλά μια διαδικασία ενός απίστευτα άκαρδου επανατραυματισμού των παιδιών και των οικογενειών τους στο Πουέρτο Ρίκο.

ΜΜ

Μια βδομάδα μετά τον τυφώνα Μαρία οι εκπαιδευτικοί από μόνοι τους άνοιξαν ξανά τα σχολεία.

Άρχισαν την επισκευή των σχολείων εξοπλισμένοι με μαχαίρια και αλυσοπρίονα κι ξαναέβαλαν τις σκεπές στη θέση του;. Και στείλαμε ένα γράμμα στην Keleher που ζητούσαμε να ανοίξει τουλάχιστον τις τραπεζαρίες, γιατί τα παιδιά δεν έχουν ηλεκτρικό ούτε νερό στα σπίτια τους. Εσείς έχετε κουζίνες γκαζιού και φαγητό εκεί πέρα που μπορεί να ταΐσει ολόκληρη την κοινότητα. Ανοίξτε τις τραπεζαρίες κι εμείς θα μαγειρέψουμε. Αυτή απλά αρνήθηκε, και έτσι πολλοί γονείς κατέλαβαν ακόμα και τις τραπεζαρίες μετά τον τυφώνα, έτσι ώστε να μπορέσουν να ταΐσουν τα παιδιά τους και τα μέλη της κοινότητας.

Αφού πέρασαν δυο βδομάδες τα περισσότερα σχολεία ήταν έτοιμα να ανοίξουν χάρη στη δουλειά του λαού. Γιατί μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό. Το κράτος δεν εμφανίστηκε, ούτε αυτό της ομοσπονδίας ούτε της πολιτείας.

ΝΚ

Η πρόφαση για το λόγο που τα σχολεία αυτά κλείνουν είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετά παιδιά για να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους, έτσι δεν είναι; Όμως εάν κοιτάξεις τους αριθμούς, η αναλογία εκπαιδευτικών-μαθητών στα σχολεία αυτά είναι ακριβώς αυτή που θα έπρεπε να είναι. Η αναλογία εκπαιδευτικών – μαθητών είχε αποσυντονιστεί από πριν, λόγω της υποχρηματοδότησης των σχολείων, όμως αυτή η «κρίση» που προσπαθούσαν να κατασκευάσουν είναι στην πραγματικότητα μια υγιής αναλογία εκπαιδευτικών – μαθητών.

Που είναι φανερό ότι οι μαθητές του Πουέρτο Ρίκο δεν το αξίζουν.

Ο Κυβερνήτης Ρικάρντο Ροσέλο είπε ότι η Μαρία είχε μετατρέψει το νησί σε έναν «μαύρο καμβά». Ναόμι, γράφεις ότι είναι το όραμα της «Πουερτοπίας», χρησιμοποιώντας τεράστιες φοροαπαλλαγές για την προσέλκυση ξένων επενδυτών,, περιλαμβανομένων και των εταιριών «κρυπτονομισμάτων». Υπάρχει ένα επιτόκιο για τις επιχειρήσεις της τάξης του 4%, τα μερίσματα από εταιρείες μέχρι ιδιώτες με έδρα το νησί έχουν πλήρη φοροαπαλλαγή. Δεν πληρώνουν στο κράτος κανένα φόρο. Για να επωφεληθούν από αυτές τις επιδοτήσεις το μόνο που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν είναι να παραμείνουν 183 μέρες το χρόνο στο νησί, το οποίο, όπως τονίζεις Ναόμι, είναι τέλειο για τους πλούσιους που θα ήθελαν να περάσουν το χειμώνα τους κάπου ζεστά. Μίλα μας για αυτό το σχέδιο ανάπτυξης που η κυβέρνηση του Πουέρτο Ρίκο και οι επιχειρηματικές ελίτ προωθούν, μαζί με αυτή την παράξενη εισβολή κρυπτονομισμάτων.

ΝΚ

Στην πραγματικότητα είναι απλά μια κομπίνα. Είναι η προσπάθεια να υπάρχει μια μορφή οικονομικής δραστηριότητας μόνο στα βιβλία.

Η ειρωνεία είναι ότι αυτή η πιο πρόσφατη οικονομική κρίση στο Πουέρτο Ρίκο είχε ως καταλύτη της τη λήξη των φοροαπαλλαγών που προσέφεραν στις αμερικάνικες εταιρείες για να τις ενθαρρύνουν να χτίζουν εργοστάσια στο Πουέρτο Ρίκο και να δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας. Το Πουέρτο Ρίκο ήταν το εργαστήριο για τις βιομηχανικές ζώνες εξαγωγών, το μοντέλο ελεύθερου εμπορίου που σάρωσε παγκόσμια, γιατί το Πουέρτο Ρίκο είναι αμερικάνικο έδαφος.

Στις δεκαετίες του ’40, του ’50 και του ’60, ένα οικονομικό σχέδιο που ονομάστηκε Επιχείρηση Bootstrap, έδωσε στις αμερικάνικες επιχειρήσεις φοροαπαλλαγές, έτσι ώστε να πάνε στο Πουέρτο Ρίκο και να φτιάξουν εργοστάσια. Ήταν εργοστάσια με χαμηλά μεροκάματα που τελικά πήγαν στο Μεξικό, στην Κεντρική Αμερική και μετά στην Ασία.

Δεν χρειάζονταν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου για να το κάνεις αυτό στο Πουέρτο Ρίκο γιατί το Πουέρτο Ρίκο είναι αμερικάνικο έδαφος. Τεχνικά, ήταν ακόμα «Κατασκευασμένο στην Αμερική». Όμως αυτό που ξεκίνησε να καταστρέφει την οικονομία του Πουέρτο Ρίκο ήταν όταν υπογράφηκε η NAFTA και προσφέρθηκαν αγορές με ακόμα πιο χαμηλά μεροκάματα και πιο αδύναμες ρυθμίσεις. Οι φοροαπαλλαγές αυτές μπορούσαν να λήξουν γιατί δεν ήταν πια αναγκαίες.

Έτσι όλο το μοντέλο αντικαταστάθηκε από το μοντέλο του ελεύθερου εμπορίου. Η τελική ημερομηνία λήξης ήταν το 2006. Αυτό ήταν το οικονομικό σοκ που λειτούργησε ως καταλύτης στην κρίση χρέους.

Τουλάχιστον εκείνες οι φοροαπαλλαγές απαιτούσαν τη δημιουργία από τις εταιρείες αυτές θέσεων εργασίας και το χτίσιμο πραγματικών εργοστασίων. Αυτό που έχουν τώρα είναι νόμους που επιτρέπουν στις αμερικάνικες εταιρείες να αλλάξουν την έδρα τους στο Πουέρτο Ρίκο. Όμως εδώ μιλάμε για οικονομικές εταιρείες, εταιρείες τεχνολογίας και όλο και περισσότερο εταιρείες που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα. Δεν χτίζουν εργοστάσια ούτε απασχολούν μεγάλο αριθμό Πορτορικανών. Υπήρχε μια προϋπόθεση, ότι έπρεπε δημιουργούν τέσσερις θέσεις εργασίας, και πριν από ένα χρόνο απαλλάχθηκαν ακόμα και από αυτό. Δεν είσαι αναγκασμένος να προσλάβεις ούτε Πορτορικανό κηπουρό εάν δεν το θέλεις, για να επωφεληθείς από αυτό το κύμα φορολογικών προσφορών.

Κανένας φόρος στα κέρδη του κεφαλαίου, κανένας φόρος στον τόκο – έτσι λοιπόν αν συναλλάσεις κρυπτονομίσματα και θέλεις να εξαργυρώσεις, θέλεις να πουλήσεις τα μπιτκόιν και να τα μετατρέψεις σε σκληρό αμερικάνικο νόμισμα, τότε αυτό που φοβάσαι περισσότερο είναι ότι θα φορολογηθείς για αυτό, σωστά; Αυτό λοιπόν που προσφέρει το Πουέρτο Ρίκο στις εταιρείες κρυπτονομισμάτων είναι «Ελάτε εδώ, κάντε τις συναλλαγές σας και δεν θα φορολογηθείτε καθόλου». Το επιχειρηματικό επιτόκιο, όπως ανάφερες, είναι 4%. Σκεφτείτε το αυτό στο πλαίσιο των περικοπών φόρων από τον Τραμπ, που μείωσε το φόρο των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ στο 20%, μια ήδη σημαντική περικοπή. Και αυτό είναι που προσφέρει το Πουέρτο Ρίκο, μπορείτε λοιπόν να φανταστείτε ότι είναι μια ελκυστική προσφορά. Όπως είπα, είναι μια απάτη, γιατί είναι συνδεδεμένο με τη δημιουργία ελάχιστων θέσεων εργασίας.

Μια βασική πλευρά αυτού του δυστοπικού μοντέλου για το μέλλον του νησιού είναι η ερήμωσή του, κάτι που συμβαίνει εδώ και πολλά, πολλά χρόνια όμως επιταχύνθηκε ακόμα περισσότερο μετά τον τυφώνα. Είναι μια διαδικασία η οποία, αν όχι σκόπιμη, είναι τουλάχιστον αρκετά καλοδεχούμενη από εκείνους που ωθούν στην εφαρμογή αυτού του «οράματος» της «Πουερτόπια» στο νησί. Πώς είναι αυτή η φυγή των ανθρώπων από το νησί;

ΜΜ

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν ήδη φύγει από το νησί. Μια μελέτη έδειξε ότι το 6 τοις εκατό των ανθρώπων που έφυγαν δεν σκοπεύουν να γυρίσουν στη χώρα. Είναι προφανές ότι θέλουν να ερημώσουν πληθυσμιακά τη χώρα. Αν κλείσεις ένα σχολείο σε μια αγροτική περιοχή όπου είναι το μοναδικό σχολείο, και το πιο κοντινό σχολείο απέχει 14 χιλιόμετρα και οι άνθρωποι δεν έχουν αυτοκίνητα, τους κάνεις να φύγουν από τα βουνά, ουσιαστικά να φύγουν από τη χώρα και δεν έχεις δουλειές. Πέρσι παραπάνω από 45.000 δουλειές στον ιδιωτικό τομέα χάθηκαν στην χώρα μας.

΄

Αυτή τη στιγμή επιβάλλουν τη “συνταξιοδότηση με κίνητρα”. Σε πληρώνουν για ένα χρόνο, αλλά μετά για πέντε χρόνια δεν μπορείς να δουλέψεις για κανέναν κρατικό φορέα. Ο ιδιωτικός τομέας δεν προσφέρει καθόλου δουλειές – που θα πάνε οι άνθρωποι αυτοί μετά από ένα χρόνο;

Ωθούν τον λαό να εγκαταλείψει τη χώρα του για έρθουν οι πλούσιοι και να δημιουργήσουν τις δικές τους πόλεις, μεγαλουπόλεις, το δικό τους Πουέρτο Ρίκο. Έρχονται εδώ και προσπαθούν να αγοράσουν εκτάσεις για να στήσουν τα δικά τους ιδιωτικά νοσοκομεία, ιδιωτικά σχολεία, ιδιωτική γη, ιδιωτικά τα πάντα.

ΝΚ

Στο Πουέρτο Ρίκο οι υπερ-πλούσιοι επωφελούνται από αυτή την τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή για να έρθουν και να πουν «Α, ναι βλέπω ένα κενό εδώ. Είναι ένα υπέροχο μέρος για μας να χτίσουμε το ιδιωτικό μας φρούριο, τον δικό μας μικρό θύλακα που δεν θα αλλάζει ανάλογα με το κλίμα».

Πριν χτυπήσει ο τυφώνας, στο Πουέρτο Ρίκο υπήρχε μια κατάσταση μεγάλων κοινωνικών κινητοποιήσεων. Την περασμένη άνοιξη, έγινε μαζική απεργία στο Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο ενάντια στην πρόταση για την αύξηση των διδάκτρων και τις περικοπές των δαπανών. Υπήρχαν μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας την Πρωτομαγιά.

Εκείνη την περίοδο η Ναόμι γράφει ότι τα κινήματα αυτά φαίνεται να έχουν καθυστερήσει τα πιο δρακόντεια σχέδια λιτότητας, όμως «Τότε ήρθε ο τυφώνας Μαρία και όλες αυτές οι πολιτικές που είχαν απορριφθεί επέστρεψαν ορμητικά με τη σφοδρότητα της Κατηγορίας Πέντε».

Μερσέντες, πες μου για αυτές τις κινητοποιήσεις που ήταν σε εξέλιξη, τί συνέβη όταν χτύπησε ο τυφώνας και προχωρώντας μπροστά, τι μπορούν να πετύχουν οι κινητοποιήσεις σας με δεδομένη την τεράστια δύναμη των εχθρών σας.

ΜΜ

Πριν τον τυφώνα γινόντουσαν μαζικές κινητοποιήσεις. Φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο είχαν κατέβει σε αποχή για 72 ημέρες και κέρδισαν μια από τις διεκδικήσεις τους ενάντια στην αύξηση των διδάκτρων. Πέρσι την Πρωτομαγιά περίπου 80.000 άνθρωποι πλημμύρισαν τους δρόμους του Σαν Χουάν, κυρίως αυτό που αποκαλείται το “Χρυσό Μίλι”, όπου βρίσκονται οι τράπεζες , διαμαρτυρόμενοι ενάντια τα σκληρά μέτρα λιτότητας, κάποια από τα οποία κατάφεραν να σταματήσουν.

Ο Κυβερνήτης του Πουέρτο Ρίκο τροποποίησε τον ποινικό κώδικα επιβάλλοντας περισσότερα χρόνια φυλάκισης σε περίπτωση εγκλήματος σε εκείνους που διαμαρτύρονται – ανθρώπους που μπλοκάρουν τους δρόμους, ανθρώπους που μπλοκάρουν την είσοδο των κατειλημμένων σχολείων. Έτσι προσπαθούν να κάνουν τους ανθρώπους να φοβούνται να διαμαρτυρηθούν.

Αυτή η Πρωτομαγιά ήταν καταπληκτική! Οι τράπεζες ήταν κλειστές. Το ίδιο και το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στο Πουέρτο Ρίκο. Η βιαιότητα της αστυνομικής καταστολής επιβάλλεται σε όλους όσους αγωνίζονται, κι αυτό το είδαμε αυτήν την Πρωτομαγιά, όπου χρησιμοποιήθηκαν δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες και στάλθηκαν 1.100 αστυνομικοί σε πορείες διαμαρτυρίας εργατών, φοιτητών, περιβαλλοντικών οργανώσεων και φεμινιστριών. Προσπαθούν να επιβάλλουν τον τρόμο αλλά ο λαός αντεπιτίθεται.

Μας συνέλαβαν για πολιτική ανυπακοή επειδή ζητήσαμε από το κράτος να ανοίξει τα σχολεία. Αλλά δεν φοβόμαστε. Νομίζουν ότι θα μας εξαναγκάσουν να φύγουμε ή θα μας φοβίσουν με τις τρομοκρατικές τους πολιτικές και την βιαιότητα της αστυνομίας ενάντια στον λαό του Πουέρτο Ρίκο. Εμείς όμως δεν έχουμε τίποτα πια να χάσουμε.

ΝΚ

Δεν νομίζω ότι με έχει εμπνεύσει κάτι περισσότερο από το να βλέπω τι μπορούν να οργανώσουν οι Πορτορικανοί στις πιο δύσκολες συνθήκες. Όχι μόνο να αντιστέκονται, όχι μόνο να λένε «Όχι» σε αυτές τις τρομακτικές, αρπακτικές πρακτικές, όμως με τα φώτα ακόμα σβηστά και χωρίς νερό, με οικογένειες να ζουν ακόμα χωριστά, να συγκεντρώνονται μαζί και να λένε «Τι θέλουμε αντί για αυτό;»

Και δημιουργώντας χώρο για όνειρα, όπως μου έδειξαν όταν ήμουν στο Πουέρτο Ρίκο, είναι ακριβώς αυτό που η αποικιοκρατία σχεδίαζε να εξαφανίσει. Το δικαίωμα των ανθρώπων να ονειρεύονται για το μέλλον τους και να σχεδιάζουν τη δική τους μοίρα. Το γεγονός ότι οι Πορτορικανοί το κάνουν κάτω από τόσο ιδιαίτερες συνθήκες είναι, νομίζω, κάτι από το οποίο όλοι μας πρέπει να πάρουμε μαθήματα.

ΠΗΓΗ: Jacobin Magazine. Το είδα: 5 Ιουλίου 2018, https://selidodeiktis.edu.gr/2018/07/05/to…BF/