Η βολική ακινησία του Κόσμου
Του Κώστα Κάππα*
Κύρια κατηγορία για την καταδίκη του Γαλιλαίου το 1633 ήταν η αθέτηση του “Διατάγματος του Καταλόγου Απαγορευμένων – Index Librorum Prohibitorum” το οποίο δημοσιεύθηκε στις 6 Μαρτίου του 1616. Σύμφωνα με αυτό, δόθηκε εντολή στον Γαλιλαίο να μην υποστηρίξει, ούτε να υπερασπιστεί, ούτε να διδάξει με οποιονδήποτε τρόπο την άποψη της ακινησίας του Ήλιου και της κίνησης της Γης.
Δεν αποδέχομαι μέσα μου ότι, οι προύχοντες της Εκκλησίας απαξιούσαν την γνώση ενός μυθικού προσώπου της εποχής (κάθε του διάλεξη μάζευε ακόμη και 2000 προσωπικότητες για να τον ακούσουν). Δεν πιστεύω ότι τους ενδιέφερε εάν η Γη είναι ακίνητη ή εάν χόρευε καντρίλιες γύρω από τον Ήλιο. Πολλοί από αυτούς πείστηκαν ή υποπτεύοντο ότι ο Γαλιλαίος είχε δίκιο. Εάν όμως το αποδέχοντο δημόσια και έβαζαν την Γη στην θέση του Ήλιου και τούμπαλιν, τότε πιθανότατα το επόμενο βήμα θα ήταν, η Κοινωνία να έβαζε τους Γαλιλαίους στο τιμόνι της και τους Επισκόπους στο εδώλιο… Από κοντά και ο απλός άνθρωπος του Μεσαίωνα. Από τον φόβο της πυράς στην Γη και στην Κόλαση; Από αμορφωσιά; Από παράδοση; Από την πειθώ των όπλων; Μάλλον από όλα μαζί.
Πάμε στο σήμερα. Στρέφω την προσοχή μου στους λεγόμενους ‘συντηρητικούς’ ανθρώπους. Προς Θεού, δεν είναι προσβλητικός ο όρος. Το μότο τους είναι: “θέλω η υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων να συντηρηθεί, να παραμείνει ως έχει και προσδοκώ μόνο κοινωνικές βελτιώσεις στα πλαίσια της αστικής νομιμότητας και όχι ανατροπές”.
Αναζητώ αυτούς τους ανθρώπους για να τους ακούσω και να τους μιλήσω. Προφανώς δεν θα τους συναντήσω στον αγώνα, στην οργανωμένη πάλη, στην ματαίωση των αντιλαϊκών νόμων, στην μάχη για την κοινωνικοποίηση των Τραπεζών και του Εθνικού Πλούτου.
Θα τους συναντήσω στην καθημερινότητα και θα ταυτιστούν οι απόψεις μας γι’ αυτήν. Στα θέματα κοινής ηθικής και ευαισθησίας (δυστυχήματα, ασθένειες, μνημόνια, πρόσφυγες, ρατσισμός, ανεργία, φτώχεια) θα συμφωνήσουμε στα αποτελέσματα, αλλά όχι στα αίτια. Εκεί όμως που το ‘συντηρητικό’ άτομο θα όφειλε να πάρει προσωπική θέση ευθύνης και πιθανότατα να χρειαζόταν “να σπάσει αυγά”, τότε η βούληση του παραλύει, η σιωπή υποκαθιστά την θέση.
Γνωρίζω ότι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους είναι καλοπροαίρετοι. Προφανώς δεν συμφωνούν να ντουφεκίσει ο Αμβρόσιος τους ομοφυλόφιλους, αλλά δεν θα απαιτήσουν ενεργά να τον πετάξει έξω από τους κόλπους της η Εκκλησία. Σιχαίνονται τον παιδεραστή σύμβουλο της ηγεσίας του κόμματός τους, αλλά δεν θα τον διαπομπεύσουν. Δεν μισούν τους Ρομά, αλλά δεν θα μαυρίσουν στις εκλογές τον βουλευτή που τους προσέβαλε χυδαία. Δεν δικαιολογούν σε καμμία περίπτωση τον χρηματισμό, αλλά δεν θα ζητήσουν ποινικές ευθύνες των κορυφαίων υπουργών της εποχής και δεν θα κλονιστεί η πίστη τους στο ένοχο κόμμα. Δεν συμφωνούν για το μοιραίο της φτώχειας, αλλά δεν θα προβληματιστούν για την φιλοσοφία του πολιτικού χώρου που παράγει τέτοια δηλητήρια. Γνωρίζουν ότι ψεύδεται ο Tony Blair για τα χημικά του Saddam Hussein και η Theresa Mary May για τα χημικά του Bashar al-Assad αλλά δεν θα μισήσουν το Μεγάλο Βασίλειο για τις εκατόμβες θυμάτων που προκαλούν οι στρατιωτικές επεμβάσεις του στον Τρίτο Κόσμο και δεν θα πάψουν να το θαυμάζουν για τον “πολιτισμό” του.
Όλα τα ρήματα που τους αφορούν τα χρησιμοποιούν με έναν παθητικό–αρνητικό τρόπο. Δεν θα ενεργήσουν ποτέ, γιατί εάν ενεργήσουν, το διακύβευμα είναι πολύ μεγαλύτερο (σύμφωνα με την λογική τους) από την αποπλάνηση του ανηλίκου, την προσβεβλημένη τσιγγάνικη φυλή, τα μαύρα ευρώ και την μπαρούφα του κυρίου κανένα: το διακύβευμα είναι η πιθανή αλυσιδωτή αντίδραση που θα οδηγήσει στην κοινωνική ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης.
Με βάση τα παραπάνω, ο προσδιορισμός “συντηρητικός” που τους αποδίδεται, εκφράζει το σωστό νόημα. Ασχέτως εάν προκύπτει από συμφέρον, άγνοια, οικογενειακή παράδοση ή ιδεολογία, η ουσία είναι μία: “Τα μηνύματα απορρίπτονται είτε αυθόρμητα και ασυνείδητα από τον εγκεφαλικό μηχανισμό άμυνας, είτε χειρότερα από συνειδητή επιλογή. Εάν υποχρεωθεί ο Συντηρητικός Άνθρωπος να τα ερμηνεύσει, θα πρέπει να ανατρέψει τον μέχρι τότε τρόπο ζωής του και αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο”.
* Ο Κώστας Κάππας είναι καθηγητής Ιατρικής Φυσικής – Ακτινοφυσικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας και του Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.