Τον α ν θ υ π ο μ ί ν ι μ ο υ μ
Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*
Κυριακή των Μυροφόρων. Μέρα με κηρύγματα πολλά, που επαινούν το μπόι των Μυροφόρων. Αλλά…
Οι έπαινοι αυτοί (όπως και οι έπαινοι προς την Παναγία κι άλλες γυναικείες μορφές της εκκλησίας) δ ε ν συνεπάγονται ένα και μόνο πράγμα. Είναι μήτρα δύο διαφορετικών συμπερασμάτων – δύο διαφορετικών οπτικών:
Στην πρώτη (και κυρίαρχη στα κηρύγματα) οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες στέλνουν στις σημερινές γυναίκες το μήνυμα: «Η θέση σας έχει εξυψωθεί στο πρόσωπο των μυροφόρων»• οπότε δεν χρειάζεται κάτι άλλο όσον αφορά τη σημερινή σας θέση στην εκκλησιαστική ζωή.
Στη δεύτερη όμως οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες αναδεικνύουν ελλείμματα που υπάρχουν σήμερα στην εκκλησιαστική ζωή. Για την οπτική αυτή, η ριζοσπαστικότητα με την οποία τα ευαγγέλια παρουσιάζουν τις Μυροφόρες, θεμελιώνουν έλεγχο τού σήμερά μας – όχι αγιογράφησή του.
Στην πελώρια συζήτηση, που κρατά καιρό, συνεισφέρω μια πρόσφατη αναφορά μου (από την παρουσίαση του βιβλίου του αρχιεπ. Αλβανίας Αναστασίου, «Η ανασύσταση της ορθοδόξου αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας», περιοδικό «Φρέαρ» 21/2018, σσ. 130-135):
«Στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη τον Ιούνιο του 2016 έλαβαν μέρος δέκα Ορθόδοξες εκκλησίες. Ο κανονισμός της Συνόδου προέβλεπε ότι οι αντιπροσωπίες θα αποτελούνταν από αρχιερείς, και θα μπορούσαν «να συνοδεύωνται […] υπό ειδικών συμβούλων, κληρικών, μοναχών ή λαϊκών», κατά κανόνα μέχρι έξι μέλη.
Έτσι λοιπόν είχαμε δυνατότητα για έξι συμβούλους ή και παραπάνω, αν κάποια Εκκλησία το επιθυμούσε. Τι έγινε, όμως, στην πράξη; Βάσει των στοιχείων που οι ίδιες οι δέκα εκκλησίες δημοσιοποίησαν,
– Τέσσερις Εκκλησίες είχαν από 6 συμβούλους.
– Τρεις Εκκλησίες είχαν από 7 συμβούλους.
– Δύο Εκκλησίες είχαν από 8 συμβούλους.
– Μία μόνο Εκκλησία είχε 9 συμβούλους. Η Εκκλησία της Αλβανίας.
Από τους συμβούλους αυτούς, πόσοι ήταν λαϊκοί;
– Μία Εκκλησία δεν είχε κανένα σύμβουλο λαϊκό (όλοι ήταν κληρικοί).
– Πέντε Εκκλησίες είχαν από 1 λαϊκό σύμβουλο.
– Δύο Εκκλησίες είχαν από 2 λαϊκούς.
– Μία Εκκλησία είχε 3 λαϊκούς.
– Μία Εκκλησία είχε 4 λαϊκούς συμβούλους. Η Εκκλησία της Αλβανίας.
Από αυτούς τους λαϊκούς συμβούλους, πόσοι ήταν γυναίκες;
– Επτά Εκκλησίες (θυμίζω: από τις 10) δεν είχαν καμία γυναίκα σύμβουλο.
– Μία Εκκλησία είχε 1 γυναίκα.
– Δύο Εκκλησίες είχαν από 2 γυναίκες. Μία απ’ αυτές ήταν η Εκκλησία της Αλβανίας.
Προς τι τα αναφέρω αυτά; Φυσικά δ ε ν είναι το άπαν ούτε οι αριθμοί ούτε οι ποσοστώσεις. Τo κορυφαίο κριτήριο είναι η θ ε ο λ ο γ ί α από την οποία εμφορείται κάποιος – είτε άντρας είτε γυναίκα, είτε κληρικός είτε λαϊκός. Αλλά και οι αριθμοί μπορεί να δείχνουν κάτι ενδιαφέρον: Ποια δυναμική υπηρετείται. Δίνω ενδεικτικά, προς διάσκεψη, δύο μεγέθη. Όχι χάριν αντιπαλότητας, αλλά χάριν της πραγματικότητας:
Η Εκκλησία της Ελλάδος, που διεκδικεί περίπου δέκα εκατομμύρια πιστούς και διαθέτει υπερπλούσια θεολογική ενδοχώρα, επέλεξε τον μίνιμουμ αριθμό συμβούλων (6), τον μίνιμουμ αριθμό λαϊκών (1), και τον ανθυπομίνιμουμ αριθμό γυναικών: καμία!
Η Εκκλησία της Αλβανίας, με πολύ λιγότερο από ένα εκατομμύριο πιστούς, κινήθηκε στο μάξιμουμ! 9 συμβούλους, και εξ αυτών 4 λαϊκούς, από τους οποίους οι μισές γυναίκες.
Δεν θεωρώ διόλου τυχαίο ότι τη στάση αυτή την επέδειξε μια Εκκλησία η οποία κατεξοχήν υπολήπτεται την έννοια της μαρτυρίας, της ιεραποστολής και της εξόδου στα πελάγη της οικουμένης».
22-4-2018
Το εικαστικό: Alexander Ivanov (1806-1858), Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα [«Ἦσαν δὲ καὶ γυναῖκες ἀπὸ μακρόθεν θεωροῦσαι» (Μάρκ. 15:40)].
ΠΗΓΗ: 21-04-2018, https://www.facebook.com/papathanasiou.athanasios.39/posts/978478955645419
* Ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου είναι Δρ. Θεολογίας, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Σύναξη», Διδάσκων στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας.
