Η σχέση Κούρδων με ΗΠΑ – Ρωσία και στο βάθος… Αιγαίο

Του Ανδρέα Ζαφείρη

1. Οι στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ στη Συρία: de facto κατακερματισμός της χώρας, με την ανάληψη του ελέγχου του συριακού εδάφους ανατολικά του Ευφράτη, ο  έλεγχος των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη βορειοανατολική Συρία, η στήριξη των επιχειρήσεων του Ισραήλ εναντίον του Ιράν και της Χεζμπολάχ στο Λίβανο και τη Συρία και η υποβάθμιση του ρόλου της Ρωσίας στη περιοχή.

Οι στόχοι αυτοί  προϋποθέτουν μια ζώνη  ελεγχόμενης από τις ΗΠΑ στη περιοχή.

Ο ρόλος των Κούρδων σε αυτό το σχεδιασμό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα.

2. Η Τουρκία, δε πρόκειται να συναινέσει σε ένα  σχέδιο, όπου θα απαιτούσε το κουρδικό στοιχείο ως τοποτηρητή. Οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας εμφανίζονται να βρίσκονται σε μεγάλη κρίση. Οι πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν για «οθωμανικά χαστούκια», σε όσους υποστηρίζουν τους Κούρδους, είναι ενδεικτικές.

Μπορούμε όμως να περιμένουμε μια κάθετη ρήξη ΗΠΑ – Τουρκίας;

Η Τουρκία είναι μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη. Με μια αστική τάξη «κεμαλικού –εθνικοαστικού τύπου». Ταυτόχρονα  παραμένει χώρα υψηλής σημασίας για την Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Και διαπραγματεύεται με άλλους όρους με τις ΗΠΑ. Η διαπραγμάτευση αυτή συμπεριλαμβάνει και μια υπενθύμιση: ότι ο τουρκικός στρατός μπορεί να πολεμήσει σε 2,5 μέτωπα (Συρία, Αιγαίο, εσωτερικό της χώρας).

3. Οι Κούρδοι εκμεταλλεύτηκαν ένα γεγονός. Το Σχέδιο των ΗΠΑ απαιτεί ένα ισχυρό σύμμαχο «στο έδαφος». Ισραήλ και ΗΠΑ στήριξαν τις δυνάμεις του YPG. Στο εσωτερικό του όμως υπάρχει μια ισχυρή αντιπολίτευση που θα ιεραρχούσε διαφορετικά μια συμμαχία με τον άξονα Ρωσία – Συρία – Ιράν. Η πρόσφατη ενίσχυση των δυνάμεων του YPG από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος δείχνουν ότι η κουρδική ηγεσία ταλαντεύεται ανάμεσα σε δύο επιλογές:

α) Ανεξάρτητο κράτος με την υποστήριξη ΗΠΑ και Ισραήλ ή

β) Αυτονομία στα πλαίσια του Συριακού κράτους και συμμαχία με τον άξονα Ρωσία – Συρία – Ιράν.

Η πρώτη επιλογή έχει το μεγαλύτερο κίνδυνο: στρατιωτική συντριβή από τη Τουρκία και πιθανό «άδειασμα» από ΗΠΑ και Ισραήλ. Η δεύτερη είναι η πιο ρεαλιστική.

Με δεδομένο ότι είτε ήττα των Κούρδων από τη Τουρκία είτε αλλαγή στις συμμαχίες των Κούρδων, θα σήμαινε ανάγκη ριζικής αλλαγής των σχεδίων των ΗΠΑ για τη περιοχή, ποιες άλλες επιλογές έχει η πολιτική των ΗΠΑ;

Ή για να το θέσουμε σωστά: υπάρχει άλλη στρατιωτική δύναμη στη περιοχή που θα μπορούσε στο έδαφος να κατοχυρώσει τη διάλυση της Συρίας;

Αυτή τη στιγμή τα σενάρια είναι όλα ανοιχτά. Και οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.

Όμως η πιθανότητα να διεκδικήσει ένα τέτοιο ρόλο η Τουρκία δεν πρέπει να αποκλείεται. Το ρόλο δηλαδή να αποτελέσει τον βασικό στρατηγικό εταίρο των ΗΠΑ στην περιοχή.

Σε κάτι τέτοιο αντιδρά έντονα το σιωνιστικό λόμπι και το Ισραήλ. Και θα πρέπει να βρεθεί ένα –προσωρινό έστω – σημείο ισορροπίας. Όμως είναι ένα σενάριο που προωθούν «πεφωτισμένα» think tank στις ΗΠΑ. Και το σημείο ισορροπίας Ισραήλ – Τουρκίας μπορεί να περιλαμβάνει πιθανές δεσμεύσεις για μια πιο επιθετική στάση της συμμαχίας κατά του Ιράν, στο άμεσο μέλλον.

Σε αυτή τη περίπτωση φυσικά η Τουρκία θα διεκδικήσει τα μέγιστα. Την αναβάθμισή της συνολικά στη περιοχή (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Κεντρική Ασία). Και η Τουρκία ξέρει καλά ότι δεν μπορεί να πετύχει κάτι τέτοιο μέσω του άξονα Ρωσίας – Συρίας – Ιράν.

Το Αιγαίο θα πρέπει να θεωρείται το πρώτο πεδίο που, σε κάθε περίπτωση, θα πάρει η Τουρκία από το ΝΑΤΟ ως αντάλλαγμα. Είτε στη περίπτωση συνέχειας της συμμαχίας ΗΠΑ – Ισραήλ – Κούρδων, ως εξευμενισμός, είτε στη περίπτωση αναβάθμισής της σε νέο-οθωμανική δύναμη.

Η ελληνική αστική τάξη είχε επενδύσει στη μετατροπή της χώρας σε προκεχωρημένο φυλάκιο του ΝΑΤΟ στη περιοχή, μέσω μιας κάθετης ρήξης ΗΠΑ – Τουρκίας.

Μικρασιατική καταστροφή και Κύπρος όμως αποτελούν την ιστορική της παρακαταθήκη. Και η «Ιωαννίδειος αφέλεια» δομικό στοιχείο των ορίων της.

Ως μέλος του ΝΑΤΟ και χώρα «της Δύσης» η Ελλάδα έχει μόνο μια «προοπτική»: συρρίκνωση και διάλυση. Οικονομική, πολιτική, στρατιωτική, εδαφική.

Και μόνο μια προσέγγιση του άξονα Ρωσίας – Συρίας – Ιράν – Χεζμπολάχ θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στη περιοχή. Προσέγγιση που αδυνατεί να επιλέξει η αστική τάξη. Και προϋποθέτει συνολικές, κάθετες  αλλαγές και  στο κοινωνικό επίπεδο.

ΠΗΓΗ: 22-02-2018, http://www.iskra.gr/…B2/