Σκέψεις λίγο πριν το 12ο Συνέδριο της ΟΛΜΕ,
μετά το Μπέργκεν και με φόντο την Ευρώπη της βαθιάς κρίσης.
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα
1. Εισαγωγή.
Το πρόσφατο και πολύχρωμο ΟΧΙ των λαών του προχωρημένου διαφωτισμού της Δύσης (Γαλλίας-Ολλανδίας) σε μια συνθήκη, πρόπλασμα ευρωσυντάγματος, σκίασε κατά πολύ τις αποφάσεις στο Μπέργκεν της Νορβηγίας. Απέδειξε ότι η απόσταση ανάμεσα στις ανάγκες, πόθους και οράματα των λαών (όσο στρεβλά και αν εκφράζονται) και της νομενκλατούρας της Ε.Ε είναι και υπαρκτή και τεράστια.
Αντίθετα οι λαοί της Ανατολής ζουν – δυστυχώς ακόμα – με πολλαπλάσια στοιχεία μεταοθωμανικού ραγιαδισμού. Δεν είναι ακόμα ικανοί να τους χαριστούν δημοψηφίσματα. Και φυσικά γιατί τρέφουν ακόμα κρυφές ελπίδες στο λαμπερό νεακαπιταλιστικό κόσμο των διαφημίσεων, της ατομικής προκοπής, του άσπλαχνου ανταγωνισμού.
2. Τα σχολειά σε σταυροδρόμι.
Το σημερινό σχολείο δεν μπορεί, παρά να βρίσκεται μέσα στη δίνη αυτών των εξελίξεων. Στο Μπέργκεν[i] η νομενκλατούρα ξεκαθάρισε πως το υποχρεωτικό σχολείο της νέας γενιάς τελειώνει για τις επόμενες δεκαετίες με εννέα τάξεις στην ηλικία των περίπου 15 ετών. Και από εκεί και πέρα «ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο» της αγοράς. Όχι βέβαια ότι η αγορά θα αδιαφορήσει για τις μικρότερες ηλικίες…
Χωρίς να μεμψιμοιρούμε, οι σύγχρονες και επιταχυνόμενες «ανακατατάξεις, σε συνδυασμό με την παράλληλη απαξίωση των σχολικών τίτλων, έχουν ως συνέπεια να κυριαρχεί πραγματικά σήμερα σε σχέση με το σχολείο μια απογοήτευση συλλογική».
3. Έτσι μπορούμε να κατανοήσουμε τα εξής κομβικά σημεία:
α). Γιατί διαχωρίζεται η νέα γενιά σε πολλαπλά μεταγυμνασιακά σχολεία (κυρίως γενικής και τεχνικής εκπαίδευσης) από πολύ ενωρίς για τις σημερινές συνθήκες γνώσεων, πληροφοριών, εργασίας με πολλαπλές δεξιότητες, αυξημένου μέσου όρου ηλικίας.
β). Επομένως γιατί οδηγούμαστε να πάμε σε πολλαπλές μη παιδαγωγικές εξετάσεις από την Ε΄ Δημοτικού, χωρίς σοβαρά αντισταθμιστικά μέτρα, ώστε μόνοι τους οι μαθητές να διαχωρίζονται στα 15!
γ). Αλλά επειδή οι απόφοιτοι των «Λυκείων» τους φαίνονται πολλοί, χρειάζονται πολλαπλά φίλτρα μέχρι τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση (σκληρές πανελλαδικές εξετάσεις, δύο κύκλους σπουδών, πιστωτικές μονάδες, κλπ).
δ). Η προώθηση επενδυτικών χορηγιών σε ορισμένες πανεπιστημιακές σχολές και έμμεση ιδιωτικοποίηση της έρευνας, αλλά και ιδιωτικά πανεπιστήμια για τις ελίτ.
ε). Αύξηση της αποσπασματικής γνώσης στο βασικό κορμό του εκπαιδευτικού συστήματος και ανάπτυξη του σχολείου των πληροφοριών και άρα της αμάθειας. Φυσικά σχεδόν αδιανόητη για την εκπαιδευτική ηγεσία η συζήτηση για το σχολείο της ζωής.
στ). Γιατί οι εκπαιδευτικοί είναι αφημένοι συνειδητά στον μικροαστισμό τους (η επίσημη επιμόρφωση καθυστερεί επί 15 χρόνια). Παλεύουν δηλαδή οι περισσότεροι ανάμεσα στο μεροκάματο, στο φιλότιμο, στην εμπειρία και στην αυτομόρφωση. Και οι λιγότεροι (με τις κομματικές πλάτες) ανταγωνίζονται για την έξοδο από το δύσκολο χώρο της τάξης και του αμφιθέατρου, αποκτώντας σιγά-σιγά όλο και περισσότερους θιασώτες.
4. Το συνδικαλιστικό κίνημα των καθηγητών.
Το συνδικαλιστικό κίνημα των καθηγητών, ενιαίο ακόμα στην Χώρα μας – σε αντίθεση με τη Δυτική Ευρώπη, αλλά με πολλές από τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν την ελληνική κοινωνία στο χώρο δημοσίου. Οι παρατάξεις (ΠΑΣΚ, ΔΑΚΕ) που πρόσκεινται στα κόμματα εξουσίας αποσπούν την συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών και εκφράζονται με 7 στις 11 έδρες στο ΔΣ της ΟΛΜΕ τα τελευταία δέκα χρόνια.
Στο επικείμενο συνέδριο της ΟΛΜΕ (28 Ιουνίου έως 1 Ιουλίου) με υπόβαθρο τις προηγούμενες νύξεις, δύο μεγάλα ζητήματα παίζονται:
Β). Θα έχει μεγάλη σημασία αν το παλυτασικό δύκτιο των Παρεμβάσεων, με όσους συνέδρους των «κομματικών» παρατάξεων προσπαθήσουν να συσκεφτούν, θα καταφέρουν να ανοίξουν σε επίπεδο συνεδρίου δυο μεγάλα ζητήματα. Να σημειώσουμε πως η στρατηγική του ΠΑΜΕ είναι απλά καταγγελτική, καθόλου συνθετική και φυσικά απλά διαχωριστική.
