Γιατί δεν θα γίνει επανάσταση στο Ιράν

Του Pepe Escobar* 

 

Παρουσίαση: Μιχαήλ Στυλιανού

Ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ρουανί ενήργησε σωστά με το να πάει στην τηλεόραση και τουλάχιστον ν’ αναγνωρίσει την λαϊκή οργή για την δεινή οικονομική κατάσταση. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 12%, αλλά κάτω από το 40% της πρώτης θητείας του Προέδρου. Και οι πρόσφατες ανατιμήσεις σε καύσιμα και τρόφιμα μέχρι και 40% ασφαλώς δεν βοήθησαν.

Αυτά αποτελούν μέρος του προϋπολογισμού του Ρουανί για το 2018, με περικοπές στις επιδοτήσεις για τους φτωχούς –που αποτελούσαν εξέχον χαρακτηριστικό της προηγούμενης κυβέρνησης Αχμαντινετζάντ.

Έπειτα είναι και η ανεργία των νέων, που κυμαίνεται γύρω στο 30%. Παρόμοια ποσοστά παρουσίασε πρόσφατα και η Ισπανία, μέλος της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Φυσικά αυτό εξηγεί γιατί η πλειονότητα των διαδηλωτών είναι κάτω των 25 και από την εργατική τάξη.

Αυτό που όφειλε να εξηγήσει αναλυτικά ο Ρουανί στους Ιρανούς είναι η ευθεία σχέση της οικονομικής στενότητας με τις αμερικανικές κυρώσεις που πλήττουν την χώρα. Και αυτές συνοδεύτηκαν με οικονομικές απειλές κατά των δυτικών επιχειρήσεων που επανήλθαν σε λειτουργία ή σχεδιάζουν να επενδύσουν στο Ιράν.

Ο Ρουανί είχε πράγματι υποσχεθεί, μετά την υπογραφή της λεγόμενης ιρανικής πυρηνικής συμφωνίας, το 2015 στην Βιέννη, ότι αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση των θέσεων απασχόλησης και θα τόνωνε την οικονομία. Ενώ αυτό δεν συνέβη, οι δικαιολογημένες διαμαρτυρίες ειδικά για τα οικονομικά προβλήματα ποτέ δεν σταμάτησαν. Στην πραγματικότητα υπήρξαν μόνιμο χαρακτηριστικό της εικόνας του Ιράν επί δεκαετίες.

Εάν εξετάσουμε το πείραμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ένα είδος «θεοκρατίας με δημοκρατικά χαρακτηριστικά», το ποιο εντυπωσιακό στοιχείο του είναι το πόσο βαθιά είναι ριζωμένο στη χώρα. Το διαπίστωσα στα πολλά ταξίδια μου στο Ιράν και έχει να κάνει, σε μεγάλο βαθμό, με την «Μπασίτζ», η εθελοντική πολιτοφυλακή. ΄Εχουν διαποτίσει όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, από τον συνδικαλισμό, τις σπουδαστικές οργανώσεις και τις ομάδες των δημοσίων υπαλλήλων. Από αυτή την άποψη παρουσιάζουν μια χτυπητή ομοιότητα με την Κίνα, όπου το κομμουνιστικό κόμμα είναι εγχαραγμένο μέσα σε αυτούσιο τον κοινωνικό ιστό.

Οι συνομιλίες με νέους σε μέρη όπως το Κασάν ή η Μασάντ μου έδειξαν πόσο ισχυρή είναι η λαϊκή βάση κάτω από το πείραμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Και ήταν μια εμπειρία που υποκινούσε σκέψεις πολύ περισσότερο από το να ακούς τους Αγιατολά στο Κουόμ.

Πάντως αυτό που τώρα συμβαίνει στο Ιράν είναι ότι δικαιολογημένες διαμαρτυρίες για οικονομικές δοκιμασίες έχουν απαχθεί από τους γνωστούς υπόπτους, σε μιαν απόπειρα επηρεασμού της μειοψηφίας. Στο κάτω-κάτω η κυβέρνηση Ρουανί είναι σχετικά φιλελεύθερη σε σύγκριση με την κυβέρνηση του δημαγωγού Αχμαντινετζάντ.

΄Ετσι αυτό που βλέπουμε είναι μια συντονισμένη απόπειρα να μετατραπούν θεμιτές διαμαρτυρίες σε «επαναστατικό» κίνημα, με σκοπό την πραγματοποίηση αλλαγής καθεστώτος. Από κάθε πρακτική άποψη, αυτό θα σήμαινε εμφύλιο πόλεμο.

Ε, λοιπόν αυτό απλά δεν θα πετύχει. Οποιοσδήποτε εξοικειωμένος με την κατάσταση στο Ιράν γνωρίζει ότι η κοινωνία της χώρας είναι πολύ ευφυής και πεπειραμένη για να πέσει σε τέτοια χονδροειδή παγίδα. Για σαφέστερη αντίληψη της επίγνωσης για την ξένη επιρροή, θα έπρεπε να ακούσετε τον καθηγητή Μωχαμάντ Μαραντί, του πανεπιστημίου της Τεχεράνης, έναν ακαδημαϊκό απόλυτης ακεραιότητας, να διαλέγεται με έναν τέως υπάλληλο του BBC στο τηλεοπτικό δίκτυο του Κατάρ, Al Jazeera:

Πράγματι, αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ξένα στοιχεία δρουν ως προβοκάτορες για να επηρεάσουν τους διαδηλωτές. Αυτό το σύνθημα «όλος ο κόσμος παρακολουθεί» στοχεύει να εκφοβίσει την Τεχεράνη στις αντιδράσεις της.

Ωστόσο πρέπει να υπάρξει καταστολή της βίας, όπως έντονα το υπαινίχθηκε ο Ρουανί. Φαντάζεστε την αντίδραση της Αστυνομίας εάν το επίπεδο βίας που εμφανίστηκε στους δρόμους του Ιράν συνέβαινε στην Γαλλία ή στην Γερμανία;

Αλλαγή καθεστώτος είναι απίθανη, αλλά αυτό που εκτυλίσσεται είναι η σκηνοθεσία για μιαν ακόμη ανανέωση των οικονομικών κυρώσεων εναντίον του Ιράν. Ενδεχομένως, σ’ αυτή την περίπτωση, από την Ε.Ε. Ας ελπίσουμε πως δεν θα πέσει σ’ αυτή την παγίδα.

Σε κάθε περίπτωση, η Τεχεράνη προετοιμάζεται ήδη για την επιχειρηματική της επέκταση σε όλη της Ευρασία, διαμέσου των κινεζικών νέων Δρόμων του Μεταξιού, της Πρωτοβουλίας Ζώνης και Δρόμου και της Ευρασιατικής Οικονομικής ΄Ενωσης.

Τελικά, στην ομάδα Ρουανί απόκειται να είναι δημιουργική στην ελάφρυνση των βαρών στο οικονομικό μέτωπο.

* Ο Pepe Escobar είναι Βραζιλιάνος ρεπόρτερ. 

Το είδα: 04/01/2018, http://www.iskra.gr/…BD/.