Από το βήμα του ΟΗΕ ο Τραμπ αποχαιρετά τον κόσμο που γνωρίσαμε
Του Αλέκου Αναγνωστάκη*
Η παρθενική ομιλία του Ντ. Τραμπ στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ δεν αφήνει καμία αμφιβολία πως ζούμε σε ένα τέλος μιας περιόδου του κόσμου που γνωρίσαμε μετά την κατάρρευση των χωρών του «υπαρκτού».
Η ομιλία προκαλεί ανατριχίλα. Είναι ένα πρωτόγνωρο και συνειδητό συμπύκνωμα επιθετικότητας, πολεμικών απειλών, αντικομουνισμού και υποκρισίας. Κοινό σημείο της ομιλίας του Τραμπ με ομιλίες άλλων αμερικανών προέδρων είναι η παράδοση μαθημάτων δημοκρατίας και ειρήνης στον υπόλοιπο πλανήτη την ώρα που οι ΗΠΑ πρωτοστατούν σε πολέμους, επιδρομές, πραξικοπήματα, προγράμματα βασανιστηρίων και μαζικών φακελωμάτων. Την ίδια ώρα που ο αμερικανικός λαός μετρά με εκατομμύρια τους άστεγους, τους άνεργους, τους φτωχούς.
«Εμείς ο λαός», έτσι άρχισε την ομιλία του ο αμερικάνος πρόεδρος.
Εν αρχή λοιπόν ην η ταύτιση, η ταύτιση του λαού με τον ηγέτη.
Η ταύτιση όμως αποτελεί την πρώτη και πλέον πρωτόγονη μορφή συναισθηματικής και άλογης προσκόλλησης λαού και ηγέτη που με τη σειρά της διευκολύνει την πλήρη ποδηγέτηση των λαϊκών δυνάμεων. Είναι όρος υποκατάστασης του ίδιου του λαού, εφόσον ο ηγεμόνας ταυτίζεται με το λαό με την ίδια ευκολία που τον εκπροσωπεί με την ίδια και τον υποκαθιστά.
Η τεχνική αυτή της προπαγάνδας συναντιέται μόνο σε ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Εξάλλου το δεύτερο στοιχείο που χρησιμοποιεί ο εκπρόσωπος της αμερικάνικης ακροδεξιάς στην ομιλία του είναι η φράση «πρώτα η Αμερική», μια παραλλαγή του «οι ΗΠΑ πάνω απ’ όλα».
Το τρίτο στοιχείο στην ομιλία του είναι η χρησιμοθηρική χρήση του Θεού. «Αυτό να είναι το μήνυμά μας στον πλανήτη: Θα παλέψουμε μαζί (ως έθνη), θα θυσιάσουμε μαζί, και θα σταθούμε μαζί για ειρήνη, ελευθερία, δικαιοσύνη, οικογένεια, ανθρωπότητα και για τον πανίσχυρο θεό, ο οποίος μας δημιούργησε όλους».
Με το τρίπτυχο λοιπόν «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια» και με το «Αινείτε αυτόν εν τυμπάνω και χορώ, αινείτε αυτόν εν χορδαίς και οργάνω» θα προχωρήσει η ανθρωπότητα.
Στη ομιλία του δεν αφήνει καμιά αμφιβολία περί του επιδιωκόμενου.
«Για να υπερκεράσουμε τους κινδύνους του παρόντος και για να επιτύχουμε την υπόσχεση του μέλλοντος, πρέπει να ξεκινήσουμε από τη σοφία του παρελθόντος. Η επιτυχία μας εξαρτάται από ένα συνασπισμό ισχυρών και ανεξάρτητων εθνών που υιοθετούν την κυριαρχία τους, προωθούν την ασφάλεια, την ευημερία και την ειρήνη για τον εαυτό τους και για τον κόσμο» τόνισε. Εμπρός λοιπόν για τη δημιουργία αυτού του συνασπισμού, ο οποίος – αυτός ο ίδιος – υιοθετεί την κυριαρχία του επί όλων.
Για να απαλύνει το φόβο που σπέρνει η σαφής αυτή επιδίωξη του προηγούμενου εδαφίου της ομιλίας του προσθέτει: «Δεν αναμένουμε διαφορετικές χώρες να μοιράζονται την ίδια κουλτούρα, παραδόσεις ή ακόμη συστήματα διακυβέρνησης. Αλλά αναμένουμε όλα τα έθνη να σεβαστούν αυτά τα δύο κυριαρχικά καθήκοντα: το σεβασμό των συμφερόντων των λαών τους και τα δικαιώματα όλων των άλλων ανεξάρτητων εθνών».
Καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, ο νέος μεταμοντέρνος κομουνισμός
Ο Τραμπ ορίζει την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση ως κομμουνισμό, ακριβέστερα ως κομμουνιστική νοοτροπία, «η οποία τείνει να εξαπλωθεί σε όλον τον πλανήτη, καταργώντας την ιδιωτική πρωτοβουλία και την ελεύθερη οικονομία, με πολυεθνικές να απορροφούν τα πάντα, όπως έκανε παλαιότερα το κόμμα στην Σοβιετική Ένωση».
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Όχι στη στρεβλή παγκοσμιοποίηση, όχι σε αυτήν την «κομμουνιστικού τύπου» παγκοσμιοποίηση η οποία θα καταργήσει τα έθνη-κράτη στον βωμό ενός κέντρου εξουσίας και διαχείρισης των πάντων.
Παρακάτω λεπτύνει τα επιχειρήματα του στρεφόμενος εναντίον του συστήματος με τον ίδιο τρόπο που ο Χίτλερ, περιστοιχιζόμενος από την ελίτ του γερμανικού κεφαλαίου, στρεφόταν εναντίον του γερμανικού καπιταλισμού για να τον υπηρετήσει πιο ποιοτικά, επιθετικότερα και πιο αντιλαϊκά.
«Για τόσο καιρό έλεγαν στους αμερικανούς πολίτες πως οι τεράστιες πολυεθνικές εμπορικές συμφωνίες, τα αμέτρητα διεθνή δικαστήρια(!) και οι πανίσχυρες παγκόσμιες γραφειοκρατίες ήταν ο καλύτερο δρόμος προώθησης της επιτυχίας τους. Ωστόσο, όλες αυτές οι υποσχέσεις κατέρρευσαν, εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξαφανίστηκαν και χιλιάδες εργοστάσια έκλεισαν. Άλλοι έπαιξαν με το σύστημα και παραβίασαν τους κανόνες με την μεγάλη μεσαία τάξη μας, το πάλαι ποτέ θεμέλιο της αμερικανικής ευημερίας, να παραγκωνίζεται. Αυτό δεν θα ξανασυμβεί ποτέ» κραυγάζει ο Τραμπ.
Στην περίπτωση του Ιράν ο αμερικανός Πρόεδρος άσκησε σφοδρή κριτική στους κυβερνήτες του και – προκειμένου να ικανοποιήσει τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ – χαρακτήρισε τη συμφωνία του Ομπάμα για το πυρηνικό πρόγραμμα εξευτελισμό για τις ΗΠΑ,.
Απειλές και ύβρεις μοίρασε και για τη Λατινική Αμερική.
Απείλησε με «περαιτέρω δράση» τη Βενεζουέλα προκειμένου να ανατραπεί η κυβέρνηση της χώρας γιατί «η σοσιαλιστική δικτατορία του Νικολάς Μαδούρο έχει προκαλέσει αφόρητο πόνο στους καλούς ανθρώπους της χώρας του που υποφέρουν». Φυσικά για τον εκπρόσωπο της νέας ακροδεξιάς είναι αδιανόητο να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, να πει με ποιο δικαίωμα οι ΗΠΑ έχουν λόγο για τα εσωτερικά ενός κυρίαρχου κράτους.
Επανέλαβε επίσης προκλητικά ότι θα συνεχίσει να περιφρονεί τα Ψηφίσματα της ΓΣ του ΟΗΕ διατηρώντας τον εγκληματικό αποκλεισμό σε βάρος της Κούβας.
Απείλησε «να εξαφανίσει την Βόρεια Κορέα αν συνεχισθεί η αυτοκτονική πολιτική των πυρηνικών της όπλων», ενώ ακόμα και οι χώρες – σύμμαχοι των ΗΠΑ στην περιοχή, υπογραμμίζουν ότι μόνο η διπλωματία μπορεί να δώσει λύση.
Στράφηκε εναντίον του παρόντος και του μέλλοντος του κομουνισμού: «Από την Σοβιετική Ένωση μέχρι την Κούβα και την Βενεζουέλα, όπου υιοθετήθηκε ο πραγματικός σοσιαλισμός ή κομμουνισμός, επέφερε απελπισία, καταστροφή και πτώχευση. Εκείνοι, οι οποίοι κηρύττουν τις αρχές αυτών των ντροπιαστικών ιδεολογιών, απλά συμβάλλουν στην διαρκή δυστυχία των ανθρώπων που ζουν κάτω από αυτά τα καθεστώτα».
Αλλά το γεγονός ότι ο δισεκατομμυριούχος και ίνδαλμα της αναγεννημένης Κου Κλουξ Κλαν και των Αμερικανών νεοναζί, Ντόναλντ Τραμπ καταφέρεται κατά του σοσιαλισμού και της κομμουνιστικής ιδεολογίας, μιλά αφ’ εαυτού.
Αντιδράσεις
Η ομιλία Τραμπ συνάντησε τις αποδοκιμασίες εντός του ΟΗΕ.
«Επιθετική πολιτική ενός νέου Χίτλερ στη διεθνή πολιτική σκηνή εναντίον του λαού της Βενεζουέλα» ήταν η απάντηση του Νικολάς Μαδούρο και πρόσθεσε: «Ουδείς μπορεί να απειλεί τη Βενεζουέλα και σε ουδένα ανήκει. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να απειλεί την Μπολιβαριανή Δημοκρατία με θάνατο».
«Οι ντροπιαστικές παρατηρήσεις του Τραμπ, δείχνουν να αγνοεί τον πόλεμο του Ιράν εναντίον της τρομοκρατίας» δήλωσε ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ. Και κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «στηρίζουν τυραννικά καθεστώτα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής καθώς και το εγκληματικό Σιωνιστικό κράτος». Σε ανάρτησή του στο Twitter, ανέφερε ότι «η γεμάτη άγνοια και εχθρική ομιλία του Τραμπ ανήκει στον Μεσαίωνα και όχι στον 21ο αιώνα και δεν αξίζει απάντησης».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κούβας εξέφρασε την «έντονη διαμαρτυρία» του για τα σχόλια του προέδρου των ΗΠΑ σε σχέση με τα κομμουνιστικά καθεστώτα.
Ο εκπρόσωπος της Β. Κορέας στον ΟΗΕ αποχώρησε από την αίθουσα της γενικής συνέλευσης πριν αρχίσει την ομιλία του ο Ντ. Τραμπ. «Υπάρχει ένα ρητό που λέει “ακόμα και όταν ένα σκυλί γαβγίζει, η παρέλαση συνεχίζεται”» σχολίασε μιλώντας σε δημοσιογράφους ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Κορέας Ρι Γιονγκ-Χο. Σχολιάζοντας την κατάσταση στην Κορεατική Χερσόνησο, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι την χαρακτήρισε όλο και πιο σοβαρή ημέρα με την ημέρα, ενώ υποστήριξε ότι η λύση του προβλήματος δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στην επιβολή κυρώσεων κι όχι σε συνομιλίες.
«Ήταν η λάθος ομιλία τη λάθος στιγμή, ενώπιον του λάθος ακροατηρίου» τόνισε η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Μάργκοτ Βάλστρομ.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι δήλωσε ειδικά για το Ιράν πως δεν μπορεί να ακυρωθεί μια συμφωνία που αποδίδει. «Η Αμερική επανεκτιμά την πολιτική της για το Ιράν αλλά αυτό αποκλείεται να γίνει στο περιθώριο της πυρηνικής συμφωνίας, τόνισε. Αποδίδει η πυρηνική συμφωνία, δεν υπάρχουν παραβιάσεις.
«Απογοητευμένος» από την ομιλία του προέδρου των ΗΠΑ στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ δηλώνει ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της Αυστρίας Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν. «Ο Τραμπ υποστήριξε την επανεθνοποίηση και αυτό συνιστά μία «πρόκληση» απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατήρησε ο αυστριακός πρόεδρος ο οποίος επισήμανε ταυτόχρονα ότι δεν έχει καμία κατανόηση για τη στάση του αμερικανού προέδρου σε σχέση με τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σε ανάρτησή του στο Twitter, επαίνεσε την ομιλία: «Στην τριακονταετή εμπειρία μου με τον ΟΗΕ, δεν έχω ξανακούσει πιο θαρραλέα ομιλία». Ανάλογα αντέδρασε και ο πρόεδρος Μουν Τε-ιν της Ν. Κορέας: «Θεωρούμε ότι η ομιλία παρουσίασε μια συγκεκριμένη και αυστηρή στάση σε ζητήματα- κλειδιά σχετικά με τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα και ο ΟΗΕ», επεσήμανε.
«Εκτιμήσαμε ιδιαίτερα την προσέγγιση του προέδρου Τραμπ στην αλλαγή της πολιτικής στάσης της Βόρειας Κορέας, την αποπυρηνικοποίηση της χώρας και την έκκλησή του προς τη διεθνή κοινότητα, περιλαμβανομένης της Κίνας και της Ρωσίας, να συνεργαστούν ώστε να αυξηθεί η πίεση στη Βόρεια Κορέα», επεσήμανε ο ιάπωνας υπουργός Επικρατείας Γιοσιχίντε Σούγκα.
Σε μια επαμφοτερίζουσα συνολική τοποθέτηση για την ομιλία Τραμπ, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ εξέφρασε την κατηγορηματική αντίθεση της Μόσχας σε οποιαδήποτε αμφισβήτηση της συμφωνίας με το Ιράν, εκφράζοντας ταυτόχρονα «υποψίες» ότι οι ΗΠΑ παραβιάζουν την ιστορική συμφωνία του 1987 για τον έλεγχο των στρατηγικών πυραύλων.
Η αστική πολιτική διχάζεται
Με τον Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ, σηματοδοτείται η φάση όπου ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός γίνεται ακόμα πιο ωμός και αδίστακτος, χωρίς να νοιάζεται ούτε για τα προσχήματα.
Διασπά την αστική πολιτική και ταυτόχρονα την εκφράζει αντιδραστικότερα.
Πολιτικοί ανταγωνισμοί μέσα στην αστική πολιτική υπάρχουν πάντα. Οι πολιτικο-ιδεολογικές διασπάσεις όμως στο στρατόπεδο της αστικής πολιτικής διαφέρουν ποιοτικά γιατί είναι αποτέλεσμα ειδικών κοινωνικών και κυρίως των οικονομικών συνθηκών (Τσόρτσιλ – Χίτλερ). Στην εκκολαπτόμενη νέα περίοδο η αστική πολιτική διασπάται ξανά, με σκληρή διαπάλη, ανάμεσα σε δυο κύρια, αντιμαχόμενα ρεύματα: στο ανερχόμενο ακροδεξιό, εθνικιστικό και με νεοφασιστικές τάσεις ρεύμα με κορυφαία σύμβολο την εκλογή Τραμπ και στο «παλιό» νεοφιλελεύθερο ρεύμα. Τα βασικά χαρακτηριστικά του ακροδεξιού ρεύματος είναι ο αντιδραστικός κρατικός παρεμβατισμός, η περιφρόνηση του περιβάλλοντος, η βαθύτερη και βίαιη εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, ο εθνικισμός, ο ανοιχτός ιμπεριαλιστικός επεκτατισμός και η πολεμική βία, ο ωμός αντικομουνισμός, ο σκοταδισμός, ο ρατσισμός και ο σεξισμός.
Το ακροδεξιό ρεύμα γεννήθηκε μέσα από την αποτυχία των δογμάτων του νεοφιλελευθερισμού να ξεπεράσουν την κρίση, από την όξυνση των ανταγωνισμών και τα ρήγματα στην «παγκοσμιοποίηση», από τους κίνδυνους που προκύπτουν για το κεφάλαιο μέσα από την άνοδο των κοινωνικών συγκρούσεων.
Πρόκειται για μια νέα πολιτική κατάσταση δεσπόζουσας σημασίας.
Οι διασπάσεις της αστικής πολιτικής μπορεί να διευκολύνουν την αυτοτελή εμφάνιση της εργατικής πολιτικής στο προσκήνιο της Ιστορίας, με την απαραίτητη προϋπόθεση αυτή να μη μετατρέπεται σε ουρά της μιας ή της άλλης αστικής πτέρυγας.
Στις επερχόμενες σκληρές αναμετρήσεις η μάχη θα είναι βίαιη. Από την έκβασή της όμως θα κριθεί συνολικά το μέλλον του πλανήτη.
ΠΗΓΗ: 22-09-2017, https://www.kommon.gr/diethni/item/1637-tramp-uu
* Ο Αλέκος Αναγνωστάκης είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός.
