Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ:

Οι νέες πολεμικές συμμαχίες, η καθαίρεση της Δημοκρατίας στην Ευρώπη, η σκοπιμότητα της πολιτικής λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία, τα είδη του χρέους και οι μεγάλοι κίνδυνοι, με τους οποίους είναι αντιμέτωπη η Ελλάδα – Μέρος ΙΙ

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Συνέχεια από το Μέρος Ι  Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

Τα προβλήματα, τα οποία δημιουργούνται από το δανεισμό, δεν οφείλονται τόσο στο απόλυτο μέγεθος του χρέους αλλά, κυρίως, στη δυνατότητα ή μη της εξυπηρέτησης του – στο εάν δηλαδή μπορεί ένα κράτος (μία επιχείρηση, ένας ιδιώτης), να εξοφλήσει τους ληξιπρόθεσμους τόκους και τα χρεολύσια (δόσεις), με βάση τη δανειακή συμφωνία που έχει υπογραφεί. Ακριβώς για το λόγο αυτό οι αποφάσεις δανειοδότησης ή μη εκ μέρους των τραπεζών, δεν βασίζονται τόσο στις παρεχόμενες εμπράγματες εγγυήσεις, όσο στις δυνατότητες αποπληρωμής του αιτουμένου δανείου.

Η μείωση των δαπανών, η αύξηση των εσόδων, το ύψος του επιτοκίου, καθώς επίσης ο χρόνος αποπληρωμής, από τον οποίο εξαρτώνται οι εκάστοτε δόσεις, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες εξυπηρέτησης του χρέους – ενώ η αύξηση των εσόδων μπορεί να προέλθει είτε από υψηλότερους φόρους (τιμές πώλησης για μία επιχείρηση), είτε από τη μεγαλύτερη ανάπτυξη (τζίρος για μία επιχείρηση). Σε γενικές γραμμές δε, με δεδομένα τα έσοδα και τις δαπάνες, ως ποσοστά επί του ΑΕΠ (τζίρου), υποθέτοντας δηλαδή ότι είναι σταθερά, ο ρυθμός ανάπτυξης πρέπει να ξεπερνάει το ύψος του επιτοκίου – έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η ποσοστιαία επί του ΑΕΠ μείωση του χρέους. Από τον Πίνακα Ι που ακολουθεί, τεκμηριώνεται το γεγονός ότι, το χρέος της Ελλάδας θα ήταν πολύ καλύτερα διαχειρίσιμο, εάν το επιτόκιο διαμορφωνόταν στο 1,25% (1% είναι το σημερινό βασικό της ΕΚΤ) – χωρίς καμία διαγραφή χρέους και με δόσεις εξόφλησης 40 ετών.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Αποπληρωμή του χρέους σε 40 ετήσιες δόσεις  (α) χωρίς διαγραφή (360 δις €) και (β) με διαγραφή 100 δις € (260 δις €)

Σημείωση: Για διευκόλυνση, δεν συνυπολογίζουμε τη συνεχή μείωση των ετησίων τόκων, λόγω της αποπληρωμής των δόσεων του χρέους. Το 1,25% είναι το επιτόκιο, με το οποίο δανείζει σήμερα η ΕΚΤ τις τράπεζες. Όπως φαίνεται καθαρά από τον Πίνακα Ι, η ετήσια επιβάρυνση (τοκοχρεολύσια), χωρίς διαγραφή χρέους και με 1,25% επιτόκιο θα ήταν της τάξης των 13,5 δις € – ενώ με διαγραφή 100 δις € και με επιτόκιο 8% θα ήταν 27,3 δις €.

Επομένως, η μη διαγραφή και η επιβάρυνση μας με χαμηλό επιτόκιο, θα ήταν μία πολύ πιο συμφέρουσα λύση για την Ελλάδα – παράλληλα, η λύση αυτή θα ήταν σχετικά εφικτή στην επίτευξη της, καθώς επίσης απόλυτα έντιμη, ενώ δεν θα υποχρέωνε τις τράπεζες μας να «ξεπουληθούν» στους ξένους εισβολείς.  Περαιτέρω οι υψηλότεροι φόροι, όπως και η αύξηση των τιμών μίας επιχείρησης, μειώνουν συνήθως το ρυθμό ανάπτυξης – οδηγώντας τις περισσότερες φορές στην ύφεση (περιορισμός του τζίρου για μία επιχείρηση, μείωση του ΑΕΠ για ένα κράτος). Η ύφεση με τη σειρά της περιορίζει τα έσοδα, παρά την αύξηση των συντελεστών (φόρων για ένα κράτος, ποσοστών κέρδους για μία επιχείρηση), οπότε το αποτέλεσμα των ενεργειών μας είναι αρνητικό. Από την άλλη πλευρά, εάν επιλέξουμε δηλαδή την ανάπτυξη αντί για τους φόρους, με στόχο την αύξηση των εσόδων, απαιτούνται επενδύσεις – είτε από το δημόσιο, είτε από τον ιδιωτικό τομέα μίας χώρας. Για να επενδύσει ο δημόσιος τομέας, σύμφωνα με την αντιμετώπιση των υφέσεων κατά τον Keynes (αναθέρμανση της ζήτησης και της προσφοράς, με τη βοήθεια του κράτους – το οποίο αργότερα, όταν «πάρει τη σκυτάλη» ο ιδιωτικός τομέας, οφείλει να αποσύρεται), είναι απαραίτητος ο δανεισμός του – μία δυνατότητα η οποία φυσικά δεν υφίσταται, όταν το κράτος είναι υπερχρεωμένο, έχοντας παράλληλα μεγάλα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς του (ζημίες για μία επιχείρηση). Επομένως, με στόχο πάντα την ανάπτυξη, οι επενδύσεις μπορούν να προέλθουν μόνο από τον ιδιωτικό τομέα – κάτι που προϋποθέτει αφενός μεν την κατανάλωση εκ μέρους των νοικοκυριών, καθώς επίσης το δανεισμό των επιχειρήσεων (ή τις επενδύσεις και από τους δύο), αφετέρου ένα σταθερό φορολογικό και οικονομικό περιβάλλον (τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό). Όταν όμως τα νοικοκυριά είναι υπερχρεωμένα ή/και απαισιόδοξα για το μέλλον τους, οι επιχειρήσεις επίσης, ενώ το περιβάλλον είναι «ασταθές», εκλείπουν οι προϋποθέσεις ανάπτυξης – οπότε η πολιτική λιτότητας (μείωση των δαπανών, αύξηση των εσόδων, με τη βοήθεια των φόρων ή των τιμών), θεωρείται ουσιαστικά μονόδρομος. Η πολιτική λιτότητας τώρα προϋποθέτει επίσης χρηματοδότηση – αφού απαιτείται χρόνος για να αποδώσει «καρπούς», ενώ στην αρχή αυξάνει τα ελλείμματα και τα χρέη (λόγω υψηλών δαπανών από την ανεργία και μειωμένων εσόδων από την ύφεση). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από την εφαρμογή της στη Γερμανία, μετά την είσοδο της στην Ευρωζώνη (Hartz I,II κλπ.) – όπου τα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς της υπερέβαιναν σταθερά τα κριτήρια του Μάαστριχτ (χωρίς φυσικά να απαιτήσουν τότε οι «εταίροι» της το σεβασμό των υπογεγραμμένων εκ μέρους της), παρά το ότι δεν είχε μεσολαβήσει η σημερινή κρίση. Εάν όμως δεν υπάρχουν δυνατότητες αυτόνομης, «βιώσιμης» χρηματοδότησης (χαμηλά επιτόκια), πόσο μάλλον ολοκληρωτική αδυναμία, όπως στο παράδειγμα της Ελλάδας, η καταναγκαστική εφαρμογή της πολιτικής λιτότητας (εκ μέρους του ΔΝΤ, το οποίο ενδιαφέρεται μόνο για την είσπραξη των απαιτήσεων των δανειστών μίας χώρας, σε συνδυασμό με τη λεηλασία της), οδηγεί στην κατάρρευση. Για παράδειγμα, όταν μία ζημιογόνα επιχείρηση αυξήσει τις τιμές της, μειώνεται καταρχήν ο τζίρος και αυξάνουν οι ζημίες της – ενώ για να μειώσει τις δαπάνες της πρέπει να απολύσει προσωπικό, επιβαρυνόμενη με τις αποζημιώσεις του. Εάν λοιπόν δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί με λογικούς όρους, τότε επιταχύνει απλά την πορεία της προς την καταστροφή. Στα πλαίσια αυτά, εάν δεν υπάρξει άμεση αναδιαπραγμάτευση του χρέους (μείωση των επιτοκίων, επιμήκυνση των δόσεων), έτσι ώστε να αποδώσει η λιτότητα και να δημιουργηθούν γρήγορα συνθήκες ανάπτυξης, τότε η υπερχρεωμένη χώρα, όπως και η αντίστοιχη επιχείρηση, οδηγείται μονοδρομημένα στη χρεοκοπία – με μοναδική λύση πλέον την υπαγωγή  στο άρθρο 99 για μία εταιρεία, καθώς επίσης την «υποταγή» στους δανειστές για ένα κράτος (εναλλακτικά τη στάση πληρωμών, αφού ένα κράτος, σε αντίθεση με μία εταιρεία, δεν χάνει την εθνική του κυριαρχία – δεν μπορούν οι δανειστές του να προβούν σε κατασχέσεις κλπ.).

Με βάση τα παραπάνω είναι εμφανές ότι, εάν ένα κράτος θέλει να αποφύγει τη χρεοκοπία, οφείλει να ακολουθήσει μία διαφορετική οικονομική πολιτική όσον αφορά τα ελλείμματα του προϋπολογισμού του (η οποία να επικεντρώνεται στη μείωση των περιττών δαπανών λειτουργίας του και όχι στους φόρους), μία δεύτερη όσον αφορά τα ελλείμματα του εξωτερικού ισοζυγίου του (αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω κάποιας λογικής εσωτερικής υποτίμησης, μείωση των φόρων, παραγωγικές επενδύσεις, εξαγωγές), καθώς επίσης μία τρίτη, όσον αφορά τα χρέη του (αναδιαπραγμάτευση, ανάπτυξη). Εν τούτοις, στην περίπτωση της Ελλάδας (Πορτογαλία κλπ.) βλέπουμε ότι επιβάλλεται από τη Γερμανία η ίδια πολιτική (μείωση μισθών, αύξηση των φόρων) και για τους τρεις προβληματικούς τομείς – παρά το ότι οι αγορές επιθυμούν ανάπτυξη, καθώς επίσης περιορισμό της ανεργίας (Πίνακας ΙΙ), για να μειώσουν τα επιτόκια και να δανείσουν την Ευρωζώνη.

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙ: Η εξέλιξη της ανεργίας σε ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης

Σημείωση: Είναι γνωστό ότι η ανεργία δημιουργεί καλύτερες προϋποθέσεις μείωσης των μισθών – ενώ όταν ξεπερνάει το 15%, οι εργαζόμενοι παύουν να διαπραγματεύονται πλέον τις αμοιβές τους. Πηγή: Spiegel, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 

Ανεξάρτητα από το επώδυνο θέμα της ανεργίας (το οποίο θεωρούμε ως το σημαντικότερο πρόβλημα, μαζί με την αναδιανομή των εισοδημάτων και την ασύμμετρη κατανομή ελλειμμάτων/πλεονασμάτων στην Ευρώπη), πριν ακόμη οδηγηθούμε σε συμπεράσματα, θα αναλύσουμε τα κύρια είδη του χρέους, έτσι ώστε να συγκεκριμενοποιήσουμε τη θέση της χώρας μας.  

   

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Τα δημόσια χρέη ενός κράτους έναντι των οποίων δυστυχώς δεν τοποθετούνται τα περιουσιακά του στοιχεία, όπως συμβαίνει με τις επιχειρήσεις (Ισολογισμοί), διακρίνονται στα παρακάτω είδη:

(α)  Εμφανή και κρυφά: Εκτός από τα χρέη που δημοσιεύονται ετήσια από τα κράτη (εμφανή), υπάρχουν επί πλέον τα κρυφά χρέη, τα οποία σπάνια ανακοινώνονται – παρά το ότι επιβαρύνουν στο σύνολο τους τα δημόσια ταμεία. Ορισμένα από αυτά είναι οι απαιτήσεις των πολιτών για συντάξεις, οι αποζημιώσεις των δημοσίων υπαλλήλων, τα χρέη των επιχειρήσεων του στενότερου ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, για τα οποία ευθύνεται το κράτος, τα χρέη των λοιπών οργανισμών του δημοσίου, τα οποία δεν εμφανίζονται κλπ. Οι κρυφές αυτές υποχρεώσεις αλλάζουν δραστικά το ύψος του δημοσίου χρέους, όταν έρχεται η ώρα της εξόφλησης τους. Ο Πίνακας IΙΙ αναφέρεται στα εμφανή και κρυφά χρέη ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Γερμανού οικονομολόγου B. Raffelhueschen:

 

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙΙ: Εμφανή και κρυφά δημόσια χρέη το 2010, ως ποσοστά επί του ΑΕΠ

* Έχουμε την άποψη ότι, τοποθετείται σκόπιμα τόσο χαμηλά, στα πλαίσια των προσπαθειών της Ευρωζώνης να αποφευχθεί η χρεοκοπία της Ιταλίας – η οποία θα σήμαινε το τέλος του ευρώ. Πηγή: Ameco database, EU, Eurostat, Welt, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος.

 

Χωρίς να μπορούμε να εκτιμήσουμε την ορθότητα ή την ενδεχόμενη σκοπιμότητα των στοιχείων του Πίνακα IΙΙ, το ύψος του κρυφού χρέους είναι ανάλογο των κοινωνικών παροχών μίας χώρας προς τους Πολίτες της. Για παράδειγμα, οι Πολίτες του Λουξεμβούργου συνταξιοδοτούνται ακόμη στο 60^ο έτος της ηλικίας τους – λαμβάνοντας ολόκληρο το μισθό τους ως σύνταξη. Αντίθετα, το περιορισμένο κρυφό χρέος της Γερμανίας οφείλεται στην «αναμόρφωση» του κοινωνικού κράτους, η οποία ξεκίνησε από τις αρχές του 2000 (μειωμένες συντάξεις, αύξηση του χρόνου στα 67, περιορισμένες παροχές κλπ.). Εάν κάποιο κράτος αλλάξει το ασφαλιστικό κλπ. πρόγραμμα του, το κρυφό χρέος του μειώνεται αυτόματα – κάτι που προωθείται πλέον τόσο από την ΕΕ, όσο και από το ΔΝΤ, σε όποιες χώρες δραστηριοποιείται. Από το μεγάλο ύψος δε του κρυφού χρέους της Ελλάδας, συμπεραίνουμε πόσο θα περιορισθεί το κοινωνικό κράτος – ιδιαίτερα επειδή μειώνεται διαρκώς το ΑΕΠ, λόγω της πολιτικής λιτότητας που ακολουθείται (για την Ιρλανδία η κατάσταση θα γίνει αφόρητη).

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 11. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2493.aspx?mid=54

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ:

Οι νέες πολεμικές συμμαχίες, η καθαίρεση της Δημοκρατίας στην Ευρώπη, η σκοπιμότητα της πολιτικής λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία, τα είδη του χρέους και οι μεγάλοι κίνδυνοι, με τους οποίους είναι αντιμέτωπη η Ελλάδα – Μέρος Ι

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

“Παγιώνονται εξουσιαστικά συμφέροντα, τα οποία λειτουργούν ανασταλτικά σε κάθε προσπάθεια αντιστροφής της δεδομένης πλέον διαίρεσης εξουσίας και κοινωνίας. Σε μία έμμεση αντιπροσώπευση (κοινοβουλευτική δημοκρατία), κοινωνία και εξουσία διαιρούνται. Τα μέλη της κοινωνίας χάνουν το προνόμιο του εντολέα, το οποίο για να ασκείται πλήρως απαιτείται καθημερινή επιτήρηση των πολιτικών. Βασικά, στο όνομα της αποτελεσματικής διακυβέρνησης, οι πολίτες-εντολείς εκποιούν σε μερικές εκατοντάδες άτομα την κοινωνική και πολιτική τους ελευθερία, χωρίς να είναι κατοχυρωμένο το προνόμιο για άμεσο έλεγχο των κυβερνώντων.

Η επαρκής επιτήρηση της εξουσίας από τους πολίτες-εντολείς είναι σημαντική σε μία άμεση δημοκρατία – αλλά ακόμη πιο επιτακτική σε ένα πολίτευμα έμμεσης αντιπροσώπευσης… Στο βαθμό και στην έκταση που Πολιτική και Κοινωνία διαιρούνται, οι πολιτικοί διευκολύνονται στην άσκηση της εξουσίας, με το να μετατρέπονται σε εξεζητημένους ανεξάρτητους «εξωπολιτικούς» δρώντες, οι οποίοι μπορούν να λειτουργούν ακόμη και με άκρατη ιδιοτέλεια. Επιτηδευμένα, για να εξυπηρετούν τα ιδιοτελή τους συμφέροντα, μπορούν να εμφανίζουν πολλές αποφάσεις ως ζητήματα «έκτακτης ανάγκης» – χάρη μίας αποτελεσματικής διακυβέρνησης.  

… Επειδή όμως η κοινωνία είναι ζωντανός οργανισμός, ιδιαίτερα σε στιγμές κρίσης, εάν τα μέλη της δεν διαδηλώνουν ή δεν επαναστατούν, αναγκάζονται να μετατρέπονται σε «μη κυβερνητικούς» ακτιβιστές, οι οποίοι δρουν εξωπολιτικά και συχνά διεθνικά. Έτσι, ο ρόλος της κοινωνίας ως εντολέας της εξουσίας συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο – ενώ η κοινωνία απομονώνεται από την πραγματική εξουσία. ‘Όταν «το χτένι φτάσει στον κόμπο», τότε η κοινωνία διαδηλώνει και διαμαρτύρεται ή επαναστατεί” (Π. Ήφαιστος). 

Ανάλυση

Είναι προφανές ότι, δημιουργούνται πλέον σαφείς «πολεμικές» συμμαχίες, στον πρώτο παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο, ο οποίος «μαίνεται» από το 2008 – με κριτήριο την πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στην οποία, όπως φαίνεται, η Ελλάδα «τοποθετήθηκε» στους συμμάχους της Γερμανίας (αν και εμείς πιστεύουμε ότι κινδυνεύει να «αποβληθεί» από τη ζώνη του Ευρώ, αφού θα συνεχίσει δυστυχώς να αποτελεί την ιδανική υποψήφια χώρα, για τον παραδειγματισμό των υπολοίπων «εταίρων» της Ευρωζώνης – άρθρο μας). Το αγγλοσαξονικό μέτωπο, εκπροσωπούμενο από τη Μ. Βρετανία (με τις Η.Π.Α. στο παρασκήνιο), «εκφραστής» των χρηματοπιστωτικών αγορών, παίρνει ήδη θέσεις μάχης – ενώ το γαλλογερμανικό, «εκφραστής» του Καρτέλ της πραγματικής οικονομίας (βιομηχανικές επιχειρήσεις, κυρίως Γερμανικές, αλλά και Γαλλικές), κατάφερε τελικά να ηγηθεί των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών, δημιουργώντας μία ισχυρή συμμαχία (οφείλουμε να υπενθυμίσουμε εδώ ότι, το 3^ο Ράιχ μετέτρεψε σε χρόνο μηδέν τις βιομηχανίες σε εξοπλιστικές – ενώ η Γερμανία αυξάνει διαρκώς το μερίδιο της στις εξαγωγές πολεμικών όπλων). 

Το τρίτο μέτωπο του πολέμου, η Κίνα, ανασυντάσσεται, σχεδιάζοντας να επιτεθεί τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις Η.Π.Α., με τη βοήθεια δύο καινούργιων επενδυτικών κεφαλαίων, συνολικού ύψους 300 δις € – με στόχο την εξαγορά επιχειρήσεων και την εξασφάλιση των δυτικών καταναλωτικών αγορών, για τα προϊόντα κινεζικής παραγωγής. Όλα τα υπόλοιπα κράτη, κυρίως η Ρωσία, η οποία στηρίζεται αφενός μεν στα ενεργειακά αποθέματα της, αφετέρου στην ισχυρή πολεμική της μηχανή (πρόσφατα μετέφερε πυραύλους στα σύνορα με τη Δύση), παρακολουθούν προσεκτικά τις κινήσεις των «ανταγωνιστών τους» – χωρίς να δείχνουν προς τα έξω το ενδιαφέρον τους. 

Η Γερμανία, έχοντας τεράστια αδυναμία στο χρηματοπιστωτικό τομέα (το ισχυρότερο ίδρυμα της, η Deutsche Bank, δεν είναι καν γερμανικό), θα προσπαθήσει να περιορίσει την «εμβέλεια» του το συντομότερο δυνατόν – μεταξύ άλλων με τη βοήθεια της φορολογίας των τραπεζικών συναλλαγών και της θέσπισης αυστηρών ρυθμιστικών πλαισίων. Οι προθέσεις της αυτές θα τη φέρουν αντιμέτωπη με το μένος των αγγλοσαξονικών χρηματοπιστωτικών αγορών – οι οποίες θα προσπαθήσουν να αντεπιτεθούν, ως συνήθως με τη βοήθεια των εταιρειών αξιολόγησης, του ΔΝΤ, των hedge funds, καθώς επίσης όλων των υπολοίπων όπλων μαζικής καταστροφής, τα οποία διαθέτουν.

Από την άλλη πλευρά η ίδια χώρα, πάντοτε με «υποτελή συνοδοιπόρο» τη Γαλλία, έχοντας να αντιμετωπίσει την κινεζική «παραγωγική μηχανή», η οποία στηρίζεται στους χαμηλούς μισθούς των εργαζομένων της, στις ανύπαρκτες κοινωνικές παροχές, καθώς επίσης στον απολυταρχισμό της κεντρικής διοίκησης, θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ανάλογες συνθήκες εντός της Ευρώπης – κυρίως στις χώρες του Νότου και της Α. Ευρώπης (μεταξύ άλλων με τη βοήθεια της λειτουργίας ειδικών οικονομικών ζωνών, καθώς επίσης της εγκατάστασης πανίσχυρων φοροεισπρακτικών δομών, «τύπου SS», οι οποίες ουσιαστικά επιβάλλουν το φόβο και τον απολυταρχισμό στις σύγχρονες κοινωνίες). 

Η τοποθέτηση του κ. Reichenbach στην Αθήνα (με στόχο τη φορολογική κυρίως αναδιοργάνωση του δημοσίου, «εμπλουτισμένη» με τις γνωστές αστυνομικές μεθόδους κοινωνικού διασυρμού και είσπραξης), καθώς επίσης του «Γερμανού υφυπουργού» στη Θεσσαλονίκη (με στόχο τα ευρωπαϊκά προγράμματα, έμμεσα για τη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών χαμηλής φορολόγησης και φθηνού εργατικού δυναμικού στη Μακεδονία και τη Θράκη), τεκμηριώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις προθέσεις της εντολοδόχου του Καρτέλ – το οποίο δεν έχει διστάσει να λεηλατήσει στο παρελθόν τους ίδιους τους Γερμανούς εργαζομένους, με τη χρήση απίστευτων μεθοδεύσεων (υπεργολάβων παροχής έργου, ακόμη και στα Supermarket, για την αποφυγή της εργατικής νομοθεσίας, έντεχνων συμβάσεων απασχόλησης ορισμένου χρόνου με δωρεάν παροχή εργασίας, «δανεικών» εργαζομένων κλπ.).

Παράλληλα η Γερμανία (πολύ λιγότερο η Γαλλία), θα συνεχίσει να επεκτείνεται εξαγωγικά, καθώς επίσης με τις εμπορικές επιχειρήσεις της σε όλη την έκταση της Ευρώπης, εκμεταλλευόμενη μία καταναλωτική αγορά 500 εκ. ανθρώπων – ταυτόχρονα με τη λεηλασία (ιδιωτικοποιήσεις, αγορά σε τιμές εκποίησης) των τοπικών κερδοφόρων/στρατηγικών επιχειρήσεων των αδύναμων χωρών, με τη βοήθεια της πολιτικής λιτότητας που επιβάλλει.

Στα πλαίσια αυτά, θα συνεχίσει να εκμεταλλεύεται την εμπειρία και τις μεθόδους του ΔΝΤ – το οποίο πιθανολογούμε ότι χρησιμοποιήθηκε από τη Γερμανία, για να κάνει τη «βρώμικη δουλειά» (ενώ λειτουργούσε παράλληλα ως εντολέας των αγορών, με στόχο την επέλαση τους στην Ευρωζώνη, μέσα από την Ελληνική κερκόπορτα). Αργά ή γρήγορα δε θα υποκύψει και η Γαλλία, με αφετηρία την υποτίμηση της πιστοληπτικής της ικανότητας, οπότε το γερμανικό Καρτέλ, εξαγοράζοντας τις μεγαλύτερες γαλλικές επιχειρήσεις, θα γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού εντός της Ευρώπης – εάν δεν μεσολαβήσουν «έκτακτα γεγονότα».

Η ΚΑΘΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Στην τελευταία σύνοδο κορυφής δημιουργήθηκε ένα ακόμη μέτωπο: αυτό της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ, το οποίο τοποθετήθηκε καθαρά εναντίον της Ευρώπης των Πολιτών και της Δημοκρατίας. Η ευρεία αναθεώρηση της συνθήκης που συμφωνήθηκε, το νέο Μάαστριχτ στην ουσία, παράκαμψε τα «Δημοκρατικά Δίκαια» του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, καθώς επίσης των εθνικών κοινοβουλίων των χωρών-μελών της ΕΕ και των λαών τους, μέσω μίας «ταχείας διαδικασίας», η οποία συμπεριλαμβάνει τις συνολικές αλλαγές σε ένα και μόνο  «πρωτόκολλο» – ένα συνοδευτικό έγγραφο που μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με τα «πονηρά» πολυνομοσχέδια, με τα οποία «εμπλουτίζονται» τα εκάστοτε μνημόνια στην Ελλάδα.

Με τον τρόπο αυτό, δεν παρακάμπτονται μόνο τα δημοψηφίσματα στις εκάστοτε χώρες, αλλά ακόμη και  η ψήφιση της συνθήκης από τα εθνικά κοινοβούλια – μία μεθόδευση εξόχως αντιδημοκρατική, η οποία όμως έγινε αποδεκτή από το σύνολο σχεδόν των ηγετών της ΕΕ (με φωτεινή εξαίρεση τη Μ. Βρετανία, την Τσεχία, την Ουγγαρία και τη Σουηδία). Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, ψήφισε ουσιαστικά, ερήμην όλων μας, τη θανατική καταδίκη της – αφού, με κριτήριο τη νέα συνθήκη, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις «απέλασης» της, οι οποίες θα οδηγήσουν σε νέους, πολύ μεγαλύτερους εκβιασμούς και εγκληματικά μνημόνια.

Ολοκληρώνοντας, η Ευρώπη αποφάσισε όπως πάντα, ακολουθώντας τις εντολές της καγκελαρίου, με νομικά και πολιτικά κριτήρια – χωρίς να λάβει καθόλου υπ’ όψη τα οικονομικά. Οι πραγματικοί κίνδυνοι όμως είναι οικονομικοί – ειδικά επειδή ολόκληρος ο Νότος είναι βυθισμένος σε μία ύφεση, η οποία θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2013. Όταν λοιπόν αποφασίζει κανείς, μέσα σε αυτήν την ύφεση, να εφαρμόσει μία πολιτική ακόμη μεγαλύτερου περιορισμού ελλειμμάτων και χρεών, την ενισχύει ουσιαστικά – οπότε τα φορολογικά έσοδα καταρρέουν και οι κυβερνήσεις υποχρεώνονται να ψηφίσουν νέα μέτρα λιτότητας και δήμευσης, για να καλύψουν τα κενά που δημιουργούνται στους προϋπολογισμούς τους.

Έτσι οδηγούν τις χώρες τους σε ένα «σπιράλ θανάτου», σε μία διαδικασία μακρόχρονης ύφεσης (deflation), η οποία προκαλεί συνεχείς μειώσεις μισθών και τιμών – κάτι που θα διαρκέσει τουλάχιστον μια δεκαετία. Φυσικά αυτό διευκολύνει τα μέγιστα τις προθέσεις της Γερμανίας η οποία, όπως αναφέραμε, θέλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανταγωνισμού της Κίνας και στην παραγωγή καταναλωτικών αγαθών – κυρίως με τη βοήθεια των χαμηλών μισθών.

Επίσης διευκολύνει την υποταγή των ευρωπαϊκών κρατών στο «διευθυντήριο των Βρυξελών» (πίσω από το οποίο κρύβεται η Γερμανία, οπότε το Καρτέλ), αφού η πολιτική λιτότητας υποθάλπει την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στις κυβερνήσεις τους, με αποτέλεσμα να «αποθέτουν» τις ελπίδες τους στην ευρωπαϊκή διακυβέρνηση – γεγονός που τεκμηριώνεται πλέον από αρκετές δημοσκοπήσεις. Για παράδειγμα, το 78% των Ελλήνων είναι υπέρ του ευρώ, θεωρώντας ότι η κυβέρνηση τους είναι ανίκανη να λύσει τα προβλήματα της οικονομίας τους. Κατά μέσον όρο, η εμπιστοσύνη στην Ευρώπη για την επίλυση της κρίσης είναι υψηλότερη (44%), από την εμπιστοσύνη στις εθνικές κυβερνήσεις (38%) – ενώ η αντίστοιχη στο ΔΝΤ είναι μόλις 15% (στις Η.Π.Α. 7%).

Ουσιαστικά λοιπόν η σύνοδος κορυφής της 9^ης Δεκεμβρίου θα μείνει στην Ιστορία, ως εκείνη η σύνοδος, η οποία καθιέρωσε τη δικτατορία του Καρτέλ στην Ευρώπη, εκπροσωπούμενου από τους πολιτικούς υπαλλήλους του – επί πλέον αυτή, η οποία «νομιμοποίησε τις εγκληματικές μεθόδους του ΔΝΤ» (πολιτική λιτότητας, με στόχο την είσπραξη των απαιτήσεων των τοκογλύφων δανειστών, παράλληλα με τη λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας), τις οποίες υιοθέτησε/ιδιοποιήθηκε έντεχνα η πρωσική Γερμανία, εκμεταλλευομένη τη δραστηριοποίηση του στην Ελλάδα.

Πρόκειται λοιπόν για την αντικατάσταση της «συναίνεσης της Ουάσιγκτον» στην Ευρώπη (άρθρο μας), με μία νέα: με τη «συναίνεση του Βερολίνου», μέσω των Βρυξελών. Επιθυμώντας τώρα να αναλύσουμε τη μέθοδο, την οποία επινόησε η πρωσική Γερμανία της κυρίας Merkel (μάλλον εγκυμονεί έναν νέο Hitler, όπως έχει γραφτεί στο παρελθόν), για να επιβληθεί στην Ευρώπη, τη σκόπιμη πολιτική λιτότητας δηλαδή, τα παρακάτω:  

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 11. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2493.aspx?mid=54

 

 Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

Το «ευρω-μπορντέλο», η… τσατσά και το μαντρόσκυλο

 

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

 

Η συνταγή στην οποία κατέληξε η σύνοδος κορυφής ήταν η αναμενόμενη. Όπως την περιγράφαμε τόσο καιρό και όπως την ανέμεναν οι περισσότεροι τις τελευταίες μέρες: η Γερμανία παρέμεινε πιστή στη δημοσιονομική «ορθοδοξία» χαράζοντας και επιβάλλοντας στην Ευρώπη μια Κόλαση ισόβιας λιτότητας. Η οικονομική και πολιτική κατάκτηση της Γηραιάς Ηπείρου θα προηγηθεί κάθε «λύσης» στην κρίση χρέους.

Άλλωστε η ευρωζώνη δεν έχει λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Τα λεφτά που θα εγγυηθούν τα χρέη είναι πολλά – και δεν είναι διαθέσιμα. Η φράου Άνγκελα, λοιπόν, έχοντας υποτάξει πλήρως τον «μικρούλη» Σαρκοζί, προσφέροντάς του ένα κοκαλάκι προστασίας των τραπεζών του από μελλοντικά «κουρέματα», επέβαλε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς μηδενικών ελλειμμάτων με αυτόματες ποινές για τους «παραβάτες», οι οποίες θα εξειδικευθούν μέχρι τον Μάρτιο. Οι ποινές αυτές θα επιβάλλονται χωρίς καθυστέρηση, εκτός αν αποφασίσει διαφορετικά μια αυξημένη πλειοψηφία.

Και τι έγινε αν η ύφεση εξ αιτίας της λιτότητας σε εμποδίζει να πιάσεις τους στόχους; Και τι έγινε αν ήδη έχεις ξεσκίσει τον λαό σου αλλά αδυνατείς να τα βγάλεις πέρα; Η «παράβαση» θα τιμωρείται αυτομάτως.

«Ενσωματωμένη» η πτώχευση

Παράλληλα επισπεύδεται κατά έναν χρόνο (Ιούλιο του 2012) ο μόνιμος μηχανισμός «στήριξης», ESM, ο οποίος για ένα διάστημα θα λειτουργεί παράλληλα με τον σημερινό προσωρινό μηχανισμό (EFSF).

Το νέο με τον ESM είναι ότι θα αποφασίζει με πλειοψηφία 85% και όχι με ομοφωνία αν Κομισιόν και ΕΚΤ κρίνουν πως η απόφαση είναι χρονικά επείγουσα και ταυτοχρόνως «απαραίτητη» για την οικονομική σταθερότητα της Ένωσης. Δηλαδή πάει περίπατο το «βέτο» στις κρίσιμες αποφάσεις…

Πέραν αυτών, σε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις χρέους, «σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα τηρήσουμε αυστηρά τις καθιερωμένες αρχές και πρακτικές του ΔΝΤ. Τούτο θα αποτυπωθεί με κατηγορηματικό τρόπο στο προοίμιο της Συνθήκης». Ειδικά για την Ελλάδα αναφέρεται ρητά στην απόφαση ότι «οι αποφάσεις που ελήφθησαν στις 21 Ιουλίου και στις 26-27 Οκτωβρίου σχετικά με το ελληνικό χρέος έχουν μοναδικό και έκτακτο χαρακτήρα».

Κοινώς υποτίθεται ότι οι ιδιώτες δεν θα κουρεύονται υποχρεωτικά και… διά της βίας σε περιπτώσεις αναδιάρθρωσης χρέους.

Ταυτοχρόνως «στους όρους όλων των νέων ομολόγων δημοσίου σε ευρώ θα περιληφθούν τυποποιημένες και πανομοιότυπες ρήτρες συλλογικής δράσης». Τι σημαίνουν οι «ρήτρες συλλογικής δράσης» (CAC); Ότι οι κάτοχοι ομολόγων θα γνωρίζουν εκ των προτέρων όχι μόνο τους κινδύνους που αναλαμβάνουν – μέσω μιας προκαθορισμένης τιμής πιθανού κουρέματος – αλλά και τις εγγυήσεις που τους παρέχονται προκειμένου να αγοράσουν το ομόλογο.

Με απλά λόγια, όσα νέα ομόλογα θα εκδίδονται στην ευρωζώνη θα φέρουν «ενσωματωμένους» τους όρους πτώχευσης της χώρας που τα εκδίδει. Κάθε ομόλογο θα… κουβαλάει και μια μίνι δανειακή σύμβαση, όπως αυτή που ήδη υπέγραψε η Ελλάδα με την τρόικα.

Προέλεγχος των προϋπολογισμών

Επιπλέον «θα εξεταστεί» η πρόταση της Κομισιόν (23 Νοεμβρίου 2011) η οποία προβλέπει έγκριση των προσχεδίων των εθνικών προϋπολογισμών. Αυτό θα σημαίνει πλήρη κατάλυση της δημοσιονομικής κυριαρχίας για όλους όσοι θα συμμετάσχουν στο νέο ευρωσύμφωνο λιτότητας – και όχι βεβαίως μόνο για την «αμαρτωλή» και… «διεφθαρμένη» Ελλάδα.

Για την ακρίβεια «η Επιτροπή θα εξετάζει ιδίως τις βασικές παραμέτρους του δημοσιονομικού προσανατολισμού των προσχεδίων προϋπολογισμού και, εφόσον χρειάζεται, θα γνωμοδοτεί επ’ αυτών. Όταν η Επιτροπή εντοπίζει ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θα ζητά αναθεώρηση του προσχεδίου».

Κοινώς καμιά δυνατότητα για τις χώρες – μέλη του νέου ευρωσυμφώνου να διαμορφώνουν προϋπολογισμούς μη εγκεκριμένους από την Κομισιόν – δηλαδή… από το Βερολίνο.

Εγγυητής το ΔΝΤ

Τα λεφτά του ESM θα φτάσουν τα 500 δισ. Καμιά σχέση βεβαίως με τα αιτούμενα από τις «αγορές» 2 τρισ., αλλά το κεντρικό ζήτημα δεν είναι αυτό. Άλλωστε οι αποφάσεις αυτής της συνόδου κορυφής δεν είχαν στόχο να προσφέρουν λύσεις για την κρίση χρέους, αλλά να ορίσουν το νέο ευρωπαϊκό τοπίο και να μοιράσουν ρόλους και εξουσία.

Έτσι, λοιπόν, η ευρωζώνη, ανίκανη να χρηματοδοτήσει περαιτέρω το ήδη προβληματικό EFSF, είναι έτοιμη να παράσχει κεφάλαια 200 δισ. ευρώ («υπό τη μορφή διμερών δανείων») στο… ΔΝΤ, το οποίο με τη σειρά του – και με τους όρους που όλοι πια γνωρίζουμε – θα τα δανείζει στις χώρες που βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας.

● Πρώτος στόχος επισήμως είναι «να διασφαλιστεί η επάρκεια των πόρων του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης».

● Ο δεύτερος όμως περιγράφεται από την εξής φράση: «Αναμένουμε παράλληλες συνεισφορές από τη διεθνή κοινότητα».

Με δυο λόγια: Η ευρωζώνη αδυνατεί να χρηματοδοτήσει τους μηχανισμούς της αν η ΕΚΤ δεν κόψει χρήμα. Επειδή όμως αυτό δεν το θέλει η Γερμανία επ’ ουδενί λόγω φοβούμενη τον πληθωρισμό, προσπαθεί να προσελκύσει χρήμα που θα έρθει από μεγάλες χώρες εκτός ευρωζώνης. Πώς όμως το (διαπιστωμένα – και όχι μόνο από τον… Economist) «ευρωμπορντέλο» θα εγγυηθεί τις συνεισφορές τρίτων;

Μόνο με έναν τρόπο: Αναθέτοντας τον ρόλο του διαχειριστή στο ΔΝΤ και βάζοντας σε αυτό τα 200 δισ., τα οποία θα αποτελούν ένα είδος εμπράγματης (χρηματικής) εγγύησης ώστε να πειστούν και άλλοι (Αμερικανοί, Κινέζοι, Ινδοί, Βραζιλιάνοι κ.λπ.) να βάλουν λεφτά στην υπηρεσία της διάσωσης του ευρώ. Ήδη πάντως η πρώτη αντίδραση των ΗΠΑ δεν ήταν και πολύ ενθαρρυντική.

Ακόμη όμως και αν ο στόχος αυτός επιτευχθεί, η σταθερότητα του ευρώ θα τεθεί υπό την εγγύηση του ΔΝΤ, κάτι αδιανόητο μέχρι πριν από λίγο καιρό. Ακόμη χειρότερα, η πολιτική και οικονομική διαχείριση υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να περάσει στα χέρια των ΗΠΑ και της Κίνας (σε ρόλο τσατσάς του «ευρωμπορντέλου»), με δημοσιονομικό μαντρόσκυλο τη Γερμανία.

Αυτός ο ζόφος μοιάζει να είναι το μέλλον του ευρώ, το οποίο όλοι εμείς – Έλληνες και λοιποί Ευρωπαίοι – καλούμαστε να… σώσουμε καταδικάζοντας ολόκληρες γενιές ανθρώπων και την ίδια την υπόσταση των χωρών μας. Αυτό ακριβώς το μέλλον περιγράφει το ευρωσύμφωνο που αποφάσισε η σύνοδος κορυφής – προκειμένου να παρακάμψει τη Συνθήκη της Λισσαβώνας – βάζοντας μάλιστα τις προβλέψεις του συμφώνου στο δίκαιο των χωρών και της Ευρώπης…

 

ΠΗΓΗ: ΣΑΒΒΑΤΟ, 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011, http://topontiki.gr/article/26454

Η «επανίδρυση» της Ε.Ε. και το ελληνικό προτεκτοράτο

 

Του Τάκη Φωτόπουλου*

 

Ενώ η νέα χούντα που μας διόρισε η υπερεθνική ελίτ/χούντα ήδη «έπιασε δουλειά» συνεχίζοντας το εγκληματικό έργο της προηγούμενης και θέτοντας τις βάσεις για την ολοκλήρωσή του, με στόχους την κινεζοποίηση των εργαζομένων, το ξεπούλημα κάθε κοινωνικού πλούτου και τη συνακόλουθη φτωχοποίηση του ελληνικού λαού – σύμφωνα με τις επιταγές της υπερεθνικής ελίτ/χούντας μέσω της τρόικας -, τώρα, με το πρόσχημα της «κρίσης της ευρωζώνης», επιχειρείται η άλωση της οικονομικής και συνακόλουθα της εθνικής κυριαρχίας όλων των χωρών της ευρωζώνης.

Και αυτό γιατί, κατά τη γνώμη μου, η περιβόητη αυτή κρίση σε μεγάλο βαθμό είναι κατευθυνόμενη από την ΕΚΤ (εκτός από το τμήμα της που οφείλεται στα προβλήματα που δημιουργούν οι εγγενείς τεράστιες αποκλίσεις στην ανταγωνιστικότητα κέντρου και περιφέρειας), ώστε να περάσει το παλαιό σχέδιο των ευρωπαϊκών ελίτ, και κυρίως της γερμανικής, για τη συμπλήρωση της νομισματικής ένωσης με τη δημοσιονομική. Η σημερινή, επομένως, μετατροπή μας σε προτεκτοράτο της υπερεθνικής ελίτ απλά θα μονιμοποιηθεί με τη σχεδιαζόμενη «επανίδρυση» της Ε.Ε.

Στο πλαίσιο αυτό, η αντικατάσταση του «ανθρώπου τους στην Αθήνα» με ένα δήθεν απλό τεχνοκράτη που, όπως γράφει ακόμη και ο διευθυντής της «Le Monde Diplomatique», δεν είναι απλά ένας «απολίτικος τεχνοκράτης», όπως τον παρουσιάζουν, αλλά, μαζί με τον νέο Ιταλό πρωθυπουργό, είναι «άνθρωποι της Δεξιάς και μέλη της Τριμερούς Επιτροπής που κατηγορεί τις δυτικές κοινωνίες σαν υπερβολικά δημοκρατικές»[1]. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν πρόκειται καν για αντίθεση μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, όπως υποστηρίζει η καθεστωτική εφημερίδα της Κεντροαριστεράς, αλλά, όπως δείχνει το σχέδιο «επανίδρυσης», για οργανωμένη συγκέντρωση της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας/δύναμης στα χέρια της υπερεθνικής ελίτ/χούντας που διαχειρίζεται τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, με τους επαγγελματίες πολιτικούς να παίζουν ρόλο παρουσιαστή των πολιτικών της (συνήθως σε δυο «εναλλακτικές» εκδοχές, με διαφορές στα επουσιώδη, π.χ. ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. παρ’ ημίν), ώστε να τηρούνται τα προσχήματα της αντιπροσωπευτικής «δημοκρατίας» και να νομίζει το εκλογικό σώμα ότι μετέχει και αυτό στην άσκηση της εξουσίας!

Αυτό δεν αποτελεί βέβαια κάποια συνωμοσία των «κακών» νεοφιλελεύθερων (οικονομολόγων, πολιτικών κ.λπ.), όπως υποστηρίζουν ανόητες συνωμοσιολογικές θεωρίες[2]  που προβάλλονται συστηματικά από τα ΜΜΕ (αλλά και από «ελευθεριακούς» γραφιάδες στη χώρα μας!) λόγω του ανώδυνου ρεφορμιστικού χαρακτήρα τους. Αντίθετα, τόσο η υπερεθνική ελίτ/χούντα όσο και οι τραπεζίτες και «ειδικοί» στους διεθνείς οργανισμούς που ελέγχει η ίδια (ΕΚΤ, ΔΝΤ, ΠΟΕ, Παγκόσμια Τράπεζα κ.λπ.) τη «δουλειά τους» κάνουν στο δοσμένο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο καθορίζει η διεθνοποιημένη καπιταλιστική οικονομία της αγοράς – δηλαδή, η «νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση», που στο χώρο μας εκφράζεται μέσω της Ε.Ε./ΟΝΕ. Με άλλα λόγια, στο θεσμικό πλαίσιο των ανοικτών και απελευθερωμένων αγορών κεφαλαίου, εμπορευμάτων και εργασίας, που δημιούργησε η μαζική επέκταση των πολυεθνικών εταιρειών στα τελευταία περίπου 30 χρόνια.

Οποιαδήποτε χώρα ενσωματωμένη στη νέα Διεθνή Τάξη, η οποία καθιερώνεται από την παγκοσμιοποίηση αυτή, δεν έχει επιλογές πέρα από τις πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα παντού: δραστική συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και διάλυση του κοινωνικού κράτους, ιδιωτικοποίηση κάθε επικερδούς τομέα μέσα από το ξεπούλημα του κοινωνικού πλούτου της κάθε χώρας, ελαστικές αγορές εργασίας (κινεζοποίηση εργασίας), πετσόκομμα των πραγματικών μισθών και συντάξεων (φτωχοποίηση) κ.λπ. Η αποπληρωμή του χρέους είναι μόνο η αφορμή (αλλά και ο μοχλός) για την εφαρμογή των πολιτικών αυτών. Στη χώρα μας άλλωστε μπορεί να δειχτεί πώς η ολοκλήρωση της ενσωμάτωσής μας στη διεθνοποιημένη οικονομία, που συντελέστηκε με την ένταξή μας στην Ε.Ε., κατέστρεψε την παραγωγική δομή της χώρας και οδήγησε σε ένα ασύμβατο καταναλωτικό πρότυπο που συντηρούνταν βασικά με το συνεχή δανεισμό [3] .

Κατά συνέπεια, αποκλείεται η μόνιμη έξοδος από την κρίση χωρίς όχι μόνο τη μονομερή έξοδο από την Ε.Ε. αλλά και την αποδέσμευση από τη διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς. Αυτό σημαίνει ότι είναι εντελώς αποπροσανατολιστικές οι θέσεις της «Αριστεράς» μας (ρεφορμιστική, «πατριωτική» κ.λπ.) να… περιμένουμε τη διάλυση της ευρωζώνης ή την πανευρωπαϊκή αλλαγή που θα οδηγούσε στην αποβολή του νεοφιλελεύθερου χαρακτήρα της (με ανοικτές και απελευθερωμένες αγορές!), ή, ακόμη χειρότερα, απλά να μην αναγνωρίσουμε το χρέος και να βγούμε από το ευρώ.

Στη στρατηγική που θα αναπτύξω στο επόμενο, απαιτούνται μια μακρόχρονη διαδικασία ριζικής αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, στην οποία άμεσο πρώτο βήμα θα ήταν η μονομερής έξοδος από την Ε.Ε./ΟΝΕ και η μη αναγνώριση του χρέους, των Μνημονίων κ.λπ., οι αυστηροί έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων, η κοινωνικοποίηση τραπεζών, καθώς και του κοινωνικού πλούτου που ήδη ξεπουλιέται, καθώς και η ριζική αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου για να καλυφθούν οι κοινωνικές ανάγκες όλων των πολιτών (υγεία, εκπαίδευση, ασφάλιση κ.λπ.). Σε ένα δεύτερο στάδιο, θα έπρεπε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την οικονομική αυτοδυναμία (όχι αυτάρκεια), ώστε ν' ανοίξει ο δρόμος, πιθανώς σε συνεργασία με άλλες περιφερειακές χώρες, για την αποδέσμευση από τη διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς.

 

* http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/

 

[1] Serge Halimi, «Rule by troika», Le Monde Diplomatique, December 2011

[2] Naomi Klein, The Shock Doctrine, (Macmillan, 2008)

[3] Βλ. Η Ελλάδα ως Προτεκτοράτο της Υπερεθνικής Ελίτ, (Γόρδιος, Νοέμ. 2010), μέρος δεύτερο

 

ΠΗΓΗ: 5-12-2011, http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=329700

Η έφοδος του Δ΄ Ράιχ

 

Του Γιώργου Δελαστίκ

 

Ωμό, ψυχρό, αλαζονικό το πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της γερμανικής δεξιάς εφημερίδας «Ντι Βελτ» τη Δευτέρα. «Η Ευρώπη γίνεται γερμανικότερη» ο αυτάρεσκος τίτλος του. Κυνικό το περιεχόμενό του: «Πολιτικά η ιδέα της Μέρκελ δεν είναι χωρίς κίνδυνο. Οδηγεί πραγματικά σε μια διάσπαση όχι μόνο της νομισματικής ένωσης, αλλά της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά … Η Μέρκελ έχει επίγνωση αυτών των κινδύνων. Αλλά τώρα έχει απομείνει η επιλογή ανάμεσα στην πανούκλα και στη χολέρα. Η κρίση έχει επιδεινωθεί δραματικά την περασμένη εβδομάδα. Ο μηχανισμός διάσωσης του ευρώ, ο EFSF, έχει σημειώσει εμφανείς απώλειες και τώρα πλέον δεν απέχει πολύ από το επίπεδο του σκουπιδιού» υπογραμμίζει. Και η «Βελτ» καταλήγει εκστασιασμένη από τη γερμανική ισχύ: «Τώρα κυβερνά την Ευρώπη το σκληρό χέρι της Μέρκελ»!

Κρίσιμη αυτή η εβδομάδα. Στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ την Παρασκευή αναμένεται ότι το Βερολίνο θα επιβάλει τους όρους του για μια καθαρά πραξικοπηματική αλλαγή των συνθηκών της ΕΕ και της Ευρωζώνης, που θα θεσμοποιήσει τη γερμανοποίηση της Ευρώπης και τη μετατροπή των κρατών της σε υποτελείς επαρχίες του Τέταρτου Γερμανικού Ράιχ.

Ο Σαρκοζί υπέκυψε στους εκβιασμούς της Μέρκελ. Σε λόγο που εκφώνησε την Πέμπτη στην Τουλόν αποδέχθηκε τους γερμανικούς όρους πάνω στους οποίους θα ανασυγκροτηθεί η ΕΕ και η Ευρωζώνη, σημαντικότερος των οποίων είναι η απώλεια της οικονομικής κυριαρχίας κάθε χώρας που έχει αυξημένο έλλειμμα ή χρέος.

Η εκχώρηση της άσκησης της οικονομικής πολιτικής της στο Βερολίνο μέσω κάποιας επιτροπής της ΕΕ, που θα λειτουργεί ως προκάλυμμα για να σώζει τα προσχήματα της γερμανικής επικυριαρχίας. «Ο Σαρκοζί υποσχέθηκε την επανίδρυση της Ευρώπης με το χέρι της Γερμανίας» έγραφε προχτές στην πρώτη σελίδα της απογοητευμένη η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς».

Οι σοσιαλιστές αντιστέκονται στη Γαλλία, τουλάχιστον φραστικά, στην υποταγή της χώρας τους στο Τέταρτο Ράιχ. Ακόμα και ο υποψήφιος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος ουδέποτε θεωρήθηκε αριστερός στους κόλπους των Γάλλων σοσιαλιστών. «Ποτέ δεν θα επιτρέψω να αποφασίσει για τα έσοδα και τα έξοδα ενός κυρίαρχου κράτους το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εν ονόματι του συντονισμού της πολιτικής των προϋπολογισμών των κρατών της Ευρωζώνης» δήλωσε ο Ολάντ. «Μετωπική επίθεση εναντίον των ευρωπαϊκών σχεδίων της καγκελαρίου» χαρακτήρισε τις δηλώσεις του, εμφανώς δυσαρεστημένη, η «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε».

Η αριστερή πτέρυγα των Γάλλων σοσιαλιστών έχει πολύ πιο σκληρή αντιγερμανική στάση. «Η Ανγκελα Μέρκελ αποφάσισε να επιβάλει στην ΕΕ μια γερμανική τάξη. Καταστρέφει την Ευρωζώνη» δηλώνει στη «Μοντ» ο Γάλλος σοσιαλιστής βουλευτής Αρνό Μονμπούρ, ανερχόμενο αστέρι στη γαλλική πολιτική σκηνή και συνεχίζει: «Μιλάω για τον γερμανικό εθνικισμό που ξαναγεννιέται μέσα από την πολιτική τύπου Βίσμαρκ που ακολουθεί η Μέρκελ. Προκαλεί αναμέτρηση για να επιβάλει την κυριαρχία της … Ηρθε η ώρα να συγκρουστούμε πολιτικά με τη Γερμανία και να υπερασπιστούμε τις αξίες μας» τονίζει.

Η εποχή αλλάζει. Η γερμανική κυβέρνηση, αφού οδήγησε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης σχεδόν να μην είναι πλέον σε θέση να δανειστούν από τις ιδιωτικές τράπεζες με λογικά επιτόκια, τώρα απαιτεί να της παραδώσουν την οικονομική κυριαρχία τους για να τις «διασώσει». Ας μην έχουμε αυταπάτες. Σε πρώτη τουλάχιστον φάση, τόσο οι πολιτικές ηγεσίες όσο και οι οικονομικές ελίτ των χωρών της Ευρωζώνης είναι έτοιμες να υποκύψουν και να αποδεχθούν τους όρους του Βερολίνου.

Διαφωνούν οι λαοί της Ευρώπης όμως με αυτή την υποταγή. Πρώτα πρώτα γιατί η παράδοση στο Τέταρτο Ράιχ φέρνει πείνα, μιζέρια, εξαθλίωση. Αν ισχύσουν οι γερμανικοί όροι, ευρώ θα σημαίνει δυστυχία. Οι πολίτες της Ευρώπης έχουν κάθε λόγο να αντιδράσουν στην καταβαράθρωση του βιοτικού τους επιπέδου και θα αντιδράσουν. Θα ανατρέψουν τις κυβερνήσεις συνεργατών των Γερμανών.

Γεωπολιτικές αλλαγές τεραστίων διαστάσεων κυοφορούνται στην Ευρώπη. Η στιγμή είναι κρίσιμη και για τις ΗΠΑ. Αποδείχθηκε ότι η Ευρωζώνη εδραίωσε τον γερμανικό έλεγχο ολόκληρης της Γηραιάς Ηπείρου και οδηγεί ταχύτατα στην εκπαραθύρωση των Αμερικανών, παράλληλα με την πλήρη περιθωριοποίηση των Άγγλων. Αν δεν υπονομεύσουν τώρα το ευρώ Ουάσιγκτον και Λονδίνο παρά τα δημοσίως αντίθετα λεγόμενά τους, αύριο ίσως είναι πολύ αργά για τα συμφέροντά τους.

 

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ  «E» 3/12/2011, http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22792&subid=2&pubid=63584481

Η αποσύνθεση του ευρώ – Πλησιάζοντας τη δραχμή

 

Του Κώστα Παπουλή

 

Η Ελλάδα,  έγινε ο πυροκροτητής της κρίσης της ΖΕ, που με την σειρά της, απειλεί να βυθίσει σε μεγάλη περιπέτεια την Γηραιά Ήπειρο, απειλώντας και το σύνολο του πλανήτη. Αυτό σημαίνει, πως η εξέλιξη, θα οδηγήσει σε μία άλλη μορφή την ευρωζώνη. Είναι πιθανό, το σενάριο μιας διάλυσης, περισσότερο πιθανό, το σενάριο μιας πιο περιορισμένης ΖΕ. Είναι βέβαιο όμως, από τις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που κυριαρχούν στην Ευρώπη, ότι για να γίνουν δομικές αλλαγές, που θα σώσουν το «κοινό» νόμισμα, και για να συμπεριλάβουν αρχικά και τις 17 χώρες, το κέντρο, θα επιβάλλει σιδερένια δεσμά στην περιφέρεια.

– Γενικά: Τα κύματα του σεισμού της  παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης του 2008, που είχε ως επίκεντρο τις ΗΠΑ, δόνησαν την ΖΕ, μεταφέροντας το επίκεντρο καταρχάς στην Ελλάδα και ευρύτερα στα PI(I)GS. Στην πραγματικότητα, διεγέρθηκαν τα τεράστια ρήγματα, που έχει δημιουργήσει η συνθήκη του Μάαστριχτ και το ευρώ, που μέχρι χθες, έμοιαζαν κρυφά. 

Η Ελλάδα είτε εκδιωχθεί για να καθησυχαστούν οι αγορές  και να αποτελέσει την αφετηρία της συρρίκνωσης, είτε καταρρεύσει απότομα, είτε διαλυθεί η ευρωζώνη, είτε μπει και διά του «νόμου» των «νέων» ευρωπαϊκών συνθηκών, στον θάλαμο της νεκροζώντανης οικονομίας και κοινωνίας, πλησιάζει με μαθηματική ακρίβεια στην δραχμή, στην τελευταία περίπτωση, διά της εις άτοπον εναλλακτικής λύσης.

Με αυτή την έννοια, η συζήτηση για την έξοδο από το ευρώ, δεν είναι μόνο μια πολιτική εκλογή, που έρχεται  ως συνέπεια της επιλογής της στάσης πληρωμών έναντι του εξωτερικού χρέους, ή μιας πολιτικής για την ανάκαμψη της οικονομίας,   αλλά η  δεσπόζουσα πιθανότητα, που προκύπτει από την αντικειμενική φορά των πραγμάτων. Άρα το πρόγραμμα για την αποχώρηση, έχει τεράστια σημασία, μέσα σε ένα συνολικό εναλλακτικό σχέδιο,  ώστε αυτή να μην γίνει με άτακτο και ανεξέλεγκτο τρόπο, ούτε κάτω από τον έλεγχο των πιστωτών και του Βερολίνου, αλλά να συνοδευτεί, με την ενίσχυση των δυνάμεων της εργασίας και της δημοκρατίας.

– Ειδικά για την ζώνη του ευρώ: Αν η ευρωζώνη δεν υπήρχε, τότε η ταχύτητα της κρίσης ίσως είχε ανακοπεί, με μεθόδους ΗΠΑ. Όμως, η ιστορία δεν γράφεται με αν.  Τώρα η καρδιά της κρίσης, είναι η ΖΕ, και από την μορφή που θα πάρει η τελευταία, θα εξαρτηθεί η ένταση και το μέγεθος της συνέχειας.

Είναι μάλλον κοινοτοπία, να διατυπώσει κανείς τώρα, ότι οικονομίες που λειτουργούν σε θεμελιωδώς διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης και ανταγωνισμού, δεν ταιριάζουν σε μια νομισματική ένωση[1]. Αντίθετα οι ανισότητες και οι αποκλίσεις εντείνονται, με λογικό αποτέλεσμα την διάλυση, ή την  συρρίκνωση, σε όσους μπορούν να συγκροτήσουν μια βέλτιστη νομισματική περιοχή.

Ακόμη και ορθόδοξοι οικονομολόγοι, προειδοποιούσαν για τα σαθρά θεμέλια της νομισματικής ένωσης  και έβλεπαν ως ένα από τα βασικά ελαττώματα την έλλειψη ενός διορθωτικού μηχανισμού, ενός συστήματος μεταβιβαστικών πληρωμών, από τις ισχυρές οικονομίες προς τις αδύναμες, ίσως τελικά έναν ομοσπονδιακό προϋπολογισμό.

Είναι κάτι που δεν υπήρξε, γιατί άλλοι ήταν οι στόχοι της δημιουργίας του ευρώ, και που δεν θα υπάρξει ποτέ. Αλλά ακόμη και ένα τέτοιο σύστημα να είχε δημιουργηθεί, δεν σημαίνει ότι δεν θα οδηγούσε σε τεράστιες στρεβλώσεις, αν δεν συνδυαζόταν, με ένα παραγωγικό σχεδιασμό (που όμως αντιβαίνει την στοχοθεσία του ελεύθερου εμπορίου που προάγει το ευρώ και η «παγκοσμιοποίηση», άρα ανέφικτος) για τον Νότο.

Οι καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές θα ήταν σταθερά μονόδρομες (από τις ανεπτυγμένες χώρες και περιφέρειες στις υποβαθμιζόμενες). Επειδή θα απαιτείτο, η Ελλάδα να έχει σταθερά απλωμένο το χέρι στην Γερμανία, το «αριστερό» αίτημα  ένας τέτοιου δημοσιονομικού φεντεραλισμού, ανάγεται στην σφαίρα της ουτοπίας.

Τον ρόλο όμως του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, τον έπαιξε προσωρινά, ο εξωτερικός δανεισμός της περιφέρειας, που «έκρυψε» τα πολεμικά ελλείμματα των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών της, που οφείλονταν στις τεράστιες διαφορές ανταγωνιστικότητας με το κέντρο. Έτσι, φτάσαμε στην υπερχρέωση της τελευταίας, και  στην συνεπακόλουθη αδυναμία εξυπηρέτησης των εξωτερικών χρεών της.         

Τέλος, ενώ η κρίση έχει συμμετρική μορφή, οι οικονομίες είναι ανόμοιες και δεν βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση (ακόμη και όσο αφορά σε βασικά μακροοικονομικά μεγέθη). Καθίσταται έτσι, ιδιαίτερα προβληματική, αν όχι αδύνατη, η διαχείριση της κρίσης μέσω μιας ενιαίας δέσμης μέτρων, και αναδεικνύεται το έλλειμμα των εθνικών οικονομικών πολιτικών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, που δέχεται το ισχυρό πλήγμα.  [2]

Άρα, μπορούμε να ισχυριστούμε, ότι οι ισχυρές δονήσεις που σημειώνονται στην ΖΕ, αυτή την περίοδο, έχουν ως κύρια αιτία, περισσότερο την ίδια.   

-Οι συνέπειες για τον Νότο:

α) H Ελλάδα και η περιφέρεια,  βρέθηκαν σε ελεύθερο εμπόριο [3], «πρόσωπο με πρόσωπο», στον ανταγωνισμό τους με την Γερμανία και τις άλλες ισχυρές οικονομίες, με οδυνηρές εξελίξεις για την παραγωγική τους βάση. Ο υψηλότερος πληθωρισμός της περιφέρειας, ενέτεινε την αδυναμία της, απέναντι στο κέντρο.

β) Το σκληρό ευρώ και η αλματώδης ανατίμησή του, έναντι του δολαρίου κλόνισε την ανταγωνιστικότητά τους έναντι των χωρών εκτός ευρωζώνης.

γ) Η νομισματική πολιτική της Ε.Κ.Τ.,  με τα χαμηλά επιτόκια, που ήταν αντίθετη με τον οικονομικό κύκλο της περιφέρειας,  σε συνδυασμό με τον «φτηνό» εξωτερικό δανεισμό και το ανταγωνιστικό έλλειμμα, οδήγησε σε βαθιά στρέβλωση τις οικονομίες των PIGS, σε φούσκες ακινήτων κ.λπ.

δ) Η κατάργηση της ικανότητας εκτύπωσης χρήματος, ένα ουσιαστικό εργαλείο νομισματικής πολιτικής, οδήγησε τις αδύναμες ευρωπαϊκές οικονομίες στις αγκαλιές των αγορών και τελικά στην χρεοκοπία. Γνωρίζουμε, ότι ιδίως σε συνθήκες ύφεσης, η  δυνατότητα βραχυχρόνιας νομισματικής χρηματοδότησης του δημόσιου ελλείμματος σε λογικά ποσοστά, δεν οδηγεί σε σημαντικές πληθωριστικές πιέσεις, αλλά στην ανάκαμψη. Τελικά, η κατάργηση του εκδοτικού προνομίου, κτύπησε και τον πυρήνα.

Η παράδοση του εθνικού ελέγχου της νομισματικής πολιτικής είχε δραματικές συνέπειες για τη περιφέρεια, ενίσχυσε σημαντικά την δύναμη του  χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, ενώ ωφέλησε και το παραγωγικό κεφάλαιο του κέντρου, ιδιαίτερα την Γερμανία. Συμπερασματικά, αν τα PI(I)GS δεν εισέρχονταν στην ΖΕ, θα ήταν αρκετά προφυλαγμένα από τις συνέπειες της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, και δεν θα ζούσαμε την  Ελληνική τραγωδία. ¨Η όπως ομολόγησε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας,  Giouliano Amato: «έχουμε αρχίσει να κοιτάμε έξω, τις άλλες ελεύθερες χώρες να κάνουν ότι θεωρούν σωστό για τις οικονομίες τους  και τα νομίσματα τους και νιώθουμε για αυτές, έναν ανομολόγητο φθόνο».

– Η επόμενη μέρα: Είναι τέτοιες οι αντιφάσεις των συμφερόντων, ανάμεσα στα έθνη, στο παραγωγικό και χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, όσο και ανάμεσα σε μερίδες των τελευταίων, που δεν αποκλείεται η διάλυση της ΖΕ, αφού η ασταθής ισορροπία της έχει ήδη κλονιστεί.  Επειδή όμως μια τέτοια κατάσταση, αδυνατίζει την ιμπεριαλιστική συμμαχία, ενώ συγχρόνως μπορεί να πυροδοτήσει την μητέρα των κρίσεων για το ευρωπαϊκό κέντρο, είναι πιθανότερος ο συμβιβασμός, χωρίς να εξασφαλίζεται, ότι μπορεί να ελεγχτεί η  δυναμική της αποσύνθεσης της ΖΕ.

Η διεθνοποίηση των χρεών μέσω της εκτύπωσης χρήματος, σημαίνει συγχρόνως και «κοινωνικοποίηση» εκείνου του τμήματος της γερμανικής αποταμίευσης που χρηματοδότησε τα ελλείμματα του Νότου. Σημαίνει ακόμη την υποχώρηση του ευρώ, έναντι του δολαρίου στην ιεραρχία των αποθεματικών νομισμάτων. Το ευρωομόλογο από την άλλη, χωρίς να δίνει μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη λύση, επιβαρύνει σημαντικά την Γερμανία. Επίσης η αγορά ομολόγων, από την ΕΚΤ γίνεται ουσιαστικά πάλι από  την Γερμανία. Είναι φυσικό η Μέρκελ να διαπραγματεύεται, απαιτώντας σκληρά ανταλλάγματα, μέσω της αλλαγής των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Τα τελευταία σημαίνουν για τον Νότο την μετατροπή του σε αποικία του Βερολίνου, την φτωχοποίηση του και ερήμωση του, προς όφελος του κέντρου. Μια «δομική» λύση για το σημερινό σύνολο της ευρωζώνης σημαίνει στην καλύτερη περίπτωση, έναν νεκροζώντανο οικονομικά και κοινωνικά Νότο. Όμως, ίσως είναι πιο πιθανή η κατάρρευση μίας, μίας των χωρών της περιφέρειας με πρώτη υποψήφια την Ελλάδα, οπότε αυτόματα θα αρχίσει η διαδικασία σαλαμοποίησης της ευρωζώνης. Σε ποια χώρα θα σταματήσει, δεν μπορεί να προβλεφτεί κατηγορηματικά.

Όσον αφορά την Ελλάδα, η αναζήτηση πρωτογενών πλεονασμάτων και ανάπτυξης συνάμα, σε συνθήκες της μεγαλύτερης ύφεσης στην μεταπολεμική της ιστορία, συνιστά μεγάλο παράδοξο για την οικονομική θεωρία, που ίσως θα απασχολήσει τους ιστορικούς των οικονομικών στο μέλλον, για την επιστημονική φαντασία της εποχής. Συνεπώς, δύναται να λεχθεί, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ακολουθήσει τις εξελίξεις  στο πλαίσιο των μνημονίων, πόσο περισσότερο σε μια πιο σκληρή ΖΕ, άρα πλησιάζει – ανεξάρτητα από πολιτικές βουλήσεις –  στην δραχμή. 

Mία ελεγχόμενη έξοδος αρχικά της Ελλάδας, θα ήταν η καλύτερη λύση για την ευρωζώνη. Γιατί δρομολογεί κατεύθυνση προς μια ομοιογενή νομισματική περιοχή, σώζει την Ε.Ε. και ενισχύει το ευρώ. Το ζήτημα είναι πόσο μπορεί να ελεγχθεί αυτή η διαδικασία σταδιακής συρρίκνωσης της ΖΕ.

Καθώς στην Ελλάδα το οικονομικό και κοινωνικό αδιέξοδο, συμπληρώνεται με την απειλή μιας αριστερής απάντησης – άσχετα με την τραγική κατάσταση των «ηγετικών» ομάδων της   Αριστεράς -, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το «συναινετικό» διαζύγιο,  μέσω μιας «δεξιάς λύσης». Βέβαια το παραπάνω παραμένει θεωρητική υπόθεση, μια που μέχρι στιγμής το σύνολο σχεδόν του αστικού πολιτικού κόσμου, αλλά και σημαντικά τμήματα της λεγόμενης Αριστεράς, ορκίζονται πίστη και θυσίες στο ευρώ. Αυτή η γενική ιδέα, της άνευ όρων παραμονής στο ευρώ, όσο κυβερνάει, μπορεί να οδηγήσει στην ανεξέλεγκτη πτώση και  στην  χαοτική έξοδο από την ΖΕ, βάζοντας την πατρίδα μας στον δρόμο της Αργεντινής.

Η ιστορική στιγμή μοιάζει με την στάση πληρωμών της Ελλάδας του1932, την αποδέσμευση της από τον χρυσό κανόνα, την υποτίμηση και την γοργή ανάκαμψή της. Ελάχιστοι παρατηρητές, τότε πίστευαν, ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει, σε συνθήκες απόλυτης κάμψης της διεθνούς οικονομίας. Η γεωργική και η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκαν ταχύτατα και μόνον η ΕΣΣΔ και η Ιαπωνία ξεπέρναγαν  το ρυθμό της βιομηχανικής ανάπτυξης της Ελλάδας.

Ακόμη και μέσα σε κατάσταση αποσύνθεσης της ανοιχτής  διεθνούς οικονομίας,  υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες και βαθμοί ελευθερίας,   για χώρες, που θα περιορίσουν την εξάρτησή τους και θα ακολουθήσουν ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές, στην κατεύθυνση της οικονομικής αυτοδυναμίας αλλά όχι της αυτάρκειας.

 Καθήκον της αριστεράς είναι η συγκρότηση λαϊκού κινήματος, σε αμφίδρομη σχέση με ένα συνολικό πολιτικό πρόγραμμα που θα εμπεριέχει την αποδέσμευση από την ΖΕ. Ένα πολιτικό πρόγραμμα που πρέπει να είναι σαφέστατο και συγκεκριμένο, ώστε να γίνει συνείδηση στον λαϊκό παράγοντα, ανάμεσα στα άλλα, ότι το ευρώ είναι ένας μηχανισμός, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών του κέντρου, του ιμπεριαλισμού της Γερμανίας, της Γαλλίας, και των δορυφορικών τους χωρών και τίποτα άλλο. 

Παραπομπές

 [1], [2]: Αναλυτικά βλ: Θ. Μαριόλης: «Η ζώνη του ευρώ και η διεθνής οικονομική κρίση», 2009, κεφ. 4 στο: «Ελλάδα, Ευρωπαϊκή Ένωση και οικονομική κρίση», εκδ. Ματura, Aθήνα, 2011.

[3]: Δεν μπορώ να μην αναφέρω, ότι πριν αρκετά χρόνια, κόντρα στην γενική ευφορία της εισόδου στο ευρώ, είχε προβλεφτεί με σαφήνεια, ότι οι λιγότερο προηγμένες οικονομίες – σαν την Ελλάδα -, που βρίσκονται στο εσωτερικό υπερεθνικών ενώσεων-ιδιαίτερα στην ΟΝΕ-, «είτε θα  μετατρέπονται  σε σχετικά παρακμασμένες  περιφέρειες των υπερεθνικών ενώσεων…. η θα προστρέχουν αργά ή γρήγορα στο δανεισμό από την παγκόσμια τράπεζα και την επίβλεψη του ΔΝΤ…:  «Ο Νέος διεθνής, καταμερισμός της εργασίας», 1999, του Θ. Μαριόλη, οπ.π., κεφ 1, σελ 21,22.  

 

ΠΗΓΗ: http://www.tometopo.gr/home/index.php?option=com_content&view=article&id=49%3A2011-11-29-14-11-50&catid=34%3Ademo-content&Itemid=69

Η FED, ΤΟ ΔΟΛΑΡΙΟ ΚΑΙ Η ΔΡΑΧΜΗ:

Εάν η Ελλάδα αποφάσιζε να υιοθετήσει τη δραχμή, θα είχε τη δυνατότητα να επιτρέψει σε όλους να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σε δραχμές – με μία ισοτιμία, η οποία θα καθοριζόταν ελεύθερα από την Ελληνική Βουλή

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

“Ο συνδυασμός της τακτικής «λιτότητα για όλους» και της μακάβριας εμμονής της τευτονοκρατούμενης κεντρικής τράπεζας (ΕΚΤ) με τον έλεγχο του (δήθεν) πληθωρισμού, καθιστά ουσιαστικά αδύνατη τη διαφυγή των υπερχρεωμένων χωρών από την παγίδα του χρέους. Επομένως, αποτελεί την ιδανική συνταγή για εκτεταμένες στάσεις πληρωμών, μαζικές αναλήψεις των καταθετών από τις τράπεζες (bank run) και γενικευμένη χρηματοοικονομική καταστροφή”. “Τα ομόλογα δανεισμού των επιχειρήσεων είναι αντιμέτωπα με τις μεγαλύτερες απώλειες από το 2008 – ενώ το Νοέμβριο τα ομόλογα της Morgan Stanley ανήκαν στους μεγάλους ηττημένους (-7,6%). Η μείωση της απόδοσης των ομολόγων, σημαίνει αύξηση του επιτοκίου δανεισμού τους – επομένως, αύξηση του κόστους κλπ. (σπιράλ θανάτου).

Η κρίση χρέους λοιπόν της Ευρωζώνης επιδεινώνει την κερδοφορία των επιχειρήσεων, των τραπεζών και των χρηματιστών τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις Η.Π.Α. – με τα ομόλογα της κατηγορίας «investment grade», καθώς επίσης τα υψηλότοκα από τις Η.Π.Α., την Ευρώπη και την Ασία, να καταγράφουν ζημίες της τάξης του 1,84% μόνο το Νοέμβριο (κάτι που έχει να συμβεί από την εποχή της κατάρρευσης της Lehman Brothers)”.

Άρθρο

Περίληψη: Επανάληψη του υποθετικού σεναρίου του δολαρίου, οι ενστάσεις συναδέλφων και οι τοποθετήσεις μας, η παρουσίαση του ίδιου ακριβώς θέματος από τα «Επίκαιρα», με αναφορά σε επίσημη έκθεση, η οποία παραδόθηκε στη Fed από μία Επιτροπή Οικονομικών Ερευνών, καθώς επίσης οι απορίες μας.  

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ

Στο άρθρο μας «Ευρωπαϊκή Βαρυχειμωνιά» γράφαμε ότι, η έξοδος μίας χώρας από την Ευρωζώνη θα την υποχρέωνε να ανταλλάξει το Ευρώ με το νέο νόμισμα της. Επομένως, τόσο οι Πολίτες της, όσο και οι τράπεζες της, θα έπρεπε να παραδώσουν τα Ευρώ τους στην ΕΚΤ, ενώ θα ελεγχόταν στη συνέχεια, εκ μέρους του κράτους τους, η πιστή εφαρμογή των παραπάνω (διασυνοριακοί έλεγχοι, «λαθραίες» αποταμιεύσεις κλπ.). Λογικά λοιπόν, εάν προέβλεπε κανείς ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα μετέτρεπε τις οικονομίες του σε ξένα νομίσματα – τα οποία αφενός μεν δεν θα υποτιμούνταν, αφετέρου δεν θα έπρεπε να ανταλλαχθούν με το νέο νόμισμα. Υποθέτοντας τώρα ότι το κράτος, το οποίο θα υποχρεωνόταν να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, θα ακολουθούσε την ίδια τακτική, η κυβέρνηση του θα έκανε ίσως τη σκέψη (μόνη της ή μετά από υπόδειξη του ΔΝΤ, στα πλαίσια ενδεχομένων σχεδίων διάλυσης της Ευρωζώνης), να ανταλλάξει τα Ευρώ με Δολάρια, πριν ακόμη εξέλθει από το κοινό νόμισμα – «υποκινώντας» έμμεσα τους Πολίτες της, καθώς επίσης τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις, να κάνουν το ίδιο. Με αυτόν τον τρόπο θα άλλαζε αρχικά (πριν εξέλθει από την Ευρωζώνη) το επίσημο νόμισμα του κράτους, το Ευρώ, “de facto” με το δολάριο, – εκ των πραγμάτων δηλαδή και χωρίς να ακολουθηθεί μία «επίσημη διαδικασία».

Ένα πρώτο αποτέλεσμα των «πράξεων» του συγκεκριμένου κράτους θα ήταν προφανώς η δημιουργία τεράστιων προβλημάτων στην Ευρωζώνη – αφού θα ακολουθούσαν μεγάλες πιέσεις στην ισοτιμία του Ευρώ, σε σχέση με το δολάριο, λόγω των μαζικών πωλήσεων Ευρώ εκ μέρους του (επομένως, θα επιταχυνόταν η διάλυση της).  Συνεχίζοντας, η έξοδος του συγκεκριμένου κράτους από την Ευρωζώνη, δεν θα είχε σαν αποτέλεσμα την επιδρομή των καταθετών του στις τράπεζες (bank run), την εξαγωγή συναλλάγματος λόγω φόβων υποτίμησης /παρακράτησης, τη ραγδαία μείωση της αγοραστικής αξίας του νέου νομίσματος, την αδυναμία εισαγωγών πρώτων υλών, την άνοδο της τιμής των εισαγομένων προϊόντων και όλα όσα «καταστροφικά» έχουμε στο παρελθόν αναφέρει – αφού το «de facto» ανταλλακτικό νόμισμα (δολάριο) θα έμενε ανέπαφο. Περαιτέρω υποθέτοντας ότι, η Ευρωζώνη θα διαλυόταν στη συνέχεια ή πως η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ θα μειωνόταν δραματικά, σε σχέση με το δολάριο (λόγω της υπερχρέωσης, των φόβων διάλυσης, της αδυναμίας αντιμετώπισης της Ελληνικής, της Ιταλικής ή της Ισπανικής κρίσης, της μη ενεργοποίησης της ΕΚΤ στη δευτερογενή αγορά δημοσίων ομολόγων κλπ.), είναι προφανές ότι, το δημόσιο χρέος του εξερχόμενου κράτους, θα περιοριζόταν αισθητά, «εκπεφρασμένο» στο εθνικό του νόμισμα, λόγω ανατίμησης του δολαρίου.

Συνεχίζοντας στο σενάριο του συναδέλφου μας, το κράτος που θα εγκατέλειπε την Ευρωζώνη, υιοθετώντας το δικό του νόμισμα, θα μπορούσε να καθορίσει την ισοτιμία του σε σχέση με το δολάριο και όχι με το ευρώ. Παράλληλα, η κεντρική του τράπεζα θα μπορούσε να δημιουργήσει πλέον μόνη της χρήματα, εκδίδοντας το νέο εθνικό νόμισμα – το οποίο όμως δεν θα διέθετε ελεύθερα για ένα χρονικό διάστημα 3-5 ετών, έτσι ώστε αφενός μεν να μην υποτιμηθεί σημαντικά η αξία του (λόγω φόβων, η υποτίμηση στην αρχή μπορεί να φτάσει ακόμη και στο 90%, ενώ στη συνέχεια σταθεροποιείται κάτω από το 50%), αφετέρου να μην υπάρξει «διαφυγή» του στο εξωτερικό. Απλούστερα, όλες οι συναλλαγές εντός και εκτός της συγκεκριμένης χώρας θα γινόταν με δολάρια, αντί με ευρώ – φυσικά σταδιακά, μέχρι να αντικατασταθεί πλήρως το Ευρώ, μέσω της αγοράς δολαρίων εκ μέρους των Πολιτών από τις τράπεζες, με τα διαθέσιμα ευρώ. Δηλαδή, όλα τα προϊόντα, οι υπηρεσίες, οι μισθοί, οι συντάξεις κλπ. θα πληρωνόντουσαν από ένα σημείο και μετά με δολάρια, αφού αυτό θα ήταν το de facto νόμισμα του κράτους, έως τη στιγμή που θα το αντικαθιστούσε το νέο εθνικό του νόμισμα.

Περαιτέρω, η κεντρική τράπεζα του εξερχόμενου κράτους, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το νέο εθνικό νόμισμα για την ανταλλαγή του με δολάρια, εάν συνεργαζόταν με τη Fed – η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να τη βοηθήσει, δανείζοντας την με χαμηλά επιτόκια, με τη μέθοδο των swap. Σε αντάλλαγμα για τη βοήθεια αυτή, το κράτος θα μπορούσε να καλύπτει τις ανάγκες της σε πρώτες ύλες, ενέργεια κλπ. από αμερικανικές εταιρείες, διαθέτοντας κοινό νόμισμα μαζί τους – μεταξύ άλλων τις εξοπλιστικές, αντί από τη Γερμανία ή από τη Γαλλία. Ίσως οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι, η Fed (ιδιωτική τράπεζα) έχει βοηθήσει στο παρελθόν πολλές άλλες κεντρικές τράπεζες, ακόμη και την ΕΚΤ, μέσω συμφωνιών ανταλλαγής (dollar liquidity swap lines). Με τα χρήματα αυτά τώρα, η κεντρική τράπεζα θα αγόραζε ενδεχομένως ομόλογα του δημοσίου της χώρας της, χρεώνοντας ελάχιστα υψηλότερα επιτόκια από τη Fed (περί το 1%) και καλύπτοντας τις δανειακές ανάγκες του κράτους, έτσι ώστε να μη χρεοκοπήσει, για μία ορισμένη χρονική περίοδο – κατά τη διάρκεια της οποίας η χώρα θα έπρεπε να εξυγιανθεί. Παράλληλα, οι καταθέσεις των Πολιτών της εξερχόμενης χώρας στις τράπεζες του εξωτερικού θα επέστρεφαν, με ευεργετικά αποτελέσματα για τους Ισολογισμούς των εγχωρίων τραπεζών της, αφού το δολάριο θα παρέμενε το de facto νόμισμα του κράτους – έχοντας ουσιαστικά ανάλογη ή καλύτερη «εικόνα» (prestige) από το Ευρώ. Το γεγονός αυτό θα διευκόλυνε, μεταξύ άλλων, τις επενδύσεις των υπολοίπων «περιοχών» του δολαρίου, την έκδοση εθνικών ομολόγων ή τη σύναψη δανειακών συμβάσεων με «τρίτες» χώρες – ενδεχόμενα που θα βοηθούσαν στο να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης. Φυσικά θα εμφανίζονταν αρκετά προβλήματα (ιδιαίτερα στις εξαγωγές, στην περίπτωση ανατίμησης του δολαρίου απέναντι στο ευρώ, αν και θα ήταν θετικό για τις εισαγωγές – ενώ θα επιτυγχάνονταν τα αντίθετα αποτελέσματα, εάν υποτιμούταν το δολάριο, λόγω πιθανού υπερπληθωρισμού στις Η.Π.Α.), τα οποία όμως θα ήταν μάλλον επιλύσιμα, εάν επέστρεφε η αισιοδοξία στο κράτος, μέσα από μία «υγιή» μελλοντική προοπτική. 

ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

Το συγκεκριμένο υποθετικό σενάριο τώρα αναφέρθηκε την περασμένη Δευτέρα σε τηλεοπτική εκπομπή του SBC (κανάλι 10) παρουσία μας, όπου εκφράστηκαν κυρίως οι παρακάτω «ενστάσεις»: (α)  Θα μπορούσε να εφαρμοσθεί μόνο από μία σοβαρή χώρα – γεγονός που καθιστά εκ των πραγμάτων αδύνατη την υιοθέτηση του από την Ελλάδα. Στα πλαίσια αυτά η θέση μας ήταν ότι, δεν είναι σωστό να θεωρείται ως de facto μη σοβαρή η Ελλάδα, απλά και μόνο επειδή κατά καιρούς κυβερνήθηκε εσφαλμένα – με τη διαπλοκή, με τη διαφθορά, με τη γραφειοκρατία, με το κομματικό κράτος, με τον υπερδανεισμό, με την υπερκατανάλωση κλπ. δυστυχώς να «οργιάζουν». Ενδεχομένως δε η σημερινή κρίση να αποδειχθεί ότι αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, αφού «ταράχθηκαν τα νερά» και εμφανίσθηκαν χρόνια προβλήματα της οικονομίας, της πολιτικής, των ΜΜΕ, της κοινωνίας και του χρηματοπιστωτικού της συστήματος – επίσης της Ευρωζώνης, των Η.Π.Α. και ολόκληρου του πλανήτη, στα πλαίσια μίας «Αλλαγής Παραδείγματος».     

(β)  Με αυτόν τον τρόπο θα οδηγούταν η Ελλάδα στο δρόμο της Αργεντινής, η οποία χρεοκόπησε επειδή είχε συνδέσει το νόμισμα της με το δολάριο, με στόχο την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Εδώ αντιτείναμε ότι, είναι διαφορετικό θέμα η υιοθέτηση του δολαρίου, ως ένα de facto μεταβατικό νόμισμα, από την απλή σύνδεση του, όπως στο παράδειγμα της Αργεντινής, στην οποία λειτούργησε εντελώς διαφορετικά – όπως έχουμε περιγράψει αναλυτικά στο άρθρο μας «Η χρεοκοπία της Αργεντινής». Σε κάθε περίπτωση, οι λύσεις που οφείλουμε να βρούμε δεν μπορεί να είναι ούτε εύκολες, ούτε συμβατικές – ενώ ενέχουν μεγάλους κινδύνους, τους οποίους πρέπει να προβλέψουμε και να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε. Άλλωστε, είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε πολλά εναλλακτικά σενάρια (σχέδιο Β, Γ κλπ.), όχι μόνο επειδή ίσως αναγκασθούμε να εγκαταλείψουμε μονομερώς την Ευρωζώνη, αλλά και λόγω της πολύ πιθανής κατάρρευσης της, στο άμεσο μέλλον (κάτι που θεωρούμε ότι, θα οδηγούσε ολόκληρο τον πλανήτη πολλές δεκαετίες πίσω – όχι μόνο την Ευρώπη και την Ελλάδα).         

(γ)  Η Ελλάδα δεν επιτρέπεται να μετατρέψει το δημόσιο χρέος της από Ευρώ σε δραχμές, οπότε θα αναγκασθεί να το αποπληρώσει με το κοινό νόμισμα. Εδώ αναφέραμε ότι, η μετατροπή εξαρτάται από το εάν μία χώρα έχει συνάψει τα δάνεια της με βάση το εθνικό ή το διεθνές Δίκαιο. Τα ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου (πηγή: FT), υπάγονται κατά 94% στο εθνικό μας Δίκαιο – οπότε έχουμε τη δυνατότητα να τα μετατρέψουμε άμεσα σε δραχμές, με έναν απλό συναλλαγματικό νόμο, τον οποίο θα ψήφιζε το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Αντίθετα, τα ομόλογα που τυχόν εκδίδονται στη βάση του βρετανικού Δικαίου σε Ευρώ ή σε δολάρια, όπως υποθέτουμε ότι συμβαίνει με τα δάνεια της Τρόικας, δεν μπορούν να μετατραπούν σε δραχμές. Επομένως, τυχόν υιοθέτηση της δραχμής και υποτίμηση της (από 40-80%), θα πολλαπλασίαζε τα συγκεκριμένα χρέη. Ακριβώς για το λόγο αυτό θεωρούμε πολύ επικίνδυνο τον περαιτέρω δανεισμό μας – ο οποίος όχι μόνο δεν θα λύσει τα προβλήματα μας αλλά, αντίθετα, θα τα επιδεινώσει σε μεγάλο βαθμό.

(δ)  Εάν μία χώρα μετατρέψει τα χρέη της στο εθνικό νόμισμα, οπότε θα μειωθούν εκ των πραγμάτων όταν το υιοθετήσει, λόγω της ραγδαίας υποτίμησης του, θα ήταν ανήθικο όσον αφορά τους δανειστές της. Κατά την άποψη μας οι αγορές, οι τοκογλύφοι δανειστές μας δηλαδή, κάθε άλλο παρά ως ηθικοί μπορούν να χαρακτηρισθούν. Εάν θελήσει κανείς λοιπόν να αντιμετωπίσει τις εκ των πραγμάτων «αιμοβόρες» αγορές ηθικά, θα καταστραφεί πριν καλά-καλά το καταλάβει. Αντίθετα, εάν οι αγορές πεισθούν ότι, μία χώρα έχει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει με τις μελλοντικές υποχρεώσεις της, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που έχει στη διάθεση της, τότε «επιστρέφουν» και τη δανείζουν – όπως στο παράδειγμα της Ρωσίας. 

(ε)  Εάν είναι σωστό να αναφέρονται δημόσια σκέψεις επαναφοράς της δραχμής, οι οποίες δημιουργούν συνθήκες πανικού στους Πολίτες – οι οποίοι τότε αποσύρουν τις καταθέσεις τους. Πάγια θέση μας είναι ότι, η Ελλάδα πρέπει να κάνει ότι μπορεί για να παραμείνει ισότιμο κράτος της ζώνης του Ευρώ – όχι όμως να υποδουλωθεί ή να καταστραφεί, στα πλαίσια μίας εγκληματικής πολιτικής λιτότητας, χωρίς επενδυτικούς/αναπτυξιακούς στόχους, η οποία θα την οδηγήσει λεηλατημένη, με εξαθλιωμένους Πολίτες, στην απόλυτη χρεοκοπία. Οφείλει λοιπόν να επεξεργάζεται διάφορα σχέδια επιστροφής στο εθνικό της νόμισμα – πόσο μάλλον αφού δεν κινδυνεύει μόνο η ίδια, αλλά ολόκληρη η Ευρωζώνη. Το χειρότερο άλλωστε που θα μπορούσε να της συμβεί θα ήταν η «μη συντεταγμένη» έξοδος της από την Ευρωζώνη, χωρίς σχέδιο και πρόγραμμα – ένα απόλυτα εφιαλτικό σενάριο. Οι Πολίτες της τώρα δεν είναι παιδιά, ούτε τόσο ανώριμοι, ώστε να μην μπορούν να λειτουργήσουν σωστά – επαφιόμενοι στα «μυστικά σχέδια» μίας δήθεν πολιτικής ελίτ. Οφείλουν λοιπόν να ενημερώνονται για τα πάντα – ακόμη και αν κάποιες φορές δεν είμαστε σίγουροι για τη δυνατότητα τους να ανταπεξέρχονται με τέτοιες πιεστικές καταστάσεις.

(στ)  Τι σημαίνει η έξοδος μίας χώρας από το κοινό νόμισμα για τις επιχειρήσεις της, οι οποίες έχουν απαιτήσεις ή υποχρεώσεις σε Ευρώ; Αν και η ερώτηση δεν διατυπώθηκε, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η απάντηση της. Στα πλαίσια αυτά, τα εθνικά κράτη έχουν το δικαίωμα να ορίζουν μόνα τους το νόμισμα τους (Lex Monetae). Τα κράτη λοιπόν καθορίζουν ελεύθερα εάν οι δημόσιες ή οι ιδιωτικές υποχρεώσεις από συμβάσεις, οι οποίες έλαβαν χώρα πριν από την έξοδο τους από το Ευρώ (ή τη διάλυση της Ευρωζώνης), οφείλουν να αποπληρωθούν με το παλαιό ή με το νέο νόμισμα τους. Για παράδειγμα, εάν η Ελλάδα αποφάσιζε να υιοθετήσει τη δραχμή, η κυβέρνηση της θα είχε τη νόμιμη δυνατότητα να επιτρέψει στους Πολίτες και στις επιχειρήσεις της να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σε δραχμές – με μία ισοτιμία, η οποία θα καθοριζόταν από την Ελληνική Βουλή, κατά την ημερομηνία υιοθέτησης της δραχμής. Προφανώς λοιπόν η πιθανολογούμενη υποτίμηση της νέας δραχμής θα ήταν προς όφελος των δανειοληπτών – τόσο περισσότερο, όσο μεγαλύτερη η υποτίμηση (ο κίνδυνος του υπερπληθωρισμού είναι ένα διαφορετικό θέμα – ενώ οι μισθοί αυξάνονται συνήθως, μετά από τέτοια γεγονότα, με αποτέλεσμα να πληρώνονται ευκολότερα τα χρέη). Οι ξένες επιχειρήσεις βέβαια, όπως επίσης οι ξένες τράπεζες, όλοι όσοι δηλαδή θα είχαν απαιτήσεις σε ευρώ ή σε άλλο νόμισμα απέναντι στην Ελλάδα (στο δημόσιο, στους ιδιώτες και στις επιχειρήσεις της), θα αντιμετώπιζαν πολύ μεγάλα προβλήματα – αφού θα εξοφλούνταν σε δραχμές, οι οποίες θα υποτιμούνταν ραγδαία (πηγή: Financial Times).    

ΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ

Μερικές ημέρες αργότερα διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι, το παραπάνω σοβαρό περιοδικό κυκλοφόρησε με κεντρικό άρθρο του ένα αμερικανικό σχέδιο, σχετικό με την υιοθέτηση του δολαρίου ως εθνικού νομίσματος για την Ελλάδα (τίτλος: Αμερικανική πρόταση-σοκ. Το δολάριο εθνικό μας νόμισμα). Σύμφωνα λοιπόν με το περιοδικό, “Έχοντας διαγνώσει τον κλονισμό των ευρωπαϊκών εθνών  στην προοπτική της Ενωμένης Ευρώπης, η άλλη πλευρά του Ατλαντικού, παράλληλα με τις παροτρύνσεις για ανάληψη δράσης, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η κρίση, εκπονεί σχέδια διείσδυσης του δολαρίου στην ίδια την Ευρωζώνη. Η είσοδος του ΔΝΤ στη διάσωση του ευρώ, μέσω της Ελληνικής κρίσης, ήταν ένα πρώτο βήμα. Η επόμενη απόπειρα, όπως αποκαλύπτουν τα «Επίκαιρα», είναι η ευθεία αντικατάσταση του Ευρώ από το δολάριο, ως εθνικού νομίσματος στα κράτη που τυχόν θα βρεθούν εκτός της καταρρέουσας Ευρωζώνης. Η αρχή σχεδιάζεται να γίνει και πάλι από την Ελλάδα. Τα στοιχεία του συγκεκριμένου σχεδίου-πρότασης προέρχονται από ομάδα εργασίας οικονομικών ερευνητών, που τα επεξεργάσθηκε και τα διέθεσε στο Τμήμα Νομισματικής Πολιτικής της Κεντρικής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών (FED). Ο συνολικός όγκος των σχετικών projects είναι 74.000 λέξεις (!) και εκπονήθηκε από διάφορα πανεπιστήμια και οικονομικά ινστιτούτα στις Η.Π.Α. Το σκεπτικό είναι, προκειμένου η Ελλάδα να αποφύγει το χάος που συνεπάγεται η επιστροφή στη δραχμή, να εφαρμόσει ένα σχέδιο σύνδεσης της «νέας δραχμής» με το αμερικανικό δολάριο. Για μία μεταβατική περίοδο πέντε ετών, η χώρα θα υιοθετήσει το αμερικανικό δολάριο ως de facto εθνικό νόμισμα της και, παράλληλα, η «νέα δραχμή» η οποία δεν θα κυκλοφορεί, αλλά θα χρησιμοποιείται μόνο για τη σύναψη συμφωνιών swap μεταξύ Ελλάδος και Η.Π.Α., θα προσδεθεί στο δολάριο. Οι άμεσες επιπτώσεις μίας τέτοιας μετάβασης από το Ευρώ στο δολάριο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της μελέτης, θα ήταν καταρχάς μία σημαντική υποτίμηση του ευρώ, έναντι του δολαρίου, ίσως κατά 50%, ιδιαίτερα αν υπάρξει έξοδος από την Ευρωζώνη και άλλων χωρών, ή αν σημειωθεί κλιμάκωση των χρηματοοικονομικών πιέσεων – σχεδόν βέβαιο. Δεύτερον, ως αποτέλεσμα της υποτίμησης του Ευρώ έναντι του δολαρίου, θα μειωθεί αναλόγως η δολαριακή αξία του οφειλομένου σε ευρώ ελληνικού χρέους. Κατά τον τρόπο αυτό, αν επαληθευθούν οι εκτιμήσεις για το εύρος της υποτίμησης του ευρωπαϊκού νομίσματος, το ελληνικό χρέος θα μειωθεί έως και κατά 50%, χωρίς να γίνει «κούρεμα» και χωρίς τον κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος. Τρίτον, η Κεντρική Τράπεζα των Η.Π.Α. (FED), θα παράσχει χρηματοοικονομική στήριξη στην Ελλάδα, παρέχοντας δάνεια με χαμηλό επιτόκιο. Τέταρτον, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προβεί στην έκδοση της «νέας δραχμής», η οποία, όπως προαναφέρθηκε, θα χρησιμοποιείται για ανταλλαγές ή για συμφωνίες swap με τη FED, προκειμένου αυτή να τροφοδοτεί την Ελληνική οικονομία με δολάρια. Κατά τη διάρκεια της πενταετούς μεταβατικής περιόδου η FED θα καλύπτει τις δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας και τα τυχόν ελλείμματα του προϋπολογισμού με κεφάλαια της που θα έχουν γίνει swap με «νέες δραχμές». Πέμπτον, μετά το πέρας της πενταετούς μεταβατικής περιόδου, θα κυκλοφορήσει στην αγορά η νέα δραχμή”. Το άρθρο του περιοδικού συνεχίζεται με διάφορες αναφορές και εκτιμήσεις για το σενάριο αυτό, ενώ κλείνει με ένα κείμενο, ο τίτλος του οποίου είναι: “Στη ζώνη του ….δολαρίου. Σπρώχνουν την Ελλάδα στο δρόμο της Αργεντινής”, εκπλήσσοντας μας ακόμη μία φορά.  

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Έχουμε την άποψη ότι, η πιθανότητα σύμπτωσης των δικών μας απόψεων με το περιοδικό και με τη Fed είναι μάλλον απίθανη – ειδικά επειδή το άρθρο μας προηγήθηκε κατά πολύ. Παράλληλα, δεν διαπιστώσαμε τεκμηρίωση της Έκθεσης της ομάδας εργασίας οικονομικών ερευνητών που την επεξεργάσθηκε και τη διέθεσε στο Τμήμα Νομισματικής Πολιτικής της Κεντρικής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών (FED) –  την οποία επικαλείται το περιοδικό. Δηλαδή, δεν βρήκαμε κάποια φωτοτυπία της έκθεσης στο άρθρο, ή κάτι άλλο παρόμοιο, το οποίο να αποδεικνύει την ύπαρξη της. Από την άλλη πλευρά βέβαια είμαστε απολύτως σίγουροι ότι, ένα τέτοιο περιοδικό, το οποίο μάλιστα αφιερώνει τόσο τον τίτλο, όσο και το κύριο άρθρο του στο συγκεκριμένο, εξαιρετικά σοβαρό θέμα, είναι αδύνατον να μην έχει στη διάθεση του την έκθεση, την οποία επικαλείται – αφού οφείλει αναμφίβολα να τεκμηριώνει τα άρθρα του. Καταλήγουμε λοιπόν σε ένα αδιέξοδο (θα ήταν αδιανόητο φυσικά να επικαλεστούμε θεωρίες συνομωσίας, ειδικά όταν συμπίπτουμε με το περιοδικό σε θέματα, όπως για παράδειγμα οι γερμανικές επανορθώσεις), το οποίο μπορεί να ξεπερασθεί μόνο με τη βοήθεια των συντακτών του άρθρου – οι οποίοι οφείλουν να δημοσιοποιήσουν την Έκθεση που παραδόθηκε στη Fed, έτσι ώστε να πεισθεί κανείς, εξάγοντας τα δικά του συμπεράσματα για τη σοβαρότητα και τη σκοπιμότητα της. Τόσο για την Ευρώπη, όσο και για όλους εμάς τους Ευρωπαίους Πολίτες, θα ήταν πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε, εάν πράγματι οι Η.Π.Α. έχουν εκπονήσει ένα τέτοιο σχέδιο επίθεσης εναντίον της Ευρωζώνης, με «πειραματόζωο» ξανά την Ελλάδα – πολύ περισσότερο επειδή η κρίση χρέους επιδεινώνεται καθημερινά, με τον τελικό του Ευρώ να τοποθετείται στην επόμενη σύνοδο κορυφής της 9^ης Δεκεμβρίου.   

 

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 03. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2491.aspx?mid=5441

ΣΤΟ ΣΠΙΡΑΛ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ:

Ο δυτικός κόσμος έχει μία και μοναδική επιλογή: να ανακαλύψει έναν καινούργιο πολιτικό δρόμο, ο οποίος θα διαχειρίζεται καλύτερα τις σχέσεις του Κεφαλαίου με την Εργασία, των τραπεζών με την πραγματική οικονομία και των κρατών μεταξύ τους

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

“Για πρώτη φορά έχουμε μία καθαρή εικόνα για την κατάσταση του Ευρώ – δηλαδή, την αξιολόγηση του από τις χρηματαγορές. Μεταφορικά, έχουμε στη διάθεση μας ένα θερμόμετρο, το οποίο μετράει τον πυρετό των ασθενών της Ευρωζώνης – τα δημόσια χρέη, τα ελλείμματα, τις προοπτικές, τις λανθασμένες επενδύσεις των τραπεζών και τα συνδεδεμένα πιστωτικά ρίσκα. Ο καθένας μπορεί σήμερα να διαπιστώσει τις ασθένειες των κρατών, μέσω των επιτοκίων δανεισμού τους, καθώς επίσης των CDS.

Οι αγορές ξύπνησαν λοιπόν από την πλέον επικίνδυνη όλων των ευρωπαϊκών ουτοπιών: από το ότι τα διάφορα κράτη-μέλη είχαν την ίδια πιστοληπτική ικανότητα και την ίδια φερεγγυότητα. Θα ήταν μάλλον ανορθόδοξο να καταστρέψουμε το θερμόμετρο, τώρα που ακριβώς λειτουργεί. Στην περίπτωση αυτή θα συμπεριφερόμαστε όπως οι Αφρικανοί μάγοι, οι οποίοι πιστεύουν πως, όταν το θερμόμετρο καταστραφεί, ο πυρετός εξαφανίζεται και ο ασθενής θεραπεύεται”. (Hankel)

Άρθρο

Τα παραπάνω αποτελούν μία ακόμη «έκφανση» της σύγχρονης γερμανικής οικονομικής σκέψης, στα πλαίσια της «αλλαγής παραδείγματος», καθώς επίσης της κρίσης χρέους και δανεισμού της Ευρωζώνης – η οποία καθημερινά εξελίσσεται καταστροφικά, χωρίς δυστυχώς να μπορεί να ελεγχθεί (άρθρο μας).

Ανεξάρτητα τώρα από αυτά έχουμε ήδη αναφέρει ότι, για να αποφύγει τη χρεοκοπία η Ελλάδα, χρειάζεται ανάπτυξη και επομένως επενδύσεις – στις οποίες πρέπει να προηγηθούν οι Έλληνες, για να ακολουθήσουν οι ξένοι. Οι Έλληνες μπορούν να χρεωθούν, άρα να επενδύσουν, αφού έχουν το μικρότερο ιδιωτικό χρέος στη Δύση. Για να επενδύσουν όμως χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα σωστό φορολογικό και επιχειρηματικό πλαίσιο (χαμηλοί άμεσοι φόροι, μηδενισμός της γραφειοκρατίας, καταπολέμηση της πολιτικής διαφθοράς, σαφές κτηματολόγιο με ακριβείς χρήσεις γης κλπ.).

Εάν δεν επενδύσουν πρώτοι οι Έλληνες, πριν είναι ακόμη πολύ αργά, αποκλείεται να επενδύσουν οι ξένοι – οπότε η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, όσες δόσεις και αν πάρει, όταν και εάν η Ευρωζώνη καταφέρει να απομονώσει τους κινδύνους επέκτασης της κρίσης στις άλλες χώρες της. Ο χρόνος που μας απομένει, εάν παραμείνουμε παθητικά στον ορό, είναι ίσως λιγότερος από μερικούς μήνες – ενώ, όπως αναφέρει η έκθεση της ιαπωνικής Nomura, “Μερικοί υποστηρίζουν ότι θα ήταν καλύτερα η Ελλάδα να βγει από την Ευρωζώνη και να υιοθετήσει ένα εθνικό υποτιμημένο νόμισμα. Εμείς διαφωνούμε, καθώς νομίζουμε ότι, η υιοθέτηση ενός υποτιμημένου νομίσματος δεν είναι ούτε αναγκαία ούτε επαρκής συνθήκη για προσαρμογές στην ανταγωνιστικότητα”.

Αρκετοί Γερμανοί οικονομολόγοι τώρα υποστηρίζουν ότι, η κυβέρνηση τους έχει κλείσει ένα εισιτήριο πρώτης θέσης στον Τιτανικό της Ευρωζώνης – ειδικά επειδή θεωρούν πως η στενή συνεργασία της κυρίας Merkel με την «υπό χρεοκοπία» Γαλλία είναι καταστροφική, προτείνοντας τη Μ. Βρετανία σαν ιδανικότερο συνομιλητή. Εκτός αυτού πιστεύουν ότι, η έξοδος της Γερμανίας από την Ευρωζώνη θα είχε σαν αποτέλεσμα την ανατίμηση του νέου μάρκου κατά 40% – οπότε τη μείωση του δημοσίου χρέους τους (επίσης του εξωτερικού ιδιωτικού) κατά το αντίστοιχο ποσοστό.

Έχουν την άποψη λοιπόν ότι, είναι προς ο συμφέρον της χώρας τους η διάλυση της ζώνης του Ευρώ – πριν ακόμη συμπαρασυρθούν από την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία στο γκρεμό. Ο φόβος τους δεν είναι οι εξαγωγές, αλλά αφενός μεν τα δάνεια που έχουν δώσει (Πίνακας Ι), αφετέρου η απομόνωση – εάν τυχόν οι υπόλοιπες χώρες παραμείνουν στο Ευρώ.  Επίσης οι αποζημιώσεις, τις οποίες οφείλουν στα θύματα τους – μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. 

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξωτερικές απαιτήσεις (δάνεια) των γερμανικών τραπεζών σε δις €, στις «ελλειμματικές» χώρες του Νότου, με ημερομηνία καταγραφής τέλη Αυγούστου 2010

Πηγή: Bundesbank. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

* Το ΑΕΠ της Ιρλανδίας το 2008 ήταν 185,7 δις €, οπότε το χρέος της απέναντι στις Γερμανικές τράπεζες ήταν περίπου 62% του ΑΕΠ. Για σύγκριση, το αντίστοιχο χρέος της Ελλάδας (ΑΕΠ 2008 στα 242,9 δις €) ήταν μόλις 11,5% του ΑΕΠ. 

** Τεράστιο ποσόν, περίπου όσο το ΑΕΠ της.

Σημείωση: Η «μοίρα» των πλεονασματικών χωρών, όπως η Γερμανία, είναι να δανείζουν τις ελλειμματικές – αφενός μεν για να πουλούν τα προϊόντα τους, αφετέρου για να επενδύουν τα πλεονάσματα τους. Σε περιόδους όμως κρίσης, όπως στη σημερινή, αυτός που συνήθως ζημιώνεται στο τέλος δεν είναι ο οφειλέτης, αλλά ο δανειστής – γεγονός που πολύ σωστά τρομοκρατεί τη Γερμανική κυβέρνηση, παρά τα όσα ανακριβή ανακοινώνει στους Πολίτες της.    

Συνεχίζοντας η χθεσινή, ξαφνική και μαζική παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών, σε συνδυασμό ίσως με τη για πρώτη φορά μείωση της βιομηχανικής παραγωγής της Κίνας, αποτελεί αναμφίβολα ένα προειδοποιητικό σήμα κινδύνου. Ουσιαστικά μας ειδοποιεί ότι, το χρηματοπιστωτικό σύστημα ευρίσκεται λίγο πριν από την κατάρρευση του – αφού οι τράπεζες δεν εμπιστεύονται πλέον η μία την άλλη, με αποτέλεσμα το μηδενισμό σχεδόν του διατραπεζικού δανεισμού.

Ειδικά τα ευρωπαϊκά ιδρύματα δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν δολάρια, ενώ η κρίση ρευστότητας ή η χρεοκοπία πολλών τραπεζών είναι πολύ πιο πιθανή, από όσο πιστεύουμε. Οι απειλές αυτές ανάγκασαν ουσιαστικά τις κεντρικές τράπεζες της Δύσης να επέμβουν μαζικά, με νέες ενέσεις ρευστότητας – όπως συνέβη μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers (ανάλογα swap ρευστότητας είχαμε προτείνει για την Ελλάδα, στο άρθρο μας «Ευρωπαϊκή βαρυχειμωνιά»).

Εάν οι ενέργειες αυτές θα λύσουν το πρόβλημα, θα φανεί στις αμέσως επόμενες ημέρες – αν και εμείς πιστεύουμε ότι, εάν δεν βρεθεί τρόπος δανειοδότησης της πραγματικής οικονομίας, χωρίς τη διαμεσολάβηση των εμπορικών τραπεζών (για παράδειγμα, απ’ ευθείας από τις κεντρικές τράπεζες ή από κρατικές), η πιστωτική παγίδα (άρθρο μας: Ο κύκλος του Διαβόλου) μάλλον δεν πρόκειται να καταπολεμηθεί.  

Κλείνοντας, ασφαλώς υπάρχει τρόπος για να διασωθεί τελικά η Δύση από την υπερχρέωση: ο ελεγχόμενος πληθωρισμός (4-6%), σε συνδυασμό με πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού. Δηλαδή, η αναδιανομή εισοδημάτων – την οποία φυσικά αντιπαθεί η διεθνής ελίτ και ειδικά οι τοκογλύφοι (τονίζουμε ξανά ότι, το πρόβλημα της υπερχρέωσης οφείλεται κυρίως στους τόκους – ειδικά στην Ελλάδα, όπου οι τόκοι αποτελούν το συντριπτικό μέρος του δημοσίου χρέους της, ενώ η δραστική μείωση του επιτοκίου δανεισμού στο 1,25% θα έκανε εφικτή την αποπληρωμή των 360 δις €, χωρίς καμία «εγκληματική» διαγραφή).    

 

*Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 01. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

 

ΥΓ. Κυκλοφορεί το τέταρτο βιβλίο μας, με τον τίτλο «Σκάκι με το Διάβολο», περί τις 300 σελίδες, από τις ONEeditions (μπορείτε να το παραγγείλετε με την αποστολή μηνύματος στο kb@kbanalysis.com, στην τιμή των 11,90 € συν τα έξοδα αποστολής.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2490.aspx?mid=541765

 

 

Άρθρο μας από τις 18 Φεβρουαρίου του 2010 – πριν το ΔΝΤ εισβάλλει στην Ελλάδα

 

ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Η απειλή της «συλλογικής συνθηκολόγησης», ο φόβος ενδεχόμενης επικράτησης του ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη, ο τευτονικός κίνδυνος και τα δέκα κυρίαρχα προβλήματα της οικονομίας μας

Αν μας ρωτούσε κάποιος ποιοί θα μπορούσαν να είναι οι τρείς μεγαλύτεροι φόβοι της Ελλάδας, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα τοποθετούμαστε ως εξής:

(α)  Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία: Η δημιουργία δηλαδή μίας «πεποίθησης», σαν αποτέλεσμα του συνεχούς «βομβαρδισμού» μας με αρνητικές ειδήσεις από τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, σε σχέση με την οικονομική κατάσταση της χώρας μας, η οποία θα μας έπειθε συλλογικά ότι είναι αδύνατον να αποφύγει η Ελλάδα την πτώχευση. Αν και δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να χρεοκοπήσει η Ελλάδα, η ενδεχόμενη συλλογική πεποίθηση, λειτουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο να συμβεί κάτι τέτοιο.

Επακόλουθα της είναι η διοχέτευση χρημάτων στο εξωτερικό, η οποία θέτει κυρίως σε κίνδυνο το Ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, η «άπνοια» στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, μεταξύ άλλων σαν αποτέλεσμα της πιστωτικής συρρίκνωσης, καθώς επίσης της απόσυρσης της ρευστότητας από την αγορά, η αδράνεια επιχειρηματιών και εργαζομένων, η δυσανάλογα αυξημένη αποταμίευση σε «ασφαλείς προορισμούς», οι ουρές στα ταμεία των τραπεζών κλπ.   

(β)  Η επικυριαρχία του ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη: Οι κρίσεις αυτής της μορφής στην «περιφέρεια», προκαλούν την πτώση όλων των αξιών (ακίνητα, μετοχές, ομόλογα κλπ) και διογκώνουν την ανεργία, η οποία «εκβάλλει» τελικά σε μεγάλες κοινωνικές αναταραχές. Οι αναταραχές αυτές (απεργίες, κινητοποιήσεις, «ταξικοί πόλεμοι» κλπ) «εκτρέφουν» με τη σειρά τους απολυταρχικά καθεστώτα – με τις «περιφερειακές», αδύναμες χώρες να «υποτάσσονται» στις ισχυρές του «κέντρου»…

 

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 18 Φεβρουαρίου 2010

 

Η συνέχεια αυτού του άρθρου εδώ: http://www.x-hellenica.gr/PressCenter/Articles/1687.aspx

ΑΓΟΡΕΣ, ΕΥΡΩΖΩΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ:

Η χώρα μας είναι υποχρεωμένη, όπως επίσης όλοι οι άλλοι «εταίροι» της, να έχει εναλλακτικά σχέδια επιστροφής στη δραχμή – χωρίς φυσικά κάτι τέτοιο να σημαίνει ότι, πρέπει να επιλέξει το συγκεκριμένο, εφιαλτικό σενάριο

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

«Όταν η Ευρωζώνη ξεκίνησε τη λειτουργία της, το εξωτερικό χρέος των χωρών-μελών της μετατράπηκε σε Ευρώ. Εάν τυχόν μία χώρα εγκαταλείψει την Ευρωζώνη (προβλέπεται μόνο η έξοδος της από ολόκληρη την ΕΕ, η οποία όμως θα διαρκούσε πολλά χρόνια), τότε αυτό που έχει σημασία, για την ενδεχόμενη ή μη αλλαγή του χρέους της στο εθνικό νόμισμα, είναι το εάν τα δάνεια της έχουν συναφθεί με το εθνικό της Δίκαιο ή με το διεθνές. Η Γερμανία έχει συνάψει μόλις το 0,2% των δανείων της με το διεθνές Δίκαιο, η Ολλανδία το 40%, ενώ η Πορτογαλία το 60%…. Η Nomura συστήνει ήδη στους πελάτες της να ελέγξουν, εάν τα ομόλογα που κατέχουν είναι σε εθνικό ή σε διεθνές Δίκαιο…. Το τέλος των νομισματικών ενώσεων στην Ιστορία συνοδευόταν ανέκαθεν από τεράστιες κοινωνικές αναταραχές – συχνά από εμφυλίους πολέμους» (S. Deo).

Άρθρο

Οι αγορές απαιτούν άμεσα καθαρές, βιώσιμες λύσεις από τη ζώνη του Ευρώ, όπως έχουμε τονίσει αρκετές φορές στο παρελθόν. Θα μπορούσε βέβαια να αντιτείνει κανείς ότι, οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης δεν είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν τις εντολές των αγορών – κάτι που θα είχε ίσως λογική, εάν δεν ήταν σε τέτοιο βαθμό χρεωμένες.

Το ύψος των δημοσίων χρεών τους όμως, σε συνδυασμό με τα μεγάλα ελλείμματα των προϋπολογισμών τους, καθώς επίσης με τις «φθίνουσες» προοπτικές ανάπτυξης, τις αναγκάζουν ουσιαστικά να υποτάσσονται στις απαιτήσεις των αγορών – όπως έχουμε πολλές φορές διαπιστώσει.   

Αυτό που απαιτούν τώρα οι αγορές από την Ευρωζώνη είναι κάτι ανάλογο, με αυτό που έχουν στο παρελθόν απαιτήσει από τις μεγάλες επιχειρήσεις – δηλαδή, καθαρούς «Ισολογισμούς».

Ειδικότερα, οι όμιλοι επιχειρήσεων ήταν κάποτε χωρισμένοι σε επί μέρους εταιρείες, οι οποίες ήταν μεν συνδεδεμένες μεταξύ τους, αλλά λειτουργούσαν χωριστά – με αποτέλεσμα να χρωστάει η μία στην άλλη, να πουλάει η μία στην άλλη, να υπάρχουν σκοτεινές θέσεις στους Ισολογισμούς τους, να μην μπορεί να βρεθεί το συνολικό ύψος των χρεών του ομίλου, να είναι αδύνατη η αξιολόγηση του κοκ.

Οι αγορές λοιπόν απαίτησαν και πέτυχαν σε πολλές περιπτώσεις την επανένωση των διαφορετικών επιχειρήσεων των ομίλων ή τον «τεμαχισμό» τους – έτσι ώστε να έχουν καθαρή εικόνα, όταν αποφασίζουν τόσο για το ύψος των πιστώσεων που παρέχουν, όσο και για τα επιτόκια, τα οποία διαμορφώνουν με κριτήριο το ρίσκο που αναλαμβάνουν.

Με την ίδια λογική, οι αγορές σήμερα απαιτούν είτε την ένωση της Ευρωζώνης (πολιτική, δημοσιονομική), είτε τη διάλυση της – έτσι ώστε να μπορούν να αποφασίζουν σωστά για τα επιτόκια δανεισμού και τις πιστώσεις (ομόλογα κλπ.), τις οποίες κάθε φορά εγκρίνουν.

Επομένως, ότι και αν αποφασίζεται κάθε φορά από τις συνεχείς συνόδους κορυφής, η κατάσταση δεν θα αλλάζει – μέχρι εκείνη τη στιγμή που θα ληφθεί η τελική απόφαση: Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης ή διάλυση της νομισματικής ένωσης και επιστροφή στα εθνικά νομίσματα.

Στα πλαίσια αυτά είναι υποχρεωμένη η χώρα μας, όπως επίσης όλοι οι άλλοι «εταίροι» της, να έχει εναλλακτικά σχέδια επιστροφής στη δραχμή – χωρίς φυσικά κάτι τέτοιο να σημαίνει πως πρέπει να επιλέξει το συγκεκριμένο, εφιαλτικό σενάριο. Οφείλει όμως να καταλάβει ότι, η τυχόν μη συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή, η ξαφνική υιοθέτηση της, δηλαδή χωρίς σχέδιο και χωρίς προγραμματισμό, θα ήταν ένα σενάριο κατά πολύ πιο καταστροφικό, από το οποιοδήποτε «συντεταγμένο».

Λόγω αυτού ακριβώς του γεγονότος προτείναμε κάτι εναλλακτικό (άρθρο μας), έχοντας φυσικά την άποψη ότι, πρέπει να υπάρξουν πολλά άλλα – πόσο μάλλον όταν ευρισκόμαστε σε μία εποχή αλλαγής παραδείγματος, σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Κλείνοντας, έχουμε την άποψη ότι, οι αγορές θα τιμολογήσουν σύντομα και το σενάριο του υπερπληθωρισμού – πως θα αναγκασθεί δηλαδή η ΕΚΤ να «τυπώσει» χρήματα για τη διάσωση των υπερχρεωμένων κρατών, καθώς επίσης των τραπεζών. Ως εκ τούτου, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια δανεισμού (ομόλογα δημοσίου) μάλλον θα αυξηθούν, όταν θα συμπεριλάβουν «το σενάριο της ΕΚΤ» – όπως σήμερα τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, λόγω των φόβων διάλυσης της Ευρωζώνης (είναι «παραδόξως» υψηλότερα από τα μακροπρόθεσμα).           

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Παρά το ότι οφείλουμε όλοι μας να είμαστε ρεαλιστές, να μην αρκούμαστε δηλαδή σε απλά ευχολόγια (πολιτική ένωση της Ευρώπης των Πολιτών της, σε συνθήκες ισοτιμίας κλπ.), όταν υποψιαζόμαστε πως οι πιθανότητες επίτευξης τους είναι ελάχιστες, διαπιστώνουμε ότι, η πολιτική ηγεσία της χώρας μας θεωρεί τους Έλληνες Πολίτες ανώριμους – οπότε δεν επιθυμεί το δημόσιο διάλογο, σε σχέση με τα σενάρια επιστροφής στη δραχμή, φοβούμενη πιθανότατα τη «συμπεριφορά» τους (bank run, αυτοεκπληρούμενη προφητεία κλπ.).

Από την άλλη πλευρά τώρα διαπιστώνουμε ότι, οι Πολίτες έχουν χάσει εντελώς την εμπιστοσύνη τους στην Πολιτική – στο σύνολο σχεδόν των υπερχρεωμένων κρατών της Δύσης. Για τους περισσότερους ανθρώπους οι όροι «Πολιτική» και «Κόμμα» σημαίνουν το μέσον, με το οποίο οι επί μέρους «πολιτικοί άνδρες» επιτυγχάνουν την εκπλήρωση των προσωπικών στόχων τους – ότι οι πολιτικοί δηλαδή δεν προσβλέπουν στο κοινό καλό ή στην εγκαθίδρυση/λειτουργία ενός δίκαιου κοινωνικού συστήματος, σε συνθήκες ισότητας και δημοκρατίας, αλλά στους απόλυτα ιδιοτελείς στόχους τους (πλουτισμός, δύναμη, εξουσία, δόξα κλπ.)

Το γεγονός αυτό φυσικά δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού αρκετές δεκαετίες πριν είχαν γραφτεί τα παρακάτω, σε σχέση με τα κύρια χαρακτηριστικά των πολιτικών κομμάτων (S.Weil):

(α)  Ένα πολιτικό κόμμα είναι μία μηχανή, η οποία χρησιμοποιείται για την παραγωγή συλλογικών επιθυμιών – γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία πολιτικών κομμάτων, τα οποία στο εσωτερικό τους, τόσο όσον αφορά τις «αρχές», όσο και τις επιδιώξεις τους, είναι «απολυταρχικά» (επίσημη γραμμή του κόμματος, κομματική πειθαρχία στις ψηφοφορίες, «διαγραφή» των αντιφρονούντων κλπ.). Είναι δυνατόν άραγε ένα από τη φύση του απολυταρχικό κόμμα να λειτουργήσει ποτέ δημοκρατικά, όταν αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση μίας χώρας;

(β)  Ένα πολιτικό κόμμα είναι μία οργάνωση, η οποία είναι κατασκευασμένη έτσι ώστε, να ασκεί συλλογική (κατα)πίεση στις σκέψεις εκείνων των ιδιοτελών ανθρώπων, οι οποίοι ανήκουν στο κόμμα. Ο μηχανισμός με τον οποίο ασκείται η (κατά)πίεση είναι χωρίς καμία αμφιβολία η προπαγάνδα – όπου ο στόχος της προπαγάνδας είναι η πειθώ («ξύλινα» λόγια κοκ) και όχι η καθαρή ερμηνεία των καταστάσεων. Δηλαδή, το κόμμα πείθει τα μέλη και τους οπαδούς του, με τη βοήθεια της «επί τούτου» προπαγάνδας, χωρίς να ενδιαφέρεται καν για την αναζήτηση της αλήθειας – της κοινωνικής οργάνωσης δηλαδή που επιθυμούν και μπορούν να λειτουργήσουν σωστά για να την επιτύχουν οι Πολίτες.           

(γ)  Ο πρώτος και ο μοναδικός στην πραγματικότητα στόχος ενός πολιτικού κόμματος, είναι η ανάπτυξη του – η αύξηση δηλαδή των μελών, των οπαδών και της ισχύος του, για ιδιοτελείς σκοπούς και χωρίς κανένα όριο (γεγονός που συμβαίνει παντού, όπου ο συλλογικός στόχος υπερισχύει της ατομικής σκέψης). Είναι λοιπόν κάτι εντελώς διαφορετικό το να ενδιαφέρεται κανείς για την Πολιτική, για τα κοινά καλύτερα, από το να ανήκει σε ένα συγκεκριμένο κόμμα – γεγονός που τεκμηριώνει το γεγονός ότι, αυτοί που μπορούν πραγματικά να προσφέρουν στη χώρα τους, δεν έχουν καθόλου «πολιτικές φιλοδοξίες».    

Ανεξάρτητα τώρα από το εάν τα παραπάνω είναι σωστά ή μη, καινούργια ή όχι, η δυσπιστία των Πολιτών απέναντι στην πολιτική είναι σήμερα μεγαλύτερη από ποτέ – ειδικά όταν διαπιστώνουν ότι, η αύξηση της ισχύος των κομμάτων συνοδεύεται από μεγαλύτερες κρατικές επιδοτήσεις για τη λειτουργία τους, ότι δανείζονται πολλά εκατομμύρια από τις κρατικές τράπεζες, χωρίς ουσιαστικά καμία εγγύηση εκ μέρους τους (για παράδειγμα, όταν ένα κόμμα που επιδοτείται με 20 εκ. € ετησίως χρωστάει 120 εκ. €, ποιος εγγυάται για το χρέος του και πως δεν θα διαφθείρεται;) ή ότι δεν μπορούν τα ίδια να διαχειριστούν σωστά τα οικονομικά τους. Παράλληλα βέβαια, παραμένει ως είχε η «υποτιμητική πεποίθηση» των επαγγελματιών-πολιτικών για τους Πολίτες (ανωριμότητα κλπ.).  

Στα πλαίσια αυτά θεωρούμε ότι, είναι μάλλον απίθανη η εξέλιξη των κρατών σε διακρατικές ενώσεις – όπως συνέβη κάποτε με τις πόλεις-κράτη, οι οποίες συνενώθηκαν σε εθνικά κράτη. Επομένως, η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων είναι απόλυτα απαραίτητη – αφού οι πιθανότητες διάλυσης της Ευρωζώνης είναι κατά πολύ υψηλότερες, από τις πιθανότητες πραγματικής ενοποίησης της.

Ο ΠΛΑΤΩΝΑΣ

Ολοκληρώνοντας, κρίνουμε σκόπιμη την προσθήκη μίας αναφοράς του Πλάτωνα στην Πολιτική, η οποία θεωρούμε ότι είναι αρκετά σημαντική – σε σχέση με τη διαμόρφωση άποψης σήμερα, για το πολιτικό σύστημα:   

“Οι άριστοι δεν επιζητούν την τιμή της εξουσίας και φυσικά δεν την επιθυμούν για να ωφεληθούν με χρήματα από αυτήν. Η αιτία είναι ότι, δεν θέλουν ούτε φανερά να παίρνουν μισθό και να τους αποκαλούν μισθωτούς, αλλά ούτε κρυφά να σφετερίζονται τα δημόσια και να λέγονται κλέφτες – ούτε πάλι την αποζητούν για την τιμή, επειδή δεν είναι φιλόδοξοι.

Πρέπει λοιπόν να υπάρχει κάποια επιτακτική ανάγκη ή ο φόβος κάποιας τιμωρίας, για να αποφασίσουν να αναλάβουν με τη θέληση τους μία Δημόσια Αρχή. Έτσι λοιπόν θεωρείται ντροπή το να αποδέχεται κάποιος μία Αρχή, χωρίς να του το επιβάλλει κάποια ανάγκη ή κάποιος φόβος.

Η μεγαλύτερη όμως τιμωρία για κάποιον άριστο, ο οποίος δεν θέλει να κυβερνήσει ο ίδιος, είναι το να κυβερνάται από άλλους, χειρότερους του. Κάτω από αυτόν το φόβο λοιπόν αναλαμβάνουν τη Δημόσια Αρχή οι άριστοι, όταν την αναλαμβάνουν. Επομένως, όχι επειδή την επιζητούν σαν ένα πράγμα καλό για τον εαυτό τους, ούτε για να καλοπεράσουν από την εξουσία, αλλά λόγω ανάγκης – αφού δεν έχουν να την αναθέσουν σε άλλους, καλύτερους τους ή ομοίους τους. 

Εάν ήταν δυνατόν λοιπόν να υπάρξει μία Πολιτεία, αποτελούμενη από τέλειους, άριστους ανθρώπους, όλοι θα προσπαθούσαν να μην αναλάβουν καμία Αρχή – όπως σήμερα όλοι επιθυμούν την πολιτική εξουσία.

Τότε θα τεκμηριωνόταν πλήρως αυτό που πιστεύω: ότι δηλαδή η φύση του πραγματικού πολιτικού ηγέτη είναι να αποβλέπει όχι στο δικό του συμφέρον, αλλά σε αυτό των υπηκόων του. Επίσης ότι, κάθε άνθρωπος με γνώση θα προτιμούσε καλύτερα να επωφελείται ο ίδιος από έναν άλλο, παρά να μοχθεί και να βασανίζεται για το καλό των άλλων”.  

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 29. Νοεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

 

ΥΓ. Κυκλοφορεί το τέταρτο βιβλίο μας, με τον τίτλο «Σκάκι με το Διάβολο», περί τις 300 σελίδες, από τις ONEeditions (μπορείτε να το παραγγείλετε με την αποστολή μηνύματος στο kb@kbanalysis.com, στην τιμή των 11,90 € συν τα έξοδα αποστολής. Κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο «Υπέρβαση εξουσίας» (τιμή 25,00 € συν έξοδα αποστολής – 400 μεγάλες σελίδες), στο οποίο αποκαλύπτονται οι σκοτεινοί μέθοδοι της Γερμανικής Οικονομικής Αστυνομίας. Τα έσοδα των βιβλίων μας στηρίζουν τόσο τα άρθρα, όσο και τη σελίδα: www.casss.gr. 

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2488.aspx

Λεφτά υπάρχουν! [Για τις τράπεζες…]

 

Του Νίκου Μπογιόπουλου

Στις τράπεζες – και μέσω αυτών στα μονοπώλια, στους βιομήχανους, στους εφοπλιστές, στους πλουτοκράτες – από την έναρξη της κρίσης έως σήμερα έχουν διατεθεί:

1) 28 δισ. από τη ΝΔ. Με το νόμο 3723/2008 δόθηκε η δυνατότητα να λάβουν οι τράπεζες από το κράτος τις ακόλουθες ενισχύσεις:

● 5 δισ. ευρώ σε μετρητά.

● 8 δισ. ευρώ σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία τα καταθέτουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και λαμβάνουν ισόποση χρηματοδότηση, με πολύ χαμηλό επιτόκιο της τάξης του 1%.

● 15 δισ. ευρώ σε δάνεια που μπορούν να συνάψουν οι τράπεζες με τρίτους, δάνεια που, επίσης, έχουν εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

2) 80 δισ. από το ΠΑΣΟΚ

Με το Μνημόνιο (νόμος 3845/2010), αλλά και με τους νόμους που ακολούθησαν, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η τρόικα δεν παρέλειψαν να επιβάλουν μια νέα μεγάλη και προκλητική χρηματοδότηση των τραπεζών από το κράτος, ως εξής:

● 10 δισ. ευρώ σε μετρητά από το νεοϊδρυόμενο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο σκοπός του οποίου – κατά το μνημόνιο – είναι «να διατηρήσει τη σταθερότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, χορηγώντας ίδια κεφάλαια με τη μορφή των προνομιούχων μετοχών». Τα 10 δισ. ευρώ προήλθαν από τα 110 δισ. της χρηματοδότησης της Ελλάδας από την τρόικα, για τα οποία ο ελληνικός λαός πληρώνει με μειώσεις μισθών, συντάξεων, χαράτσια κλπ.

● 15 δισ. ευρώ σε δάνεια από τρίτους με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Πρόκειται για την πρόβλεψη του μνημονίου περί επαύξησης των αρχικών 15 δισ. ευρώ που προβλέπονταν από το νόμο 3723/2008 της ΝΔ, τα οποία πλέον έγιναν 30 δισ. ευρώ.

● 25 δισ. ευρώ σε επιπλέον δάνεια από τρίτους, πάλι με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, με το νόμο που ψηφίστηκε λίγους μήνες μετά το μνημόνιο, στις 3 Σεπτέμβρη 2010 (ν. 3872/2010, άρθρο 7).

● 30 δισ. ευρώ με ειδική ρύθμιση του τότε υπουργού Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, που ψήφισαν από κοινού το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και ο ΛΑ.Ο.Σ., τον Απρίλη του 2011.

3) 60 δισ. ευρώ από τη συγκυβέρνηση του «μαύρου μετώπου»

Στις 21 Νοέμβρη, στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, συζητήθηκε η πράξη νομοθετικού περιεχομένου που εκδόθηκε στις 14 Σεπτέμβρη και προέβλεπε αρχικά την παροχή εγγύησης του Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδας για κάλυψη πιστώσεων ύψους 30 δισ. προς τις τράπεζες.

Ο υπουργός Οικονομικών, Ε. Βενιζέλος, ανακοίνωσε ότι μετά από πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδας, το προβλεπόμενο ποσό αυξήθηκε στα 60 δισ. ευρώ!

Συγκεντρωτικά, λοιπόν:

Με το νέο αυτό «πακέτο» που έχει την υπογραφή της κυβέρνησης Παπαδήμου, τα κεφάλαια που έχουν πάει σε τράπεζες με τη μορφή μετρητών, εγγυήσεων κ.λπ., φρόντισαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, καθώς και η σημερινή συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑ.Ο.Σ., να έχουν φτάσει πλέον στα 168 δισ. ευρώ.

Το ποσό αυτό – το οποίο αφορά ενισχύσεις μέσω «εθνικών ταμείων» και στο οποίο δεν περιλαμβάνονται τα πάνω από 100 δισ. ευρώ που έχουν πάει στις τράπεζες μέσω των παράλληλων μηχανισμών της ΕΚΤ  –

α) ξεπερνά κατά 53% όλο το δάνειο του πρώτου μνημονίου, το οποίο δεν έχει εκταμιευτεί παρά κατά το ήμισυ,

β) ξεπερνά κατά 30% το ποσό του δανείου του δεύτερου μνημονίου, πριν καν αυτό ακόμα υπάρξει!

Είναι προφανές: Λεφτά – για κάποιους – υπάρχουν…

 

ΠΗΓΗ: Τρίτη 29 Νοέμβρη 2011, http://www1.rizospastis.gr/story.do?id=6568681&publDate=29/11/2011