Ιστορικά, οι Νομισματικές Ενώσεις Κατέρρευσαν…

 

Της Ζέζας Ζήκου

 

Το ευρώ για τον 21ο αιώνα αποτελεί ό,τι και η Κοινωνία των Εθνών για τις αρχές του 20ού – μια εκλεπτυσμένη ιδέα, που έμεινε πολιτικά ορφανή και καταδικάστηκε σε παρακμή; Μπορεί. Η Ευρωζώνη είναι ο αδύναμος κρίκος του παγκόσμιου συστήματος. Και το σύστημα, εδώ και τρία χρόνια, βρίσκεται σε βαθιά, συστημική κρίση, συνεχώς μεταλλασσόμενη. Με αφορμή την Ελλάδα, μεταλλάχθηκε στη μητέρα όλων των κρίσεων στην κρίση των κρατικών ομολόγων. Αν σκάσει, τότε θα πέσει το σύστημα συνολικά.

Η ιστορία όσο και η θεωρία διδάσκουν πως οι νομισματικές ενώσεις κατέρρευσαν για ποικίλους λόγους. Ισχύει για τη Λατινική Ένωση, τη Συμμαχία της Στερλίνας και τη Ζώνη Δολαρίου. Γιατί να μην ισχύσει και για την Ευρωζώνη;

Το ευρώ δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένη την επιβίωσή του μόνο και μόνο επειδή η κατάρρευσή του θα ήταν κάτι αδιανόητο. Αν η Ευρώπη διέρχεται σήμερα κρίση, αυτό οφείλεται πρωτίστως στο ευρώ. Και δεν πρόκειται για κρίση, αλλά για κρίσεις, που έχουν παγιδεύσει σε συνθήκες χρεοκοπίας την Ελλάδα και σε κρίση οικονομικής επιβίωσης την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία. Η συμφωνία του Μάαστριχτ τα είχε προβλέψει όλα, εκτός από το πιο σημαντικό: ποιοι μηχανισμοί αλληλεγγύης πρέπει να ενεργοποιούνται, όταν μια χώρα της Ευρωζώνης βρεθεί στο χείλος της χρεοκοπίας και απειλεί και τις υπόλοιπες.

Τόσο η Κοινωνία των Εθνών όσο και το ευρώ επινοήθηκαν για κόσμους που εξαφανίστηκαν. Η Κοινωνία των Εθνών αναδύθηκε το 1919 από τις στάχτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου με σκοπό να αποφευχθεί ένας δεύτερος πόλεμος. Αλλά ο ιδεαλισμός του εγχειρήματος ήταν ένα από τα πρώτα θύματα του βίαιου εθνικισμού του Χίτλερ. Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρώπη δεν μπορούσε να εξισορροπηθεί από μία συμφωνία.

Η «έκθεση για την Οικονομική και Νομισματική Ένωση» του Ζακ Ντελόρ, που άνοιγε τον δρόμο για ένα κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, παρουσιάστηκε στις αρχές του 1989 καθώς ο κόσμος άλλαζε ριζικά. Μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, το Τείχος του Βερολίνου έπεσε, η Γερμανία επανενώθηκε, η Σοβιετική Ενωση κατέρρευσε και τα «φυλακισμένα» ευρωπαϊκά έθνη της Γιάλτας απελευθερώθηκαν. Η έκθεση υπογράμμιζε ότι χρειαζόταν «μια μετάβαση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων» από τα κράτη-μέλη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (σήμερα Ενωση) στους τομείς «της νομισματικής πολιτικής και μακροοικονομικής διαχείρισης». Με άλλα λόγια, ένα νόμισμα χρειάζεται μια πολιτική εξουσία πίσω του: αυτό είναι ιστορικά αδιαφιλονίκητο. Το ευρώ επινοήθηκε προκειμένου να ολοκληρώσει την ευρωπαϊκή πολιτική ενοποίηση.

Αλλά με τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου, η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης επικράτησε της εμβάθυνσης. Η κοινότητα των δώδεκα μελών έγινε κοινότητα των είκοσι εφτά. Η Ευρώπη δεν χρειαζόταν άλλο για να διασώσει τη Γερμανία από τη βαριά κληρονομιά του Χίτλερ. Τα πρώην κομουνιστικά κράτη, άλλοτε πιόνια της Μόσχας, δεν ήθελαν να είναι πιόνια των Βρυξελλών. Ένα υπερεθνικό νόμισμα γεννιόταν, καθώς ο ευρωπαϊκός φεντεραλισμός πέθαινε. Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ επιθυμεί να δημιουργηθεί το 2013 μια «Ευρωζώνη Νο 2», θέλει, δηλαδή, ένα είδος δημοσιονομικής ένωσης, η οποία θα διασφαλίζει ότι τα κράτη εφεξής θα υπακούουν σε αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες ή θα τιμωρούνται.

Ναι, η Κοινωνία των Εθνών κατέρρευσε, αλλά αυτό οδήγησε στα Ηνωμένα Εθνη. Το ευρώ επίσης μπορεί να καταρρεύσει, αλλά η ιδέα παραμένει πολύ καλή για να μην επιστρέψει δριμύτερη. Μεταξύ της Κοινωνίας των Εθνών και του ΟΗΕ υπήρξε καταστροφή. Μεταξύ του σήμερα και της «Ευρωζώνης Νο 2» τα πράγματα δεν θα είναι ευχάριστα. Η κυρία Μέρκελ φρόντισε να διαλύσει και τις όποιες ψευδαισθήσεις, σφίγγοντας με την πολιτική της τη θηλιά στον λαιμό των αδύναμων κρίκων. Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι οι γερμανικές ελίτ δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν με σοφία τη δύναμή τους.

Βεβαίως, το μείζον πρόβλημα είναι η ανισομερής ανάπτυξη και η διαφορά ανταγωνιστικότητας στους κόλπους της Ευρωζώνης. Αυτές δημιουργούν αναπόφευκτα ανισορροπία και αδύναμους κρίκους. Είναι αποδεδειγμένο ότι από την ύπαρξη του κοινού νομίσματος επωφελούνται οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, με πρώτη τη γερμανική. Τα γερμανικά πλεονάσματα κατά βάσιν είναι τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου. Το ευρώ εμποδίζει τις λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες-μέλη να εξισορροπήσουν το μειονέκτημά τους. Επειδή καμία χώρα-μέλος δεν μπορεί να ανεχθεί για πολύ την υπονόμευση των συμφερόντων της, όσες χάνουν έδαφος, θα αντιδράσουν.

Μήνες τώρα, καθημερινό θέμα συζητήσεων είναι το ενδεχόμενο διάλυσης της Ευρωζώνης και επιστροφής ορισμένων κρατών στα εθνικά τους νομίσματα. Με την Ελλάδα πρώτη πρώτη. Ουδείς, όμως μπορεί, έστω και κατά προσέγγιση, να προσδιορίσει τις συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος. Όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά και για το σύνολο της Ευρωζώνης. Πέραν του οικονομικού κόστους, που είναι απροσδιόριστο, ειδικότερα οι χώρες του Νότου θα υποστούν μια τόσο βίαιη και δραματική μείωση του βιοτικού τους επιπέδου, που μοιραία θα προκαλέσει οξύτατες κοινωνικές αναταράξεις.

 

ΠΗΓΗ: εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 30/12/2011. Το είδα: Τρίτη, 3 Ιανουαρίου 2012, http://www.energia.gr/article.asp?art_id=53349

Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ:

Εάν για οποιαδήποτε αιτία δεν πληρωθεί η δόση των 89 δις €, η Ελλάδα θα αναγκασθεί να δηλώσει στάση πληρωμών – ελεγχόμενη χρεοκοπία εντός της Ευρωζώνης ή άτακτη χρεοκοπία, με την προσπάθεια απέλασης της από το κοινό νόμισμα;

                                                                       

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

«Η Δημοκρατία πάντοτε απειλείται. Η Δημοκρατία δεν είναι θεόσταλτη, ούτε πέφτει απλά από τον ουρανό. Για να την εξασφαλίσει μία κοινωνία, πρέπει να αγωνίζεται συνεχώς. Κάθε καινούργια γενιά πρέπει να αποφασίζει, ξανά και ξανά, υπέρ της προστασίας της Δημοκρατίας» (S. Larsson).

“Η κατοχή δεν μπορεί να είναι ανθρώπινη. Υπάρχουν επομένως δύο επιλογές: ή αποδέχεσαι την κατοχή και όλες τις μεθόδους που είναι αναγκαίες για την επιβολή της ή, διαφορετικά, την απορρίπτεις εξ ολοκλήρου και όχι μόνο κάποια συγκεκριμένα μέρη της” (Simone de Beauvoir).   

Το έλλειμμα της Ελλάδας για το 2011 υπολογίζεται στο 10% του ΑΕΠ – ενώ οι δανειστές απαιτούν μείωση του στο 4,7% το 2012, με τη μέθοδο της λιτότητας (για το 2015 απαιτούν να μειωθεί στο 1,1% του τότε ΑΕΠ). Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 6% το 2011, ενώ υπολογίζεται να «περιορισθεί» στο 3% το 2012 (5^ο έτος ύφεσης).

Παράλληλα υπολογίζεται ότι, εντός του έτους θα χρεοκοπήσουν περί τις 60.000 μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, καθώς επίσης ότι θα απολυθούν περίπου 30.000 δημόσιοι υπάλληλοι (θα τεθούν σε καθεστώς εφεδρείας κλπ.) – με την ανεργία να ξεπερνάει κατά πολύ το 25%. 

Από την άλλη πλευρά, οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες πιστωτές, με βάση τη συμφωνία της 26^ης Οκτωβρίου (άρθρο μας), οφείλουν να ολοκληρωθούν έως το τέλος του Ιανουαρίου – όπου η «εθελουσία» διαγραφή του 50% θα περιόριζε το δημόσιο χρέος στα 265 δις € (από 366 δις € σήμερα).

Εάν κλείσουν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις, καθώς επίσης εάν η Τρόικα εγκρίνει τα νέα κυβερνητικά μέτρα και τη σωστή «εκτέλεση» των προηγουμένων, τότε θα δρομολογηθεί η πρώτη δόση του νέου δανείου, ύψους 89 δις €. Το ποσόν αυτό θα χρησιμοποιηθεί ως εξής:

(α)  Τα 30 δις € θα διατεθούν για την εφαρμογή της συμφωνίας διαγραφής, όπου προβλέπεται η άμεση καταβολή του 30%.

(β)  Τα 39 δις € έχουν προβλεφθεί για την αναχρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας – έτσι ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση του.

(γ)  Τα 14 δις € θα οδηγηθούν στην αποπληρωμή ενός ομολόγου, το οποίο λήγει στα μέσα Μαρτίου.

(δ)  Τα υπόλοιπα 6 δις € προορίζονται για την πληρωμή μισθών και συντάξεων του δημοσίου(!)

Όπως φαίνεται, εάν για οποιαδήποτε αιτία δεν πληρωθεί το Μάρτιο η δόση των 89 δις €, η Ελλάδα θα αναγκασθεί να δηλώσει στάση πληρωμών – ελεγχόμενη χρεοκοπία εντός της Ευρωζώνης ή «άτακτη χρεοκοπία», με την προσπάθεια απέλασης της από το κοινό νόμισμα;    

Εάν πάλι πληρωθεί η «δόση», με την υπογραφή της συμφωνίας της 26^ης Οκτωβρίου (Πύρρειος Χρεοκοπία), με επιτόκιο άνω του 1% (προβλέπεται υψηλότερο του 4%), καθώς επίσης με την υπαγωγή στο αγγλικό Δίκαιο, παράλληλα με τα συνεχιζόμενα μέτρα λιτότητας, η δαμόκλειος σπάθη (χρεοκοπία ή/και επιστροφή στη δραχμή), θα παραμείνει στη θέση της – απλά θα καθυστερήσει το μοιραίο (με την Ελλάδα να οδηγείται, αργά αλλά σταθερά, εν μέσω διαρκών απειλών και εκβιαστικών διλημμάτων, στη λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας της, στην απόλυτη εξαθλίωση και στην υποδούλωση).

Η χρεοκοπία της χώρας (άρθρο μας) ή/και η επιστροφή της στο εθνικό νόμισμα (άρθρο μας), υπό τις παραπάνω δυσμενείς προϋποθέσεις, θα σήμαινε μεγάλα προβλήματα στον εφοδιασμό με πετρέλαιο και άλλες πρώτες ύλες, ελλείψεις σε εισαγόμενα τρόφιμα και λοιπά είδη πρώτης ανάγκης (φάρμακα κλπ.), κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με χρεοκοπίες τραπεζών, υπερπληθωρισμό με μαζικό περιορισμό της αγοραστικής αξίας των χρημάτων, φτώχεια και εξαθλίωση μίας μεγάλης μερίδας του πληθυσμού, επιστροφή στην ανταλλαγή αγαθών, κλείσιμο αρκετών νοσοκομείων και σχολείων, ελλείψεις σε καύσιμα κίνησης των αστυνομικών και στρατιωτικών οχημάτων, παράλυση της δημόσιας διοίκησης, ραγδαία άνοδο της εγκληματικότητας κλπ. 

Όπως φαίνεται λοιπόν, η ώρα της αλήθειας πλησιάζει σύντομα – ενδεχομένως χωρίς εναλλακτικά σενάρια και χωρίς κανένα «προληπτικό μέτρο» εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας της χώρας (άρθρο μας). Χωρίς να επεκταθούμε σε περαιτέρω λεπτομέρειες, έχουμε την άποψη ότι, η κατάσταση είναι πολύ πιο σοβαρή, από αυτήν που πιστεύει η πλειοψηφία των Ελλήνων Πολιτών – ενώ οι λύσεις, οι οποίες είναι πάντοτε συνάρτηση της εκάστοτε χρονικής στιγμής (timing), κατά την οποία επιλέγονται, τείνουν πλέον να εκμηδενιστούν.

Παράλληλα διαπιστώνουμε ότι, συνεχίζει να επικρατεί η «Σιωπή των αμνών», με τους περισσότερους Έλληνες να περιμένουν τον «από μηχανής Θεό» – εκείνον τον πολιτικό ηγέτη δηλαδή, ο οποίος θα τους οδηγήσει με ασφάλεια στην έξοδο από την, με απόσταση, μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της χώρας (παρά το ότι η κατάρρευση της Ελλάδας, μίας πλούσιας, πολλαπλά προικισμένης χώρας, με συνολικό χρέος ως προς το ΑΕΠ, δημόσιο και ιδιωτικό δηλαδή ίσο με αυτό της Γερμανίας, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην Πολιτική της – ενώ στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, «ένοχος» ήταν ο ιδιωτικός τομέας/τράπεζες, ενυπόθηκα δάνεια, υπερχρέωση νοικοκυριών κλπ.). 

 

Δευτέρα, 2 Ιανουαρίου 2012

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2506.aspx

 

* Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

Ελλάδα απροετοίμαστη μπροστά στο «αδιανόητο»

 

Του Σταύρου Χριστακόπουλου*

Ένας – όχι και τόσο απροσδόκητος! – πανικός φαίνεται να έχει καταλάβει τους περί κρίσεως (και περί… «Ημέρας της Κρίσεως») «προφήτες» τις τελευταίες μέρες του χρόνου. Το 2012, σαν επηρεασμένοι από τις προφητείες των Μάγιας για τη συντέλεια του κόσμου, το βλέπουν σαν τη χρονιά καταστροφής του ευρώ, της παγκόσμιας οικονομίας και του ανθρώπινου είδους. Πόσο άδικο έχουν οι «καταστροφολόγοι»; Δεν υπάρχει απάντηση. Καθένας από αυτούς είναι μια ξεχωριστή περίπτωση.

Και ισχύει πάντα η διαπίστωση των «ψύχραιμων»: «Όποιος προβλέψει πρώτος και ακριβέστερα την καταστροφή είναι ο μάγκας του αιώνα. Αλλιώς κανείς δεν θα θυμάται τι έλεγε. Όσο για τους αισιόδοξους, πάντα έχουν χρόνο να επανορθώσουν». Υπ' αυτήν την έννοια μπορούμε να διαβάζουμε με άνεση όλων των ειδών τις προφητείες. «Θετικές» και «αρνητικές».

Αυτό που δεν μπορούμε όμως να κάνουμε είναι να αγνοούμε την… πραγματικότητα. Και δυστυχώς είναι κάτι παραπάνω από σαφή τα στοιχεία που αφορούν και την ευρωζώνη και την Ελλάδα. Άλλωστε, όταν, από την αρχή της κρίσης, επιμέναμε σε μια σειρά από προειδοποιήσεις, δεν παριστάναμε τους προφήτες. Τα δεδομένα ήταν εξ αρχής αδιαμφισβήτητα.

Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα

Σήμερα δυστυχώς έχουμε φτάσει στο κρισιμότερο σημείο της ελληνικής κρίσης, με την κυβέρνηση Παπαδήμου να επιχειρεί την εφαρμογή ενός σχεδίου (PSI) που δεν έχει καμιά σχέση με τον αρχικά διαφημιζόμενο ως στόχο της κυβέρνησης Παπανδρέου: τη… «σωτηρία από τη χρεοκοπία».

Για την ακρίβεια μια κυβέρνηση – συνέχεια της προηγούμενης διαπραγματεύεται ένα μοναδικό για την ευρωζώνη σχέδιο «ελεγχόμενης (από τους δανειστές) χρεοκοπίας», η οποία είναι αμφίβολο ακόμη και αν θα παραμείνει «ελεγχόμενη».

Ακόμη χειρότερα, αν… «επιτύχει», θα στερήσει από την Ελλάδα κάθε διαπραγματευτικό όπλο, αφού θα την παραδώσει άοπλη στα χέρια των τοκογλύφων. Με το χρέος, την περιουσία, τους Έλληνες και τα δικαιώματά τους στα χέρια των οικονομικών κατακτητών.

Κοινώς, ό,τι η υπόλοιπη ευρωζώνη απέρριψε ως απαράδεκτο για τις άλλες χώρες με οξύ πρόβλημα χρέους αποφασίστηκε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα και μόνο σε αυτήν. Με δεδομένη μάλιστα τη γνωστή προειδοποίηση του Σόιμπλε ότι αυτό που θα συμβεί στη χώρα μας δεν θα θέλει καμιά άλλη χώρα να το υποστεί – ακόμη και αν βρεθεί σε κατάσταση έσχατης ανάγκης.

Οι χυδαίοι και οι έντρομοι

Καθώς όλοι πλέον αντιλαμβάνονται τι περιμένει τον ελληνικό λαό την επόμενη περίοδο, δεν είναι λίγοι οι Ταλιμπάν της τρόικας που εγκαταλείπουν έντρομοι όλα όσα υποστήριζαν μέχρι χθες προκειμένου να σωθούν οι ίδιοι και είτε να διεκδικήσουν κομματικά αξιώματα είτε απλώς να μην βρεθούν στερημένοι από τη βουλευτική ασυλία. Το τελευταίο οχυρό της προσωπικής τους σωτηρίας.

Δεν εγκαταλείπουν όμως το βυθιζόμενο καράβι όλοι οι Ταλιμπάν και οι μαριονέτες της τρόικας. Μένουν, για παράδειγμα, οι Καρατζαφέρηδες, οι οποίοι (όπως θα δείτε και στο σχετικό βίντεο), με απροσμέτρητη ραγιάδικη χυδαιότητα, για την οποία κανένας χαρακτηρισμός δεν είναι επαρκής, τολμούν να παραλληλίζουν, αν όχι να ταυτίζουν, την Ελλάδα και τους Έλληνες με τη «μάνα» που «προσφέρει» τα ίδια τα παιδιά της στους στρατιώτες του κατακτητή. Για να μην τα δει «νεκρά»…

Όλοι προετοιμάζονται, εκτός από εμάς!

Όμως το είδος και ο χρόνος της ελληνικής πτώχευσης, από όλους προεξοφλημένης, δεν εξαρτάται μόνο από την «επιτυχία» ή όχι του PSI. Αλλά και από την κατάσταση της οικονομίας, η οποία, όπως αναλυτικά έχουμε περιγράψει κατ' επανάληψη, υπάρχει κίνδυνος να καταστεί μη αναστρέψιμη.

Επιπλέον καθορίζεται από την κατάσταση της ίδιας της ευρωζώνης, η οποία, εγκλωβισμένη στη θανάσιμη παγίδα της γερμανικής εμμονής περί λιτότητας και την επιδίωξη για πλήρη έλεγχο του συνόλου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το Βερολίνο, τη Φραγκφούρτη (ΕΚΤ), τις Βρυξέλλες (Κομισιόν) και το ΔΝΤ, βυθίζεται ταχύτατα σε μια κρίση συνολική («συστημική», όπως παραδέχονται ακόμη και κορυφαίοι ευρωπαράγοντες).

Ακόμη και αυτό που πολλοί θεωρούσαν «αδιανόητο» και «ανέφικτο», δηλαδή η αποπομπή μιας πτωχευμένης Ελλάδας από το ευρώ, είναι από καιρό μέρος της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας δημόσιας συζήτησης. Όπως επίσης το άλλο… «αδιανόητο» και «ανέφικτο»: η διάσπαση ή διάλυση της ευρωζώνης. Ενδεχόμενα και τα δύο για τα οποία όλες οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης προετοιμάζονται αναπτύσσοντας εναλλακτικά σενάρια αυτοπροστασίας. Πλήθος τα δημοσιεύματα και οι κινήσεις που καθημερινά το επιβεβαιώνουν.

Όλοι ετοιμάζονται για μια διαφορετική ευρωζώνη. Για μια διαφορετική Ευρώπη. Για μια διαφορετική Ελλάδα. Όλοι, εκτός από… την Ελλάδα!

Παραδομένοι στη «μοίρα» μας

Το τραγικό της υπόθεσης λοιπόν είναι ότι, έως και λίγο πριν αποδεχθούμε τη δοτή κυβέρνηση Παπαδήμου, η έξοδος ή η αποπομπή της Ελλάδας από την ευρωζώνη, σε αμέτρητες δηλώσεις «αρμοδίων» και σε πάμπολλα άρθρα διεθνών και ελληνικών ΜΜΕ, συνδεόταν με… παγκόσμιο οικονομικό Αρμαγεδδώνα.

Ταυτοχρόνως όμως η Ελλάδα εκβιαζόταν με αποπομπή. Να ήθελαν άραγε οι ισχυροί της ευρωζώνης να αυτοκτονήσουν; Είχε μήπως ακόμη κι εκεί εφαρμογή η ελληνική παροιμία «Θύμωσε ο αγάς κι έκοψε τα αχαμνά του»;

Αφού όμως η έξοδος ή η αποπομπή μας από το ευρώ περιλαμβάνεται στους ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς, αφού η σχετική προετοιμασία εξελίσσεται, αυτό μάλλον σημαίνει ότι δεν κοστίζει δραματικά στην ευρωζώνη ή τουλάχιστον στις ισχυρές δυνάμεις της. Και ότι, αργά ή γρήγορα, θα είναι εφικτή και υλοποιήσιμη. Τα ερωτήματα που αυτονόητα προκύπτουν είναι πολλά και σοβαρά:

● Ξέρουμε τι κοστίζει στην Ελλάδα μια αποπομπή;

● Υπό ποιες συνθήκες αποτελεί καταστροφή;

● Υπό ποιες προϋποθέσεις μας κοστίζει λιγότερο – και πόσο;

● Πόσο χρόνο θα χρειαστούμε για να ανακάμψουμε;

● Τι είναι προτιμότερο; Να βγούμε μόνοι μας απαλλασσόμενοι από τα χρέη ή να μας πετάξουν αυτοί, με όλα τα δανεικά στην πλάτη αλλά υπό τη δική τους διαχείριση;

● Πού θα βρούμε τα στηρίγματα επιβίωσης, είτε εντός είτε εκτός του ευρώ, σε κατάσταση πτώχευσης, με δεδομένα τα εθνικά ζητήματα;

Αν υπήρχε ένα σοβαρό λαϊκό κίνημα, μια πιο σοβαρή αντιπολίτευση, πιθανώς θα έβαζε πολύ περισσότερα και ακόμη πιο κρίσιμα ερωτήματα από τα παραπάνω. Είναι όμως τραγικό ότι το πολιτικό σύστημα, κυρίως όσοι κυβερνούν σήμερα ή έχουν τη θεμιτή φιλοδοξία να κυβερνήσουν αύριο, δεν θέτουν… κανένα. Δεν προετοιμάζουν καμιά απάντηση. Δεν διατυπώνουν ούτε καν υποθέσεις ή σενάρια εργασίας.

Το μόνο που ξέρει το παραδοσιακό πολιτικό κατεστημένο, αυτό που μπορεί ή έχει επιλέξει, με την αμέριστη συμπαράσταση των εκδοτικών συγκροτημάτων, είναι – ακόμη και στη φάση της κατάρρευσής του – να πρακτορεύει τα διλήμματα και τους εκβιασμούς των δανειστών. Χωρίς έως τώρα να βρίσκει κάποιου είδους αποτελεσματική και επί της ουσίας αντίσταση από την «αντίπερα όχθη». Δεν επιχειρεί καν να ετοιμάσει εναλλακτικά σενάρια για το ενδεχόμενο όλα να πάνε στραβά. Που προφανώς θα πάνε…

Με τον ίδιο τρόπο που παρέδωσαν τη χώρα, έτσι ακριβώς τη διαχειρίζονται από θέσεις… επιτετραμμένων της διεθνούς τοκογλυφίας: Ως οικονομικό, πολιτικό και εθνικό προτεκτοράτο. Ως μια δουλοπαροικία χρέους. Εκτός αν ήδη έχουν συμφωνήσει τα πάντα με το επόμενο (υπερατλαντικό;) αφεντικό τους. Οπότε έχουν τους λόγους τους να είναι… «ανέμελοι».

 

ΠΗΓΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011, http://topontiki.gr/article/27514

 

* O Σταύρος Χριστακόπουλος είναι διευθυντής σύνταξης στο «Ποντίκι».

2012, ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ:

 Εάν δεν βρεθεί σύντομα λύση, η Ευρώπη θα διαλυθεί, ενώ θα ξεσπάσουν πολλοί διαφορετικοί πόλεμοι, μπροστά από τις πόρτες των σπιτιών μας – οι οποίοι θα ενταθούν από ένα κύμα μεταναστών που θα εισβάλλει στην πλούσια Δύση – Μέρος ΙΙ

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Συνέχεια από το Μέρος ΙΙ

Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ

Είναι εμφανές το ότι, για να εξυπηρετηθούν τα βουνά των χρεών, θα πρέπει να συμβάλλουν τα υπερβολικά περιουσιακά στοιχεία – τα οποία, παράλληλα με τη υπερχρέωση του δημοσίου, έχουν συγκεντρωθεί στα χέρια μίας μικρής μειοψηφίας. Σύμφωνα με μελέτη της Merrill Lynch, περί τα 3 εκ. Ευρωπαίοι, έκαστος των οποίων έχει περιουσία σε μετρητά χρήματα άνω του 1 εκ. € (δεν υπολογίζονται τα ακίνητα), διαθέτουν συνολικά 10 τρις $ – επομένως, το διπλάσιο ποσόν των δημοσίων χρεών των πέντε χωρών, οι οποίες μαστίζονται από την κρίση: της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας μαζί.

Στη Γερμανία, μόνο το 10% του πληθυσμού έχει συνολική περιουσία, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων, περί τα 4 τρις € – ενώ το ανώτερο 10% κερδίζει 8 φορές περισσότερα από το κατώτατο 10% των εργαζομένων. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί, στον οποίο καταγράφονται τα περιουσιακά στοιχεία  (financial assets) του πλανήτη, είναι αποκαλυπτικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ο πλούτος των Εθνών – σε τρισεκατομμύρια $ το 2010

* Sovereign wealth funds. Πηγή: McKinsey Global Institute, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Από τον Πίνακα Ι συμπεραίνουμε πόσο πλούσιος είναι ο δυτικός κόσμος (Η.Π.Α., Δυτική Ευρώπη και Ιαπωνία), σε σύγκριση με όλο τον υπόλοιπο πλανήτη – επομένως, τις δυνατότητες του να διαχειριστεί με επιτυχία την κρίση χρέους, παρά τα συνεχή καταστροφολογικά σενάρια, με τα οποία «βομβαρδιζόμαστε» τα τελευταία χρόνια, μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Εκτός αυτού, οι επενδυτές της δύσης ελέγχουν το 79% των παγκοσμίων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία πλησιάζουν τα 200 τρις $. Περαιτέρω, από τον Πίνακα Ι βρίσκουμε απάντηση στα «παιδαριώδη» ερωτήματα μας, σχετικά με το εάν υπάρχουν ή όχι τα χρήματα, τα οποία οφείλουν κράτη και ιδιώτες. Προφανώς και υπάρχουν, ενώ είναι κατά πολύ περισσότερα από τα χρέη όλων των κρατών μαζί – αφού η αγορά ομολόγων υπολογίζεται στα 24 τρις $ (πηγή: Spiegel), ενώ ο συνολικός πλούτος μόνο των νοικοκυριών είναι 85 τρις $. Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, όσο αφορά τα νοικοκυριά, στις Η.Π.Α. τοποθετούν το 42% των χρημάτων τους σε μετοχές, ενώ στη δυτική Ευρώπη το 29% – στη Μ. Βρετανία το 29% (από 45% το 2000), στη Γαλλία το 25% και στη Γερμανία το 19%. Στην Ιαπωνία μόλις το 10% είναι τοποθετημένο σε μετοχές – από το 30% πριν από τη χρηματιστηριακή κρίση (1989-90) Ο Πίνακας ΙΙ που ακολουθεί αναφέρεται στην κατανομή του παγκόσμιου πλούτου ανά κατηγορία:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Κατανομή του παγκόσμιου πλούτου ανά κατηγορία

Πηγή: McKinsey Global Institute, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος  

 

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙ, τα νοικοκυριά, οι τράπεζες, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι ασφάλειες συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ τα δημόσια χρέη όλων των κρατών – επίσης το παγκόσμιο ΑΕΠ, το οποίο υπολογίζεται σήμερα στα 70 τρις $ (εκ των οποίων τα 55 τρις $ είναι οι αμοιβές των εργαζομένων παγκοσμίως, οι οποίοι υπολογίζονται στα 3,1 δις ανθρώπους). Επομένως, το πρόβλημα ευρίσκεται στη μη ισορροπημένη κατανομή των εισοδημάτων και όχι στην έλλειψη χρημάτων, σε σχέση με τα χρέη – δημόσια και ιδιωτικά.  

Η ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Αυτό που απαιτείται λοιπόν είναι μία δίκαιη αναδιανομή των εισοδημάτων – όπου η εξυγίανση των προϋπολογισμών δεν θα προέρχεται από την αύξηση των εσόδων των κρατών εις βάρος εκείνων, η μείωση των μισθών των οποίων οδηγεί σε περιορισμό της Ζήτησης. Δηλαδή, η αύξηση των εσόδων των κρατών, η οποία απαιτείται για τη μείωση των χρεών τους, οφείλει να προέλθει από αυτούς, οι οποίοι δεν τα καταναλώνουν για την κάλυψη των αναγκών τους – αλλά τα αποταμιεύουν και τα επενδύουν, κερδίζοντας συνεχώς περισσότερα. Μόνο έτσι θα αυξηθεί η Ζήτηση, θα υπάρξει ανάπτυξη, θα ακολουθήσουν επενδύσεις και θα ενταθεί η απασχόληση. 

Η άποψη μας αυτή δεν έχει καμία απολύτως σχέση με σοσιαλιστικές ή με ανάλογες άλλες πολιτικές. Αντίθετα, έχει άμεση σχέση με τις απαραίτητες πλέον προϋποθέσεις διατήρησης του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο σήμερα κινδυνεύει πολύ σοβαρά να καταρρεύσει, από τη δυναμική και τα χαρακτηριστικά των υπερσυσσωρεμένων χρημάτων – τα οποία αποκτήθηκαν σταδιακά, από την καπιταλιστική διαδικασία παραγωγής πλούτου. Τα χρήματα αυτά, οι υπερβολικές αποταμιεύσεις δηλαδή στις τράπεζες, στα συνταξιοδοτικά ταμεία, στις ασφάλειες κλπ., έχουν αυτονομηθεί – έχουν συγκεντρωθεί λοιπόν και διαχειρίζονται από τις «αγορές» (παραγώγων, μετοχών, συναλλάγματος, ομολόγων κλπ.), με έναν τρόπο ο οποίος απειλεί να καταστρέψει ολόκληρο τον πλανήτη. Επομένως, είναι επείγον και απολύτως απαραίτητο να αναδιανεμηθούν – αφού μόνο έτσι θα «απασφαλισθεί» η ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του συστήματος.  

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί με τη βοήθεια της υποχρεωτικής αγοράς ομολόγων μηδενικού επιτοκίου, από αυτούς που διαθέτουν πολλά χρήματα ή με την επιβολή μίας έκτακτης, ετήσιας εισφοράς 2%, σε αυτούς που διαθέτουν περιουσία μεγαλύτερη των 500 χιλ. € – όπως είχε κάνει η Γερμανία, μετά το 2^ο παγκόσμιο πόλεμο, για να αποπληρώσει το υπόλοιπο χρέος της (της είχε επιτραπεί η διαγραφή του 50%, με χαμηλά επιτόκια και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των υπολοίπων).

Μία άλλη λύση θα ήταν αυτή που πρότεινε η Boston Consulting, η οποία υπολόγισε ότι, το συσσωρεμένο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος σε όλη την ΕΕ θα μπορούσε να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα, εάν επιβαλλόταν μία έκτακτη εισφορά ύψους 30%, επί των περιουσιακών στοιχείων των Ευρωπαίων, τα οποία υπερβαίνουν τις 500 χιλ. € ανά άτομο – όπου η φορολογία αυτή (30%) αντιπροσωπεύει ουσιαστικά την «πλασματική υπεραξία» των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έτσι θα επανερχόταν στη φυσιολογική τους αξιολόγηση.

Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα, όπως έχουμε αναλύσει στο άρθρο μας «Ο μηδενισμός του χρέους», ήδη από τα μέσα του 2010 – πόσο μάλλον όταν η ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, με κριτήριο την πρόσφατη ειδική εισφορά, υπολογίζεται στο 1 τρις € (η ειδική εισφορά, την οποία πληρώσαμε το 2011, ισούται με το 1/500 περίπου της αξίας των ακινήτων, ενώ τα προσδοκόμενα έσοδα για το δημόσιο είναι της τάξης των 2 δις €). Το 30% θα ήταν περί τα 300 δις € (2% ετήσια για 15 χρόνια) ενώ, εάν συνοδευόταν από αντίστοιχη ειδική εισφορά επί των καταθέσεων (περί τα 180 δις € εντός Ελλάδας), θα μηδενιζόταν το δημόσιο χρέος μας – μία επώδυνη λύση, η οποία όμως εξασφαλίζει την εθνική μας κυριαρχία, αφού δεν εξαρτάται από τη βοήθεια άλλων, αλλά μόνο από εμάς. Η λύση αυτή βέβαια, η οποία ουσιαστικά δεν θα κόστιζε τίποτα, επειδή τα έσοδα και η αξία του υπολοίπου 70% θα πολλαπλασιαζόταν (για παράδειγμα, εάν σήμερα εισπράττεται ενοίκιο από ένα ακίνητο της τάξης των 300 €, σε συνθήκες ανάπτυξης θα αυξανόταν), θα είχε τότε μόνο νόημα, εάν η ειδική εισφορά και η φορολόγηση οδηγούταν στην εξυγίανση του κράτους, στην αύξηση της απασχόλησης και στη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης. 

Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, απέναντι στο δημόσιο χρέος της ευρίσκεται μία πολύ μεγάλη δημόσια περιουσία (μηδενική σε αρκετές άλλες χώρες), καθώς επίσης ένας τεράστιος υπόγειος πλούτος – οπότε είναι εντελώς αδικαιολόγητη η συλλογική απαισιοδοξία, απλά και μόνο επειδή δεν έχουμε μία κυβέρνηση, ικανή να διαχειριστεί σωστά τον εθνικό μας πλούτο, έτσι ώστε να παράγει αποτελεσματικά, υπερκαλύπτοντας με τα καθαρά έσοδα του τα χρέη μας. Επίσης αδικαιολόγητη ήταν η εισβολή του ΔΝΤ στη χώρα μας, καθώς επίσης η συνέχιση της παραμονής του, αφού ήταν ανέκαθεν γνωστές οι εγκληματικές μεθοδεύσεις και οι στόχοι του – η λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας.        

Κλείνοντας, ανεξάρτητα από ποια «εργαλεία» θα επιλέξει κανείς για την επίλυση της κρίσης χρέους, αποφασιστικής σημασίας είναι να αναγνωρίσει επιτέλους τόσο η Ελλάδα, όσο και η Ευρωζώνη ότι, η κρίση είναι στενά συνδεδεμένη με τη μη ισορροπημένη κατανομή εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων – γεγονός που σημαίνει πως είναι αδύνατον να αντιμετωπισθεί με μία μονοσήμαντη πολιτική λιτότητας. Εάν δεν επιτευχθεί λοιπόν η σταθεροποίηση των αγορών κεφαλαίου με τη βοήθεια της ΕΚΤ και εάν στη συνέχεια δεν δρομολογηθεί η αναδιανομή των εισοδημάτων/περιουσιακών στοιχείων, με τελικό στόχο τη μείωση (εάν όχι το μηδενισμό) των δημοσίων χρεών, τότε θα αποτύχει τόσο το Ευρώ, όσο και η Ευρωζώνη – επίσης η Ελλάδα, είτε επαναφέρει τη δραχμή, είτε όχι.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η εθνική κυριαρχία και η ελευθερία δεν εξασφαλίζονται με λόγια και με πονηρά τεχνάσματα, αλλά με έργα και με πράξεις – ενώ οφείλουμε να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας, χωρίς φυσικά να επιδοτούμε τις τράπεζες ή να επιβαρύνουμε δυσανάλογα τις κοινωνικές τάξεις του δικού μας ή άλλων κρατών. Οι αγορές, τις οποίες όλοι «κακολογούμε», είναι ουσιαστικά τα δικά μας χρήματα, τα οποία έχουν αυτονομηθεί και τελικά θα μας καταστρέψουν, εάν δεν σταματήσει η υπερβολική συσσώρευση τους – με τη βοήθεια της ισόρροπης κατανομής εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, προς όφελος της οικονομικής ζώνης και του οικονομικού συστήματος, τα οποία έχουμε επιλέξει. Οι αναταραχές στην Ασία, από τον Ισλαμικό κόσμο έως τη Λατινική Αμερική, καθώς επίσης οι εξεγέρσεις των πεινασμένων στη Βόρεια Αφρική και στις Αραβικές χώρες, είναι αναμφίβολα οι προάγγελοι κινήσεων, οι οποίες δεν θα σταματήσουν στα σύνορα μας. Αρκετοί δε προβλέπουν νατοϊκούς πολέμους, όπως αυτούς στη Λιβύη, σε ολόκληρο τον πλανήτη – με αρχή τη Συρία και το Ιράν.

Άλλοι πάλι είναι πεπεισμένοι ότι, η χωρίς μελλοντικές προοπτικές νέα γενιά ολόκληρου του κόσμου θα ενωθεί κάποια στιγμή – επιτιθέμενη σε εκείνους, οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει τα πλούτη των εθνών (στις Η.Π.Α., στην Ευρώπη και αλλού). Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι πλησιάζουμε σύντομα στο 6^ο και τελευταίο στάδιο της αλυσιδωτής αντίδρασης (άρθρο μας), η οποία ξεκίνησε με τη χρηματοπιστωτική κρίση  –  στις γεωπολιτικές ανακατατάξεις όπου, εάν πράγματι η ιστορία επαναλαμβάνεται, τότε είναι πιθανόν να έχουν το χαρακτήρα ευρύτερων «φυλετικών ανακατατάξεων», με βαθύτερο «θρησκευτικό φόντο». Στα πλαίσια αυτά θεωρούμε πολύ σημαντική την επιβίωση της Ευρωζώνης, καθώς επίσης της Ενωμένης Ευρώπης – μίας πολύ πλούσιας Ηπείρου, η οποία ίσως βρεθεί σύντομα στο στόχαστρο του υπολοίπου πλανήτη. Οφείλουμε λοιπόν να συμβάλλουμε όσο καλύτερα μπορούμε στην επίλυση των προβλημάτων της – αρχίζοντας από τη ριζική επίλυση των προβλημάτων της δικής μας Οικονομίας και της δικής μας Πολιτικής.

Σε κάθε περίπτωση, προβλέπουμε ότι το 2012 θα είναι ο καλύτερος χρόνος για επενδύσεις στην πραγματική οικονομία (όχι στο χρηματοπιστωτικό τομέα) – ειδικά στην Ελλάδα, το πρώτο εξάμηνο του ερχόμενου έτους, με κέντρο βάρους τη γεωργία και τις μικρομεσαίες, δημιουργικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα στηρίζονται σε ένα παραγωγικό εργατικό δυναμικό. Εάν όμως δεν δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις «εγκατάστασης» της άμεσης δημοκρατίας στην Ελλάδα, στην Ευρωζώνη, στην Ευρώπη και στην υπόλοιπη Δύση, η έξοδος από την κρίση δεν θα έχει διάρκεια – θα είναι απλά ένα διάλλειμα, στον αυτοκαταστροφικό δρόμο των τελευταίων δεκαετιών.

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 26. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2502.aspx?mid=562743

2012, ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ:

 Εάν δεν βρεθεί σύντομα λύση, η Ευρώπη θα διαλυθεί, ενώ θα ξεσπάσουν πολλοί διαφορετικοί πόλεμοι, μπροστά από τις πόρτες των σπιτιών μας – οι οποίοι θα ενταθούν από ένα κύμα μεταναστών που θα εισβάλλει στην πλούσια Δύση – Μέρος Ι

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

“Για να μπορέσει η Ελλάδα όχι μόνο να ξεφύγει από την κρίση, αλλά να τα καταφέρει να γίνει η ωραιότερη, η πλουσιότερη και η πιο πολιτισμένη χώρα του κόσμου (άρθρο μας), όπως αξίζει σε όλους τους Έλληνες, πρέπει να ξέρει τι θέλει, να το θέλει πραγματικά και να προσπαθήσει να το επιτύχει με όλες τις δυνάμεις της – εντός του 2012 και μέσα στο Ευρώ, όχι μόνο επειδή έχει ανάγκη την Ενωμένη Ευρώπη για την ασφάλεια της, αλλά και γιατί η έξοδος της, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα ήταν απλά μία ομολογία συλλογικής αποτυχίας: μία πληγή, η οποία πάρα πολύ δύσκολα θα έκλεινε στο μέλλον.

Εάν θέλουμε να τα καταφέρουμε, μπορούμε να το κάνουμε, χρησιμοποιώντας στην ανάγκη δικά μας μέσα – ενώ οφείλουμε να προσέξουμε στο μέλλον, απαιτώντας από οποιαδήποτε κυβέρνηση επιλέξουμε, από την ΕΕ επίσης, τη συμμετοχή μας στις βασικές αποφάσεις, οι οποίες θα αφορούν το μέλλον μας. Η εγκατάσταση της άμεσης δημοκρατίας στην Ελλάδα είναι απόλυτη προτεραιότητα αφού, σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, η Ελληνική κρίση οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην Πολιτική – πολύ λιγότερο σε άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα πολιτιστικούς, κοινωνικούς ή οικονομικούς. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε την άποψη ότι, μετά το πρώτο εξάμηνο του 2012 θα τελειώσει η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη – είτε διατηρηθεί το κοινό νόμισμα, όπως εμείς τουλάχιστον ελπίζουμε, είτε όχι. Το ίδιο θα συμβεί και στην Ελλάδα – η ύφεση θα ολοκληρωθεί δηλαδή, είτε χρεοκοπήσει λόγω πολιτικής ανικανότητας, είτε όχι. Τέλος, η αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ και των κοινωνικών τάξεων, μπορεί να εξασφαλίσει το μέλλον όλων μας: μέσα από μία «λειτουργικότερη» αναδιανομή των εισοδημάτων και των περιουσιακών στοιχείων, η οποία θα οδηγήσει ξανά στην αύξηση της απασχόλησης και στην ανάπτυξη”.

Ανάλυση

Περίληψη: Οι μεγάλες ευθύνες της χώρας μας, οι γερμανικές ευθύνες, τα δήθεν ευεργετικά αποτελέσματα της υιοθέτησης εθνικών νομισμάτων, η δικτατορία των τραπεζών, η σημασία της ΕΚΤ για την έξοδο της Ευρωζώνης από την κρίση, η γερμανική πληθωριστική υστερία, ο πλούτος των εθνών (πίνακες με την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων ανά τον κόσμο), η αναγκαιότητα της αναδιανομής εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων για την επιβίωση της Δύσης, οι τεράστιες μελλοντικές απειλές για τις πλούσιες χώρες, η υποχρέωση άμεσης, ριζικής επίλυσης των οικονομικών προβλημάτων και οι προβλέψεις μας για το 2012.    

Κανένας δεν ισχυρίζεται ότι, εμείς οι Έλληνες είμαστε άμοιροι ευθυνών για όλα όσα συμβαίνουν στην οικονομία μας – για τη διαπλοκή, για τη διαφθορά, για την απίστευτη έλλειψη προγραμματισμού, για την ανυπαρξία επιχειρηματικού πλαισίου, για την ανεπάρκεια της πολιτικής, για τον αντιπαραγωγικό δημόσιο τομέα, για τη μειωμένη φορολογική συνείδηση (αν και οφείλεται κυρίως στη μηδενική σχεδόν ανταποδοτικότητα των φόρων), για τα ελλείμματα και για τα χρέη.

Εν τούτοις, τίποτα από όλα αυτά δεν νομιμοποιεί τις απίστευτες επιθέσεις των γερμανικών κυρίως ΜΜΕ και τον σκόπιμο διασυρμό της χώρας μας, με στόχο την τοποθέτηση της διεθνούς κοινής γνώμης εναντίον μας – γεγονότα που σίγουρα δεν διευκολύνουν τις όποιες προσπάθειες εξυγίανσης της οικονομίας μας, οι οποίες θα ήταν σημαντικά ευκολότερες, εάν η Γερμανία εξοφλούσε αυτά που μας οφείλει (πολεμικές επανορθώσεις).  

Άλλωστε, δεν είναι άμοιρη ευθυνών και η Γερμανία για τη διαφθορά στη χώρα μας – αφού η γερμανική ιδίως βιομηχανία ήταν αυτή, η οποία διέφθειρε «ανερυθρίαστα» και χωρίς κανέναν ηθικό ενδοιασμό, για ολόκληρες δεκαετίες τις κυβερνήσεις μας. Η Siemens, η MAN, η Daimler και η Thyssen/HDW, οι τέσσερις αυτοί μεγάλοι βιομηχανικοί όμιλοι, έχουν γράψει αναμφίβολα «Ιστορία διαφθοράς» στην Ελλάδα.

Ας μην ξεχνάμε δε ότι, οι πολεμικές βιομηχανίες της Γερμανίας δεν είχαν κανένα πρόβλημα να πλημμυρίσουν με όπλα μία χώρα, την πρώτη σε κατά κεφαλήν εξοπλιστικό κόστος μεταξύ όλων των χωρών του ΝΑΤΟ, η οποία δεν είχε φυσικά τη δυνατότητα να τα πληρώνει. Ακόμη και το 2010, όταν η Ελλάδα δήλωνε αδυναμία πληρωμών, ενώ γινόταν εισαγγελικές έρευνες για τα τεράστια σκάνδαλα διαφθοράς, η Γερμανία την υποχρέωσε να αγοράσει δύο υποβρύχια – να χρεωθεί δηλαδή με 1 δις €, παρά το ότι ήταν ουσιαστικά χρεοκοπημένη. Περαιτέρω, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, εάν η Ελλάδα δεν επιβαρυνόταν με εξοπλιστικά προγράμματα, όπως όλοι οι υπόλοιποι «εταίροι» της, το δημόσιο χρέος της δεν θα ξεπερνούσε σήμερα το 60% του ΑΕΠ της – παρά την κακή διαχείριση των οικονομικών της, από όλες ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις της τα τελευταία 30 χρόνια (ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, η μείωση των εξοπλιστικών προγραμμάτων μας θα ήταν ουτοπική, εάν εξερχόμαστε από την ΕΕ – ενώ η έξοδος από την Ευρωζώνη προϋποθέτει την έξοδο από την ΕΕ). 

Ολοκληρώνοντας την εισαγωγή μας, αυτός που απειλεί να καταστρέψει την Ευρωζώνη δεν είναι προφανώς η Ελλάδα, αλλά ο απίστευτα παράλογος «χρηματοπολιτικός δογματισμός» της γερμανικής κυβέρνησης – η οποία υπεραμύνεται των τραπεζών (εγκρίνοντας τον απεριόριστο δανεισμό τους από την ΕΚΤ με 1%, την αγορά ομολόγων του δημοσίου με άνω του 5% ή/και τη διάσωση τους από τους Ευρωπαίους φορολογουμένους), απαγορεύοντας παράλληλα στα κράτη να «απολαύσουν» ανάλογες διευκολύνσεις. Ουσιαστικά δηλαδή, η Γερμανία (σε καμία περίπτωση οι Γερμανοί Πολίτες, οι οποίοι υποφέρουν τα πάνδεινα από την ηγεσία τους) είναι αυτή, η οποία συνεχίζει να ενισχύει τις τράπεζες, εις βάρος των κρατών και των Πολιτών της Ευρώπης – αυτή η οποία έχει επιβάλλει τη δικτατορία των τραπεζών, προφασιζόμενη την «επιβουλή» των αγορών και τις «αιμοβόρες» επιθέσεις του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος (ενδεχομένως στα πλαίσια της αντιπαράθεσης της με τις Η.Π.Α. και την Κίνα, με στόχο την απολυταρχική ηγεσία της Ευρώπης, ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο).        

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, όλοι όσοι υποστηρίζουν την επιστροφή στη δραχμή, πόσο μάλλον χωρίς τη «μεσολάβηση» ενός άλλου νομίσματος και μίας άλλης κεντρικής τράπεζας (θα μπορούσε να είναι η ελβετική κεντρική τράπεζα και το φράγκο ή κάποιο άλλο νόμισμα, εάν δεν ήθελε κανείς το δολάριο και τη Fed), δεν είναι δυνατόν να μην γνωρίζουν ότι, κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό, εν μέσω μίας κρίσης δανεισμού και χρέους – η οποία έχει αναγκάσει τη χώρα μας να αποκοπεί από τις αγορές. Εν τούτοις, έχουν ένα καταλυτικό επιχείρημα, με το οποίο δύσκολα μπορεί κανείς να αντιπαρατεθεί: πρόκειται για μία λύση, η οποία εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από εμάς – για μία εθνικά υπερήφανη λύση, η οποία τουλάχιστον θα εξασφάλιζε την αξιοπρέπεια και την ελευθερία μας. Εάν λοιπόν, όπως ισχυρίζονται οι υπέρμαχοι της δραχμής, δεν θέλουμε να γίνουμε προτεκτοράτο της Γερμανίας, εάν προέχει η εθνική μας κυριαρχία, αφού είναι αδύνατον να υπάρξει ισότιμη συνύπαρξη όλων των χωρών εντός της Ευρωζώνης, καθώς επίσης επειδή είναι ανέφικτη η πολιτική και δημοσιονομική ένωση της Ε.Ε., στα «πρότυπα» των Η.Π.Α., πόσο μάλλον αφού πρόκειται καθαρά για μία Ευρώπη των τραπεζών και του Καρτέλ, πως είναι δυνατόν να παραμείνουμε κράτος-μέλος και πως μπορούμε να περιμένουμε συμφέρουσες για τη χώρα μας αποφάσεις, οι οποίες προϋποθέτουν την ανύπαρκτη αλληλεγγύη και τη βοήθεια των ισχυρών της ένωσης;

Χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι υπάρχουν εύκολες λύσεις ή καθαρές απαντήσεις στα παραπάνω, εμείς έχουμε την άποψη ότι, εάν θέλουμε να διατηρήσουμε σε κάποιο βαθμό το βιοτικό μας επίπεδο και την εθνική μας κυριαρχία, οφείλουμε να αγωνισθούμε με στόχο την «εξομάλυνση» της Ευρωζώνης – ξεκινώντας από τη μεθοδική επίλυση των δικών μας προβλημάτων. Η γεωπολιτική μας θέση, η ανεπάρκεια της πολιτικής μας ηγεσίας (η οποία δεν πρόκειται να αλλάξει απλά και μόνο με την υιοθέτηση της δραχμής), το δημόσιο χρέος, τα «δίδυμα ελλείμματα», καθώς επίσης τα υπόλοιπα δυσμενή μεγέθη της οικονομίας μας, είναι πολύ δύσκολο να μας επιτρέψουν ένα βιώσιμο, ελεύθερο μέλλον, εάν τυχόν εγκαταλείψουμε μονομερώς την Ευρωζώνη. Όσον αφορά τώρα τα δήθεν ευεργετικά αποτελέσματα της υιοθέτησης ενός εθνικού νομίσματος, τα οποία εστιάζονται κυρίως στην υποτίμηση του (αύξηση της ανταγωνιστικότητας λόγω μείωσης του εργατικού κόστους και, κατ’ επακόλουθο, μείωσης των τιμών των εγχώριων προϊόντων και υπηρεσιών – αύξηση των τιμών των εισαγομένων), έχουμε τη γνώμη ότι, έχει περάσει πλέον εκείνη η εποχή, κατά την οποία «κοροϊδεύονταν» οι εργαζόμενοι – με το «εργαλείο» της πληθωριστικής υποτίμησης των μισθών τους. Η εσωτερική, ξεκάθαρη υποτίμηση, η οποία σήμερα επιχειρείται, έχει ακριβώς τα ίδια πλεονεκτήματα – με εξαίρεση το ότι, γίνεται αμέσως αντιληπτή από τους εργαζομένους.

Εν τούτοις, το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το ύψος των μισθών (συμμετέχουν με συντελεστή 1 στο παραγόμενο προϊόν, όταν στη Γερμανία ο συντελεστής είναι 1,7), αλλά η παραγωγικότητα των εργαζομένων – η οποία είναι πάρα πολύ χαμηλή τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα είναι η ανυπαρξία παραγωγικών επενδύσεων, από τις οποίες εξαρτάται κυρίως η πολυπόθητη ανάπτυξη – γεγονός που οφείλεται αφενός μεν στη χαμηλή παραγωγικότητα των εργαζομένων, αφετέρου στη γραφειοκρατία, καθώς επίσης στην έλλειψη σταθερού/ορθολογικού επιχειρηματικού και φορολογικού πλαισίου. Όλα αυτά τα προβλήματα, όπως και πολλά άλλα, μεταξύ των οποίων θεωρούμε ως σημαντικότερο την πολιτική ανεπάρκεια ή/και τη διαφθορά, δεν πρόκειται να λυθούν «ως εκ θαύματος», απλά και μόνο με την επιστροφή στη δραχμή. Αντίθετα, πρόκειται για μία επίπονη, μακρόχρονη διαδικασία, η οποία δεν επιβαρύνεται σημαντικά από τη συμμετοχή μας στο κοινό νόμισμα – ενώ είναι δυνατόν να ωφεληθεί η Ελλάδα, εάν η Ευρωζώνη εκλογικευθεί και εάν ασχοληθεί σοβαρά με τα προβλήματα των επί μέρους οικονομιών της (κάτι που θεωρούμε εξαιρετικά πιθανόν να συμβεί εντός του 2012).  

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΤ

Όλοι συμφωνούν σχετικά με το ότι η Ευρωζώνη δεν πρόκειται να επιβιώσει, χωρίς την εγγύηση της ΕΚΤ για τα ομόλογα δανεισμού των κρατών. Επειδή όμως η ΕΚΤ δεν έχει τη δυνατότητα να αγοράζει κρατικά ομόλογα (επιτρέπεται μόνο στη δευτερογενή αγορά), αφού απαγορεύεται από τη συμφωνία του Μάαστριχτ, ο μοναδικός δρόμος είναι η εκχώρηση μίας τραπεζικής άδειας στο μηχανισμό σταθερότητας (EFSF) – έτσι ώστε να δανείζεται αυτός χρήματα από την ΕΚΤ και να αγοράζει τα ομόλογα εκείνων των χωρών, οι οποίες αδυνατούν να απευθυνθούν στις αγορές, δανειζόμενες με βιώσιμα επιτόκια. Φυσικά, ο μηχανισμός σταθερότητας θα αγόραζε ομόλογα δημοσίου, υπό την προϋπόθεση της παρουσίασης και εφαρμογής προγραμμάτων εξυγίανσης των προϋπολογισμών, εκ μέρους των κυβερνήσεων των χωρών, οι οποίες θα απευθυνόταν στον ίδιο για δανεισμό (το ενδεχόμενο αυτό θα διευκόλυνε και τη Γερμανία, η κεντρική τράπεζα της οποίας δανείζει τις άλλες κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης μέσω της ΕΚΤ – γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την έκθεση της σε επισφαλείς πιστώσεις, ύψους περί τα 500 δις €).   

Η γερμανική ηγεσία όμως αντιδράει σε μία τέτοια προοπτική ισχυριζόμενη ότι, θα επρόκειτο για μία «μονεταριστική αντιμετώπιση» του δημοσίου χρέους και για μία «άδεια εκτύπωσης χρημάτων» στην ΕΚΤ – προφανώς αιτιολογημένα, αφού πράγματι θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Εν τούτοις, αυτό ακριβώς κάνουν και έκαναν οι ιδιωτικές εμπορικές τράπεζες ανέκαθεν: δανείζονται χρήματα από την ΕΚΤ με χαμηλά επιτόκια και τα δανείζουν στα κράτη, αγοράζοντας τα ομόλογα τους – με αρκετά μεγάλα ποσοστά κέρδους. Στη συνέχεια, τοποθετούν τα ομόλογα σαν εγγύηση στην ΕΚΤ, λαμβάνουν νέα δάνεια, τα δανείζουν ξανά στα κράτη κοκ. – κάτι που ερμηνεύεται ως ένα διαρκές πρόγραμμα επιδότησης του τραπεζικού κλάδου, αφού οι τράπεζες κερδίζουν χρήματα, χωρίς να επενδύουν ούτε ένα σεντς από τα ίδια κεφάλαια τους. Επομένως η δημιουργία χρημάτων από το πουθενά, με κέρδη για τις τράπεζες, είναι θεμιτή κατά τη δογματική Γερμανία – ενώ παραδόξως δεν συμβαίνει το ίδιο, εάν η δημιουργία χρημάτων λειτουργεί μέσα από ένα κοινό τραπεζικό ινστιτούτο (ΕΚΤ), τα κέρδη του οποίου μοιράζονται από τους Πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης! Η αιτία είναι, πάντοτε κατά τη Γερμανία, το ότι, η αύξηση των χρημάτων, με «εντολή» της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, δημιουργεί υποχρεωτικά πληθωρισμό – επομένως, πρόκειται για μία μεγάλη κοινωνική αδικία, αφού σε τελική ανάλυση ο (υπέρ)πληθωρισμός επιβαρύνει δυσανάλογα Πολίτες και κράτη. Η στρατηγική όμως αυτή, παρά το ότι λειτουργεί σε πάρα πολλές χώρες (Η.Π.Α., Ιαπωνία, Ελβετία, Μ. Βρετανία κλπ.), δεν έχει οδηγήσει στον πληθωριστικό Αρμαγγεδώνα, στον οποίο αναφέρεται η Γερμανία – πιθανότατα επειδή το νέο χρήμα που δημιουργείται, εξισορροπεί τα μειωμένα έσοδα των κρατών, τα οποία οφείλονται στην ύφεση των οικονομιών τους. Επομένως, τις προστατεύει από την πλήρη κατάρρευση, ενώ δεν τις απομονώνει από τις αγορές – γεγονός που τεκμηριώνεται από το ότι, η Βρετανία δανείζεται με χαμηλότερα επιτόκια, σε σχέση με τη Γερμανία, παρά το τεράστιο έλλειμμα του προϋπολογισμού της, το οποίο είναι πολλαπλάσιο του γερμανικού.

Περαιτέρω, όλες οι ευρισκόμενες σε κρίση Οικονομίες, εντός και εκτός της Ευρωζώνης, είναι πολύ μακριά από την πλήρη εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνατοτήτων τους – μπορούν δηλαδή να παράγουν πολύ περισσότερα, από αυτά που μπορούν να πουλήσουν, χωρίς να χρειαστούν νέες επενδύσεις. Επομένως, η δημιουργία (εκτύπωση) χρημάτων θα μπορούσε τότε μόνο να προκαλέσει πληθωρισμό, εάν η εξ αυτής μεγαλύτερη παροχή πιστώσεων θα είχε σαν αποτέλεσμα μία πολύ ισχυρή «πυροδότηση» της Ζήτησης, η οποία θα οδηγούσε σε πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης – οπότε σε νέες επενδύσεις, για την κάλυψη των παραγωγικών κενών. Όμως, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα – εάν δε προκύψει, θα μπορούσε αμέσως να διορθωθεί, με τη βοήθεια υψηλότερων επιτοκίων. 

Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΥΣΤΕΡΙΑ

Συνεχίζοντας, η μάλλον «υστερική» προειδοποίηση (warning), όσον αφορά τους κινδύνους ενός υπερπληθωρισμού, τους οποίους επισημαίνουν διαρκώς πολλοί Γερμανοί τραπεζίτες και οικονομολόγοι (κυρίως μέλη της ΕΚΤ ή της Bundesbank), παρά το ότι αρκετά χρόνια πριν από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης δεν έκαναν απολύτως τίποτα (αν και γνώριζαν ότι, οι εμπορικές τράπεζες σχεδόν διπλασίασαν την προσφερόμενη ποσότητα χρήματος, αυξάνοντας δραματικά την παροχή πιστώσεων), είναι «ψευδεπίγραφη» – ενώ εξυπηρετεί προφανώς άλλες σκοπιμότητες. Η τότε έντονα επεκτατική πιστωτική πολιτική των εμπορικών τραπεζών, οδήγησε αναμφίβολα στην πληθωριστική αύξηση των τιμών των ακινήτων – καθώς επίσης άλλων περιουσιακών στοιχείων. Με αυτόν τον τρόπο δημιούργησαν, ιδίως οι γερμανικές τράπεζες, «τιμολογιακές φούσκες», στο σπάσιμο των οποίων, καθώς επίσης στην ύφεση που το ακολούθησε, οφείλεται η έκρηξη του δημοσίου χρέους χωρών όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία – στην Ελλάδα, αντίθετα, δεν έπεσε στην παγίδα ο ιδιωτικός τομέας, γεγονός που τεκμηριώνεται από τον ελάχιστο συγκριτικά δανεισμό του, αλλά ο δημόσιος (μέσα από τον τεράστιο δανεισμό του για έργα υποδομής, για τους Ολυμπιακούς αγώνες, για τα υπερβολικά εξοπλιστικά προγράμματα κλπ. – κυρίως προς όφελος της γερμανικής και γαλλικής βιομηχανίας). Η αδιαφορία αυτή απέναντι στις οικονομικές αλληλεπιδράσεις, συνεχίζεται με την ίδια ένταση και τον ίδιο «δογματισμό» από τη σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας – η οποία προωθεί καταστροφικά προγράμματα λιτότητας, «υπό την «αιγίδα» της Κομισιόν και της ΕΚΤ. Η επικέντρωση στη μείωση των δαπανών και στην εσωτερική υποτίμηση των μισθών, χωρίς κανενός είδους αναπτυξιακή πολιτική, υποσκάπτει σταθερά την πιστοληπτική ικανότητα όλων των χωρών-μελών της Ευρωζώνης – παρά το ότι είναι γνωστό πως σε μία Οικονομία, οι δαπάνες του ενός είναι τα έσοδα του άλλου.

Προφανώς, εάν τόσο τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, όσο και το δημόσιο μειώνουν ταυτόχρονα τα έξοδα τους, τότε εκμηδενίζεται η Ζήτηση, καθώς επίσης το ΑΕΠ – επομένως, γίνονται όλοι μαζί φτωχότεροι, ενώ το δημόσιο χρέος σε απόλυτα μεγέθη, πόσο μάλλον ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, αυξάνεται συνεχώς. Ακριβώς αυτό συμβαίνει σήμερα σε όλη την Ευρωζώνη, στην οποία έχουν επιβληθεί «δρακόντεια» μέτρα λιτότητας – ακριβώς σε αυτόν το λόγο οφείλεται η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των περισσοτέρων χωρών της, καθώς επίσης η απώλεια της εμπιστοσύνης των αγορών, η οποία οδηγεί σε υψηλότερα επιτόκια, σε μεγαλύτερα ελλείμματα, τα οποία εκβάλλουν σε μεγαλύτερα χρέη κοκ. Φυσικά ισχύει το ότι, εάν το δημόσιο χρέος είναι τόσο μεγάλο (όπως στην Ελλάδα και στην Ιταλία), η εξυπηρέτηση των τόκων επιβαρύνει δυσανάλογα την οικονομική δυνατότητα της χώρας – οπότε τα νέα δάνεια δεν αποτελούν λύση. Εν τούτοις, τα χρέη δεν είναι σε καμία περίπτωση ανεξάρτητα μεγέθη – τα χρέη του ενός δηλαδή, είναι η περιουσία του άλλου, γεγονός που αποσιωπούν σκόπιμα οι υπέρμαχοι της πολιτικής λιτότητας.

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 26. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2502.aspx?mid=562743

 

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

Απ’ τον Παπαδήμο στη χρεωκοπία;

 

Της Μαρίας Κόρδα

 

Κάθε θαύμα τρεις μέρες λέει ο λαός μας. Τα «ευαγγέλια χαράς» απ’ τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της διαπλοκής κράτησαν μέχρι τη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 9^ης Δεκεμβρίου. Πλέον τα ρεπορτάζ μιλούν για τα «όργανα που άρχισαν» στο εσωτερικό της συγκυβέρνησης. Ορισμένοι τίτλοι εφημερίδων, όπως «κυβέρνηση σε αφασία» ή «κυβέρνηση σε εφεδρεία» είναι πολύ χαρακτηριστικοί του όλου κλίματος.

Οικογενειακοί καυγάδες

Αν και τα θέματα που φαίνεται ότι αποτελούν αγκάθια για τη συνοχή της κυβέρνησης είχαν θιγεί – και κατ’ ουσίαν είχαν ανοίξει – ήδη απ’ τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2012, τα τελευταία 24ωρα επιστρέφουν με μεγαλύτερη δριμύτητα. Τρία είναι τα επίμαχα σημεία στα οποία φαίνεται να επικεντρώνονται οι ενδοκυβερνητικές τριβές.

Είτε αυτές εκφράζονται μεταξύ των υπουργών, είτε μεταξύ των κομμάτων που στηρίζουν τη συγκυβέρνηση, είτε και στο εσωτερικό του καθενός εξ’ αυτών των κομμάτων. Το πρώτο είναι ο χρονικός ορίζοντας των εκλογών και η παράταση της κυβερνητικής θητείας. Σε συνδυασμό με αυτό, προέκυψε προσφάτως και το δεύτερο, που είναι η αλλαγή της σύνθεσης του υπουργικού συμβουλίου και οι δυνατότητες ανασχηματισμού που διαθέτει ο κ. Λουκάς Παπαδήμος. Και το τρίτο, αλλά όχι έσχατο, είναι το αν μπορεί να πάρει νέα μέτρα αυτή η κυβέρνηση ή αν τα νέα μέτρα θα πρέπει να παρθούν μετά από εκλογές.

Υπέρμαχος της παράτασης της θητείας και της διεύρυνσης της αποστολής της κυβέρνησης Παπαδήμου είναι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργος Παπανδρέου. Σ’ αυτή την κατηγορία πρέπει να προστεθεί και ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ κ. Γιώργος Καρατζαφέρης που έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ του ανασχηματισμού της. Απ’ την άλλη ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Αντώνης Σαμαράς, ενώ λέει πως δεν κοιμάται «με τον ημερολόγιο αγκαλιά», διαμηνύει την ίδια ώρα «2 μήνες θητεία ακόμα και τέλος».

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός οικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος αρκείται στο να μη διαταράσσει τις σχέσεις του με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να εξασφαλίσει το δαχτυλίδι της διαδοχής. Ενώ το θέμα του βίου της κυβέρνησης έχει διχάσει την ομάδα των τεσσάρων του ΠΑΣΟΚ, καθώς ο κ. Αντρέας Λοβέρδος έχει πάρει αποστάσεις από τις τοποθετήσεις της κ. Άννας Διαμαντοπούλου.

«Πολεμική κυβέρνηση»

Απ’ την πλευρά του, το Μέγαρο Μαξίμου όταν άρχισε να φουντώνει η συζήτηση για τη συνοχή, το βίο και την αποστολή της κυβέρνησης, αρκέστηκε να στείλει μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Παντελή Καψή, το μήνυμα ότι ο κ. Παπαδήμος δεν είναι υπό την κηδεμονία των κομμάτων. Πάντως ο στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού, υπουργός επικρατείας κ. Γιάννης Σταυρόπουλος διεμήνυσε ότι «Πουθενά στις προγραμματικές δηλώσεις δεν υπάρχει ημερομηνία εκλογών, ούτε και ο πρωθυπουργός μίλησε ποτέ για συγκεκριμένη ημερομηνία εκλογών». Πρόσθεσε ότι «Η κυβέρνηση λειτουργεί μόνο ένα μήνα. Δεν μπορώ να έχω σαφή εικόνα αν με λιγότερους υπουργούς θα λειτουργούσε καλύτερα το σχήμα» και ξεκαθάρισε ότι «Αν το δημόσιο συμφέρον επιβάλλει την λήψη νέων μέτρων, τότε θα ληφθούν νέα μέτρα».

Η αιτία των οικογενειακών καυγάδων

Το όλο πρόβλημα δε βρίσκεται στο χρόνο της θητείας της παρούσας κυβέρνησης συνεργασίας, ούτε στο εύρος των αρμοδιοτήτων της. Ανάγεται στην ίδια την αποστολή της και το σκοπό για τον οποίο συγκροτήθηκε. Και πιο συγκεκριμένα η ρίζα του προβλήματος είναι οι δυσκολίες εφαρμογής των αποφάσεων της συνόδου κορυφής της ΕΕ της 26^ης  Οκτωβρίου.

«Σε μια ιδιότυπη σύντομη “παρένθεση” πριν από την τελική “κάθαρση του δράματος” βρίσκεται η διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Τόσο για την τρόικα όσο και για την ελληνική κυβέρνηση, είναι πλέον κοινό μυστικό ότι το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής με τις μέχρι σήμερα παραδοχές και τη δομή του έχει καταρρεύσει και είναι πλέον μη ανατάξιμο. Ταυτόχρονα, το haircut και η ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων (PSI) οδηγούνται σε πλήρες αδιέξοδο, με αποτέλεσμα να είναι στον αέρα το νέο χρηματοδοτικό πακέτο, η νέα δανειακή σύμβαση και το νέο μνημόνιο.

 Στο πλαίσιο όλων αυτών, οι Έλληνες διαπραγματευτές αντιμετώπισαν αυτή τη φορά μια “άλλη” τρόικα: “χαλαρή”, διεκπεραιωτική, “αδιάφορη”, σχεδόν… παραιτημένη. Ωστόσο, πρόκειται μόνο για τη νηνεμία πριν από την καταιγίδα. Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου θα κριθεί αν η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρωπαϊκό “παιχνίδι” ή αν η “κάθαρση” θα επέλθει με υποχρεωτικό PSI, ώστε η ελληνική οικονομία να πιάσει “πάτο” και στη συνέχεια να αναγεννηθεί εκ της τέφρας της… Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ο κ. Βενιζέλος κατελήφθη από διάθεση “απόδρασης”, ύστερα από το “Βατερλό” της τελευταίας συνάντησης για την ανταλλαγή των ομολόγων». [1]

Ο χρόνος των εκλογών, η σύνθεση και το εύρος των αρμοδιοτήτων της κυβέρνησης συνεργασίας εκφράζουν τα νέα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η κυρίαρχη τάξη στην Ελλάδα και η πολιτική της ελίτ.  Στην πραγματικότητα έχουμε περιέλθει σε μια νέα φάση της πολιτικής κρίσης,[2] που εκφράστηκε με τη διαδοχή της κυβέρνησης Παπανδρέου απ’ τη συγκυβέρνηση Παπαδήμου και σοβεί στο έδαφος της οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού και των κοινωνικών αδιεξόδων που παράγουν οι πολιτικές διαχείρισής της.

Σύμφωνα με τον ισχυρό άνδρα της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν, [3] το μεγαλύτερο αγκάθι που κολλάει τις διαπραγματεύσεις είναι η μεταφορά του ελληνικού χρέους στο αγγλικό-αποικιοκρατικό δίκαιο που αξιώνουν οι δανειστές για να δεχτούν haircut 50% στην ονομαστική αξία των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν. Σ’ αυτά πρέπει να προστεθούν το επιτόκιο και το είδος των νέων μετοχών μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται ότι βρίσκεται αλλού. Βρίσκεται στην πορεία της ευρωζώνης, την οποία δεν μπορεί να εγγυηθεί κανείς. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι επίσημο προσχέδιο του EFSF [4] προειδοποιούσε τους επενδυτές για κίνδυνο διάσπασης ή και διάλυσης της ζώνης του ευρώ. Η συγκεκριμένη ρήτρα όπως φαίνεται οδεύει προς κατάργηση,[5] αλλά σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα παραμένει.

Έτσι λοιπόν το ευρώ και το χρέος συνεχίζουν ν’ αποτελούν κεντρικό πρόβλημα του ελληνικού καπιταλισμού και της οικονομικής του βιωσιμότητας. Επί της ουσίας αυτό που φοβάται η άρχουσα τάξη της χώρας είναι η διαδοχή της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους από μια ανεξέλεγκτη χρεωκοπία που θα περιλαμβάνει και έξοδο απ’ το ευρώ, κατ’ επιλογήν των εταίρων της. Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο αγκάθι στις διαπραγματεύσεις για το PSI  είναι το δίκαιο που θα διέπει τα νέα ομόλογα που θ’ αντικαταστήσουν τα παλιά. Και αν συμπεριλάβει κανείς τις ίδιες τις δομικές αδυναμίες της ευρωζώνης τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα για την ελληνική αστική τάξη. Σε κάθε περίπτωση υπό αυτούς τους όρους η όποια νέα δανειακή σύμβαση έρθει δεν θα αρκεστεί να είναι ακόμα πιο επαχθής απ’ την προηγούμενη. Θα θέτει τη χώρα και το λαό σε καθεστώς μακρόχρονου διεθνούς οικονομικού ελέγχου αντίστοιχου με αυτόν του 1898.

Στην πραγματικότητα το πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα γόρδιο δεσμό που επειδή είναι ανίκανο, φύσει και θέσει, να τον κόψει, προσπαθεί εναγωνίως να τον λύσει ενώ ξέρει πως δε γίνεται. Το μόνο που καταφέρνει είναι να σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό του ελληνικού λαού. Σε σημείο που αδυνατεί να αναπνεύσει όλη η χώρα συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του αστικού πολιτικού συστήματος. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή τη στιγμή η πολιτική ελίτ της χώρας και το σύστημα που εκπροσωπεί έχει πρόβλημα υπαρξιακό και αδυνατεί, όσο δε φαντάζεται κανείς, να τ’ αντιμετωπίσει. Το τραγικό για το λαό μας, είναι ότι οι ανησυχίες του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους της αριστεράς σε όποια εκδοχή της, δεν είναι απλά υπαρξιακές, αλλά έχουν περάσει στη σφαίρα της μεταφυσικής.  Μισόλογα στο ευρώ και (σ)το χρέος δε χωράνε… 

Παραπομπές

 [1] Εφημερίδα «Ο Κόσμος του Επενδυτή», Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011.

[2] Βλέπε «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουκά Παπαδήμου», 23 Νοεμβρίου 2011 http://www.inprecor.gr/index.php/archives/137146

[3] http://www.inprecor.gr/index.php/archives/145581

[4] http://www.inprecor.gr/index.php/archives/145524

[5]  http://news.in.gr/economy/article/?aid=1231142183

 

ΠΗΓΗ: 20 Δεκεμβρίου 2011, http://www.inprecor.gr/index.php/archives/146701

Ρέκβιεμ για την ευρωζώνη η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου – Μέρος ΙΙ

 

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

 

Συνέχεια από το Μέρος Ι

Εικονικές οι ζημιές των τραπεζών

Αξίζει επιπλέον να έχουμε κατά νου ότι αυτές οι τράπεζες που τώρα εμφανίζονται σε δυσχερή θέση από την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων, και υποχρεούνται να συγκεντρώσουν 106 δις. ευρώ για να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους θέση μέχρι το καλοκαίρι του 2012, όλα τα προηγούμενα χρόνια θησαύρισαν από την έκδοση ομολογιακών δανείων. Καταγράφουν δηλαδή διαφυγόντα κέρδη, ενώ έχουν βάλει στο ταμείο τους δισεκατομμύρια.

«Από το 2005 ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες έχουν συγκεντρώσει 1,1 δις. δολ. σε προμήθειες από την πώληση ομολόγων για ευρωπαϊκές κυβερνήσεις», ανέφερε η Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν στις 11 Νοεμβρίου 2011. «Αυτή η δουλειά ενθάρρυνε αυτές τις ίδιες χώρες τα προηγούμενα χρόνια να υπερχρεώνονται όλο και περισσότερο», ανέφερε η εφημερίδα. Στη συνέχεια εξέταζε το κόστος και τα κέρδη της γαλλικής τράπεζας Σοζιετέ Ζενεράλ που έχει βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα το τελευταίο χρονικό διάστημα με την μετοχή της να έχει χάσει πάνω από το 50% της αξίας της, λόγω της έκθεσής της στο ελληνικό χρέος. «Η Σοσιετέ Ζενεράλ ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι παρέγραψε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου αξίας 333 εκ. ευρώ μειώνοντας την έκθεσή της στην Ελλάδα σε 575 εκ. ευρώ τον Οκτώβριο, από 2,4 δις. ευρώ εννέα μήνες νωρίτερα». Η έκθεσή της όμως στο ελληνικό χρέος ήταν αποτέλεσμα χρόνιων επικερδών τοποθετήσεων. «Οι υψηλότερες αποδόσεις δεν ήταν ο μόνος πειρασμός. Καθώς η κρίση της αμερικανικής αγοράς ακινήτων κορυφωνόταν στην Γουόλ Στριτ, οι τράπεζες ξαφνικά αύξησαν τις εκδόσεις ευρωπαϊκού δημόσιου χρέους. Το 2007, οι μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου κέρδισαν 113,9 εκ. δολ. σε προμήθειες. Μέχρι το 2009 το ποσό αυτό είχε υπερδιπλασιαστεί φθάνοντας τα 273 εκ. δολ. Η Σοσιετέ Ζενεράλ ενώ το 2005 δεν είχε εκδώσει καθόλου ελληνικό χρέος, το 2005, μετά από λίγα χρόνια έγινε ένας από τους 10 μεγαλύτερους εκδότες. Η τράπεζα έχει συγκεντρώσει 61,5 εκ. δολ. από προμήθειες εκδίδοντας χρέος για τις χώρες της ευρωζώνης από το 2005». Κατά συνέπεια οι τράπεζες έχουν βγάλει και με το παραπάνω τα κέρδη που τώρα καλούνται να διαγράψουν.

Το ίδιο δεν ισχύει όμως από την δική μας μεριά! Πρώτα και κύρια η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου θα αποδειχθεί η χαριστική βολή στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα. Τα 11,5 δις. ευρώ των απωλειών που θα καταγράψουν τα ασφαλιστικά ταμεία από τις (αναγκαστικές!) τοποθετήσεις τους σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου (συνολικού ύψους περίπου 22 δις. ευρώ) θα σημάνουν μικρότερες συντάξεις για εκατοντάδες χιλιάδες ηλικιωμένους που επί δεκαετίες κατέβαλαν κανονικότατα τις εισφορές τους. Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτό το κόστος;

Επιπλέον, οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων συνιστούν έναν βαθιά μεροληπτικό και ετεροβαρή επιμερισμό ζημιών αν πάρουμε υπ’ όψη μας ότι άλλα συστατικά στοιχεία του δημόσιου χρέους μένουν εντελώς ανέπαφα. Για παράδειγμα τα 65 δις. ευρώ που έχουν δοθεί μέχρι στιγμής από την Τρόικα μένουν εκτός «κουρέματος». Όπως επίσης και τα 55 δις. ευρώ που διατηρεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Στο Λονδίνο θα ψάχνουμε το δίκηο μας!

Υπάρχει όμως και μια πολύ μεγαλύτερη αρνητική μεταβολή που σηματοδοτεί η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου και αναφέρεται στο νομικό καθεστώς που θα διέπει τα νέα εγγυημένα ομόλογα, ονομαστικής αξίας 50% χαμηλότερης από την αρχική. Ενώ τα ομόλογα που θα αποσυρθούν διέπονταν από το ελληνικό δίκαιο με αποτέλεσμα η ελληνική κυβέρνηση να έχει ακόμη και τώρα σχεδόν το απεριόριστο δικαίωμα να τροποποιήσει τους όρους κάθε ομολογιακής έκδοσης (να μειώσει την ονομαστική αξία σε όποιο ποσοστό επιθυμεί, τον χρόνο αποπληρωμής και το επιτόκιο) επιβάλλοντας δηλαδή μονομερή αναδιάρθρωση του χρέους, χωρίς την σύμφωνη γνώμη των δανειστών μας ακόμη και εις βάρος τους, αυτό το ευνοϊκό καθεστώς αλλάζει. Τα νέα ομόλογα δεν θα διέπονται από το ελληνικό δίκαιο και τα δικαστήρια των Αθηνών δεν θα είναι τα αρμόδια για την επίλυση οποιωνδήποτε διαφορών! Πρόκειται για μια μεταβολή που είναι προς όφελος των δανειστών μας καθώς ισχυροποιεί την θέση τους, αφοπλίζοντας κατά σημαντικό μέρος το ελληνικό δημόσιο από τα μέσα που παραδοσιακά διαθέτει κάθε κυρίαρχο κράτος στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσής του με τους δανειστές. Φαίνεται έτσι και για ποιόν λειτουργεί η ΕΕ: για χάρη των δανειστών και των ομολογιούχων, αποτελώντας τον πολιορκητικό κριό για τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών.

Παρόλα αυτά, παρά δηλαδή το γεγονός ότι το ελληνικό δημόσιο έρχεται σε εμφανώς μειονεκτικότερη θέση από την αντικατάσταση των ομολόγων στο πλαίσιο της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι δεν χάνει το δικαίωμά του ως κυρίαρχο κράτος που είναι να τροποποιήσει αυτή την συμφωνία μονομερώς επικαλούμενο λόγους ανωτέρας βίας και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του πληθυσμού του. Εάν το θελήσει φυσικά…

Το σημαντικότερο αρνητικό αποτέλεσμα της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου ωστόσο θα είναι η τρομακτική λιτότητα που θα συνοδεύσει την εφαρμογή της, μέσω της υπογραφής της δανειακής σύμβασης. Δεν είναι τυχαίο πως σε δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας αμέσως μετά την ανακοίνωσή της (όπως έγινε για παράδειγμα στο Βήμα της Κυριακής στις 30 Οκτωβρίου) ο ελληνικός λαός την απέρριπτε με ποσοστά που ξεπερνούσαν ακόμη και το 60%. Η αλλαγή που έγινε στην κυβέρνηση με τον παραμερισμό του Γ. Παπανδρέου και την ενθρόνιση του πρώην κεντρικού τραπεζίτη Λ. Παπαδήμου (την περίοδο ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ όταν δηλαδή επιβλήθηκαν οι επιζήμιοι όροι, όπως για παράδειγμα η ισοτιμία ανταλλαγής δραχμής – ευρώ) έχει ως ζητούμενο την ψήφιση και εφαρμογή αυτής της σύμβασης. Το περιεχόμενο της θα είναι απολύσεις πολλών δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, διάλυση του δημόσιου τομέα, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και εγκαθίδρυση καθεστώτος οικονομικής κατοχής.

Το τέλος των κυριαρχικών δικαιωμάτων

Πολύ πριν υπογραφεί η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου γερμανοί αξιωματούχοι όπως ο υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είχαν δηλώσει με πολλές αφορμές πως η υπερχρέωση μιας χώρας και η υπαγωγή της σε καθεστώς Μνημονίου αυτόματα πρέπει να σημαίνουν την απώλεια μέρους τουλάχιστον της εθνικής της κυριαρχίας. Το έδαφος επομένως είχε προετοιμαστεί. Έτσι αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας είδαν το φως της δημοσιότητας άρθρα που αναφέρονταν στον ερχομό στην Ελλάδα 100 περίπου τεχνοκρατών από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο με μοναδικό σκοπό να ελέγχουν κωδικό προς κωδικό και από μήνα σε μήνα τα έξοδα του ελληνικού δημοσίου έτσι ώστε να επέλθει ισοσκελισμός του κρατικού προϋπολογισμού και να μην εμφανιστούν ξανά δημοσιονομικά ελλείμματα. Επικεφαλής τους θα είναι ο Χορστ Ράιχενμπαχ, που έχει ήδη εγκατασταθεί στην Αθήνα και λειτουργεί σαν αποικιακός διοικητής. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος (σε ένα έδαφος μάλιστα βαθιάς ύφεσης και εκρηκτικής ανεργίας, που ακόμη και τον Αύγουστο – μήνα υψηλής απασχόλησης λόγω του τουρισμού – έφθασε το 18,4%) οι γκαουλάιτερ που θα εγκατασταθούν στο γενικό λογιστήριο, τις εφορίες και τα τελωνεία θα εξοπλιστούν με αρμοδιότητες να κλείνουν σε μία νύχτα σχολεία και νοσοκομεία, ακόμη να απολύουν σε μια μέρα χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους – όπως ακριβώς συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα όπου οι απολύσεις ανακοινώνονται στις 5.00 το απόγευμα της Παρασκευής.

Το μεγαλύτερο οικονομικό έγκλημα όμως θα επέλθει στον τομέα του ξεπουλήματος δημόσιας περιουσίας και πλούτου. Δηλαδή όχι μόνο εισηγμένων ΔΕΚΟ αλλά και βραχονησίδων, βουνών κ.α. Όταν οι Γερμανοί ζητούν να εφαρμοστεί ότι έχει ψηφιστεί (με το Μεσοπρόθεσμο συγκεκριμένα όπου προβλέπονταν ιδιωτικοποιήσεις ύψους 50 δις. ευρώ) κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση για ολιγωρία, αυτό το οποίο διεκδικούν είναι να οικειοποιηθούν την ελληνική περιουσία έναντι πινακίου φακής. Ο δισταγμός που επιδείχθηκε όλους τους προηγούμενους στην προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων ακόμη και από στελέχη της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου που δεν νιώθουν κανένα σεβασμό για την ιδιοκτησία του ελληνικού λαού οφείλεται στις πολύ χαμηλές αποτιμήσεις των εισηγμένων και προς πλήρη ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων, λόγω της άνευ προηγουμένου κατρακύλας των τιμών των μετοχών στο χρηματιστήριο Αθηνών. Ενδεικτικά μόνο να αναφέρουμε πως τις τελευταίες μέρες η συνολική χρηματιστηριακή αξία της ΔΕΗ ανέρχεται σε 1,3 δις. ευρώ, του Οργανισμού Λιμένα Πειραιά σε 280 εκ. ευρώ και του Λιμένα Θεσσαλονίκης σε 102 εκ. ευρώ! Είναι εμφανές έτσι με την αξία μιας καλής βίλας στην Μύκονο μπορεί κάποιος να αποκτήσει το στρατηγικό πακέτο μετοχών μιας πάλαι ποτέ ΔΕΚΟ που η αξία των οικοπέδων και των κτιρίων της είναι 100 φορές μεγαλύτερη. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο επιμένουν οι Γερμανοί για την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων: επειδή ξέρουν πως είναι ευκαιρία ζωής να αρπάξουν τον πλούτο της Ελλάδας. Από την άλλη μεριά η ελληνική κρατική μηχανή διστάζει να συναινέσει στο έγκλημα εσχάτης οικονομικής προδοσίας γιατί έχει επίγνωση πως όποιος βάλει την υπογραφή του κάτω από την πώληση των ΕΛΠΕ π.χ. τη στιγμή που η χρηματιστηριακή τους αξία ανέρχεται σε 1,9 δις. θα είναι υπόλογος εφ’ όρου ζωής απέναντι στην δικαιοσύνη. Δεν θα γλιτώσει δηλαδή τον Κορυδαλλό…

Το δράμα των ιδιωτικοποιήσεων γίνεται τραγωδία αν δούμε πιο συγκεκριμένα τι θα γίνει με τις ελληνικές τράπεζες. Με βάση την συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου προβλέπεται ότι από τα 30 δις. ευρώ που θα απαιτηθούν για την αναπλήρωση του κεφαλαίου τους, έπειτα από το κούρεμα των ομολόγων που διαθέτουν στα χαρτοφυλάκια τους κατά 50%, τα μισά, δηλαδή τα 15 δις, θα προέλθουν από ιδιωτικοποιήσεις. Ακόμη κι έτσι όμως στον βαθμό που η συμμετοχή του δημοσίου θα γίνει με αντάλλαγμα κοινές μετοχές που επηρεάζουν την μετοχική σύνθεση, σε αντίθεση με τις προνομιούχες όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, και οι οποίες θα μείνουν στα χέρια του δημοσίου μέχρι 2 χρόνια, είναι εμφανές ότι μετά το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα θα περάσει στα χέρια των πιστωτών μας. Πρόκειται όμως για την απάτη του αιώνα. Γιατί θα πουλήσουν την ΔΕΗ, για παράδειγμα, στην γερμανική RWE ώστε να χρηματοδοτήσουν την αναπλήρωση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας και το αποτέλεσμα θα είναι η Εθνική να διασωθεί για να περάσει μέχρι το 2013 στην Ντόιτσε Μπανκ! Ο ελληνικός λαός δηλαδή θα είναι διπλά χαμένος και οι Γερμανοί διπλά κερδισμένοι!

Παύση πληρωμών

Οι τελευταίες εξελίξεις υπογραμμίζουν ότι όσο η Ελλάδα συνεχίζει να εξυπηρετεί το δημόσιο χρέος της, που είναι τουλάχιστον κατά μεγάλο μέρος παράνομο, αντισυνταγματικό και απεχθές, και παραμένει στην ευρωζώνη το μέλλον θα είναι εθνική παρακμή, οικονομική συρρίκνωση και κοινωνική γενοκτονία. Και όταν μάλιστα θα έχουν αφαιμάξει και την τελευταία ικμάδα δημόσιου πλούτου, θα μας πετάξουν έξω από το ευρώ. Το ερώτημα δηλαδή είναι αν θα μας διώξουν από την ευρωζώνη ή αν θα φύγουμε μόνοι μας…

Η αμφισβήτηση του δημόσιου χρέους, η παύση πληρωμών του και το αίτημα της διαγραφής του μέχρι τον Ιούνιο του 2011 αποτελούσε μια απαγορευμένη συζήτηση, ένα θέμα ταμπού στα δημόσια πράγματα της Ελλάδας. Μέχρι που το άνοιξε η Γερμανία με την απόφαση της 21ης Ιουλίου, οπότε όποιος έθιγε τη σχετική συζήτηση έπαψε μονομιάς να χαρακτηρίζεται «τζαμπατζής». (Χαρακτηρισμός που πρέπει να τονίσουμε ότι δεν ακούγεται ποτέ στην περίπτωση του ιδιωτικού τομέα, όταν μια επιχείρηση μετά από μια ανάλυση κόστους – ωφέλειας αποφασίζει να μην εξυπηρετήσει ένα δάνειό της ή να ζητήσει διακανονισμό του χρέους της.) Το δράμα ωστόσο είναι ότι (με βάση όσα εξηγήσαμε παραπάνω) ακόμη κι αυτή η μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους που κατέχουν ιδιώτες, παρά το τεράστιο κοινωνικό κόστος που θα επισύρει θα αποδειχθεί εντελώς αναποτελεσματική, κενή περιεχομένου στην πραγματικότητα, καθώς το δημόσιο χρέος μετά απ’ όλα αυτά το 2020 θα είναι πάλι στο 120%, εκεί δηλαδή που βρισκόταν όταν ανέλαβε την κυβέρνηση ο Γιώργος Παπανδρέου κι αποφάσισε να εντάξει την Ελλάδα στην εντατική των Μνημονίων. Με άλλα λόγια είμαστε στο μέσο μιας διαδικασίας χωρίς τέλος, καθώς ακόμη κι αυτό το κούρεμα του 50% γρήγορα θα αποδειχθεί «ημίμετρο» για να το διαδεχθεί μια νέα αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, αμφιβόλου κι αυτή αποτελεσματικότητας, όπως οι δύο προηγούμενες. Το ζητούμενο επομένως είναι η αναγκαία μείωση του δημόσιου χρέους να γίνει μετά από πρωτοβουλία του οφειλέτη, δηλαδή της Ελλάδας, και όχι του δανειστή ο οποίος – τι πιο φυσιολογικό; – θα επιδιώξει να εξασφαλίσει τα ιδιοτελή του συμφέροντα.

Έξοδος από την ευρωζώνη

Παραπέρα, η έξοδος από την ευρωζώνη αποτελεί προϋπόθεση για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να αντιμετωπιστεί έτσι το οξύτατο πρόβλημα της ανεργίας, στο πλαίσιο άσκησης ενεργούς βιομηχανικής πολιτικής. Η αποχώρηση από το ευρώ αποτελεί όρο για να δοθούν αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα ανεργίας, για να προσφερθούν γενναίες επιχορηγήσεις στην δημόσια σφαίρα (παιδεία, υγεία, μεταφορές) έτσι ώστε ο ελληνικός λαός να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του και να ανακοπεί το μεταναστευτικό ρεύμα που τροφοδοτείται μάλιστα από αποφοίτους πανεπιστημίων, στερώντας την Ελλάδα από ένα έμψυχο υλικό σχετικά αναντικατάστατο. Τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από την εισαγωγή νέας νομισματικής μονάδας δεν είναι μικρά, ούτε όμως και απαγορευτικά. Πρόσφατα (στις 11 Νοεμβρίου 2011) ο ελληνικής καταγωγής διακεκριμένος οικονομολόγος Στέργιος Σκαπέρδας, που υποστηρίζει την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, με ανάλυσή του στους Νιου Γιορκ Τάιμς θύμισε πόσο εύκολα είχε γίνει η αλλαγή νομίσματος στην Τσεχοσλοβακία πριν 20 χρόνια. Λίγες εβδομάδες απαιτήθηκαν. Επιστήμονες από το Πάντειο Πανεπιστήμιο (Θ. Μαριόλης, Α. Κάτσινος) χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο εισροών – εκροών έδειξαν ότι οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό από την εισαγωγή μιας υποτιμημένης δραχμής θα είναι αμελητέες, ενώ τα οφέλη στην ανταγωνιστικότητα τεράστια. Υπολόγισαν ειδικότερα πως μια υποτίμηση κατά 50% της νέας δραχμής θα οδηγούσε σε πληθωρισμό της τάξης του 5% (το λιγότερο) – 9% (το μεγαλύτερο). Ταυτόχρονα θα αύξαινε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας (που ομολογουμένως αποτελεί το θεμελιώδες πρόβλημα της κατά 37% – 42%. Κατά συνέπεια καταστροφολογικά σενάρια που αβασάνιστα διατυπώνονται προμηνύοντας αλματώδη πληθωρισμό δεν ισχύουν. Η μοναδική επιστημονική διερεύνηση που έγινε, χωρίς να έχει αμφισβητηθεί από πουθενά, δείχνει ότι οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό θα είναι πλήρως ελέγξιμες. Τέλος, το κέντρο μελετών Research on Money and Finance*, με έδρα το Λονδίνο, παρουσίασε σε μια εμπεριστατωμένη έρευνά του ένα συνεκτικό σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, το οποίο μπορεί να σημάνει την αντιστροφή της σημερινής παρακμής. Η εργασία ξεχωρίζει στον βαθμό που απαντάει με πρακτικό τρόπο σε καίρια ερωτήματα, ανοίγοντας τον δημόσιο διάλογο. Η πρόταση για παράδειγμα που κατατίθεται για την μετατροπή των τραπεζικών καταθέσεων στο νέο νόμισμα με τη χρησιμοποίηση διαφορετικών ισοτιμιών σε συνάρτηση με το ύψος των λογαριασμών, συμβάλει στη συζήτηση για την αναγκαία αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου. Αναφέρεται συγκεκριμένα: «Η πιο απλή σχέση μετατροπής για τραπεζικές υποχρεώσεις και στοιχεία ενεργητικού θα μπορούσε να είναι: 1:1 ευρώ/δραχμή. Θα μπορούσε όμως να χρησιμοποιηθεί μια ολόκληρη γκάμα άλλων ισοτιμιών στην κατεύθυνση της αναδιανομής του πλούτου. Έτσι, καταθέσεις μικρότερες των 10.000 ευρώ θα μπορούσαν να μετατραπούν στη βάση της σχέσης 0,5:1 ευρώ/δραχμή, λογαριασμοί μεταξύ 10.000 και 30.000 με τη σχέση 0,8:1 και όσοι τραπεζικοί λογαριασμοί είναι άνω των 30.000 να μετατραπούν με τη σχέση 1:1».

Στην ίδια μελέτη τονίζεται η ανάγκη επιβολής τουλάχιστον προσωρινών ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων έτσι ώστε να μη φύγουν από την Ελλάδα μεγάλα χρηματικά ποσά. Πρόκειται για ένα μέτρο που περιορίζει την ασυδοσία των οικονομικών ελίτ, όπως την έχουμε δει το τελευταίο χρονικό διάστημα με την ανεξέλεγκτη φυγή κεφαλαίων στην Ελβετία και άλλους προορισμούς.

Με βάση τη μελέτη του RMF η εισαγωγή του νέου νομίσματος θα μπορούσε να συνοδευτεί από μια ολιγοήμερη άδεια στις τράπεζες για να παραμείνουν κλειστές κι έτσι να αποφευχθούν φαινόμενα αδικαιολόγητου πανικού και απόσυρσης καταθέσεων. «Η μετατροπή πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν πιο ξαφνικά, πιθανά μια Παρασκευή βράδυ». Οι πρακτικές δυσκολίες που θα εμφανιστούν μέχρι να ολοκληρωθεί η εκτύπωση στον Χολαργό όλων των χαρτονομισμάτων και κερμάτων που απαιτούνται (ένας μήνας σύμφωνα με στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδας) μπορούν να ξεπερασθούν με πολλούς τρόπους: Με την παράλληλη κυκλοφορία του ευρώ και της νέας δραχμής, την έκδοση υποσχετικών με σαφή, περιορισμένο χρονικό ορίζοντα που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για την αγορά καταναλωτικών αγαθών, κ.α.

Σε άλλο σημείο εξετάζεται το ακόλουθο επιχείρημα: Τι όφελος θα προέκυπτε για το δημόσιο χρέος στην περίπτωση της ταυτόχρονης εξόδου από το ευρώ από τη στιγμή που μια μονομερής μείωσή του κατά 50% στον βαθμό που θα ακολουθούταν από μια υποτίμηση της νέας δραχμής κατά 50% θα είχε ως αποτέλεσμα να ξαναβρεθεί στα ίδια επίπεδα; «Πρόκειται για μια εμφανέστατη σύγχυση της αριθμητικής με την οικονομία», αναφέρεται. Η έμφαση στη συνέχεια δίνεται στη δυνατότητα του κράτους να αποπληρώσει το χρέος σε δραχμές και στις απεριόριστες δυνατότητες που θα έχει η κυβέρνηση να ασκήσει μια παρεμβατική πολιτική στην οικονομία που θα πολλαπλασιάσει τους διαθέσιμους πόρους διευκολύνοντας την αποπληρωμή του χρέους, εάν φυσικά αυτό κριθεί αναγκαίο.

Αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος

Έκταση τέλος δίνεται και στο δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας. Το ερώτημα είναι σαφές: Πως θα καλυφθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα εφ’ όσον αυτό είναι πρωτογενές; Παραμένει δηλαδή ακόμη κι αν πάψουμε να πληρώνουμε τόκους. Αρχικά διευκρινίζεται πως, με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό του 2011, τα συνολικά φορολογικά έσοδα (52,9 δισ. ευρώ) αρκούν για να καλυφθούν οι άμεσες κοινωνικές δαπάνες (υγείας, παιδείας και εθνικής άμυνας ύψους 51,6 δισ. ευρώ). Παραπέρα, προκρίνονται δύο λύσεις, μία άμεση και μία μακροπρόθεσμη. Η πρώτη λύση είναι αυτή που συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, με μοναδική εξαίρεση την ευρωζώνη: Έκδοση νέου νομίσματος. Στον βαθμό δε που θα είναι βραχυχρόνια και περιορισμένης έκτασης (ερχόμενη να καλύψει ένα έλλειμμα της τάξης του 5%-6% για το 2012) δεν πρόκειται να προκαλέσει μεγάλο πληθωρισμό. Η μακροχρόνια λύση έχει δύο πλευρές: την δημιουργία οικονομικής μεγέθυνσης που θα αυξήσει τα δημόσια έσοδα και επίσης την αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος της Ελλάδας, που χαρακτηρίζεται ως «ένα από τα πιο άδικα συστήματα της Ευρώπης».

Το όφελος της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα είναι τεράστιο, δεδομένου ότι η συναλλαγματική ισοτιμία στο νέο νομισματικό περιβάλλον δεν θα χαράσσεται με βάση τα συμφέροντα της Γερμανίας όπως συμβαίνει σήμερα όπου προτάσσεται ένα σκληρό ευρώ λόγω του ότι η οικονομική ατμομηχανή της Ευρώπης εξάγει κατά βάση εντός ευρωζώνης με αποτέλεσμα να μην έχει ανάγκη μιας ανταγωνιστικής ισοτιμίας – αντίθετα με την Ελλάδα – ενώ έχει επιλέξει, χάριν των δικών της αυτοκρατορικών φιλοδοξιών, το ευρώ να αποτελεί διεθνές μέσο επενδύσεων. Ως αποτέλεσμα διαρκώς ανατιμάται. Πρόκειται για επιλογές καταστροφικές σε ό,τι αφορά την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση. Γι’ αυτό πρέπει να εξετασθούν έχοντας επίγνωση των αυστηρά καθορισμένων κοινωνικών, διεθνών και πολιτικών συμφερόντων που προωθούν και να αμφισβητηθούν εκ βάθρων…

 

* Κ. Λαπαβίτσας, Α. Καλτενμπρούνερ, Ντ. Λίντο, Τζ. Μέιντγουει, Τζ. Μίτσελ, Τζ. Π. Παϊνσέιρα, Ε. Πίρες, Τζ. Πάουελ, Αν. Στένφορς, Ν. Τέλες, Λ. Βατικιώτης: «Breaking up? A route out of the Eurozone crisis», RMF, Occasional report 3, November 2011. Η μελέτη σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη.

ΠΗΓΗ: Nexus, Δεκέμβριος 2011. Το είδα: 21-12-2011, http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=710

Ρέκβιεμ για την ευρωζώνη η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου – Μέρος Ι

 

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

 

Σε ένα αργό και βασανιστικό θάνατο μοιάζει να έχει καταδικαστεί η ευρωπαϊκή οικονομία την τελευταία διετία, αφότου η κρίση των αμερικανικών στεγαστικών δανείων πέρασε στην από ‘δω μεριά του Ατλαντικού. Παγιδευμένη σε ένα φαύλο κύκλο λιτότητας και ύφεσης με την μια κακή είδηση να υποδέχεται και να προοικονομεί την άλλη, η ευρωζώνη ειδικότερα φαίνεται να κλείνει τον κύκλο της, τουλάχιστον με την μορφή που την ξέραμε. Η δε Ελλάδα δακτυλοδεικτούμενη και δαιμονοποιημένη μετατρέπεται σε πειραματόζωο, αποτελώντας θύμα στην πραγματικότητα των πιο εξοντωτικών πολιτικών λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί ποτέ στον Δυτικό κόσμο.

Ύφεση στην γηραιά ήπειρο

Σε μία από τις πολλές δραματικές συνεδριάσεις των ηγετών της ευρωζώνης που πραγματοποιήθηκαν τον τελευταίο ενάμισι χρόνο ειπώθηκε ότι ο προηγούμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν Κλοντ Τρισέ, εμφανίστηκε με ένα διάγραμμα που έδειχνε ότι την επομένη κάθε μίας από αυτές τις συνεδριάσεις τα σπρεντς …τράβαγαν την ανηφόρα. Αντί δηλαδή οι αποφάσεις που λάβαιναν οι πολιτικοί ηγέτες να καθησυχάσουν τις αγορές – γι’ αυτό συγκαλούνταν οι Σύνοδοι Κορυφής, το μόνο που κατάφερναν ήταν να ρίξουν λάδι στη φωτιά, να εντείνουν δηλαδή τις ανησυχίες προκαλώντας εντονότερες επιθέσεις των κερδοσκόπων και νέες αυξήσεις στις τιμές των ομολόγων.

Ο κανόνας αυτός επαναλήφθηκε και μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου 2011, παρότι μάλιστα την υπογραφή της ακολούθησε η ανατροπή δύο νόμιμα εκλεγμένων κυβερνήσεων – στην Ελλάδα και την Ιταλία – και ο διορισμός στη θέση των Παπανδρέου και Μπερλουσκόνι δύο τεχνοκρατών: του Παπαδήμου και του Μόντι. Ούτε όμως αυτό το γεγονός φάνηκε αρκετό να εκτονώσει τις πιέσεις των κερδοσκόπων και δικαιολογημένα! Γιατί, η δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει η ευρωζώνη είναι αποτέλεσμα των συνειδητών επιλογών της, δηλαδή της πολιτικής λιτότητας.

Ας μιλήσουν τα γεγονότα. Στις 17 Νοεμβρίου, όπως φαίνεται και στον πίνακα, οι τιμές των επιτοκίων άγγιξαν τα ύψη. Στη δίνη των αυξήσεων – που στην ουσία νέκρωσαν την δευτερογενή αγορά κρατικού χρέους στην ευρωζώνη – δεν βρέθηκαν μόνο χώρες με «βεβαρυμμένο παρελθόν», όπως αυτές της περιφέρειας, δηλαδή Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Άνοδος καταγράφηκε ακόμη και στις τιμές των ομολόγων χωρών όπως η Αυστρία, η Φινλανδία και η Ολλανδία. Πρόκειται για μια εξέλιξη πολύ σημαντική καθώς σηματοδοτεί την μετάσταση της κρίσης χρέους στον πυρήνα της ευρωζώνης, στις χώρες μάλιστα που διαθέτουν την ανώτερη δυνατή βαθμολογία από τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας κι όχι μόνο σε χώρες που παραδέρνουν εδώ και καιρό στην κρίση.

Η Γερμανία πάλι ωφελήθηκε!

Αξίζει εδώ να κάνουμε μια παρένθεση που δείχνει ότι οι κερδοσκοπικές επιθέσεις δεν σημαίνουν μόνο νέες επιβαρύνσεις και αιμορραγία δημοσίων εσόδων για τα κράτη. Προς επίρρωση η μείωση των γερμανικών επιτοκίων, καθώς όλο και περισσότερα κεφάλαια εγκαταλείπουν επισφαλείς επενδυτικές θέσεις στην προσπάθειά τους να τοποθετηθούν σε ακίνδυνα προϊόντα. Αποτέλεσμα, όπως δήλωνε οικονομολόγος της ING στον διαδικτυακό τόπο EU observer, είναι η Γερμανία να έχει βγάλει ένα καθαρό κέρδος ύψους 9 δις. ευρώ, καθώς η μείωση των επιτοκίων της έχει ως αποτέλεσμα να χρηματοδοτείται με πολύ ευνοϊκότερους όρους! Τη ρήση του Τζορτζ Όργουελ ότι στη φάρμα των ζώων μερικά ζώα είναι πιο …ίσα από τ’ άλλα επιβεβαιώνουν πρώτα και κύρια οι αποκλίσεις που καταγράφονται στους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης μεταξύ της περιφέρειας και του κέντρου. «Η κρίση χρέους έχει εξελιχθεί σε βάρος για όλη σχεδόν την Ευρώπη, αλλά η Γερμανία συνεχίζει να αποφεύγει τις χειρότερες οικονομικές συνέπειες» έγραφε (με ένα μίγμα ανακούφισης και χαιρεκακίας, πρέπει να αναγνωρίσουμε) η ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού Ντερ Σπίγκελ στις 15 Νοέμβρη 2011.

Πρόκειται όμως για ασήμαντες λεπτομέρειες! Γιατί, η Γερμανία με ένα ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ της τάξης του 0,5% για το τρίτο τρίμηνο του 2011 (σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό) μπορεί να κοιτάει αφ’ υψηλού την Ελλάδα που είδε το ΑΕΠ της να καταγράφει αρνητικό ρεκόρ συρρικνούμενο κατά 5,2% το τρίτο τρίμηνο του έτους, η βύθιση ωστόσο όλης της ευρωζώνης στην ύφεση (όπως ορίζεται η συρρίκνωση του προϊόντος για δύο συνεχόμενα τρίμηνα) είναι θέμα χρόνου! «Ο τεράστιος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι ότι τα προβλήματα χρέους και η χαμηλότερη μεγέθυνση θα δημιουργήσουν μια καθοδική σπείρα την οποία οι διαμορφωτές πολιτικής μπορεί να μην είναι σε θέση να σταματήσουν. Αν οι οικονομίες επιβραδύνουν, τότε τα φορολογικά έσοδα των κυβερνήσεων θα μειωθούν. Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τους φόβους ότι χώρες όπως η Ιταλία μπορεί να μην είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους», έγραφε χαρακτηριστικά από την πρώτη της κιόλας σελίδα η Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν στις 16 Νοέμβρη 2011. Κι η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου επιτείνει τους κινδύνους καθώς καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν δημοσιονομική πειθαρχία και να επιταχύνουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (παρ.4).

Η Γαλλία αδύναμος κρίκος

Οι φόβοι για ύφεση αυτή τη στιγμή επικεντρώνονται γύρω από την Γαλλία. Το υποτιθέμενο λάθος που έκανε στέλεχος οίκου αξιολόγησης, όταν έστειλε μήνυμα για την υποβάθμιση της Γαλλίας, σήμανε το καμπανάκι συναγερμού, καθώς όλοι διαβεβαιώνουν ότι είναι θέμα χρόνου να χάσει το Παρίσι την αξιολόγηση των ΑΑΑ που διαθέτει. Ο υπάλληλος δηλαδή μάλλον έστειλε το μήνυμα πριν την ώρα του κι όχι λάθος μήνυμα. «Ας μην προσποιούμαστε, οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν πιστεύουν ότι το γαλλικό χρέος είναι σε επίπεδο ΑΑΑ πλέον», είχε δηλώσει πρόσφατα ο γάλλος οικονομολόγος Ζακ Αταλί, προεδρικός σύμβουλος κατά το παρελθόν. Η επικείμενη υποβάθμιση όμως της Γαλλίας (που ήδη δοκιμάζει την συνοχή του γαλλογερμανικού άξονα) και η οποία δεν αποτράπηκε παρά τα δύο πακέτα μέτρων λιτότητας που ανακοίνωσε η κεντροδεξιά κυβέρνηση, αποδεικνύοντας ότι η λιτότητα είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης, θα σημάνει πολλά περισσότερα πράγματα από την αύξηση του κόστους δανεισμού για το Παρίσι και επιπλέον βάρη για τους γάλλους φορολογούμενους.

Θα σημάνει το απότομο τέλος στην ψευτο-λύση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) που δόθηκε για την διάσωση του ευρώ. Ο λόγος είναι πως το ταμείο αυτό προϋπέθετε την ύπαρξη δύο μεγάλων κρατών, δηλαδή της Γερμανίας και της Γαλλίας, που θα μπορούν να δανείζονται φθηνά στην βάση της ανώτατης αξιολόγησής τους και αυτά τα χρήματα θα μετατρέπονται σε «πακέτα διάσωσης» προς κλυδωνιζόμενες χώρες. Αν όμως χάσει η Γαλλία τα ΑΑΑ θα τα χάσει και το ΕΤΧΣ, οπότε ποιος θα σώσει τις χώρες που απειλούνται σχηματίζοντας μάλιστα μια λίστα που ολοένα και περισσότερο μεγαλώνει; Συμπληρώνεται δε με κράτη και υποχρεώσεις τόσο δυσθεώρητα (στο 1,9 τρισ. ευρώ φθάνει για παράδειγμα το ιταλικό δημόσιο χρέος) που οι προσωρινές λύσεις δεν αρκούν κατά κανέναν τρόπο! Μπροστά σε αυτή την εκρηκτική πραγματικότητα η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου προβλέπει την «μόχλευση» του ΕΤΧΣ (παρ. 2), την μετατροπή του δηλαδή σε μια ακόμη φούσκα, με την βοήθεια μάλιστα χωρών όπως η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα που θα κληθούν από την Γερμανία να επενδύσουν εκεί που αποφεύγει ακόμη και η Γερμανία για να μη χάσει τα λεφτά της…

Τερματίστε τη λιτότητα!

Υπάρχει λύση απέναντι σε αυτό το χάος; Προφανώς και υπάρχει: Πρώτο, να τερματιστεί άμεσα η πολιτικής της λιτότητας και, δεύτερο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ξεκινήσει να «κόβει χρήμα» και με αυτό τον τρόπο να αρχίσει να σώνει κράτη κι όχι μόνο τράπεζες! Η εκτύπωση νέου νομίσματος δεν αποτελεί μια λύση που λύνει εκ βάθρων το πρόβλημα της χρόνιας κρίσης, ενώ έχει και πεπερασμένο ορίζοντα όπως φαίνεται κι από τις ΗΠΑ όπου Ουάσινγκτον και ομοσπονδιακή τράπεζα ρίχνουν κάθε τρεις και λίγο τεράστιες ποσότητες χρήματος στην αγορά χωρίς αυτό να σηματοδοτεί μια επανεκκίνηση της οικονομίας. Είναι όμως μία κάποια λύση, όταν η ευρωπαϊκή πρόταση (λιτότητα και νομισματικός περιορισμός) αποδεικνύεται λάδι στη φωτιά με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να διεκδικεί επάξια από το ΔΝΤ τον χαρακτηρισμό του «πυρομανούς πυροσβέστη».

Η προφανής αυτή λύση (αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας, χαλάρωση της λιτότητας) θεωρείται οπουδήποτε αλλού ως προφανής, με μοναδική εξαίρεση την ήπειρο που γέννησε το κράτος πρόνοιας – για να είναι η ίδια που θα βάλει και το τελευταίο καρφί στο φέρετρό του. «Η Ισπανία και η Ιταλία στην πραγματικότητα υποβιβάστηκαν σε επίπεδο τριτοκοσμικών κρατών που πρέπει να δανειστούν σε νόμισμα κάποιου άλλου, με όλη την απώλεια ελαστικότητας που αυτό συνεπάγεται. Συγκεκριμένα, καθώς οι χώρες της ευρωζώνης δεν μπορούν να τυπώσουν χρήμα ακόμη και σε μια περίπτωση ανάγκης υπόκεινται σε χρηματοδοτικά κωλύματα με ένα τρόπο που κράτη τα οποία διατήρησαν τα δικά τους νομίσματα δεν αντιμετωπίζουν – και το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε τώρα. Η Αμερική που δανείζεται σε δολάρια δεν έχει αυτό το πρόβλημα», έγραφε ο αμερικάνος νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, το Σαββατοκύριακο 12-13 Νοέμβρη 2011 στους Νιου Γιορκ Τάιμς. Συνέχιζε δε με τα εξής, απορρίπτοντας πλήρως την ευρωπαϊκή συνταγή: «Το άλλο πράγμα που θα πρέπει να ξέρετε είναι ότι στην τρέχουσα κρίση η λιτότητα απέτυχε οπουδήποτε κι αν δοκιμάστηκε: καμιά χώρα με μεγάλα χρέη δεν κατάφερε να επανακάμψει στις χρηματαγορές. Για παράδειγμα, η Ιρλανδία είναι το καλό παιδί της Ευρώπης, έχοντας ανταποκριθεί στα προβλήματα χρέους με αυστηρή λιτότητα που οδήγησε το ποσοστό ανεργίας στο 14%. Το επιτόκιο στα ιρλανδικά ομόλογα ωστόσο είναι ακόμη πάνω από 8% – χειρότερα από την Ιταλία»!

Αντιμέτωποι οι ηγέτες της ευρωζώνης με αυτή την σαφή πραγματικότητα (εμφανής αποτυχία των πολιτικών λιτότητας, ανάδυση ορατών κινδύνων από την συνέχισή τους και υπόδειξη εναλλακτικών πολιτικών που βρίσκονται στο τραπέζι) επέλεξαν την τακτική της στρουθοκαμήλου. Εν μέρει δικαιολογημένα στον βαθμό που υπάρχουν συγκεκριμένα καταστατικά άρθρα της ευρωζώνης που απαγορεύουν στη ΕΚΤ να αναλάβει άμεση δράση. Για παράδειγμα, το άρθρο 101 της Συνθήκης του Μάαστριχτ απαγορεύει στην ΕΚΤ να δανείζει κυβερνήσεις, ενώ το άρθρο 103 απαγορεύει στην ευρωζώνη να καθίσταται υπόλογη για χρέη κρατών – μελών.

Το Βερολίνο παραβιάζει τις συνθήκες

Από την άλλη πλευρά όμως βλέπουμε ότι οι ιδρυτικές συνθήκες της ΕΕ και της ευρωζώνης δεν αποτελούν ταμπού για την Γερμανία. Για παράδειγμα στο ετήσιο συνέδριο του το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα της Άνγκελα Μέρκελ, από την Λειψία, ψήφισε να ανοίξει ο δρόμος για την εθελοντική έξοδο από την ευρωζώνη όσων κρατών δεν πληρούν τις προϋποθέσεις – όρος που κατά κοινή ομολογία θα βρει την πρώτη του εφαρμογή στην Ελλάδα. Μια εξέλιξη που έχει προδιαγραφεί από την αγορά όσο κι αν η ελληνική πολιτική ελίτ προσποιείται ότι δεν καταλαβαίνει. Ένα δεύτερο παράδειγμα που δείχνει ότι η Γερμανία «κόβει και ράβει» κατά το δοκούν εκείνες τις ιδρυτικές πράξεις που η ίδια επιλέγει είναι η εντολή που δίνεται με βάσει την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «να εντοπίσει πιθανά μέτρα για την ενίσχυση της οικονομικής ένωσης, μεταξύ άλλων διερευνώντας τη δυνατότητα περιορισμένων αλλαγών των Συνθηκών» (παρ. 7). Ο προσδιορισμός «περιορισμένες» δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το μόνο που εξυπηρετεί είναι να δικαιολογεί την μη προσφυγή σε δημοψήφισμα, όπως θα έπρεπε, στον βαθμό που αυτές οι αλλαγές αναιρούν ή τροποποιούν άρθρα που έχουν υιοθετηθεί κατόπιν δημοψηφισμάτων ή ψηφοφοριών σε εθνικά κοινοβούλια. Πρόκειται όμως για αλλαγές μείζονος σημασίας καθώς θα αφορούν την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε όσες χώρες παραβιάζουν τη δημοσιονομική πειθαρχεία, όπως για παράδειγμα χρηματικά πρόστιμα με την μορφή παρακράτησης επιδοτήσεων ή ακόμη και στέρηση του δικαιώματος ψήφου. Υπό αυτή την έννοια η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου αποτελεί πολύ πιθανά το ρέκβιεμ της ευρωζώνης που γνωρίσαμε.

Οι λόγοι που εκτέθηκαν παραπάνω (εμβάθυνση και επέκταση της λιτότητας, αμφισβητούμενη θωράκιση του ΕΤΧΣ και αναθεώρηση των ιδρυτικών συνθηκών της ευρωζώνης σε αντιλαϊκή κατεύθυνση) κυρίως αφορούν τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ευρωζώνης. Η συμφωνία όμως της 26ης Οκτωβρίου θα μείνει κυρίως στην ιστορία για την λύση που επιχείρησε να δώσει στο πρόβλημα δημοσίου χρέους της Ελλάδας, επιβάλλοντας μια αναδιάρθρωσή του, με πρωτοβουλία ωστόσο των δανειστών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι λεπτομέρειες για την προώθηση του κουρέματος του ιδιωτικού χρέους κατά 50% (όπως ακριβώς είχε συμβεί και με την προηγούμενη απόφαση των ηγετών της ευρωζώνης, της 21ης Ιουλίου, που προέβλεπε απομείωση κατά 21%) ρυθμίστηκαν από το Διεθνές Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικής (Institute of International Finance) χωρίς η ελληνική κυβέρνηση να ενημερώνεται για το παραμικρό. Μόνο εκ των υστέρων.

Καταστροφική η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου

Η απόφαση για κούρεμα του ιδιωτικού χρέους κατά 50% είναι μια απόφαση πολλαπλώς επιζήμια για τα συμφέροντα της Ελλάδας. Αρχικά, οι τράπεζες οι οποίες θα υποστούν μείωση της ονομαστικής αξίας των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου που κατέχουν δεν θα χάσουν και τόσα πολλά, όσα λέγεται. Ένας σημαντικό μέρος τους θα υποστεί μόνο λογιστικές απώλειες λόγω του ότι δεν αγόρασε τα ελληνικά ομόλογα στην ονομαστική τους αξία. Τα απέκτησε από την δευτερογενή αγορά ομολόγων όπου διαπραγματεύονται όχι απλώς κάτω από την ονομαστική τους αξία αλλά ακόμη και κάτω από το 50%, που είναι η αξία στην οποία θα εκδοθούν τα νέα εγγυημένα ομόλογα. Στον επόμενο πίνακα που παραθέτουμε φαίνεται η τιμή διαπραγμάτευσης των ελληνικών ομολόγων στις 17 Νοεμβρίου: κάτω από 30% κατά μέσο όρο της ονομαστικής τους τιμής. Παίρνοντας επομένως το 50% της αρχικής τιμής κερδίζουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό της τάξης του 20%.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Οι ομολογιούχοι θα κερδίσουν πολύ μεγαλύτερα ποσά κι από τόκους. Τον μηχανισμό τον αποκάλυψε ο βρετανικός Γκάρντιαν στις 16 Νοεμβρίου σε ειδικό ρεπορτάζ του για την αναδιάρθρωση το ελληνικού δημόσιου χρέους. Εν ολίγοις διπλασιασμός του επιτοκίου για να συνεχίσει να καταβάλλεται επί τη μισής αξίας ο ίδιος τόκος! Προσέξτε τι επινοούν για να συνεχίσουν να απομυζούν τα δημόσια έσοδα της Ελλάδας: «θα απαιτηθεί ότι το μελλοντικό επιτόκιο στα νέα ομόλογα θα είναι γύρω στο 8% ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι οι ομολογιούχοι θα λάβουν τον ίδιο τόκο που παίρνουν και σήμερα. Με άλλα λόγια, το κόστος που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για να εξυπηρετήσει το τεράστιο χρέος της μπορεί να μην μειωθεί σημαντικά, ακόμη και καθόλου. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί και όταν έρθει η λήξη των ομολόγων θα υπάρχει λιγότερο χρέος να αποπληρωθεί, αλλά το μερίδιο των κυβερνητικών δαπανών που στρέφεται στην πληρωμή των τόκων επί των ομολόγων θα μείνει κατά βάση ίδιο»! Η βρετανική εφημερίδα παρουσιάζει στη συνέχεια την εκμετάλλευση και με ένα αριθμητικό παράδειγμα από την ιδιωτική οικονομία: «Είναι σα να τροποποιείς το στεγαστικό σου δάνειο αρχικής αξίας 200.000 βρετανικών λιρών με 5% ετήσιο επιτόκιο σε ένα νέο αξίας 100.000 λιρών με επιτόκιο 10%. Χρωστάς λιγότερα αλλά το μηνιαίο ποσό που φεύγει από τον μισθό σου για να εξυπηρετήσει το δάνειο μένει το ίδιο, έτσι άμεσα δεν έχει βελτιωθεί η θέση σου».

 

ΠΗΓΗ: Nexus, Δεκέμβριος 2011. Το είδα: 21-12-2011, http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=710

 

Συνέχεια  στο Μέρος ΙΙ

Η τριπλή κατάρρευση της ευρωζώνης

Χρειαζόμαστε επειγόντως στρατηγική επιβίωσης εκτός του ευρώ

 

Του Σταύρου Χριστακόπουλου*

 

Η ευρωζώνη, κατά τη δημιουργία της, έγινε ελκυστική, όχι μόνο στους χρηματοπιστωτικούς κύκλους, αλλά και στους ευρωπαϊκούς λαούς, κυρίως επειδή τους έπεισε ότι προσέφερε τρία σοβαρά πλεονεκτήματα: Ευημερία έναντι της ασάφειας και του ρίσκου των επαναλαμβανόμενων οικονομικών κρίσεων.

Την ψευδαίσθηση ότι το ισχυρό της νόμισμα την έκανε ισότιμο, τουλάχιστον, παίκτη στην παγκόσμια οικονομική και πολιτική σκακιέρα. Δεν έχει κανείς παρά να ανατρέξει στους ισχυρισμούς του Σημίτη και των εκσυγχρονιστών του (Γιάννος, Χριστοδουλάκης, Παπαδήμος κ.λπ.) για να θυμηθεί τους ύμνους που ανέπεμπαν στην… «ισχυρή Ελλάδα», η οποία θα γινόταν πραγματικότητα μέσω της ένταξης στην ευρωζώνη.

Ασφάλεια, υπό την έννοια ότι είχε έλθει η ώρα η Ευρώπη να αφήσει πίσω της την αιματοβαμμένη Ιστορία της και ενωμένη να προχωρήσει σε νέους δρόμους ειρήνης και συνύπαρξης. Μια ευρωπαϊκή εκδοχή του… «τέλους της ιστορίας» εκείνου του ανεκδιήγητου Φουκουγιάμα.

Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Τι ακριβώς προσφέρει η ευρωζώνη στις χώρες και τους λαούς που την αποτελούν; Τίποτε από αυτά τα τρία. Αντιθέτως προσφέρει και υπόσχεται:

● αλλεπάλληλες χρεοκοπίες των μελών της,

● καταβαράθρωση των ευρωπαϊκών οικονομιών,

● Ευρώπη τριών ταχυτήτων,

● μια τεράστια δημοσιονομική φυλακή με Γερμανούς δεσμοφύλακες,

● εξάλειψη της εθνικής κυριαρχίας,

● ραγδαία υποχώρηση της δημοκρατίας σε επίπεδο ευρωζώνης και εθνικών κρατών,

● αδιαφανή εκχώρηση όλο και μεγαλύτερου μεριδίου εξουσίας από την πολιτική προς τους τραπεζίτες,

● διακυβέρνηση που όλο και περισσότερο εκφεύγει του ελέγχου κρατών και λαών.

Κορωνίδα όλων, η επόπτευση ολόκληρης της Ευρώπης από το… ΔΝΤ! Είναι, φαντάζομαι, προφανές ότι αυτή τη μεγαλειώδη απάτη ολόκληρη η Ευρώπη –και βεβαίως η χώρα μας– την πληρώνει σήμερα πανάκριβα.

Η μεγαλειώδης απάτη

Ας παραμερίσουμε για λίγο τον καυγά για το αν η Ελλάδα έπρεπε να βγει… χθες από το ευρώ, αν πρέπει να περιμένει πρώτα να διαλυθεί η ευρωζώνη, αν πρέπει να περιμένει πότε θα ευαρεστηθεί η Γερμανία να μας «σουτάρει» ή αν είναι σκόπιμο να παραμείνει μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία ανεξαρτήτως κόστους. Ας ξεχάσουμε οτιδήποτε σχετικό και ας δούμε τη σκληρή πραγματικότητα, έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα:

1. Η ευρωζώνη ως σύνολο αδυνατεί πλήρως να εγγυηθεί ότι στο μέλλον θα εξυπηρετεί τα χρέη της. Ούτε η φορτωμένη με τοξικά ΕΚΤ ούτε η Γερμανία είναι σε θέση να ρισκάρουν τέτοια εγγύηση..

2. Η Ασία, η Ρωσία και οι αναδυόμενες οικονομίες της περιφέρειας έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να δώσουν ούτε σέντσι δίχως μηχανισμό εγγυήσεων για την «επένδυσή» τους και δίχως ισχυρά ανταλλάγματα. Άλλος μηχανισμός από το ΔΝΤ παγκοσμίως… δεν υπάρχει – και όλα δείχνουν ότι θα αναλάβει τη διαχείριση του συνόλου της ευρωζώνης, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μάλιστα με την αναγκαστική συναίνεσή της.

3. Η ευρωζώνη υποτίθεται πως έχει τις «λύσεις» της ΕΚΤ – σε ρόλο ύστατου δανειστή – και του ευρωομολόγου. Ήδη άκυρες και οι δύο:

● Σύμφωνα με τον τελευταίο γνωστό σχεδιασμό, η ΕΚΤ, αδυνατώντας να φορτώνεται εσαεί τοξικά ομόλογα και επισφαλείς εγγυήσεις από τις υπό χρεοκοπία χώρες, αλλά και αδυνατώντας εκ των παράλογων ευρωσυνθηκών να δανείζει απευθείας χώρες, καταφεύγει σε μια απίστευτη «λύση»: θα δανείζει το ΔΝΤ, το οποίο θα δανείζει με τη σειρά του το ευρωπαϊκό ταμείο «στήριξης». Δηλαδή οι Ευρωπαίοι θα προσφέρουν στους εκβιαστές τους το σχοινί με το οποίο εκείνοι θα τους δέσουν χειροπόδαρα. Και μάλιστα κατά παράβαση των… ευρωσυνθηκών!

● Οι αναγγελθείσες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας όλων των χωρών της ευρωζώνης και ολόκληρης της Ε.Ε. προοιωνίζονται την υποβάθμιση:
α. του ευρωπαϊκού ταμείου στήριξης, του προσωρινού (EFSF) και του μελλοντικού (ESM – του επιλεγόμενου και ως «μηχανισμού πτωχεύσεων»),

β. του ευρωομολόγου, είτε το εγγυώνται όλες οι χώρες της ευρωζώνης είτε μόνο οι ισχυρότερες,

γ. του ίδιου του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης

4. Με απλά λόγια, η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί τίποτε για τον εαυτό της διότι θεωρείται στο σύνολό της αναξιόπιστη και αφερέγγυα. Αυτό είναι το προοίμιο της διαγραφόμενης οικονομικής και πολιτικής κηδεμόνευσης του συνόλου της Ευρώπης.

5. Η… «απάντηση» της Γερμανίας –με τη συνδρομή του πανικόβλητου και ξοφλημένου Σαρκοζί– σε όλα αυτά είναι η διασφάλιση του πλήρους δημοσιονομικού και πολιτικού ελέγχου όλων των χωρών της ευρωζώνης και της Ε.Ε. με τη δημιουργία αυτού που από καιρό περιγράφουμε ως «δημοσιονομικό Νταχάου»!

6. Το δεύτερο σκέλος της υποτιθέμενης απάντησής της είναι η εγκατάλειψη των πιο αδύναμων χωρών, τις οποίες – με πρώτη την Ελλάδα – φιλοδοξεί να αναλάβει το ΔΝΤ, το οποίο, όπως έχουμε γράψει από πέρυσι, έχει ήδη έτοιμα τα σχετικά δάνεια. Τα κονδύλια δε αυτά, κατά… σύμπτωση, είναι ισόποσα του επόμενου δανείου το οποίο θεωρητικά πρέπει να μας δώσει η τρόικα υπό τη σημερινή μορφή της.

Ούτε ευημερία λοιπόν ούτε κύρος ούτε ασφάλεια διασφαλίζει τελικά η ευρωζώνη στα μέλη της. Η τριπλή κατάρρευση της μεγαλειώδους απάτης είναι ήδη ορατή..

Η κρίσιμη προτεραιότητα

Με όλα τα παραπάνω δεδομένα το βέβαιο πια είναι ότι η Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα βρεθεί εκτός ευρώ, είτε το επιλέξουμε είτε μας «σουτάρουν». Το ερώτημα συνεπώς είναι αν η Ελλάδα είναι έτοιμη να επιβιώσει ύστερα από μια αναγκαστική έξοδο από το ευρώ.

Ανεξάρτητα λοιπόν από την άποψη του καθενός μας για τη σχέση της Ελλάδας με το ευρωνόμισμα, αυτό που οφείλουμε να γνωρίζουμε είναι ότι μια νομισματική μετάβαση δεν είναι παιχνίδι, δεν μπορεί να συμβεί σε μια νύχτα και δεν μπορεί να γίνει απλώς επειδή άλλοι θα το αποφασίσουν – και μάλιστα με τους δικούς τους όρους. Χρειαζόμαστε επειγόντως πλήρη οικονομικό, πολιτικό και στρατηγικό σχεδιασμό που θα διασφαλίζει την εθνική μας επιβίωση.

Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα καταστροφολογικά σενάρια τραπεζιτών και ευρωκρατών για την περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ εδράζονται σε μία και μόνη προϋπόθεση: ότι η Ελλάδα θα πάει σε νέο νόμισμα (είτε «μαλακό ευρώ», είτε παλιά ή νέα δραχμή, είτε αυτόνομη είτε συνδεδεμένη με το… δολάριο!) διατηρώντας τα χρέη της.

Αυτό είναι το νόημα της δημιουργίας τού – ήδη επισπευδόμενου – μηχανισμού ελεγχόμενων από την ευρωζώνη πτωχεύσεων (ESM) και μάλιστα με την πτώχευση να αποτελεί… προϋπόθεση για να δανειστείς. Αρκεί δηλαδή «να τα τινάξεις» συνεχίζοντας να χρωστάς. Πόσο πιο ξεκάθαρο να το κάνουν οι άνθρωποι για να το καταλάβουμε κι εμείς εδώ στη βαλκανική μας ευρωμπανανία;

Το σημαντικό λοιπόν είναι ότι η Ελλάδα οφείλει να έχει (από… προχθές) έτοιμα τα εναλλακτικά μοντέλα μετάβασης σε εθνικό νόμισμα με όρους επιβίωσής της. Ούτε η ανόητη και μηδέποτε τεκμηριωθείσα καταστροφολογία βοηθάει τη χώρα ούτε η γελοία αισιοδοξία ότι «θα τα καταφέρουμε».

Το ευρώ δεν μας αντέχει. Ούτε εμείς το αντέχουμε. Όπως επίσης είναι αδύνατον να αποπληρώσουμε ή, έστω, να διαχειριστούμε στοιχειωδώς το συνεχώς εκτοξευόμενο χρέος μας. Πόσοι ακόμη και μέχρι πότε θα πρέπει να μας λένε κατάμουτρα ότι πρέπει μονομερώς να απαλλαγούμε από δαύτο – και μάλιστα όσο προλαβαίνουμε;

Τα παραπάνω, όσο και αν στην Ελλάδα ομφαλοσκοπούμε, τα διαπιστώνει όλος ο πλανήτης σχεδόν από την αρχή της ελληνικής και ευρωπαϊκής κρίσης χρέους – εκτός φυσικά από τις τράπεζες και τα κερδοσκοπικά funds που θέλουν να συνεχιστεί το «πάρτι» πάνω στο ελληνικό ερείπιο και να διασφαλιστούν οι όροι της εσαεί χρεοκοπίας της Ελλάδας, όσο κι αν μας κοστίσει, σε όποια καταστροφή κι αν μας καταδικάσει.

Αν λοιπόν κάτι οφείλουμε στον εαυτό μας, αυτό είναι να σχεδιάσουμε ως χώρα από σήμερα την επιβίωσή μας εκτός του ευρώ, καθώς η έξοδός μας έχει καταστεί – ανεξαρτήτως μεθόδου – αναπόφευκτη. Αλλά και να διασφαλίσουμε τη μελλοντική δυνατότητά μας να ορίζουμε εμείς το καθεστώς των χρεών μας. Η εποχή δεν σηκώνει ούτε… ψοφοδεείς ευγένειες ούτε δισταγμούς. Οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι για όλα. Και αποφασισμένοι να επιβιώσουμε…

 

* Ο Σταύρος Χριστακόπουλος είναι Διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας «Το Ποντίκι»

 

ΠΗΓΗ: Ρήξη που κυκλοφορεί, Δεκεμβρίου 15, 2011,  http://ardin-rixi.gr/archives/2780

Μυθεύματα και πολιτικές …εντέχνως ερριμμένες

 

Του Νικήτα Χιωτίνη*

 

1. Επικρατεί η άποψη πως το Ευρώ είναι «φούσκα», δηλαδή δεν αντιπροσωπεύει την αξία του. Η αλήθεια είναι πως  επί του παρόντος τουλάχιστον, η Ευρώπη ως Ευρώπη δεν έχει  οικονομικό πρόβλημα, οικονομικό πρόβλημα έχουν οι νότιες χώρες της.

Τα ελλείμματα  του Νότου είναι τα πλεονάσματα  του Βορρά, όπως έχει επανειλημμένως βεβαιωθεί, θα μπορούσαμε δηλαδή – με κάποια δόση απλοποίησης αλλά όχι απλοϊκότητας – να λέγαμε πως αν ο Βορράς (δηλαδή η Γερμανία) διέθετε τα πλεονάσματά του στο Νότο, τα προβλήματα (της Ευρώπης)  θα είχαν λυθεί.

2. Τα κόμματα που διαχειρίζονται σήμερα τις τύχες της Ελλάδος, με την αρωγή των οικονομολόγων ή/και των οικονομολόγων «τους»,  αντιμετωπίζουν το θέμα στενώς οικονομικά, οικονομικίστικα όπως θα λέγαμε παλαιότερα. Σκέφτονται     δηλαδή μόνο το πώς και υπό τις υπάρχουσες   συνθήκες, θα καταφέρουμε να πάρουμε δανεικά, που θα βρούμε λεφτά να ξεχρεώσουμε αυτά που τώρα θα πάρουμε και κάποια μικρής εμβέλειας «επαναδιαπραγματευτικά» ζητήματα. Το ζήτημα όμως είναι πρωτίστως πολιτικό, με τη σημερινή έστω έννοια της πολιτικής.  Έχει να κάνει με μεσο-μακροοικονομικές εκτιμήσεις – μια που έτσι θεωρούμε σήμερα την πολιτική, μέχρι δηλαδή να καταλάβουμε το μεθοδολογικό μας αυτό λάθος – και με βάση αυτές να κινηθούμε, διαχειριζόμενοι τη τρέχουσα και την επερχόμενη πραγματικότητα.

3. Επισημαίνουμε τον επικρατούντα  μύθο του πλούσιου και παραγωγικού Βορρά και του φτωχού και αντιπαραγωγικού Νότου: ο Βορράς υπήρξε  πλουσιότερος και   παραγωγικότερος από το Νότο, κατά τη διάρκεια  ελάχιστου μόνο μέρους της διαδρομής του ανθρώπου στον πλανήτη αυτό, μόλις τα τελευταία χρόνια και δεν θα διαρκέσει για πολύ ακόμα, αυτό άλλωστε είναι επαρκώς αναλυμένο και επιβεβαιωμένο.

4. Ας δούμε όμως πως η Γερμανία έγινε πλουσιότερη και παραγωγικότερη τα τελευταία χρόνια: αφού αιματοκύλισε την Ευρώπη δύο φορές μέσα σε έναν αιώνα με στόχο να ηγεμονεύσει σε αυτήν[1], σήμερα κερδοσκοπεί εις βάρος της, με εργαλείο τον άθλιο και ανήθικο φονταμενταλισμό του νεοφιλελευθερισμού[2]. Η Γερμανία δανείζεται με 1%, ο Νότος με πάνω από 5%. Οι διαφορές είναι τεράστιες, ο λόγος δε αυτής της εύνοιας προς τη πλούσια Γερμανία είναι – ή ήταν κατά τα τουλάχιστον 30 τελευταία χρόνια – άνευ πρακτικής αξίας. Αν δεν υπήρχε αυτή η «εύνοια», σήμερα δεν θα υπήρχε πρόβλημα για κανένα, τουλάχιστον στο βαθμό που υπάρχει σήμερα. 

5. Στην Ελλάδα πανηγυρίζουν οι πολιτικοί και τα Μέσα (που έχουν τα «μέσα») γιατί σωζόμαστε με τα δάνεια που μας δίνουν. Μα έχουμε τρελαθεί τελείως; Τα δάνεια αυτά είναι τοκογλυφικά, κερδοσκοπούν «σώζοντάς» μας, είναι κατάδηλον πως επιδεινώνεται η κατάσταση, αντί να επιλύεται, από αυτήν την κερδοσκοπία. Γιατί αυτό αποσιωπάται  από τους «πολιτικούς» και τα «μέσα»; Οι νέες κυβερνήσεις Ιταλίας και Ελλάδος προς αυτήν την κατεύθυνση του φαύλου κύκλου εργάζονται, δεν κάνουν άλλο παρά να διευκολύνουν τους κερδοσκόπους δανειστές τους και όλα δείχνουν πως γι’ αυτό «εξελέγησαν». Ο στα όρια άλλωστε της αντισυνταγματικότητας αναδειχθείς σημερινός πρωθυπουργός μας, αυτό το επάγγελμα εξασκεί, χρόνια τώρα: είναι τραπεζίτης, λειτουργός δηλαδή της σημερινής υφής των χρηματοπιστωτικών αυτών ιδρυμάτων. Και μια που το αναφέραμε: γιατί οι «πολιτικοί» όταν δούν τα σκούρα επικαλούνται «τεχνοκράτες»; Οι «πολιτικοί» είναι μόνο για τα εύκολα; Ακόμα είναι περίεργο το γιατί χρησιμοποιούμε με τέτοια επιμονή και μάλιστα επιτιμητικώς, τον όρο τεχνοκράτης.  Ετυμολογικώς, ο όρος τεχνοκράτης  σημαίνει αυτόν που πάνω απ’ όλα βάζει την τεχνική – όπως ο φαλλοκράτης βάζει πάνω απ’ όλα το φαλλό. Αυτό θέλουμε από τους επιστήμονες «τεχνικούς» και από την πολιτική; Ελπίζω οι επιστήμονες να μη θεωρούν έτσι την επιστήμη τους.

6. Έχουν εκπονηθεί πάμπολλες μελέτες που αποδεικνύουν πως η παντοδυναμία της Γερμανίας έχει ημερομηνία λήξεως. Είναι δηλαδή σαφές πως αυτή τη στιγμή η Γερμανία παίζει με το χρόνο και συνακολούθως με τη φωτιά. Η Γαλλία όμως δείχνει και αυτή να παίζει με το δικό της χρόνο. Εμείς τι κάνουμε γι’ αυτό; Γνωρίζουν οι πολιτικοί μας πως αν ο Νότος φύγει από το Ευρώ, η Γερμανία θα οδηγηθεί πίσω στην ανεργία του 1938 και ότι το ξέρει αυτό; Γιατί δεν επιχειρηματολογούμε στο ότι πτωχεύσαμε γιατί εξοπλιζόμαστε με δικά μας λεφτά, για να υπερασπίσουμε εαυτούς και ευρωπαίους; Γιατί δεν απαιτούμε τις πολεμικές αποζημιώσεις που όλοι έλαβαν εκτός από εμάς; Γιατί δεν αρνούμαστε να είμαστε θύματα κερδοσκοπίας; Γιατί δεν διαπραγματευόμαστε γεωπολιτικώς (όπως έκαναν οι όντως πολιτικοί μας παλαιότερα); Γιατί έχουμε παραιτηθεί κάθε πολιτικής σκέψης και πράξης;

Ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και όλοι στα όριά μας. Επικαλούμενος όμως την Ιστορία, που εξελίσσεται από το συλλογικό ασυνείδητο των λαών, που πάντα δείχτηκε αποτελεσματικότερο από τις πρόσκαιρες εξουσίες και χιμαιρικές αλαζονείες άλλοτε σιωπηρώς και ανεπαισθήτως, άλλοτε βιαίως και ριζοσπαστικώς,  δηλώνω αισιόδοξος! 

 

Παραπομπές

 

[1] και που οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, γενναιόδωρα φερόμενοι απέναντί της, την διέσωσαν όταν αυτή διαλύθηκε μετά τις δύο   ανεπιτυχείς προσπάθειες καθυπόταξής τους.

[2] κακώς και εκ του πονηρού χρησιμοποιείται σήμερα ο όρος νέο-φιλελευθερισμός. Είναι εντελώς διαφορετικός ο φιλελευθερισμός, που οδήγησε στη σημερινή βιομηχανική παραγωγή, με τον νεοφιλελευθερισμό που επιδιώκει σε κερδοσκοπία, με φαντασιακό, παρασιτικό και αντιπαραγωγικό τρόπο.  

 

* Ο Δρ Νικήτας Χιωτίνης είναι Αρχιτέκτων – Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας