Μερκολάντ υπέρ… Σαμαρέλου!

 

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

 

Αν υπάρχουν ακόμη αιθεροβάμονες που πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος, αρκεί μόνο μια ματιά στο τελικό ανακοινωθέν της χθεσινοβραδυνής, άτυπης συνόδου κορυφής των Βρυξελλών για να τους φέρει στα συγκαλά τους. «Προσδοκούμε τον ομαλό σχηματισμό νέας κυβέρνησης, η οποία θα έχει υπό την ευθύνη της το πρόγραμμα προσαρμογής και επαρκή πλειοψηφία για να εφαρμόσει με αποφασιστικότητα τις δημοσιονομικές και δομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται», διαμηνύουν οι γκαουλάιτερ του μεσογειακού προτεκτοράτου. Νωρίτερα, ο σοσιαλιστής υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς, είχε προειδοποιήσει αυστηρά τους Έλληνες ότι, αν θέλουν να μείνουν στο ευρώ, "δεν πρέπει να ψηφίσουν κόμματα που θα οδηγήσουν στην έξοδο από αυτό".

Εν ολίγοις, μπορεί από τον Σαρκοζί να πήγαμε στον Ολάντ και το γαλλογερμανικό υβρίδιο Μερκοζί να μεταλλάχθηκε σε Μερκολάντ, αλλά το μήνυμα στους ατίθασσους ιθαγενείς παραμένει το ίδιο: Ή βγάζετε κυβέρνηση… Σαμαρέλου (Σαμαρά, Βενιζέλου και λοιπών μνημονιακών δυνάμεων) ή κόψτε το λαιμό σας!

Το σκηνικό είχε ήδη στηθεί την επομένη του εκλογικού σεισμού της 6ης Μαίου. Καθώς τα εγχώρια κέντρα εξουσίας βρίσκονταν σε κατάσταση σύγχυσης, αναζητώντας επιζώντες κάτω από ερείπια του δικομματισμού, το Βερολίνο πήρε απ' ευθείας στα χέρια του τη διαχείριση της κρίσης, ενόψει των δεύτερων, κρίσιμων εκλογών της 17ης Ιουνίου. Η στρατηγική που επέλεξαν κινείται στη γνωστή λογική του ρόπαλου και του καρότου: Ρόπαλο εν προκειμένω είναι η απειλή ότι, αν βγει κυβέρνηση της Αριστεράς και καταγγείλει το μνημόνιο, θα μας κόψουν το δανεισμό και θα μας διώξουν από το ευρώ. Όσο για το καρότο, αυτό βρίσκεται στην περιλάλητη "ανάπτυξη", κάποια κονδύλια που θα εισρεύσουν από την ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων στα ταμεία των πολυεθνικών για να αγοράσουν κοψοχρονιά ελληνικές επιχειρήσεις, ακίνητα και ορυκτό πλούτο, να αρχίσουν να προσλαμβάνουν νέους με 200 ευρώ και… ζήσε Μαύρε μου να φας το Μάη τριφύλλι!

Πάνω σ' αυτή τη στρατηγική αναπτύχθηκε η πιο εμμετική εκστρατεία ψυχολογικής βίας που έχει γνωρίσει αυτός ο τόπος μετά τη χούντα των συνταγματαρχών. Πρωτοσέλιδα εμφανίζουν την Ελλάδα να σβήνει σε μια λίμνη αίματος, αφού προηγουμένως έχει αυτοπυροβοληθεί στο κεφάλι – εννοείται, με την παρανοϊκή ψήφο ενός λυσσασμένου λαού. Τηλεοπτικά πάνελ που μοιάζουν με ανακριτικά γραφεία, όπου ένας εκπρόσωπος της Αριστεράς έχει να αντιμετωπίσει τρεις μαινόμενους μνημονιακούς πολιτικούς κι άλλους δύο δημοσιογράφους που αφήνουν στην άκρη κάθε πρόσχημα αντικειμενικότητας και λειτουργούν σαν πληρωμένοι μπράβοι. Αγκαλιά με τα μεταλλαγμένα φασιστοειδή του ΛΑΟΣ, ένας καταρρακωμένος Σαμαράς ανασύρει από τη ναφθαλίνη τον πιο χυδαίο αντικομμουνισμό της δεκαετίας του '50 – μια εκστρατεία εντελώς παλαιομοδίτικη όταν στρέφεται εναντίον του ΚΚΕ και απλώς γελοία όταν στοχοποιεί ένα κόμμα που επιμένει να υπερασπίζεται το ευρώ και αναζητά συμμάχους στην αριστερή σοσιαλδημοκρατία, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ένα από τα δύο: Ή οι άνθρωποι είναι πανικόβλητοι, ή μας περνάνε όλους για εντελώς ηλίθιους. Αίφνης, Σαμαράς και Βενιζέλος μας λένε ότι και αυτοί είναι εναντίον του μνημονίου (ανεξάρτητα αν υπέγραψαν προσωπικές δηλώσεις υποτέλειας για την εφαρμογή του), ότι αν φτιάξουν κυβέρνηση θα μας οδηγήσουν με ασφάλεια στην έξοδο, υπέρβαση, απαγκίστρωση, τέλος πάντων σε ένα είδος ευθανασίας του μνημονίου, κι ότι κινδυνεύουμε μόνο από τον τυχοδιωκτισμό της Αριστεράς, που τα θέλει όλα εδώ και τώρα. Κι αναρωτιέται κανείς: Αν οι Ευρωπαίοι είναι αποφασισμένοι, όπως λένε, να μας οδηγήσουν σε οικονομικό ολοκαύτωμα αν η Αριστερά καταργήσει το μνημόνιο, γιατί δεν θα κάνουν το ίδιο αν ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος το "υπερβούν";

Λένε πάλι ότι το πραγματικό δίλημμα των εκλογών είναι Σαμαρέλος και ευρώ ή Αριστερά και δραχμή – δηλαδή επιστροφή στο μακρινό 2002, όπου ως γνωστόν όλοι ντυνόμαστε με προβιές, κυνηγάγαμε με ακόντια και ζεσταινόμαστε γύρω από τη φωτιά. Δεν καταλαβαίνουν, άραγε, ότι αν πείσουν τον κόσμο πως το ευρώ πάει πακέτο με το μνημόνιο και τη φτώχεια, την ανεργία και τα κλειστά μαγαζιά, την τρόικα και τον εξευτελισμό, τότε θα τον κάνουν να μισήσει και το ευρώ και την Ευρώπη- σφαγείο των δικαιωμάτων και των ελπίδων του; Δεν αντιλαμβάνονται τι θα απαντήσει ο κόσμος αν το δίλημμα που θα του τεθεί είναι να πεθάνει με το ευρώ ή να ζήσει με τη δραχμή;

Λένε τέλος ότι τα κρατικά ταμεία είναι άδεια, ότι οι τράπεζες είναι στο χείλος της κατάρρευσης, ότι σε ένα μήνα δεν θα υπάρχουν λεφτά για μισθούς, σε δύο για τα νοσοκομεία και σε τρεις για τα σχολεία, ότι βρισκόμαστε μόλις ένα μέτρο από τον γκρεμό, όπου θα μας σπρώξει μια ενδεχόμενη νίκη της Αριστεράς, κι ότι η μόνη λύση είναι να εμπιστευτούμε τα έμπειρα χέρια τους για να μας σώσουν. Κι εμείς οι ηλίθιοι αναρωτιόμαστε: Καλά, δεν μας έσωσαν δέκα φορές ως τώρα τα έμπειρα χέρια τους; Ποιος άλλος αν όχι αυτοί, τι άλλο αν όχι το μνημόνιο φταίει που, ενώ μας ξεζούμισαν μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο, τα ταμεία είναι και πάλι άδεια, οι τράπεζες είναι ακόμη βαρέλι χωρίς πάτο, τα νοσοκομεία ασφυκτιούν μετά το ληστρικό "κούρεμα" του PSI και πάει λέγοντας; Έλεος κύριοι, αρκετά μας σώσετε, δεν θέλουμε να μας σώσετε κι άλλο!

Κάπου εδώ όμως τελειώνουν τα αστεία κι αρχίζουν τα σοβαρά. Όλα δείχνουν – κι οι μυστικές τους δημοσκοπήσεις το επιβεβαιώνουν – ότι αυτή η απίθανη εκστρατεία τρομοκράτησης των πολιτών δεν τους βγαίνει, αντίθετα λειτουργεί σαν μπούμερανγκ. Στο μεταξύ, οι συντάξεις ακρωτηριάζονται εκ νέου, τα χαράτσια και τα εκκαθαριστικά της Εφορίας αρχίζουν να έρχονται στα σπίτια και η παλλίροια της οργής αρχίζει να φουσκώνει και πάλι. Η ρωγμή που άνοιξε στις 6 Μαΐου απειλεί να γίνει ρήγμα στις 17 Ιουνίου κι ο εκλογικός σεισμός να φέρει κοινωνικό τσουνάμι.

Πολύ φοβόμαστε ότι στην πιο τυχοδιωκτική μερίδα των κυρίαρχων κύκλων αρχίζουν να κερδίζουν έδαφος σενάρια ανώμαλων εξελίξεων, τις οποίες θα μπορούσε να πυροδοτήσει ένα οικονομικό ηλεκτροσόκ – ας πούμε, τη μέρα που θα πάει ο κόσμος στις τράπεζες και τα ΑΤΜ δεν θα έχουν ρευστό. Τι άλλο υποδηλώνει το τρομοκρατικό non paper του Παπαδήμου στη σύσκεψη των αρχηγών, οι νέες δηλώσεις του στο CNBC περί προετοιμασιών εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ – από τις οποίες κάποιοι κέρδισαν εκατομμύρια στις χρηματαγορές- και πάει λέγοντας;

Είναι αξιοθαύμαστη η ψυχραιμία που έχει δείξει μέχρι στιγμής το κοινωνικό σώμα, καθώς όλα αυτά θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν ήδη οδηγήσει σε τραπεζικό πανικό. Φαίνεται ότι κάποιοι ποντάρουν με κυνισμό σ' αυτό το σενάριο ελπίζοντας πως, στη χαοτική ατμόσφαιρα που θα δημιουργηθεί, θα μπορέσουν να ενοχοποιήσουν την Αριστερά και να αποτρέψουν την εκλογική της επικράτηση ή έστω και τη σοβαρή ισχυροποίησή της, απέναντι σε μια εντελώς αδύναμη και ανυπόληπτη μνημονιακή κυβέρνηση, που θα κληθεί να πάρει νέα σφαγιαστικά μέτρα και να είναι εκείνη που θα διαχειριστεί την αναπόφευκτη χρεοκοπία, εκείνη που θα αναγκαστεί να μας βγάλει από το ευρώ, προτού καταρρεύσει κάτω από μια πραγματική, λαϊκή εξέγερση.

Θέλουμε να ελπίζουμε ότι δεν θα υλοποιηθούν τελικά, παρόμοια τυχοδιωκτικά εγχειρήματα, τα οποία, πέρα από το τεράστιο κοινωνικό και εθνικό κόστος, μπορεί να λειτουργήσουν, στο πολιτικό επίπεδο, εντελώς αντίθετα από ό,τι θα ήθελαν οι εμπνευστές τους. Σε κάθε περίπτωση, η Αριστερά οφείλει να προετοιμαστεί και για το χειρότερο, καθιστώντας από τώρα υπεύθυνους (και αύριο υπόδικους) όσους θα επιδοθούν σε υπόγειο οικονομικό σαμποτάζ, ισοδύναμο της αντιδημοκρατικής εκτροπής και της εθνικής προδοσίας.

 

ΠΗΓΗ: http://www.thepressproject.gr/theme.php?id=20895

Το ευρώ είναι έτοιμο για δημιουργική καταστροφή

 

Του Larry Elliott  [μετάφραση Αριάδνη Αλαβάνου]

 

Το φάντασμα της Lehman Brothers προβάλλει στις χρηματοπιστωτικές αγορές του κόσμου. Μνήμες από τις χαοτικές ημέρες του Σεπτεμβρίου του 2008 μας κατέκλυσαν, καθώς ο Άλιστερ Ντάρλινγκ [πρώην υπουργός Οικονομικών της Μ. Βρετανίας] εμφανίστηκε στην τηλεόραση εν μέσω ρεπορτάζ για φυγή κεφαλαίου και τραπεζικών πανικών.

Ξεχάστε την ιδέα ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι καλύτερα προετοιμασμένοι τούτη τη φορά από όσο ήταν το 2008. Κρατάτε μικρό καλάθι ότι έχουν ένα μεγάλο πολεμικό ταμείο για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες από μια ελληνική έξοδο από το κοινό νόμισμα. Η πολυδιαφημισμένη προστασία είναι κάτι αντίστοιχο με μια γραμμή Μαζινό.

Τα γεγονότα έχουν επιταχυνθεί από τις προ δεκαπενθημέρου γαλλικές και ελληνικές εκλογές. Η ελληνική αποχώρηση από την Ευρωζώνη σήμερα αποτιμάται από τις αγορές, η προσοχή είναι εστιασμένη στο μέγεθος των παράπλευρων απωλειών. Περιμένετε τα χειρότερα. Την περασμένη εβδομάδα η πίεση κορυφώθηκε στην Ισπανία και στις προβληματικές της τράπεζες. Η ιδέα ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες που τα δύο περασμένα χρόνια έμοιαζαν με λαγούς παγιδευμένους από προβολείς μέσα στη νύχτα μπορούν να σκεφτούν μια καθαρή διέξοδο για την Ελλάδα είναι εντελώς φανταστική. Η κρίση θα είναι χαοτική, οδυνηρή, παρατεταμένη και πιθανώς τελική.

Ακόμη και τώρα, υπάρχει αποτυχία ή απροθυμία να συλλάβουν τη βασική αλήθεια σχετικά με το κοινό νόμισμα: δεν λειτουργεί. Οι νομισματικές ενώσεις επιτυγχάνουν μόνο αν υπάρχει οικονομική ευελιξία, οικονομική αλληλεγγύη και πολιτισμική ομοιογένεια. Αν υπάρχουν αυτοί οι τρεις παράγοντες, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχει η πιθανότητα ένα κοινό επιτόκιο και ένα κοινό νόμισμα να ενθαρρύνουν την οικονομική σύγκλιση μέχρι ενός σημείου. Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι ότι δεν έχει κανέναν από αυτούς τους τρεις παράγοντες. Χώρες όπως η Ελλάδα δεν γίνονται σαν τη Γερμανία σε μια νύχτα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει τους πόρους για να βοηθήσει την προσαρμογή των πιο φτωχών χωρών. Και το κυριότερο απ' όλα, η κρίση φανέρωσε ότι δεν υπάρχει αίσθηση κοινού σκοπού ξέχωρα από την επιθυμία να εξασφαλιστεί η συνέχιση του "σχεδίου".

Το σχέδιο επιβίωσης, όπως παρουσιάζεται, συνεπάγεται ότι οι χώρες θα ξεκινήσουν μια μακρά διαδικασία διαρθρωτικής προσαρμογής που θα τις καταστήσει πιο ανταγωνιστικές, ότι θα ισχύσει ένα δημοσιονομικό σύμφωνο το οποίο θα εξασφαλίζει ότι οι κυβερνήσεις ζουν με βάση τις δυνατότητές τους και ίσως υπάρξουν κάποιες μικρές έξτρα δαπάνες για πανευρωπαϊκές υποδομές, προκειμένου να ικανοποιηθούν τα αιτήματα των ψηφοφόρων για άμβλυνση των επιπτώσεων της λιτότητας.

Οι θετικές προοπτικές του σχεδίου αυτού είναι μικρές. Δείτε την Ιρλανδία, μία από τις τρεις χώρες που υφίστανται τους σκληρούς όρους της διάσωσης. Έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας; Όπως παρατηρεί ο Ντάβαλ Τζόσι της BCA Research, η Ιρλανδία αντιπροσωπεύει το 0,3% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και ωστόσο έχει το 3% του παγκόσμιου εμπορίου υπηρεσιών και το 6% του εμπορίου φαρμακευτικών ειδών. Είναι στην τρίτη θέση παγκοσμίως από την άποψη των άμεσων ξένων επενδύσεων, οι αποδόσεις των οποίων είναι 17%, συγκρινόμενο με το 6% της Γερμανίας. "Ως εμπορική οικονομία σε βασικούς τομείς, η Ιρλανδία μετρά 10 ή 20 φορές πάνω από το βάρος της. Αυτό δεν είναι σημάδι μιας οικονομίας που χρειάζεται να γίνει πιο ανταγωνιστική", λέει ο Τζόσι.

Ούτε το δημοσιονομικό σύμφωνο, για το οποίο θα κάνει δημοψήφισμα η Ιρλανδία στις 31 Μαΐου, θα είχε αποτρέψει την κρίση που μείωσε κατά 15% το ΑΕΠ της και δημιούργησε ένα νέο κύμα μετανάστευσης των νεότερων και ταλαντούχων ανθρώπων της. Η Ιρλανδία, όπως η Ισπανία, είχε υγιή δημόσια οικονομικά τα χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης. Το πρόβλημα στις δύο χώρες δεν ήταν το μεγάλο δημόσιο χρέος, αλλά το πολύ μεγάλο ιδιωτικό. Ο λόγος που είχαν τόσο μεγάλο ιδιωτικό χρέος ήταν ότι ο δανεισμός ήταν πολύ φθηνός για οικονομίες που μεγεθύνονταν γοργά και υπερθερμαίνονταν. Και ο λόγος που ο δανεισμός ήταν τόσο φθηνός ήταν το ότι η Ιρλανδία και η Ισπανία είχαν εκχωρήσει το δικαίωμα να έχουν τα δικά τους επιτόκια και υπέκειντο στις ίδιες με όλες τις χώρες επιταγές της νομισματικής ένωσης.

Προς τιμήν τους, αυτό το θεμελιώδες σφάλμα αναγνωρίστηκε από τον Γκόρντον Μπράουν και τον Εντ Μπολς, που αντιστάθηκαν στο τραγούδι των σειρήνων που τους καλούσε πιεστικά να εντάξουν τη Βρετανία στο κοινό νόμισμα. Όλες οι επιβλαβείς οικονομικές τάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου – η κερδοσκοπία, οι φούσκες ακινήτων, η νοοτροπία του ζω τώρα και πληρώνω αργότερα – θα είχαν ενισχυθεί κατά πολύ αν γινόταν μέλος του ευρώ και το αποτέλεσμα θα ήταν ένα ακόμη μεγαλύτερο κραχ από αυτό που πέρασε το 2007-2009, ένα μεγαλύτερο έλλειμμα του προϋπολογισμού και ένα πρόγραμμα λιτότητας που δεν θα το επέβαλλε ο Ντ. Κάμερον, αλλά η Άνγκελα Μέρκελ.

Πριν από δέκα χρόνια, δεν ήταν τόσο της μόδας να εκφράζει κανείς τέτοιους φόβους, τότε δηλαδή που το ευρώ θεωρούνταν εκπληκτικό και ό,τι πιο προχωρημένο. Η ειρωνεία είναι πως η νομισματική ένωση ήταν πράγματι η τελευταία πνοή του οικονομικού οράματος του 20ού αιώνα: από τα πάνω προς τα κάτω, γραφειοκρατική και θεμελιωμένη στην αντίληψη της δυτικής οικονομικής ηγεμονίας.

Παρά αυτό το νομισματικό χάος, υπάρχουν ακόμη κάποιοι στις Βρυξέλλες ή στη Φρανκφούρτη που υποστηρίζουν ότι το ευρώ ήταν επιτυχημένο και ότι θα προχωρεί ακάθεκτο. Οι φωνές τους ακούγονται ύποπτα παρόμοιες μ' εκείνες των μελών του πολιτικού γραφείου που στη δεκαετία του 1980 έλεγαν πως η Σοβιετική Ένωση ήταν λειτουργική και θα διαρκούσε για πάντα. Η αναμφισβήτητη πολιτική δέσμευση στο ευρώ σημαίνει ότι σήμερα ακούγονται εκκλήσεις για μια ταχύτατη προσέγγιση στην πλήρη πολιτική ένωση, αλλά αυτό σημαίνει ότι θα επαναληφθεί η μεθοδολογία από τα πάνω προς τα κάτω που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία της νομισματικής ένωσης και – σε μια εποχή που οι αγορές μιλούν για μια ελληνική έξοδο εντός εβδομάδων ή μηνών – θα χρειάζονταν χρόνια για να επιτευχθεί.

Αντίθετα, οι ρεαλιστικές επιλογές για το ευρώ είναι ότι θα διαλυθεί ή θα παραπαίει σε μια κατάσταση ημιθανή, με χαμηλή οικονομική μεγέθυνση, υψηλή ανεργία, αυξανόμενη δημόσια απογοήτευση και ευρέως αποκλίνουσες απόψεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το τι χρειάζεται να γίνει. Αν ήταν εταιρία, το ευρώ τώρα θα είχε χρεοκοπήσει. Είχε ένα σκάρτο επιχειρηματικό σχέδιο, το οποίο εφαρμόστηκε με το χείριστο τρόπο. Το πείραμα επιβίωσε στις ευνοϊκές συνθήκες των αρχών της δεκαετίας του 2000, αλλά μόνο ο πυρήνας, η Γερμανία, στάθηκε ικανός να αντιμετωπίσει το πιο σκληρό κλίμα των τελευταίων πέντε χρόνων. Οι μάνατζερ καβγαδίζουν μεταξύ τους, το εργατικό δυναμικό έχει εξεγερθεί και δεν υπάρχουν νέες γραμμές παραγωγής

Εν ολίγοις, το ευρώ είναι ώριμο γι' αυτό που ο Τζόζεφ Σουμπέτερ ονόμαζε δημιουργική καταστροφή. Ο καπιταλισμός, σύμφωνα με τον Σουμπέτερ, ήταν μια ιστορία συνεχούς, καταστροφικής αλλαγής, όπου η καινοτομία πετούσε έξω από την επιχειρηματική δραστηριότητα καθιερωμένες εταιρίες και καθιστούσε παρωχημένους ολόκληρους τομείς. Όποιος δουλεύει στο μουσικό κλάδο, στις εκδόσεις ή στις εφημερίδες την τελευταία δεκαετία κατανοεί άριστα για τι πράγμα μιλούσε ο Σουμπέτερ.

Εφαρμόζεται η θεωρία του Σουμπέτερ στην Ευρωζώνη; Με κάποιον τρόπο ναι. Το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας έχει μετακινηθεί από την Ευρώπη, που μοιάζει παρωχημένη και άτσαλη, προς έναν κόσμο ταχείας καινοτομίας και χαλαρών δικτύων. Η προσαρμογή του λανθασμένου μοντέλου με τον τρόπο που προτείνει ο Φρανσουά Ολάντ δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα. Η μοναδική πραγματική λύση είναι να πετάξει κανείς αυτό το σχέδιο και να ξεκινήσει πάλι με μια μικρή ομάδα χωρών που θα μπορούσαν να σουτάρουν μαζί. Το να γίνει η Ευρωζώνη λειτουργική είναι σαν να εφαρμόζεις ένα μακροχρόνιο επιχειρηματικό μοντέλο για τα πικάπ ή τα τουριστικά γραφεία του Τόμας Κουκ. Όπως εκείνα, η νομισματική ένωση είναι το παρελθόν και όχι το μέλλον, που αντιπροσωπεύει μια ανάλογη κατασκευή σε έναν ψηφιακό κόσμο.

 

ΠΗΓΗ: Guardian 20/5/2012. Το είδα Τρίτη, 22 Μάιος 2012, http://tometopo.gr/home/news/748-to-.html

Η Αποκάλυψη πλησιάζει

 

Του Paul Krugman

 

Αίφνης, εύκολα διαπιστώνουμε ότι το ευρώ – αυτό το μεγαλοπρεπές, ατελές πείραμα νομισματικής ένωσης χωρίς πολιτική ένωση – μπορεί να διαλυθεί. Δεν μιλάμε για μακροχρόνια προοπτική. Θα μπορούσε να καταρρεύσει με εκπληκτική ταχύτητα, σε διάστημα μηνών. Και το κόστος, τόσο οικονομικό όσο και πολιτικό, θα είναι τεράστιο.

Αυτό δεν είναι απαραίτητο να συμβεί. Το ευρώ (ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του) θα μπορούσε να σωθεί. Προϋπόθεση όμως είναι οι ευρωπαίοι ηγέτες, ιδίως στη Γερμανία και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), να αρχίσουν να ενεργούν πολύ διαφορετικά απ' ότι τα τελευταία χρόνια. Πρέπει να σταματήσουν να ηθικολογούν και να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Να σταματήσουν να κωλυσιεργούν και, για μια φορά, να προκαταλάβουν τα γεγονότα.

Μακάρι να μπορούσα να πω ότι είμαι αισιόδοξος.

Όταν γεννήθηκε το ευρώ, ένα κύμα αισιοδοξίας σάρωσε την Ευρώπη – και αυτό, όπως αποδείχτηκε, ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί. Χρήμα έπεσε στην Ισπανία και άλλες χώρες, οι οποίες τότε φάνταζαν σαν ασφαλείς επενδύσεις. Αυτή η πλημμύρα κεφαλαίου τροφοδότησε τεράστιες φούσκες ακινήτων και τεράστια εμπορικά ελλείμματα. Με την οικονομική κρίση του 2008, η πλημμύρα υποχώρησε προκαλώντας σοβαρή ύφεση στις ίδιες χώρες που ανθούσαν νωρίτερα.

Σε εκείνο το σημείο, η έλλειψη πολιτικής ένωσης στην Ευρώπη αποδείχτηκε σοβαρό μειονέκτημα. Η Φλόριντα στις ΗΠΑ και η Ισπανία είχαν αμφότερες φούσκες ακινήτων. Αλλά όταν εκείνη της Φλόριντας έσκασε, οι συνταξιούχοι δανειολήπτες μπορούσαν να συνεχίσουν να βασίζονται στο ότι θα έπαιρναν τις επιταγές της Κοινωνικής Πρόνοιας και Περίθαλψης από την Ουάσινγκτον. Στην Ισπανία δεν υπάρχει παρόμοια υποστήριξη. Γι' αυτό η σκασμένη φούσκα εξελίχθηκε σε δημοσιονομική κρίση.

Η απάντηση της Ευρώπης ήταν η λιτότητα: άγριες περικοπές δαπανών σε μια προσπάθεια να ηρεμήσουν οι αγορές ομολόγων. Όμως, όπως θα σας έλεγε κάθε συνετός οικονομολόγος, οι περικοπές αυτές εμβάθυναν την ύφεση των δοκιμαζόμενων οικονομιών της Ευρώπης, πράγμα που υπονόμευσε περαιτέρω την εμπιστοσύνη των επενδυτών και οδήγησε σε αυξανόμενη πολιτική αστάθεια.

Και τώρα έρχεται η στιγμή της αλήθειας. Η Ελλάδα είναι, προς το παρόν, το επίκεντρο. Οι Έλληνες ψηφοφόροι, δικαίως εξοργισμένοι με τις πολιτικές που προκάλεσαν ανεργία 22% – άνω του 50% στους νέους -, στράφηκαν εναντίον των κομμάτων που επέβαλαν αυτές τις πολιτικές. Και επειδή ολόκληρο το ελληνικό πολιτικό κατεστημένο εξαναγκάστηκε ουσιαστικά να υιοθετήσει μια καταδικασμένη οικονομική ορθοδοξία, το αποτέλεσμα ήταν η άνοδος των εξτρεμιστών. Ο,τι και να συμβεί στις επόμενες εκλογές, το παιχνίδι έχει τελειώσει: η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει τις πολιτικές που απαιτούν οι Γερμανία και η ΕΚΤ.

Και τώρα λοιπόν τί;

Στην Ελλάδα, όλο και περισσότεροι καταθέτες αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες αναμένοντας μια πιθανή ελληνική έξοδο από το ευρώ. Η ΕΚΤ χρηματοδοτεί, στην πραγματικότητα, την απόσυρση των καταθέσεων δανείζοντας στην Ελλάδα τα απαιτούμενα ευρώ. Αν και εφόσον η ΕΚΤ αποφασίσει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να δανείζει, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ και να ξανατυπώσει το δικό της νόμισμα.

Η απόδειξη αυτή ότι η πορεία με το ευρώ είναι αναστρέψιμη, θα οδηγήσει με την σειρά της σε απόσυρση των καταθέσεων από τις ισπανικές και ιταλικές τράπεζες. Η ΕΚΤ θα κληθεί και πάλι να αποφασίσει αν θα παράσχει χρηματοδότηση. Αν αρνηθεί, το ευρώ συνολικά θα καταρρεύσει.

Η χρηματοδότηση όμως δεν είναι αρκετή. Η Ιταλία και, ιδίως, η Ισπανία πρέπει να αποκτήσουν ελπίδα – ένα οικονομικό περιβάλλον στο οποίο θα έχουν προοπτικές εξόδου από την λιτότητα και την ύφεση. Ρεαλιστικά, ένα τέτοιο περιβάλλον θα προκύψει αν η ΕΚΤ εγκαταλείψει την μονομανία της με την σταθερότητα των τιμών, δεχθεί και, μάλιστα, ενθαρρύνει αρκετά χρόνια με πληθωρισμό 3% ή 4% στην Ευρώπη (κι ακόμη παραπάνω στη Γερμανία).

Τόσο οι τραπεζίτες της ΕΚΤ όσο και η Γερμανία απεχθάνονται αυτή την ιδέα, αλλά είναι ο μοναδικός τρόπος για να σωθεί το ευρώ. Τα τελευταία 2,5 χρόνια, οι ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετώπισαν την κρίση με ημίμετρα που αγοράζουν χρόνο, τον οποίο όμως δεν εκμεταλλεύτηκαν. Τώρα ο χρόνος τελειώνει.

Θα σταθεί λοιπόν η Ευρώπη στο ύψος των περιστάσεων; Ας το ελπίσουμε – και όχι γιατί τυχόν κατάρρευση του ευρώ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις παγκοσμίως. Το μεγαλύτερο κόστος θα είναι πολιτικό.

Η αποτυχία του ευρώ ισοδυναμεί με τεράστια ήττα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Θα έχει επίσης τις ίδιες επιπτώσεις που η αποτυχία της λιτότητας έχει στην Ελλάδα, κηλιδώνοντας τα μεγάλα κόμματα και ενδυναμώνοντας τους εξτρεμιστές.

Όλοι μας έχουμε συμφέρον να επιτύχει η Ευρώπη – όμως εξαρτάται από τους ίδιους τους Ευρωπαίους να επιτύχουν. Ολόκληρος ο κόσμος περιμένει να δει αν θα ανταποκριθούν στο έργο αυτό.

Οι ακυβέρνητες Πολιτείες της Ευρώπης

 

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

 

Η κρίση της Eυρωζώνης μετατρέπεται σε κρίση της δημοκρατίας,

 καθώς η βούληση των ψηφοφόρων συγκρούεται με την ισχύ των αγορών

 

Στο βιβλίο του «Μετά το Εθνος – Κράτος», που εκδόθηκε το 2000, ο Γερμανός στοχαστής Γιούργκεν Χάμπερμας διατύπωσε ορισμένες σκέψεις, οι οποίες στο φως της σημερινής κρίσης της Eυρωζώνης μοιάζουν προφητικές:

«Ο εξοστρακισμός της πολιτικής από την αγορά μεταφράζεται στο γεγονός ότι το εθνικό κράτος χάνει βαθμιαία τη δυνατότητά του να επιβάλλει δασμούς, να αναζωογονεί την οικονομική ανάπτυξη και κατ' αυτόν τον τρόπο να σταθεροποιεί τις βάσεις της κοινωνικής του νομιμοποίησης (…). Αντιμέτωπες με τη διαρκή απειλή της διαφυγής κεφαλαίων, οι εθνικές κυβερνήσεις μπαίνουν σε μια τρελή κούρσα κατεδάφισης των κρατικών, προστατευτικών μέτρων και μείωσης του κόστους εργασίας. Αποτέλεσμα είναι η συσσώρευση εξοργιστικών προνομίων για τους λίγους, η διεύρυνση σε πρωτοφανή βαθμό των εισοδηματικών ανισοτήτων, η αύξηση της ανεργίας και η κοινωνική περιθωριοποίηση ολοένα και μεγαλύτερου πληθυσμού φτωχών».

Η ανατροπή 12 Ευρωπαίων προέδρων και πρωθυπουργών από την έναρξη της κρίσης, το 2008, και ιδιαίτερα οι πρόσφατοι εκλογικοί σεισμοί σε Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία και Ρηνανία – Βεστφαλία διαμηνύουν ότι η κρίση του ευρώ μετατρέπεται σε κρίση του πολιτικού συστήματος, κρίση εξουσίας. Μία μετά την άλλη, οι κυβερνώσες πλειοψηφίες «λιώνουν σαν παγωτά κάτω από τον ήλιο», έγραφαν τις προάλλες οι Financial Times. «Ο Ντε Γκωλ αναρωτιόταν πώς θα μπορούσε κανείς να κυβερνήσει μια χώρα που φτιάχνει 246 διαφορετικά τυριά, αλλά η διακυβέρνηση μιας ηπείρου με ένα μόνο νόμισμα αποδεικνύεται ακόμη δυσκολότερο έργο», σχολίαζε στο κύριο άρθρο του ο Guardian.

Προβλέποντας με ακρίβεια το πολιτικό τσουνάμι που επρόκειτο να πλήξει την Ευρώπη, ο Βόλφγκανγκ Στρικ, διευθυντής του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στην Κολωνία, έκανε λόγο το περασμένο φθινόπωρο, από τις στήλες του περιοδικού New Left Review, για «κρίση του δημοκρατικού καπιταλισμού». Ο Γερμανός κοινωνιολόγος προειδοποιούσε ότι, σε συνθήκες γενικευμένης λιτότητας, έρχονται σε σύγκρουση οι δύο θεμελιώδεις αρχές των μεταπολεμικών, ευρωπαϊκών κοινωνιών: Η αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της ελεύθερης αγοράς και η ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών μέσω του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος.

«Οι αγορές έχουν αρχίσει να υπαγορεύουν με πρωτοφανείς τρόπους σε κατ' όνομα κυρίαρχα και δημοκρατικά κράτη τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν» γράφει ο Στρικ. «Οι ίδιοι οίκοι αξιολόγησης, που εδρεύουν στο Μανχάταν και έπαιξαν βασικό ρόλο στην καταστροφή των χρηματαγορών, απειλούν σήμερα να υποβαθμίσουν κρατικά ομόλογα (…) Αποτέλεσμα είναι οι πολίτες να βλέπουν τις κυβερνήσεις τους όχι σαν εκπροσώπους της δικής τους βούλησης, αλλά ως πράκτορες άλλων κρατών ή διεθνών οργανισμών, σαν το ΔΝΤ ή την Ε.Ε.». Η ανάλυση του Στρικ τελείωνε με μια δυσοίωνη πρόβλεψη: «Στον βαθμό που οι ψηφοφόροι δεν έχουν πραγματικά περιθώρια επιλογής, μπορεί να αντιμετωπίσουν τις εκλογές ως φάρσα, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει κάθε είδους πολιτική αταξία, από την αποχή και την άνοδο λαϊκιστικών κομμάτων, μέχρι και εξεγέρσεις στους δρόμους».

Δυστυχώς, αντί να εξαγάγει τα οφθαλμοφανή συμπεράσματα από αυτό που η γαλλική Le Monde αποκαλεί «εξέγερση των ψηφοφόρων», το κυρίαρχο τμήμα των ελίτ έχει αποδυθεί σε μια προσπάθεια «να βάλει μυαλό» στις «καθυστερημένες» μάζες μέσω ενός είδους οικονομικής τρομοκρατίας. Με άρθρο του στη Wall Street Journal, ο εκδότης της γερμανικής Die Zeit, Γιόζεφ Γιόφε, χαρακτήρισε την ψήφο Γάλλων και Ελλήνων ως «ευρωπαϊκή εξέγερση εναντίον της πραγματικότητας», υποστηρίζοντας ότι «οι νικητές των εκλογών είναι εκείνοι που φώναζαν: Σταματήστε τον κόσμο, θέλουμε να κατέβουμε»!

Σε μια ανάλογη εκδήλωση ολιγαρχικής περιφρόνησης των πολιτών, ο Economist χαρακτήρισε την ετυμηγορία των Ελλήνων «σπασμό μανίας» και σκιαγράφησε το σενάριο που δεν αποκλείεται να εκτυλιχθεί εν όψει των νέων εκλογών του Ιουνίου: Διακοπή της χρηματοδότησης από ΔΝΤ – Ε.Ε., αδυναμία καταβολής μισθών και συντάξεων – «μια προοπτική που μπορεί να φέρει τους ψηφοφόρους στα σύγκαλά τους». Η ιστοσελίδα του βρετανικού περιοδικού προσέθετε, επικαλούμενη Ελληνα πρώην υπουργό: «Ίσως θα έπρεπε να δούμε τα χθεσινά αποτελέσματα ως τον πρώτο γύρο των εκλογών, όπου ο κόσμος εκτονώθηκε, ενώ στον δεύτερο γύρο θα ψηφίσει σύμφωνα με τα πραγματικά του συμφέροντα». Θα δούμε…

 

Περί εκτροπής

 

Το μέγα ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν η συνέχιση της δρακόντειας λιτότητας οδηγεί όχι μόνο σε οικονομικό αδιέξοδο, αλλά και σε κάποιου είδους απολυταρχική εκτροπή. Χαρακτηριστικά, οι Irish Times, σε κύριο άρθρο τους, σημείωναν:

«Η Ελλάδα δικαιούται τη συμπάθεια και την αλληλεγγύη της Ε.Ε., την αναγνώριση της δημοκρατικής επιλογής της και των επικίνδυνων συνεπειών που θα είχε η εγκατάλειψη οποιουδήποτε κράτους, συμπεριλαμβανομένης της ανόδου φασιστικών κινημάτων ή ακόμη και σκέψεων για στρατιωτικό πραξικόπημα». Στο ίδιο μήκος κύματος, το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel παραλλήλιζε την ταπείνωση που υφίσταται η Ελλάδα σήμερα με εκείνη που υπέστη η Γερμανία με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, επισείοντας τον κίνδυνο να προκύψει «μια τεταμένη κατάσταση, που θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε στρατιωτικό πραξικόπημα».

Εκφράζοντας τη γνώμη πολλών που θεωρούν ότι η σημερινή πορεία της Ευρώπης είναι αυτοχειριαστική, ο Ζαν – Πολ Φιτουσί, οικονομικός σύμβουλος του νέου προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, δήλωσε με συνέντευξή του σε ιταλική εφημερίδα: «Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο είναι τρέλα για δύο λόγους: δεν συμβάλλει καθόλου στην αντιμετώπιση του χρέους και υπονομεύει την εθνική μας δημοκρατία, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την άνοδο του εξτρεμισμού». Τίποτα μέχρι στιγμής δεν υποδηλώνει, ωστόσο, ότι παρόμοιες εκκλήσεις βρίσκουν ευήκοα ώτα στο πραγματικό κέντρο βάρους της σημερινής Ευρώπης, το Βερολίνο.

 

Σε ρόλο πολιτικού πειραματόζωου η Ελλάδα

 

Μέχρι την περασμένη Κυριακή η Ελλάδα αντιμετωπιζόταν ως οικονομικό πειραματόζωο της Ευρωζώνης. Μετά την ανατροπή που έφεραν οι εκλογές, φαίνεται ότι αρκετοί θα ήθελαν να δουν τη χώρα μας στον νέο ρόλο του πολιτικού πειραματόζωου: Το ριψοκίνδυνο στοίχημα είναι να «συνετισθεί» το εκλογικό σώμα, αφού προηγουμένως τιμωρηθεί με κάποιο οικονομικό σοκ που θα δημιουργήσει έκρυθμη κοινωνική κατάσταση, προς γνώσιν και συμμόρφωσιν των υπολοίπων, δυνητικά απείθαρχων Ευρωπαίων.

Το σκεπτικό όσων υποστηρίζουν σενάρια καταστροφής συνοψίζεται ως εξής: Η Ελλάδα δεν είναι Αργεντινή, δεν εξάγει σχεδόν τίποτα, έχει μεγάλο πρωτογενές έλλειμμα, επομένως δεν θα μπορεί να πληρώνει μισθούς και συντάξεις αν οι Ευρωπαίοι της κόψουν τα δάνεια. Αν λοιπόν φύγουμε από το Μνημόνιο, θα αναγκαστούμε να φύγουμε και από το ευρώ, κάτι που σημαίνει οικονομική καταστροφή και κοινωνική διάλυση – κάτι τόσο αυτονόητο, όσο τα αξιώματα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας. ΄Η μήπως όχι;

Πρώτα απ' όλα, όσο και αν ο κ. Σόιμπλε διαμηνύει ότι η Ευρωζώνη δεν φοβάται ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας γιατί έχει ήδη θωρακιστεί απέναντι σ' αυτό το ενδεχόμενο, είναι αμφίβολο αν το πιστεύει στ' αλήθεια ή αν πρόκειται για πόλεμο νεύρων με την Αθήνα. Πολλοί είναι αυτοί που εκτιμούν ότι, με βάση το χάλι των ισπανικών τραπεζών και την εύθραυστη κατάσταση όχι μόνο της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, αλλά και της Ιταλίας, ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας θα μπορούσε να πυροδοτήσει φαινόμενο ντόμινο απρόβλεπτης έκτασης και έντασης. Ήδη, ο οίκος Fitch προειδοποίησε ότι, αν βγει η Ελλάδα από το ευρώ, θα υποβαθμίσει σειρά ευρωπαϊκών χωρών, ακόμη και τη Γαλλία.

Αναφορικά με το πρωτογενές έλλειμμα (αυτό δηλαδή που θα πρέπει να καλύψουμε αν κάνουμε στάση πληρωμών), σύμφωνα με τα εντελώς πρόσφατα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους είναι αυτή τη στιγμή 1,68 δισ. ευρώ και προβλέπεται μέχρι το τέλος της χρονιάς να έχει μειωθεί σε 1,089 δισ. Μιλάμε δηλαδή για ένα ποσό που αντιστοιχεί σε 100 μόλις ευρώ κατά κεφαλή – όχι και τόσο τρομερό όσο συνήθως ακούμε.

Έπειτα, όπως έγραψε τη βδομάδα που πέρασε ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν, η Ελλάδα του σήμερα, με όλα τα προβλήματά της, έχει περισσότερες εξαγωγές, σε σύγκριση με το ΑΕΠ, από ό,τι είχε η Αργεντινή όταν έκανε στάση πληρωμών και αποδεσμεύτηκε από το δολάριο. Και αν η Αργεντινή είχε κυρίως βιομηχανικές και αγροτικές εξαγωγές, οι δύο βασικές βιομηχανίες της Ελλάδας είναι η ναυτιλία και ο τουρισμός, ο οποίος θα ωφεληθεί αμέσως από ένα λιγότερο σκληρό νόμισμα.

Ακόμη και σε φιλελεύθερα έντυπα, όπως οι Financial Times του Λονδίνου, οι ενθαρρυντικές φωνές προς την Ελλάδα ακούγονται ολοένα και ισχυρότερες. Ιδού τι έγραφε, την επομένη των εκλογών, ο Βόλφγκανγκ Μίνχαου:

«Ακολουθώντας το πρόγραμμα Ε.Ε. – ΔΝΤ, η Ελλάδα θα καταλήξει σε δέκα χρόνια ύφεσης, αναπόδραστη έξοδο από το ευρώ και πιθανόν κατάρρευση της Δημοκρατίας. Θεωρώ την προσέγγιση του κ. Τσίπρα πολύ ριψοκίνδυνη. Αλλά αντιλαμβάνομαι γιατί οι Ελληνες θα τον ψήφιζαν. Η θέση του είναι οπωσδήποτε περισσότερο λογική από εκείνη του κεντρώου κατεστημένου υπέρ της λιτότητας, που δεν μπορεί να προσφέρει προοπτική οικονομικής ανάπτυξης».

 

Και ζήλια;

 

Περισσότερο προωθημένος, ο οικονομολόγος Αρβίντ Σουμπραμανιάν έγραψε στην ίδια εφημερίδα άρθρο με τίτλο «Η έξοδος της Ελλάδας μπορεί να προκαλέσει ζήλια στην Ευρωζώνη»! Ο αρθρογράφος υποστηρίζει ότι, αν και οι άμεσες συνέπειες από την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα είναι οδυνηρές, η ανάκαμψη θα έρθει γρήγορα, θα είναι δυναμική και θα διαρκέσει πολλά χρόνια. Η ανάλυσή του καταλήγει ως εξής:

«Η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως παρίας που μολύνει την Ευρωζώνη, αλλά η έξοδός της μπορεί να την καταστήσει πολύ μεγαλύτερη απειλή για την επιβίωση του κοινού νομίσματος. Αν η εγκατάλειψη του ευρώ δημιουργήσει συνθήκες ζωηρής ανάκαμψης στην Ελλάδα, το μοντέλο μπορεί να αποδειχθεί μεταδοτικό. Η ελληνική τραγωδία μπορεί τελικά να μην εξελιχθεί με τόσο οδυνηρό τρόπο για τους Ελληνες, αλλά να φέρει την πραγματική τραγωδία στην Ευρωζώνη και στο ίδιο το ευρωπαϊκό σχέδιο».

 

Περί κυβερνήσεων «τεχνοκρατών»

 

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της πολιτικής κρίσης που πλήττει την Ευρώπη είναι ο σχηματισμός κυβερνήσεων «τεχνοκρατών», μη εκλεγμένων, όπως η κυβέρνηση Μόντι.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός υπήρξε στέλεχος της Goldman Sachs, της Coca Cola και του οίκου αξιολόγησης Moody's, ο οποίος εξόργισε τους Ιταλούς υποβαθμίζοντας 26 τράπεζες της χώρας τους. Επί πλέον, υπήρξε επικεφαλής του ευρωπαϊκού βραχίονα της Τριμερούς Επιτροπής – ανωτάτου επιπέδου think tank των ελίτ ΗΠΑ, Ευρώπης και Ιαπωνίας- και στέλεχος του Ατλαντικού Συμβουλίου. Αποστολή του τελευταίου είναι «να προωθήσει την εποικοδομητική αμερικανική ηγεσία και εμπλοκή στις διεθνείς υποθέσεις» και σημαίνον στέλεχός του ο Χένρι Κίσινγκερ.

Όπως γράφει στο τελευταίο της τεύχος η γαλλική Le Monde Diplomatique, μεταξύ των υπουργών της κυβέρνησης Μόντι ξεχωρίζουν: ο υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης Κοράντο Πασέρα, γενικός διευθυντής της εταιρείας Intesa San Paolo, η υπουργός Εργασίας Ελσα Φορνέρο, αντιπρόεδρος της ίδιας εταιρείας, ο υπουργός Παιδείας και Ερευνας Φραντσέσκο Προφούμο, στέλεχος της τράπεζας UniCredit και Telecom Italia, ο υπουργός Τουρισμού και Αθλητισμού Πιέρο Γκνούντι, στέλεχος της UniCredit και ο συντονιστής του κοινοβουλευτικού έργου Πιέρο Τζιάρντα, αντιπρόεδρος της τράπεζας Banco Popolare και μέλος της διοίκησης της Pirelli.

 

Ιnfo

– Geoffrey Geunes, «Les marches ont un visage», Le Monde Diplomatique, Mai 2012.

– Wolfgang Streek, «Markets versus Voters», New Left Review, Sept/Oct 2011.

 – Guy Hermet, «L' Hiver de la Democratie ou le Nouveau Regime», Armand Collin, 2007.

– Jurgen Habermas, «Apres l' Etat- Nation», Fayard, 2000.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ την Κυριακή 20/5/2012, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_20/05/2012_482880

 Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ:

Διλήμματα και εκβιασμοί, του τύπου «δραχμή ή μνημόνιο» δεν υπάρχουν, είναι ψευδή και δεν πρέπει να δώσουμε σημασία – πόσο μάλλον όταν κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει έναν αποφασισμένο λαό, αλλά όλοι μπορούν να ποδοπατήσουν έναν τρομοκρατημένο λαό – Μέρος ΙΙ

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Συνέχεια από το Μέρος Ι       Η ΙΤΑΛΙΑ

Όπως και στην Ισπανία, επιχειρείται στην Ιταλία μία σιωπηλή επίθεση στις τράπεζες (bank run), από τους τρομοκρατημένους καταθέτες – οι οποίοι τοποθετούν τις αναλήψεις τους σε γερμανικά ομόλογα δημοσίου και αλλού (με αποτέλεσμα να χρηματοδοτείται η Γερμανία με επιτόκια της τάξης του 1,5%). Μέχρι στιγμής η ΕΚΤ, με τη βοήθεια των κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ευρωζώνης, ελέγχει σε κάποιο βαθμό το πρόβλημα – ενώ η γερμανική κεντρική τράπεζα έχει δανείσει το ευρωσύστημα (Target II), με περίπου 600 δις €.

Όσον αφορά τη διατήρηση των επιτοκίων δανεισμού, για την αγορά ομολόγων του δημοσίου (χρηματοδότηση των κρατών), σε σχετικά βιώσιμα επίπεδα, η ΕΚΤ έχει φροντίσει επίσης – αυξάνοντας σε μεγάλο βαθμό την ποσότητα χρήματος (1 τρις €) και το δανεισμό των εμπορικών τραπεζών με χαμηλά επιτόκια. Παράλληλα, οι πλεονασματικές χώρες (Γερμανία, Ολλανδία κλπ.), διακινδυνεύουν τεράστια ποσά από τις πωλήσεις επί πιστώσει, καθώς επίσης από τις επενδυτικές τοποθετήσεις τους, στις ασθενείς οικονομίες της Ευρωζώνης.

Αν και το πρόβλημα της Ιταλίας είναι εύκολα επιλύσημο (όπως και της Ελλάδας), επειδή το ιδιωτικό χρέος της δεν είναι τόσο μεγάλο, όσο αυτό της Ισπανίας, η κατάσταση στο εσωτερικό της είναι εξαιρετικά έντονη. Για να μην επεκταθούμε περισσότερο, αρκούν ίσως τα παρακάτω για να την περιγράψουν:

"Σύμφωνα με την επικρατούσα πεποίθηση στην Ιταλία, αυτοί που ανέκαθεν πλήρωναν για όλους τους υπόλοιπους, ήταν οι φτωχοί εργαζόμενοι – όχι οι μεγάλοι φοροφυγάδες, οι «φοροαποφεύγουσες» πολυεθνικές και οι πλούσιοι, οι οποίοι συνεχίζουν να απολαμβάνουν «φορολογική ασυλία», με τη διαφθορά και τη διαπλοκή να βασιλεύει παντού. Αυτό όμως που εξοργίζει περισσότερο από κάθε τι άλλο τους Ιταλούς είναι η ασυδοσία του δημοσίου, όσον αφορά την πληρωμή των υποχρεώσεων του. Το κράτος χρωστάει στις ιδιωτικές επιχειρήσεις περισσότερα από 300 δις € – με αποτέλεσμα πολλές μικρομεσαίες εταιρείες να «κάθονται» επάνω σε απλήρωτα τιμολόγια, τα οποία αφορούν τις απαιτήσεις τους απέναντι στο δημόσιο, για υπηρεσίες που έχουν προ πολλού ολοκληρωθεί. Από την άλλη πλευρά, τόσο οι πολίτες, όσο και οι επιχειρήσεις, είναι υποχρεωμένοι να εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος εμπρόθεσμα – γεγονός που προκαλεί βίαιες αντιδράσεις, όπως τις επιθέσεις στην ιδιωτική εταιρεία είσπραξης φόρων Equitalia.

Αντίθετα με την Ελλάδα, στην οποία οι αντιδράσεις είναι ακόμη πολύ περιορισμένες, στην Ιταλία έχουν εμφανισθεί καταστάσεις αναρχίας – όπως συμπεραίνει κανείς από τις ατομικές ενέργειες εναντίον κρατικών υπηρεσιών, καθώς επίσης από την επίθεση εναντίον ενός «manager» την προηγούμενη εβδομάδα, ο οποίος πυροβολήθηκε στο δρόμο.

Την ευθύνη αυτής της ενέργειας ανέλαβε μία αναρχική ομάδα – γεγονός που θύμισε τη δεκαετία του 70, κατά την οποία οι πυροβολισμοί στα πόδια χαρακτήριζαν τον τρόπο επίθεσης της «ερυθρής ταξιαρχίας» (μίας τρομοκρατικής ομάδας, η οποία ήταν τότε υπεύθυνη για δολοφονίες και απαγωγές, με στόχο την «απορρύθμιση» της χώρας).

Στην Ιταλία, οι Αρχές υποπτεύονται τη σύνδεση των σημερινών αναρχικών ομάδων, με αντίστοιχες Ελληνικές – με αποτέλεσμα να έχει προβληματιστεί το κράτος σε μεγάλο βαθμό. Η επιτροπή εθνικής ασφάλειας της χώρας θα αποφασίσει πιθανότατα τη δραστηριοποίηση του στρατού, για την προστασία των δημοσίων οργανισμών και των κεντρικών εγκαταστάσεων των μεγάλων επιχειρήσεων.

Πολλοί αναρωτιούνται, εάν θα δούμε σύντομα και στην Ευρώπη τη δημιουργία «πράσινων ζωνών», όπως στη Βραζιλία, στο Ιράκ κλπ. – ζώνες ερμητικά κλεισμένες και προστατευμένες με αστυνομικούς ή/και με στρατό, εντός των οποίων θα ζουν και θα εργάζονται εκείνοι οι πολίτες, οι οποίοι θα μπορούν να ανταπεξέλθουν με το κόστος.

Όπως λέγεται στην Ιταλία, η άγρια πολιτική λιτότητας, σε συνδυασμό με την υπερβολική φορολόγηση όλων εκείνων, οι οποίοι δεν μπορούν να την αποφύγουν, αφενός μεν εκτρέφει τον εξτρεμισμό (ακροδεξιό και ακροαριστερό), αφετέρου την καθαρή τρομοκρατία και την αναρχία – με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και μεγαλύτερος ο κίνδυνος κοινωνικών εξεγέρσεων σε μία κλίμακα, η οποία θα είναι αδύνατον να ελεγχτεί".

Η ΓΑΛΛΙΑ

Κατά την άποψη μας, το πρόβλημα της Γαλλίας είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό της Ιταλίας – όχι μόνο λόγω του απολύτου μεγέθους του, αλλά και των δομών του δημοσίου της χώρας (γραφειοκρατία κλπ.), για τις οποίες είναι απαραίτητη μία αναδιάρθρωση, σχεδόν ανάλογη με αυτήν της Ελλάδας. Δυστυχώς για τη Γαλλία, η βιομηχανία της έχει συρρικνωθεί σε μεγάλο βαθμό, οι επιχειρήσεις της είναι υπερβολικά χρεωμένες, ενώ οι τράπεζες της αρκετά εκτεθειμένες στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.

Η Γαλλία είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της Ισπανίας (112 δις € – πηγή BBC, Ιούνιος 2011), η οποία είναι με τη σειρά της ο κύριος δανειστής της Πορτογαλίας (65,7 δις €) – επίσης της Ελλάδας (41,4 δις €) και της Ιταλίας, η οποία οφείλει στη Γαλλία το τεράστιο ποσόν των 309 δις €. Επομένως, είναι εγκλωβισμένη επικίνδυνα στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης, αποτελώντας το κεντρικό συγκοινωνούν δοχείο του Νότου. Τέλος, η εκτίμηση της Γερμανίας για τη Γαλλία είναι η παρακάτω:

"Η Γαλλία είναι τόσο λίγο αυτάρκης, όσο και η οποιαδήποτε άλλη βιομηχανική χώρα της Ευρώπης ή του πλανήτη. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, πρέπει να είναι ανταγωνιστική ή, καλύτερα, να γίνει ξανά. Κάτι τέτοιο μπορεί να το πετύχει, εντός της Ευρωζώνης, είτε με τη βοήθεια της εσωτερικής υποτίμησης (μειώσεις μισθών), είτε με ένα «άγριο» πρόγραμμα λιτότητας, όπως αυτό που εφαρμόζεται στην Ελλάδα.

Εάν η Γαλλία αποφασίσει να παραμείνει στην Ευρωζώνη, τότε διακινδυνεύει έναν εμφύλιο πόλεμο, μέσα από εκτεταμένες κοινωνικές αναταραχές.

Η μοναδική εναλλακτική δυνατότητα του νέου προέδρου της είναι να εγκαταλείψει αμέσως τη ζώνη του ευρώ, να υιοθετήσει ξανά το φράγκο και να το αφήσει να υποτιμηθεί όσο περισσότερο γίνεται. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορεί η Γαλλία να κερδίσει ξανά την εξαγωγική ισχύ της, την οποία έχει χάσει εντελώς, καθώς επίσης ο πρόεδρος της να αποφύγει τη μάχη εναντίον της αριστεράς – επίσης, την μη τήρηση των (σοσιαλιστικά υπερβολικών) προεκλογικών του υποσχέσεων" (W. Hanke).

ΤΟ ΔΟΜΙΚΟ (ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΟ) ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη των οικονομολόγων μεγάλης επενδυτικής τράπεζας, υπάρχει ένα όριο ταχύτητας (speed limit) στην επιδιωκόμενη πολιτική λιτότητας και περιορισμού των ελλειμμάτων μίας χώρας. Ειδικότερα, όταν οι μειώσεις των δαπανών και οι αυξήσεις των φόρων φτάσουν σε ένα ορισμένο «ανώτατο» μέγεθος, τότε επενεργούν αρνητικά σε μία Οικονομία, δυσχεραίνοντας «αντιπαραγωγικά» τη συνολική της θέση και προοπτική.

Το όριο αυτό επιτυγχάνεται, κατά μέσον όρο, όταν οι κυβερνήσεις προσπαθούν να περιορίσουν αμέσως τα «δομικά ελλείμματα» της χώρας τους, προ τόκων, περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ της. Για να έχουμε μία συγκριτική εικόνα, η Ελλάδα, έχει μειώσει το «δομικό» της έλλειμμα περισσότερο από το 12% του ΑΕΠ της από το 2009 – κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα σε μία ανεπτυγμένη οικονομία (η Γερμανία, κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του δικού της προγράμματος λιτότητας, με την ονομασία «Agenda 2010», δεν είχε υπερβεί ποτέ το 2% του ΑΕΠ της).

Πάντοτε κατά την ίδια μελέτη, τα επιτρεπόμενα «όρια ταχύτητας» μείωσης των δομικών ελλειμμάτων, διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή – ενώ μπορεί να είναι χαμηλότερα από το 2%, αλλά ποτέ υψηλότερα. Εάν η οικονομία ενός κράτους είναι εξαγωγική, όπως στο παράδειγμα της Γερμανίας ή της Ολλανδίας, τότε η ζημία που προκαλούν τα προγράμματα λιτότητας είναι μικρότερη, επειδή η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης αντισταθμίζεται από την αύξηση των εξαγωγών – για εκείνο το χρονικό διάστημα όμως και εφόσον η ανάπτυξη στις υπόλοιπες χώρες του εξωτερικού είναι θετική.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, στις σημερινές συνθήκες παγκόσμιας ύφεσης, καθώς επίσης μίας γενικότερης κρίσης χρέους και δανεισμού, το 2% «δομική λιτότητα», ακόμη και για ένα εξαγωγικά ισχυρό κράτος, θα ήταν αδύνατον να επιτευχθεί – πόσο μάλλον σε μία αδύναμη εξαγωγικά χώρα, όπως η Ελλάδα, η οποία οδηγείται στην κυριολεξία στο «ικρίωμα» από τη Γερμανία, ένα κράτος που γνωρίζει πολύ καλά ότι, απαιτεί το ανέφικτο από τη χώρα μας.

Περαιτέρω, εάν υπάρχουν επί πλέον σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, όπως στην περίπτωση των χωρών-μελών της Ευρωζώνης,  οι οποίες αποκλείουν την υποτίμηση του νομίσματος, τα «όρια ταχύτητας» μείωσης των δομικών ελλειμμάτων είναι ακόμη μικρότερα. Επίσης, όταν η εκάστοτε κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να βοηθήσει, μειώνοντας τα βασικά επιτόκια δανεισμού.

Στην περίπτωση λοιπόν της Ελλάδας, οι εξαγωγές της οποίας είναι της τάξης του 10% του ΑΕΠ, ενώ η κεντρική της τράπεζα δεν μπορεί να βοηθήσει, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, το ΑΕΠ της έχει συρρικνωθεί σχεδόν κατά 20% από το ξεκίνημα της κρίσης – επίσης δεν αποτελεί έκπληξη το ότι, το ποσοστό του δημοσίου χρέους της, ως προς το ΑΕΠ, συνεχίζει να αυξάνεται, παρά τη τρομακτική πολιτική λιτότητας.

Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, το «δομικό» (διαρθρωτικό) έλλειμμα είναι εκείνο το έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται (απομονώνονται) οι επιδράσεις από τις διακυμάνσεις του ρυθμού ανάπτυξης – οι οποίες είναι εποχιακές, με αποτέλεσμα να διαφοροποιούν, μη ισορροπημένα, τα μεγέθη (φορολογικά έσοδα κλπ.). Στο παράδειγμα της Ελλάδας, το έλλειμμα λόγω της ύφεσης από τα «έκτακτα μέτρα», δεν θα έπρεπε να συνυπολογίζεται, εάν θα επιθυμούσαμε να εξετάσουμε αντικειμενικά το ποσοστό μείωσης του.

Ειδικότερα, εάν το ΑΕΠ της Ελλάδας επανερχόταν στο προηγούμενο μέγεθος του (240 δις €), τότε τα έσοδα του δημοσίου θα αυξάνονταν κατά περίπου 9 δις € – με αποτέλεσμα να εμφανίζει πρωτογενές (προ τόκων) πλεόνασμα, ενώ το έλλειμμα (20 δις €) να περιορισθεί από περίπου 9,5% του σημερινού ΑΕΠ (206 δις €), στα 4,6% του ΑΕΠ πριν από την ύφεση (αριθμοί κατά προσέγγιση).

Εάν δε η Ελλάδα δανειζόταν με το επιτόκιο που δανείζεται η Γερμανία (1,5%), τότε οι τόκοι θα μειώνονταν στα 4 δις €, από περίπου 14 δις € (στα 270 δις € σημερινό χρέος), οπότε το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα μηδενιζόταν. Ήδη η Κομισιόν έχοντας κατανοήσει το θέμα του δομικού (διαρθρωτικού) ελλείμματος, προσανατολίζεται σε έναν νέο τρόπο αποτύπωσης των μεγεθών, ο οποίος θα το συμπεριλαμβάνει.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

"Κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει έναν αποφασισμένο λαό, αλλά όλοι μπορούν να ποδοπατήσουν έναν τρομοκρατημένο λαό". 

Από την παραπάνω ανάλυση συμπεραίνουμε ξανά ότι, η Ελλάδα χρησιμοποιείται για την κάλυψη των τεράστιων προβλημάτων της Ευρωζώνης, των ισχυρών κρατών της (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία), καθώς επίσης των Η.Π.Α. – από όπου αναμένεται να ξεσπάσει κάποια στιγμή η μητέρα των κρίσεων.

Οφείλουμε λοιπόν να κάνουμε υπομονή, να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να πάψουμε να επηρεαζόμαστε – περιμένοντας να δούμε εάν θα συμφωνηθεί είτε η από κοινού αντιμετώπιση της κρίσης (Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης), είτε η διάλυση της Ευρωζώνης. Φυσικά δεν πρέπει να ληφθεί κανένα απολύτως νέο μέτρο – πόσο μάλλον να μειωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις, ή να αυξηθεί η φορολογία.

Περαιτέρω, όπως έχουμε αναφέρει αρκετές φορές, διλήμματα και συνεχιζόμενοι εκβιασμοί, από όπου και αν προέρχονται, του τύπου «δραχμή ή μνημόνιο» δεν υπάρχουν – είναι ψευδή και δεν πρέπει να δώσουμε καμία απολύτως σημασία, όταν κληθούμε να επιλέξουμε ξανά στις εκλογές. Άλλωστε, ο μοναδικός τρόπος για να καταλήξουμε οικιοθελώς στη δραχμή, δεν είναι άλλος από την πιστή εφαρμογή του μνημονίου – το οποίο επινοήθηκε ενδεχομένως με αυτόν ακριβώς το σκοπό. 

Σε κάθε περίπτωση, το ΔΝΤ πρέπει να εκδιωχθεί άμεσα από την Ευρωζώνη και από την Ελλάδα, εάν δεν θέλουμε να καταστραφούν όλες οι επόμενες γενιές – εάν δεν επιθυμούμε να επιτρέψουμε τη λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας μας, την εξαθλίωση των συμπολιτών μας και το διεθνή εξευτελισμό της Ελλάδας.

Φυσικά, οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να παραμείνουμε στο ευρώ και στην Ενωμένη Ευρώπη – κάτι που κανένας δεν μπορεί να μας το απαγορεύσει, κανένας δεν μπορεί να μας αναγκάσει να κάνουμε το αντίθετο, αλλά ούτε και να το συνδέσει με «ενδοτικές παραχωρήσεις» εκ μέρους μας. Ακόμη και αν μας υποχρεώσουν να χρεοκοπήσουμε, σταματώντας τη χρηματοδότηση του δημοσίου, εμείς θα προτιμούσαμε να συμβεί εντός της Ευρωζώνης – αφού κανένας δεν μπορεί να μας επιβάλλει κάτι άλλο.  

Επίσης δεν υπάρχουν διλήμματα «κυβέρνησης ή ακυβερνησίας», αφού έχουν λυθεί από το σύνταγμα μας – πόσο μάλλον όταν, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ελλάδα έχει μία κυβέρνηση, έστω προσωρινή, για την οποία δεν συντρέχει κανένας λόγος να ντρεπόμαστε.

Ως οφείλει, ένας γιατρός είναι στο υπουργείο υγείας, ένας στρατιωτικός στο υπουργείο άμυνας, ανιδιοτελείς επιστήμονες σε όλα σχεδόν τα υπόλοιπα – συνολικά, ένας περιορισμένος αριθμός υπουργών, ανάλογος με τον πληθυσμό, τις οικονομικές δυνατότητες και τις υποχρεώσεις της πατρίδας μας.

Παράλληλα, αν και για διαδικαστικούς λόγους (υπηρεσιακή κυβέρνηση), υπάρχει για πρώτη φορά σαφής διαχωρισμός της εκτελεστικής από τη νομοθετική εξουσία, σε σημείο που να αναρωτιέται κανείς, εάν θα ήταν αυτή η τελική λύση (σε συνδυασμό ίσως με την άμεση δημοκρατία) που θα επιθυμούσαν οι Έλληνες Πολίτες – αφού οι βουλευτές και τα κόμματα είναι αυτά ακριβώς που επιλέχθηκαν, από την πλέον ώριμη, από τη μοναδική καλύτερα «εκλογική ανατροπή» σε ολόκληρη την Ευρώπη, για την οποία είμαστε όλοι υπερήφανοι. 

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 20. Μαΐου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2605.aspx

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ:

Διλήμματα και εκβιασμοί, του τύπου «δραχμή ή μνημόνιο» δεν υπάρχουν, είναι ψευδή και δεν πρέπει να δώσουμε σημασία – πόσο μάλλον όταν κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει έναν αποφασισμένο λαό, αλλά όλοι μπορούν να ποδοπατήσουν έναν τρομοκρατημένο λαό – Μέρος Ι

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Ο J. M. Keynes, μετά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1919, έγραψε ένα βιβλίο, στο οποίο περιέγραφε τις εμπειρίες του από τις διαπραγματεύσεις των Βερσαλλιών, με τον τίτλο «Οι οικονομικές συνέπειες της Ειρήνης».

Το γενικό συμπέρασμα του ήταν ότι, εάν αντιμετωπίσεις μία χώρα με μεγάλη αυστηρότητα και την πιέσεις οικονομικά, επάνω από τα όρια αντοχής της, τότε τα αποτελέσματα για όλα τα υπόλοιπα κράτη θα είναι καταστροφικά. Κανένας δεν τον άκουσε – γεγονός που οδήγησε τη Γερμανία στον υπερπληθωρισμό, στη χρεοκοπία, στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, στην άνοδο του ναζισμού, στις μαζικές εκτελέσεις των Εβραίων και στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Αντίστοιχα σήμερα, εάν έγραφε κανείς ένα βιβλίο με τον τίτλο «Οι οικονομικές συνέπειες της καταπίεσης της Ελλάδας», ίσως κατέληγε στα απαισιόδοξα, δυσοίωνα δυστυχώς συμπεράσματα ότι,

(α) αφενός μεν η χώρα μας πολύ δύσκολα θα ξεφύγει από την άδικη, απάνθρωπη οικονομική πίεση που ασκείται στους Πολίτες της, σε συνδυασμό με τον επικίνδυνο «αφελληνισμό» που επιχειρείται σκόπιμα (λαθρομετανάστευση), διατηρώντας το δημοκρατικό πολίτευμα,

(β) αφετέρου δε ότι, η Ευρωζώνη θα διαλυθεί ανεξέλεγκτα, με κίνδυνο να προκληθούν μεγάλες κοινωνικές εξεγέρσεις, εμφύλιοι πόλεμοι και φυλετικές αντιπαραθέσεις – ενδεχομένως δε, στρατιωτικά πραξικοπήματα.

Όμως, εάν εμείς οι Έλληνες κατανοούσαμε πόσο μικρό και εύκολο στην επίλυση του είναι το πρόβλημα μας, συγκριτικά τουλάχιστον με όλες τις υπόλοιπες χώρες της Δύσης, τότε τα συμπεράσματα μας θα ήταν πολύ πιο αισιόδοξα – αρκεί φυσικά να επιλέγαμε μία επαρκή, ικανή και υπερήφανη ηγεσία, η οποία αφενός μεν θα μπορεί να σταθεί αντάξια των περιστάσεων, αφετέρου δε θα πάψει να σκύβει διαρκώς το κεφάλι στους ξένους".

Ανάλυση

Όλοι αναφερόμαστε στην ανάπτυξη, θεωρώντας εύλογα ότι, είναι ο μοναδικός τρόπος για να μπορέσει μία χώρα να ξεφύγει από την κρίση χρέους και δανεισμού – τα σύννεφα της οποίας σκεπάζουν όλο και πιο πολύ τον άλλοτε καταγάλανο ουρανό της Δύσης. Την ίδια στιγμή βέβαια οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουν ότι, υπάρχει ένα σοβαρότατο εμπόδιο στο δρόμο μας, το οποίο καθιστά σχεδόν αδύνατη, ανυπέρβλητη ίσως, την αντιμετώπιση του προβλήματος: το ύψος των χρεών, δημοσίων και ιδιωτικών.

Σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, όταν τα χρέη ξεπερνούν το χρυσό κανόνα «60%-60%-60% του ΑΕΠ», όσον αφορά το δημόσιο, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, οι συνεχώς αυξανόμενοι τόκοι, σε συνδυασμό με τα χρεολύσια (δόσεις επιστροφής), εμποδίζουν την ανάπτυξη – έως εκείνη τη στιγμή που εισερχόμαστε σε μία εξαιρετικά καταστροφική ύφεση, σε ένα καθοδικό «σπιράλ του θανάτου», όπου παύει πλέον το χρέος να είναι βιώσιμο (τέτοιου είδους «υπερβολές» αντιμετωπίζονται στο τέλος, εάν καθυστερήσει δηλαδή ο σωστός χειρισμός τους, με βάση την ιστορία, ή με πολέμους, ή με εκτεταμένες διαγραφές – σεισάχθεια).

Όσον αφορά το δημόσιο χρέος, η επίλυση του προβλήματος είναι δυνατή είτε (α) πληθωριστικά (αύξηση της ποσότητας χρήματος), με τεχνητά χαμηλά επιτόκια (financial repression), είτε (β) με την κοινωνικοποίηση των χρεών (αύξηση των φόρων, μεταφορά της ατομικής περιουσίας από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο κλπ.), είτε (γ) με την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, είτε (δ) με τη διαγραφή (haircut) του ποσού που υπερβαίνει το «χρυσό κανόνα», εκ μέρους των πιστωτών, είτε (ε) με τη χρεοκοπία (αδυναμία εξόφλησης). 

Όσον αφορά το ιδιωτικό χρέος, επιλέγεται συνήθως η δικαιότερη αναδιανομή των εισοδημάτων (αύξηση της φορολογίας για τους πλουσιότερους, μείωση για τους υπόλοιπους κλπ.) – χωρίς όμως να εμποδίζονται οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων και οι χρεοκοπίες, ενώ είναι δυνατόν να νομοθετηθεί η διαγραφή μέρους των χρεών ή/και η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής τους, με χαμηλά επιτόκια.

Σε σχέση τώρα με την Ευρωζώνη (κράτη, τράπεζες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά), η επιστροφή στην ανάπτυξη προϋποθέτει, πριν από όλα, τη ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος εκείνου του χρέους, το οποίο υπερβαίνει το «χρυσό κανόνα». Στη συνέχεια, οφείλει να ακολουθήσει η «δημοσιονομική εκλογίκευση» (ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, δαπάνες όχι υψηλότερες των εσόδων) και στο τέλος η αύξηση της ανταγωνιστικότητας – κυρίως μέσω των επενδύσεων και πολύ λιγότερο μέσω της μείωσης των αμοιβών.

Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση των εξαγωγών, με τον ταυτόχρονο περιορισμό των εισαγωγών, είναι αδύνατον να λειτουργήσει ως μέθοδος επίλυσης προβλημάτων εντός της Ευρωζώνης, αφού κάτι τέτοιο δεν λειτουργεί, όταν εφαρμόζεται από πολλές μαζί χώρες, σε μία κοινή αγορά. Από την άλλη πλευρά βέβαια, ούτε ο υπόλοιπος πλανήτης θα το ανεχόταν, αφού μόλις και μετά βίας δέχεται εκείνες τις πλεονασματικές χώρες, οι οποίες έχουν υιοθετήσει αυτή τη μέθοδο επίλυσης (εξωτερίκευσης) των προβλημάτων τους (Ιαπωνία, Κίνα, Γερμανία κλπ.).  

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Με βάση τα παραπάνω, άμεση προτεραιότητα της Ευρωζώνης είναι η στρατηγική, η οποία θα ακολουθηθεί, για τη μείωση των συνολικών χρεών των κρατών-μελών της. Στα πλαίσια αυτά, στον Πίνακα Ι που ακολουθεί, εμφανίζεται το τεράστιο μέγεθος του προβλήματος, για τις περισσότερες χώρες.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: ΑΕΠ σε δις € και συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, χωρίς τις τράπεζες

Χώρα	ΑΕΠ	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο	Σύνολο
Ιρλανδία	170	245	123	109	477
Πορτογαλία	186	149	106	106	361
Ισπανία	1.182	192	87	67	346
Βέλγιο*	407	175	53	95	323
Γαλλία	2.160	150	61	87	298
Ιταλία	1.728	110	50	121	281
Ελλάδα**	218	74	71	124	269
Γερμανία	2.790	80	60	83	223

*  Το διπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα, με τον ίδιο αριθμό εργαζομένων!

** Μετά από την αφαίρεση των 100 δις € χρέους (PSI), χωρίς την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.  

Πηγή: MM (IMF), World Factbook. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, εάν ακολουθήσουμε το χρυσό κανόνα (60-60-60: 180), τότε απαιτείται μία μείωση του χρέους της Ιρλανδίας, για παράδειγμα, της τάξης του 297% του ΑΕΠ της (477-180) – ήτοι κατά 505,9 δις €, πάντοτε χωρίς να υπολογίσουμε τις τράπεζες. Ο κυριότερος «ασθενής» δε είναι οι επιχειρήσεις της χώρας, από τις οποίες θα έπρεπε να διαγραφούν περί τα 185% του ΑΕΠ – δηλαδή, 314 δις €.

Στον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί, καταγράφονται οι μέσες συνολικές «άριστες» μειώσεις ανά χώρα:  

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: ΑΕΠ σε δις €, συνολικά χρέη 2011, χωρίς τις τράπεζες, «άριστο» ποσόν διαγραφής ως προς το ΑΕΠ (άριστο ποσοστό χρέους 180% του ΑΕΠ) και συνολικό απαιτούμενο ποσόν διαγραφής, σε δις €

Χώρα	ΑΕΠ	Σύνολο	Διαγραφή/ΑΕΠ	Ποσόν διαγραφής
Ιρλανδία	170	477	297%	504,9
Πορτογαλία	186	361	181%	336,6
Ισπανία	1.182	346	166%	1.962,1
Βέλγιο	407	323	143%	582,0
Γαλλία	2.160	298	118%	2.548,8
Ιταλία	1.728	281	101%	1.745,3
Ελλάδα**	218	269	89%	194,0
Γερμανία	2.790	223	43%	1.199,7

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Από τους αριθμούς στον Πίνακα ΙΙ κατανοούμε ότι, αν και η πλέον επικίνδυνη χώρα της Ευρωζώνης είναι η Ιρλανδία, ακολουθούμενη από την Πορτογαλία κοκ, η πραγματική απειλή είναι η Γαλλία – αμέσως μετά η Ισπανία και η Ιταλία. Η αιτία είναι το απόλυτο μέγεθος σε € του συνολικού χρέους των χωρών αυτών, το οποίο είναι σχεδόν απίθανο να αντιμετωπισθεί «κεντρικά» από την Ευρωζώνη (με τη βοήθεια του ταμείου σταθερότητας κλπ.).

Επίσης συμπεραίνουμε ότι, οι συνεχείς επιθέσεις εναντίον της Ελλάδας έχουν αποκλειστικά και μόνο στόχο, να καλύψουν τα πολύ μεγαλύτερα προβλήματα των άλλων κρατών, αφού η χώρα μας θα όφειλε να διαγράψει (ποσοστιαία και αριθμητικά), τα λιγότερα χρέη από όλες τις υπόλοιπες.

Η ΙΡΛΑΝΔΙΑ

Η χώρα, ευρισκόμενη υπό την «αιγίδα» της Τρόικας, έχει περιορίσει τις κοινωνικές δαπάνες της κατά πολλές εκατοντάδες εκ. €, έχει μειώσει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων κατά μέσον όρο 14%, ενώ έχει αυξήσει το ΦΠΑ στο 23% – παράλληλα, έχει κοινωνικοποιήσει τις τεράστιες ζημίες των τραπεζών της, τυπώνοντας χρήματα με την άδεια της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το δημόσιο χρέος της στο τετραπλάσιο: από περίπου 25% του ΑΕΠ της το 2007, πάνω από το 100% σήμερα.

Παρά τα πακέτα διάσωσης δε και την άγρια πολιτική λιτότητας, στην οποία υποβλήθηκαν αδιαμαρτύρητα οι πολίτες της, το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται και υπολογίζεται να ανέλθει στο 118% του ΑΕΠ της το 2013.

Αν και η οικονομία της επανήλθε στην ανάπτυξη το 2011 (0,9%), με τη βοήθεια των εξαγωγών (όπου δραστηριοποιούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου ξένες επιχειρήσεις, κυρίως αμερικανικές, λόγω της χαμηλής φορολογίας, σε συνδυασμό με το ότι αποτελεί τη «πύλη εισόδου» για τις πωλήσεις τους στη  Ευρωζώνη), η εσωτερική αγορά της χαρακτηρίζεται από μία βαθειά ύφεση – στην οποία η χώρα βυθίστηκε, μετά την χρηματοπιστωτική κρίση. Το ΑΕΠ της περιορίσθηκε κατά 14%, η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε κατά 13%, ενώ το ποσοστό των επενδύσεων των νοικοκυριών της κατέρρευσε κατά 75% – ένα τρομακτικό μέγεθος.

Όπως τεκμηριώσαμε με τους Πίνακες Ι και ΙΙ, το δημόσιο χρέος της Ιρλανδίας είναι το μικρότερο πρόβλημα της – αφού, εάν υπολογισθεί η υπερχρέωση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών της, θα φτάσει κανείς σήμερα στο αστρονομικό ποσόν του 389% του ΑΕΠ της.

Ακόμη λοιπόν και αν τα νοικοκυριά της πουλούσαν ολόκληρη την περιουσία τους αμέσως, δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να εξοφλήσουν τα χρέη τους – κάτι που φυσικά δεν ισχύει για την Ελλάδα, η ιδιωτική περιουσία των νοικοκυριών της οποίας είναι πολλαπλάσια των χρεών τους.

Επομένως, η Ιρλανδία είναι αθεράπευτα χρεοκοπημένη, από όποια πλευρά και αν το εξετάσει κανείς. Εν τούτοις, η χώρα είναι μικρή, οπότε τα προβλήματα της δεν είναι τόσο σημαντικά για την υπόλοιπη Ευρωζώνη – αφού τα χρέη της δεν είναι υπερβολικά, σε απόλυτα μεγέθη (όπως επίσης της Πορτογαλίας).

Η ΙΣΠΑΝΙΑ

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρωζώνης αυτή τι στιγμή είναι η Ισπανία – επειδή, όπως υπολογίζεται από τους διεθνείς οίκους, το δημόσιο, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της χρωστούν περί τα 3,1 τρις €  – ένα γιγαντιαίο ποσόν, το οποίο αντιστοιχεί στο τριπλάσιο σχεδόν του ΑΕΠ της. Η αιτία του δράματος είναι η ραγδαία ανάπτυξη, στηριζόμενη σχεδόν αποκλειστικά στον κατασκευαστικό τομέα (φούσκα ακινήτων), η οποία διήρκεσε πάνω από τα δεκαπέντε τελευταία χρόνια (αυτό συμβαίνει σήμερα στην Τουρκία).  

Όπως οι Ιρλανδοί και οι Αμερικανοί, έτσι και οι Ισπανοί εμπιστεύθηκαν τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές των ακινήτων, τα οποία χρηματοδοτούταν από τις τράπεζες με χαμηλά επιτόκια, καθώς επίσης με υπερτιμολογημένες εγγυήσεις (ενυπόθηκα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης). Τέλη του 2011 λοιπόν τα δάνεια των νοικοκυριών πλησίαζαν το 1 τρις € – περισσότερα από το δημόσιο χρέος της χώρας.

Παράλληλα, οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας, εκμεταλλευόμενες επίσης τη φούσκα των ακινήτων στη χώρα τους, αγόραζαν ξένες εταιρείες, ιδίως στο χώρο των υποδομών, δαπανώντας τεράστια ποσά – τα οποία δανείζονταν από τις ισπανικές τράπεζες, με εξαιρετικά συμφέρουσες συνθήκες.

Για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, ο οποίος ελέγχει την κατασκευαστική εταιρεία ACS, εξαγόρασε για περισσότερα από 2 δις € τη γερμανική ανταγωνίστρια του επιχείρηση – τη γνωστή μας Hochtief. Από την άλλη πλευρά, ο όμιλος έργων υποδομής Abertis εξαγόρασε το 7% της ανταγωνίστριας του ιταλικής εταιρείας Atlantia, ενώ ελέγχει ταυτόχρονα 1.500 χιλ. του γαλλικού δικτύου εθνικών οδών (πηγή: MM). 

Στην Ferrovial, στο νούμερο τρία της ισπανικής κατασκευαστικής βιομηχανίας, ανήκουν εθνικοί οδοί στις Η.Π.Α. και στον Καναδά – ενώ συμμετέχει έναντι 10 δις € στη βρετανική ΒΑΑ, η οποία ελέγχει, μεταξύ άλλων, αεροδρόμια στη Γλασκόβη, στο Λονδίνο και στο Εδιμβούργο. Συνολικά, οι τέσσερις μεγαλύτερες κατασκευαστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας έχουν χρέη ύψους 87,4 δις € – περί το εφταπλάσιο των ιδίων κεφαλαίων τους.      

Υπολογίζεται ότι, το σύνολο των χρεών των μεγάλων επιχειρήσεων της Ισπανίας υπερβαίνει το 1,5 τρις € – είναι δηλαδή σχεδόν διπλάσιο από το δημόσιο χρέος της χώρας. Κατ' επακόλουθο, η επιβάρυνση του τραπεζικού τομέα είναι τόσο μεγάλη, ώστε είναι πλέον αδύνατη η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων – γεγονός που δεν επιτρέπει καμία ελπίδα ανάπτυξης.

Περαιτέρω, η πρόσφατη επείγουσα κρατικοποίηση της ιδιωτικής τράπεζας Bankia, τεκμηριώνει το γεγονός ότι, η κυβέρνηση της Ισπανίας (ο νέος υπουργός οικονομικών είναι πρώην στέλεχος της Goldman Sachs) σχεδιάζει επίσης, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, να κοινωνικοποιήσει τις ζημίες του ιδιωτικού τομέα, επιβαρύνοντας τους φορολογούμενους πολίτες της χώρας.

Απλούστερα, η «συνταγή» που χρησιμοποιείται είναι η λήψη νέων χρεών εκ μέρους του δημοσίου, για την εξυγίανση των χρεοκοπημένων τραπεζών – οι οποίες, στη συνέχεια, θα πρέπει να εξυγιάνουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις: ένας φαύλος κύκλος χωρίς καμία προοπτική. 

Κατά την άποψη μας, πρόκειται για μία «συνταγή», η οποία θα δημιουργήσει ακόμη περισσότερα προβλήματα στη χώρα (μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας, επιδείνωση της ύφεσης κλπ.), από αυτά που θα επιλύσει – επίσης στην Ευρωζώνη, η οποία δεν είναι σε θέση να ελέγξει μίας πιθανότατη ισπανική χρεοκοπία.

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 20. Μαΐου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2605.aspx

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

 

10 σημεία για την συγκυρία και μια πρόταση για ένα λαϊκό μέτωπο με κέντρο την αριστερά

ΚΑΜΙΑ ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ: ΑΠΑΝΤΗΣΗ στο ΜΑΥΡΟ ΜΕΤΩΠΟ των ΚΥΝΕΡΝΗΣΕΩΝ του ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

με ένα ΛΑΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ με ΚΕΝΤΡΟ την ΑΡΙΣΤΕΡΑ

 

Παρέμβαση 51 μελών ΑΝΤΑΡΣΥΑ

 

 

Το εκκωφαντικό αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου αποτελεί μια τομή στις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας, με τεράστια σημασία για το λαϊκό κίνημα. Η σημαντική εκλογική ενίσχυση – εκτίναξη της αριστεράς, η γείωση των αριστερών αιτημάτων με ευρύτατες λαϊκές μάζες, η δημοψηφισματικού χαρακτήρα ήττα της πολιτικής του μνημονίου αποτελούν ένα καθοριστικό πολιτικό γεγονός με διεθνή σημασία.

Η συνεπακόλουθη αποτυχία των δυνάμεων του αστικού δικομματισμού και των συναφών κομμάτων να συγκροτήσουν νέα κυβέρνηση και να νομιμοποιήσουν πολιτικά ένα νέο γύρο καταλήστευσης του λαού και συντριβής των εργατικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων, σηματοδοτεί την ακόμη μεγαλύτερη όξυνση των εσωτερικών αντιθέσεων της πολιτικής που απαιτεί η ευρωζώνη και η βαθιά κρίση του διεθνοποιημένου καπιταλισμού. Οξύνονται δηλαδή στο έπακρο οι εσωτερικές αντιθέσεις της μνημονιακής πολιτικής του κοινωνικού, δημοκρατικού και εθνικού αποπληθωρισμού.

Αντικειμενικά η νέα εκλογική πολιτική μάχη, που έχει ξεκινήσει, σηματοδοτεί την ποιοτική αναβάθμιση των πολιτικών διλημμάτων και την όξυνση της πολιτικής και κοινωνικής πόλωσης στον τακτικό κόμβο της 17ης Ιούνη.

Η περίοδος των Μνημονίων υπήρξε ένα χρονικό διάστημα έντονων ταξικών αγώνων με δεκάδες πανεργατικές απεργίες, το κίνημα των πλατειών, τη σύγκρουση του λαϊκού κινήματος με τις κυβερνητικές επιλογές του Μεσοπρόθεσμου και του δεύτερου Μνημονίου, τα κινήματα ανυπακοής στα χαράτσια, η έκφραση της λαϊκής οργής στις παρελάσεις, οι αγώνες της Κερατέας και της Χαλυβουργίας. Παράλληλα η τεραστία αύξηση της ανεργίας, η μείωση του λαϊκού εισοδήματος, η όξυνση του αστυνομικού αυταρχισμού, η ταπείνωση της εθνικής περηφάνιας κατοχύρωσαν νέα ποιοτικά δεδομένα στον πολιτικό και κοινωνικό ιστό της χώρας. Όλα αυτά πρέπει να αποτιμηθούν προκειμένου να επανεκτιμηθούν οι αριστερές πολιτικές στρατηγικές.

1. Καταγράφεται μια βαθιά ήττα της κυρίαρχης αστικής πολιτικής των μνημονίων. Ο λαός δεν υποκύπτει πλέον στα εκβιαστικά διλήμματα των αστικών κομμάτων και μηχανισμών (ΕΕ, ΔΝΤ). Δεν τρομοκρατείται ούτε μπροστά στις κάλπες. Αντίθετα αντιλαμβάνεται την εκλογική διαδικασία ως την αχίλλειο πτέρνα ενός αυταρχικού κράτους, ως την ευκαιρία όχι μόνο να καταγγείλει αλλά και να ρίξει τις κυβερνήσεις του μνημονίου, να ολοκληρώσει την αποδόμηση του σάπιου πολιτικού συστήματος, διαδικασία που ο λαός άφησε ημιτελής στις πλατείες.

2. Καταγράφεται επίσης η μείωση της βαρύτητας της ιδεολογικής επιρροής των διεθνών κέντρων του κεφαλαίου πάνω στις λαϊκές μάζες. Η ΕΕ κατοχυρώνεται στη συνείδηση του λαού ως μια βαθιά αντιδραστική δύναμη του κεφαλαίου. Φαίνεται πως η όποια πολιτική παρέμβαση της ΕΕ πολώνει ακόμη περισσότερο το λαό σε ριζοσπαστικότερες θέσεις.

3. Επίσης καταγράφεται η σημαντική αποδυνάμωση της επιρροής των ΜΜΕ στις λαϊκές συνειδήσεις. Τα εναλλακτικά δίκτυα πληροφόρησης δίνουν τεράστια δυναμική στις μαζικές πολιτικές οργανώσεις της αριστεράς για παρέμβαση στις εργαζόμενες και νεολαιίστικες μάζες.

4. Υπάρχει μια διευρυμένη απαξίωση και συντριβή των βασικών πυλώνων του αστικού δικομματισμού. Υπάρχει ανοιχτή πολιτική κρίση. Υπάρχει κατάρρευση του σοσιαλδημοκρατικού πυλώνα. Υπάρχει τεράστιο ρήγμα μέσα στο σώμα της λαϊκής δεξιάς. Η πολιτική της γενικής απαξίωσης των λαϊκών συμφερόντων αποσυνθέτει την ενότητα της δεξιάς παράταξης. Το στοιχείο της εθνικής ταπείνωσης γενικεύεται, τροφοδοτεί την ακροδεξιά. Η αστική διαχείριση μοιάζει να δυσκολεύεται εξαιρετικά και είναι αναγκασμένη να εξαντλεί διαρκώς όλες τις εφεδρείες της.

5. Κυρίως όμως συντελείται μια τεράστια ενίσχυση της αριστεράς και ανάπτυξη πολιτικών σχέσεων εκπροσώπησης με ευρύτερες λαϊκές μάζες, που ξεπερνούν κατά πολύ το εύρος των παραδοσιακών κομμουνιστογενών ρευμάτων. Η αριστερά αποτελεί πλέον τον κορμό έκφρασης ενός διευρυμένου λαϊκού ριζοσπαστισμού. Η συνολική πολιτική καταγραφή της αριστεράς ξεπερνάει το 25% και συνεχίζει να αναπτύσσεται. Ειδικότερα εντός της αριστεράς καταγράφεται επί της ουσίας μια στασιμότητα (με αναφορά στην συγκυρία) των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και του ΚΚΕ αλλά και μια θεαματική εκτίναξη των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει ότι οι διαδικασίες με τις οποίες αναπτύσσεται η έκφραση του λαϊκού ριζοσπαστισμού στην αριστερά δεν αφορά μονάχα την έκφραση της διαμαρτυρίας. Είναι καθοριστικό το στοιχείο της στρατηγικής, του τρόπου που γίνεται αντιληπτό από ευρύτερα λαϊκά στρώματα το ερώτημα «ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ, σε αυτή την χώρα».

6. Ο ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς ως μια αριστερή δύναμη που μπόρεσε πολιτικά & συμβολικά να συνθέσει 

α) την καθολική άρνηση της πολιτικής του Μνημονίου με το αίτημα για διαγραφή του χρέους, 

β) τον πολιτικό ριζοσπαστισμό της ευθείας σύγκρουσης με τους εκβιασμούς του αστικού δικομματισμού και της ΕΕ, προτείνοντας μια «Κυβέρνηση της Αριστεράς» ως μια απάντηση στα άμεσα ζωτικά προβλήματα των λαϊκών μαζών 

γ) τη φυσιογνωμία ενός πολυτασικού δημοκρατικού πολιτικού χώρου, 

δ) την κατεύθυνση της μετωπικής ενότητας της αριστεράς ως δυναμική έκφραση μιας ακόμη πλατύτερης λαϊκής συμμαχίας, αντικειμενικά διαμόρφωσε συνθήκες πλατειάς μαζικής πλειοψηφικής απεύθυνσης της αριστεράς.

Αυτά τα στοιχεία αποδεικνύονται τα πλέον καθοριστικά σε σχέση με τις εμφανείς ελλείψεις του και τη σύγκρουση απόψεων που υπάρχουν στο εσωτερικό του. Το γεγονός πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπέκυψε στους εκβιασμούς για δημιουργία οικουμενικής κυβέρνησης, κατοχυρώνει την αξιοπιστία του σε ευρύτερα ακροατήρια και μονιμοποιεί τις σχέσεις του με τον αναδυόμενο λαϊκό ριζοσπαστισμό.

7. Το ΚΚΕ κινήθηκε σε αντίστροφη πορεία, πρόβαλε την κομμουνιστική στρατηγική ως μοναδική απάντηση στις οξυμένες αντιφάσεις της καπιταλιστική κρίσης. Αρνήθηκε κάθε μετωπικό στόχο. Ειδικότερα, η αυστηρή σύνδεση του στόχου για έξοδο από το Ευρώ και την ΕΕ με την στρατηγική του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού και την «λαϊκή εξουσία» έγινε αντιληπτή από τις λαϊκές μάζες ως αδυναμία ή έλλειψη θέλησης σύγκρουσης με την Τρόικα και τον αστικό δικομματισμό. Αυτή η αδυναμία του ΚΚΕ να προβάλει τη δυνατότητα ενός μεταβατικού πολιτικού προγράμματος που να μπορεί να γειώνει τη στρατηγική του με ευρύτερα λαϊκά στρώματα οδήγησε στην απόλυτη περιχαράκωσή του και σε μια γενική αδυναμία διεύρυνσης των δεσμών του με τον αγωνιζόμενο λαό. Αντικειμενικά, μια στρατηγική που επενδύει στην ήττα του λαού και των άλλων πόλων της αριστεράς, στοχεύοντας μόνο στην ενίσχυση της, γίνεται άμεσα αισθητή από τις λαϊκές μάζες και οδηγεί στην πλήρη πολιτική απομόνωσή της.

8.  Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ με σημαντικά αποθέματα ιδεολογικού και πολιτικού ριζοσπαστισμού καταγράφεται πλέον ως μια αναγνωρίσιμη αλλά πολύ μικρή πολιτική δύναμη, η οποία δε μπόρεσε να παίξει τον ρόλο του καταλύτη σε μια κατεύθυνση ριζοσπαστικής ανατροπής του πολιτικού τοπίου μέσα στην αριστερά. Όλο το πολιτικό πλαίσιο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όλη η τοποθέτηση για την απαίτηση ενός αντικαπιταλιστικού προγράμματος με επίκεντρο την ανάγκη διαγραφής του χρέους, αλλά και την σύγκρουση με την ΕΥΡΩΖΩΝΗ και την ανάγκη εξόδου της χώρας από το ΕΥΡΩ (βλέπε ανάλυση ΛΑΠΑΒΙΤΣΑ-ΚΟΥΒΕΛΑΚΗ) αντικειμενικά παίζει προωθητικό ρόλο, εφόσον ένα τέτοιο πολιτικό πρόγραμμα θα μπορούσε να κατοχυρώνει μια διαδικασία μετωπικής συνάντησης όλων των αριστερών πολιτικών δυνάμεων. Όμως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δε μπόρεσε να μετουσιώσει αυτή την κατεύθυνση σε δυναμική πρωτοβουλιών, να ορίσει ένα πρόγραμμα στόχων και συνεργασιών που να μετατρέπει την προγραμματική θέση της εξόδου από την ευρωζώνη σε απτή πολιτική μετωπικών συνεργασιών και γραμμή μαζών. Εν τέλει, η άρνηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για συνεργασία με το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής πριν τις εκλογές περιόρισε τη φυσιογνωμία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε ένα «μικρό πολιτικό ρεύμα» και στέρησε τη δυναμική μιας ανοιχτής μετωπικής πολιτικής πρωτοβουλίας. Η επιλογή αυτή εισπράχτηκε από μεγάλο μέρος συντρόφων και αγωνιστών ως επιλογή «Φυσιογνωμικής Περιχαράκωσης» στη λογική του αντικαπιταλιστικού πόλου και σε πλήρη αντιπαραβολή με την προοπτική του αριστερού μετώπου.

9. Συνεπώς σε αυτήν τη συγκυρία, ο πολιτικός χώρος τον οποίο ορίζει η αριστερά μετατρέπεται σε ένα πολιτικό εργαστήρι μιας συνάντησης του λαϊκού ριζοσπαστισμού με την προοπτική της αλλαγής της πολιτικής κατεύθυνσης της χώρας. Σήμερα, η αριστερά συναντιέται με μια ιστορική ευκαιρία να μπορέσει να είναι αυτή, η κύρια έκφραση της λαϊκής οργής και ο φορέας της αντεπίθεσης, να δώσει σχήμα στην ελπίδα που ξαναγεννιέται, να μην την χλευάσει. Να συμβάλει καθοριστικά σε μια κατεύθυνση αποδέσμευσης της ελληνικής κοινωνίας από την πολιτική της ΕΕ, να σταματήσει την εκκόλαψη του αυγού του φιδιού. Το ενδεχόμενο να συγκροτηθεί μια κυβέρνηση της αριστεράς στη χώρα μας, αποτελεί ενδεχόμενο που από μόνο του θέτει το θέμα μιας ακόμη μεγαλύτερης και ραγδαίας αλλαγής των ταξικών συσχετισμών, ως και το όριο του να διακυβευτεί η ίδια η ταξική εξουσία. Αντικειμενικά, απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οργανωθεί η μέγιστη αστική πολιτική συγκρότηση και θα ασκηθούν τεράστιες πιέσεις, ώστε η αριστερά να παραμείνει κατακερματισμένη και η όποια ριζοσπαστική έκφραση της να υποκύψει στην αστική διαχείριση και ηγεμονία.

10. Κόμβος στο ξεδίπλωμα αυτών των αντιθέσεων αποτελεί το θέμα του Ευρώ και τη Ευρωζώνης. Προφανώς μια κατά μέτωπο σύγκρουση της αριστεράς και του λαού με το ληστρικό επαχθές & επαχθές χρέος και το μνημόνιο, διαμορφώνει τις συνθήκες συνολικής αποσταθεροποίησης των αστικών επιλογών. Η έξοδος της χώρα από το Ευρώ αργά ή γρήγορα θα προκύψει, είτε ως επιβεβλημένη διαδικασία μέσα από τη αντιπαράθεση με την ΕΕ, είτε ως η μόνη πολιτική επιλογή που μπορεί να σταματήσει την μετακύλιση της κρίσης στα λαϊκά στρώματα. Είναι αναγκαίο προκειμένου να μην προδοθεί ο λαός, η αριστερά να μπορέσει να κρατήσει το ερώτημα αυτό ανοιχτό και να υπερασπιστεί έμπρακτα τη θέση «ΚΑΜΙΑ ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ», «ΠΡΩΤΑ Ο ΛΑΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΥΡΩ». Αυτό σημαίνει ότι στο Δίλημμα ‘Λαός ή Ευρώ' η αριστερά θα κρατήσει το μέρος του χειμαζόμενου λαού και δε θα συνεταιριστεί την αστική πολιτική εξουσία σε μια αντιλαϊκή εκστρατεία διάσωσης του Ευρώ και των συμφερόντων των τραπεζών και του κεφαλαίου.

Σε αυτό το φόντο, οι εκλογές στις 17 Ιούνη  αποκτούν πλέον ιστορική σημασία για την ελληνική κοινωνία. Ο λαός, με τη συμμέτοχη και τη στήριξη της αριστεράς στις εκλογές, είναι δυνατό να διευρύνει το πολιτικό ρήγμα που άνοιξε στην πολιτική του μνημονίου με την προσωρινή αδυναμία του αστικού δικομματισμού να συγκροτήσει κυβέρνηση, επιβάλλοντας μια γενική-ολική αδυναμία συγκρότησης αντιδραστικής κυβέρνησης. Αυτή όμως η λαϊκή και αριστερή νίκη, δηλαδή το μπλοκάρισμα της συγκρότησης μιας κυβέρνησης της αντιδραστικής δεξιάς, μπορεί να γίνει πραγματικότητα μονάχα από μια ριζοσπαστική κυβέρνηση μιας ενωμένης αριστεράς.

Αποτελεί ταξικό, εθνικό και διεθνιστικό καθήκον του ελληνικού λαού και της αριστεράς στην χώρα μας, το πολιτικό μπλοκάρισμα της πολιτικής των μνημονίων και της λιτότητας που επιβάλει η ΕΕ. Η αποδιάρθρωση του αστικού κυβερνητικού συνασπισμού, αποτελεί μια συνθήκη που καθιστά de facto την Ελλάδα σπασμένο κρίκο της ΕΕ και δίνει την δυνατότητα στο να σπάσουν και άλλοι κρίκοι, έως το όριο να διαλυθεί η ΕΕ. Να διαλυθεί αυτό το σιδερένιο νεοφιλελεύθερο κάστρο του καπιταλισμού. Η ελληνική ανυπακοή στην πολιτική του μνημονίου, μπορεί να επιφέρει σεισμική ακολουθία σε όλο το ιμπεριαλιστικό οικοδόμημα της ΕΕ.

Είναι σαφές πως μια ενδεχόμενη ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της αριστεράς στις επόμενες εκλογές και ειδικότερα μια ενδεχόμενη απώλεια της πολιτικής εξουσίας από την πλευρά του κεφαλαίου, θα οδηγήσει σε μια λυσσαλέα επίθεση στην αριστερά από το σύνολο των μηχανισμών του κράτους (αστικά κόμματα, δημόσιοι οργανισμοί, ΜΜΕ κ.λ.π). Προκειμένου να μπορέσει η αριστερά να διατηρήσει τη μαχητική ριζοσπαστική πολιτική της συγκρότηση, θα πρέπει να μπορεί να στηρίζεται παράλληλα σε μια μετωπική ενότητα των ριζοσπαστικών αριστερών δυνάμεων και στο λαϊκό κίνημα, στους θεσμούς λαϊκής αυτοοργάνωσης, στις λαϊκές συνελεύσεις, στις τοπικές επιτροπές, στα σωματεία, στα πλατιά ενωτικά φοιτητικά σχήματα νεολαίας, στις αριστερές οργανώσεις κ.λ.π.

Στην βάση αυτή (και στον ορίζοντα της τελικής επί του θέματος συνεδρίασης της ΠΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις 20/5/2012) είναι αναγκαίο η πολιτική κατεύθυνση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για τις εκλογές της 17ης Ιούνη να διαπερνάται από τη λογική του αριστερού μετώπου. Σήμερα είναι αναγκαία και δυνατή η συγκρότηση ενός λαϊκού πολιτικού μετώπου με κέντρο την αριστερά και ενός προγράμματος που ορίζεται γύρω από τα σημεία της διαγραφής του χρέους, της εξόδου από το Ευρώ, της εθνικοποίησης των τραπεζών, της αναδιανομής του πλούτου και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Είναι όμως και από την άλλη σαφές ότι η συγκρότηση ενός τέτοιου μετώπου θα χρειαστεί να περάσει και από πιο αντιφατικές μάχες και επιλογές κοινής δράσης και παρέμβασης. Ιδιαίτερα σήμερα, εν όψει αυτής της ιστορικά σημαντικής εκλογικής μάχης η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να πάρει μια σημαντική μετωπική πρωτοβουλία που θα παίξει προωθητικό ρόλο στον αγώνα του λαού. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σήμερα μπορεί να απευθύνει κάλεσμα μετωπικής εκλογικής συνεργασίας – συμπαράταξης σε ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ για τη συγκεκριμένη εκλογική μάχη και να ενισχύσει την προσπάθεια του λαϊκού κινήματος για την ήττα των κυβερνήσεων της δεξιάς με την συγκρότηση μιας ριζοσπαστικής κυβέρνησης της αριστεράς, με άμεσους στόχους 

α) την καταγγελία και ακύρωση του μνημονίου, 

β) την διαγραφή του επαχθούς & απεχθούς χρέους, 

γ) την άρθρωση ανεξάρτητης οικονομικής πολιτικής με βάση τα συμφέροντα του λαού – το ερώτημα του Ευρώ θα κριθεί εκεί, 

δ) την εθνικοποίηση των τραπεζών και των στρατηγικών επιχειρήσεων (ΟΤΕ, ΔΕΗ, κλπ) 

ε) την υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων και των μισθών, 

στ) την υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών 

η) την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Οι στόχοι αυτοί ορίζονται σήμερα από τις πρώτες άμεσες προτεραιότητες καθώς και την συνειδητή επιλογή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σήμερα να κάνει ένα βήμα προς τη συγκρότηση μιας ευρύτερης ενότητας για τη συγκεκριμένη μάχη των εκλογών γύρω από ένα μάχιμο – αν και όχι ολότελα δικό της – πλαίσιο.

Μια τέτοια πρόταση θα ενισχύσει τις γραμμές της αριστεράς, θα ενδυναμώσει την αυτοπεποίθηση του λαού, θα ενισχύσει τη δυναμική της εκλογικής νίκης. Μια τέτοια διαδικασία θα ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω το ΣΥΡΙΖΑ και θα κατοχυρώσει την πολιτική δυναμική της δέσμευσης «ΚΑΜΙΑ ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ», «ΠΡΩΤΑ Ο ΛΑΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΥΡΩ».

Η ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. και γενικότερα ο χώρος της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν πρέπει σήμερα να απολέσει την πολιτική του αυτοτέλεια και να υποστείλει τη κριτική στους άλλους πόλους της αριστεράς. Αντίθετα είναι ανάγκαία η περαιτέρω ενδυνάμωσης ενός αυτοτελούς αριστερού μετώπου που να προωθεί με μάχιμο τρόπο την προγραμματική θέση της ανάγκης εξόδου από το Ευρώ κα σύγκρουσης με την ευροζώνη.

Αυτή όμως η γενική αναγκαιότητα πρέπει να γειωθεί στην συγκεκριμένη συγκυρία και στην καθοριστική μάχη αυτής της εκλογικής αναμέτρησης, με στόχο το μπλοκάρισμα της συγκρότησης κυβέρνησης του μαύρου μετώπου. Είναι αναγκαία σήμερα, η κατοχύρωση μιας πρώτης σημαντικής νίκης του λαού, η αντικειμενική βελτίωση των θέσεων μάχης του και της αυτοπεποίθησης του. Μια τέτοια διαδικασία εκλογικής συνεργασίας της αριστεράς, θα δώσει τη δυναμική της συγκρότησης ενός μαζικού πλειοψηφικού κοινωνικού μπλοκ δυνάμεων, ικανού να φέρει σε πέρας διαδικασία της ρήξης με την ευρωζώνη και την επανακατοχύρωση του εθνικού νομίσματος, ως αναγκαίο σταθμό σε μια διαδικασία αναδιανομής του πλούτου υπέρ των λαϊκών στρωμάτων, τη μαχητική υπεράσπιση της εξουσίας της αριστερής κυβέρνησης. Σε αυτή την διαδικασία οι δυνάμεις της ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. έχουν να συμβάλουν καθοριστικά.

Σε άλλη περίπτωση μια κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς ταυτόχρονα, να προτείνονται και οι αναγκαίοι όροι και προϋποθέσεις για μια μετωπική πολιτική και χωρίς την ταυτόχρονη αναγκαία πολιτική στήριξη του αντιμνημονιακού αγώνα, αντικειμενικά λειτουργεί αποδιαρθρωτικά για την εκλογική μάχη, αφήνει ακάλυπτη τη λαϊκή αγωνία, παραδίδει την προοπτική μια αριστερής κυβέρνησης στην πολιορκία της αστικής ηγεμονίας, αποστερεί από το λαό σημαντικά όπλα για το λαϊκό έλεγχο και την περεταίρω ριζοσπαστικοποίηση μιας ενδεχόμενης αριστερής κυβέρνησης.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρέπει να πάρουν καθαρή θέση. Στο βαθμό που το ΚΚΕ αρνηθεί την πολιτική συνεργασία στην προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, ακόμη και με την δέσμευση όλων των αριστερών δυνάμεων στην προοπτική «ΚΑΜΙΑ ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ» – «ΠΡΩΤΑ Ο ΛΑΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΥΡΩ», τότε είναι αναγκαίο η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να προχωρήσει αποφασιστικά σε εκλογική συνεργασία με το ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάθε ενδεχόμενο η ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. σήμερα καλείται να δει τη συγκεκριμένη εκλογική μάχη ως έναν κόμβο του παρατεταμένου λαϊκού πολέμου, όπου πρώτιστα αξιολογείτε η δυνατότητα μιας πρώτης σημαντικής νίκης και ανατροπής των συσχετισμών προς όφελος του λαού. Στην κατεύθυνση αυτή δεν πρέπει να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο της κριτικής στήριξης του ΣΥΡΙΖΑ, εκείνου του σχηματισμού δηλαδή, που δείχνει σήμερα να ηγείται της έκφρασης της λαϊκής αμφισβήτησης. Η επιλογή αυτή δεν αναιρεί την ανάγκη έκφρασης σκληρής κριτικής στους συναγωνιστές για τις θέσεις τους για το Ευρώ και για τα άλλα σημαντικά θέματα της πολιτικής και ταξικής αναμέτρησης.

Προφανώς μια τέτοια διαδικασία δεν οδηγεί μονάχα σε ένα και μόνο αποτέλεσμα. Στην τελική στιγμή μπορεί ο αντίπαλος να διασπάσει το αριστερό μέτωπο και να ηγεμονεύσει. Υπάρχει όμως και η πιθανότητα ο αναδυόμενος λαϊκός ριζοσπαστισμός να ενισχύει την περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση του μετώπου. Η αντικαπιταλιστική αριστερά δεν έχει κανένα λόγο να αποκοπή από αυτήν τη δυναμική και να επενδύσει στο ενδεχόμενο της αναδίπλωσης του ΣΥΡΙΖΑ και της συντριβής των λαϊκών προσδοκιών, όπως φαίνεται ότι κάνει το ΚΚΕ. Άλλωστε μόνο έτσι αλλάζει ο συσχετισμός δύναμης: με αποφασιστικές πολιτικές πρωτοβουλίες, με την ικανότητα να διεισδύει η ριζοσπαστική πολιτική πρόταση και κατεύθυνση της αριστεράς σε ευρύτερες και αντιφατικές κοινωνικές μάζες και να τις αποσπά από το στρατόπεδο του αντιπάλου.

Κανείς δεν δικαιούται σήμερα να λείπει από αυτήν την μάχη και να θεωρεί καταδικασμένη σε αποτυχία την προσπάθεια του λαού να γκρεμίσει την κυβέρνηση του μνημονίου. Καμία επιλογή αυτόνομης εκλογικής καταγραφής δεν μπορεί να έχει έρεισμα στη συνείδηση του αγωνιζόμενου λαού. Αντίθετα, μια τέτοια επιλογή, ενδέχεται να διαρρήξει τις σχέσης εμπιστοσύνης μαζί του. 

 

17-05-2012, Παρέμβαση στο ΠΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ,

* Αγγελακούδης Κώστας, Αλέξης Κώστας, Αλεξόπουλος Λευτέρης, Αλεξόπουλος Τάκης, Αντωνόπουλος Σταύρος, Αναλαμπιδάκης Μιχάλης, Αποστόλου Μιχάλης, Ατσοπάρδη Κορίνα, Βάσσος Δημήτρης, Βερβέρα Στάθια, Δραγώτης Ευθύμιος, Δρίβας Κωνσταντίνος, Δούνα Ελένη, Ηλιάδης Ηλίας, Ιωάννου Πέτρος, Καλτσάς Αλέκος, Κανελλής Δημήτρης, Καρελάκη Χρύσα, Κούκιος Άγγελος, Κουνινιώτης Δημήτρης, Κουτσιούμπης Γιάννης, Λαμπρόπουλος Λάμπρος, Λίγκας Γιώργος, Μάντζαρης Γιάννης, Μπαγκέρης Μανώλης, Μπαλωτή Εύη, Μπούντας Γιάννης, Νασιοπούλου Ελπίδα, Ξυπολιά Θεοδώρα, Παναγιώτου Μιχάλης Παπαχρήστος Χρήστος, Πασιαλής Γιώργος, Ποδιάς Κώστας, Πολιτάκη Πολύνα, Προκόπη Νατάσα, Σακελαρίου Κώστας, Σερετίδης Χρήστος, Σπηλιωτόπουλος Χρίστος, Σταματόπουλος Κώστας, Σταματόπουλος Χρίστος, Στόμη Παγώνα, Τσακαλάκης Κώστας, Τσεκούρας Λυκούργος, Τσιούρβα Μαρία, Φλωριώτης Αλέξανδρος, Φραγγίσκου Σοφία, Φυλακτίδης Τάσος, Χήτας Λάμπρος, Χήτα Μελίνα, Χριστοδούλου Στέφανος, Μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ της ΑΡΑΝ και ανεξάρτητοι Αγωνιστές.

 

Μήπως τελικά οι Έλληνες γελάσουν τελευταίοι;

 

Του Arvind Subramanian*

Η χρεοκοπία θα είναι καταστροφική για την Ελλάδα και η συνεπακόλουθη μετάδοση της κρίσης θα είναι ζημιογόνος για την Ευρώπη. Αυτή είναι η κοινή εκτίμηση. Η συζήτηση που διεξάγεται περιστρέφεται μόνο στο πόσο ισχυρή θα είναι η μετάδοση της κρίσης και ποιος θα πρέπει να είναι ο χειρισμός για τα υπερχρεωμένα κράτη αλλά και για τους μεγάλους χρηματοδότες της Ε.Ε.

Μήπως, όμως, η συζήτηση κινείται σε λάθος βάση; Εκτός ευρωζώνης η Ελλάδα θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ πιο επικίνδυνη για το σύστημα στο οποίο πραγματικά ποτέ δεν ανήκε… Μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα επιτυχούς ανάκαμψης!

Υπάρχει ένα σενάριο που παραγνωρίζεται, βάσει του οποίου η χρεοκοπία δεν καταλήγει σε καταστροφή για την Ελλάδα. Σε αυτήν την περίπτωση, η πραγματική και πιο υπαρξιακή απειλή για την ευρωζώνη είναι πολύ διαφορετική. Σε αυτό το σενάριο εκείνοι που γελούν τελευταίοι είναι οι Έλληνες. Ας δούμε, όμως, αυτό το σενάριο.

Οι άμεσες επιπτώσεις από την αποχώρηση ή την εκδίωξη της Ελλάδας από την ευρωζώνη σίγουρα θα είναι ισοπεδωτικές. Θα ενταθεί η φυγή κεφαλαίου, θα πυροδοτηθούν η υποτίμηση και ο πληθωρισμός. Θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και να γίνει επαναδιαπραγματεύσιμη η ονομαστική αξία όλων των υπαρχόντων συμβολαίων, φέρνοντας χρηματοοικονομικό χάος. Αυτό που ενδεχομένως να αποδειχθεί πολιτικά ολέθριο είναι πως μπορεί τελικά να απαιτηθεί περισσότερη λιτότητα, καθώς η Ελλάδα εξακολουθεί να καταγράφει πρωτογενές έλλειμμα, το οποίο θα πρέπει να εκμηδενιστεί εάν η Ε.Ε. και το ΔΝΤ σταματήσουν να χρηματοδοτούν.

Αυτή η διαδικασία, όμως, θα οδηγήσει και σε σημαντική υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας (50 δραχμές για 1 ευρώ ποιος θα πάρει;). Παρ' όλα αυτά, έτσι θα τεθεί σε κίνηση μία διαδικασία προσαρμογής, που σύντομα θα οδηγήσει στον επαναπροσδιορισμό της οικονομίας και θα τη θέσει σε δρόμο βιώσιμης ανάπτυξςη. Πράγματι, ίσως υπάρξει εκτίναξη της ανάπτυξης, πιθανότατα για μεγάλη χρονική περίοδο, εάν υιοθετηθούν λογικές πολιτικές για την ανάκτηση της μακροοικονομικής σταθερότητας.

Ποια στοιχεία στηρίζουν αυτήν την υπόθεση; Ας δούμε τι έγινε σε χώρες που χρεοκόπησαν και υποτίμησαν τα νομίσματά τους και τις χρηματοοικονομικές κρίσεις της δεκαετίας του 1990. Όλες αρχικά υπέφεραν με σοβαρή ύφεση, που όμως διήρκεσε για ένα ή δύο χρόνια. Ακολούθησε η ανάκαμψη. Η Νότιος Κορέα κατέγραψε εννέα έτη συνεχούς ανάπτυξης με μέσο ετήσιο ρυθμό 6%. Η Ινδονησία, η οποία υπέστη αλυσιδωτές χρεοκοπίες, οι οποίες οδήγησαν στην κατάρρευση σχεδόν κάθε τράπεζας της χώρας, την ίδια περίοδο αναπτύχθηκε ετησίως κατά 5%. Η Αργεντινή κατά 8% και η Ρωσία πάνω από 7%. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι υπάρχει ζωή και μετά τις χρηματοοικονομικές κρίσεις.

Βεβαίως, στην περίπτωση της Ελλάδας υπάρχουν ορισμένες ιδιαιτερότητες. Ο χαμηλός λόγος των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ λέγεται ότι αποκλείει την πιθανότητα ανάκαμψης που να στηρίζεται στις εξαγωγές. Το επιχείρημα αυτό, όμως, δεν είναι ισχυρό, επειδή οι κρίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε δραστικό επαναπροσδιορισμό της οικονομίας.

Η Ινδία, επί παραδείγματι, κατάφερε να διπλασιάσει τον λόγο των εξαγωγών ως προς το ΑΕΠ μέσα σε μία δεκαετία μετά την κρίση του 1991 και τον επαναδιπλασίασε την επόμενη δεκαετία χωρίς μεγάλη υποτίμηση.

Επιπλέον, η Ελλάδα θα υποστεί υποτίμηση γιγαντιαίων διαστάσεων. Μία τέτοια αλλαγή αδιαμφισβήτητα θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για εξαγωγές και θα μετατρέψει δραστηριότητες που μέχρι πρότινος δεν είχαν εμπορικό πλεονέκτημα σε εμπορικές ευκαιρίες. Ουδείς μπορεί να προβλέψει ποιες θα είναι αυτές οι εξαγωγές. Θα δημιουργηθούν, όμως, ισχυρά κίνητρα από τη σούπερ ανταγωνιστική συναλλαγματική ισοτιμία, γεγονός που είναι αδιαμφισβήτητο.

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι κατά τα μέσα του 2013 η ελληνική οικονομία ανακάμπτει, ενώ η υπόλοιπη ευρωζώνη παραμένει σε ύφεση. Ο αντίκτυπος στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στην Ιταλία, που θα παλεύουν ακόμη με τη λιτότητα, θα είναι ισχυρός. Οι ψηφοφόροι των συγκεκριμένων χωρών θα αρχίσουν να παρατηρούν την επιτυχία της γειτονικής Ελλάδας, που όλοι μέχρι πρότινος περιφρονούσαν.

Θα αρχίσουν να διερωτώνται γιατί οι δικές τους κυβερνήσεις δεν ακολουθούν το ελληνικό παράδειγμα και θα ενταθούν οι φωνές που θα τάσσονται υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη. Με άλλα λόγια, το ελληνικό παράδειγμα θα μπορούσε να αλλάξει θεμελιωδώς τα κίνητρα των χωρών να παραμείνουν στην ευρωζώνη, ειδικότερα εάν το οικονομικό περιβάλλον εξακολουθήσει να είναι δυσμενές.

Σε αυτό το σημείο, θα επηρεαστεί και η Γερμανία. Σήμερα η Γερμανία κάνει τα ελάχιστα για να παραμείνει ενωμένη η ευρωζώνη και μάλιστα με απροθυμία. Εάν, όμως, η έξοδος γίνει ελκυστική πρόταση για τα μέλη της ευρωζώνης, τότε η Γερμανία θα βρεθεί στο στόχαστρο. Θα της ζητηθεί να δείξει μεγαλοθυμία αντί για την τρέχουσα τσιγκουνιά ως ύστατη δοκιμασία για το πόσο πολύ εκτιμά την ευρωζώνη.

Η απάντηση μπορεί να ξαφνιάσει. Ο γερμανικός λαός μπορεί ξαφνικά να συνειδητοποιήσει ότι η ευρωζώνη προσφέρει στη χώρα όχι ένα, αλλά δύο «αλόγιστα προτερήματα»: χαμηλά επιτόκια, που είναι και ο παράδεισος του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, και ανταγωνιστική συναλλαγματική ισοτιμία καθώς δένεται με πιο αδύναμους εταίρους. Σε αυτήν την περίπτωση, η Γερμανία θα πρέπει να προσφέρει στους εταίρους της μία πολύ πιο ελκυστική συμφωνία για να τους κρατήσει στην ευρωζώνη.

Αυτό το σενάριο βρίθει ειρωνικών καταστάσεων. Η Ελλάδα, που τώρα θεωρείται ο παρίας που μολύνει την ευρωζώνη, θα είναι πολύ μεγαλύτερος κίνδυνος για την επιβίωση του ευρώ εάν εκδιωχθεί. Εάν η έξοδος από την ευρωζώνη δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη στην Ελλάδα, τότε μπορεί να υπάρξει ο κίνδυνος μετάδοσης της… επιτυχίας. Η συνεχιζόμενη ελληνική τραγωδία μπορεί να έχει τελικά αίσιο τέλος για την Ελλάδα. Η τραγωδία, όμως, θα συνεχιστεί για την ευρωζώνη και ίσως για όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

*  Ο Arvind Subramanian είναι senior fellow στο Peterson Institute for International Economics και συγγραφέας του Eclipse: Living in the Shadow of China's Economic Dominance'.

 

ΠΗΓΗ: FT.com,  Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved. Το είδα: 16/05/12, http://www.euro2day.gr/ftcom_gr/194/articles/699520/ArticleFTgr.aspx

Γιατί η Ευρώπη χρειάζεται την Ελλάδα

 

Του Κώστα Λαπαβίτσα*

Τα δύο βασικά κόμματα της ελληνικής κυβέρνησης – το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία – κατατροπώθηκαν επειδή έφεραν τη χώρα εδώ και τέσσερις δεκαετίες σε αυτό το αδιέξοδο, και επειδή εφάρμοσαν τις συμφωνίες διάσωσης (δανειακές συμβάσεις). Το ελληνικό εκλογικό σώμα έχει δηλώσει με σαφήνεια τι δεν θέλει: τις παλιές πολιτικές και τη λεγόμενη διάσωση από την τρόικα της ΕΕ, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών μέτριοι Έλληνες πολιτικοί παρελαύνουν, προσποιούμενοι ότι διαπραγματεύονται με την τρόικα, ενώ στηλιτεύουν τη χώρα τους ως "διεφθαρμένη". Υποστηρίχτηκαν από τεχνικούς εμπειρογνώμονες που τρομοκρατούνταν στη σκέψη και μόνο να δυσαρεστήσουν τους δανειστές της Ελλάδας. Μερικοί από τους πολιτικούς και εμπειρογνώμονες, ήταν άνθρωποι που είχαν χειριστεί και την καταστροφική ελληνική ένταξη στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Το αποτέλεσμα ήταν δύο συμφωνίες διάσωσης το Μάιο του 2010 και τον Μάρτιο του 2012 – μνημεία κακής οικονομικής πολιτικής και κοινωνικής αναλγησίας.

Μέχρι το τέλος του 2012 η λιτότητα θα έχει οδηγήσει σε συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας κατά 20%, θα εκτινάξει την ανεργία προς το 25%, θα φέρει μια μεγάλη ανθρωπιστική κρίση στα αστικά κέντρα, και ένα εντελώς ανεξέλεγκτο δημόσιο χρέος. Η Ελλάδα πεθαίνει όρθια. Εν τω μεταξύ το παλιό πολιτικό σύστημα μιλά για τη συμμετοχή στο ευρωπαϊκό «παιχνίδι» και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν την ανάπτυξη στο μέλλον.

Ο ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε σεισμό καταγγέλλοντας τη διάσωση του Μαρτίου (το δεύτερο μνημόνιο). Έχει ζητήσει μορατόριουμ για την πληρωμή του χρέους, μια διεθνή επιτροπή για τον έλεγχο του ελληνικού χρέους, μονομερή διαγραφή χρεών, βαθιά αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου, εθνικοποίηση τραπεζών και μιας νέας βιομηχανική πολιτική για την αναζωογόνηση του τομέα της μεταποίησης. Αυτά τα μέτρα είναι ακριβώς ό,τι χρειάζεται η Ελλάδα. Η εφαρμογή τους εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την απόρριψη του πρόσφατου μνημονίου και την παύση πληρωμών για το χρέος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει ότι τα μέτρα μπορούν να υλοποιηθούν ενώ η χώρα παραμένει εντός της Ευρωζώνης. Ήταν απρόθυμος να καλέσει σε έξοδο της Ελλάδας από αυτή, αυξάνοντας την απεύθυνσή του προς τους ψηφοφόρους οι οποίοι ανησυχούν για τις συνέπειες της εξόδου και πιστεύουν ότι το ευρώ αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ευρωπαϊκής ταυτότητας των Ελλήνων.

Κατά την άποψή μου, αλλά και πολλών άλλων οικονομολόγων, θα ήταν αδύνατο για την Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωζώνη, αν προχωρήσει σε αυτή την πορεία. Επιπλέον, η έξοδος θα είναι και αναγκαία και ωφέλιμη για την οικονομία, μεσοπρόθεσμα, και παραμένει η πιο πιθανή κατάληξη για την Ελλάδα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελε πραγματικά να συμβάλει στην επίλυση της κρίσης, θα πρέπει να είναι έτοιμος για αυτό το ενδεχόμενο.

Ωστόσο, το πιεστικό ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι να ελευθερωθεί η χώρα από τον ασφυκτικό κλοιό του χρέους και λιτότητας. Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να αναλάβει δράση για την επίτευξη των στόχων αυτών, και οι Έλληνες θέλουν να του δώσουν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας για το ευρώ, ο ρόλος του μπορεί να είναι θετικός. Τουλάχιστον, αυτό προσφέρει μια ευκαιρία για την Ελλάδα για να αποφύγει την πλήρη καταστροφή που θα μπορούσε πραγματικά να οδηγήσει στην άνοδο του φασισμού.

Ο τρέχων γύρος των εσωτερικών πολιτικών διαπραγματεύσεων είναι απίθανο να οδηγήσει σε σχηματισμό κυβέρνησης, ιδιαίτερα μιας κυβέρνησης που θα συνεχίσει να εφαρμόζει τους όρους του μνημονίου. Πιθανότατα να υπάρξουν νέες εκλογές στο εγγύς μέλλον και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει όλες τις πιθανότητες για μια αποφασιστική νίκη που θα δημιουργήσει μια κυβέρνηση συνασπισμού των αντιμνημονιακών δυνάμεων. Αλλά γι ΄αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να συνειδητοποιήσει τους δικούς του περιορισμούς και να επιδιώξει ενεργά να δημιουργήσει το ευρύ πολιτικό μέτωπο που χρειάζεται η Ελλάδα.

Είναι σημαντικό να επιδιωχθεί η ενότητα, ανά πάσα στιγμή, αποφεύγοντας εξίσου τον κομματισμό και τον σεχταρισμό της ελληνικής αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί την ενεργητική συνεργασία των υπολοίπων αριστερών δυνάμεων, αν είναι να συγκεντρώσει επαρκείς δυνάμεις για να αντιμετωπίσει την καταιγίδα που έρχεται. Είναι εξίσου σημαντικό να ενισχυθεί η έκκλησή του προς έμπειρο και καταρτισμένο δυναμικό σε ολόκληρη την κοινωνία, γιατί θα το χρειαστεί στις γραμμές του.

Τέλος, αν υπάρξει μια νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, θα βασίζεται στην υποστήριξη των ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη ώστε να αντιμετωπίσει την καταστροφή που προκλήθηκε στην Ελλάδα από την κρίση στην Ευρωζώνη. Η πρώτη σημαντική μάχη ενάντια στη λιτότητα είναι έτοιμη να δοθεί στην Ελλάδα, και όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν συμφέρον αυτή η μάχη να κερδηθεί.

 

ΠΗΓΗ: The Guardian, 11 Μαΐου 2012. Το είδα: 15/05/2012,  http://aristerovima.gr/details.php?id=3412

 

* Ο Kώστας Λαπαβίτσας είναι Οικονομολόγος-καθηγητής στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου

Κατά βάθος λέει την αλήθεια ο Βαρουφάκης

 

Του Χρίστου Κατσούλα

 

Στην τελευταία του παρέμβαση ο καθηγητής Οικονομικών ξεκινά το ξήλωμα της προεκλογικής πολιτικής του Σύριζα, ή – αν μιλήσουμε αυστηρότερα – την καθέλκυσή του στο βούρκο της ευρωενωσιακής νομιμότητας. Εάν το σκαρί γείρει ή αντέξει, θα το μάθουμε εν καιρώ. Σύντομα ή αργότερα, εξαρτάται – κατά παραξενιά της ιστορίας – από τον Φώτη Κουβέλη. Αν δεν συγκροτηθεί μνημονιακή συγκυβέρνηση με την "αριστερά της ευθύνης", άμεσα θα λυθεί η απορία για το τι ακριβώς θα κάνει ο Σύριζα ως κυβέρνηση.

Ο Γ. Βαρουφάκης, προβάλει εδώ και δύο χρόνια, με πολύ πάθος, μια προβληματική πρόταση: Την κατάργηση των μνημονίων με την παράλληλη διαφύλαξη της χώρας στην Ευρωζώνη. Η ουσία της άποψής του συμπυκνώνεται στο τελευταίο του άρθρο: "Από την μία ο σεβασμός των όρων του Μνημονίου όχι μόνο δεν ενδείκνυται αλλά είναι ανέφικτος… Από την άλλη, η εγχώρια χρηματοδότηση των αναπτυξιακών και μεταρρυθμιστικών πολιτικών που είναι προαπαιτούμενο για την ανατροπή της Κρίσης είναι αδύνατη. Άρα, τι κάνουμε; Αν έχω δίκιο, η λύση είναι μία (αν και όχι απλή): Επαναδιαπραγμάτευση εντός του ευρώ".

Αν συγκρίνει κανείς τα λεγόμενα του καθηγητή, και ειδικά την "επαναδιατύπωση" των 5 σημείων του Σύριζα, με τις χθεσινές διατυπώσεις της επιστολής Τσίπρα, όσο και με τις δηλώσεις στο CNBC, θα αναρωτηθεί από πού προκύπτει το συμπέρασμα περί ξηλώματος της πολιτικής του Σύριζα. Οι τσιμπολογητές αποσπασμάτων και οι αναμένοντες δεξιό στραβοπάτημα για να κριτικάρουν εξ αριστερών, θα αναφωνήσουν "έλα μωρέ, τα ίδια λένε". Επαναδιαπραγμάτευση και όχι ακύρωση. Μέσα στο ευρώ. Ενιαία ευρωπαϊκή λύση στην κρίση χρέους.

Όμως δεν είναι έτσι. Ο Γ. Βαρουφάκης ξεκινά όντως από τις δύο παραδοχές του Σύριζα: κατάργηση μνημονίων με παραμονή στο ευρώ. Παρόλα αυτά τις ερμηνεύει με τέτοιο τρόπο, που τελικά ισχύει μόνο η δεύτερη παραδοχή: Παραμονή πάση θυσία, διότι η κατάργηση (για την ακρίβεια αλλαγή) των μνημονίων προϋποθέτει αφελείς προσδοκίες από την Ευρωπαϊκή ηγεσία.

Τι ακριβώς προτείνει ο κ. καθηγητής; Να αρνηθούμε την επόμενη δόση. Και να κάνουμε κουράγιο για 5-6 μήνες, μηδενίζοντας τα πρωτογενή ελλείμματα. Ο τρόπος μηδενισμού παραμένει μυστήριο, καθώς τόσο η από πάνω προς τα κάτω συμπίεση μισθών, όσο και η προκαταβολή φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ σε μια οικονομία στραγγαλισμένη, αποτελούν περισσότερο ακαδημαϊκή άσκηση παρά οικονομική πολιτική.

Κι άντε και δουλεύει η άσκηση. Αν δεν αλλάξει μυαλά η Γερμανική ηγεσία μέχρι το τέλος του 2012; Αν δεν μας συνδράμει η Γαλλική ηγεσία; Αν ο άνεμος που πνέει στην Ευρώπη καταλήξει σε έναν ακόμα σκληρό δημοσιονομικό συμβιβασμό; Και αν ο σκληρός πυρήνας της Ευρωζώνης μας δείξει την πόρτα εξόδου;

Η άρνηση της επόμενης δόσης, περιμένοντας να μας λυπηθούν οι ισχυροί της ΕΕ, οι ίδιοι που μας καταδίκασαν στην καθοδική υφεσιακή σπείρα ασφυξίας, μοιάζει με την απειλή των μικρών παιδιών: Δώσε μου ότι θέλω γιατί αλλιώς θα κρατήσω την αναπνοή μου μέχρι να σκάσω.

Το ενδεχόμενο να μας πουν "σκάσε", δεν υπάρχει για τον κ. Βαρουφάκη; Κι όμως θα έπρεπε.

Οι όροι εδώ είναι πρώτιστα πολιτικοί και δευτερευόντως οικονομικοί. Δηλαδή πολύπλευρη προετοιμασία του λαού, της εργατικής τάξης, των διεθνών αναφορών και σχέσεων, των ρωγμών και των χαραμάδων που αφήνει ο αντίπαλος, ώστε η ελληνική κοινωνία να αντέξει τη ρήξη.

Αν η πορεία προς μια ανυποχώρητη ακύρωση των μνημονίων συντελείται δίχως όρους, τότε η κυβέρνηση αριστεράς ή θα μεταλλαχθεί στο να εφαρμόζει πρόγραμμα Βενιζέλου – Κουβέλη (εφαρμογή μνημονίων μέχρι την απαγκίστρωση), ή θα χαροπαλεύει με έωλες ελπίδες σαν του Γ. Βαρουφάκη. Και τελικά θα καταρρεύσει.

Ο κ. καθηγητής παρόλο που έχει άδικο, στο βάθος λέει την αλήθεια. Στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, ένα τέτοιο πρόγραμμα Σύριζα με διαγραφή έστω και μέρους του χρέους, με καταγγελία των μνημονίων, με επαναφορά μισθών και συντάξεων, με δημόσιο έλεγχο στις τράπεζες, δεν μπορεί να υπάρξει. Πτωχευμένο δημόσιο χωρίς δημοσιονομική και νομισματική πολιτική στα χέρια του δεν μπορεί να ανακάμψει. Ο ίδιος ο κ. καθηγητής στο τέλος του άρθρου του με ταχυδακτυλουργικό τρόπο επαναδιατυπώνει τις πέντε προτάσεις του Σύριζα, τάχα συναινώντας σε αυτές, ενώ στην πραγματικότητα τις ανατρέπει εκ βάθρων.

Η αντίφαση ανάμεσα στην άρνηση των μνημονίων και στον έρωτα για την ευρωζώνη, αναγκαστικά θα οδηγήσει σε αδιέξοδο, με πιο πιθανή κατάληξη την αποβολή από το ευρώ. Αν υποθέσουμε ότι δεν θα υπάρξει κανένας συμβιβασμός με τα μνημόνια. 

Θα ήταν απείρως χρησιμότερο, προ της αποβολής να προηγηθεί η προετοιμασμένη (από τη μεριά της αριστερής κυβέρνησης) ρήξη. Αλλά παρακολουθώντας τους εκπροσώπους του Σύριζα – ακόμα και τους πιο σκληρούς – να ορκίζονται από τη μια ότι θέλουν να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και από την άλλη να δηλώνουν βέβαιοι ότι δεν πρόκειται να μας αποπέμψουν, αυτό το καθήκον κουκουλώνεται. Οπότε για να μην καταλήξουμε με τη σειρά μας να επικαλούμαστε τον "Θεό της Αριστεράς", χρειάζεται ένταση προετοιμασίας και παρέμβασης. Την πολιτική επιτυχία της κυβέρνησης της αριστεράς δεν την εγγυάται εκ των προτέρων κανείς. Την ολοκληρωτική εξόντωση όμως της χώρας και της κοινωνίας, την απεργάζονται ισχυρά επιτελεία. Το δίλημμα είναι μπροστά μας. 

 

ΠΗΓΗ: Παρασκευή, 11 Μαΐου 2012, http://antapocrisis.gr/index.php/2012-04-24-19-38-44/item/154-yv