Η σύγχρονη κρίση από εκκλησιαστικής πλευράς

 

Του Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου & Αγ. Βλασίου Ιεροθέου

 

 

 

Η πλειονότητα τών ανθρώπων εστιάζει τήν οικονομική κρίση σέ τρία βασικά αίτια, ήτοι τούς πολιτικούς άρχοντες, οι οποίοι ή δέν διέβλεπαν τόν κίνδυνο ή δέν είχαν τό θάρρος νά τόν αντιμετωπίσουν, επειδή φοβούνταν τό λεγόμενο πολιτικό κόστος, τούς συνδικαλιστές, αφού ο καθένας από αυτούς ενδιαφερόταν αποκλειστικά καί μόνον γιά τήν διατήρηση τών κεκτημένων κάθε ομάδας καί τήν αύξησή τους, μέ αποτέλεσμα νά μή βοηθούν στήν επίλυση αυτών πού επρόκειτο νά έλθουν καί τούς διαμορφωτές τής κοινής γνώμης, πού χάριν τής ακροαματικότητας καί θεαματικότητας βοηθούσαν ή προέβαλλαν έντονα καί σχολίαζαν θετικώς τίς αντιδράσεις κάθε συντεχνιακής ομάδας καί διαμόρφωναν ανάλογα τήν κοινή γνώμη, μέ αποτέλεσμα νά μή διορθώνωνται τά κοινωνικά πράγματα.

Μέσα σέ αυτήν τήν ανάλυση οπωσδήποτε βρίσκονται μεγάλα ποσοστά αληθείας, αλλά στό βάθος καί τών τριών αυτών παραγόντων κρύβεται τό πολιτικό σύστημα τό οποίο δέν μπόρεσε νά αντιδράση σωστά. Είναι δέ γνωστόν ότι ηγέτης (θρησκευτικός-πολιτικός-κοινωνικός) είναι εκείνος πού δέν άγεται καί φέρεται από τά γεγονότα-φαινόμενα, αλλά τά καθορίζει, πηγαίνοντας μπροστά, παρά τό κόστος πού ενδεχομένως θά έχη. Ηγέτης δέν είναι αυτός πού ακολουθεί τίς δημοσκοπήσεις καί ενεργεί αναλόγως, αλλά αυτός πού προβλέπει τά γεγονότα, τίς κρίσεις πού έρχονται καί θυσιάζεται ο ίδιος γιά τήν διόρθωσή τους.

Γιά παράδειγμα ο Χριστός δέν ακολουθούσε τίς επιθυμίες τού λαού νά αναδειχθή ένας εθνικός ηγέτης, τίς οποίες εγνώριζε, γιατί τότε δέν θά έκανε τό μεγάλο Του έργο, αλλά προτίμησε νά σταυρωθή Αυτός γιά νά αντιμετωπίση τά βασικά προβλήματα τού λαού πού είναι ο θάνατος, η αμαρτία καί ο διάβολος. Απογοήτευσε μέν τούς ανθρώπους πού είχαν άλλες προσδοκίες, όπως φαίνεται στόν λόγο τών Μαθητών, μετά τήν Σταύρωση τού Χριστού: «ημείς δέ ηλπίζομεν ότι αυτός εστιν ο μέλλων λυτρούσθαι τόν Ισραήλ» (Λουκ. κδ', 21), αλλά έκανε ένα μεγάλο, διαχρονικό καί παγκόσμιο έργο, πού παραμένει στούς αιώνες.

 

Η ποικιλόμορφη κρίση

 

Πολλοί σύγχρονοι εξακολουθούν νά επιμένουν ότι η κρίση είναι μόνον οικονομική, καί γι' αυτό περικόπτονται οι μισθοί τών εργαζομένων, κυρίως στόν δημόσιο τομέα, αλλά αυτό επεκτείνεται καί στόν ιδιωτικό τομέα μερικοί προσπαθούν νά δούν τό θέμα ευρύτερα καί νά αναλύσουν ότι η κρίση είναι κοινωνική, ότι ευθύνεται η κοινωνία καί τελικά καί ο λαός πού επιλέγει τόν τρόπο διαβίωσής του, καί μέ τόν τρόπο αυτό υπάρχει χάσμα μεταξύ τού υψηλού βιοτικού επιπέδου, μέ τό οποίο θέλει νά ζή καί τής παραγωγής, αφού η πλειονότητα τών ανθρώπων θέλουν υψηλό μισθό, λίγη εργασία καί πολλή ευδαιμονιστική ζωή άλλοι προχωρούν καί ανάγουν τήν κρίση στήν Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού διάφοροι παράγοντες επιδιώκουν αλλαγές καί διαφοροποιήσεις στόν ευρωπαϊκό χώρο υπάρχουν καί άλλοι πού βλέπουν μιά ευρύτερη «κοινωνικοπολιτική αποδόμηση» τών Βαλκανίων καί τής Μέσης Ανατολής, αφού η Ελλάδα θεωρείται ως «ανωμαλία» καί στίς δύο περιπτώσεις, επειδή ως Ορθόδοξη χώρα δέν συντονίζεται μέ τούς δυτικούς καί μουσουλμανικούς ρυθμούς.

Δέν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα αυτά ή τά επί μέρους ζητήματα ισχύουν, είναι αντικείμενο επεξεργασίας διαφόρων «δεξαμενών σκέψεως» τού δυτικού κόσμου καί έχουν κατά διαφόρους τρόπους σχέσεις μέ τό πρόβλημα πού αντιμετωπίζει η Πατρίδα μας. Όμως μέ κανέναν τρόπο δέν μπορεί κανείς νά αμνηστεύση τήν αβελτηρία τών πολιτικών μας ηγετών, αλλά καί τήν τάση τού λαού γιά ευμάρεια καί ευδαιμονία. Καί φυσικά κανείς δέν μπορεί νά διαχωρίση τήν οικονομική κρίση από τήν γενικότερη κοινωνική, οικογενειακή, πολιτική καί πνευματική κρίση. Στό βάθος τά προβλήματα είναι πνευματικά καί από εκεί απορρέουν όλα τά άλλα προβλήματα. Ο σύγχρονος άνθρωπος πάσχει καί υποφέρει από νόημα ζωής.

Έτσι, η έλλειψη νοηματοδότησης τού ανθρώπινου βίου επιφέρει πολλά προβλήματα καί δημιουργεί μεγάλες κρίσεις. Η απουσία νοήματος γιά τήν ζωή δημιουργεί στόν άνθρωπο τήν ανάγκη νά τήν γεμίση μέ άλλες ανάγκες καί νά δημιουργή τήν ψευδαίσθηση τής πληρότητας. Τό ερώτημα πού έθεσε ο Ντοστογιέφκυ «ευτυχία ή ελευθερία» είναι επίκαιρο καί στήν εποχή μας. Πολλοί συνάνθρωποί μας επιδιώκουν τήν ευτυχία-ευδαιμονία, ακόμη καί μέ τό κόστος τής προσωπικής τους ελευθερίας. Αντίθετα, άν ο άνθρωπος αποκτήση τήν προσωπική του ελευθερία, ως ελευθέρωση από τήν εξάρτηση στά αισθητά καί τίς αισθήσεις, τότε έχει εσωτερική πληρότητα.

 

Η «θεολογία τής κρίσης»

 

Αντιμετωπίζοντας τό θέμα τής σύγχρονης κρίσης από πνευματικής- θεολογικής πλευράς, δέν μπορούμε νά αγνοήσουμε τήν σημασία πού έδωσε ο Χριστός στήν έννοια τής κρίσεως.

Ο Χριστός λίγο πρίν τό Πάθος Του είπε στούς Μαθητές Του: «Νύν κρίσις εστί τού κόσμου τούτου, νύν ο άρχων τού κόσμου τούτου εκβληθήσεται έξω καγώ εάν υψωθώ εκ τής γής, πάντας ελκύσω πρός εμαυτόν» (Ιω. ιβ', 31-32). Στό χωρίο αυτό φαίνεται καθαρά ότι κρίση είναι ο Σταυρός τού Χριστού, διά τού οποίου νικάται ο άρχων τού κόσμου τούτου, ο διάβολος, πού είναι ο άρχων τής κακίας, τής αμαρτίας καί τών παθών, καί διά τού Σταυρού ο Χριστός θά ελκύση αυτούς πού πιστεύουν σέ Αυτόν.

Στό χωρίο αυτό η εικόνα τής κρίσεως λαμβάνεται από τά δικαστήρια. Εκεί γίνεται διεξοδικά η διαδικασία καί εκδίδεται η απόφαση. Πρόκειται στήν πραγματικότητα γιά τό ότι ο διάβολος κυβερνούσε μέχρι τότε τόν κόσμο διά τού θανάτου, αλλά μέ τόν σταυρικό θάνατο τού Χριστού αυτός ο τύραννος θά εκδιωχθή έξω, θά τιμωρηθή. Έτσι, νικήθηκε ο θάνατος πού είναι ο μεγαλύτερος τύραννος τών ανθρώπων καί μέ τήν εν Χριστώ ζωή υπερβαίνεται ο φόβος τού θανάτου.

Σέ άλλο σημείο τής διδασκαλίας Του ο Χριστός, στήν αρχή τής επιγείου δράσεώς Του, ομίλησε γιά τήν κρίση καί έδωσε τήν πραγματική της διάσταση: «Αύτη δέ εστιν η κρίσις, ότι τό φώς ελήλυθεν εις τόν κόσμον, καί ηγάπησαν οι άνθρωποι μάλλον τό σκότος ή τό φώς, ήν γάρ πονηρά αυτών τά έργα» (Ιω. γ' 19). Η παρουσία τού Χριστού στόν κόσμο είναι ένα πραγματικό σημείο τής κρίσεως, αφού κρίνονται οι άνθρωποι κατά πόσον αγαπούν τό φώς ή δέν αντέχουν τό φώς, επειδή αγαπούν νά κινούνται μέσα στό σκοτάδι τών πονηρών έργων. Ο Χριστός είναι τό σημείο τής κρίσεως πού ξεχωρίζει αυτούς πού δέχονται τό φώς ή τό απορρίπτουν.

Έτσι, η Εκκλησία πού είναι τό Σώμα τού Χριστού είναι ένα σημείο γιά τούς ανθρώπους, ανά τούς αιώνας. Άλλοι τήν δέχονται, ζούν μέσα σέ αυτήν καί λαμπρύνονται, δοξάζονται, καί άλλοι ζούν έξω από αυτήν καί κυριαρχούνται από τήν έλλειψη νοήματος γιά τήν ζωή, ζούν χωρίς σκοπό καί προορισμό. Όσοι ζούν πραγματικά μέσα στήν Εκκλησία έχουν ως κέντρο τής ζωής τους τόν Χριστό. Ο Απόστολος Παύλος σαφώς γράφει: «ημών γάρ τό πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλιπ. γ', 20).

Βεβαίως, ως Χριστιανοί σεβόμαστε τό κάθε πολίτευμα στό οποίο ζούμε, αλλά η ζωή μας προσδιορίζεται από τό ουράνιο πολίτευμα καί τούς πνευματικούς νόμους πού τό διαπνέουν. Γι' αυτό καί οι Χριστιανοί μπορούν νά ζούν σέ οποιαδήποτε Πατρίδα, μέ τίς οποιεσδήποτε κοινωνικές συνθήκες καί πολιτικές επιλογές, αλλά εμφορούνται από τό εκκλησιαστικό πολίτευμα καί αναδεικνύονται μάρτυρες καί ομολογητές τής πίστεως. Μερικές δέ φορές όπου επικρατεί πλήρης ελευθερία εκκοσμικεύεται η πίστη, ενώ σέ άλλες περιπτώσεις πού επικρατούν σκληρές κοινωνικές καί πολιτικές συνθήκες αναδεικνύονται μάρτυρες. Υπάρχουν δέ μέλη τής Εκκλησίας, όπως οι ερημίτες, πού αρνήθηκαν καί τό πιό δίκαιο πολίτευμα, καί άλλοι, όπως οι κατά Χριστόν σαλοί, πού ενέπαιξαν καί τήν καλύτερη κοινωνική ζωή πού αρνείται όμως τό βάθος τού προσώπου.

Στό σημείο αυτό πρέπει νά σχολιάσουμε τά σχετικά μέ τήν «θεολογία τής κρίσεως». Η φράση αυτή χρησιμοποιήθηκε τίς πρώτες δεκαετίες τού 20ού αιώνος στήν Ευρώπη γιά νά δηλωθή μιά κίνηση πού ήταν εναντίον τής εκκοσμικεύσεως τής διδασκαλίας τού Χριστού. Ο καθηγητής Μάριος Μπέγζος κάνει ανάλυση αυτής τής περιόδου, στήν οποία συναριθμούνται μεγάλες προσωπικότητες τού προτεσταντισμού τής Ευρώπης, όπως ο Μπάρτ, ο Μπρούννερ, ο Μπούλτμαν, ο Τίλλιχ καί ο Γκογκάρνεν.

Αυτή η κίνηση αναπτύχθηκε μετά τήν λήξη τού Α' Παγκοσμίου Πολέμου καί αναφερόταν στήν αναξιοπιστία τού «προτεσταντικού προτεσταντισμού» πού λειτούργησε φιλοπολεμικά στήν πολεμοχαρή Γερμανία τού Κάϊζερ. Έτσι, η «θεολογία τής κρίσεως» είναι μιά κίνηση πού δέν συμβιβάζεται μέ τόν εκκοσμικευμένο τρόπο ζωής, αλλά κρίνει τόν κόσμο καί τήν νοοτροπία πού επικρατεί, ασκεί κριτική στίς δυνάμεις τής ιστορίας καί λαμβάνει διαλεκτική στάση «απέναντι στήν πολιτική καί πολιτιστική πραγματικότητα» τής εποχής εκείνης. Γι' αυτό η κίνηση αυτή λέγεται καί «θεολογία τής κρίσεως» καί «διαλεκτική θεολογία».

Μέ άλλα λόγια αυτή η κίνηση τής «θεολογίας τής κρίσεως» ή τής «διαλεκτικής θεολογίας» θέλησε νά κρατήση τόν Χριστιανισμό τής Ευρώπης μακριά από τήν ταύτισή του μέ τό πολιτικό κατεστημένο τής εποχής εκείνης, είναι εναντίωση στόν φιλελευθερισμό τού Χάρνακ καί βεβαίως άσκησε κριτική στήν χρησιμοποίηση τού Χριστιανισμού γιά πολιτικούς καί κοινωνικούς σκοπούς.

Αυτά πού συνέβησαν στήν προστεσταντική Δύση τόν περασμένο αιώνα δέν ισχύουν απόλυτα στήν Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλ' όμως θά πρέπει νά λάβουμε τό κεντρικό μήνυμα αυτού τού γεγονότος, ότι δηλαδή ο Χριστιανισμός δέν μπορεί νά ταυτίζεται μέ τά συστήματα τού αιώνος τούτου, έχει άλλους σκοπούς καί προτεραιότητες. Ο Χριστιανισμός δέν μπορεί νά ζή μέ τήν ευδαιμονία καί τήν κοινωνική καταξίωση, δέν μπορεί νά ταυτίζεται μέ τό ποικιλόμορφο πολιτικό καί κοινωνικό κατεστημένο, δέν μπορεί νά εκκοσμικεύεται από τήν νοοτροπία τού κόσμου τούτου, δέν μπορεί νά συσχηματίζεται μέ τίς πολιτικές, κομματικές δραστηριότητες τών διαφόρων ομάδων. Όταν κανείς θέλη νά τηρήση τό Ευαγγέλιο τού Χριστού, τότε θά πρέπει νά ζή ασκητικά καί όχι ευδαιμονιστικά, πρέπει νά ζή εσχατολογικά καί όχι εγκοσμιοκρατικά, πού σημαίνει ότι πρέπει νά βλέπη τό «άνω πολίτευμα» καί νά προσαρμόζεται από τώρα μέ τό πνεύμα του καί όχι νά αποβλέπη στόν ευδαιμονιστικό τρόπο ζωής. Βεβαίως, δέν αρνούμαστε τόν κόσμο αυτόν, τήν Πατρίδα, τήν κοινωνία καί τόν τρόπο ζωής σέ συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες, αλλά δέν αλλοτριωνόμαστε από αυτές, γιατί ξέρουμε ότι άλλος είναι ο σκοπός μας καί ο προορισμός μας.

Πάντως η κρίση πού διέρχεται η Πατρίδα μας αυτόν τόν καιρό είναι καί θεολογική, αφού πολλοί Χριστιανοί ζούν κοσμική ζωή, έχουν αποδεσμευθή από τήν άσκηση καί συμπεριφέρονται αντίθετα απ' όσα εντέλλεται ο Χριστός καί η Εκκλησία.

 

Οι τρείς πειρασμοί τού συγχρόνου ανθρώπου

 

Ο άνθρωπος δέχεται πολλούς πειρασμούς στήν ζωή του σέ όλα τά επίπεδα, τό διανοητικό, τό συναισθηματικό καί τό θυμικό. Η πνευματική ωριμότητα τού ανθρώπου έγκειται στόν τρόπο μέ τόν οποίο αντιμετωπίζει κάθε πειρασμό. Καί ο Χριστός δέχθηκε κατά τήν ανθρώπινη φύση Του πειρασμούς, όταν ήταν στήν έρημο, όπως τό περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Οι Πατέρες ερμήνευσαν τούς πειρασμούς πού δέχεται κάθε Χριστιανός στήν ζωή του μέσα από τούς πειρασμούς τού Χριστού.

Ο Χριστός μετά τήν Βάπτισή Του πήγε στήν έρημο, στό Σαραντάρειο Όρος καί εκεί ζούσε μέ νηστεία καί προσευχή, αφού είχε καί τέλεια ανθρώπινη φύση. Στό τέλος τών σαράντα ημερών εμφανίσθηκε ο διάβολος καί τόν πείραξε. Οι Πατέρες είδαν τό γεγονός αυτό μέσα καί από τήν περίπτωση τού Αδάμ. Ο Αδάμ στόν Παράδεισο προκλήθηκε νά φάγη από τόν απηγορευμένο καρπό καί εκείνος έπεσε σέ αυτήν τήν παγίδα μέ φοβερές συνέπειες γιά όλο τό ανθρώπινο γένος. Ο Νέος όμως Αδάμ, ο Χριστός, αντιμετώπισε νικηφόρα αυτούς τόν πειρασμούς καί διόρθωσε τό λάθος τού πρώτου Αδάμ.

Διαβάζοντας τό κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο μπορούμε νά δούμε αυτούς τούς τρείς πειρασμούς τού Χριστού. Ο πρώτος αναφερόταν στό νά κάνη ο Χριστός τό θαύμα καί νά μετατρέψη τούς λίθους σέ άρτο, ώστε νά ικανοποιήση τήν πείνα του. Ο Χριστός απάντησε ότι ο άνθρωπος δέν θά ζήση μόνον μέ άρτο, αλλά καί μέ τό ρήμα πού εκπορεύεται από τόν Θεό, δηλαδή μέ τήν εφαρμογή τών εντολών τού Θεού. Ο δεύτερος πειρασμός αναφερόταν στήν παρότρυνση τού διαβόλου στόν Χριστό νά πέση από τό πτερύγιο τού Ναού καί τότε θά τόν προστατεύσουν οι άγγελοι τούς οποίους θά στείλη ο Θεός. Ο Χριστός απάντησε ότι δέν πρέπει κανείς νά εκθέτη σέ κίνδυνο τό εαυτό του, γιατί έτσι εκπειράζει τόν Θεό. Ο τρίτος πειρασμός αναφερόταν στό νά προσκυνήση ο Χριστός τόν διάβολο καί εκείνος θά τού δώση όλες τίς βασιλείες τού κόσμου καί τήν δόξα τους. Ο Χριστός ομίλησε επιτιμητικά στόν διάβολο καί τόν διέταξε νά φύγη, γιατί μόνον στόν Θεό πρέπει κανείς νά αποδίδη τήν προσκύνηση καί τήν λατρεία του (Ματθ. δ', 1-10).

Οι Πατέρες τής Εκκλησίας, ερμηνεύοντας αυτούς τούς πειρασμούς τού Χριστού πού ήταν οι ίδιοι μέ εκείνους πού αντιμετώπισε καί ο Αδάμ στόν Παράδεισο, λέγουν ότι σχετίζονται μέ τά τά πάθη τού τριμερούς τής ψυχής τού ανθρώπου. Ο πρώτος πειρασμός, τό νά μετατρέψη τούς άρτους σέ ψωμί, αναφέρεται στό πάθος τής φιληδονίας, ο δεύτερος, τό νά πέση από τό πτερύγιο τού Ναού, αναφέρεται στό πάθος τής φιλοδοξίας, καί ο τρίτος πειρασμός, τό νά αποκτήση μέ οποιοδήποτε τίμημα τίς βασιλείες καί τήν δόξα τού κόσμου, αναφέρεται στό πάθος τής φιλαργυρίας. Καί όπως ο Χριστός αντιμετώπισε νικηφόρα τούς πειρασμούς αυτούς, έτσι καί ο άνθρωπος μπορεί νά τούς αντιμετωπίση, μέ τήν δύναμη τού Χριστού, διά τής παρθενίας (μοναχοί) καί σωφροσύνης (έγγαμοι), διά τής ακτημοσύνης (μοναχοί) καί κοινοχρησίας (έγγαμοι) καί διά τής υπακοής μόνον στόν Θεό.

Εξετάζοντας τήν σύγχρονη οικονομική κρίση μέσα από τό παράδειγμα αυτό, μπορούμε νά παρατηρήσουμε ότι τό υπόβαθρό της είναι ότι ο σύγχρονος άνθρωπος υπόκειται στούς τρείς πειρασμούς, οι οποίοι σήμερα εκφράζονται μέσα από τήν νοοτροπία καί τίς δομές τής σύγχρονης ζωής πού κυριαρχούν στήν εκκοσμικευμένη κοινωνία μας.

Ο σύγχρονος άνθρωπος θέλει νά μετατρέπη τούς λίθους, τά αντικείμενα, τό φυσικό περιβάλλον, καθώς επίσης καί όλα τά δομικά στοιχεία τής ζωής του, ακόμη καί τά κύτταρα καί τά γονίδια, σέ χρυσό, σέ τροφή, σέ αγαθά γιά τήν σωματική του απόλαυση. Τό ενδιαφέρον του είναι νά ζή ευδαιμονιστικά καί νά παρατείνη όσο μπορεί περισσότερο τήν βιολογική του ζωή. Επίσης, ο σύγχρονος άνθρωπος ενδιαφέρεται κυρίως γιά όσα φαίνονται καί προκαλούν τήν προσοχή του, ενδιαφέρεται γιά τό φαίνεσθαι, επιθυμεί τήν κοινωνική προβολή, τήν ανάδειξή του στήν κοινωνία, μέ οποιοδήποτε τρόπο. Ακόμη, ο σύγχρονος άνθρωπος επιδιώκει τήν κατάκτηση τής ποικιλόμορφης εξουσίας, μέ οποιοδήποτε τρόπο, γιά νά κυβερνά τόν κόσμο καί τίς κοινωνικές ομάδες. Όλα αυτά διαπνέονται από τήν φιληδονία, τήν φιλοδοξία καί τήν φιλοκτημοσύνη. Δέν βλέπει ο άνθρωπος τήν εσωτερική διάσταση τών πραγμάτων, δέν τόν απασχολούν τά υπαρξιακά προβλήματα, τό νόημα τής ζωής.

Άν προσέξουμε επισταμένως θά διαπιστώσουμε ότι όλη αυτή η προβληματική τών τριών πειρασμών στούς οποίους υπόκειται ο σύγχρονος άνθρωπος είναι τά κοινωνικά, ψυχολογικά καί ιδεολογικά συστήματα, όπως τού καπιταλισμού (προτεραιότητα στήν ύλη), τού φροϋδισμού (προτεραιότητα στήν ηδονή) καί τής ιδεοκρατίας (κυριαρχία τής αυτονομημένης λογικής). Οπότε, τά αίτια τής οικονομικής κρίσης δέν είναι μονοδιάστατα, δέν είναι αποκλειστικώς οικονομικά, δέν προέρχονται από μερικές εξωτερικές δυνάμεις, αλλά είναι στήν πραγματικότητα πνευματικά καί στήν βάση τους θεολογικά. Όποιος δέν μπορεί νά δή αυτήν τήν πραγματικότητα έχει μιά υπαρξιακή αναπηρία καί δέν μπορεί νά βρή λύσεις γιά τήν υπέρβασή τους.

Βεβαίως, οι πολιτικοί πρέπει νά κάνουν τήν αυτοκριτική τους, καί μερικοί τό έχουν κάνει ήδη μέ πολύ δυνατό καί όχι υποκριτικό τρόπο, καθώς επίσης νά αποδώσουν τίς ευθύνες σέ αυτούς πού ώθησαν τήν κοινωνία πρός τήν ευδαιμονία καί τήν ευμάρεια, αλλά καί σέ όσους εκμεταλλεύθηκαν αυτήν τήν νοοτροπία καί ενήργησαν σέ βάρος τού λαού, αφού δημιούργησαν ανεργία, απόγνωση, φτώχεια. Αλλά άν δέν δούμε τά πραγματικά αίτια τής κρίσεως, τότε δέν θεραπεύεται, αλλά θά επανέρχεται συχνά στήν επικαιρότητα.

 

Παγκόσμια κρίση

 

Η κρίση δέν είναι σύγχρονη ούτε ελλαδική, αλλά είναι παγκόσμια. Δέν είναι οικονομική κρίση, αλλά πνευματική. Ως άνθρωποι ζούμε συνεχώς μέσα σέ κρίσιμες στιγμές καί τό θέμα είναι πώς τίς αντιμετωπίζουμε. Δέν είμαστε μονοφυσίτες, γι' αυτό βλέπουμε καί τά οικονομικά καί κοινωνικά ζητήματα καί η Εκκλησία προσπαθεί κάθε φορά νά τά αντιμετωπίση. Όλο τό φιλανθρωπικό καί προνοιακό έργο τής Εκκλησίας αναφέρεται καί στό θέμα αυτό. Η Εκκλησία αγαπά τόν άνθρωπο καί ενδιαφέρεται καί γιά τήν πνευματική του ωρίμανση, αλλά καί τίς οικονομικές του ανάγκες. Κυρίως όμως βοηθά τόν άνθρωπο νά αντιμετωπίση τά προβλήματα μέ πνευματικό τρόπο, νά ζή μέ εσωτερική πληρότητα, μέ λιτότητα, μέ αγάπη γιά τόν άνθρωπο, μέ θυσία καί προσφορά, μέ τήν ενατένιση πρός τήν αιώνια ζωή.

Οι υπαρξιστές φιλόσοφοι, πράγμα πού κάνουν μέ πληρότητα οι Πατέρες τής Εκκλησίας, δίνουν προτεραιότητα στόν εσωτερικό κόσμο τού ανθρώπου. Ο Χάϊντεγκερ, γιά παράδειγμα, κάνει λόγο γιά τόν «καθημερινό τρόπο ζωής» καί τόν «οντολογικό τρόπο ζωής». Η καθημερινή μας ζωή διέπεται από τίς φροντίδες τής συντηρήσεώς μας στήν ζωή, τήν ικανονοποίηση τών κοινωνικών πραγμάτων, τήν εκπλήρωση τών προσδοκιών, αλλά όταν βρεθούμε σέ ένα οριακό σημείο, λόγω μιάς κρίσης, μιάς αρρώστιας, τότε ερχόμαστε αντιμέτωποι μέ τόν οντολογικό τρόπο ζωής. Τότε, λυπόμαστε γιατί στήν ζωή μας ασχοληθήκαμε μέ λεπτομερειακά ζητήματα καί όχι μέ τά πιό ουσιώδη τού ανθρώπινου βίου.

Οι οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές καί παγκόσμιες κρίσεις έρχονται καί παρέρχονται. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοιες καταστάσεις. Τό ερώτημα είναι πώς μπορούμε νά ξεπεράσουμε τίς εσωτερικές πνευματικές κρίσεις, πού προκαλούν προσωπικές τραγωδίες μέ κοινωνικές συνέπειες.

 

(Δημοσιεύεται στό Περιοδικό τής Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς "Πειραϊκή Εκκλησία")

 

 ΜΑΪΟΣ 2010

 

ΠΗΓΗ: «Εκκλησιαστική Παρέμβαση»,http://www.parembasis.gr/2010/10_05_02.htm

Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού ή, μήπως, ο αθεϊσμός το φαρμάκι των αστών (;)

 

 

 

Σε συνέχεια μίας παλαιότερής μας ανάρτησης περί “σκουληκιού του σοσιαλισμού”, ήθελα να προσθέσω κάποια πράγματα, επί τη ευκαιρία και αφορμή μίας συζήτησης που είχα με κάποιους φίλους από την Νεολαία του ΚΚΕ προχθές.

Η συζήτησή μας πήγε ταχέως στο θέμα της “θρησκείας”, όπου και τελείωσε αργότερα, λέγοντας εγώ, ότι ο μαρξισμός είναι θρησκεια(και εγώ είμαι εναντίον της θρησκείας ως Ορθόδοξος), όπως το έλεγε, άλλωστε, και ο Ανατόλ Λουνατσάρσκι. Και κοιτάξτε τι βασικά πράγματα δεν ξέρουν και συνήθως(κατά ποσοστό 99%, θεωρώ, οπωσδήποτε) δεν μαθαίνουν ποτέ οι σχετικοί συναγωνιστές στα κοινωνικά  και φίλοι(που, βέβαια, έφεραν σταυρούς πλειοψηφικώς). Είναι μεν δύο και απλά, αλλά θεμελιώδη και σκοπίμως μένουν στην αφάνεια, αραχνιάζουν και “τα τρώγει η μαρμάγκα”……

Β) Στην σοβιετική Ρωσσία, έλεγε ο Μπερντιάγεφ, δεν δείχθηκε σεβασμός προς το πνεύμα του Μαρξ, παρά μόνο σε ένα χυδαίο αντιθρησκευτικό πνεύμα ίσως, που είναι ό,τι γνωρίζει η ρωσσική νεολαία της διασποράς. Έτσι, στους τοίχους της Σοβιετίας, ήταν γραμμένα κατά συρροήν δύο συνθήματα: ένα είναι αυτό που είπαμε περί “οπίου του λαού”. Δεύτερο είναι αυτό που μπήκε και στο Σοβιετικό Σύνταγμα και είναι το “όποιος δεν θέλει να εργάζεται, δεν πρέπει και να τρώει” («εί τις μη θέλει εργάζεσθαι μηδέ εσθιέτω» Θεσ. Β: 3:10).

Αυτή είναι, όντως, η βασική θέση που ορίζει τον σοσιαλισμό και βάσει αυτής το Κεφάλαιο δεν αξίζει καθόλου εισόδημα, ενώ οι εργαζόμενοι είναι αντικείμενα εκμετάλλευσης του μόχθου τους (πρβλ. υπεραξία κτλ.). Αλλά βλέπετε την αντίφαση; Η θέση που προσδιορίζει τον σοσιαλισμό είναι παρμένη από τα κείμενα της θρησκείας, που είναι το όπιο του λαού!!!…

Και το ερώτημα είναι: πώς θα βγάλουμε την σημερινή υπαρκτή, αστική αριστερά από την αφασία της; Βλέπετε τον τρόπο;

Ελληνο-βυζαντινή σύνθεση στο Μεγάλο Μετέωρο

 

 

Του Theotheoreio

 

Είναι η δουλειά τού παπα-Θανάση, ηγούμενου στο Μεγάλο Μετέωρο, σε τοιχογραφία έξω από τον Ναό, που μόλις τελείωσε!    

 

 

Θαυμάστε!  Ότι βλέπετε είναι ακριβώς στο τοίχο, έξω από το Ναό στο Μεγάλο Μετέωρο, η αντιστοιχία των αρχαίων, κάτω,  που είπαν τα ίδια πράγματα με τούς προφήτες, πάνω. 

 

Η φύση μας είναι αυτή η συνύπαρξη τών δύο σε ένα, και εκφράζεται στο τρίτο κλασσικό πολιτισμό, τον ελληνο-βυζαντινό! 

Είτε στη παλιά του μορφή, είτε σε άλλη νέα και μοντέρνα, η παραίνεση είναι μία και σαφής:

Όσο ακολουθούμε τα έτοιμα πρότυπα Ανατολής ή Δύσης, θα έχουμε πρόβλημα, σύγχυση, μπερδέματα. Όταν κάποιος πολιτικός αρχίσει να αποφασίζει με την οπτική ότι εμείς είμαστε η τρίτη λύση στον κόσμο, τότε και λύσεις θα βρούμε και θα ξαναγράψουμε ιστορία.  

Και υπάρχουν συγκεκριμένες "τρίτες" λύσεις και για διακυβέρνηση, και για νομοθεσία, και για φορολογία, για όλα, που θα παρουσιάσω σε επόμενα άρθρα μου.  

Αυτή είναι η Τρίτη λύση, ούτε Δύση ούτε Ανατολή, ούτε η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες!!!! Η Ελλάδα είναι για όλους, όπως ο πολιτισμός της. Αυτή είναι η Τρίτη λύση, να δουλέψουμε γι' αυτό! 

 

Άλλα άρθρα του Συγγραφέα στην Αποικία Ορεινών Μανιταριών:

 

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=149

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=166

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=210

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=249

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=254

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=957

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=961

 

http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=976

Ο εκτουρκισμός των Ελλήνων Ιεραρχών

 

"Ευεργέτημα κατά του κ. Βαρθολομαίου ή επικοινωνιακό τερτίπι του κ. Ερντογάν";

Του Μανόλη Καρέλλη *

Συγκεκριμένα ο κ. Βαρθολομαίος πληροφορούσε τους επαρχιακούς ιεράρχες του οικουμενικού θρόνου ότι: "Ο εξοχώτατος πρωθυπουργός της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εις παλαιοτέραν επίσημον συνάντησιν αυτού μετά του εξοχωτάτου κ. Κωνσταντίνου Καραμανλή, πρωθυπουργού τότε της Ελλάδος, και της εξοχ. υπουργού Εξωτερικού επιτίμου κ. Μπακογιάννη (Ιανουάριος 2008), γενομένης συζητήσεως περί του οικουμενικού πατριαρχείου και των δυσκολιών ως τούτο αντιμετωπίζει περί την στελέχωσιν αυτόν, λόγω της συρρικνώσεως του ενταύθα ομογενειακού στοιχείου, οπόθεν τούτο αντλεί τα εν Τουρκία αρχιερατικά και άλλα στελέχη του, συνεπεία της κατά τας τελευταίας εννέα δεκαετίας νέας πραγματικότητος, είχε την καλοσύνην να υποσχεθεί ότι προς διευκόλυνσιν της Εκκλησίας, η έντιμος κυβέρνησίς του θα παράσχει την τουρκικήν υπηκοότητα εις τους εν τω εξωτερικώ μη Τούρκους υπηκόους Αρχιερείς του θρόνου, εφ' όσον ούτοι το επιθυμούν, χωρίς υποχρέωσιν παραιτήσεως εκ της ην ήδη ούτος κατέχουν ετέρας υπηκοότητος. Την όντως ιστορικήν πρότασιν και υπόσχεσιν ταύτην, επανέλαβεν ευγενώς ο κ. Ερντογάν προς ημάς, κατά την εν Πριγκήπω πρόσφατον συνάντησιν ημών, και δη εξ ιδίας αυτού πρωτοβουλίας και ενώπιον πολλών παρισταμένων".

 

"Λαμβανομένου υπ' όψιν ότι ο αριθμός των Τούρκων υπηκόων Αρχιερέων σήμερα συρρικνούται επί μάλλον και μάλλον και οι προς αρχιερατείον εκλόγιμοι δεν είναι πλέον πολλοί εν Τουρκία, ατάκτως θα αντιμετωπίσομεν προσεχώς μεγάλας δυσκολίας περί την στελέχωσιν και ευστάθειαν του αγιωτάτου Αποστολικού οικουμενικού θρόνου εν τη σεβασμία φυσική αυτού καθέδρα και την ανάδειξιν νέων πατριαρχών εις το μέλλον, εφ' όσον, βεβαίως, ήθελε συνεχισθεί η σήμερον κρατούσα κατάστασις.

Συνδιασκεψάμενοι όθεν και μετά των μελών της περί ημάς Αγίας και Ιεράς Συνόδου και εξατάσαντες ενδελεχώς την ευγενή προσφοράν του κ. πρωθυπουργού και της εντίμου τουρκικής κυβερνήσεως, ήχθημεν εις την απόφασιν όπως ολοθύμως προτείνομεν εις πάντας τους μη έχοντας την τουρκικήν υπηκοότητα ιερωτάτους μητροπολίτας του θρόνου να κάμουν χρήσιν του ευεργετήματος τούτου, εφ' όσον ασφαλώς το επιθυμούν, χωρίς η αποδοχή της προσφοράς ταύτης να αποτελεί μείωσιν, ουδέ κατ' ελάχιστον, της εθνικής, εκάστου φιλοτιμίας, αφού ως ελέχθη, δεν τίθεται θέμα απαρνήσεως της ην ήδη κατέχει ετέρας υπηκοότητος".

Και η κατάληξις της επιστολής του κ. Βαρθολομαίου προς τους ιεράρχες του οικουμενικού θρόνου:

"Eπιφυλασσόμενος όπως εν περιπτώσει καταφατικής απαντήσεως αποστείλωμεν υμίν τα προς συμπλήρωσιν δικαιολογητικά και τας σχετικάς οδηγία, ευχόμεθα υμίν αδελφικώς τα άριστα κατά Θεού, ου η χάρις και το άπειρον έλεος είησαν μεθ' υμών".

Για την εξαιρετικά σημαντική – "όσο και πρωτοφανή, ασφαλώς – εξέλιξη ο κ. Βαρθολομαίος ενημέρωσε τον Αρχιεπίσκοπον Δημήτριο και την επαρχιακή σύνοδο της Αμερικής κατά την επίσκεψίν του στις ΗΠΑ, το τέλος του περασμένου έτους.

Αντίστοιχη ενημέρωση, έκανε, το φθινόπωρο του 2009, και στους ιεράρχες της ημιαυτόνομης Εκκλησίας της Κρήτης, στο περιθώριο της επίσκεψής του στο νησί.

Και οι μεν ιεράρχες της Αμερικής αποποιήθηκαν το "ευεργέτημα" κατά τον κ. Βαρθολομαίο, του Ερντογάν, με το επιχείρημα ότι "έχουμε ήδη δύο υπηκοότητες, δεν μπορούμε να αποκτήσουμε και τρίτη", ενώ οι ιεράρχες της Κρήτης (όπως και της Δωδεκανήσου) συμφώνησαν για την απόκτηση της τουρκικής υπηκοότητας και συμπλήρωσαν τα "χαρτιά" της τουρκικής πολιτείας που τους προμήθευσε ο κ. Βαρθολομαίος.

Αυτές τις μέρες, μάλιστα, οι αποδεχθέντες το "ευεργέτημα" του πρωθυπουργού της Τουρκίας συνωστίζονται στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να ακολουθήσουν τις διαδικασίες της τουρκοποίησης.

Αυτό είναι το σύντομο χρονικό της επιχείρησης του τουρκικού "ευεργετήματος" κατά τον κ. Βαρθολομαίο – με μια άλλη διατύπωση του επικοινωνιακού επιχειρήματος του αριστοτέχνη στο είδος Τούρκου πρωθυπουργού.
Θα μου επιτραπεί να παραθέσω ορισμένες σκέψεις και να διατυπώσω την κριτική μου.

Ο οικουμενικός πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος αναφέρεται στην πολυσήμαντη επιστολή του στη συρρίκνωση του ομογενειακού στοιχείου (της Τουρκίας) "συνεπεία της κατά τας τελευταίας εννέα δεκαετίας, νέας πραγματικότητας";

 

Μα, βέβαια, οι διωγμοί του ελληνισμού και η γενοκτονία που επιχειρήθηκε σε βάρος του ελληνικού (και όχι μόνο) στοιχείου στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο "συνωστισμός' κατά Ρεπούση στη Σμύρνη το 1922 και η κατά του ελληνισμού επιχείρηση του 1955, δράστες των οποίων επιχειρήσεων εξολόθρευσης του ελληνισμού ήταν το τουρκικό κράτος, κάτι το οποίο παρασιωπάται.
Δεν αναφέρεται, επίσης, ο κ. Βαρθολομαίος στην απαράδεκτη μείωση του οικουμενικού πατριαρχείου και του χριστιανισμού που αυτό εκφράζει με την εγκατάσταση του προκρούστειου περιορισμού των εκλογίμων για το πατριαρχικό αξίωμα, ή το αξίωμα του Συνοδικού στους Τούρκους υπηκόους.

Αυτός ο περιορισμός όχι απλώς αποδυναμώνει τον οικουμενικό χαρακτήρα του πατριαρχείου, αλλά το εξουδετερώνει πλήρως καθώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το "ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος, ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρρεν και θήλυ πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού" που αποτελεί και τον ορισμό της οικουμενικότητας και που, "κατ' οικονομίαν" τροποποιείται με ένα "ένι Τούρκος υπήκοος".

Δεν ασχολείται, ακόμα, ο κ. Βαρθολομαίος αλλά ούτε και όσοι από τους ιεράρχες του οικουμενικού κλίματος αποδέχθηκαν το ευεργέτημα της τουρκικής υπηκοότητας με την κατηγορηματική άποψη της επιτροπής της Βενετίας που είναι γνωστή ως το θεσμοθετημένο όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, σύμφωνα με την οποία ο όρος που θέτουν οι τουρκικές αρχές για την τουρκική ιθαγένεια που πρέπει να έχουν οι κληρικοί του πατριαρχείου αποτελεί, εκτός από προσβολή για τον χριστιανισμό και υπονόμευση της οικουμενικότητας και παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.

Εννοείται ότι, αυτή την άποψη της επιτροπής της Βενετίας έπρεπε να είχε υψώσει σαν σημαία και η Ελληνική πλευρά η οποία, όπως βεβαιώνεται από πολλές πλευρές, συμφώνησε με την "Τουρκοποίηση" των ιεραρχών της Κρήτης και της Δωδεκανήσου επί των ημερών του προβληματικού κ. Δρούτσα, αφού υπέκυψε στη γοητεία του Ερντογάν.

Και κάτι ακόμα για τον κ. Βαρθολομαίο: Τον έχουμε ακούσει επανειλημμένως να ασκεί έντονη κριτική εναντίον των Ελλήνων Αρχιερέων που βρίσκονται εκτός του πατριαρχικού κλίματος γιατί ακολουθούν τους νόμους της ελληνικής πολιτείας ενώ υπάρχουν ιεροί κανόνες που έπρεπε να ισχύουν γι' αυτούς. Πως, όμως, ο ίδιος ο κ. Βαρθολομαίος δέχεται ένα νόμο, αυτόν της τουρκικής πολιτείας που περιορίζει στους Τούρκους υπηκόους το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι σε πατριαρχικά αξιώματα ενώ υπάρχει η επιταγή του Απόστολου Παύλου που αποκλείει τον οποιονδήποτε αποκλεισμό (προς Γαλάτας επιστολή 3, 28-29).

Και κάτι, τέλος, για τους Κρητικούς ιεράρχες που δέχθηκαν τον, έστω και περιορισμένο, "εκτουρκισμό":

Nομίζω ότι η συμπεριφορά των αυτή είναι συμβατή με τον 19ο αιώνα της Ιστορίας της Κρήτης που αναλώθηκε σε μία σειρά πολυαίμακτων επαναστάσεων για την ένωση με την Ελλάδα και την απόκτηση της Ελληνικής Ιθαγένειας, αυτής που τώρα τεμαχίζεται;

 

* Ο Μανόλης Καρέλλης είναι πρώην δήμαρχος Ηρακλείου και ευρωβουλευτής

ΠΗΓΗ: Ημερομηνία δημοσίευσης 29/5/2010,  http://www.patris.gr/articles/180372

 

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις  έγιναν από το ΜτΒ.

Εκκλησία και Έθνη

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

                                    Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε

                                    διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος

                                     ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμε

                                     εις ενότητα πάντας εκάλεσε

                                     και συμφώνως δοξάζομεν το πανάγιον Πνεύμα.

                                               (Ύμνος της πεντηκοστής)

 

Η οικοδόμηση του πύργου της Βαβέλ θα παρέμεινε στην ιστορία ως αξιόλογη προσπάθεια συνεργασίας των ανθρώπων, αν δεν είχε ως κίνητρο την κενοδοξία και την αλαζονεία του να φθάσει αυτός ως τον ουρανό, ο οποίος εθεωρείτο κατά την αρχαιότητα ως η κατοικία των θεών, αν, δηλαδή, δεν εμπεριείχε την ύβριν με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου. Η προσπάθεια εκείνη παρέμεινε ημιτελής, καθώς επέφερε την θεία τιμωρία.

Έτσι με δαφορετικές γλώσσες οι διάφορες πληθυσμιακές ομάδες μετακινήθηκαν και σχημάτισαν με την πάροδο του χρόνου τους λαούς, από τους οποίους οι περισσότεροι αφανίστηκαν, ενώ ελάχιστοι παραμένουν ακόμη στο προσκήνιο της ιστορίας. Η υλιστική ερμηνεία του κόσμου απώθησε την περιγραφή αυτή του βιβλίου της Γενέσεως της παλαιάς Διαθήκης στην περιοχή του μύθου. Η ιστορία γράφεται και ερμηνεύεται πλέον ερήμην του Θεού. Αλλά όμως ο Θεός εξακολουθεί να παραμένει ακόμη η ζωντανή ελπίδα για τη μεγάλη πλειονοψηφία των συνανθρώπων μας ανεξάρτητα από την εθνική τους καταγωγή. Για όλους αυτούς, ανεξάρτητα από την πίστη τους, ισχύει το του Αποστόλου Παύλου από τον λόγο του προς τους Αθηναίους στον Άρειο Πάγο: "Από ένα αίμα δημιούργησε όλα τα έθνη των ανθρώπων, για να κατοικούν σε όλη τη γη. Και ώρισε τους χρόνους, που θα ζουν, και τα όρια της κατοικίας τους, για να ζητούν τον Κύριο, μήπως και τον ανακαλύψουν και τον βρουν, καθώς δεν είναι μακριά από τον καθένα μας".

Όταν ειπώθηκαν αυτά τα λόγια η ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκτεινόταν σε μεγάλη έκταση περί την λεκάνη της Μεσογείου. Μάλιστα στις αρχές του 3^ου αιώνα μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καρακάλας, θαυμαστής του έργου και του πνεύματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου παραχώρησε το δικαίωμα του ρωμαίου πολίτη, το οποίο ως τότε οι ενδιαφερόμενοι αποκτούσαν καταβάλλοντας χρηματικό ποσό, στο σύνολο των κατοίκων της αυτοκρατορίας. Μόλις μετά αιώνα ο άγιος της Εκκλησίας και μέγας της ιστορίας Κωνσταντίνος επέβαλε την ανεξιθρησκεία και έθεσε τέρμα στους φρικτούς διωγμούς των χριστιανών, οι οποίοι έδωσαν εκατομμύρια μαρτύρων της πίστεως, για τους οποίους η υλιστική ερμηνεία της ιστορίας τηρεί άκρα του τάφου σιωπή.

Κύλισαν οι αιώνες τα έθνη μετασχηματίστηκαν σταδιακά σε "χριστιανικά" σε μεγάλη έκταση του πλανήτη μας, πλην όμως αυτή η πολυπόθητη ενότητα, στην οποία μας εκάλεσε ο Ύψιστος διανέμοντας τις γλώσσες του πυρός κατά την ημέρα της Πεντηκοστής δεν έχει καταστεί ούτε στο ελάχιστο ορατή. Πέραν του ότι νέα θρησκεία, το Ισλάμ, κατάφερε να σαρώσει μεγάλες εκτάσεις, στις οποίες είχε διαδοθεί η πίστη προς τον Χριστό και του ότι πολυπληθείς λαοί της Ανατολής παρέμειναν προσηλωμένοι στις προγονικές θρησκευτικές δοξασίες, το σημαντικότερο είναι η αστοχία των "χριστιανικών" λαών να επιτύχουν την μεταξύ τους ενότητα. Και όχι μόνο αυτό δεν επέτυχαν, αλλά και έδωσαν πληθώρα κακών παραδειγμάτων με την άθλια κτητική και κατακτητική συμπεριφορά έναντι ομοδόξων τους "χριστιανών" αλλά και αλλοδόξων (σταυροφορίες, γενοκτονία ειδωλολατρών Αμερικής, εξανδραποδισμός ειδωλολατρών Αφρικής, παγκόσμιοι πόλεμοι). Στηριζόμενοι στην ανάλυση αυτή πολλοί στοχαστές στην Ευρώπη κατά τους αιώνες 19^ο και 20^ο άσκησαν αυστηρή κριτική κατά του χριστιανισμού για μεσσιανισμό χωρίς αντίκρυσμα. Ήσαν αυτοί που με τα ιδεολογικά τους κείμενα συνετέλεσαν στο κατρακυλίσουν ακόμη περισσότερο οι δυτικές "χριστιανικές" κοινωνίες, οι "χριστιανικοί" λαοί, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σήμερα τη μεγαλύτερη κρίση αξιών πλανητικά.

Όλοι οι μεμφόμενοι την πίστη του Χριστού και χαρακτηρίζοντες αυτήν ως μεσσιανική ρητορεία στρέφουν την πλάτη τους στην ιστορία. Ήδη επισημάναμε την πλήρη αγνόηση του μαρτυρίου των πιστών των τριών πρώτων μετά Χριστόν αιώνων. Ας εγκύψουν σ' αυτό όλοι οι πολυπραγμονούντες άθεοι και αγνωστικιστές, αν θέλουν να λάβουν απάντηση στα ερωτήματα και διλήμματά τους. Ο αναγνώστης θα πρόσεξε ότι θέτουμε τους όρους χριστιανός και χριστιανικός σε εισαγωγικά. Κριτήριο δεν συνιστά ο αυτοπροσδιορισμός, αλλά η συμόρφωση προς το πνεύμα του Ευαγγελίου τόσο των προσώπων, όσο και των ομάδων (λαών). Οι σύγχρονοι κριτικά ιστάμενοι έναντι του Ευαγγελίου του Χριστού, αλλά και πλήθος χριστιανών διακατέχονται από το ιουδαϊκό σύνδρομο της εποχής του Χριστού. Ήθελαν οι ιουδαίοι τον Μεσσία εγκόσμιο άρχοντα που θα επέβαλε την βασιλεία του κοσμικού τύπου στ έθνη. Γι' αυτό και η διαχρονική ροπή προς την παρακολούθηση της ποσοτικής μεταβολής ("χριστιανοί" ως ποσοστό επί του συνόλου ενός λαού ή επί του συνόλου του πλανήτη).

Ο Χριστός ήρθε να αναζητήσει και σώσει το απολωλός, δεν ήρθε να σχηματίσει χριστιανικές κοινωνίες. Γι' αυτό και η Εκκλησία Του ουδεμία ευθύνη φέρει για τα όσα αντιευαγγελικά έπραξαν κατά καιρούς οι "χριστιανοί", κληρικοί και λαϊκοί. Ο Χριστός, ως Θεός της ελευθερίας, ήρθε απλώς και μας εκάλεσε με το "δεύτε πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς". Τό ίδιο και ο Παράκλητος, το Άγιον Πνεύμα, με τις γλώσσες του πυρός εις ενότητα εκάλεσε, δεν επέβαλε την ενότητα εν ανελευθερία. Συνεπώς, όπως και ο Χριστός τόνισε σε διδαχή Του, η ενότητα είναι κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα των πιστών. Και στο μέτρο που αυτή δεν είναι ορατή, έχομε ασφαλές κριτήριο για το πόσο έχουμε απομακρυνθεί από την πίστη μας.

Την πολυπόθητη ενότητα επιχείρησαν κατά καιρούς να επιβάλλουν εν ανελευθερία πλείστοι όσοι κοινωνικοί μεταρρυθμιστές, αλλά και τυχοδιώκτες της εξουσίας και του χρήματος. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τις τρεις νεότερες προσπάθειες, των ΗΠΑ, της Σοβιετικής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην πρώτη επιχειρείται ως σήμερα ο μετασχηματισμός πολιτών από όλους τους λαούς της γης σε Αμερικανούς πολίτες με συνείδηση του ότι ανήκουν σε ένα σχετικά πρόσφατο στην ιστορία έθνος. Ως κίνητρο παρέχεται η προσφορά οικονομικής ευμάρειας ("αμερικανικό όνειρο"). Το ίδιο επιχειρήθηκε και στην ΕΣΣΔ, στο όνομα του προλεταριακού διεθνισμού. Η ΕΕ υιοθέτησε εν πολλοίς το αμερικανικό πρότυπο και εκμεταλλεύτηκε τον διακαή πόθο των ευρωπαϊκών λαών για ειρήνη. Το πείραμα της ΕΣΣΔ έσβησε στις αρχές της τελευταίας δεκαετίας του 20^ου αιώνα. Τα άλλα δύο ήδη είναι εμφανές ότι οδεύουν σε πορεία παρακμής. Όλα στήριξαν το όραμά τους σε υλιστική προοπτική του κόσμου, αγνοώντας το ρήμα του Χριστού "χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν". Δυνάμεις του σκότους έπαιξαν άθλια παιχνίδια σε βάρος των λαών του πλανήτη, τους οποίους επιχείρησαν να αφανίσουν είτε με τη στέρηση της ελευθερίας είτε με τον εκμαυλισμό των συνειδήσεων, ώστε αυτοί να απεμπολήσουν τις παραδοσιακές σε κάθε κοινωνία αξίες και να οδηγηθούν στον αφανισμό του προσώπου και την υποκατάστασή του από κάποιον αριθμό μητρώου. Αλλά ο Θεός είναι παρών στην ιστορία και δεν επιτρέπει τον αφανισμό των λαών, τους οποίους και τώρα θα διαφυλάξει. Ή θα επιτύχουμε ενότητα εν αγίω Πνεύματι, διατηρώντας όλα τα γνωρίσματα μας ως λαοί ή θα ματαιοπονούμε ώς το τέλος της ιστορίας στην προσπάθεια επίτευξης επίπλαστης ενότητας.

                                                                       

 "ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ", 25-05-2010         

Ναζιστικοκαπιταλιστικά…

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Ο φίλος Μάρκος στο μπλογκ «α-εργώδες», σε άρθρο του «ο αριστεροχριστιανισμός και οι νεκροί της Μαρφίν», γράφει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Υπήρξαν μερικά αριστερο-χριστιανά μπλογκ που δεν βρήκαν για τους ανθρώπους αυτούς (σ.σ. τους νεκρούς, δηλαδή, της Μαρφιν) να ψελλίσουν ούτε δυο ευθείες, ντόμπρες κουβέντες καταδίκης για όσους τους έκαψαν, για όσους τους καθοδήγησαν να τους κάψουν, για όσους επέχαιραν όταν καίγονταν. Άσε που εξέφρασαν τεχνηέντως αμφιβολίες ως προς το κατά πόσο είχαν δει οι "εξεγερμένοι" ότι υπήρχαν άνθρωποι μέσα στην τράπεζα…Η μαρξιστική προπαγάνδα στη χειρότερη εκδοχή της: εδώ η συνταγή μας τη θέλει να σερβίρεται πασπαλισμένη με λίγη άχνη ζάχαρη "κοινωνικού χριστιανισμού".

Ας μου επιτραπεί να κάμω, σχετικά με τα γραφόμενα του φίλου Μάρκου, κάποια σχόλια:

1. Ο χριστιανισμός δεν έχει κανένα λόγο να είναι ούτε αριστερός ούτε δεξιός.
Βασικός πνευματικός και κοινωνικός κανόνας του χριστιανισμού, εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια είναι η Δικαιοσύνη.

Αρκεί να επαναλάβουμε, για μια ακόμη φορά-για όσους δεν το γνωρίζουν, αλλά και όσους διαβάζουν και διδάσκουν το Ευαγγέλιο ανάποδα και εθελοτυφλούν- όσα οι Πράξεις των Αποστόλων (δ, 32-35) λένε χαρακτηριστικά:

«Το πλήθος των χριστιανών είχαν όλοι μια ψυχή και μια καρδιά. Και όχι μόνο! Αλλά και τα υπάρχοντά τους ήταν όλα κοινά. Και φυσικά δεν υπήρχε κανένας φτωχός ανάμεσά τους. Γιατί ο καθένας πρόσφερε ανάλογα με τις δυνάμεις του και έπαιρνε ανάλογα με τις ανάγκες του…»

Ήταν μήπως μαρξιστές και αριστεροί οι Απόστολοι και οι πρώτοι χριστιανοί, που ζούσαν με κοινοκτημοσύνη; Και πώς θα ήταν δυνατόν, αφού έζησαν κάπου δεκαοχτώ (18) αιώνες πριν απ' το Μαρξ και το μαρξισμό!

Και βέβαια ο χριστιανισμός δεν μπορεί να είναι ούτε δεξιός. Αφού ο ίδιος ο Χριστός ξεκαθαρίζει, μια και καλή, αυτό το θέμα, λέγοντας: «Ού δύνασθε δουλεύειν Θεώ και μαμωνά»!

Και αναπόφευκτα όσοι-αντίθετα απ' το Χριστό- διατείνονται πως μπορούν να είναι και καπιταλιστές και χριστιανοί, είναι απλά απατεώνες και αντίχριστοί. Που ψαρεύουν στα θολά τους αφελείς…

Συνεπώς τα περί χριστιανομαρξισμού είναι όχι μόνο ψευδέστατα, αλλα και εκ του παμπονήρου.

Οι φαρισαίοι του καπιταλισμού-μαυραγορίτες, κερδοσκόποι και τοκογλύφοι-που έχουν βάλει τους λαούς στα κρεματόρια της απληστίας και της αναλγησίας τους, έχουν πετάξει κάθε προσωπείο και προκαλούν απροκάλυπτα το κοινό περί δικαίου πανανθρώπινο αίσθημα.

Και το μόνο, που έχουν να φοβηθούν πια, είναι μήπως οι άνθρωποι πάνω στην έσχατη απελπισία τους θυμηθούν ότι, εκτός απ' τ' αδιέξοδα, που αυτοί έχουν επινοήσει, για να τους εξοντώνουν, υπάρχει και το Ευαγγέλιο, που φωνάζει:

Αφού υπάρχει ψωμί και άφθονα περισσεύματα, εσείς γιατί επιμένετε να λιμοκτονείτε, ακολουθώντας τους λύκους, που σας κατασπαράζουν;

Αφού υπάρχει το γάργαρο και κρυστάλλινο νερό της δικαιοσύνης, εσείς γιατί πίνετε τα βουρκονέρια, μέσα στα οποία κάνουν το μπάνιο τους τα γουρούνια της αδικίας…

Αφού υπάρχει μυροβόλος αέρας του Αγίου Πνεύματος, εσείς γιατί προτιμάτε τα ασφυξιογόνα των πάσης φύσεως σαλτιμπάγκων της ρεμούλας και της απάτης;

Αυτά λέει το Ευαγγέλιο και οι φαρισαίοι "καλού κακού" σκορπάνε το μελάνι της κατασυκοφάντησης! Για να παραπλανούν τους εύπιστους…

2. Τα πραγματικά χριστιανικά μπλογκ και τα έντυπα και τα βιβλία αφιερώνουν εκατομμύρια αράδες για όλους όσοι καίγονται απ' τους οποιουσδήποτε ιεροεξεταστές.

Για τους οποίους τα φασιστικά και καπιταλιστικά μπλογκ, κλπ, δεν ακούνε δε βλέπουν, δε γνωρίζουν και δεν λένε τίποτε. Και ασφαλώς δεν έχουν ούτε λέξη συμπαθείας να αρθρώσουν. Και πολύ περισσότερο να κάμουν πράξη…

Αντίθετα μάλιστα με όλους τους δυνατούς τρόπους ρίχνουνε ξύλα και λάδι και πετρέλαιο στην πυρά, που καίει τους συνανθρώπους τους. Κι αυτοί παραδίπλα τρώνε και πίνουν και ασωτεύουν με τον ιδρώτα και το αίμα των θυμάτων τους. Και απολαμβάνουν το μαρτύριό τους…

3. Ποιοι είναι οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί για τις ανθρωποθυσίες των τεσσάρων υπαλλήλων της Μαρφίν και εκατομμυρίων άλλων!…

Οι ίδιοι, που το 2007 και το 2009- και τόσες άλλες φορές- έκαψαν τα δάση μας και τους συνανθρώπους μας. Οι ίδιοι, που το 2008 κατάστρεψαν το κέντρο της Αθήνας. Οι ίδιοι, που σε όλα τα μήκη κατά πλάτη τη Γης υπονομεύουν την οικονομική και εθνική και κρατική και ηθική υπόσταση των λαών.

Και που, τώρα δα, σφίγγουν στο δικό μας λαιμό, ολοένα και περισσότερο, τη θηλιά της φτώχιας και της απόγνωσης.

Και με τους οποίους το φασιστικο-καπιταλιστικό κατεστημένο, ντόπιο και διεθνές, βρίσκεται σε αγαστή σύμπνοια και συνεργασία.

4. Και ποια είναι η προσφιλής και συνήθης τακτική τους;

Να παρουσιάζονται υπερασπιστές και υμνητές-πάντοτε, βέβαια, μετά θάνατον- των δικών τους θυμάτων. Όπως έκαναν και οι φαρισαίοι της εποχής του Χριστού:

Φαρισαίοι, τους έλεγε ο Χριστός, αφιερώνετε περίλαμπρα μνημεία στους δίκαιους, που δολοφόνησαν οι πρόγονοί σας. Για να τα χρησιμοποιείτε ως άλλοθι, για να μπορείτε να δολοφονείτε, τώρα, εσείς τους σύγχρονους ομοϊδεάτες τους.

Αλλά οι τωρινοί φαρισαίοι έχουν γίνει, σε σύγκριση με τους φαρισαίους της εποχής του Χριστού, «υιοί γεένης διπλότεροι» εκείνων.

Αφού έχουν το θράσος να καταλογίζουν τα εγκλήματά τους σε άλλους! Και παράλληλα να εγκαλούν κάποιους άλλους, για αναισθησία, επειδή συμβαίνει να έχουν κουραστεί να θρηνούν τους τόσους και τόσους, που οι αιώνιοι φαρισαίοι, μέσα στην πώρωσή τους, δεν κουράστηκαν ξεπαστρεύουν…

Αυτή, φίλε Μάρκο, είναι η «προπαγάνδα στη χειρότερη εκδοχή της». Που μάλιστα η «συνταγή» τη θέλει, όχι απλά «πασπαλισμένη με λίγη άχνη», αλλά θαμμένη σε βουνά ναζιστικο-καπιταλιστικού βούρκου.

 

Παπα-Ηλίας, 22-05-2010

 

http://papailiasyfantis.blogspot.com

http://papailiasyfantis.wordpress.com

e-mail: papailiasyfantis@gmail.com

Άθρησκη πανουργία…

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ανθρωπιστικής Ομοσπονδίας κ. David Pollock

 

Αξιότιμε κ. David Pollock

Αξιώνετε, ως αντιπρόσωποι των ανθρώπων, που δεν έχουν θρησκεία, από τον Έλληνα Πρωθυπουργό, εν ονόματι του ανθρωπισμού, την απομάκρυνση των θρησκευτικών συμβόλων από τις αίθουσες των δικαστηρίων, των σχολείων, κλπ, της χώρας μας.

Η αξίωσή σας αυτή, άκρως προκλητική και προσβλητική για την μακραίωνη πολιτισμική μας παράδοση, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα:

Δεν γνωρίζετε, άραγε, ότι η οποιαδήποτε αναφορά στον ανθρωπισμό παραπέμπει πρώτα-πρώτα στον ελληνικό πολιτισμό. Όπου και βρίσκονται, κατά κύριο λόγο, οι πρωταρχικές του ρίζες.

Γιατί βέβαια, ως άθρησκοι, που δηλώνετε, είναι εύλογο να μη γνωρίζετε ότι ο χριστιανισμός είναι ο κατεξοχήν ανθρωπισμός. Δεδομένου ότι τοποθετεί τον άνθρωπο πάνω απ' τους οποιουσδήποτε νόμους και θεσμούς.

Τόσο, που και ο ιδρυτής του (o Χριστός) να θυσιάζεται για τον άνθρωπο. Κι ακόμη πιο πέρα όλοι οι αληθινοί χριστιανοί να υπηρετούν τους συνανθρώπους τους και να θυσιάζονται γι' αυτούς. Ανεξαρτήτως θρησκευτικών, φυλετικών, κλπ, διαφορών.

Ο Σαμαρείτης, για παράδειγμα, του Ευαγγελίου, περιθάλπει τον εχθρικά διακείμενο απέναντί του αλλοεθνή και αλλόθρησκο Ιουδαίο.

Ο Μέγας Βασίλειος, στο φιλανθρωπικό του ίδρυμα, τη Βασιλειάδα, περιθάλπει τους φτωχούς και ασθενείς, ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Ενώ ο Γρηγόριος ο Θεολόγος αντιτίθεται στους διωγμούς, εκ μέρους της κοσμικής εξουσίας, εναντίον των αιρετικών και των αλλόθρησκων. Και, επειδή δεν εισακούεται παραιτείται.

Και ασφαλώς οι τυχοδιωκτικές σταυροφορίες της Δυτικής Εκκλησίας εναντίον των Αράβων και οι «ιεραποστολικές» εκκαθαρίσεις εκ μέρους των αποικιοκρατών σε βάρος των ιθαγενών ή το δουλεμπόριο δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το χριστιανισμό. Όπως βέβαια και ο βάρβαρος θεσμός της Ιερής Εξέτασης.

Θα ήταν δε πολύ ενδιαφέρον, για μας, να γνωρίζαμε ποια είναι η θέση του ανθρωπισμού σας απέναντι στο όργιο της βαρβαρότητας σε βάρος της Σερβίας και των αραβικών λαών (Ιράκ, Αφγανιστάν, κλπ). Ή των ναζιστικών αντίποινων σε βάρος των Παλαιστινίων, των Λιβανέζων. Κι ακόμη πιο πέρα απέναντι στην βαρβαρότητα και τον κανιβαλισμό του καπιταλιστικού Μεσαίωνα σε βάρος των φτωχών λαών, με τα εκατομμύρια των θυμάτων ετησίως…

Κατόπιν όλων αυτών και πολλών άλλων η αξίωσή να απομακρυνθούν απ' τις αίθουσες των σχολείων και των δικαστηρίων, κλπ, τα θρησκευτικά μας σύμβολα, δεν φαίνεται να υποδηλώνει ανθρωπιστικό ενδιαφέρον, αλλά αντιδημοκρατικό, πρωταρχικά, παραλογισμό.

Πολύ περισσότερο, αφού οι Έλληνες, όχι μόνο στα δικαστήρια και στα σχολεία μας, αλλά και σε κάθε άλλη περίπτωση, αντιμετωπίζουμε, σύμφωνα με την πολιτισμική μας παράδοση, τους οποιουσδήποτε ξένους, στην πλειονότητά μας, με σεβασμό προς την διαφορετικότητά τους.

Αφού και στην αρχαιότητα η φιλοξενία προστατευόταν από τον Ξένιο Δία, αλλά και στο χριστιανισμό ο κάθε ξένος είναι, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, ο ίδιος ο Χριστός.

Μέσα στο πνεύμα τέτοιων παράλογων, όπως οι δικές σας, εν ονόματι του ανθρωπισμού, αξιώσεων, οι απανταχού της Γης φυλετικές μειονότητες θα μπορούσαν να φτάνουν στο σημείο να αξιώνουν απ' τις ιθαγενείς πλειονότητες ακόμη και την χρωματική αλλαγή του δέρματός τους.

Ας μας επιτραπεί όμως ακόμη πιο πέρα να πούμε ότι, κάτω απ' τον αντιδημοκρατικό αυτόν παραλογισμό, φαίνεται να υπολανθάνει κάποιος υφέρπων φασισμός. Που, σε τελική ανάλυση, αποσκοπεί όχι στην υπεράσπιση, αλλά στην υπονόμευση του ανθρωπισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δεδομένου ότι ο χριστιανισμός συνιστά την τελειότερη έκφραση του ανθρωπισμού και την ισχυρότερη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γεγονός, που δεν συμφέρει και ενοχλεί αφάνταστα όλους εκείνους που έχουν θεό τους το Μαμωνά, θρησκεία τους τον καπιταλισμό και ηθική και νόμο τους τον αμοραλισμό. Στο βωμό των οποίων θυσιάζουν, απανταχού της Γης, εκατομμύρια ανθρώπων….

Κάνοντας νόμο τους την πανουργία και την αδικία και κηρύσσοντας παράνομη και σε διωγμό τη δικαιοσύνη.

Για να επαληθεύεται έτσι, για μια ακόμη φορά, ο Πλάτων, όταν λέει πως: «Πάσα επιστήμη, χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία και ου σοφία φαίνεται»!

 

Με τιμή

παπα-Ηλίας Υφαντής, 08-03-2010

 

http://papailiasyfantis.blogspot.com

http://papaliasyfantis.wordpress.com

e-mail: papaliasyfantis@gmail.com

 

Υ. Γ. Παρακαλώ όσους, τυχόν, γνωρίζουν αγγλικά και θέλουν, ας μεταφράσουν το κείμενο και ας το προωθήσουν, ώστε να φτάσει στον προορισμό του.

Ευχαριστώ Παπα-Ηλίας

Η ιδεολογία του καπιταλισμού

 

Του Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου

 

 

Στην ανθρωπότητα σήμερα επικρατούν δύο κυρίαρχες στάσεις ζωής που μετατρέπονται σε δύο ιδεολογίες, ήτοι ο δυτικός ατομικισμός και ο ανατολικός κολεκτιβισμός. Στον δυτικό ατομικισμό, που χαρακτηρίζεται ως φιλελευθερισμός, κυριαρχεί η ελευθερία του ατόμου και ο ανταγωνισμός εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, ενώ στον ανατολικό κολεκτιβισμό επικρατεί η κυριαρχία του κράτους, που υπονομεύει την ελευθερία του ανθρώπου. Και στις δύο περιπτώσεις καταστρατηγείται ο άνθρωπος ως πρόσωπο και η ανθρώπινη κοινωνία, ως κοινωνία προσώπων.

Τα δύο αυτά συστήματα ζωής και ιδεολογικά πρότυπα εκφράζονται στην κοινωνική πραγματικότητα. Ο φιλελευθερισμός κυριαρχεί στη Δύση και ως κέντρο έχει την Αμερική, τη «Μέκκα» της παγκοσμιοποίησης, και ο κολεκτιβισμός εκφράσθηκε στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, αλλά εν πολλοίς και σε χώρες της Άπω Ανατολής. Και στις δύο περιπτώσεις κυρίαρχη θέση κατέχει το κεφάλαιο και απλώς διαφοροποιείται στο ποιος το κατέχει και το διαχειρίζεται. Στον φιλελευθερισμό το κεφάλαιο καταλήγει στους λίγους και κινείται εν πολλοίς ανεξέλεγκτα, με την αρχή της αυτορρύθμισης της αγοράς, ενώ στον κολεκτιβισμό-κομμουνισμό το κεφάλαιο κρατικοποιείται. Και στις δύο περιπτώσεις ο απλός λαός βασανίζεται, με τη διαφορά ότι αυτό το βάσανο προέρχεται άλλοτε από την ολιγαρχία μερικών μεγιστάνων του πλούτου και άλλοτε από το αδηφάγο κράτος. Έτσι, ο καπιταλισμός-κεφαλοκρατία δείχνει παντού το σκληρό πρόσωπό του.

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο καπιταλισμός είναι δημιούργημα του δυτικού ατομικισμού και κυρίως της προτεσταντικής ηθικής, όπως απέδειξε ο Μax Weber, και αποβλέπει στη συσσώρευση του πλούτου από τους λίγους, ενώ ο μαρξισμός που προήλθε από τις απόψεις του Μarx είναι αντίδραση στον καπιταλισμό και ενδιαφέρεται για το κοινωνικό σύνολο. Στο βάθος τους όμως και τα δύο αυτά συστήματα είναι γεννήματα της ίδιας δυτικής μεταφυσικής, αφού ο Μαρξ ήταν Γερμανοεβραίος και μεγαλωμένος στη Δύση και οι θεωρίες του γεννήθηκαν στον δυτικό «χώρο», αλλά μεταφέρθηκαν στην Ανατολή, γιατί εκεί προϋπήρχε η πρακτική του Ορθοδόξου Χριστιανισμού με τις αρχές της κοινοκτημοσύνης και της κοινοχρησίας και έτσι μπορούσαν να εφαρμοσθούν.

Στις ημέρες μας είδαμε την κατάρρευση και των δύο αυτών συστημάτων, αλλά και ιδεολογιών. Στην περίοδο 1989-1991 κατέρρευσε ο κολεκτιβισμός-κομμουνισμός στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, όπου κυριαρχούσε η εξουσία του κράτους στην κοινωνική, οικονομική ζωή των ανθρώπων, και στις ημέρες μας ζούμε την κατάρρευση του φιλελευθερισμού με τη νοοτροπία της ελεύθερης αγοράς και της αυτορρύθμισης της αγοράς που λειτουργεί εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Βεβαίως πρέπει να σημειωθεί ότι η χρεοκοπία του κομμουνισμού δεν μπορεί να θεωρηθεί δικαίωση του καπιταλισμού, όπως και η κατάρρευση του καπιταλισμού δεν προσμετρείται στον κομμουνισμό. Είναι αποτυχία της ιδεολογίας του κεφαλαίου, που αγνοεί τη φτώχεια των ανθρώπων.

Πάντως και τα δύο αυτά συστήματα είναι αντίθετα με την ορθόδοξη διδασκαλία στην τελεία της έκφραση, αφού ούτε ο φιλελευθερισμός ούτε ο μαρξισμός, ως ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες, μπορούν να γίνουν αποδεκτοί από την Ορθόδοξη Παράδοση, στην οποία γίνεται ευρύτατος λόγος για την αποφυγή του πάθους της φιλαργυρίας, αλλά και για τη βίωση της αγάπης προς τους αδελφούς, κυρίως σε αυτούς που υποφέρουν. Ο συνδυασμός αγάπης και ελευθερίας επιλύει το όλο πρόβλημα, αφού η ελευθερία του ατόμου-προσώπου χωρίς την αγάπη οδηγεί στον άκρατο φιλελευθερισμό και η αγάπη του συνόλου χωρίς την ελευθερία του προσώπου καταλήγει στον άκρατο κολεκτιβισμό.

Βέβαια, προλαμβάνοντας κάποια αντίρρηση θα σημειώσω ότι το κακό είναι πως η ιδεολογία του καπιταλιστικού συστήματος, με τις δύο μορφές του, του ατομικού και του κρατικού, σε μερικές περιπτώσεις επηρέασε και επηρεάζει τη ζωή μερικών ορθοδόξων κοινοτήτων. Αυτό το διακρίνουμε και σε μερικά σύγχρονα μοναστήρια, τα οποία ενώ θα έπρεπε να είναι πρότυπα κοινοβιακής ζωής και αναβίωση της πρώτης κοινότητας των Ιεροσολύμων, παρά ταύτα όμως λειτουργούν στο πρότυπο του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος και θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτό το φαινόμενο «ορθόδοξο καπιταλισμό». Ενώ οι μοναχοί επαγγέλλονται και ζουν κατά βάση την αρετή της ακτημοσύνης και κοινοκτημοσύνης, εν τούτοις συγκεντρώνουν, καλώς ή κακώς, κτήματα και χρήματα για τα μοναστήρια και «ρισκάρουν» παίζοντας με αυτήν την περιουσία, χρησιμοποιώντας όλους τους καπιταλιστικούς-φιλελεύθερους τρόπους για την αύξησή της. Δηλαδή, οι μοναχοί προσπαθούν να ζουν πτωχικά μέσα σε μοναστήρια που είναι πλούσια και αναπτύσσουν κοινωνική και πολιτική δύναμη. Αυτή η κατάσταση μού θυμίζει μερικές ανατολικές χώρες, όπως για παράδειγμα τη Ρουμανία, όπου, ενώ ο λαός πεινούσε, ζούσε έστω και ακούσια κάποια ακτημοσύνη, οι άρχοντές της πλούτιζαν και κατασκεύαζαν μεγαλόπρεπα ανάκτορα-παλάτια (βλέπε Τσαουσέσκου).

Αυτή, όμως, η νοοτροπία δεν ευνοείται ούτε από τη διδασκαλία της Εκκλησίας και του ορθοδόξου μοναχισμού, που θέλει τον μεν μοναχό ακτήμονα, τα δε μοναστήρια τόπους φιλανθρωπίας, αγάπης και ποικιλοτρόπου θεραπείας. Οι Ιερές Μονές στην Ορθόδοξη Παράδοση είναι πνευματικά θεραπευτήρια. Πρέπει εμείς οι κληρικοί και μοναχοί να καταλάβουμε ότι κάθε νόμιμο δεν είναι και ηθικό, αλλά και κάθε ηθικό, με τους κανόνες της κοινωνικής ηθικής, δεν είναι ορθόδοξο, από την άποψη ότι η ορθόδοξη ευαγγελική ηθική διαφέρει από την κοσμική ηθική, και είναι στην πραγματικότητα ασκητική. Δεν μπορούμε να κατακρίνουμε μόνο τη συσσώρευση των υλικών αγαθών από τα ιδιαίτερα πρόσωπα, αλλά πρέπει να καταδικάζουμε και τη συγκέντρωση των υλικών αγαθών από «εκκλησιαστικές κοινότητες» για επίδειξη καθώς επίσης και να στιγματίζουμε τη συμμετοχή των εκκλησιαστικών προσώπων και κοινοτήτων στα παιχνίδια του καπιταλιστικού συστήματος και της φιλελεύθερης ή νεοφιλελεύθερης αγοράς.

Εμείς οι χριστιανοί, ιδίως οι κληρικοί και μοναχοί, πρέπει να φανερώνουμε στην πράξη αυτά που πιστεύουμε και κηρύττουμε, ειδάλλως θα είμαστε ανειλικρινείς και υποκριτές. Πρέπει να αποδιώκουμε τον πειρασμό να διακατεχόμαστε από ιδιότυπη χριστιανική καπιταλιστική ιδεολογία.

 

ΠΗΓΗ: Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=20050&dt=19/10/2008

Ενάντια στο νεφέλωμα του ελληνοχριστιανικού ιδεολογήματος*

 

Του Αθανάσιου Ι. Καλαμάτα **

 

Είναι πολλοί σήμερα οι «χριστιανομαθημένοι θεολογούντες», που στην προσπάθειά τους να στηρίξουν τις όποιες θεολογικές απόψεις τους, επικαλούνται συχνά – πυκνά την πατερική παράδοση. Βέβαια, αυτό που ξαφνιάζει όσους ακούνε και διαβάζουν τις απόψεις αυτών των «θεολογούντων», είναι το γεγονός ότι η αναφορά τους στην παράδοση των Πατέρων της Εκκλησίας, καταντά μια νεκρολογία, λες και είναι απλά ένα λείψανο του παρελθόντος, απ' το οποίο οφείλουμε πάντα να πιανόμαστε.

Στην προκειμένη περίπτωση εκείνο που θα ήθελα να τονίσω, για να ταράξω ολίγον τα λιμνάζοντα και θολά νερά στα οποία κολυμπούν, είναι ότι η σπουδή της ελληνορθόδοξης γενικότερα παράδοσης είναι μια συνέχεια, που ως λαός την κουβαλάμε στην πλάτη μας, δίχως πολλές φορές καν να το υποψιαζόμαστε. Συνέχεια, που ο αξέχαστος Ζήσιμος Λορεντζάτος στις Ρωμιές του μας φέρνει πρόσωπο με πρόσωπο, νοηματοδοτώντας την με τα εξής ξεκάθαρα και σταράτα λόγια: «στα γράμματα (αλλά και σε άλλες εκδηλώσεις κάθε πολιτισμού ανθρωπινού) δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε πεθαμένους και ζωντανούς: και αυτό είναι παράδοση. Έχομε πεθαμένους που κατευθύνουν τη ζωή μας, τη ζωή του σήμερα ή κάθε νιόκοπης γενιάς, όπως έχομε ζωντανούς που όσο περισσότερο φωνάζουν, τόσο περισσότερο βλέπομε πως είναι πρωθύστερα πεθαμένοι: και αυτό είναι παράδοση – να ζουν μονάχα οι ζωντανοί (και ας έχουν, καμιά φορά, μερικοί από αυτούς πεθάνει χρόνους πρωτύτερα).

Και κάθε νιόκοπη πάλι γενιά, κατευθύνει εκείνη τη ζωή της παράδοσης: και αυτό είναι παράδοση. Από την άποψη αυτή, εκείνο που λέμε ή ονομάζουμε πρωτοποριακό δεν υπάρχει. Είναι μια άπλερη φαντασία μας. Μονάχα η παράδοση υπάρχει πλέρια. Γιατί η παράδοση είναι η ζωή, και μάλιστα η ανώτερη φάση της ζωής που δεν ξεχωρίζει πεθαμένους από ζωντανούς: και αυτό είναι παράδοση. Κάθε φορά που έχομε αληθινή ζωή έχομε παράδοση. Έχομε προσθήκη, περπάτημα, πλουτισμό της παράδοσης. Οι έσχατοι γίνονται πρώτοι, οι πρώτοι έσχατοι. Όσοι αποτελούν την παράδοση μπορεί να πει κανένας πως έχουν όλοι την ίδια πάντα χρονολογία, τη σημερινή. Η παράδοση δεν είναι τα περασμένα ή τα μελλούμενα, αν και είναι περισσότερο τα μελλούμενα παρά τα περασμένα, αφού η παράδοση ζει στο αιώνιο τώρα: και αυτό είναι παράδοση. Μια δύναμη που συμβαδίζει  με τη ζωή και που η ζωή (στην ανώτερη φάση της) συμβαδίζει μαζί της: ζωή και παράδοση ταυτόσημες», [Οι Ρωμιές, εκδ. Δόμος, Αθήνα 1990, σσ. 30-31].

Σε παλαιότερο άρθρο μου, δημοσιευμένο στην εφ. ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ, (αρ. φ. 766, Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2008), είχα υποστηρίξει ότι η γιορτή των Τριών Ιεραρχών που κάθε χρόνο με «λαμπρότητα» γιορτάζει η εκπαιδευτική κοινότητα – κυρίως η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση – αναπαράγει συνήθως τα στερεότυπα περί ελληνοχριστιανικών ιδεών, όπως αυτά αυτούσια μας έχουν κληροδοτηθεί από τα μέσα του 19ου αιώνα, ή στη χειρότερη περίπτωση τον εντελώς ξένο προς το ήθος της πατερικής παράδοσης ξύλινο θεολογικό λόγο, ότι δηλαδή οι Τρεις Ιεράρχες δίδαξαν μια μακαριότητα του υπερπέραν. «Εορτή των γραμμάτων» όπως έχει χαρακτηριστεί, εδώ και δεκαετίες με τον τρόπο που γιορτάζεται, δυστυχώς δείχνει να μην έχει καταφέρει ακόμη να αναψηλαφήσει αυτό που καίρια η μακρόσυρτη παράδοση της Εκκλησίας με τη βιβλική και πατερική σκέψη προτάσσει: το ξεπέρασμα που θέλει την εκκλησιαστική ζωή να μην είναι στατική και παγιωμένη σε μια θρησκευτικότητα πολλές φορές υποκριτική, θρησκευτικότητα που συνήθως αναπαράγεται με τους πανηγυρικούς λόγους που κάθε χρόνο την 30η Ιανουαρίου ακούγονται σε σχολεία. Απ' αυτούς, είναι φανερό αυτό, και θλιβερό συνάμα, απουσιάζει παντελώς το ελληνορθόδοξο αισθητήριο. Λέγονται κι ακούγονται σχεδόν τα ίδια πράγματα. Η λανθάνουσα αυτή λειτουργία, είναι τόσο έκδηλη, όχι μόνο στους πανηγυρικούς λόγους, αλλά και σ' ολόκληρο το πρόγραμμα του εορτασμού.

Στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι λίγες οι φορές, που θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί: μα καλά τόσο δύσκολο είναι οι συμμετέχοντες να γευτούν το εξής απλό, αλλά άκρως σημαντικό γεγονός, ότι δηλαδή η πατερική κληρονομιά, την οποία τόσο πολύ ουκ ολίγοι «χριστιανομαθημένοι θεολογούντες» εκθειάζουν και για την οποία τόσο κόπτονται, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ζωντανή μαρτυρία και ανάπτυξη των αρχεγόνων ριζών, οι οποίες μέσα στο περιρρέον πνευματικό και πολιτισμικό κλίμα όπου γεννήθηκαν, μπορούν να μπολιάσουν και το σημερινό κοσμοείδωλο της οικουμένης;

Προς επίρρωσιν των παραπάνω απόψεών μου θα επικαλεστώ το βιβλίο της  Έφης Γαζή, Λέκτορα του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τίτλο: Ο δεύτερος βίος των Τριών Ιεραρχών. Μια γενεαλογία του «ελληνοχριστιανικού πολιτισμού», που εκδόθηκε το 2004 απ' τις εκδόσεις Νεφέλη. Άκρως πρωτότυπος και συνάμα προς κάθε κατεύθυνση ελεγκτικός ο τίτλος του βιβλίου, νομίζω ότι προσδιορίζει στο έπακρο αυτό που παραπάνω υποστηρίζω: η παλίρροια του ελληνοχριστιανικού ιδεολογήματος φαίνεται ότι καλά κρατεί. Και το χειρότερο, τα συνθήματά της, δυστυχώς, εμφανίζονται ακόμη και σήμερα, ως εγκύστωμα ενός εθνικού παρελθόντος με δεκανίκια προς κάθε κατεύθυνση, πολιτική, ιδεολογική, κοινωνική, θεολογική, ιστορική, μολονότι οι θεολογικές μας σπουδές έχουν κάμει τολμηρά βήματα προς τα εμπρός και παρότι αυτές, κατά διαστήματα στο πρόσωπο ελαχίστων βέβαια κληρικών και θεολόγων φωτίζονται από την ανθοφορία κριτηρίων «ορθόδοξης εκκλησιαστικής γνησιότητας».

Αξίζει νομίζω κάποτε να τολμήσουμε να αντισταθούμε στο αυτονόητο: η ιστορική πορεία της Ορθοδοξίας, όπως αυτή σήμερα διαγράφεται, δυστυχώς δεν έχει λυτρωθεί ακόμη από τις συμπληγάδες του «αλλοτριωτικού εκδυτικισμού» και της «αφασικής θρησκειοποίησής της», κατά το δόκιμο χαρακτηρισμό ενός άκρως σημαντικού διανοουμένου της εποχής μας, του Χρήστου Γιανναρά.

Όσοι μελετήσουν το βιβλίο της Έφης Γαζή, πέραν του ότι θα παρακολουθήσουν μια άκρως ενδιαφέρουσα ερμηνεία για το πώς καθιερώθηκε το σχήμα των γνωστών Τριών Ιεραρχών, θα έχουν το ακριβό προνόμιο, μέσα από το στιβαρό αφηγηματικό λόγο της ιστορικού συγγραφέως, με όσα αυτός, χάρη στις ενδιαφέρουσες επιστημολογικές μεθόδους της Ιστορίας ερωτήματα θέτει, να αναψηλαφήσουν το εξής γεγονός:

γιατί η μετακίνηση της χριστιανικής τριανδρίας από το εκκλησιαστικό στο εθνικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, ανέδειξε ένα από τα ισχυρότερα και πλέον διάσημα σύμβολα του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού. Σύμβολα που ουκ ολίγοι παρ' ημίν θεολόγοι, κληρικοί και άλλοι γραφικοί «θεολογούντες», σθεναρά προτάσσουν, μεταλλάσσοντας τη ζώα εν Αγίω Πνεύματι παράδοση της Εκκλησίας, σε «μάθημα πατριδολογίας», όπως έλεγε ο αείμνηστος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιος (Ψαριανός). 

Τη βαθύτατη τούτη, εκκλησιολογική θα ‘λεγα, παρέκκλιση καυτηριάζει σ' ένα άρθρο του και ο Παντελής Καλαϊτζίδης, γνωστός συνάδελφος θεολόγος, από το πρωτοποριακό έργο που κάνει στη Θεολογική Ακαδημία της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος. Γράφει σ' ένα άρθρο του: «Δεν υπάρχει δεσποτική η θεομητορική εορτή, εορτή αγίου ή μάρτυρα που να μη σχετίζεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με κάποιο σημαντικό εθνικό γεγονός ή με κάποιον εθνικοπατριωτικό συμβολισμό». Στον μακρύ κατάλογο των εορτών αυτών, που «μοιάζει ατελείωτος», «η Εκκλησία όχι μόνο δεν κάνει τίποτα για να ανακόψει αυτήν την τάση (πολλές από τις "διπλές γιορτές" καθιερώθηκαν πρόσφατα), αλλά μοιάζει να ευνοεί αυτήν την εξέλιξη πιστεύοντας ίσως πως έτσι βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας ζωής και πως ασκεί αποτελεσματικότερη ποιμαντική», [βλ. «Ο πειρασμός του Ιούδα… Από την Ιστορία της Θείας Οικονομίας στην Ιστορία της Εθνικής Παλιγγενεσίας», Σύναξη τχ.79 (Ιούλιος Σεπτέμβριος 2001) 61-62].        

Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηριχθεί ότι παρόμοιο είναι και το σκηνικό της γιορτής των Τριών Ιεραρχών. Όμως το «δράμα» της όπως αυτή συνεχώς γιορτάζεται, με τη συνήθη αναπαραγωγή θεολογικών και ιστορικών στερεοτύπων, γυρεύει εναγώνια κάθαρση και λύση.

Ωστόσο, μέσα στον κυκεώνα των βερμπαλιστικών κηρυγμάτων και πανηγυρικών λόγων, είναι ευτύχημα που μια νέα γενιά θεολόγων, ιστορικών, κληρικών, μοναχών, διανοητών, καταφέρνει και κομίζει ένα θεολογικό λόγο που βιώνει την υπαρξιακή αγωνία του μετανεωτερικού ανθρώπου και αναζητά απάντηση στα καίρια ερωτήματα ζωής, πέραν βέβαια από τα αυτονόητα του παρελθόντος.

Ο περσυνός πανηγυρικός λόγος που εκφωνήθηκε από το Σχολικό Σύμβουλο Θεολόγων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Ανδρέα Αργυρόπουλο, φρονώ ότι επαληθεύει την άποψη που θέλει την Εκκλησία και τη Θεολογία της να παραμένει πιστή στο «πνεύμα της οικουμενικότητας». Η έκδοση του πανηγυρικού σ' ένα καλαίσθητο βιβλιαράκι με τίτλο: Το επαναστατικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών, στη σειρά: Έξοδος στην κοινωνία και τη ζωή, νομίζω ότι έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό. Κενό που δεν είναι άλλο, από το επίκαιρο και επαναστατικό μήνυμα που κομίζει η διδασκαλία των τριών κορυφαίων διδασκάλων και αγίων της Εκκλησίας μας, ότι με βάση τη χριστιανική αυθεντικότητα, μπορεί ο σημερινός κόσμος να γεμίσει ελπίδα και να απελευθερωθεί από τα δεσμά μιας επιφανειακής πνευματικότητας, ενός ακίνδυνου χριστιανισμού και μιας χλιαρής πίστης. Διαρθρωμένο σε τέσσερες ενότητες το βιβλίο παρουσιάζει άρτια την αυθεντική χριστιανική πίστη, το ανοικτό πνεύμα, την κοινωνική ριζοσπαστικότατα και την επιστημονική συγκρότηση που είχαν οι Τρεις Ιεράρχες.

Ταυτόχρονα στο βιβλίο γίνεται λόγος για τις θέσεις των τριών Πατέρων της Εκκλησίας έναντι των κοινωνικών προβλημάτων, κυρίως της κοινωνικής αδικίας. Από τον συγγραφέα τονίζεται ιδιαίτερα το γεγονός ότι έχει πια περάσει η εποχή της επικριτικής απόρριψης της κοινωνικής πραγματικότητας. Στα πολλαπλά κοινωνικά προβλήματα του σημερινού κόσμου, όπως είναι η φτώχεια, η πείνα, η κοινωνική ανισότητα, η εκμετάλλευση, (και τόσα άλλα), ο  σύγχρονος κόσμος έχει ανάγκη από «θετικές προτάσεις και πρωτοβουλίες, των οποίων η χρηστικότητα μπορεί και πρέπει να δοκιμάζεται στην πράξη».

Ζητήματα όπως η παιδεία και η αγωγή των νέων ανθρώπων, με γνώμονα τις θέσεις των Τριών Ιεραρχών γι' αυτά, θίγονται από το συγγραφέα με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο. Γράφει συγκεκριμένα: «τα βασικά στοιχεία της αληθινής παιδείας για τους Τρεις Ιεράρχες είναι η αγάπη, ελευθερία και ο σεβασμός του ανθρώπινου προσώπου. Και οι τρεις τονίζουν πως η σχέση παιδαγωγού – μαθητή είναι σχέση ελευθερίας και δημιουργίας. Ο διάλογος είναι το καλύτερο μέσο για να επιτευχθεί ο σκοπός της αγωγής».

Το βιβλίο κλείνει μια παλαιότερη δημοσίευση του συγγραφέα με τίτλο: Οι Τρεις Ιεράρχες για τον πόλεμο και την ειρήνη. Είναι ενδεικτικά τα όσα υποστηρίζει: «οι Τρεις Ιεράρχες δεν κάνουν "ειρηνολογία", δεν ζητούν από τους πιστούς απλά να επιδιώξουν μια ειρήνευση εξωτερική, τυπική, ο στόχος τους δεν είναι η "ειρηνική συνύπαρξη" χωρίς περιεχόμενο. Η ειρήνη αν μείνει στα λόγια λέει ο Μ. Βασίλειος, καταντάει κοροϊδία».      

Θα ήταν λειψή η παρουσίαση του βιβλίου δίχως αναφορά στο προλογικό κείμενο, πράγματι κοφτερό στη γλώσσα και το ύφος, που έχει γράψει ο Θανάσης Παπαθανασίου, Δρ. Θεολογίας και Αρχισυντάκτης του γνωστού και μαχητικού περιοδικού Σύναξη. Μια παρατήρηση μόνο στα ερωτήματα που θέτει ο συγγραφέας: «Τι νόημα έχει μια θεολογία που δεν γίνεται πράξη; Μα, και τι νόημα έχει μια θεολογία που κραδαίνεται σαν όπλο κατά των απίστων και δεν ζυμώνει αυτούς που τη διατυπώνουν;».

Νομίζω ότι είναι πια καιρός η γόνιμη αναμέτρησή μας  με τη θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας, να εδραστεί επάνω  στο πεδίο αποφυγής της παγίδας, όπου καίριες αλήθειες της ορθόδοξης θεολογίας, της θεολογίας των Τριών Ιεραρχών όπως αποκάλυψη, θεοφάνειες, τρόπος ζωής και πολιτισμός ταυτίζονται με την ατομιστική και εγωκεντρική υπόθεση της θρησκείας. Όχι τίποτε άλλο, όποιος θέλει να επιβάλλει το ιδανικό αυτό της θρησκείας, να το πει καθαρά και ξάστερα, σίγουρα κανείς δεν μπορεί να έχει αντίρρηση. Όμως θα ήταν απαράδεκτη σύγχυση και παραμόρφωση να θεωρηθεί, ότι αυτή η ιδεολογία εκφράστηκε στην παράδοση και ότι αυτόν τον στόχο έχει η επιστημονική έρευνα και η οργάνωση οποιασδήποτε αγωγής και παιδείας, αλλά και η προοπτική της θεολογίας. Με μια τέτοια θεολογία ένα είναι σίγουρο. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Θανάσης Παπαθανασίου είναι «θεολογία άπραγη και διακοσμητική, που κάνει τον άνθρωπο μαχαιροβγάλτη».  

 

* ΑΝΔΡΕΑΣ Χ. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

Το επαναστατικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών

ΣΕΙΡΑ: Έξοδος στην κοινωνία και τη ζωή

ΑΘΗΝΑ 2009

 

** O ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ είναι Θεολόγος Καθηγητής

Ο αγκιτάτορας…

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Ο φίλος Θύμιος Παπανικολάου, εκδότης του πολύ αξιόλογου περιοδικού Ρεσάλτο, έγραψε στο ομώνυμο με το περιοδικό μπλογκ του (Resalto) για κάποιον κληρικό το παρακάτω σχόλιο:

«Ο κληρικός αυτός θα ήταν ένας ακαταμάχητος πολιτικός αγκιτάτορας. Έχει το ταλέντο να εκλαϊκεύει, χωρίς να εκχυδαΐζει, σύνθετες ιδέες. Με τις αλληγορίες του δίνει πολύ παραστατικά και κατανοητά το ΟΥΣΙΩΔΕΣ των πραγμάτων…».

Που σημαίνει ότι, σύμφωνα με τους λεξικογράφους, θα ήταν «ικανός να προκαλέσει αναβρασμό, ζύμωση, διέγερση στις μάζες και να τις παρακινήσει να κινητοποιηθούν για την επίτευξη άμεσων πρακτικών σκοπών».

Μακάρι αυτά, που λέει ο κ. Παπανικολάου να ίσχυαν όχι μόνο για το συγκεκριμένο, αλλά και για όλους τους κληρικούς. Αλλά και για όλους τους, λεγόμενους, χριστιανούς. Γιατί στην περίπτωση αυτή θα σήμαινε ότι οι κληρικοί και το εκκλησιαστικό πλήρωμα θα είχαν ως σημείο του πνευματικού τους προσανατολισμού το Ευαγγέλιο. Χωρίς το οποίο δεν είμαστε, παρά κύμβαλα αλαλάζοντα!

Το Ευαγγέλιο, που είναι ο μόνος αληθινά ακαταμάχητος αγκιτάτορας. Που δίνει λύσεις και απαντήσεις σε όλα τα ανθρώπινα προβλήματα. Και γενικότερα στο καθολικό πρόβλημα του ανθρώπου. Που περιλαμβάνει όλες τις διαστάσεις και παραμέτρους της ανθρώπινης ζωής και ύπαρξης. Απ' την επίγεια πραγματικότητα, μέχρι την αιωνιότητα. Αλλά και εμπνέει τη διάθεση για αδιάκοπο αγώνα. Όπως και την πίστη για την αίσια έκβασή του. Κάτω απ' τις οποιεσδήποτε συνθήκες και περιστάσεις.

Και γι' αυτό ακριβώς εκείνοι, που αληθινά το αντιπροσώπευαν αγωνίστηκαν μέχρι θανάτου. Και γι' αυτό διώχτηκε με τόσο αδυσώπητο μίσος. Και διώκεται και σήμερα. Άλλοτε απροκάλυπτα και άλλοτε συγκεκαλυμμένα. Απ' τους εξωτερικούς, αλλά και-προπάντων- τους εσωτερικούς του εχθρούς.

Και γι' αυτό φρόντισαν και φροντίζουν με κάθε τρόπο οι σαλτιμπάγκοι της πολιτικής και της οικονομικής άρχουσας αναρχίας (ντόπιας και διεθνούς) να το κατασυκοφαντήσουν και να το περιθωριοποιήσουν. Και μιλούν για διακριτούς ρόλους. Και αποφασίζουν ή μελετούν να κατεβάσουν τα θρησκευτικά σύμβολα απ' τις αίθουσες των σχολείων ή των δικαστηρίων. Γιατί φοβούνται και τρέμουν την ακαταμάχητη και καταλυτική δύναμή του.

Και είναι εξαιρετικά περίεργο το γεγονός ότι, ενώ οι εχθροί του γνωρίζουν τη δύναμή του και το πολεμούν ανύπνωτα, οι «φίλοι» του δεν κάνουν τίποτε, για να ενεργοποιήσουν τη δύναμή του. Και να πάρουν στο κυνηγητό τους εχθρούς του Ευαγγελίου. Που στο εντόπιο πολιτικό επίπεδο αντιπροσωπεύονται απ' το καθεστώς της λαμογιοκρατίας και της χρεοκοπημένης σε όλα τα επίπεδα φαυλοκρατίας.

Που ανάλογα με τις περιστάσεις μεταμφιέζεται, για να μπορεί συστηματικά να λεηλατεί την τσέπη του λαού, άλλοτε με το δεξί και άλλοτε με το «σοσια-ληστρικό», αριστερό, δήθεν, χέρι του. Και να αποθηκεύει τον ιδρώτα και το μόχθο του λαού πάντα στην ίδια τσέπη, την τσέπη του πολύμορφου και αλληλοδιαπλεκόμενου ληστοκαθεστώτος.

Του οποίου ληστοκαθεστώτος το θράσος και η αφιλοτιμία έχει φτάσει σε τέτοιο παροξυσμό, ώστε – όπως αποκαλύφθηκε τελευταία – να μην ντρέπονται παίρνουν, στο όνομα της φαυλεπίφαυλης νομιμότητάς τους, απ' τα άδεια ταμεία του δημοσίου – την τσέπη, δηλαδή, του φτωχού λαού – σεβαστά ποσά. για κάποια, λέει, «ιδρύματα». Που έχουν, λέει, σκοπό να αποθανατίσουν την αποκρουστική και φαύλη τους ιστορία.

Και τι κάνουν οι θεωρούμενοι «φίλοι» του Ευαγγελίου;

Όχι μόνο δεν ενεργοποιούν τη δύναμή του, αλλά φροντίζουν με κάθε τρόπο να «θέτουν υπό το μόδιον» το επαναστατικό μήνυμά του. Και από εγερτήριο σάλπισμα να το μεταβάλλουν σε θανάσιμο υπνωτικό. Για τους λαούς και τους πολίτες. Έτσι ώστε να μπορούν οι πάσης φύσεως ηλίθιοι και κακούργοι εξουσιαστές να τους δολοφονούν άλλοτε με την πείνα και άλλοτε με τον πόλεμο…

Που σε τελική ανάλυση σημαίνει ότι οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως «φίλοι» του Ευαγγελίου είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί του. Και κατ' επέκταση οι μεγαλύτεροι εχθροί των λαών. Γιατί, πέρα από μια «ευσεβή» φλυαρία, είναι, όπως προαναφέραμε το ναρκωτικό των συνειδήσεων, με το οποίο ναρκοθετούν κι υπονομεύουν την ακαταμάχητη δύναμή του, έτσι ώστε να την καθιστούν αναποτελεσματική.

Και αυτοί οι παρουσιαζόμενοι ως «φίλοι» του Ευαγγελίου δεν είναι κάποια αόριστη και συγκεχυμένη μάζα ανθρώπων. Αλλά πολύ συγκεκριμένη. Που αποτελεί μάλιστα συγκεκριμένο καθεστώς, το οποίο λειτουργεί ως ένα είδος κουστωδίας πραιτωριανών. Ωσάν εκείνη που η ρωμαϊκή εξουσία είχε, σύμφωνα με απαίτηση του εβραϊκού συνεδρίου, τοποθετήσει στον τάφο του Χριστού. Για να μην κλέψουν οι μαθητές του το σώμα του και ύστερα ισχυριστούν ότι αναστήθηκε…

Το καθεστώς αυτό, που, ούτε πολύ ούτε λίγο, έχει ανατρέψει και απονευρώσει και απονεκρώσει τις ζωτικές δυνάμεις του Ευαγγελίου ακούει στο, κατά κόσμον, αποκρουστικό όνομα της δεσποτοκρατίας. Του τυραννικού, δηλαδή, εκείνου καθεστώτος, που, πέρα από κάθε λογική και ηθική, έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο για τα ζητήματα της Εκκλησίας και του χριστιανισμού. Όταν δεν θα 'πρεπε να έχει ούτε καν τον τελευταίο.

Γιατί ο Χριστός, προβλέποντας ότι, μετά την αναχώρησή του από τον κόσμο, θα έπεφταν λύκοι βαρείς να κατασπαράξουν το ποίμνιό του, καταδίκασε απερίφραστα κάθε μορφή, όχι μόνο τυραννίας, αλλά και εξουσίας. Και προσδιόρισε τις συντεταγμένες της δικής του κοινωνίας, της Εκκλησίας, δηλαδή, που είναι η ελευθερία των προσώπων και οι σχέσεις δικαιοσύνης ανάμεσά τους.

Και όσο αφορά σ' εκείνους, που θα είχαν την ευγενή φιλοδοξία να αγωνιστούν για το λαό, απόκλεισε ο Χριστός κάθε μορφή εξουσίας και καθόρισε ως μονόδρομο την υπηρεσία και μόνο την υπηρεσία των συνανθρώπων τους Τόσο μάλιστα πολύ, ώστε η προσφορά υπέρ των άλλων να φτάνει μέχρι και την αυτοθυσία.

Γιατί, όπως είπε, και ο ίδιος δεν ήρθε, για να γίνει αφέντης και τύραννος, αλλά υπηρέτης του λαού. Και η υπηρεσία του και η προσφορά του να φτάσει μέχρι το σημείο, ώστε να προσφέρει για το λαό ακόμη και το αίμα του. Και όχι βέβαια με τα λόγια, αλλά στην πράξη…

Που σημαίνει ότι δεν ισχύει το «θα ήμασταν αγκιτάτορες». Αλλά ότι μπορούμε και έχουμε υποχρέωση να είμαστε.

Ή μάλλον πιο σωστά ο μοναδικός και αληθινός αγκιτάτορας είναι το Ευαγγέλιο και μόνο το Ευαγγέλιο. Που προσφέρει τα ακαταμάχητα όπλα, για να αντιμετωπίσουμε τις αρχές και εξουσίες και τους κοσμοκράτορες του κόσμου τούτου.

Και είναι λάθος να περνάμε μια ολόκληρη ζωή αυτοσχεδιάζοντας μετέωρες δικές μας σκέψεις και θέσεις και απόψεις και να μην ξεκλειδώνουμε το οπλοστάσιο του Ευαγγελίου, που η κουστωδία της δεσποτοκρατίας το κρατάει εφτασφράγιστο…

 

 

http://papailiasyfantis.blogspot.com

http://papailiasyfantis.wordpress.com

e-mail: papailiasyfantis@gmail.com