Ο Ιερομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε΄, ο Οικουμενικός Πατριάρχης του Γένους

(Δημητσάνα Αρκαδίας 1745 – Κωνσταντινούπολη 10-04-1821)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Εορτή: 10 Απριλίου

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Α. Γέννηση – ανατροφή

Ο διαπρεπής αυτός Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως γεννήθηκε στην Δημητσάνα Αρκαδίας το 1745 από πτωχούς γονείς. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης Αγγελόπουλος και η μητέρα του Ασημίνα (το γένος Παναγιωτόπουλου). Βαφτίστηκε και πήρε το όνομα Γεώργιος. Είχε έναν αδελφό και δύο αδελφές. Το  μικρό αυτό τσοπανόπουλο έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Δημητσάνα, στη Σχολή που λειτουργούσε εκεί από το 1764 από τον θείο του και ανάδοχό του  ιερομόναχο Μελέτιο και τον ιερομόναχο Αθανάσιο Ρουσόπουλο.

Β. Σπουδές

Συνέχεια →

Πέντε λόγιοι, δάσκαλοι και καθηγητές της Κέρτεζης από την επανάσταση του 1821 έως την Κατοχή του 1940

[Αποσπάσματα από τη μελέτη του με τίτλο: Λόγιοι και καθηγητές της επαρχίας Καλαβρύτων κατά τα παλαιότερα χρόνια. Επιμέλεια Παν. Α. Μπούρδαλας]

Το 3ο κατά σειρά κτήριο – σχολείο της Κέρτεζης, ως «Δημοτικό σχολείο Κερτέζης», όπως αποτυπώθηκε την δεκαετία του 1970!

Του Θανάση Τζώρτζη

 1. Αναγνωστόπουλος Αθαν.: αναφέρεται το 1906 ότι ήταν δημοδιδάσκαλος, καταγόμενος από την Κέρτεζη  των Καλαβρύτων.

2. Αντωνόπουλος Π.: αναφέρεται το 1906 ότι ήταν ελληνοδιδάσκαλος, καταγόμενος από την Κέρτεζη  των Καλαβρύτων.

3. Δοσίθεος: μοναχός από Κέρτεζη, φημισμένος διδάσκαλος επί τουρκοκρατίας στην επαρχία Καλαβρύτων (Ν. Κ. Διαμαντόπουλου – Επ. τ. Καλ/των 1969). Ο Δοσίθεος γεννήθηκε στην Κέρτεζη, το 1774 (ή 1764; (ΔΟΜΗ)) και το κοσμικό του όνομα ήταν Δήμος Τσιβίλης. Νεαρός ακόμη εντάχθηκε στο μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στην πατρίδα του. Σπούδασε στο Μεσολόγγι, στην Πάτρα το 1774 (Μουρούτη Γκενάκου Ζ., Άγ. Θεόδωροι Καλαβρ.) και στην Χίο.

Συνέχεια →

Πρωτομαγιά στον Τοίχο της Καισαριανής

Της Ανδριανής Στράνη

Πρωτομαγιά και το σχολείο ανηφόριζε στην Καισαριανή. Από νωρίς φυσούσε σε τούτο το ξεκίνημα. Ένας αγέρας παγωμένος που σήκωνε τις πέτρες και στριφογύριζε ότι έβρισκε μπροστά του τους έκαμε ν αλλάξουν πορεία. Το Μοναστήρι μπορούσε να περιμένει. Δεν ήταν καιρός για προσευχές και μετάνοιες. «Φυσούσε στα σταυροδρόμια του κόσμου». Οι νεκροί προχωράνε αμίλητοι αναποδογυρίζουν τα καμιόνια αναποδογυρίζουν τα τανκς πατάνε πάνω στις ξιφολόγχες και τις σάλπιγγες. Ήρθε ο καιρός να μην τους προσπεράσεις. Ήρθε ο Καιρός για το αντάμωμα με την Ιστορία στον Τοίχο της Καισαριανής.

Συνέχεια →

Οι νεροκολοκύθες του Παναγιώτη Χαλούλου

Της Παναγιώτας Π. Λάμπρη*

Ως παιδί θυμάμαι κρεβατίνες, όπου έθαλλαν κληματαριές, αλλά και δέντρα σε αυλές σπιτιών, να κοσμούνται με νεροκολοκύθες διαφόρων μεγεθών, αφού άλλοτε στρουμπουλές, με ίσιο ή περίτεχνα στρεβλό λαιμό, κι άλλοτε κυλινδρικές και μακριές σαν παχουλά φίδια έδιναν τον τόνο της αισθητικής των ενοίκων. Κάποιες εξ αυτών έμεναν στη θέση τους μέχρι που έπεφταν τα φύλλα των κληματαριών και των δέντρων, αλλάζοντας χρώμα και γενόμενες χαριτωμένα αθύρματα των ανέμων, ενώ άλλες συλλέγονταν και μεταβάλλονταν σε χρηστικά αντικείμενα, όπως φλασκιά για τη μεταφορά νερού, ποικίλα σκεύη φαγητού, ανθοδοχεία, …

Συνέχεια →

Ο επιθεωρητής από κοινού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Κατάμεστο τ’ αμφιθέατρο του σχολείου,

που φιλοξενεί χρόνια τώρα

τον φίλο σκηνοθέτη καθηγητή.

Το σωματείο «από κοινού»

στηρίζει πολιτισμό θεατρικό

υπέρβασης.

Συνέχεια →

Για την παιδοκτόνο Μαρία Φαρράρ*

Του Μπέρτολτ Μπρέχτ [Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης]

Παραλληλίες με το αμάρτημα της μητρός μου**

1

Μαρία Φαρράρ, γεννηθείσα τον Απρίλιον,

ανήλικη, ορφανή, ραχιτική, όψεως κοινής,

λευκού ως τώρα ποινικού μητρώου,

εσκότωσε το παιδί της ως εξής:

Σ ενα κατώϊ-λέει-σαν ήταν δυό μηνών,

να το ξεφορτωθεί προσπάθησε όπως όπως,

με δυο ενέσεις που της έκανε μιά γριά.

Πόνεσε, λέει, πολύ-όμως χαμένος κόπος.

Αλλά εσείς, παρακαλώ, μη δείξετε καταφρόνια,

γιατί το κάθε πλάσμα χρειάζεται όλων μας τη συμπόνοια.

Συνέχεια →

Οικονομία και Αφρίν «έδειξαν» κάλπες

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, ο Ταγίπ Ερντογάν χρωστούσε τουλάχιστον τρεις μεγάλες χάρες στον ηγέτη της τουρκικής Ακροδεξιάς, Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Το 2002, εν μέσω οικονομικής κρίσης και προβλημάτων υγείας του πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετσεβίτ, ο Μπαχτσελί, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης συνεργασίας, προκάλεσε πρόωρες εκλογές. Το εθνικιστικό του κόμμα ΜΗΡ όπως και το κόμμα του Ετσεβίτ έμειναν εκτός Βουλής, χαρίζοντας την απόλυτη πλειοψηφία στο ισλαμικό ΑΚΡ του Ερντογάν.

Συνέχεια →

Η ανθρωπινότητα του κακού

Του Χάρη Ναξάκη*

Ο Εντγκάρ Μορέν γεννήθηκε στο Παρίσι από γονείς εβραίους της διασποράς, που έζησαν χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Μετά από τη διαγραφή του από το γαλλικό ΚΚ (1951) παραμένει πολιτικά αυτόνομος στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς. Το 1957 μαζί με τον Κ. Αξελό ίδρυσε το περιοδικό Arguments και έχει διατελέσει διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας. Το βιβλίο του «Η Μέθοδος, 6. Ηθική», είναι το τελευταίο βιβλίο ενός τεράστιου έργου του Μορέν στο οποίο αναπτύσσει τις αρχές της πολύπλοκης γνώσης και εξετάζει ειδικότερα την ηθική. Θα σταθώ μόνο στα συμπεράσματα του βιβλίου που αφορούν το αίνιγμα του καλού και του κακού.

Συνέχεια →

Τον α ν θ υ π ο μ ί ν ι μ ο υ μ

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Κυριακή των Μυροφόρων. Μέρα με κηρύγματα πολλά, που επαινούν το μπόι των Μυροφόρων. Αλλά…

Οι έπαινοι αυτοί (όπως και οι έπαινοι προς την Παναγία κι άλλες γυναικείες μορφές της εκκλησίας) δ ε ν συνεπάγονται ένα και μόνο πράγμα. Είναι μήτρα δύο διαφορετικών συμπερασμάτων – δύο διαφορετικών οπτικών:

Στην πρώτη (και κυρίαρχη στα κηρύγματα) οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες στέλνουν στις σημερινές γυναίκες το μήνυμα: «Η θέση σας έχει εξυψωθεί στο πρόσωπο των μυροφόρων»• οπότε δεν χρειάζεται κάτι άλλο όσον αφορά τη σημερινή σας θέση στην εκκλησιαστική ζωή.

Στη δεύτερη όμως οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες αναδεικνύουν ελλείμματα που υπάρχουν σήμερα στην εκκλησιαστική ζωή. Για την οπτική αυτή, η ριζοσπαστικότητα με την οποία τα ευαγγέλια παρουσιάζουν τις Μυροφόρες, θεμελιώνουν έλεγχο τού σήμερά μας – όχι αγιογράφησή του.

Συνέχεια →