Η εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος

Του Χαράλαμπου (Χάρη) Ανδρεόπουλου*

Η εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση. Διδακτικό υλικό για το μάθημα των Θρησκευτικών και της Ιστορίας.

Περίληψη:

Η παρούσα εργασία αντιμετωπίζει την εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος ως μελέτη περίπτωσης (case study) επιδιώκοντας να εισφέρει επικουρικό εκπαιδευτικό υλικό το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί / χρησιμοποιηθεί από τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς (Θεολόγους/ΠΕ01 και Φιλολόγους/ΠΕ02) για την διδασκαλία σχετικών θεματικών ενοτήτων του θρησκευτικού και ιστορικού μαθήματος. Στη ερευνητική – ιστορική και νομοκανονική – προσέγγιση του θέματος κεντρική θέση κατέχουν ερωτήματα όπως σχετικά με το «γιατί;» και το «πως;» χρησιμοποιήθηκε από την πολιτική εξουσία της γείτονος χώρας («Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» [«FYROM»], νυν «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας») ο εκκλησιαστικός οργανισμός προκειμένου να υπηρετηθούν ευρύτερες γεωπολιτικές σκοπιμότητες στο χώρο της Βαλκανικής μετά το πέρας του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Στη μελέτη αναπτύσσεται λεπτομερώς η εκκλησιαστική πτυχή του εν λόγω (μακεδονικού) ζητήματος σ΄ όλες τις επιμέρους ιστορικές φάσεις (1945 μέχρι σήμερα) και νομοκανονικές / εκκλησιολογικές του διαστάσεις. Περιγράφεται η όλως αντικανονική ανακήρυξη (1967) της ανεξαρτησίας της «Μακεδονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας», η κατάσταση του σχίσματος στην οποία περιήλθε (και διατελεί μέχρι σήμερα) η εν λόγω Εκκλησία και αναλύεται η πρόταση για την επίλυση του προβλήματος μέσω της (μετ-) ονομασίας της «ΜΟΕ» σε «Aρχιεπισκοπή Αχρίδος» επί τη βάσει της «Συμφωνίας του Νις» (2002) και των προϋποθέσεων περί (διοικητικής) αυτονομίας μιας τοπικής Εκκλησίας τις οποίες έθεσε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η συνελθούσα τον Μάϊο του 2016 στη Κρήτη

Λέξεις κλειδιά: «Μακεδονικό» ζήτημα, «Μακεδονική Εκκλησία», εθνοφυλετισμός, σχίσμα, αυτονομία, αυτοκεφαλία.

Γέροντας Σωφρόνιος (Σαχάρωφ), ο Οικουμενικός αγιορείτης του Έσσεξ
(Μόσχα Ρωσίας 1896-Έσσεξ Αγγλίας 11-07-1993)

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Α. Γέννηση – ανατροφή

Ο Γέροντας γεννήθηκε στην Μόσχα της Τσαρικής Ρωσίας από ορθόδοξους γονείς το 1896, στις 22 Σεπτεμβρίου, 04.00 η ώρα το πρωί. Ήταν το δεύτερο παιδί μιας οικογένειας με άλλα εννέα αδέλφια. Πέθανε όμως τελευταίος απ’ όλα τ’ αδέλφια του. Βαφτίστηκε στην εκκλησία του Σωτήρα και πήρε το όνομα Σέργιος. Από την παιδική του ηλικία έδειχνε μια σπάνια ικανότητα στην προσευχή. Σαν νέος μάλιστα μπορούσε να απαντά σε θέματα θεολογικά από αιώνων ζητούμενα. Έτσι από νωρίς είχε καταληφθεί από επείγουσα επιθυμία να εισχωρήσει στην καρδιά της θείας αιωνιότητας.

Β. Νεανικές περιπλανήσεις

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Του Χρήστου Τσουκαλά*

Με την Αναγέννηση τελειώνει ο Μεσαίωνας και  μπαίνει ολόκληρος  πια ο πλανήτης,  ακολουθώντας αναγκασμένος  τη  Δ. Ευρώπη,  στη Νεότερη εποχή. Ήταν  μια κοινωνία που ενσυνείδητα διακήρυσσε  τη  «χαρμόσυνη ρήξη» με το άμεσο παρελθόν της και  αναζητούσε  τη δικαίωσή της στην Αρχαιότητα. Πρόκειται  και για την επαναφορά της φιλοσοφίας, πρόκειται για την αναγνώρισή της από την πνευματική ηγεσία της  εποχής, για τη ‘‘νομιμοποίησή’’ της ακόμα και  από τους επίσημους και κυρίαρχους θεσμούς του κράτους και της εκκλησίας. Αυτό είναι το λογικό σχήμα που εξηγεί την ονοματοθεσία των εποχών: κλασική Αρχαιότητα με την ακμή της φιλοσοφίας, Μεσαίωνας σκοταδιστικός με την κατάργησή της, Αναγέννηση με την επαναφορά της. 

Τα Ίχνη του συλλογικού ανθρώπου σε Λάρισα και Βόλο

Από τΜτΒ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 1η

Το βιβλιοπωλείο «Καλτσάς» σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών Δήμου Λαρισαίων και τις εκδόσεις «Αρμός» σας προσκαλούν στην παρουσιαση του νέου βιβλίου του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου

55 σημαδούρες υπαρκτικής και κοινωνικής θε-ανθρωπολογίας

Την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2019 και ώρα 19.30  στο αμφιθέατρο του Μύλου του Παπά (Γεωργιάδου 55,  Λάρισα)

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

Χωροθέτηση ΑΠΕ στην ήδη τροποποιημένη γη: η μόνη οικολογική λύση

Του Κώστα Παπακωνσταντίνου*

«Γιατί οι επενδύσεις ΑΠΕ, όπως σχεδιάζονται και χωροθετούνται, είναι τόσο καταστροφικές για την άγρια φύση; Και γιατί δεν πρέπει να χωροθετούνται σε φυσικές περιοχές: Μετά τα τόσα ερωτήματα κατά τις εκδηλώσεις για το κλίμα κάθισα για 2 εβδομάδες προκειμένου να εξηγήσω την στάση αμιγώς από πλευράς βιοποικιλότητας.

Στο τέλος δυο κουβέντες για τους λόγους για τους οποίους δεν ισχύουν κάποια επιχειρήματα ιδίως το «η μεγαλύτερη απειλή για την βιοποικιλότητα είναι η κλιματική αλλαγή».

Επίσης ένα γλωσσάρι για το ποιοι είναι οι «αιολικάδες», ποιοι οι ΝΙΜΒΥ και ποιοι οι ΙΜΒΥ».

Πως φτιάχνουμε χυμό ροδάδα από φρέσκα ρόδια

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Εισαγωγικά

Αρχές Οκτώβρη στα ημιορεινά, πεδινά και νησιώτικα μέρη, κυρίως της νότιας Ελλάδας, έχουν ωριμάσει τα ξακουστά κόκκινα και χυμώδη ρόδια, από το σχετικά χαμηλό θαμνώδες φυλλοβόλο δέντρο «Ροδιά». Χρειάζονται ήπιο χειμώνα και χωρίς ψυχρούς ανέμους.

Λίγες Ροδιές συναντάμε και στα πιο ψηλά υψόμετρα, όπως είναι και η Κέρτεζη των 700 έως 1000 μέτρων υψόμετρο, αλλά σε σχετικά προφυλαγμένα και ηλιόλουστα μέρη. Εμείς είχαμε, μέχρι λίγα χρόνια πριν που ξεράθηκε, Ροδιά στην ηλιόλουστη και προφυλαγμένη Λάκα των «Εγκρέμενων» και σε υψόμετρο 750 μέτρων.

Αρχαιότητες και μάρμαρα; Τσιμέντο να γίνουν!

Του Στάθη Γκότση*

Στον πυρήνα της συζήτησης «αρχαία και ανάπτυξη» και των αντιπαραθέσεων που αυτή γεννά, βρίσκεται η ίδια η έννοια του μνημείου ως δη­μόσιου αγαθού. Η πολιτιστική κληρονο­μιά αποτελεί αγαθό υπό τριπλή έννοια:

ως στοιχείο διαμόρφωσης της ιστορικής μνήμης και των συλλογικών ταυτοτή­των, ως συνιστώσα της ποιότητας ζωής του κάθε πολίτη και ως διαχρονικός παράγοντας εμπλουτισμού της ζωής κάθε ανθρώπου στο διηνεκές. Από την άποψη αυτή, στην οποία λίγο-πολύ όλοι συμφωνούν επί της αρχής και η οποία αποτυπώνεται θεσμικά στον ισχύοντα αρχαιολογικό νόμο, τα στοιχεία της πο­λιτιστικής κληρονομιάς συγκροτούν μια ιδιαίτερη κατηγορία δημόσιων αγαθών και υπάγονται στη δημόσια περιουσία, εκπληρώνοντας ειδικούς και σύνθετους δημόσιους σκοπούς.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΠΟΥΡΔΑΛΑ «ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ  ΑΝΘΡΩΠΟΥ»: Παρουσίαση στο βιβλιοπωλείο «Πρωτοπορία» Πάτρα 03.10.2019

Του Νίκου Προσκεφαλά*

«Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου» ο τίτλος, «55 σημαδούρες κοινωνικής και υπαρκτικής θεανθρωπολογίας» ο υπότιτλος, προδιαθέτουν τον αναγνώστη εξ αρχής για ό,τι πρόκειται να συναντήσει στις σελίδες του βιβλίου. Γίνεται λοιπόν εξ αρχής απόλυτα σαφές πως, παρόλο που το βιβλίο αποτελεί ένα συμπίλημα άρθρων, παρεμβάσεων και συνολικότερα δημοσιεύσεων του συγγραφέα με κοινωνικό, πολιτικό, ή πολιτιστικό περιεχόμενο, η αφετηριακή του βάση αλλά και ο βασικός συνεκτικός άξονας όλων τούτων των άρθρων είναι ξεκάθαρα θεολογικός με την ευρύτητα των σημειολογικών και οντολογικών σημάνσεων  που η γνήσια θεολογία εξ ορισμού διαθέτει.