Ερωτηματικά και σχόλια στην 3η απόφαση της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδας

Ερωτηματικά και σχόλια στην 3η απόφαση της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδας

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Με πολλή περίσκεψη, χαρά, αγωνία, αλλά και γενικότερο φόβο, διάβασα τα 9 σημεία της 3ης απόφασης της Δ.Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδας (01.04.2020 [3]). Σας καταθέτω σχολιασμούς, παρατηρήσεις και ερωτήματα. «Ήρεμα ρωτώ»…

Ένα γενικό ερώτημα: Τελικά λειτουργικά και ευχαριστιακά έχει κάποιο θεολογικό νόημα να τελείται η Θεία Λειτουργία «κεκλεισμένων των θυρών» χωρίς να διακονούνται ευχαριστιακά οι πιστοί στα εγκλωβισμένα σπίτια τους; Αποτελεί απάντηση η τηλεοπτική ή διαδικτυακή ανα-μετάδοση;

Α). Στα σημεία 1), 2), 3) και 4) ευθυγραμμίζεται σχεδόν πλήρως με τις αποφάσεις της κυβέρνησης (Κυριάκου Μητσοτάκη), αλλά διαφοροποιείται από τις δύο προηγούμενες αποφάσεις της (09.03.2020 [1] και 16.03.2020 [2]). Να σημειώσουμε ότι η σύνθεση είναι η ίδια και έγινε με τηλεδιάσκεψη των μελών. Αυτό από μόνο του ούτε μεμπτό είναι, ούτε επαινετό, αφού το πολιτικό πλαίσιο έχει αλλάξει, όπως και το «άδειασμα» του Πρωθυπουργού αμέσως μετά την 2η, σαφώς σοφότερη κατά την ταπεινή μου γνώμη, ανακοίνωσή της. Δεν προτρέπει όμως την κυβέρνηση να διαθέσει όσα αναγκαία ποσά χρειάζονται και ζητούν θεσμικά οι γιατροί. Αν το έκανε, θα ήταν βεβαίως μια υπέρβαση, αλλά λυτρωτική στον τρόπο σχέση της με την Πολιτεία. Δεν τόλμησε ή δεν γνώριζε.

Είναι αυτό μια πρόβα νυφικού για την κλιματική αλλαγή;

Είναι αυτό μια πρόβα νυφικού για την κλιματική αλλαγή;

Του Bruno Latour (Μπρούνο Λατούρ)*

Η απρόβλεπτη σύμπτωση μεταξύ ενός γενικού περιορισμού και της περιόδου της Σαρακοστής είναι ακόμα κάπως ευπρόσδεκτη για εκείνους που έχουν κληθεί για λόγους αλληλεγγύης να μην κάνουν τίποτα και να παραμείνουν σε απόσταση από το μέτωπο της μάχης. Αυτή η υποχρεωτική νηστεία, αυτό το κοσμικό και ρεπουμλπικανικό Ραμαζάνι μπορεί να είναι μια καλή ευκαιρία για να αναλογιστούν τι είναι σημαντικό και τι είναι κοροϊδία…

Είναι σαν να μπορούσε η παρέμβαση του ιού να αποτελέσει μία πρόβα νυφικού για την επόμενη κρίση, εκείνη στην οποία ο αναπροσανατολισμός των συνθηκών διαβίωσης θα αποτελέσει πρόκληση για όλους μας, όπως και όλες οι λεπτομέρειες της καθημερινής ύπαρξης που θα πρέπει να μάθουμε να οργανώνουμε προσεκτικά. Κάνω την υπόθεση, όπως και πολλοί άλλοι, ότι η κρίση της υγείας μάς προετοιμάζει, μας προκαλεί, μας υποκινεί να προετοιμαστούμε για την αλλαγή του κλίματος. Αυτή η υπόθεση δεν έχει ακόμη ελεγχθεί.

Αυτό που επιτρέπει στις δύο κρίσεις να εμφανιστούν διαδοχικά είναι η ξαφνική και οδυνηρή συνειδητοποίηση ότι ο κλασικός ορισμός της κοινωνίας -οι άνθρωποι μεταξύ τους- δεν έχει νόημα. Η κατάσταση της κοινωνίας εξαρτάται κάθε στιγμή από τις σχέσεις μεταξύ πολλών παραγόντων, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν έχουν ανθρώπινες μορφές. Αυτό ισχύει για τα μικρόβια -όπως γνωρίζουμε από τον Pasteur- αλλά και για το διαδίκτυο, τον νόμο, την οργάνωση των νοσοκομείων, την υλικοτεχνική υποστήριξη του κράτους, καθώς και το κλίμα. Και, φυσικά, παρά τον θόρυβο που περιβάλλει μια «κατάσταση πολέμου» κατά του ιού, αυτός είναι ένας μόνο σύνδεσμος σε μια αλυσίδα όπου η διαχείριση αποθεμάτων μασκών ή τεστ, η ρύθμιση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, οι πολιτικές συνήθειες, οι χειρονομίες αλληλεγγύης, μετρούν ακριβώς το ίδιο στον καθορισμό του βαθμού λοιμογόνου δράσης του μολυσματικού παράγοντα.

Κλειστά σχολεία: τα μαθήματα του ιού (και κάποιες ιδέες για τους γονείς)

Κλειστά σχολεία: τα μαθήματα του ιού (και κάποιες ιδέες για τους γονείς)

Του Philippe Meirieu*

Ο Φιλίπ Μεριέ είναι διαπρεπής γάλλος παιδαγωγός, καθηγητής των Επιστημών της αγωγής στο Πανεπιστήμιο Lumière της Λυών. Χαίρει μεγάλης εκτίμησης στο διεθνή χώρο και η προσωπική του ιστοσελίδα https://www.meirieu.com είναι ένας πραγματικός θησαυρός για τους/τις εκπαιδευτικούς που γνωρίζουν γαλλικά. Η παιδαγωγική ομάδα «το Σκασιαρχείο» έχει την τιμή να συνεργάζεται μαζί του: έχει μεταφράσει κείμενά του και έχει υποτιτλίσει (σε συνεργασία με το Φεστιβάλ κινηματογράφου Ολυμπίας)  4 εξαιρετικές παιδαγωγικές ταινίες μικρού μήκους («Σελεστέν Φρενέ», «Φερνάν Ουρί», «Γιάνους Κόρτσακ», «Αντόν Μακαρένκο») που αξιοποιήθηκαν πολλαπλά. Το (πολύ πρόσφατο) κείμενό του που ακολουθεί  δημοσιεύεται στα ελληνικά με την άδεια του. Γράφτηκε για τη Γαλλία αλλά διατηρεί την αξία του και για τη δική μας πραγματικότητα. Απευθύνεται στους γονείς, τώρα που τα σχολεία δεν λειτουργούν και τα παιδιά βρίσκονται κλεισμένα στα σπίτια τους. Με αφορμή τη σημερινή έκτακτη κατάσταση αναπτύσσει έναν καίριο παιδαγωγικό προβληματισμό και προτείνει ορισμένες γενικές κατευθύνσεις για τη δουλειά στο σπίτι, χρήσιμες για εκπαιδευτικούς και γονείς.

Χ.Π.

******

«Το κλείσιμο των σχολείων και των πανεπιστημίων για ένα απροσδιόριστο χρονικό διάστημα επιβάλλεται για λόγους δημόσιας υγείας. Το Υπουργείο Παιδείας λέει ότι είχε προνοήσει γι’ αυτή την κατάσταση, αλλά τα προβλήματα είναι σίγουρα πολλά. Οι εκπαιδευτικοί της Β΄/βαθμιας εκπαίδευσης κλήθηκαν να οργανώσουν όσο γίνεται καλύτερα με τα διαθέσιμα ψηφιακά εργαλεία τα μαθήματα εξ αποστάσεως και την παρακολούθηση των μαθητών/μαθητριών τους.

Τα  πράγματα θα είναι πιο μπερδεμένα για το δημοτικό ενώ για το νηπιαγωγείο φαίνεται πολύ δύσκολο να εξασφαλιστεί με τη βοήθεια των ψηφιακών μέσων  η «παιδαγωγική συνέχεια» για την οποία μας μιλούν…

Εκπαίδευση και εκπαιδευτικοί εκτός του φυσικού τους χώρου

Εκπαίδευση και εκπαιδευτικοί εκτός του φυσικού τους χώρου

Του Χαράλαμπου Κωνσταντίνου*

Αρχικά ξεκινάμε από την αδιαμφισβήτητη παραδοχή ότι η εκπαίδευση πραγματοποιείται στον χώρο του εκπαιδευτηρίου, δηλαδή στο σχολείο. Με την έννοια αυτή, το σχολείο είναι ο αδιαμφισβήτητος φυσικός χώρος διεξαγωγής της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι το σχολείο συνιστά τον παιδαγωγικό και κοινωνικό θεσμό, ο οποίος διαθέτει τις δομές και υποδομές, που δίνουν τη δυνατότητα να διεξαχθεί με φυσικό και κατάλληλο τρόπο η σύνθετη και πολύπτυχη διαδικασία της εκπαίδευσης. Το πρόσωπό που καλείται να αναλάβει και να διεκπεραιώσει τη διαδικασία αυτή είναι ο εκπαιδευτικός, ο οποίος εκπαιδεύεται και προετοιμάζεται για τον σκοπό αυτό. Εξάλλου, η θεωρητική και πρακτική του εκπαιδευτική κατάρτιση και προετοιμασία γίνονται με την προοπτική η εκπαιδευτική διαδικασία να εφαρμοστεί στον φυσικό χώρο της, δηλαδή στο σχολείο. Επομένως, η «κλήση» του εκπαιδευτικού από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να επιτελέσει το εκπαιδευτικό του καθήκον εκτός του προβλεπόμενου, θεσμικά και παιδαγωγικά, φυσικού του χώρου, τον βρίσκει, εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά και με βάση τον ρόλο του, ουσιαστικά απροετοίμαστο. Του ζητάμε, λοιπόν,  να υλοποιήσει έργο, για το οποίο θεσμικά και σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα δεν προβλέπεται σε τέτοιο επίπεδο. Το γεγονός αυτό από μόνο του αφοπλίζει αφενός κάθε επιχείρημα για να επιτύχει σε αυτό που καλείται να υλοποιήσει και αφετέρου προδιαγράφει και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Η Εκκλησία άνευ της Ευχαριστίας δεν είναι πλέον Εκκλησία

Η Εκκλησία άνευ της Ευχαριστίας δεν είναι πλέον Εκκλησία

Συνέντευξη του Μητροπ. Περγάμου Ιωάννη – Μετάφραση από τα αγγλικά: Παναγιώτης Γ. Παύλος

Μια (τηλεφωνική) συνομιλία με τον Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη Ζηζιούλα* (23 Μαρτίου 2020)

Σεβασμιώτατε, θα θέλαμε να ακούσουμε τις απόψεις σας για την τρέχουσα κατάσταση, καθώς η θεολογία σας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις παρούσες περιστάσεις.

Η θεολογία μου, δυστυχώς, δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Στην Ελλάδα έχουν ήδη κλείσει τις εκκλησίες και η Θεία Λειτουργία δεν τελείται. Τελείται στην Σερβία;

Λαμβάνοντας υπ όψιν την απόφαση της κυβέρνησης να περιορίζεται ο αριθμός των ανθρώπων σε κάθε ορισμένο τόπο, καθώς επίσης και το ζήτημα της απαγόρευσης της κυκλοφορίας και της διατήρησης αποστάσεων, η πιο πρόσφατη απόφαση του Πατριάρχη Ειρηναίου είναι οι ακολουθίες να τελούνται στους ναούς, αλλά όχι με περισσότερους από πέντε ανθρώπους.

Αυτό είναι αποδεκτό.

Στην Αμερική αποφασίστηκε ότι ο ιερέας, ο ψάλτης και ο βοηθός στο ιερό, να είναι παρόντες, προκειμένου να τελείται η Θεία Λειτουργία, ούτως ώστε να μπορούν να υπάρχουν τα άγια μυστήρια, για να μεταλαμβάνει ο κόσμος. Τί σκέπτεστε επ αυτού;

Κατ᾽ εμέ, η Εκκλησία άνευ της Θείας Ευχαριστίας δεν είναι πλέον Εκκλησία. Από την άλλη μεριά, ο κίνδυνος μετάδοσης αυτού του ιού στους άλλους μας επιβάλλει την ανάγκη να κάνουμε οτιδήποτε είναι απαραίτητο, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει το κλείσιμο της Εκκλησίας. Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει λάβει δραστικά μέτρα εξαιτίας του πολύ σημαντικού εν εξελίξει ζητήματος.

Πολλοί έχουν θέσει το ερώτημα: Τί λέει ο Ιωάννης Ζηζιούλας; Καθώς ο καθένας γνωρίζει ότι είχατε κάποτε πει ότι εντός της Ορθοδοξίας δεν υφίσταται ῾῾ιδιωτική᾽᾽Λειτουργία.

Η Λειτουργία υπό τις παρούσες συνθήκες θα τελείται για να ζήσει ο κόσμος. Ο ιερέας θα την τελέσει προκειμένου να επιτραπεί στους ανθρώπους να λάβουν την Θεία Κοινωνία. Ας μην λησμονούμε, η Λειτουργία τελείται ῾῾ὑπὲρ τῶν δι᾽ εὐλόγους αἰτίας ἀποληφθέντων᾽᾽.

COVID-19: Το τέρας προ των πυλών

COVID-19: Το τέρας προ των πυλών

Του Mike Davis* Μετάφραση: Άλκηστη Πρέπη και Κώστας Γούσης

Ο COVID-19 είναι τελικά το τέρας προ των πυλών. Οι ερευνητές δουλεύουν νυχθημερόν για να κατανοήσουν την επιδημία αλλά έρχονται αντιμέτωποι με τρεις τεράστιες προκλήσεις.

Πρώτον, η συνεχής έλλειψη ή μη διαθεσιμότητα των κιτ για ιατρικές εξετάσεις σβήνει κάθε ελπίδα περιορισμού της εξάπλωσης του ιού. Επιπλέον, εμποδίζει την ακριβή εκτίμηση βασικών παραμέτρων, όπως το ρυθμό αναπαραγωγής του, το μέγεθος του μολυνσμένου πληθυσμού και τον αριθμό των “ορφανών” περιστατικών. Το αποτέλεσμα είναι μια χαοτική παράθεση αριθμών.

Ωστόσο, ορισμένες χώρες εμφανίζουν πιο αξιόπιστα στοιχεία [από τις ΗΠΑ] σχετικά με τις επιπτώσεις του ιού σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Και είναι πολύ τρομακτικά. Η Ιταλία, για παράδειγμα, αναφέρει το φρικτό ποσοστό θνητότητας του 23% στις ηλικίες άνω των 65. Στη Βρετανία το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει τώρα στο 18%. Η “γρίπη Κορώνα” (“corona flu”) την οποία ο Τραμπ ξορκίζει αποτελεί έναν άνευ προηγουμένου κίνδυνο για τον ηλικιωμένο πληθυσμό, με δυνητικό αριθμό θανάτων που να αγγίζει τα εκατομμύρια.

Δεύτερον, όπως και οι ετήσιες εποχιακές γρίπες, ο ιός μεταλλάσσεται όσο ταξιδεύει σε πληθυσμούς με διαφορετική ηλικιακή σύνθεση και επίπεδο ανοσίας. Η μορφή [του ιού] από την οποία οι Αμερικανοί πιθανόν να νοσήσουν είναι ήδη ελαφρώς διαφορετική από αυτή της αρχικής επιδημίας στο Γιουχάν. Η περαιτέρω μετάλλαξη μπορεί να είναι ασήμαντη αλλά μπορεί και να τροποποιήσει την διασπορά της επικινδυνότητας που προς το παρόν αυξάνεται με την ηλικία, με τα βρέφη και μικρά παιδιά να εμφανίζουν μικρό ρίσκο σοβαρής λοίμωξης ενώ οι άνω των ογδόντα αντιμετωπίζουν θανάσιμο κίνδυνο από ιογενή πνευμονία.

Απελπισία και απελευθέρωση – Πανανθρώπινες διαδρομές με τη Βίβλο

Απελπισία και απελευθέρωση. Πανανθρώπινες διαδρομές με τη Βίβλο.

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

[Δημοσιευμένο στον τόμο του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου

«Ο ρόλος της Αγίας Γραφής στην αρμονική συμβίωση των ετεροτήτων. Το Διάταγμα της ανεξιθρησκίας του 313 μ.Χ. και το αίτημα του 21ου αιώνα για καταλλαγή»,

εκδ. Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, Αθήνα 2014, σσ. 75-82].

«Θα πάρω θέση, θα σταθώ στη σκοπιά μου και στην πολεμίστρα μου και θα προσμένω για να δω τι θα μου πει ο Θεός για να πω, και ποια θα πρέπει απάντηση να δώσω στο παράπονο που διατύπωσα» [1].

Προφήτης Αβακούμ: Εκπρόσωπος παραπονούμενων, μα παραπονούμενων απαιτητικών κι ετοιμοπόλεμων. Το ετοιμοπόλεμο μεταμορφώνει την αδρανή υπομονή σε προσδοκία έμπρακτη. Είσαι στην πολεμίστρα, σε θέση πράξης. Και προσδοκάς απάντηση ρηματική και έμπρακτη μαζί. Γιατί ζητάς να αλλάξει  ροή η ιστορία.

«Ως πότε, Κύριε, θα σου φωνάζω για βοήθεια, κι εσύ δεν θα με ακούς; Σου κράζω για την αδικία που επικρατεί, μα εσύ δεν επεμβαίνεις! […] Γιατί παρατηρείς τη δυστυχία χωρίς να κάνεις τίποτα;» (Αβακ. 1: 1-4).

Εμείς τώρα, διαβάζοντας τον Αβακούμ μέχρι τέλους, γνωρίζουμε ότι η απάντηση ήρθε. Αλλά τις ώρες του παραπόνου, τις ώρες της κραυγής, τις ώρες του καμπουριάσματος στην πολεμίστρα, ο παραπονούμενος αναμετριέται με τη σιωπή, με την απουσία, με την απελπισία, χωρίς κάτι εκείνη τη στιγμή να του εξασφαλίζει ότι η σιωπή, η απουσία, η απελπισία δεν θα είναι αιώνιες. Και σιωπή, απουσία, απελπισία σημαίνουν ότι επελαύνει ανενόχλητη στην ιστορία η νομοτέλεια την οποία ορίζει η ισχύς, με όχημα στις ημέρες του Αβακούμ τους Βαβυλώνιους και στις ημέρες της αφεντιάς μας τους νεοφιλελεύθερους,

«αυτό το έθνος το σκληρό κι αδίστακτο, που διασχίζει όλη τη γη, γυρεύοντας να κατακτήσει ξένες χώρες. Είναι φοβεροί και τρομεροί. Νόμος τους είναι του ισχυρότερου το δίκιο» (1: 6-7).

Απέναντι στη δήωση, τα θύματα και οι αδικημένοι στενάζουν και κραυγάζουν. Η δυνατότητα για παράπονο, για στεναγμούς και για κραυγή, είναι σπουδαία προίκα του ανθρώπου. Είναι μια δυνατότητα, ο άνθρωπος να γίνει πιο ευρύχωρος, ποθώντας ζωή της προκοπής και προσκαλώντας τον άλλον να συμμεριστεί αυτόν τον πόθο. Σαν νήμα μυστικό η κραυγή αυτή ενώνει όλους τους ανθρώπους. Φώναξε γοερά το αίμα του Άβελ (Γεν. 4: 10), στέναξαν κι έκραξαν οι Εβραίοι στη δουλεία της Αιγύπτου (Έξ. 2: 23), κραυγάζει ο μισθός του εργάτη που τον παρακράτησαν τα αφεντικά (Δευτ. 24: 14-15, Ιακ. 5: 4), στενάζει και κραυγάζει η κτίση ολόκληρη, λαχταρώντας την απελευθέρωσή της από τη φθορά (Ρωμ. 8: 19-22), κραυγάζουν δυνατά οι ψυχές των μαρτύρων ζητώντας πίσω το αίμα τους και επαναλαμβάνοντας τον στίχο του Αβακούμ: «Έως πότε, επιτέλους;» (Αποκ. 6: 10). Υψώθηκε στον ουρανό η κραυγή των μαύρων δούλων στην Αμερική κι έγινε spiritual, υψώνεται στον ουρανό το Χαν των Κορεατών, η κραυγή του αδικαίωτου τυραννισμένου [2].

Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία το 1828

Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία

Του Αριστείδη Χατζή*

Απέναντι σε μια επιδημία πανώλης, στην αρχή μάλιστα της διακυβέρνησής του, ο Κυβερνήτης θεωρούσε ότι τα πρώτα δύο μέτρα που έπρεπε να λάβει αμέσως, είναι ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στις οικίες όλων των κατοίκων και το κλείσιμο των εκκλησιών. Ιδού πώς το επέβαλε.

Είναι γνωστό ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν πολύ πιστός Χριστιανός. Ορισμένοι τον χαρακτηρίζουν ακόμα και θρησκόληπτο. Πολλές από τις πράξεις του μπορούν να εξηγηθούν μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα. Θεωρούσε τον εαυτό του υπερασπιστή της Ορθοδοξίας και ήρθε σε σύγκρουση με όποιον θεωρούσε ότι την απειλούσε. Ομως ο Καποδίστριας ήταν επίσης ένας υπεύθυνος ηγέτης που ήταν έτοιμος να λάβει δύσκολες αποφάσεις και μάλιστα από την πρώτη στιγμή που έφτασε στην Ελλάδα. Τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του εμφανίστηκε επιδημία πανώλης στα νησιά του Αργοσαρωνικού, στην Υδρα πρώτα και μετά στις Σπέτσες. Μια από τις πρώτες αποφάσεις που έλαβε ήταν να κλείσει τον Απρίλιο του 1828 τις εκκλησίες στις περιοχές που είχαν εμφανιστεί κρούσματα ή ήταν πιθανόν να εμφανιστούν (π.χ. στην Αίγινα όπου είχε και ο ίδιος εγκατασταθεί). Οι εκκλησίες έκλεισαν για αόριστο χρονικό διάστημα και οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες. Οι Ελληνες τον σέβονταν, τον θαύμαζαν και κυρίως τον εμπιστεύονταν. Διότι ο Καποδίστριας ήταν επίσης και ένας πολύ καλός γιατρός και μάλιστα με αξιόλογη πρακτική πείρα που απέκτησε πολύ πριν ασχοληθεί πλήρως με την πολιτική. Ηξερε, λοιπόν, πολύ καλά τι έκανε – δεν ήταν μια βεβιασμένη απόφαση της στιγμής. Το αντίθετο μάλιστα.

ΚΟΡΟΝΑΪΟΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ( ; ) ΔΥΑΛΙΣΜΟΣ

ΚΟΡΟΝΑΪΟΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ (;) ΔΥΑΛΙΣΜΟΣ

Του Cyril Hovorun (Κυρίλλου Γοβορούν)* – Μετάφραση Καθηγητή Πέτρου Βασιλειάδη

Στην σύντομη αυτή παρέμβαση, θα προσπαθήσω να εξηγήσω τι υποκρύπτεται στην πολύ διαδεδομένη πεποίθηση, ότι ο κοροναϊός δεν μπορεί να μεταδίδεται με την κοινωνία των τιμίων δώρων.

Η πίστη αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού είναι το απόλυτα καλό, ενώ ο θανατηφόρος ιός το κακό. Το καλό, επομένως, δεν μπορεί να μεταδώσει το κακό.

Ωστόσο, ο ιός είναι θανατηφόρος μόνο για μας, και ακόμη όχι για όλους μας, επειδή οι περισσότεροι από μας μπορεί να τον μεταφέρουμε χωρίς να το ξέρουμε. Ο ιός, αυτός καθ’ αυτόν, όπως και ο κάθε μικρο- ή μακρο-οργανισμός, είναι μέρος της δημιουργίας του Θεού. Ως φυσική πραγματικότητα και μέρος του φυσικού κόσμου οντολογικά ο ιός είναι καλός, όπως κάθε δημιούργημα του Θεού (βλ. Γεν 1,21). Θεωρούμε τις πλημμύρες, τα ηφαίστεια, τους τυφώνες κακούς, αλλά είναι φυσικά φαινόμενα, και επομένως δεν είναι οντολογικά κακοί. Τα φίδια και οι αράχνες που μας δαγκώνουν είναι κι’ αυτά θανατηφόρα για μας, αλλά από τη φύση τους είναι καλοί.

Μαζί με άλλους ιούς, τα βακτήρια και άλλους μικρο-οργανισμούς, ο κοροναϊός είναι μέρος του οικοσυστήματος που δημιούργησε ο Θεός. Δεν υπεισέρχομαι στην προβληματική, ποιο τμήμα αυτού του οικοσυστήματος δημιουργήθηκε άμεσα από τον Θεό ή μέσω των νόμων της εξέλιξης, που επίσης καθόρισε ο ίδιος ο Θεός. Θα πω απλά ότι μερικά τμήματα αυτού του οικοσυστήματος είναι χρήσιμα σε εμάς, και μερικά όχι. Ωστόσο, ανεξάρτητα από αυτό, όλα είναι μέρος της δημιουργίας του Θεού. Επί πλέον, ο κοροναϊός, μαζί με άλλα δημιουργήματα, υπόκειται στην «ανακεφαλαίωση», την οποία ο απόστολος Παύλος στην προς Εφεσίους επιστολή περιγράφει ως «μυστήριο του θελήματος του Θεού, που με αγαθότητα προσχεδίασε να πραγματοποιήσει… δηλαδή να τα ενώσει (νακεφαλαιώσασθαι) όλα, ουράνια κι επίγεια, στο πρόσωπο του Χριστού». Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής το επεξηγεί περαιτέρω, τονίζοντας ότι

«στο Θεό ανήκει ό,τι υπάρχει και παραμένει εν ζωή, αφού από Αυτόν προέρχονται με συγκεκριμένο τρόπο και για συγκεκριμένο λόγο» (Ambiguum 7).

Αναμπουμπούλα

Αναμπουμπούλα

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ο δρόμος για το μετάξι έκλεισε,

κι οι άμαξες οσφρίστηκαν μηχανοστάσιο.

Με γάντια οι γιατροί και κιάλια είδαν

νέους συναδέλφους, ορεξάτους.

Κι οι νοσοκόμες ομοίως, κορίτσια φρέσκα,

λίγα δέχτηκαν, με κέφι λαμπερό.

 

Ασφάλεια και τάξη έξω από τις πόρτες,

τα μάτια όμως καρφώνονται με τρόμο

στις κόρες διπλανών συνοδοιπόρων.

Ελευθερίες κρυμμένες σε έρμα κινητά,

η Άνοιξη να τρέχει μυρωδάτη,

ψυχές παγωμένες, με φόβο λαξευτό.

 

Οι κορώνες ταξιδεύουν σε δύση κι ανατολή,

σε κίτρινους, άσπρους, μαύρους

κι ερυθρόδερμες γυναίκες.

Υγεία νά‘χουμε, ως τυφλοπόντικες, ακούω,

κι ο εγκλεισμός μας λένε τώρα οι ταγοί

συνάντηση ας γίνει ηλεκτρομαγνητική.

 

Πνεύματος τώρα πείνα με δίψα μόνιμη να γίνει,

κι οι συνευρέσεις των ανθρώπων

αμάρτημα, κι ενοχή και τρόμος.

Μεσ’ την αναμπουμπούλα οι λύκοι

βρήκαν χαρτιά γεμάτες τις κοκκινοσκουφίτσες,

μα η αλληλεγγύη ακόμα να μένει ορφανή.

Πάτρα, 23.03.2020