Σχολική αυτονομία και καπιταλιστική αναδιάρθρωση του σχολείου

Του Γιώργου Καλημερίδη

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, η έννοια της σχολικής αυτονομίας έγινε κεντρική στον εκπαιδευτικό λόγο και στην πρακτική τόσο των διάφορων υπερεθνικών οργανισμών (ΟΟΣΑ, Παγκόσμια Τράπεζα, ΕΕ) όσο και των ποικίλων αστικών δυνάμεων σε εθνικό επίπεδο που επιδιώκουν την καπιταλιστική αναδιάρθρωση των εκπαιδευτικών συστημάτων. Το παρόν άρθρο χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος εξετάζουμε τη σχολική αυτονομία στο πλαίσιο των ευρύτερων αλλαγών στη δομή του κοινωνικού κράτους και ειδικότερα της επιβολής των αρχών του δημόσιου μάνατζμεντ στη λειτουργία όλου του δημόσιου τομέα και της δημόσιας εκπαίδευσης ειδικότερα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζουμε παραδείγματα προώθησης της σχολικής αυτονομίας σε διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα και τις κοινωνικές και μορφωτικές συνέπειες των προωθούμενων αλλαγών. Τέλος, πραγματευόμαστε, με βάση τα παραπάνω, την εμφάνιση της σχολικής αυτονομίας στα πορίσματα του σημερινού Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία που διεξάγει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝ.ΕΛΛ. Η κεντρικότητα της έννοιας ως καθοδηγητικής μεταρρυθμιστικής αρχής του δημόσιου σχολείου στις ποικίλες εκθέσεις των Επιτροπών του Διαλόγου είναι ενδεικτική της προσαρμογής της κυβέρνησης στο κυρίαρχο καπιταλιστικό πρότυπο εκπαιδευτικής αλλαγής.

Εισαγωγή

Συνέχεια →

Της Ασίας το αμπέλι 
Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae …

Του Αλέξανδρου Σταθακιού*

Της Ασίας το αμπέλι
ξύδι δίνει μα και μέλι
και μεθούν οι λεγεώνες
χρόνια τώρα και αιώνες.

Συνέχεια →

Αντίδοτο στον φόβο και τη ντροπή

Της Κατερίνας Μάτσα*

Στην κοινωνία της κρίσης που ζούμε, τα τραυματικά βιώματα που γεννούν οι καταστροφικές συνέπειες της στη ζωή των ανθρώπων τείνουν να γίνουν στοιχεία της καθημερινότητας.

Σ’ αυτά τα βιώματα της απώλειας του στοιχειώδους αισθήματος βεβαιότητας που δίνει η καθημερινή εξασφάλιση των αναγκαίων υλικών και πνευματικών όρων ύπαρξης, έχουν τη ρίζα τους πολύπλοκα και οδυνηρά συναισθήματα, με κυρίαρχα ανάμεσά τους τον φόβο και τη ντροπή. Ο φόβος ενσταλάζεται συστηματικά από τους μηχανισμούς της βιοεξουσίας στον ψυχισμό των ανθρώπων και τον διαβρώνει, τον δηλητηριάζει, πολλαπλασιάζοντας τα καταστροφικά αποτελέσματά του. Κυριαρχεί ο φόβος για το αύριο που είναι απρόβλεπτο, για το σήμερα που σφραγίζεται από μια απόλυση απ’ τη δουλειά, μια κατάσχεση του σπιτιού, τη φτώχεια και τη δυστυχία.

Συνέχεια →

Υποταγή και φθηνή εργασία είναι η μαθητεία

Οι επιχειρήσεις στα σχολεία

Του Δημήτρη Σταμούλη

Ξεκίνησε με απόφαση του υπουργείου Παιδείας η λειτουργία του τέταρτου έτους μαθητείας των ΕΠΑΛ. Η απόφαση εφαρμόζει το νομικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί απ’ την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά και απ’ τις προηγούμενες κυβερνήσεις, στη βάση των μνημονιακών υποχρεώσεων και των κεντρικών επιλογών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η προώθηση της μάθησης με βάση την εργασία, η μετάβαση της εκπαιδευτικής διαδικασίας απ’ το σχολείο στην επιχείρηση, και η «εκπαίδευση» της νέας εργατικής βάρδιας στην εκμετάλλευση χωρίς φραγμούς, αποτελούν κεντρικές στρατηγικές επιδιώξεις της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση –ειδικά την τεχνική επαγγελματική- αλλά και την εργασία. Σε αυτή την κατεύθυνση, κομβικής σημασίας είναι η υλοποίηση του προγράμματος μαθητείας, με το οποίο θα φορέσουν σε μεγάλο κομμάτι νεολαίας φόρμα εργασίας για να πιάνει δουλειά σε Δημόσιο και ιδιωτικές επιχειρήσεις, με πενιχρά εργασιακά – ασφαλιστικά δικαιώματα και μηδενικά συνδικαλιστικά.

Συνέχεια →

Η έκθεση του ΟΟΣΑ και η  “αποκλειστικότητα” της Αυγής

Του Γιώργου Καλημερίδη

Στο κυριακάτικο φύλλο της Αυγής στις 12/2 έχουμε δημοσιευμένη, κατά αποκλειστικότητα, μια πρόγευση του τι θα περιλαμβάνει η περιβόητη επαναεπικύρωση της έκθεσης του ΟΟΣΑ για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Αν και η εφημερίδα δεν μας ενημερώνει για την πηγή της, ο αναγνώστης αποκτά ωστόσο μια ουσιαστική ενημέρωση για τις πολιτικές και εκπαιδευτικές κατευθύνσεις των προτάσεων ΟΟΣΑ για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Θα ήταν ενδιαφέρον ασφαλώς να ενημερωθούν οι αναγνώστες της εφημερίδας για την ικανότητα του ιστορικού εντύπου της Αριστεράς να έχει μια τόσο διεισδυτική πρόσβαση στους μηχανισμούς ενός υπερεθνικού ιμπεριαλιστικού οργανισμού, όπως ο ΟΟΣΑ (1).

Συνέχεια →

Το αληθινό γερμανικό πόκερ

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

«Η τεχνική του να αντικαθιστάς την εξέγερση με την ενοχή συνίσταται στο να κάνεις ένα άτομο να πιστεύει ότι, είναι το μόνο υπεύθυνο για τα δεινά του – λόγω της έμφυτης διαφθοράς του, της εγγενούς οκνηρίας του, της σπατάλης του, της διανοητικής ανεπάρκειάς του, των μειωμένων ικανοτήτων του ή των προσπαθειών του.

Πρόκειται ουσιαστικά για κάτι ανάλογο με τη γνωστή θεωρία «blame game», σύμφωνα με την οποία ψάχνει κανείς την ενοχή για μία ποινικά κολάσιμη πράξη στο θύμα, αντί στο θύτη – όπου, για παράδειγμα, ο βιαστής ενοχοποιεί αυτόν που βιάζει, με την αιτιολογία ότι η συμπεριφορά του ήταν προκλητική, οπότε αυτός φταίει.

Συνέχεια →

‘‘Οι άνθρωποι και αι εφημερίδες”: (Για το λουκέτο στα Νέα και στο Βήμα)

Της Μαριάννας Τζιαντζή

“Επιτέλους, δύο εφημερίδες λιγότερες”, ίσως να έλεγε με ανακούφιση ο Διονύσης Φαραζουλής (1882-1920), ο εισηγητής του χριστιανικού χρονογραφήματος στην Ελλάδα. Και όχι απλώς χριστιανικού, αλλά μαχόμενου χριστιανικού. Σε ένα κείμενο του με τίτλο “Οι άνθρωποι και αι εφημερίδες” γράφει ότι οσάκις περνά από κάποιο καφενείο του κάνει εντύπωση η προθυμία με την οποία οι θαμώνες (εννοείτε άντρες) “διαβάζουν τις εφημερίδες”. ‘’Δεν τις αναγιγνώσκουν απλώς, αλλά τας κατατρώγουν. Δεν τας αφήνουν δε από τα χέρια των, αν δεν ιδούν και την τελευταίαν σελίδαν μέχρι και της τελευταίας στήλης”.

Συνέχεια →