Για την απώθηση του θανάτου στην εποχή μας

Του Πέτρου Θεοδωρίδη*

Σήμερα ζούμε τη απαξίωση του θανάτου. Η μεγαλοπρεπής τελετουργική δημόσια αναπαράσταση του θανάτου (μέσα από την Δημόσια εκτέλεση της θανατικής ποινής) – έγραφε ο Michel Foucault – σταδιακά απαλείφθηκε από τα τέλη του 18ου αιώνα και ως τις μέρες μας. Σήμερα ο θάνατος έχει πάψει να αποτελεί μια περίλαμπρη ιεροτελεστία στην οποία συμμετείχαν οι άνθρωποι, η οικογένεια, η κοινωνία ολόκληρη σχεδόν.

Έχει γίνει αντιθέτως κάτι το απόκρυφο το πιο ιδιωτικό και το επαίσχυντο (θα λέγαμε μάλιστα ότι το ταμπού σήμερα είναι ο θάνατος και όχι η γενετήσια πράξη). Το γεγονός αυτό οφείλεται – κατά Foucault – σε μια μεταβολή των τεχνολογιών εξουσίας. Παλιά (και ως τα τέλη του 18ου αιώνα) ο θάνατος αποτελούσε την μετάβαση από την μια εξουσία στην άλλη, όπου η μία ήταν η εξουσία του ηγεμόνα επί της γης και η άλλη του ηγεμόνα εν τοις ουρανοίς, εξ ου και η αίγλη του και η επιβεβλημένη και μεγαλοπρεπής τελετουργική αναπαράστασή του. Οι άνθρωποι περνούσαν από την δικαιοδοσία του ενός κριτή στη δικαιοδοσία του άλλου, από το αστικό ή δημόσιο δίκαιο, της ζωής και του θανάτου, στο δίκαιο της αιώνιας ζωής ή της αιώνιας καταδίκης στην κόλαση. Ο θάνατος αποτελούσε επίσης τη μεταβίβαση της εξουσίας του θνήσκοντας, η οποία μεταβιβαζόταν στους επιζώντες: τα τελευταία λόγια, οι τελευταίες συστάσεις, οι τελευταίες επιθυμίες, οι διαθήκες.

Συνέχεια →

ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ Η ΑΦΡΙΚΗ

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

Η άγρια εκτέλεση από φανατικούς μουσουλμάνους δύο προσώπων, που ανήκουν σε κράτος ευγενών πολιτών, έδωσε την αφορμή να στρέψουν όλα τα μέσα ενημέρωσης την προσοχή τους στα συμβαίνοντα στη Μέση Ανατολή. Κατ’ αρχήν δεν αναλύθηκε σε βάθος η τόσο μετατοπισμένη χρονικά (κατά δύο και ένα έτη αντίστοιχα) εκτέλεση σε σχέση με τη σύλληψή τους. Παρουσιάστηκαν οι εκτελεσθέντες ως αθώα θύματα του καθήκοντος για ενημέρωση. Θα ήταν αυτό αποδεκτό, αν μας παρουσίαζαν οι μετά θάνατον εγκωμιαστές τους ανταποκρίσεις πριν από τη σύλληψή τους, στις οποίες έκαναν γνωστό το δράμα του λαού της Συρίας επί τριετία. Γνωρίζουμε τον αριθμό των αθώων θυμάτων στη χώρα αυτή; Κατά καιρούς στο διαδίκτυο αναρτώνται ειδήσεις που αναφέρουν είκοσι, πενήντα, εκατό εκτελέσεις με άγριο «τελετουργικό» τρόπο.

Συνέχεια →

Χριστιανισμός vs Νεοφιλελευθερισμός

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Το κείμενο που ακολουθεί είναι από το Προλογικό του πρόσφατου τεύχους του κριτικού θεολογικού περιοδικού «Σύναξη» (αρ. 131, Σεπτ. 2014), το οποίο είναι αφιερωμένο στην αντίθεση Χριστιανισμού και Νεοφιλελευθερισμού.

Το τεύχος αυτό αποτελεί συνέχεια τεύχους που εκδόθηκε στις αρχές της κρίσης (Ιούνιο του 2010), με θέμα «Η οικονομία σε κρίση» (αρ. 114). Μετά, λοιπόν, το Προλογικό του πρόσφατου τεύχους παρατίθεται το Προλογικό του 2014, με ακέραια ισχύ σήμερα.

«Το τεύχος εστιάζει σε ένα ιδεολογικό, οικονομικό και πολιτικό ρεύμα, το οποίο σήμερα κυριαρχεί σχεδόν σε όλο τον πλανήτη και, βεβαίως, βιώνεται με οδυνηρή ένταση και στη χώρα μας. Η προσέγγισή μας είναι θεολογική, υπό την έννοια ότι προσπαθούμε να καταλάβουμε την πραγματικότητα και να την κρίνουμε από τη σκοπιά των ανθρώπων που θέλουν να είναι αφοσιωμένοι σ’ έναν Θεό ελευθερωτή, που βγάζει τον λαό του από τη δουλεία της Αιγύπτου, κι όχι να προσκυνήσουν τον Χρυσό Μόσχο, που υψώνεται κατά του Θεού και αντί του Θεού (Έξ. 32: 4· και μακάρι αυτό το «θέλουν» να αποδειχτεί φιλότιμο κι αληθινό) […]

Συνέχεια →

Η ώρα της Συρίας και ο Ισλαμιστικός μπαμπούλας

Του Τάκη Φωτόπουλου*

Η Υπερεθνική ελίτ (Υ/Ε) ― βασικά οι ελίτ που εδράζονται στην «Ομάδα των 7» ― μόλις ανακάλυψε τη νέα «αιτία του κακού» από την οποία όλοι κινδυνεύουμε: το Ισλαμικό κράτος (τέως ISIS). Έτσι, η ισχυρότερη ελίτ στον κόσμο (οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά) συνενώνει τις ασύγκριτες δυνάμεις της για να αντιμετωπίσει όχι κάποια άλλη υπερδύναμη αλλά μερικές χιλιάδες τζιχαντιστές χωρίς καν οργανωμένο στρατό και ναυτική ή αεροπορική δύναμη ― παρόλο που η αεροπορία σήμερα κρίνει την έκβαση πολέμων, όπως έδειξε το παράδειγμα της Λιβύης. Μολονότι όμως οι τζιχαντιστές αυτοί εμφορούνται και από εθνικοαπελευθερωτικά ιδανικά, όπως η Αλ Κάιντα, στην πραγματικότητα αποτελούν μια εκχυδαϊσμένη εκδοχή της γιατί ενώ σε αυτή το εθνικοαπελευθερωτικό στοιχείο υπερίσχυε του θρησκευτικού, στην ISIS ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Γι’ αυτό αναγκάστηκε να την αποκηρύξει και ο διάδοχος του Οσάμα Μπιν Λάντεν.

Συνέχεια →

Ελευθερία ή διαρκής κρίση…

Του Στάθη (Σταυρόπουλου)*

Αίφνης «εθνικιστές» όσοι Σκωτσέζοι θέλουν την απόσχιση απ’ το Ηνωμένο Βασίλειο και την ανεξαρτησία της πατρίδας τους. Το γεγονός ότι το αίτημα της ανεξαρτησίας υποστηρίζουν κόμματα πιο αριστερά του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος δεν φαίνεται να σημαίνει πολλά για τα παπαγαλάκια της καθ’ ημάς (ή εφ’ ημών) ενημέρωσης, η παραπληροφόρηση να πηγαίνει καλά, οι παρωνυμίες, οι ευφημισμοί, η διατεταγμένη δημοσιογραφία, η προπαγάνδα, η αποπληροφόρηση, η παρασιώπηση, η πλύση εγκεφάλου και όλα όσα διακονούν την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και την ελευθερία του λόγου στη θαυμαστή γενναία μας Δύση. Την επικράτεια του Μεγάλου Αδελφού, όπου άνετα η Γερμανία μπορεί να υπαγορεύει, φέρ’ ειπείν, στην Τσεχία τι θα γράφουν τα σχολικά της βιβλία, προκειμένου να ωθηθούν στη λήθη ορισμένες… ατυχείς στιγμές στις μεταξύ τους σχέσεις. Η «συμφιλίωση» όμως που βασίζεται στη «λήθη» δεν είναι παρά μια φάρσα που ετοιμάζει την επόμενη τραγωδία.

Συνέχεια →

Η ορκωμοσία των δημοτικών αρχόντων

Του Πάνου Νικολόπουλου*

Με αφορμή την ορκωμοσία των δημοτικών αρχόντων υπήρξαν πάλι κάποια επεισόδια και αναμοχλεύτηκε για μία ακόμη φορά η συνήθης συζήτηση για το αν πρέπει να δίνουν οι αιρετοί άρχοντες όρκο στο Ευαγγέλιο με την παρουσία κληρικών ή επιτρέπεται μόνο πολιτικός τύπος όρκου.

Στο άρθρο 52 του νόμου 3852/2010 για τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ προβλέπονται τα εξής:

Συνέχεια →

Ανεξαρτησία της Σκωτίας; Συνεχίζονται τα σημάδια διάλυσης εντός της Ε.Ε.

Του Ανδρέα Ζαφείρη

Τη Πέμπτη, στις 18 Σεπτεμβρίου, διεξάγεται το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, που ανήκει στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1707. 400 χρόνια μετά η μπλε και άσπρη Saltire (η σκωτσέζικη σημαία) μπορεί να γίνει και πάλι η μοναδική επίσημη. Και ενώ μέχρι πρότινος η διαφορά ανερχόταν στις 22 μονάδες υπέρ του «Όχι», τώρα οι υποστηρικτές μιας ανεξάρτητης  Σκωτίας  προηγούνται με  51%,  σύμφωνα με δημοσκόπηση των Sunday Times.

Οι μετρήσεις δείχνουν μια μετατόπιση ενός ποσοστού 12% των ψηφοφόρων, κυρίως προσκείμενων στο Εργατικό Κόμμα, ενώ ως κύριοι υποστηρικτές της ένωσης εμφανίζονται οι ψηφοφόροι άνω των 65 ετών. Αλλά στο δημοψήφισμα θα έχουν δικαίωμα ψήφου και οι έφηβοι 16 και 17 ετών.

Ακόμη και εάν το «όχι» επικρατήσει, θα είναι με τόσο οριακή διαφορά, που τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο, όχι μόνο στη Βρετανία αλλά στο σύνολο της Ευρώπης.

Συνέχεια →

Παπα-Βαλής, ένας μεγάλος ήρωας…

Του παπα Ηλία Υφαντή*

Πρώην κρατούμενος των φυλακών Κερκύρας μου είχε μιλήσει για κάποιον παπά στο Αγρίνιο, που στα χρόνια της Κατοχής έκανε παράτολμα κατορθώματα. Και σκέφτηκα: Πώς είναι δυνατόν να υπήρξε ένας τέτοιος παπάς και να μην έχει ακουστεί τίποτε γι’ αυτόν! Και όμως είναι! Γιατί, όπως φαίνεται, τον «έθαψε» η ομερτά της γερμανοτσολιάδικης καμόρα.

Αλλά ποιος ήταν ο παπάς αυτός;

Συνέχεια →

Ζωή αιωρούμενη^

Του Γιάννη Στρούμπα

Η μηδαμινή απόσταση «Ανάμεσα στη μία και στην άλλη όψη της ζωής», ανάμεσα στην ανάταση και την οδύνη, ακόμη κι ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, καθιστά διαρκή την αναζήτηση εκείνης της σχισμής, απ’ την οποία θα ξεπηδήσουν και θα διοχετευτούν στην ανθρώπινη ζωή όλες οι προσδοκίες για έναν καλύτερο κόσμο, απ’ την οποία θα αναβλύσει το όνειρο. Ακριβώς τούτο το όνειρο ορίζεται ως η επιζητούμενη σχισμή απ’ τον Θανάση Μουσόπουλο στην ποιητική του συλλογή «Ανακουφιστικό τρίγωνο», στην οποία ο Ξανθιώτης ποιητής συγκεντρώνει ποιήματά του γραμμένα από το 2004 ως το 2010.

Συνέχεια →

Ο Διαρκής Αντίχριστος: Η πραγματική Δύναμη πίσω από την Παγκοσμιοποίηση

Του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*

«Η πλουτοκρατία ήτο, είναι και θα είναι ο μόνιμος άρχων του κόσμου, ο διαρκής αντίχριστος. Αύτη γεννά την αδικίαν, αύτη τρέφει την κακουργία, αύτη φθείρη σώματα και ψυχάς. Αύτη παράγη την κοινωνικήν σηπεδόνα».

[Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Οι Χαλασοχώρηδες»]

Στο θεμελιώδες ερώτημα «ποια είναι η δύναμη που κινεί την ιστορία» έχουν δοθεί πολλές απαντήσεις.

Ο Λέων Τολστόϊ, στο μεγαλειώδες τελευταίο κεφάλαιο του έργου του Πόλεμος και Ειρήνη, δεν εύρισκε επαρκείς παράγοντες όπως ο ρόλος της Θείας Πρόνοιας, ο ρόλος της τύχης, ο ρόλος των μεγάλων ανδρών, ο ρόλος των ιδεών, για να ερμηνεύσουν τα γεγονότα της εποχής του.

Ο άλλος μεγάλος Ρώσσος διανοητής, ο Φ. Ντοστογιέφσκι, δεν πίστεψε ποτέ ότι η παγκόσμια Ιστορία ακολουθεί την λογική σειρά των γεγονότων ούτε ότι είναι το χρήμα που «makes the world go round» (κάνει τον κόσμο να γυρίζει).

Ο διορατικός Γάλλος συγγραφέας Ονορέ ντε Μπαλζάκ συνήθιζε να λέει στα έργα του: «Υπάρχουν δύο ιστορίες: η επίσημη ιστορία, η ψεύτρα ΚΑΙ η μυστική ιστορία, όπου βρίσκονται οι πραγματικές αιτίες των γεγονότων…».

Συνέχεια →