ΣΤΗΝ ΠΥΡΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ: … 107 δις €, η απάντηση είναι αυτονόητη: τα μισά από αυτά είναι δικά μας, ενώ σχεδόν για το σύνολο των υπολοίπων θα υποχρεωθούμε σε νέο δανεισμό… – Μέρος Ι

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 “Πριν από κάθε τι άλλο, βιώνουμε διεθνώς μία πολύ βαθιά πολιτική κρίση. Οι κυβερνήσεις όλων σχεδόν των βιομηχανικών χωρών, ιδιαίτερα της Δύσης, δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με τις μεγάλες αλλαγές, τις οποίες έχει προκαλέσει η παγκοσμιοποίηση – όπως για παράδειγμα με την κατάρρευση του υπαρκτού κομμουνισμού, με την άνοδο της Κίνας και με την τεχνολογική επανάσταση. Ένα μεγάλο μέρος των οικονομικών κρίσεων, τόσο αυτών του χρηματοπιστωτικού κλάδου, όσο και της Ευρωζώνης σήμερα, είναι το αποτέλεσμα των σφαλμάτων, καθώς επίσης των λανθασμένων επιλογών/ενεργειών των πολιτικών.

Η ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση (μη ισορροπημένη κατανομή ελλειμμάτων και πλεονασμάτων των ισοζυγίων εξωτερικών συναλλαγών παγκοσμίως, με κύριους «ενόχους» την Κίνα και τη Γερμανία), σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές ασυμμετρίες, μας οδηγούν σε πολύ δυσάρεστες εξελίξεις. Μία εκ των οποίων θα μπορούσε να είναι ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, σαν συνέχεια του πρώτου παγκοσμίου οικονομικού πολέμου – μία παράλληλη, η αναβίωση του μερκαντιλισμού, η οποία θα οδηγούσε στη δημιουργία νέων αποικιών, με την εκβιαστική «προσάρτηση» των αδύναμων χωρών στις ισχυρές. Πρόκειται λοιπόν για μία οικονομικοπολιτική κρίση – πολύ λιγότερο για μία κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών έχει δοθεί υπερβολική δύναμη τόσο στο χρηματοπιστωτικό κλάδο, όσο και στις πολυεθνικές επιχειρήσεις – με αποτέλεσμα να γίνουν πάρα πολύ ισχυροί. Τα πολιτικά μας συστήματα ευρίσκονται στα χέρια πανίσχυρων ομάδων κοινών συμφερόντων – της ελίτ, όπως θα τις χαρακτηρίζαμε συλλογικά. Το πρόβλημα του καπιταλισμού δε είναι το ότι, εκεί όπου υπάρχουν ισχυρές ομάδες κοινών συμφερόντων, τα χρήματα καθορίζουν την Πολιτική – με αποτέλεσμα να την κάνουν εντελώς αγνώριστη, διαπλεκόμενη και διεφθαρμένη. Επομένως, χρειαζόμαστε επειγόντως μία αλλαγή των Θεσμών εντός του καπιταλισμού – μία καινούργια αναδιανομή της δύναμης, με τη συμμετοχή των Πολιτών στις βασικές αποφάσεις, μέσω δημοψηφισμάτων (άμεση δημοκρατία). Η Πολιτική άλλωστε είναι αδύνατον να αντιμετωπίσει την παγκόσμια ή τοπική ελίτ, χωρίς την αμέριστη ενίσχυση των Πολιτών, καθώς επίσης την απόλυτη εμπιστοσύνη τους – την οποία όμως οφείλει η ίδια να κερδίσει, μέσα από τη λειτουργία ενός κοινωνικού Κράτους Δικαίου”.

Ανάλυση

Ευχόμενοι να κάνουμε λάθος στις προβλέψεις μας, ιδιαίτερα επειδή η αισιοδοξία είναι το κλειδί για την επίλυση της Ελληνικής κρίσης, θεωρούμε ότι η χώρα μας έχει δυστυχώς οδηγηθεί σε μία «πτώχευση εν λειτουργία» – συνοδευμένη από την αναγκαστική εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, τη λεηλασία των κρατικών επιχειρήσεων και τη «δήμευση» μεγάλου μέρους της ιδιωτικής περιουσίας. Ειδικά όσον αφορά τη Γερμανία και γνωρίζοντας τον τρόπο σκέψης της πρωσικής ηγεσίας της έχουμε την άποψη ότι, στόχος της είναι η παράδοση της Ελλάδας στην πυρά – η «σταύρωση» της καλύτερα έτσι ώστε, (α) να μην επιχειρήσει καμία άλλη χώρα της Ευρωζώνης τη διαγραφή μέρους των δημοσίων χρεών της, φοβούμενη τα ελληνικά «δεινά», οπότε (β) να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους οι αγορές στο ευρώ, συνεχίζοντας να δανείζουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες με χαμηλά επιτόκια, χωρίς το φόβο της απώλειας των κεφαλαίων τους.       

Στο άρθρο μας «Στα ίχνη της Αργεντινής;», αναφερόταν τα εξής: «Η Ιστορία συνήθως επαναλαμβάνεται – όχι φυσικά γραμμικά, αλλά ούτε και με την ίδια μορφή. Στα πλαίσια αυτά, η Ελλάδα είναι ξανά αντιμέτωπη με τη Γερμανία – ενώ η κυρία Merkel “φαίνεται πως εγκυμονεί το νέο Hitler, εφαρμόζοντας τις μεθόδους του 3^ου Ράιχ”, κατά τις κατηγορίες του πρίγκιπα του Λιχτενστάιν. Τα “μέσα” δε που έχει σήμερα στη διάθεση της, στη θέση των παλαιοτέρων (SS, Gestapo κλπ.), δεν είναι άλλα από την πανίσχυρη οικονομική της αστυνομία (ΣΔΟΕ), καθώς επίσης την ομοσπονδιακή μυστική υπηρεσία – «όπλα» με τα οποία επεκτείνεται στο εξωτερικό, εγκαθιστώντας κάποιες βασικές δομές τους στις χώρες που καταλαμβάνει».

Στα πλαίσια αυτά, πρόσφατα άρθρα αναφέρουν σε γενικές γραμμές τα παρακάτω: «Γερμανοί εφοριακοί θέλουν να εισπράξουν τους φόρους στην Ελλάδα. Η χώρα χρειάζεται μία σύγχρονη φοροεισπρακτική οργάνωση και η Γερμανία προτίθεται να βοηθήσει στη δημιουργία της. Το γερμανικό υπουργείο οικονομικών έχει ήδη στη διάθεση του 160 εθελοντές οικονομικούς αστυνομικούς, εκ των οποίων κάποιοι μιλούν Ελληνικά – κυρίως από την περιοχή της Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Η Ελλάδα έχει ανάλογα προβλήματα με αυτά της πρώην Α. Γερμανίας, αλλά οι Έλληνες θα αντιμετωπίσουν πολύ πιο εχθρικά τους Γερμανούς, από όσο τους αντιμετώπιζαν οι Ανατολικογερμανοί στο παρελθόν»! Προφανώς λοιπόν η Γερμανία αντιμετωπίζει ήδη την Ελλάδα σαν αποικία, όπως κάποτε η Δυτική την Ανατολική – πόσο μάλλον όταν οι «κεφαλικοί φόροι», στην είσπραξη των οποίων θέλει να μας «βοηθήσει», θα οδηγηθούν στο ειδικό ταμείο για την εξόφληση των δανειστών μας, μακριά από την Ελλάδα. Εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε ότι, η Ανατολική Γερμανία λεηλατήθηκε στην κυριολεξία από τη Δυτική, μετά την ένωση – ενώ οι Πολίτες της (τους οποίους κορόιδευαν και διέσυραν οι Δυτικού), περπατούν με σκυφτό το κεφάλι, γεμάτοι ντροπή, ακόμη και σήμερα.

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΩΝ

Οι υπουργοί οικονομικών ενέκριναν στις Βρυξέλες το δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας – όπου οι χώρες της Ευρωζώνης, μαζί με το ΔΝΤ, αναλαμβάνουν έως 130 δις €, ενώ ο ιδιωτικός τομέας επιβαρύνεται με διαγραφή χρέους 107 δις €. Η συμφωνία είναι σε γενικές γραμμές η εξής:

(α)  Οι χώρες της ζώνης του ευρώ θέτουν στη διάθεση της Ελλάδας πιστώσεις ύψους 100 δις €, περιορίζοντας παράλληλα τους τόκους από το πρώτο πακέτο στήριξης – αποφάσεις που θα πρέπει να εγκριθούν από τα Εθνικά Κοινοβούλια.  Δυστυχώς, για τη συμμετοχή τους στη μείωση των τόκων, θα χρησιμοποιήσουν τα μερίσματα από τα οφέλη που κατέγραψε η ΕΚΤ στον Ισολογισμό της, κερδοσκοπώντας εις βάρος της Ελλάδας. Το ΔΝΤ θα συμμετέχει με πολύ χαμηλότερο μερίδιο, υπό την προϋπόθεση ότι θα αυξηθούν τα κεφάλαια του μηχανισμού στήριξης – κάτι που θα επισφραγισθεί στην επόμενη σύνοδο κορυφής της 1^ης Μαρτίου. Η  απόφαση του ΔΝΤ αναμένεται τη 2^η εβδομάδα του Μαρτίου – μαζί με την συγκεκριμενοποίηση του αριθμού των ιδιωτών δανειστών μας, οι οποίοι θα συμμετέχουν στην εθελούσια διαγραφή χρεών.  

(β)  Θα διατεθούν επί πλέον 30 δις €, με σκοπό την διασφάλιση των ομολόγων που θα λάβουν οι ιδιώτες επενδυτές – έτσι ώστε να έχουν κίνητρο ανταλλαγής των παλαιοτέρων ομολόγων με τα νέα. Προφανώς, δεν πρόκειται για τη διάσωση της Ελλάδας, αλλά των ευρωπαϊκών τραπεζών – με «Ιφιγένεια» τις δικές μας τράπεζες και τα ασφαλιστικά μας ταμεία. 

(γ) Οι ιδιώτες-επενδυτές θα διαγράψουν το 53,5% των ονομαστικών απαιτήσεων τους, οπότε το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα περιορισθεί κατά 107 δις € περίπου. Συμπεριλαμβανομένων των διαφυγόντων κερδών από τη μείωση των επιτοκίων, η επιβάρυνση των δανειστών υπολογίζεται στο 70% των απαιτήσεων τους. Ειδικότερα, οι επενδυτές θα λάβουν για τα παλαιότερα ομόλογα τους, ύψους περί τα 200 δις €, ασφαλή ομόλογα του EFSF αξίας 30 δις €, συν νέα ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου ύψους 63 δις € – με μέσο χρόνο αποπληρωμής 30 έτη, αγγλικό, αποικιοκρατικό δίκαιο και μέσο επιτόκιο της τάξης του 3,65%. Εάν όμως δεν συμφωνήσουν αρκετοί πιστωτές, τότε θα υπάρξουν «αναταράξεις» – μεταξύ άλλων η ανάγκη ψήφισης νόμου (CAC’s) εκ μέρους της Ελλάδας, με τον οποίο θα γίνεται υποχρεωτική η συμφωνία των πιστωτών, με άγνωστα επακόλουθα για την ενεργοποίηση των CDS και την επίσημη χρεοκοπία της. 

(δ)  Η ΕΚΤ δεν θα συμμετέχει στη διαγραφή, επειδή κάτι τέτοιο θα σήμαινε ανάμιξη στη χρηματοδότηση ενός κράτους-μέλους, η οποία απαγορεύεται(!). Για να το αποφύγει, η ΕΚΤ έχει ήδη ανταλλάξει τα παλαιά ομόλογα της με νέα – τα οποία έχουν την ίδια ακριβώς μορφή, με μοναδική εξαίρεση τα διακριτικά νούμερα. Το γεγονός αυτό αποτελεί, κατά την άποψη μας, ένα μεγάλο σκάνδαλο – όχι μόνο επειδή έτσι η ΕΚΤ κερδοσκοπεί εις βάρος της Ελλάδας, αλλά και λόγω του ότι χαρακτηρίζεται εύλογα ως μία απαράδεκτα επιλεκτική αντιμετώπιση της, σε σχέση με τους ιδιώτες πιστωτές.     

(ε)  Οι προϋποθέσεις, οι οποίες έχουν απαιτηθεί από την Ελλάδα τόσο για την παροχή πιστώσεων, όσο και για τη διαγραφή, είναι πάρα πολλές. Θα πρέπει να εξοικονομηθούν αρκετά δις € από τον προϋπολογισμό, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα θα υποχρεωθεί σε ύφεση και σε συνθήκες, οι οποίες ελάχιστα διαφέρουν από τη χρεοκοπία – σε μαζικές απολύσεις ΔΥ, σε μείωση των συντάξεων, σε περιορισμό των δαπανών υγείας, παιδείας, άμυνας, σε ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών επιχειρήσεων, σε εκποίηση της δημόσιας περιουσίας κλπ. Στις αρχές Μαρτίου η Ευρωζώνη θα ελέγξει την ψήφιση των επιβεβλημένων νόμων, ενώ μόνο υπό την προϋπόθεση της συνεργασίας των Ελλήνων, καθώς επίσης της συμφωνίας των πιστωτών σε σχέση με τη διαγραφή χρέους, θα πληρωθούν τα νέα δάνεια – πιθανότατα με δόσεις, έτσι ώστε να ευρίσκεται συνεχώς η Ελλάδα κάτω από την πίεση της Γερμανίας και του ΔΝΤ. 

(στ)  Οι τόκοι και τα χρεολύσια των υφισταμένων δανείων της Ελλάδας θα εξοφλούνται από ένα ειδικό ταμείο εκτός Ελλάδας, στο οποίο θα κατατίθενται τα νέα δάνεια – έτσι ώστε να εξασφαλίζεται κατά προτεραιότητα η εξυπηρέτηση τους. Δηλαδή, πρώτα θα πληρώνονται οι δανειστές και μετά όλες οι άλλες υποχρεώσεις του δημοσίου. Στην Ελλάδα θα εγκατασταθεί μόνιμα μία ειδική μονάδα (task force), η οποία θα στελεχωθεί από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ (Τρόικα) – με στόχο τον πλήρη και στενό έλεγχο της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που ανέλαβε η χώρα μας, ψηφίζοντας το πρόσφατο, εγκληματικό από κάθε πλευρά, μνημόνιο.  

(ζ)  Δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά σε κάποιο πρόγραμμα ανάπτυξης της Ελληνικής οικονομίας – γεγονός που πιθανότατα τεκμηριώνει το ότι, πρόκειται για ένα ακόμη «παιχνίδι καθυστερήσεων» εκ μέρους της Γερμανίας, μέχρι εκείνη τη στιγμή που θα είναι έτοιμο το ESM και η Ελλάδα θα οδηγηθεί στην ελεγχόμενη χρεοκοπία εντός του Ευρώ ή στην ανεξέλεγκτη και στη δραχμή. Ίσως οφείλουμε να διευκρινίσουμε εδώ ότι, στο ESM θα αρκεί η συμφωνία του 85% των μελών  του για τη λήψη αποφάσεων – κάτι που μάλλον θα διευκολύνει την «αποβολή» κάποιων.

(η)  Η ΕΕ έστειλε πρόσφατα στην Ελλάδα ένα πρόγραμμα 38 νέων αλλαγών, οι οποίες οφείλουν να πραγματοποιηθούν μέχρι την επόμενη Τετάρτη – εάν η χώρα θέλει να λάβει το νέο δάνειο των 130 δις €, το οποίο επικυρώθηκε (θεωρητικά) από τη σύνοδο των υπουργών οικονομικών στις Βρυξέλες. Οι διαρθρωτικές αυτές αλλαγές περιγράφονται σε ενενήντα πυκνογραμμένες σελίδες – ενώ πρέπει υποχρεωτικά να συμβούν μέσα σε ένα εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα.

«Το πρόγραμμα φαίνεται καταδικασμένο εκ των προτέρων σε αποτυχία, αφού πολλοί από τους στόχους του είναι φύσει αδύνατον να πραγματοποιηθούν», συμπεραίνουν οικονομικοί αναλυτές συνεχίζοντας: «Με τόσο λεπτομερείς οδηγίες, οι Έλληνες δεν χρειάζονται πλέον καμία δική τους κυβέρνηση. Οι ενέργειες αυτές σημαίνουν πιθανότατα ότι, η Ευρωζώνη θέλει να αναγκάσει την Ελλάδα να επιστρέψει στη δραχμή – το αργότερο το 2013, αφού θα έχει τεθεί σε λειτουργία το ESM».

 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Με κριτήριο όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι οδηγούμαστε στο δρόμο της Αργεντινής – επειδή πολύ δύσκολα θα ανταπεξέλθουμε με τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε. Οι φόβοι μας αυτοί επαληθεύονται από τους αναθεωρημένους πίνακες του προϋπολογισμού του 2012, σύμφωνα με τους οποίους το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης αυξάνεται στο 6,7% του ΑΕΠ (13,73 δις €), από 5,4% πριν (11,43 δις €). Κατά τη  άποψη μας δε, τα μεγέθη θα διαμορφωθούν σύμφωνα με τον Πίνακα Ι.

 

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Αισιόδοξη εξέλιξη των μεγεθών της Ελλάδας σε δις € – χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

* Μετά τη διαγραφή των 107 δις €

Παραδοχές: (α) Συμφωνία διαγραφής όλων των πιστωτών (β) Ανάσχεση της ύφεσης, με παραμονή του μέσου ΑΕΠ στα 218 δις € (γ) Μέσοι ετήσιοι τόκοι και πρωτογενή ελλείμματα στα 16 δις € (κάθε 1%  ύφεση μειώνει τα φορολογικά έσοδα του δημοσίου κατά περίπου 600 εκ. €, ενώ αυξάνει τις δαπάνες λόγω ανεργίας κλπ. κατά 400 εκ. €)

Υπάρχει όμως και η σχετικά απαισιόδοξη πλευρά, σύμφωνα με την οποία η ύφεση δεν θα καταπολεμηθεί, ενώ το δημόσιο χρέος θα επιβαρυνθεί με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών – η οποία υπολογίζεται στα 40 δις € το ελάχιστο, με τους μετόχους των τραπεζών να συμμετέχουν με 10-20% στην αύξηση κεφαλαίου. Η περίπτωση αυτή «υιοθετείται» στον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί:

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙ: Απαισιόδοξη εξέλιξη των μεγεθών της Ελλάδας σε δις € – χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

* Χρέος μετά τη διαγραφή των 107 δις € και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κατά 40 δις € εκ μέρους του κράτους, με το δανεισμό του από την Τρόικα. ** ΑΕΠ μετά την αναθεώρηση εκ μέρους της κυβέρνησης, Έλλειμμα περίπου 8% (16 δις €). Παραδοχές: Ύφεση 2013 στο 3%, έλλειμμα στο 7% (14 δις €) – ύφεση  2014 στο 1% και έλλειμμα 6%  (12 δις €) –  ανάπτυξη 1% το 2015 και έλλειμμα 5% (10 δις €).

* Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 26. Φεβρουαρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία, τα οποία διατίθενται on–line από το  e–shop της ONEeditions.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2540.aspx

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ