Τήρηση κανόνων χωρίς αγάπη; Πίστη χωρίς χαρά;

Συνέντευξη του Σταύρου Ζουμπουλάκη*  στον Δημοσθένη Παπαδάτο 

Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης –το ξέρουν όσοι διαβάζουν τα άρθρα και τα δοκίμιά του–, είναι ένας άνθρωπος της πίστης –όχι όμως από τους συνηθισμένους. Διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία σε μια εξαιρετικά γόνιμη περίοδό του (1998-2012), πρόεδρος του δραστήριου βιβλικού εκδοτικού ιδρύματος Άρτος Ζωής, και τακτικός αρθρογράφος της Καθημερινής, ο ίδιος έχει καθιερώσει ένα σπάνιο για την Ελλάδα πρότυπο διανοούμενου: σπάνιο, γιατί συνδυάζει την ολοκληρωμένη θεολογική παιδεία και την αγάπη για τη σύγχρονη φιλοσοφία και λογοτεχνία με μια παρεμβατική προοδευτική στάση, εσωτερική και μαζί κριτική στα εκκλησιαστικά δρώμενα. Οι γιορτές του Πάσχα ήταν μια καλή ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί του για τους λόγους που η Ακροδεξιά εργαλειοποιεί την πίστη, για τη στροφή των φτωχών του παγκόσμιου Νότου στην Εκκλησία, για την ανάγκη του χριστιανισμού να συνομιλεί με τα σύγχρονα ρεύματα σκέψης, και για τον χριστιανισμό της χαράς, ένα πρότυπο που δεν ταυτίζει την πίστη με την τυπολατρική τήρηση κανόνων και την ανέλπιδη (αυτο)θυσία του πιστού.

Συνέχεια →

Τεμπλώες εικόνες ορθοδόξων ναών: υπόδειγμα λατρευτικό του συλλογικού ανθρώπου  

Το παράδειγμα του κεντρικού πολιούχου ναού της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

α. Κάλεσμα για τον «τριαδικό» άνθρωπο

Ο «μεταπτωτικός» άνθρωπος έχασε την συλλογικότητά του εκφρασμένη στο θεολογικό τρίγωνο Αδάμ-Εύα-Δημιουργός. Μπήκε στον φαύλο κύκλο της ατομικότητάς του κατηγορώντας ο Αδάμ την Εύα του. Νωρίτερα είχαν αποκοπεί από την «Πηγή της Ζωής», τον Δημιουργό. Γι αυτό στην ορθόδοξη θεολογία ο μεταπτωτικός άνθρωπος είναι ουσιαστικά ο άνθρωπος-άτομο[1]. Η διάσπαση αυτή πήρε γενικότερα χαρακτηριστικά, που μπορούν συνοπτικά να ονομαστούν «αλλοτρίωση» και έφτασε κατόπιν μέχρι τα κατάβαθα της κτίσης.

Συνέχεια →

Κανέναν δεν απέρριψες…

Ο Μακάριος (+2018) π. Γαβριήλ (Γεώργιος) Τσάφος

Του π. Διονύσιου Ταμπάκη*

ΖΟΥΣΕ πριν πολλά χρόνια ένας περιβόητος κακούργος και ληστής που φοβόντουσαν οι άνθρωποι ακόμη και να τον αντικρίσουν.

Κάποτε πήρε το θάρρος ένας ρακένδυτος Καλόγηρος να φθάσει εις την έπαυλή του και να του ζητήξει να κοιμηθεί εκεί.

-Μα τι λές καλόγερε; Ξέρεις ποιος είμαι εγώ και θέλεις να μπεις και στο σπιτικό μου κιόλας; Θα σε σφάξω το δίχως άλλο!

-Όχι, δεν με χαλάς. Είσαι κατά βάθος πολύ καλός άνθρωπος. Πιστεύω στην καλή ψυχή που κρύβεις μέσα σου. Δεν θα μου κάμεις κακό!

Με το πες και πες ,τελικά κατάφερε εκείνη την νυχτιά να κοιμηθεί ο Μοναχός εις το αρχοντικό του.

Συνέχεια →

Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΥΦΑΝΣΗ ΜΥΘΟΥ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ

Του Χρήστου Τσουκαλά*

«…κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν,  ἀλλ᾽  ἦν  ἀεὶ  καὶ                  ἔστιν  καὶ  ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἁπτόμενον  μέτρα καὶ                            aποσβεννύμενον μέτρα… γινομένων γὰρ  πάντων κατὰ τὸν λόγον…»,

Ηράκλειτος.

Εικοσιπέντε αιώνες τώρα, από την αρχή σχεδόν της εμφάνισης του »λόγου», της φιλοσοφίας και της επιστήμης, απασχολεί φιλοσόφους, στοχαστές, θεολόγους, επιστήμονες, ποιητές και άλλους η σχέση του μύθου με το λόγο, όπως και η μετάβαση της ανθρώπινης νόησης από τον ένα τρόπο νόησης στον άλλο, κάτι που συνδέεται άρρηκτα με τη γέννηση της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Προφανώς το ζήτημα είναι θεμελιακό, κομβικό, έχει πολλές πτυχές, επιδέχεται πολλές προσεγγίσεις και γι’ αυτό θα συνεχίσει να προσφέρεται ως θέμα μελέτης σε πολλούς ερευνητές στο απροσδιόριστο μέλλον. Ο όγκος των εργασιών, των βιβλίων, των άρθρων, των σχολίων που έχει παραχθεί είναι τεράστιος και ανεξάντλητος, καθώς έχουν δουλέψει τόσοι πολλοί, για γενεές πολλές, σε πλανητική κλίμακα, πάνω σε αυτό το ζήτημα.

Συνέχεια →

Οι νέοι, ο Θεός και άλλες Rock ή Roll ιστορίες…

Του Ανδρέα Αργυρόπουλου*

Για να κουβεντιάσει κανείς με τους νέους ανθρώπους για το Θεό απαιτούνται κάποιες προϋποθέσεις. Η βασική είναι να θέλει να διαλεχτεί, να ακούσει τους νέους. Όχι να τους επιβάλλει απόψεις, θέσεις, αντιλήψεις, ιδεολογήματα. Να προσπαθήσει να εισπράξει αυτό που του λένε. Να μην έχει έτοιμες απαντήσεις και τσιτάτα προκειμένου να τους «αποστομώσει» ή να τους μεταπείσει αλλά να προσπαθήσει να κατανοήσει τις αναζητήσεις, τις αγωνίες, τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις τους ακόμα και την πλήρη άρνησή τους για αυτά που εκπροσωπεί. Να έχει πρώτα από όλα, ανοικτό πνεύμα. Να είναι έτοιμος για κάθε ανατροπή ακόμη και αυτών που τα θεωρεί ως δεδομένα. Ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος του εκρηκτικού μείγματος ημιμάθειας, πνευματικής αυτάρκειας και έλλειψης αληθούς πίστεως.

Συνέχεια →

Σκληρός ο «πάγκος» για τη νέα γενιά

Της Μαριάννας Τζιαντζή

Πριν 20-30 χρόνια οι μεγάλοι έλεγαν ότι τα παιδιά θα ζήσουν χειρότερα από τους γονείς. Όμως εκείνα τα παιδιά του ‘90 είναι οι σημερινοί ενήλικες που προβλέπουν ένα παρόμοιο μέλλον για τα δικά τους παιδιά.

Πάντα μου έφερνε αμηχανία η γνώριμη ευχή του Σεπτέμβρη «Άντε και καλό χειμώνα», όπως και οι κοινοτοπίες «και τώρα τα κεφάλια μέσα» και «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του».

Κατεργαριά είναι να χαίρονται οι άνθρωποι το καλοκαίρι (τουλάχιστον όσοι και όσο μπορούν να το χαρούν); Κατεργαριά είναι να κρατά κανείς το κεφάλι όρθιο και ψηλά;

Συνέχεια →

Ο τρύγος στην πατρίδα μου τα παιδικά μου χρόνια!..

Του Θ(εόδωρου). Γ. Θανόπουλου

Ο τρύγος στην πατρίδα μου τα παιδικά μου χρόνια!.. Εκεί όπου αντιβούιζαν βουνοπλαγιές κι αλώνια!..

Σεπτέμβρης!.. Τρυγητής!..

Μια κινητικότητα, αυτή την εποχή, γύρω από τη μικρή μας πολιτειούλα, αλλά και μέσα σ’ αυτή.

Τα αμπέλια ολόγυρα κι απλωμένα στις πλαγιές και στα «ισώματα» γύρω και τριγύρω από τα Καλάβρυτα, με τα κλήματα στοιχισμένα σαν στρατιωτάκια, γεμάτα από λογιών-λογιών σταφύλια (μοσχούδι, αλεπούδες, μαυρούδι κ.ά) στην «άγρα» του τρύγου.

Συνέχεια →

Η παράκαμψη της περιοριστικής διάταξης Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής

Του Πέτρου Ζωγράφου*

Ο λόγος που με ώθησε να πραγματοποιήσω αυτή την ανάλυση είναι η βαθμιαία αλλά σταθερή ανοδική πορεία του ανορθόδοξου τρόπου, που έχει επιλεχθεί και καθιερωθεί για τη μετατροπή της χημικής ενέργειας των καυσίμων σε ηλεκτρική ενέργεια.

Φαίνεται πλέον ξεκάθαρα, ότι ο πλανήτης μας ρυπαίνεται με γεωμετρική πρόοδο και αυτή η ρύπανση οφείλεται κυρίως σε ανθρωπογενή αίτια. Η συνεχώς αυξανόμενη κακή χρήση των υδρογονανθράκων (φυσικού αερίου, πετρελαίου και υποκατάστατων, όπως βενζίνης κλπ.) ως καύσιμης ύλης έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και είναι συντελεί στην διαρκή υποβάθμιση του γήινου περιβάλλοντος.

Συνέχεια →

Περιβάλλον: H Αιολική Ενέργεια – φόβοι και προσδοκίες

Του Κώστα Κάππα*

Αιολική ενέργεια είναι εκείνη η οποία δημιουργείται από την διαρκή κίνηση του ατμοσφαιρικού αέρα, ο οποίος περιβάλλει την Γη, χάρις

• στην ηλιακή ακτινοβολία,
• στην ανομοιογένεια του ανάγλυφου του εδάφους και
• στην περιστροφική κίνηση της Γης γύρω από τον άξονά της. Η προκύπτουσα ανομοιόμορφη θέρμανση της επιφάνειας της Γης από τον Ήλιο προκαλεί την μετακίνηση μεγάλων μαζών αέρα δημιουργώντας τους ανέμους.

Η αιολική είναι η παλαιότερη μορφή ενέργειας την οποία χρησιμοποίησε ποτέ ο άνθρωπος (ναυσιπλοΐα με πανιά, ανεμόμυλοι) και η αρχή της χάνεται στα βάθη της ιστορίας. O εγκλωβισμός, κατά τον Όμηρο, των ανέμων στον ασκό του Αιόλου δείχνει ακριβώς την ανάγκη των ανθρώπων να διαθέτουν τους ανέμους στον τόπο και στον χρόνο όπου οι ίδιοι θέλουν.

Συνέχεια →

Καβάφης

Του Στάθη Σταυρόπουλου*

Δεν στενοχωρήθηκε ο Φίλιππος ο Ε΄ για την ήττα, τη βαρειά ήττα των Σελευκιδών απ’ τους Ρωμαίους στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Νυχτώνοντας είχαν φθάσει τα μαύρα μαντάτα, στο παλάτι του βασιλιά Φίλιππου και εκείνος διέταξε, ως συνήθως να σερβιρισθεί το δείπνο, να μη χαμηλώσουν τα φώτα, κανένα ίχνος πένθους στην Αυλή. Δεν στενοχωρήθηκε ο Φίλιππος ή έκανε πως δεν στενοχωρήθηκε, αλλά πικρός με μια εξ ίσου πικρή χαιρεκακία σκεφτόταν κι έλεγε πως ούτε η φάρα των Σελευκιδών έδειξε να στενοχωριέται “σαν έγινε συντρίμμι η μάνα των Μακεδονία”…

Συνέχεια →