1821: Τελικά τι είναι μια επανάσταση;

Του Παναγιώτη Σωτήρη*

Η συγκυρία της συμπλήρωσης 200 ετών από την επανάσταση του 1821 έρχεται να υπογραμμίσει τις ιδιαιτερότητες της σχέσης μας με το συγκεκριμένο αυτό τμήμα της ιστορικής μνήμης: το γεγονός ότι η οικειότητα που έχουμε μαζί του, αποτέλεσμα του τρόπου που αποτελεί μέρος της σχολικής πραγματικότητας, συνδυάζεται με μια ιδιότυπη άγνοια του βαθμού στον οποίο ακόμη και σήμερα η ιστορική ερμηνεία του παραμένει ένα διαφιλονικούμενο έδαφος.

Σε αυτό δεν είμαστε μοναδικοί στον κόσμο. Αρκεί να αναλογιστούμε τη συζήτηση για τη Γαλλική Επανάσταση και τον τρόπο που θα αμφισβητηθεί η ίδια η έννοια της επανάστασης, ιδίως στη γιακωβίνικη φάση της, ως αναγκαίας συνθήκης για την εμπέδωση αυτού που συνηθίσαμε να αποκαλούμε «φιλελεύθερη δημοκρατία», ξαναπιάνοντας ένα νήμα που είχε υπάρξει και την επαύριον της ίδιας της επανάστασης, όταν όχι μόνο οι νοσταλγοί του Παλαιού Καθεστώτος αλλά και οι πρόδρομοι του σύγχρονου συντηρητισμού θα αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα μιας επαναστατικής ρήξης και θα υπογραμμίσουν την αρνητική κληρονομιά που κατά τη γνώμη τους άφησε.

Τι έγινε στις 25 Μαρτίου 1821 στην Αγ. Λαύρα;

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

Απολύτως τίποτα, είναι η απάντηση. Για να είμαστε ακριβείς, η περίφημη ορκωμοσία με το λάβαρο της επανάστασης έγινε στις 17 Μαρτίου.

Αυτή η «αποκάλυψη» του «εθνικού μύθου», τροφοδοτεί όσους διανοούμενους βάλθηκαν να αποκαθηλώσουν την επανάσταση από την συνείδηση του λαού. Υπάρχει, άραγε, ιστοριογραφία χωρίς να έχει διαποτιστεί από την κοσμοθεωρία-ιδεολογία του ιστορικού; Αυτό που έχει σημασία είναι η φώτιση των πηγών, η προσέγγιση, η ερμηνεία τους.

Η Κυβέρνηση …αρπάζει τη γη των φτωχών αγροτών στην Κρήτη

Της Αρετής Σπαχή*

Η Κυβέρνηση …αρπάζει   τη γη  φτωχών αγροτών στην Ορεινή και Ημιορεινή Ζώνη της Κρήτης, για να τη χαρίσει στις Ενεργειακές Εταιρείες, κακοποιώντας και το περιβάλλον.​

Διακόσια χρόνια από την έναρξη της επανάστασης του 1821, εκατόν ενενήντα από τη συγκρότηση του πρώτου μικρού ελληνικού κράτους -που εμφανίστηκε στον ιστορικό χάρτη ως «προστατευόμενο»  και «υπό την επιτήρησιν των τριών Αυλών», δηλ. ως προτεκτοράτο- το ζήτημα της «Εθνικής Γης» παραμένει, όπως όλα τα ζωτικής σημασίας θέματα που μαστίζουν τη δημόσια ζωή, άλυτο ή πιο σωστά αντιμετωπίζεται με τον ίδιο άδικο, αντιλαϊκό, εχθρικό τρόπο  προς τους ξωμάχους,  τους αγωνιστές της πατρίδας και της ζωής, τους  λαϊκούς ανθρώπους.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ, που δεν έχει χρόνο, όπως φαίνεται, και βούληση να λάβει τα στοιχειώδη μέτρα υγειονομικής προστασίας του λαού, αποδεικνύεται  πανέτοιμη στην επίθεσή της σε κάθε  λαϊκή κατάκτηση και  δικαίωμα, μορφωτικό, υγείας, εργασίας, κοινωνικής και πολιτικής δράσης, αλλά και ιδιοκτησίας.

Δημόσια Εκπαίδευση και covid – 19

Το Δημόσιο σχολείο στη μέγγενη της σαπίλας και του Ο.Ο.ΣΑ.

Γ΄ ΜΕΡΟΣ: Τα πρώτα αποτελέσματα της ψευδώνυμης «τηλε-εκπαίδευσης»

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Η εκπαίδευση είναι εκπαίδευση εφόσον και για όσο είναι κατά βάση διδασκαλία και με παιδαγωγικές σχέσεις. Πως όμως προοδεύει η διδασκαλία, ποιος είναι ο ρόλος της σχολικής τάξης (μικρότερης ή μεγαλύτερης σε μέγεθος), ποια η σχέση πρακτικών εφαρμογών (εργαστηριακές ασκήσεις), ποιος ο ρόλος της ομαδοκεντρικής συμμετοχής των μαθητών και μαθητριών, ποιος ο ρόλος των συναισθημάτων, ποιος ο ρόλος της σχολικής κοινότητας, της τοπικής κοινωνίας του σχολείου, ποιος ο ρόλος του όλου σχολικού εκπαιδευτικού συστήματος; Και στις μέρες μας, ποιος είναι ο ρόλος της τηλε-επιρροής (ραδιόφωνο, τηλε-όραση, διαδίκτυο, τηλε-κάμερες, τηλε-συζητήσεις);

Ο πρόσφατα υφυπουργός παιδείας κος Άγγ. Συρίγος στις 24.02.2021, δήλωσε: «Επειδή έκανα μαθήματα με τηλεκπαίδευση κατά το εαρινό εξάμηνο του 2020, πιστέψτε με, είναι εξαιρετικά δύσκολο να κάνεις. Είναι σαν να μιλάς σε έναν τοίχο, σε μια οθόνη. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό το πράγμα. Το κάνουμε εξ ανάγκης. Ούτε οι καθηγητές το θέλουν. Χάνεις τη ζωντάνια του μαθήματος, χάνεις τα πάντα…».

Όμως η φετινή υποχρεωτικότητα της «τηλε-εκπαίδευσης» στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή προς ανηλίκους και μεγάλης οικονομικής και γνωστικής διαστρωμάτωσης, στην περίοδο μάλιστα της αποστασιοποίησης από το ζωντανό σχολείο, της «καραντίνας», οδήγησε την πλειοψηφία των εκπαιδευτικών σε μια τηλε-επικοινωνία, που κυρίως στις πόλεις οι εκπαιδευτικοί μπήκαν στα σπίτια των μαθητών.

Το τραύμα του Οχυρού της Κύναιθας από την ΑΔΜΗΕ και τους Θεσμούς

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Η θέση

Στην κοιλάδα του Βουραϊκού (τέως Ερασίνου) ποταμού, όταν άδειασε η εκεί λίμνη πολύ πιθανά μέσω του ανοίγματος στην πανέμορφη περιοχή Πόρτες στο ομώνυμο Φαράγγι, κατέφτασαν οι βόρειοι Αρκάδες (Αζάνες). Ίδρυσαν στις παρυφές της λασπώδους λίμνης την 5^η τους πόλη, την αρχαία Κύναιθα. Η λίμνη δεν έλεγε βεβαίως να στεγνώσει πλήρως, αφού δεκάδες πηγές γύρω από τη λεκάνη την τροφοδοτούν μέχρι τις ημέρες μας με νερά. Αυτά δημιούργησαν τη συνέχεια του Βουραϊκού μέχρι την Κέρτεζη με το όνομα Ερασίνος, που χρησιμοποιείτο μέχρι τις αρχές του 20^ου αι.. Τα περισσότερα απ’ αυτά βρίσκονται στις δυτικές απολήξεις του Ερύμανθου, δηλαδή στην ευρύτερη Κέρτεζη[1]. 

Σίγουρα η πόλη ανοικοδομήθηκε σε στεγνό και προσήλιο μέρος και φυσικά κοντά σε μεγάλη πηγή, όπως αναφέρει και ο Παυσανίας[2]. Χωρίς ακόμα να έχουν γίνει ανασκαφές, η επικρατούσα άποψη αναφέρει ως τόπο το κάστρο των Καλαβρύτων, αλλά υπάρχουν κι άλλες απόψεις που ομιλούν για μια – δυο θέσεις κοντά στη σημερινή Κέρτεζη. Αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα. Το σίγουρο είναι ότι στην Κέρτεζη στήθηκε την εποχή που ιδρύθηκε η Κύναιθα ένα Οχυρό με την επικρατούσα ονομασία του πλέον «Οχυρό της Κέρτεζης», όπως δηλαδή το ονόμασε σε συνέδριο ο αρχαιολόγος Γιάννης Πίκουλας[3].

ΙΙ. Το Οχυρό της Κέρτεζης

Μετανάστευση και μετανάστες από θε-ανθρωπολογική σκοπιά

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Μια σύντομη θε-ανθρωπολογική τοποθέτηση

Κατά την Παλαιά Διαθήκη, οι πνευματικοί απόγονοι του Άβελ και οι σαρκικοί του Κάϊν διασκορπισμένοι στο χώρο της όλης γης και διαμοιρασμένοι στο χρόνο της ιστορίας, παλεύουν για την τελική επικράτηση. Η γη, ακόμη και κατά την παλαιά διαθήκη, ανήκει στο δημιουργό του «σύμπαντος κόσμου», ο οποίος έχει και την «ψιλή κυριότητα», ενώ οι άνθρωποι αποτελούν τους διαχειριστές και έχουν την «επικαρπία». «Του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής». Ο δημιουργός έχει λοιπόν και την «ψιλή κυριότητα» στο πλήρωμά της, δηλαδή στη φύση, στη βιοποικιλότητα και φυσικά στην ανθρωπότητα. Όλη την ανθρωπότητα, και όχι μόνο κάποιους εκλεκτούς. «Ανατέλλει τον ήλιο επί δικαίους και αδίκους». Η ανθρωπότητα, λοιπόν, ουσιαστικά αποτελείται από δύο έθνη: Τους πνευματικούς απογόνους του δικαίου Άβελ και τους σαρκικούς του άδικου φονιά Κάϊν.

Με την εκλογή του Άβραμ από τα βάθη της Μεσοποταμίας, την νέα ονομασία του συμβολικά σε Αβραάμ, και την μετατροπή του σε νέο γεννήτορα του έθνους των δικαίων, η αντίληψη περί των δύο «εθνών» ξεφεύγει από το φυλετικό και πάει στο ουσιαστικό. Γι’ αυτό ο Θεός δεν ενδιαφέρεται μόνο για τους απογόνους του νόμιμου τέκνου του Ισαάκ, αλλά και για τους «εθνικούς» απογόνους του Ισμαήλ. Εξάλλου η αποστολή του προφήτη Ιωνά -άνθρωπος σύμβολο του Ιησού-, που η ιστορία του διαβάζεται στον εσπερινό προ του Πάσχα, γίνεται προς τους εθνικούς, στους Θαρσείς της σημερινής Ισπανίας, μεταναστεύοντας, διακινδυνεύοντας, κηρύττοντας και φέρνοντας ανέλπιστα αποτέλεσμα. 

Εν τέλει, ενώ ο Αδάμ και η Εύα δεν ήταν τοπικοί μετανάστες από τον «Παράδεισο», αλλά πνευματικοί, ο Αβραάμ ήταν με βάση τις εντολές στα βάθη της συνείδησής του, ο πρώτος γήϊνος μετανάστης προς τη «Γη της επαγγελίας». Τα συναποτελούντα πρόσωπα κάθε ενός από τα δύο «έθνη» συχνά δεν είναι όπως φαίνονται, αλλά όπως αισθάνονται, όπως βούλονται, όπως δρουν, όπως σχετίζονται, όπως ζουν και εν τέλει όπως πεθαίνουν. Και φυσικά δεν είναι αυτά όπως τα δείχνουν οι δυνατοί και οι συστημικοί, αφού αυτοί συνήθως ανήκουν στο «έθνος» του Κάϊν. 

Τα παραμύθια του παππού (6): Η μάσκα του δράκου

Του Βασίλειου Χριστόπουλου*

-Παππού, πότε θα μου πεις καμιά ιστορία με τον κινέζικο δράκο…. που φσσσς… φσσσς….. πφφφφ… σας αρρώσταινε με την αναπνοή του;
-Σου έχω πει πως στεναχωριέμαι κάθε φορά που μιλάω για αυτόν….
-Για πες μου, τότε που φορούσατε μάσκες, πώς αναγνωρίζατε ο ένας τον άλλον;
-Πώς σου ήρθε αυτό;
-Έχω δει φωτογραφίες… Και το χειμώνα που φορούσατε σκούφους, κασκόλ και τέτοια φαινόσασταν όλοι ίδιοι. Σαν άνθρωποι χωρίς πρόσωπο.
-Κάπως έτσι ήταν… Μεγάλη ιστορία αυτή η μάσκα… Στη πρώτη φάση της Άνοιξης μας είπαν πως είναι προαιρετική. Όποιος ήθελε φορούσε. Αλλά και να ήθελες δεν έβρισκες να αγοράσεις. Μόνο στη μαύρη αγορά. Τότε κάποιοι επιστήμονες έλεγαν ότι μπορεί να κρύβει και κινδύνους, να κάνει και κακό η συχνή χρήση της.
-Το έλεγαν, ρε παππού, επειδή δεν υπήρχαν μάσκες για όλους….

ΟΟΣΑ, Ε.Ι. και το Ζωντανό σχολείο

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Πρόσφατα η Ε.Ι. (Παγκόσμια Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών) καλεί τα συνδικάτα-μέλη τους να σχολιάσουν την έκθεση του ΟΟΣΑ σε σχέση με την «τηλε-εκπαίδευση», καθώς οι απόψεις τους πάνω σε τέτοιου είδους αναφορές είναι ζωτικής σημασίας στο να τροφοδοτούν την Ε.Ι. και τις γραμμές έρευνας που διεξάγει σε διεθνές επίπεδο. Ο David Edwards, Γενικός Γραμματέας της Ε.Ι., δήλωσε πρόσφατα γι’ αυτή την έκθεση του ΟΟΣΑ ότι: «Παρά τις αδυναμίες της, ο λόγος που η έκθεση αυτή είναι σημαντική είναι επειδή περιλαμβάνει μια από τις πιο ξεκάθαρες δηλώσεις που έχει κάνει ο ΟΟΣΑ μέχρι σήμερα αναφορικά με τη σπουδαιότητα των εκπαιδευτικών και των σχολείων για την κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική μάθηση των μαθητών…»[1]. 

Η Ε.Ι. σημειώνει μια σειρά από νέα συμπεράσματα του ΟΟΣΑ: «…α) Κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτήματα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην επίδοση των μαθητών. β) Στη σχέση φύλου και μαθητικής επίδοσης, τα αγόρια φαίνεται να έχουν μεγαλύτερα προβλήματα πειθαρχίας στην τάξη και να επηρεάζονται περισσότερο από οργανωτικά θέματα του σχολείου απ’ ότι τα κορίτσια. γ) Τάξεις αποτελούμενες από μαθητές με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο και με διαφορετικές ικανότητες/επιδόσεις έχουν γενικότερα θετικό πρόσημο πάνω στην επίδοση του μαθητή. δ) Υπερβολικές διοικητικές ευθύνες για τους εκπαιδευτικούς υπονομεύουν τη μάθηση των μαθητών…».

Ας σχολιάσουμε τα τέσσερα αυτά σημεία για την υποχρεωτική και υπερβολική χρήση της ΕξΑΕ («τηλε-εκπαίδευσης») στην Ελλάδα.

ΙΙ. Μικρός σχολιασμός στο α)

Η ΘΑΝΑΤΟΓΟΝΟΣ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ

Του Χάρη Ναξάκη*

      Όταν τελειώσει ο αχός των βιασμών και των σεξουαλικών παρενοχλήσεων, έχει ελπίζω παραιτηθεί η Μενδώνη -διότι οι βιασμοί μπορεί να μην έχουν πολιτική ταυτότητα, αλλά έχουν πολιτική ευθύνη- και έχει πάρει τον δρόμο της η δικαστική διερεύνηση των σεξουαλικών εγκλημάτων, θα πρέπει να τεθεί το πραγματικό ερώτημα. Ποιό είναι το πολιτισμικό και ανθρωπολογικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο εδράζεται η απόλαυση του κακού, ο ερωτισμός του σκότους; Λίγοι στην Ελλάδα γνωρίζουν ότι μετά τον Μάη του ’68, όπως αναφέρει ο Μ. Ονφρέ στο βιβλίο του για τον ντε Σαντ, ένας τεράστιος αριθμός διανοουμένων της φιλελεύθερης δεξιάς και της αριστεράς υπέγραψαν ένα κείμενο για την νομιμοποίηση της παιδεραστίας, “θεωρώντας ότι το τέλος μιας ενοχοποιημένης σεξουαλικότητας νομιμοποιούσε μια σεξουαλικότητα χωρίς ηθική, όπως εκείνη που ο ενήλικας επιβάλλει στο παιδί που δεν έχει την δυνατότητα να συναινέσει”. Όπως σωστά επισημαίνει ο Ονφρέ τα ιουδαιοχριστιανικά άμφια, η θεώρηση του σώματος ως αμαρτωλή ύπαρξη, ορθώς κατέρρευσαν με τον Μάη του ΄68, αλλά μετά την απόρριψη του χριστιανικού ευνουχισμού δεν είχαμε μια αυθεντικά διυποκειμενική ελεύθερη σεξουαλικότητα, αλλά μια μηδενιστική χρήση της σάρκας, μια εγωιστική απόλαυση του άλλου.