Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)
Του Ηλία Παπαχατζή*
-Καλημέρα, δάσκαλε
-Καλημέρα, Βασίλη. Τι κάνεις;
-Καλά είμαι. Καλή σχολική χρονιά να έχετε
-Ευχαριστούμε… Για να δούμε!
-Πάλι προβλήματα, δάσκαλε…
-Πολλά, Βασίλη… Καλή χρονιά και στα παιδιά σας
-Ευχαριστούμε…. εμένα κλαίει η ψυχή μου για τα παιδιά στη Θεσσαλία. Εκείνα τα παιδιά θα πάνε σχολείο;
Ο Γεώργιος Σφραντζής και το «Χρονικό της Άλωσης»
Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*
Ο Γεώργιος Σφραντζής είναι γνωστός ως ένας από τους τέσσερις Βυζαντινούς «ιστορικούς της Άλωσης». Το έργο του (εν μέρει τα «απομνημονεύματά» του) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς (1453), παρά τις μεταγενέστερες διαστρεβλώσεις που υπέστη. Ο κυριότερος λόγος γι ’ αυτό δεν είναι άλλος από τη θέση του συγγραφέα ως γραμματέα του τελευταίου αυτοκράτορα, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, η οποία του επέτρεπε να γνωρίζει σκοτεινές πτυχές πολλών γεγονότων.
Ο 13ος αιώνας αποτέλεσε μία περίοδο σημαντικών εξελίξεων για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Στο διάστημα των δύο περίπου αιώνων (1261-1453), κατά τους οποίους κατείχαν την εξουσία οι Παλαιολόγοι, εντάθηκαν οι εμφύλιες διαμάχες, καθώς κορυφωνόταν ο αγώνας για τη διαδοχή του θρόνου. Βούλγαροι και Σέρβοι αναδιοργάνωσαν τα κράτη τους, ενώ στα μικρασιατικά υψίπεδα εμφανίσθηκαν οι Οθωμανοί Τούρκοι.
Στην αυγή του 15ου αιώνα, ο οποίος άρχιζε με δυσοίωνες προβλέψεις για τον βυζαντινό κόσμο, γεννήθηκε ο Γεώργιος Σφραντζής, ένας από τους σημαντικότερους ιστοριογράφους της Άλωσης, η δραστηριότητα του οποίου εξακτινώθηκε σε ποικίλους τομείς της πολιτικής, διπλωματικής και στρατιωτικής ζωής. Τα προ της Άλωσης και τα μετά την Άλωση γεγονότα καταγράφηκαν, μεταξύ άλλων, στο χρονικό του Σφραντζή (Minus), καθώς και σε αυτό που του αποδόθηκε ψευδεπίγραφα (Majus).
ΣυνέχειαΚέρτεζη: Από νεκρό ξενοδοχείο σε ζωντανό γηροκομείο;
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΑΛΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Έρχονται (πάλι) αυτοδιοικητικές εκλογές. Περιφερειακές και δημοτικές. Οι κοινοτικές αποτελούν (πάλι) μέρος των δημοτικών, έχοντας χάσει πλήρως και το τελευταίο στοιχείο σχετικής τους αυτονομίας με το «νόμο Βορίδη». Θα θέσουμε, παρ’ όλα αυτά, στη διάθεση των αυτοδιοικητικών, για δημιουργία, ένα έργο που έμεινε στα αζήτητα επί τρεις δεκαετίες περίπου στον έτερο μεγάλο πόλο της κοιλάδας του Βουραϊκού, την ιστορική Κέρτεζη. Δεν πρόκειται για αμιγώς αναπτυξιακό ή εξωραϊστικό έργο. Αποτελεί ταυτόχρονα έργο ανθρωπιστικό, εργασιακό και ιστορικής αποκατάστασης.
Βλέπετε η Κέρτεζη έχει ιστορία, αλλά δεν αποτέλεσε «μαρτυρική πόλη» ώστε να παίρνει σχεδόν όλα τα μη εξωραϊστικά μεγάλα έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν πολλά εγκαταλειμμένα παλιά ιστορικά μνημεία: το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης, το φράγκικο Κάστρο της Ντεσμένας, ο Εθνικός Πύργος των (Σ)φραντζή και «Λιάρου», ο νεοβυζαντινός Ι. Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο και το κτίριο (και σχολείο) των Τετρεμέλη/Στριφτόμπολα. Πλέον υποψήφιο είναι και το κτήριο του τελευταίου Δημοτικού σχολείου στον Αη Θανάση.
Τα πέντε βουλιάζουν, φθείρονται, καταστρέφονται και πέφτουν ακόμα μέχρι και στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Το έκτο απέκτησε μια παράξενη «μπούργκα»! Μόνο για το κτίριο του Στριφτόμπολα δρομολογείται αποκατάσταση με λειτουργικότητα, αλλά από κερτεζίτες ιδιώτες… Θα επανέλθουμε σύντομα για όλα τα μνημεία σε επόμενο άρθρο.
Το πιο όμως πρόσφατο κτήριο, σχεδόν έτοιμο να λειτουργήσει, το οποίο εγκαταλείφθηκε με ευθύνες πολλών (ζώντων και τεθνεώτων), αποτελεί το λεγόμενο «Κοινοτικό Ξενοδοχείο της Κέρτεζης». Παραδόθηκε θεσμικά από την «Κοινότητα Κερτέζης»[1] στον «Δήμο Καλαβρύτων» επί προγράμματος «Καποδίστρια» λίγο πριν ολοκληρωθεί. Ακολούθησε κατόπιν το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και ουσιαστικά η επικράτησή του μέχρι τις ημέρες μας.
ΣυνέχειαΟ Βυζαντινός χρονογράφος της Αλώσεως Γεώργιος Σφραντζής,
ο μετονομασθείς Γρηγόριος Μοναχός διά του Θείου και Αγγελικού Σχήματος
Του Μάξιμου Ιβηρίτη (Νικολόπουλου)*
[Αφιερωτική ιστορική μελέτη δίκην Συναξαριακού αναγνώσματος,
αφθάστου τιμής και μακαρίας μνήμης]
{Μέρος α ́}:
Ο Γεώργιος Σφραντζής υπήρξε σημαίνων διπλωμάτης, μυστικοσύμβουλος, ιστοριογράφος και ανώτατος αξιωματικός των τελευταίων ετών της εναπομεινάσης Βυζαντινής αυτοκρατορίας, και ο μόνος εκ των τεσσάρων ιστορικών όστις έζησεν ως αυτόπτης μάρτυς τα γεγονότα της Αλώσεως.
Οι άλλοι τρεις ιστορικοί και χρονογράφοι της Αλώσεως: Μιχαήλ Δούκας, Μιχαήλ Κριτόβουλος και Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, συνεπλήρωσαν τας ιστορίας αυτών εκ διαφόρων πληροφοριών. Ο περιώνυμος Έλλην έφερε το Βυζαντινόν επώνυμον Σφραντζής, το οποίον όπως υποστηρίζεται υπέστη φωνητικήν απλοποίησιν και εγένετο Φραντζής εντός του περιγύρου της Βενετοκρατουμένης Κερκύρας, όπου έζησε κατά τα τελευταία έτη της ζωής του, καθότι εις τους Δυτικούς ήσαν γνώριμα τα ονόματα Frances και Francesko.
Η άποψις αύτη, ότι Σφραντζής είναι ο ορθός τύπος υπό της χειρογράφου παραδόσεως, αντί του Φραντζής δι’ ου εγένετο ευρύτερον γνωστός, εύρε δικαίωσιν εις τους νεωτέρους ερευνητάς· υπάρχουν όμως και τινες αντιδρώντες, ισχυριζόμενοι ότι το παλαιόν του επώνυμον ήτο Φραντζής.
ΣυνέχειαΓια τις νέες ταυτότητες: Το δέντρο του θρησκευτικού ανορθολογισμού και το δάσος του βιομετρικού αυταρχισμού
Του Θανάση Καμπαγιάννη*
«Είναι σημαντικό να βλέπουμε το δάσος του βιομετρικού αυταρχισμού και του κρατικού ολοκληρωτισμού που δημιουργεί το πεδίο για όλα τα επί μέρους νοσηρά φαινόμενα».
[Περίληψη: Πέραν από δεισιδαιμονίες για το “χάραγμα του αντιχρίστου”, η έκδοση νέων ψηφιακών ταυτοτήτων συνοδεύεται από την επανεισαγωγή της υποχρεωτικής δακτυλοσκόπησης του συνόλου του πληθυσμού, που μόλις το 2000 είχε καταργηθεί ως προσβολή των προσωπικών δεδομένων και της αξίας του ανθρώπου. Τα περαιτέρω σχέδια διασύνδεσης της ταυτότητας με το “ψηφιακό πορτοφόλι” θα σημάνουν την επέκταση του ελέγχου της προσωπικής ζωής του κάθε πολίτη από το κράτος, δίπλα στον έλεγχο που ήδη διαθέτουν οι εταιρείες που εμπορεύονται τα δεδομένα των κινητών τηλεφώνων και του διαδικτύου. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες της Δύσης διολισθαίνουν όλο και περισσότερο στο “κινέζικο μοντέλο”, το οποίο κατά τα λοιπά καταγγέλλουν ως “ολοκληρωτικό”.]
Η συζήτηση για την έκδοση των νέων δελτίων αστυνομικής ταυτότητας κυριαρχείται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης από τις “ουρές στα αστυνομικά τμήματα” όσων σπεύδουν να εκδώσουν παλιού τύπου ταυτότητα “γιατί δεν θέλουν το ηλεκτρονικό τσιπάκι”. Όπως και σε άλλα ζητήματα, η κυβέρνηση, με τη βοήθεια των φιλικών της ΜΜΕ, επιλέγει τον βολικό αντίπαλο στον χώρο του ανορθολογισμού για να εμφανιστεί ως “μετριοπαθής” και “κεντρώα” και να μην απαντήσει στα πραγματικά ζητήματα που εγείρονται από τις αποφάσεις της.
ΣυνέχειαΓια τις προτάσεις ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ
Η Κέρτεζη, όπως έχουμε αναδείξει πρόσφατα,[1] αποτελούσε έως περίπου το 1780 την έδρα του καζά Καλαβρύτων, ενώ παλιότερα ήταν η διοικητική έδρα του Γεωργίου (Σ)φραντζή, με παραχώρηση από τον Θωμά Παλαιολόγο (μετά την πτώση της Πόλης). Πάντοτε όμως ήταν ο έτερος οικιστικός και παραγωγικός πόλος της κοιλάδας του Βουραϊκού, μαζί με τα Καλάβρυτα. Γι’ αυτό αποτέλεσε μετά το 1821 και δύο φορές έδρα δήμου (Καλλιφωνίας). Μάλιστα μέχρι τα μέσα του 20ου αι. λειτουργούσαν ακόμα οι επτά συγκοινωνιακοί δρόμοι (για ζώα και ανθρώπους), που είχαν ως ομφαλό την Κέρτεζη και προς όλες τις κατευθύνσεις.
Ως κεφαλοχώρι, λοιπόν, εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και συνεχώς επεκτείνεται με δεύτερες κατοικίες, κυρίως Κερτεζιτών μεταναστών. Έτσι έχει πολλούς μαχαλάδες (συνοικίες) και επί μέρους γειτονιές. Όλοι αυτοί οι λόγοι, μαζί με τους περιβαλλοντικούς, την διαχωρίζουν εντός του οικισμού με πολλούς δρόμους, όχι όμως όλοι της ίδιας αξίας ως προς την κίνηση. Οι περισσότεροι είναι βατοί για μικρά αυτοκίνητα, ενώ αρκετοί και για μεσαία φορτηγά, πλην βεβαίως του κεντρικού δρόμου (από τα τέλη του 19ου αι..
ΣυνέχειαΒουτιά στον Κυπαρισσιακό
Του Δημήτρη Μαγριπλή*
Κατέβηκα με τα πόδια και μάλιστα ξυπόλυτος. Πάντα μου άρεσε αυτή η διαδρομή. Να νοιώθεις τη γη να σε ζεσταίνει και άλλοτε να δροσίζεσαι πάνω σε πράσινες λωρίδες που επιμένουν να υπάρχουν στην κάψα του καλοκαιριού. Το δύσκολο κομμάτι είναι ο δρόμος με τα χαλίκια. Αναπολώ τις σαγιονάρες μου με λαχτάρα. Μετά όμως από κάμποσες δυνατές πιέσεις στα πέλματα, φτάνω στην αμμουδιά. Χαλί. Γίνομαι ένα με την διαρκή κατολίσθηση των μικρών κόκκων. Καίγομαι ως την ακτή , το παίρνω απόφαση και ξαφνικά βουτώ στο νερό.
Αρχίζω να κάνω κινήσεις εμπρός με τον ρυθμό της «καρέτα». Ανοίγω τα χέρια και πιάνω όλη τη θάλασσα. Μετά τη σκίζω με την ώθηση και πάλι και ξανά.
ΣυνέχειαΓυναίκες στην Εκκλησία: Με την συνήθεια ή τη θεολογία;
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ
Τον τελευταίο καιρό, ειδικά μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των δέκα (εκ των 14 τότε) τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Κολυμπάρι της Κρήτης (Εβδομάδα Πεντηκοστής του 2016), αυξήθηκε η κινητικότητα σε θεολογικούς και συγγραφικούς κύκλους για την πληρότητα της θέσης των γυναικών στο θεσμικό χώρο των ορθοδόξων εκκλησιών.
Βεβαίως πολλά χρόνια πριν έχει τεθεί ανοικτά στις θεολογικές σχολές, αλλά και σε εφημερίδες και περιοδικά το ζήτημα αυτό. Όμως στην «Εκκλησία της Ελλάδας» και το ζήτημα αυτό αντιμετωπίζεται, υπόκωφα, κατά περίπτωση, περιστασιακά και ανάλογα με τις προσωπικές οπτικές του οικείου Μητροπολίτη. Θεσμικά όμως ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε στα ίσια, με θεανθρωπολογικά κριτήρια και όχι με τη λογική της μακρόχρονης συνήθειας.
Δεν είναι τυχαίο ότι η συντηρητική πλειοψηφικά Εκκλησία της Ελλάδος, με δύο θεολογικές σχολές και τρεις εκκλησιαστικές ακαδημίες, δεν είχε καμία γυναικεία συμμετοχή!
Όντως «…το ζήτημα αυτό είναι στην εποχή μας και πολύπλοκο και ακανθώδες. Το ακανθώδες οφείλεται στη σχέση του με δύο σοβαρά ζητήματα. Το ένα είναι ότι η σύγχρονη εποχή είναι εικονοκλαστική. Το δεύτερο ότι συνυπάρχει το δίπολο πατριαρχίας και φεμινισμού.
ΣυνέχειαΔρόμοι και πάροδοι της δυτικής Κέρτεζης Τελευταίο (IX) μέρος
Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης
Άμισθη μελέτη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Συνέχεια από: Ονοματοδοσία δρόμων νοτιοδυτικής Κέρτεζης – Μέρος VIII | Αποικία Ορεινών Μανιταριών (tomtb.com)
Η δυτική Κέρτεζη είναι σχετικά απόμερη, αφού αφενός βρίσκεται κάτω από το Κοκκινάδι και έχει σχήμα ενός μεγάλου νοητού ισοσκελούς τριγώνου, όπου την βάση νοερά την δημιουργεί το παλιό χωματαύλακο στους πρόποδές του. Περικλείεται νότια από το ποταμίσκο που ξεκινά από το Κεφαλόβρυσο, περνά κάτω από την «πλατεία ομονοίας παπα-Ανδρέα Νικολάου», δυτικά του Εθνικού Πύργου και χύνεται στον παραπόταμο Λίθο ή Μοναστηριά, 100 μέτρα βορειοδυτικά των απαρχών του Βουραϊκού. Βόρεια έχει ως φυσικό σύνορο τον παραπόταμο Λίθο ή Μοναστηριά.
Δομήθηκε ουσιαστικά σε τρεις φάσεις. Μια πολύ παλαιά με σπίτια κοντά στην προηγούμενη πλατεία, μία στις αρχές του 20ου αι. με κερτεζίτες μετανάστες που ήλθαν με χρήματα από την Αμερική και σύγχρονα σπίτια τα τελευταία 5ο με 70 χρόνια.
1) Οδός Κερτεζιτών μεταναστών (θαλασσί χρώμα)
Βρισκόμαστε στη βορειοδυτική γωνία της πλατείας, απ’ όπου ξεκινούν δύο δρόμοι. Ο δρόμος που κατευθύνεται από νότο προς βορρά και αντίστροφα είναι αυτός που μελετούμε.
Περνά ανάμεσα σε όμορφα σπίτια κερτεζιτών μεταναστών στις ΗΠΑ, που επέστρεψαν, με ή χωρίς κληρονόμους, αλλά και λίγα παρατημένα λαϊκά σπίτια. Βεβαίως έχει τρεις δρόμους κάθετους με αρκετά παρακλάδια με κάποια από μετανάστες που έζησαν στην Αυστραλία. Οι δρομίσκοι αυτοί γεμίζουν κι’ ομορφαίνουν τη γειτονιά.
Ο δρόμος καταλήγει στη νότια όχθη του παραπόταμου Λίθου ή Μοναστηριά. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 υπήρχε ξύλινο γεφύρι που τον ένωνε με τον απέναντι κεντρική «οδό ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου Τσιβίλη» (γκρι χρώμα), δίπλα στο παλιό κατάστημα του Ρέλλα.
Προτείνω την ονομασία «Οδός Κερτεζιτών μεταναστών». Αρχική πρόταση: f/b, Τετάρτη, 12.01.2022.
2) Οδός Μοναστηριά (γαλάζιο χρώμα)
Στο τέλος του προηγούμενου δρόμου με την ονομασία «Οδός κερτεζιτών μεταναστών», συναντάμε τον παραπόταμο του Βουραϊκού «Λίθο» ή «Μοναστηριά».
Ψηλά στη νότια όχθη του ανέρχεται χωματόδρομος απεριποίητος που καταλήγει, σε εγκαταλειμμένα σπίτια. Που ξέρουμε όμως; Μπορεί να βρουν νέους ενοίκους και ο δρόμος αυτός να τσιμεντοστρωθεί και να αποτελεί μια ακόμη όμορφη διαδρομή.
Προτείνω λοιπόν την ονομασία του ως «Οδός Μοναστηριά». Αρχική πρόταση: f/b, Τετάρτη, 26.01.2022.
3) Οδός παπα-Δήμου Οικονόμου (καφέ χρώμα)
Στη βορειοδυτική γωνία της «πλατείας ομονοίας παπα-Ανδρέα Νικολάου» αυτή τη φορά θα πάμε κατευθείαν δυτικά. Αποτελεί τον νοτιότερο δρομίσκο με αυτή την κατεύθυνση και τέμνει κάθετα την «οδό Κερτεζιτών μεταναστών».
Κατά την περίοδο του 1821 -πριν, κατά και μετά- στο δρόμο αυτό είχε οικία ο γνωστός ιερέας παπα-Δήμος Οικονομόπουλος που κατόπιν πήρε το επώνυμο Οικονόμου. Μετά τη θυσία, στις 14 Απρίλη 1821, του Κερτεζίτη δασκάλου και οπλαρχηγού Αναγνώστη – Δημητρίου Στριφτόμπολα στο Λεβίδι, ένα μέρος της καθοδήγησης και συντονισμού των κερτεζιτών τον έπαιξε ο εν λόγω, χωρίς όμως να οπλοφορεί ο ίδιος.
Το σχήμα του δρομίσκου έχει σχήμα «Γ», αφού μετά από 50 μέτρα, παίρνει κάθετη κατεύθυνση προ βορρά. Στο τέλο του «Γ» συναντά άλλον δρομίσκο, τον οποίο θα αναφέρουμε σε επόμενη υποενότητα. Να σημειώσουμε ότι νέος ο δρομίσκος στη συνέχεια καταλήγει μέχρι το Κεφαλόβρυσο από τα βόρεια…
Προτείνω λοιπόν την ονομασία του σημερινού δρομίσκου «οδός παπα-Δήμου Οικονόμου». Αναλυτική πρόταση: f/b, Πέμπτη, 13.01.2022.
4) Ιδιωτική πάροδος Φιλίππου Α. Οικονόμου (μωβ χρώμα)
Έχω την χαρά και την τιμή να προτείνω την ονομασία μιας μικρής παρόδου σε ένα ξεχωριστό συνάδελφο φυσικό, αλλά και σπουδαίο ψάλτη, ερευνητή και μελετητή, του οποίου ο πατέρας παπα – Θανάσης Οικονόμου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη στο σπίτι με τις σκάλες της μικρής παρόδου.
Ομοίως και η μητέρα του Αγγελική, που γεννήθηκε και μεγάλωσε 100 μέτρα πιο ΝΔ ως πρώτο παιδί και κόρη του παπα-Μήτσου Νικολάου. Γεννήθηκε και έζησε στην Ελίκη του Αιγίου (1936-2013).
Είναι πολύ δύσκολο σε ένα μικρό σημείωμα να παρουσιάσει κανείς το δημιουργικό του έργο και το επαγγελματικό του ήθος. Έκανε τρία βιβλιαράκια φυσικής. Το 3ο μου το έκανε δώρο περί το 1993 όταν συνυπήρξαμε στο Αίγιο ως καθηγητές φυσικοί. Μάλιστα το 1989 αυτός ήταν Προϊστάμενος του γραφείου Αιγίου στη β/βαθμια εκπαίδευση, όταν διορίστηκα μόνιμος στην Κ. Κλειτορία Καλαβρύτων.
Όσον αφορά το συγγραφικό του έργο το μόνο που μπορώ να σημειώσω εδώ είναι ότι έχει την αποδοχή όλων των μεγάλων ψαλτών της χώρας και έχει τιμηθεί και από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Στην Κέρτεζη ερχόταν συχνά τα Καλοκαίρια στο πατρικό του πατέρα του με την οικογένειά του, έψελνε ως Πρωτοψάλτης με την ωραία του φωνή και το πατριαρχικό του ύφος και τα λέγαμε στην πλατεία. Έφυγε το 2013 με το άνοιγμα των σχολείων το Σεπτέμβρη. Να σημειώσουμε ότι είχε άλλα τρία αδέλφια ψάλτες που τιμούσαν την Κέρτεζη και αυτοί.
Είκοσι μέτρα από την αφετηρία του δρομίσκου που ονομάσαμε «οδός παπα-Δήμου Οικονόμου» ξεκινά προς τα βόρεια μία μικρή πάροδος μικρού σχετικά μήκους. Μπαίνει με αρκετό πλάτος μέχρι την οικία του Φίλιππα Οικονόμου, αλλά συνεχίζει ως μικρή στοά κάτω από άλλο οικομομέϊκο σπίτι. Κατόπιν με τρία μικρά σκαλιά συναντά έναν άλλο δρομίσκο που αναφέραμε στην προηγούμενη υποενότητα.
Προτείνω λοιπόν την ονομασία «ιδιωτική πάροδος Φιλίππου Α. Οικονόμου». Αναλυτική πρόταση: f/b, Παρασκευή, 14.01.2022.
5) Οδός Αλέκου Λυκάκη (πράσινο χρώμα)
Κάθετα στην «οδό κερτεζιτών μεταναστών» και στα 80 περίπου μέτρα συναντάμε την εγκαταλειμμένη «βίλα Κατερίνα». Αυτή την ανέγειραν δύο αδέλφια εξ ΗΠΑ, το γένος Σπανού, αλλά εγκαταλείφθηκε από τους κληρονόμους. Στο σημείο αυτό ξεκινά κάθετα και προς τα δυτικά ένας περιποιημένος δρόμος πάνω από 150 μέτρα. Δεξια και αριστερά έχουν πολύ ωραία σπίτια.
Στο τέλος του δρόμου ένας κερτεζίτης, που ανήλθε στη διοίκηση του δημοσίου μετά την κατοχή και τον εμφύλιο, ο Αλέκος Λυκάκης με το παρατσούκλι «Γκλαβάς», έπαιξε σημαντικό ρόλο στις καλλιέργειες της Κέρτεζης:
α) Συμμετείχε στην επιτροπή για έλθει στο χωριό μας ως δωρεά των αδελφών Κουτσοχέρα από τις Η. Π. Α. το πρώτο τρακτέρ. Δυστυχώς ήταν βενζινοκίνητο και όχι πετρελαιοκίνητο και εγκαταλείφθηκε στο κάτω μέρος πλαγιάς πριν τον πρώην στάβλο Ιω. Στεφανόπουλου.
β) Συμμετείχε με τον Σωτήρη Σταθόπουλο (Γραμματέα κατόπιν της Κοινότητας και ψάλτη της ενορίας) την ίδια περίοδο στη δημιουργία μελισσοκομίας.
γ) Τέλος, την ίδια περίοδο δημιούργησε στην περιοχή δύο μεγάλους οπωρώνες με αχλαδιές, μηλιές, ροδακινιές, κλπ, τις οποίες όμως ράντιζε με τα ζιζανιοκτόνα δηλητήρια της εποχής. Είχε κλείσει με συρματοπλέγματα και τους δύο οπωρώνες, όχι μόνο για τα δηλητήρια, αλλά και λόγω της πρόωρης εξαφάνισης των καρπών λόγω της πείνας…
Η ωραία οικία του στο τέλος του εν λόγω δρόμου, που κληρονόμησε η κόρη του, αγοράστηκε από κερτεζίτισσα της γειτονιάς και της Πάτρας. Προτείνω την ονομασία «οδός Αλέκου Λυκάκη». Αναλυτική πρόταση: f/b, Δευτέρα, 17.01.2022.
6) Πάροδος Οικονομέων (βαθύ κίτρινο χρώμα)
Στα 50 περίπου μέτρα, όπως αρχίζει να ανέρχεται η «οδός Αλέκου Λυκάκη», παρατηρούμε νότια και κάθετα μια στενή παλιά πάροδο να εισέρχεται σε κάποια σπίτια. Έχει πλάτος περίπου 1,5 μ., όσο χρειαζόταν για να μπαίνει ένα υποστατικό ζώο φορτωμένο….
Η πάροδος αυτή έχει σχήμα Γ. Μάλιστα στην κορυφή του Γ, άρχεται η πάροδος που ονομάσαμε «ιδιωτική πάροδος Φιλίππου Α. Οικονόμου». Περνάμε ανάμεσα στα ιστορικά Οικονομέϊκα σπίτια, ιστορικών σογιών, όπως του «Παλάντζα», του «Κριαρά», κλπ. Στη συνέχεια συναντά πάλι κάθετα το τέλος της οδού που ονομάσαμε «οδός παπα-Δήμου Οικονόμου», αλλά προεκτείνεται και άλλα περίπου 15 μέτρα. Εκεί συναντά κάθετα πάλι έναν πάλι στενό, αλλά μεγάλο δρομίσκο, ο οποίος έρχεται από τα δυτικά και φτάνει μέχρι το Κεφαλόβρυσο.
Προτείνω την ονομασία «Πάροδος Οικονομέων». Αναλυτική πρόταση: f/b, Δευτέρα, 24.01.2022.
7) Οδός Κεφαλοβρύσου (ροζ χρώμα)
Θα αναφερθούμε σ’ ένα μεγάλο όμορφο δρομίσκο, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος περνά από παλιούς παρατημένους κήπους. Είναι μια διαδρομή που δύσκολα συνηθίζεται για περπάτημα, αφού είναι άγνωστη στους πολλούς. Δεν συναντά σπίτια και βρίσκεται ακριβώς στους πρόποδες του βουνού «Κοκκινάδι».
Ξεκινά στο τέλος της «οδού Αλέκου Λυκάκη», κατεβαίνει νότια και μετά σχεδόν ανατολικά, περιμετρικά της οικίας κληρονόμων Γεωργίου Γρ. Μπούρδαλα και Ντίνας Τζένου – Μπούρδαλα. Συναντά το τέλος της «παρόδου Οικονομέων». Κατόπιν φεύγει κάθετα σε νότια κατεύθυνση. Απ’ εδώ και πέρα ο δρομίσκος είναι πολύ βατός και πολύ όμορφος, πάντα σε νότια κατεύθυνση.
Καταλήγει στο Κεφαλόβρυσο από τη Βόρεια μεριά του, ενώ στο τέλος για πολλά μέτρα έχει ανατολικά το παλιό βόρειο νεραύλακο, ένα από τα τρία που ξεκινούσαν από τη μεγάλη πηγή, και πότιζε τους εκεί κήπους. Συγκεκριμένα φθάνει πίσω από το σύστημα άντλησης πόσιμου νερού στο λεγόμενο μικρό Κεφαλόβρυσο. Παρ ότι ακόμα η διαδρομή αυτή δεν έχει οικίες προτείνω την ονομασία της ως «οδός Κεφαλοβρύσου» με διπλό σκοπό.
Πρώτον να γίνει γνωστή και να περπατιέται, πιθανά ξεκινώντας από την προσβάσιμη εύκολα «οδό Παπα-Δήμου Οικονόμου», και να φτάνει κανείς στο Κεφαλόβρυσο. Δεύτερον να έχει ονομασία και να είναι κάλεσμα για κτίσιμο σπιτιών. Αναλυτική πρόταση: f/b, Τρίτη, 25.01.2022.
8) Οδός Κουρτέϊκων (κόκκινο χρώμα)
Ανερχόμενοι την «οδό Αλέκου Λυκάκη» περίπου στο μέσον της, ξεκινά αρχικά με βόρεια κατεύθυνση ένας βατός δρόμος πλάτους περί τα 2,5. Είναι αρκετά περιποιημένος και τσιμεντοστρωμένος. Έχει σχήμα φιδοειδές. Προς το τέλος, όταν συναντά το νότια όχθη του παραπόταμου Λίθου ή Μοναστηριά παίρνει κατεύθυνση βορειοδυτική και στο τέλος δυτική και ανηφορική.
Πριν πάρει τη δυτική κατεύθυνση κατέρχεται με σκαλιά παλιός δρόμος που συνδέετει με ένα μικρό πλάτωμα, γέφυρα και κατόπιν με την «οδό ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου Τσιβίλη». Για αυτόν θα μιλήσουμε στην ενότητα της βορειοδυτικής Κέρτεζης.
Ο δρόμος αυτός έχει κυρίως στα νότιά του αρκετά σπίτια, παλιότερα και νεότερα. Η περιοχή αυτή έχει θέα το ανατολικό άνοιγμα του οικισμού προς το Χελμό. Η κατάληξή του είναι τα παλιά Κουρτέϊκα σπίτια, σχεδόν κάτω από το χωματαύλακο. Κοντά υπάρχουν και παλιοί στάβλοι για πρόβατα. Προτείνω την ονομασία «οδός Κουρτέϊκων».
9) Πάροδος παραπόταμου Λίθου (κίτρινο χρώμα)
Δέκα μέτρα δυτικά επί της «οδού ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου Τσιβίλη» (γκρι χρώμα), συναντάμε νότια και με κατεύθυνση νοτιοδυτική τον ιδιόμορφο δρόμο που συνδέει τη ΒΔ Κέρτεζη με τη Δυτική.
Η σύνδεση γίνεται με ένα, τσιμεντένιο πλέον, γεφύρι πάνω στον παραπόταμο του κερτεζίτικου Βουραϊκού με το επίσημο όνομα «Λίθος». Η ιδιομορφία έγκειται στο γεγονός ότι στο σημείο αυτό οι όχθες είναι πάρα πολύ ψηλά από την κοίτη. Έτσι ο δρόμος κάνει κυριολεκτικά μια βουτιά, κυρίως από το μέρος της Δυτικής Κέρτεζης, ενώ από την ΒΔ είναι δυνατόν να κατέλθει και μικρό αυτοκίνητο.
Όταν κατερχόμαστε προς το γεφύρι, βλέπουμε τα νερά και από τις δύο κατευθύνσεις και κατόπιν ανερχόμαστε από τον πεζόδρομο και συναντούμε την «οδό Κουρτέϊκων» της Δυτ. Κέρτεζης.
Τα παλαιά χρόνια, που οι μεταφορές γίνονταν με τα υποστατικά ζώα, ο δρόμος αυτός είχε πολύ κίνηση από τους Κουρτέους. Παράλληλα κουβαλούσαν και πόσιμο νερό από την εντός της κοίτης «Βρύσης του Σιανού», τριάντα μέτρα ανατολικά από τη γέφυρα.
Επειδή δεν διέρχεται από τη νότια όχθη αυτοκίνητο, θα την θεωρήσουμε ως πάροδο. Ταυτόχρονα την ονομάζουμε «πάροδος παραπόταμου Λίθου». Αναλυτική πρόταση: f/b, Τρίτη, 22.02.2022. Σημείωση: την πάροδο αυτή την σημειώσαμε και όταν παρουσιάζαμε τις οδούς της βορειοδυτικής Κέρτεζης.
* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολόγος, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.
Η παράδοση έγινε επίσημα στον πρόεδρο της Κοινότητας Κερτέζης
σε δημόσια εκδήλωση το Σάββατο, 26 Μαρτίου 2022.
Το δημόσιο χρέος, η ραγδαία αύξηση του ενδοκυβερνητικού δανεισμού και τα προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων
Του Σταύρου Μαυρουδέα*
Το πρόβλημα
Το πρόβλημα του δημόσιου χρέους προβλήθηκε από τα συστημικά κέντρα ως ένα από τα δύο γενεσιουργά αίτια της ελληνικής κρίσης του 2010. Η Μαρξιστική προσέγγιση έχει δείξει ότι αυτή η επίσημη ερμηνεία που βασίζεται στα δίδυμα ελλείμματα (δημοσιονομικό έλλειμμα και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών) είναι αβάσιμη και υποκριτική. Αγνοεί τις θεμελιώδεις αντιφάσεις της καπιταλιστικής συσσώρευσης (φθίνουσα κερδοφορία κλπ.) και μετατρέπει τις μορφές εμφάνισης σε αιτία του προβλήματος. Όμως, εκτός από αβάσιμη η επίσημη ερμηνεία είναι και υποκριτική καθώς στοχοποιεί ως αίτιους της κρίσης τους εργαζόμενους (και όχι την αστική τάξη) και φυσικά φορτώνει σ’ αυτούς τα βάρη της επίλυσης της. Με αυτή την έννοια, οι εξελίξεις στα δύο αυτά μεγέθη (δημόσιο χρέος και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) είναι σημαντική καθώς η επιδείνωση τους σηματοδοτεί ότι το σύστημα θα πάρει και νέα μέτρα σε βάρος της μεγάλης εργαζόμενης πλειονότητας της χώρας μας.
Είναι γνωστό ότι, όσον αφορά το δημόσιο χρέος, αυτό έχει αυξηθεί δραματικά σε απόλυτο μέγεθος και έχει περάσει τα 400 δισ. ευρώ.
Συνέχεια