Η Κατάρρευση της Εντιμότητας
Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη*
Η ανθρωπότητα έχει εισέλθει τα τελευταία χρόνια σε μια περίοδο κατά την οποία όσο οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών αυξάνονται, παγιώνοντας συνθήκες κοινωνικής ανισότητας, τόσο η τιμή της ανθρώπινης ζωής ευτελίζεται. Όλα τούτα οφείλονται, εν πολλοίς, στην κατάρρευση της έννοιας της εντιμότητας. Γιατί, όμως, η ανθρωπότητα έχει περιέλθει σε μια τέτοια κατάσταση; Τι σημαίνει να είναι κάποιος ανέντιμος;
ΣυνέχειαΕπιστροφή στην Ευγένεια
Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη*
Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει ένας ιός που έχει μολύνει τις κοινωνίες. Είναι η ψευδαίσθηση ότι η άγνοια είναι εξίσου έγκυρη με τη γνώση. Τούτο σημαίνει ότι για να αντιπαρατεθεί κάποιος στη δημόσια σφαίρα με όπλο την άγνοιά του (το τίποτα) και για να αποκτήσει αξία επιλέγει να γίνεται χυδαίος και εξαιρετικά αγενής και, ασκώντας βία σωματική και ψυχική, να επιβάλλεται στους άλλους. Το «παράδοξο» είναι ότι αυτός ο τρόπος πετυχαίνει και αποκτά ακροατές-θαυμαστές. Τούτο ισχύει στην πολιτική, κατά κύριο λόγο, και στη συνέχεια διαχέεται στην κοινωνία μέσω των ΜΜΕ. Η διάθεση να επιβληθεί κάποιος δίχως την πραγματική γνωστική αξία του, αλλά με οποιοδήποτε μέσο, οδηγεί αναπόδραστα στην αγένεια και στη χυδαιότητα. Είναι ο ανταγωνισμός της ατομικής επιβίωσης, ο ανταγωνισμός της φάρμας των ζώων.
Το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών ανέδειξε εμφατικά ότι εκείνο που κυριάρχησε στον λαό δεν ήταν τη φορά αυτή το παραδοσιακό δίλημμα ανάμεσα στη δεξιά και στην αριστερά, αλλά κάτι πολύ βαθύτερο, υπαρξιακής υφής, που ταλαντεύεται ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα. Οι δύο αυτές έννοιες ενέχουν αφεαυτού τις έννοιες της ηθικής ή της ανηθικότητας, της εντιμότητας ή της ανεντιμότητας, της αλαζονείας ή της ταπεινότητας. Η διαρκής διαστρέβλωση της πραγματικότητας είναι η διαστρέβλωση της αλήθειας και ουσιαστικά πρόκειται περί ψεύδους.
Ξεκινώντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ποιητή μας, το Τριαντάφυλλο, που μου έκανε την εξαιρετική τιμή να παρουσιάσω την ποιητική του συλλογή.
Με τον Τρ. Σερμέτη γνωριζόμαστε εδώ και πολλά χρόνια, από τον καιρό των σπουδών μας στο τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, όταν μαζί με πολλούς συμφοιτητές μας, αλλά και δασκάλους μας ονειρευόμασταν μια ελλαδική θεολογία, κατοχυρωμένη, όχι τύποις, αλλά ουσιαστικά στον χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών, μακριά από τον δογματισμό, τον φουνταμενταλισμό, τον ευσεβισμό, βεβαίως όμως μια σπουδή με χωροχρονικό εντοπισμό και όχι αφηρημένη…
«Το υποταγμένο πνεύμα δεν καταλαμβάνει τη θέση του με τη λογική αλλά με τη συνήθεια». Αυτή η ρήση του F. Nietzsche φανερώνει με όλη της την ενάργεια τα συμβαίνοντα στην ελληνική κοινωνία. Μια κοινωνία που έχει εθιστεί στη δημοκρατία των ατομικών δικαιωμάτων, χωρίς συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτική θέσμιση της αντιπροσωπευτικότητας. Το ελληνικό πολιτικό προσωπικό, από την άλλη, έχει ενστερνιστεί τις πολιτικές επιλογές της παγκόσμιας ολιγαρχίας των «αγορών», πραγματοποιώντας μια ασύμμετρη φυγή προς το παρελθόν, στο οποίο αναγνωρίζει τον εαυτό του. Στο όνομα της «δημοκρατίας» έχει ιδιοποιηθεί το Σύνταγμα και έχει κάνει δυσδιάκριτη τη διαφορά μεταξύ νομιμότητας και ανομίας, λειτουργώντας μέσα σε ένα αθέσμητο και προσωποπαγές περιβάλλον.
Η υπαρξιακή κρίση στην οποία βρίσκεται ο ελληνικός λαός τα τελευταία 20 χρόνια, διαβαθμισμένη κλιμακωτά και διαρκώς επιτεινόμενη και ανεξέλεγκτη από το 2009, αποκορυφώνεται στο σήμερα. Εκφράστηκε πολιτικά και ειδικότερα κομματικά όλα αυτά τα χρόνια στις εκλογικές αναμετρήσεις, που βεβαίωνουν τον αρνητικό μηδενισμό, την άρνηση δηλαδή σταθερών που οδηγούν στο σχετικισμό του τίποτα.
Η τοποθέτηση των θεμάτων περιβάλλοντος στο κέντρο της κοινής γνώμης και των κυβερνήσεων αποκάλυψε ότι η γεωργία συνεισφέρει σε υψηλό ποσοστό στα προβλήματα ρύπανσης και υποβάθμισης της ποιότητας πολλών προϊόντων τη ρύπανση των υδάτων με φυτοφάρμακα και λιπάσματα, την κακή διαχείριση των εδαφικών και υδάτινων πόρων, την καταστροφή και ομοιομορφία του αγροτικού τοπίου.
Η υπέρβαση του μηδενισμού ως προϋπόθεση της νέας μεταπολίτευσης
Καλούμαστε σε μια κρίσιμη χρονικά στιγμή για τη χώρα μας να ανταποκριθούμε, ως πρόσωπα, σε μια πολυεπίπεδη πραγματικότητα και να οικοδομήσουμε, με τις δικές μας δυνάμεις, τη νέα μεταπολίτευση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα επίδικα είναι να ανιχνεύσουμε την Αριστερά του 21ου αιώνα, να συλλογιστούμε με ποιο τρόπο θα συγκροτηθεί το συλλογικό υποκείμενο για να δοθεί μια πολιτική διέξοδος στη χώρα. Παράλληλα, για να επισυμβούν τα παραπάνω, επιβάλλεται η πολιτική ενοποίηση του πολιτικού σχηματισμού της Αριστεράς και η αναπροσαρμογή της οργανωτικής του δομής. Κατά τη γνώμη μου, το ένα συνδέεται με το άλλο ως μια κλωστή που υφαίνει ένα ύφασμα.
H ευρωπαϊκή κρίση της Δημοκρατίας
Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη*
Αναμφίβολα οι Ευρωεκλογές ανέδειξαν εμφατικά το πρόβλημα δημοκρατικότητας που υφίσταται πλέον σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η δυσκολία στην Ε.Ε δεν έγκειται τόσο στο γεγονός ότι ενδυναμώθηκαν μέσα από την εκλογική διαδικασία ο ευρωσκεπτικισμός και η Ακροδεξιά που, πράγματι, αποτελούν αντικείμενο μελέτης, αλλά είναι επιτακτικό να προσανατολιστούμε στην αποχή, που αποτελεί το κύριο αντικείμενο προβληματισμού. Η κρίση δημοκρατικότητας είναι συνέπεια της κρίσης της αντιπροσωπευτικότητας.
Η Αριστερά στο σταυροδρόμι
Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη*
Η πολιτική δύναμη που θα υπερβεί το κατεστημένο,
θα ελευθερώσει τη χώρα από εσωτερικούς και εξωτερικούς κατακτητές
«Το υποταγμένο πνεύμα δεν καταλαμβάνει τη θέση του με τη λογική αλλά με τη συνήθεια». Αυτή η ρήση του F. Nietzsche φανερώνει, με όλη της την ενάργεια, τα συμβαίνοντα στην ελληνική κοινωνία. Μια κοινωνία που έχει εθιστεί στη δημοκρατία των ατομικών δικαιωμάτων, χωρίς συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτική θέσμιση της αντιπροσωπευτικότητας.
