Για την αξιολογική ουδετερότητα[1]
Κείμενο του Γιώργου Φαράκλα σε δημιουργική (επεμβατική) αντιγραφή του Σωτήρη Ντελή
«Οι πολιτικοί που θεωρούν τους πολίτες «όπως
είναι ακριβώς», τους έκαναν οι ίδιοι έτσι»
Ι. Καντ
Συχνά έχουμε ακούσει διάφορους κοινωνικούς επιστήμονες να διατείνονται πως εξετάζουν τους ανθρώπους «ως έχουν», «ως είχαν», και «ως θα έχουν»… Ότι δεν θέλουν να παρεμβαίνουν ή να παρεμβάλλουν, στην εξέτασή τους, την άποψή τους για το πώς θα όφειλαν να δρουν οι άνθρωποι.
Όμως, μοιραία, ψεύδονται σ’ ένα σημείο.
[1] Βλ. σχετ., το σημείωμα του Γ. Φαράκλα στο: Ψυχοπαίδης, Κ. (2001). Κριτική φιλοσοφία και λογική των θεσμών. (Ό. Σταθάτου, μετάφρ.). Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της «Εστίας». σσ. 9-14.
Όταν κάποιος λέει ότι ατενίζει την κοινωνία, χωρίς να παρεμβαίνει, το πιθανότερο είναι πως έχει δώσει έμφαση σε όψεις της κοινωνικής δράσης που θεωρεί αντικειμενικότερες. Και αντικειμενικότερες όψεις της κοινωνικής δράσης, κατά κανόνα, θεωρεί όσες είναι αναλύσιμες με όρους αιτίας-αποτελέσματος, αιτιακών νόμων.