Αναζητώντας την προέλευση του Σύμπαντος: ύδωρ, άπειρον και αήρ
Του Κωνσταντίνου Καλαχάνη*
Κατά την Προσωκρατική περίοδο της ελληνικής φιλοσοφίας διατυπώθηκαν πολλές απόψεις για την προέλευση του Σύμπαντος, οι οποίες εκκινούσαν είτε από την αποδοχή πολλών αρχών (Αναξαγόρας, Ατομικοί φιλόσοφοι), είτε από την άποψη ότι ολόκληρο το Σύμπαν αποτελεί μία ενότητα.
Είναι χαρακτηριστικό όμως ότι αυτή η αντίληψη δεν βρισκόταν στο προσκήνιο μόνο κατά την αρχαία εποχή, αλλά έχει έρθει στο προσκήνιο ακόμη και στις μέρες μας, όπου η επιστήμη της Φυσικής προσπαθεί να ανακαλύψει την ενότητα που διέπει το Σύμπαν, χάρη σε διατάξεις πολύ υψηλής τεχνολογίας όπως οι επιταχυντές σωματιδίων. Όπως θα φανεί στη συνέχεια, ήδη οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι από την Μίλητο, ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης, ήταν οι πρώτοι που μίλησαν για την ενότητα του Σύμπαντος βάσει της ύπαρξης μίας αρχικής ουσίας από την οποία προέρχονται τα πάντα. Ακολούθως θα γίνει λόγος για την κοσμολογία του Εμπεδοκλή, όπου ο φιλόσοφος υποστηρίζει την προέλευση του αισθητού Σύμπαντος από μία μη αισθητή κατάσταση. Τέλος, παρουσιάζονται οι θέσεις της σύγχρονης Φυσικής για την ενότητα των τεσσάρων αλληλεπιδράσεων που διέπουν τον κόσμο μας.