Χριστιανός και κομμουνιστής;

Παρουσίαση του βιβλίου του Νικολάϊ Μπερδιάγιεφ, Οι πηγές και το νόημα του ρώσικου κομμουνισμού

Του Γιώργου Λιερού

«Η επανάσταση είναι μια αποκάλυψη σε μικρογραφία. Είναι αυτό το δικαστήριο το εγκατεστημένο στο εσωτερικό της ιστορίας για να της απαριθμεί τα λάθη της»
Νικολάι Μπερδιάγιεφ

Χριστιανός και κομμουνιστής;

Ερώτημα και συγχρόνως άποψη, μια διατύπωση με την οποία ο πολύ σημαντικός Ρώσος φιλόσοφος, σύγχρονος της Οκτωβριανής επανάστασης, Νικολάϊ Μπερδιάγιεφ δίνει την σκοπιά από την οποία ασκεί κριτική στο εξαιρετικό βιβλίο του «Οι πηγές και το νόημα του ρώσικου κομμουνισμού». Υποστηρίζοντας ότι «το κομμουνιστικό κοινωνικό σύστημα είναι κατά μεγάλο μέρος δίκαιο [και] οπωσδήποτε βρίσκεται πιο κοντά στον Χριστιανισμό απ’ ότι ο καπιταλισμός» [265], αναγνωρίζοντας ότι «η κομμουνιστική επανάσταση… απελευθέρωσε τις λαϊκές δυνάμεις, τις έφερε στην ιστορική πραγματικότητα: σ’ αυτό βρίσκεται όλη της η σπουδαιότητα» [17], ασκεί ταυτόχρονα μια σφοδρή πολεμική στον μπολσεβικισμό.

Το βιβλίο είναι γραμμένο στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα και ωστόσο διατηρεί μια τέτοια επικαιρότητα που το κάνει αναπόσπαστο μέρος της αναγκαίας βιβλιογραφίας για τη σημερινή συζήτηση με αφορμή τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση. Η θεματολογία, το εύρος της κριτικής του, καθόλου δεν αφορά μόνο ένα χριστιανικό ή ένα χριστιανοσοσιαλιστικό κοινό, αλλά ακόμα περισσότερο, όλους εκείνους που εντάσσουν τους εαυτούς τους στην μεγάλη παράδοση της κομμουνιστικής ιδέας, θεωρούν ανοιχτά σήμερα τα μεγάλα κοσμοθεωρητικά ζητήματα και θέλουν να αποτιμήσουν κριτικά την επαναστατική εμπειρία του 20^ου αιώνα.

Συνέχεια →

Έχει παρέλθει πλέον η εποχή των επαναστάσεων;

Του Γιώργου Λιερού*

 Τμήμα της εισήγησης κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξανδρου Κιουπκιολή «Για τα κοινά της ελευθερίας», εκδόσεις Εξάρχεια, η οποία έγινε στο Nosotros, στις 2/3/2015

Έχει πια περάσει η εποχή των επαναστάσεων; Ή έχει περάσει, τουλάχιστον όσον αφορά τη δική μας γενιά και τις αμέσως επόμενες; Με την εδραίωση της σύγχρονης απολυταρχίας μπαίνουμε σε μια μακριά περίοδο κοινωνικής ειρήνης ανάλογη με εκείνη στην οποία μπήκε η Ευρώπη με την εδραίωση του απολυταρχικού κράτους και αφού καταλάγιασαν οι επαναστατικές θύελλες που μετά την κατάρρευση της φεουδαρχίας σάρωναν για δύο αιώνες την ήπειρο (μετά το 1350 και τον Μαύρο Θάνατο);

Συνέχεια →

Το φάντασμα της προόδου και το νόημα της ιστορίας

Του Γιώργου Λιερού*

«Ο Μαρξ λέει ότι οι επαναστάσεις είναι η ατμομηχανή της παγκόσμιας ιστορίας. Ίσως όμως τα πράγματα να είναι εντελώς διαφορετικά. Ίσως οι επαναστάσεις είναι η κίνηση του ανθρώπινου γένους που, ταξιδεύοντας σε αυτό το τρένο, τραβάει το φρένο κινδύνου».

Βάλτερ Μπένγιαμιν

 Στην Ευρώπη η θεωρία της προόδου μεσουράνησε στο σύμπαν των ιδεών κυρίως το 18^ο αιώνα, δηλαδή για σχετικά σύντομο χρονικά διάστημα. Ήταν η εποχή του Διαφωτισμού, όταν η έννοιά της ανέτρεψε την κυκλική σύλληψη του ιστορικού χρόνου την οποία πρέσβευε η προνεωτερική σκέψη αλλά και στοχαστές, όπως ο Μοντεσκιέ και ο Βίκο.

Συνέχεια →

Άμεση Δημοκρατία και τοπική αυτοδιοίκηση

Του Γιώργου Λιερού

Λαϊκές συνελεύσεις και επιτροπές συνοικίας

[Μέσω των] μικρών Δημοκρατιών… κάθε άνθρωπος μέσα στην Πολιτεία [θα μπορούσε να γίνει] ενεργό μέλος της κοινής κυβέρνησης και να πραγματεύεται προσωπικά ένα μεγάλο μέρος των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του …συμμέτοχος στη διαχείριση των υποθέσεων και όχι απλώς στις εκλογές μια μέρα το χρόνο, αλλά κάθε μέρα…

…να διαιρεθεί [η κυβέρνηση] ανάμεσα στους πολλούς, να κατανεμηθούν στον καθένα εκείνα ακριβώς τα καθήκοντα για τα οποία είναι ικανός»

Τόμας Τζέφερσον1

Ο Δήμος από διοικητική περιφέρεια πρέπει να γίνει ξανά η συνέλευση των πολιτών του. Η άμεση δημοκρατία είναι τοπική αυτοδιοίκηση.

Η αυτοδιοίκηση σήμερα δεν υφίσταται. Οι δήμοι αποτελούν τους τοπικούς βραχίονες της κεντρικής διοίκησης και η τοπική συμμετοχή περιορίζεται στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα τοπικά πελατειακά δίκτυα και την πολιτική εξουσία.

Συνέχεια →

Η ΝΤΡΟΠΗ

Tου Γιώργου Λιερού

Οι ικεσίες και τα κλάματά μας είναι απόδειξη της αδυναμίας μας,

η ντροπή μας όμως, αποτελεί απόδειξη ότι ενεργούμε με την θέλησή μας.

Τζελαλεττίν Ρουμί, «Μεσνεβί», μέρος πρώτο, 621.

Μπορεί ακόμα η ελληνική κοινωνία να ντρέπεται για την κατάντια της; Μια κοινωνική καταστροφή συγκρίσιμη με πολεμική ήττα. Παραδοθήκαμε μετά από αψιμαχίες και μόνο γι’ αυτόν τον λόγο δεν πρόκειται για πόλεμο. Σχεδόν όπως οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης το 1989. Και το κυριότερο, δεν είναι η πτώση του βιοτικού επιπέδου αλλά η καταρράκωση της αξιοπρέπειας και του αυτοσεβασμού. Γιατί ο λαός δεν αντιστέκεται, γιατί ο καθένας «φυλάει τις σφαίρες του» μόνο για τον διπλανό του; Παραίτηση, απραξία, απάθεια και μετά ξέσπασμα πάνω στον πιο αδύνατο· που οφείλεται η παράλυση της θέλησης, η έσχατη αδυναμία;

Συνέχεια →

Τι χρωστά η Εκκλησία στον Γιώργο Λιερό εκτός απ’ τους μισθούς των κληρικών;

Του Βασίλη Ξυδιά*

 Πριν από έναν περίπου μήνα (10-3-2013) η εβδομαδιαία εφημερίδα ΕΠΟΧΗ [1]  δημοσίευσε ένα άρθρο του Γιώργου Λιερού, θεωρητικού της άμεσης δημοκρατίας και της κοινωνικής οικονομίας, με τίτλο «Πρέπει το κράτος να πληρώνει τους μισθούς κληρικών;» Με δεδομένο ότι μιλάμε για έντυπο της αριστεράς και για ακροαριστερό αρθρογράφο, θα περίμενε κανείς μια απάντηση αρνητική, βασισμένη στα συνήθη αριστερά αντιθρησκευτικά ή αντικληρικαλιστικά επιχειρήματα ή, έστω, σε μια φιλελεύθερη, ουδετερόθρησκη λογική διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Κι όμως, ο Γ. Λιερός έλεγε στο άρθρο του κάτι εντελώς άλλο:

Συνέχεια →