Ελλειμματική ευημερία
Του Βασίλη Βιλιάρδου*
«Οι Έλληνες τοποθέτησαν τα βάθρα της πνευματικής εξέλιξης του δυτικού κόσμου. Έθεσαν τις «πρώτες αρχές» της επιστημονικής σκέψης, ήταν ο πρώτοι που ανέδειξαν τη θεωρία, ως βάθρο της επιστήμης και ανέπτυξαν μία συστηματική φιλοσοφία – σε βαθμό που δεν υπήρχε σε κανέναν προγενέστερο πολιτισμό. Διατύπωσαν τη θεωρία του κράτους και της κοινωνίας, με βάση την εμπειρία τους από την Ελληνική πόλη-κράτος, της οποίας συνεχιστής ήταν η Ρώμη, επάνω στην κοινωνική βάση μίας απέραντης, ενιαίας αυτοκρατορίας.
Η ανικανότητα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας να εξασφαλίσει μία συνεχή κοινωνική και πολιτική εξέλιξη, οδήγησε σε αποτελμάτωση γύρω στον τέταρτο αιώνα – αφού όμως είχε εμφανισθεί προηγουμένως ένας νέος, πανίσχυρος θεσμός: η καθολική εκκλησία.
Ενώ η κοινωνική διάρθρωση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μετασχηματιζόταν βαθμιαία στο (ολοκληρωτικό) φεουδαρχικό σύστημα, το οποίο κυβέρνησε σκοτεινά την Ευρώπη για πάνω από χίλια χρόνια, δόθηκε στις (φτωχοποιημένες) μάζες μία τέτοια ψυχολογική υποστήριξη (ενέσεις κορτιζόνης ουσιαστικά) από την εκκλησία, ώστε αποδέχθηκαν με αυταπάρνηση την εξάρτηση και την αθλιότητα τους – κάνοντας ελάχιστες προσπάθειες για τη βελτίωση των κοινωνικών τους συνθηκών» (E. Fromm).
Ανάλυση
