Στη μεθόριο της «πολίτικαλ κορέκτ» επικράτειας*

Του Γιάννη Στρούμπα

Όπου κυριαρχούν οι σκιές και κάθε υπόθεση δρομολογείται υπογείως, το σκηνικό θυμίζει ένα κακόγουστο θέατρο σκιών. Μ’ ένα τέτοιο θέατρο σκιών ορίζεται η δημοκρατία στο σύγχρονο νεοελληνικό κράτος στην ποιητική συλλογή «Ποιήματα μικρόσωμα, άσωτα και φαντασμένα στα όρια του πολίτικαλ κορέκτ» του Αλέξανδρου Αραμπατζή και του Κώστα Κρεμμύδα. Οι δύο ποιητές, σε μια διαρκή συνομιλία που παρέχει τα εναύσματα για το κάθε νέο ποίημα, αναλαμβάνουν να αποδώσουν με ποιητικό τρόπο τη χειρότερη ίσως παρακμή του νεοελληνικού κράτους και των ανθρώπων του. Υποκρισία, προδοσία, δειλία, ατομισμός κι ασυναρτησία είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ανάπηρου πολιτεύματος, που μόνο κατ’ όνομα ή ευφημισμό αποκαλείται «δημοκρατία».

Συνέχεια →

«Εθνική» κολυμπήθρα δικομματικής αναβάπτισης*

Του Γιάννη Στρούμπα

Η εκτενέστατη ενασχόλησή μας την άνοιξη του 2014 με τις «μνημονιακές» θέσεις του τότε υπουργού Υγείας κ. Αδώνιδος [sic] Γεωργιάδη σε τρία συνεχόμενα φύλλα του «Αντιφωνητή» (τεύχη 388 τής 1/4/2014, 389 τής 16/4/2014 και 390 τής 1/5/2014) με ολοσέλιδα κείμενα, δεν ήταν μόνο απόρροια μιας παντελώς αβάσιμης και στρεβλής επιχειρηματολογίας, όπως αυτή αρθρώθηκε στην εκπομπή «Ελεύθερος σκοπευτής» του δημοσιογράφου κ. Γιώργου Τράγκα στις 20/3/2014, στον τηλεοπτικό σταθμό «Ε», όπου και ήταν καλεσμένος ο κ. Γεωργιάδης. Άλλωστε, την ίδια επιχειρηματολογία ο πρώην υπουργός την περιέφερε ήδη πολύ νωρίτερα από το ένα μέσο ενημέρωσης στο άλλο. Ο βασικότερος λόγος για τον οποίο προβήκαμε τότε σε σχολιασμό θέση προς θέση των ασυναρτησιών του κ. Γεωργιάδη ήταν το γεγονός πως ο δημοσιογράφος που τον φιλοξένησε στην τηλεοπτική του εκπομπή, αν και «αντιμνημονιακός», δεν είχε αντιτάξει ούτε ένα(!) επιχείρημα για να καταδείξει την κενότητα των απόψεων του νεοφιλελεύθερου πολιτικού.

Συνέχεια →

Παστίλιες για τον καρκίνο*

Του Γιάννη Στρούμπα

Η ζωή επιφυλάσσει διαρκώς νέες παραστάσεις. Φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με πρωτόγνωρες καταστάσεις, τις οποίες εκείνος καλείται να τις χειριστεί με τρόπο επωφελή για τον ίδιο. Συμβαίνει όμως συχνά να καταντά η ζωή «μια θάλασσα νεκρή». Εκεί μόνο οι μνήμες μοιάζουν ικανές να χαρίσουν ζωτικές ανάσες. Ανάσες ποτισμένες από το παρελθόν στο οποίο αναφέρονται, από το άρωμά του. Η θετική τούτη φόρτιση περιορίζεται, ωστόσο, από το ενδεχόμενο το παρελθόν να ’χει σκουριάσει. Οι δύο λειτουργίες, η θετική και η αρνητική, ορίζουν το εύρος των δυνατοτήτων της μνήμης, η οποία άλλοτε λυτρώνει κι άλλοτε καθηλώνει, μεταβαλλόμενη σε τροχοπέδη στην πορεία προς το μέλλον. Τους παράγοντες που μπλοκάρουν την υγιή εξέλιξη της ζωής πραγματεύεται ο Χάρης Μελιτάς στην ποιητική του συλλογή «Άρωμα σκουριάς», με τον υπότιτλο «Χαϊκού με τίτλο», υπότιτλο προσδιοριστικό του είδους των ποιημάτων.

Συνέχεια →

Σπουδή ανθοκομίας*

Του Γιάννη Στρούμπα

Κορίτσια στην πρώτη τους νιότη. Μορφές εξαγνισμένες, αγιοποιημένες, σφριγηλές αποτελούν το αντικείμενο του πόθου για τον λογοτεχνικό ήρωα στη συλλογή διηγημάτων «Υπόκλιση στον πειρασμό» του Ιγνάτη Χουβαρδά. Στα οκτώ διηγήματα που συνθέτουν τον τόμο, ο Χουβαρδάς πραγματεύεται την ερωτική εκδήλωση, ακολούθως την ερωτική διάψευση, και μάλιστα εκείνη ακριβώς την πτυχή του έρωτα που ενώ απορρέει από τη διαφαινόμενη νεανική αθωότητα των κοριτσιών στο κάδρο της συλλογής, εντέλει προσπερνιέται και καταρρέει με το πέρασμα του χρόνου και την ανώμαλη προσγείωση που επιφυλάσσουν στις ονειρικές αναζητήσεις η πεζή καθημερινότητα και οι υποχρεώσεις της.

Συνέχεια →

Χάδι και σιωπή^

Του Γιάννη Στρούμπα

Τριάντα χρόνια ποίησης περικλείονται σε μια ποιητική συλλογή. Η ποιήτρια Χαρά Χρηστάρα επιλέγει είκοσι πέντε ποιήματα από τη μακρόχρονη ποιητική της θητεία και τα συγκεντρώνει στον τόμο «Αυτοανθολόγηση 1981-2010». Τα ανθολογημένα ποιήματα προέρχονται από τις δεκαπέντε έως τώρα ποιητικές συλλογές της Χρηστάρα, χωρίς να υπολογίζεται μεταξύ αυτών η συγκεντρωτική «Ασθμαίνοντας τα όνειρα», η οποία προηγήθηκε το 2006. Εκτός όμως από τον επιλεκτικό χαρακτήρα του παρόντος τόμου, που τον κάνει να διαφέρει από τον συγκεντρωτικό, το ιδιαίτερό του γνώρισμα είναι πως πρόκειται για μια δίγλωσση έκδοση, αφού τα επιλεγμένα ποιήματα παρουσιάζονται στα ελληνικά και στα γαλλικά, με τη γαλλική τους μετάφραση να αντιπαραβάλλεται στην πρωτότυπη ελληνική εκδοχή.

Συνέχεια →

Ζωή αιωρούμενη^

Του Γιάννη Στρούμπα

Η μηδαμινή απόσταση «Ανάμεσα στη μία και στην άλλη όψη της ζωής», ανάμεσα στην ανάταση και την οδύνη, ακόμη κι ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, καθιστά διαρκή την αναζήτηση εκείνης της σχισμής, απ’ την οποία θα ξεπηδήσουν και θα διοχετευτούν στην ανθρώπινη ζωή όλες οι προσδοκίες για έναν καλύτερο κόσμο, απ’ την οποία θα αναβλύσει το όνειρο. Ακριβώς τούτο το όνειρο ορίζεται ως η επιζητούμενη σχισμή απ’ τον Θανάση Μουσόπουλο στην ποιητική του συλλογή «Ανακουφιστικό τρίγωνο», στην οποία ο Ξανθιώτης ποιητής συγκεντρώνει ποιήματά του γραμμένα από το 2004 ως το 2010.

Συνέχεια →

Πολυσήμαντος κυματισμός*

Του Γιάννη Στρούμπα

«Ύπνος διά βίου, πρόβα του θανάτου.» Ο αιώνιος ύπνος, ο θάνατος, επικύρωση της πιο μαύρης και βαθιάς νύχτας, δεν προοιωνίζεται καμία συνέχεια. Εκτός κι αν ο επικείμενος θάνατος αποτελεί έξοδο «στο μέγα ξύπνημα»· εκτός κι αν ο θάνατος προκαλέσει την αποτίμηση μιας αξιολογότατης δημιουργίας, η οποία θα χαρίσει στον αποθανόντα, χάρη στην ποιότητά της, το ρίζωμα στη μνήμη και την παντοτινή ανάμνηση. Ακριβώς η λειτουργία αυτή ενεργοποιείται στην περίπτωση του κορυφαίου Έλληνα διηγηματογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με την αποχώρησή του από τα εγκόσμια. Τον δίκαιο έπαινο στον άξιο λογοτέχνη αναλαμβάνει να τον αποδώσει ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος στη συλλογή του «Κρυπτόλεξο». Ο Κοσμόπουλος επικεντρώνεται στην τελευταία νύχτα του Παπαδιαμάντη, το βράδυ της 2ας προς την 3η Ιανουαρίου του 1911, γεγονός που ερμηνεύει την «παραδοξότητα» να συνιστά το εναρκτήριο ποίημα της συλλογής («Προοίμιο Ι») όχι έναν χαιρετισμό, παρά έναν αποχαιρετισμό.

Συνέχεια →

Κάτω από το λούστρο*

Του Γιάννη Στρούμπα

Χώρος περιχαρακωμένος, κλειστός. Κλίμα πολικό. «Ο χειμώνας έρχεται σούρνοντας/ και σκαρφαλώνει στις πλάτες μου», επιβεβαιώνει το ποιητικό υποκείμενο, προεκτείνοντας τον χειμώνα από τον εξωτερικό στον ατομικό του εσωτερικό χώρο. Η βαρυχειμωνιά είναι ψυχική κι αποτυπώνεται στον εγκλεισμό του ποιητικού ήρωα στον εαυτό του και στην εσωστρέφειά του: «κι εγώ βαρέθηκα να γυρίζω έξω./ Αυτήν τη χρονιά θα μείνω σπίτι/ […] Παρέα με το ραδιοφωνάκι μου». Η παθολογική αυτή κατάσταση ορίζεται ήδη από το εναρκτήριο ποίημα με τον τίτλο «Εξώφυλλο» στη συλλογή «Α΄ Παθολογική» του Δραμινού ποιητή Δημήτρη Πέτρου, που είναι και η πρώτη του ποιητική απόπειρα.

Συνέχεια →

Εισοδηματίες συναισθημάτων*

Του Γιάννη Στρούμπα

Ποιήματα φόρμας λιτής, τα τρίστιχα χαϊκού (πέντε, επτά και πέντε συλλαβές σε κάθε στίχο αντίστοιχα) προσφέρονται από τη φύση τους για ακαριαίες διατυπώσεις και διαπιστώσεις. Τη δυνατότητά τους αυτή εκμεταλλεύεται ο Σπύρος Θεριανός στην ποιητική του συλλογή «Το εισόδημα στο Μόλυβο», για να καταγράψει σκέψεις και συναισθήματα προκαλούμενα από την επαφή με τον τόπο και τους ανθρώπους του.

Συνέχεια →