Ἡ τέχνη καί τό πρόσωπο

Του Φώτη Σχοινᾶ*

Ὁ Φιλίπ Νεμό ἰσχυρίζεται πώς ἡ ρωμαϊκή λογοτεχνία καί τέχνη μαζί βέβαια μέ τό ρωμαϊκό ἰδιωτικό δίκαιο ὑπῆρξαν ἡ μήτρα πού κυοφόρησε τό ἀνθρώπινο πρόσωπο (Βλ. τό ἄρθρο μας Τό ρωμαϊκό ἰδιωτικό δίκαιο καί τό ἀνθρώπινο πρόσωπο πού ἀναρτήθηκε στό Ἀντίφωνο στίς 5 Ἀπριλίου 2016).

Ἐμεῖς στό παρόν ἄρθρο θά δείξουμε ὅτι καθοριστική γιά τήν γέννηση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου ἦταν ἡ ἑλληνική λογοτεχνία καί τέχνη. Τό ἀνθρώπινο πρόσωπο ἀναδύθηκε ἀπό τήν ἑλληνική ἐπική ποίηση, τήν ἑλληνική λυρική ποίηση, τήν ἑλληνική τραγική ποίηση καί γενικώτερα ἀπό τό τραγικό πνεῦμα, βέβαια καί ἀπό τήν χριστιανική ἀποστολική καί πατερική σκέψη.

Συνέχεια →

Ἡ καρδία ὡς κέντρο φυσικό, ὑπερφυσικό καί παραφυσικό

Του Φώτη Σχοινά*

Φιλοκαλική ἀνθρωπολογία

Ὅταν ἡ Ἑλλάδα ἔγινε δεκτή στήν τότε ΕΟΚ τό 1981 ἡ γαλλική ἐφημερίδα Le Monde ἔγραφε μέ πηχαῖο τίτλο: «Ἡ χώρα τῆς Φιλοκαλίας εἰσῆλθε στήν Εὐρώπη». Διακριτικό στοιχεῖο καί γνωριστικό σημεῖο τῆς πολιτισμικῆς ταυτότητας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν Γαλλική ἐφημερίδα προβάλλει ἡ Φιλοκαλία. Ἡ Φιλοκαλία συνετέθη τό δεύτερο ἥμισυ τοῦ ΙΗ’ αἰῶνα ἀπό τόν ἅγιο Μακάριο Νοταρᾶ, ἐπίσκοπο Κορίνθου, καί τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη καί ἀποτελεῖ συλλογή κειμένων γιά τήν καρδιακή, νοερά προσευχή καί συνιστᾶ τό πεντόσταγμα τῆς ἡσυχαστικῆς, νηπτικῆς ἐμπειρίας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Τήν ἴδια περίοδο – τέλη τοῦ ΙΗ’ αἰῶνα καί ἀρχές τοῦ ΙΘ’– προβάλλει στόν Ἑλληνικό χῶρο ὁ Νεοελληνικός Διαφωτισμός, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τό ἀντίπαλο ἰδεολογικό ρεῦμα τῆς Φιλοκαλικῆς ἀναγεννήσεως, ἡ ὁποία ἀπεκλήθη, σκωπτικά, καί Κολλυβαδικό κίνημα.

Συνέχεια →

Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της Αθηναϊκής και Ρωμαϊκής Δημοκρατίας

Του Φώτη Σχοινᾶ*

Στήν Ἀθήνα τοῦ 5ου π. Χ. αἰῶνα ὅσο ἡ δημοκρατία ριζοσπαστικοποιεῖται, διευρύνεται καί παγιώνεται τόσο ἡ Ἀθηναϊκή πολιτεία γίνεται πιό ἰμπεριαλιστική, ἐπιθετική καί ἐπεκτατική. Ἐγκαθιδρύει τήν ἡγεμονία της σέ ἄλλες Ἑλληνικές πόλεις, ἡ ὁποία ἡγεμονία εἶναι ἔργο οὐσιαστικά τῆς δημοκρατικῆς παρατάξεως (κυρίως τοῦ Θεμιστοκλῆ καί Περικλῆ), καί ἐντείνει σέ ἀκραῖα ὅρια τόν ἀνταγωνισμό μέ τήν Σπάρτη. Ὀπαδοί καί ὑποστηρικτές τῆς πολιτικῆς ρήξεως μέ τήν Σπάρτη ἦσαν οὐσιαστικά οἱ δημοκρατικοί. Οἱ ἀριστοκρατικοί (π.χ. ὁ Κίμων) ἦσαν πιό μετριοπαθεῖς καί ὑπέρ τῆς προσεγγίσεως καί συνεργασίας μέ τή Σπάρτη.

Συνέχεια →

Λειτουργική Γλώσσα* 

Συγγραφέας: Φώτης Σχοινάς

Η Ελληνική γλώσσα έχει μια μοναδική δυναμικότητα. Εφ’ όσον είναι προϊόν διαχρονικού πολιτισμού αιώνων, μπορεί να εκφράσει όλο το εύρος πλάτος και μήκος των αισθημάτων, των βιωμάτων, των εμπειριών, αλλά και όλων των υψηλών διανοημάτων των ισορροπημένων προγόνων μας από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Μέσω αυτής εκφράστηκε ο οικου­μενικός άνθρωπος, ο ώριμος άνθρωπος, ο φιλοσοφημένος άνθρωπος, ο άνθρωπος της εσωτε­ρικής ευαισθησίας αλλά και της δημιουργικής αυτοκυριαρχίας.

Συνέχεια →

Η Γλωσσική ανεπάρκεια των μαθητών

Του Φώτη Σχοινά*

Αφορμή για το παρόν σημείωμα στάθηκε η δημοσίευση στη Χριστιανική της 1^ης Νοεμβρίου 2007 του υπομνήματος της Εταιρείας Λογοτεχνών Λεμεσού στον Πρόεδρο κ. Τ. Παπαδόπουλο, σχετικά με την αποτυχία των Κυπρίων μαθητών στις Παγκύπριες εξετάσεις στα Νέα Ελληνικά. Η γλωσσική επάρκεια των ελλαδιτών μαθητών δεν είναι καθόλου καλύτερη, ίσως μάλιστα είναι και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό χειρότερη. ‘Ισχυρίζομαι τούτο εξ αφορμής της εμπειρίας που έχω ως σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων της Μεσσηνίας.

Συνέχεια →