Το πανταχόθεν παραλήρημα της αναδιάρθρωσης του χρέους και η σκοπιμότητά του – Μέρος ΙΙ
Του Γιώργου Βαζάκα*
Συνέχεια από το Μέρος Ι…. Μια από τις πιο διαδεδομένες πρακτικές κερδοσκοπίας με ελληνικά ομόλογα τους τελευταίους μήνες είναι η «ανοιχτή πώληση» (short selling). H ανοιχτή πώληση είναι μια ταχτική πολύ γνωστή, σε όσους ξέρουν τη χρηματαγορά. Μια τεχνική που χρησιμοποιείται από τους επενδυτές, με σκοπό να κερδίσουν από την πτώση των τιμών περιουσιακών στοιχείων (μετοχές, ομόλογα, παράγωγα, κοκ). Και να πώς:
Οι επενδυτές δανείζονται περιουσιακά στοιχεία που δεν κατέχουν, από άλλους επενδυτές, τα πουλάνε και σε μεταγενέστερη χρονική στιγμή θα αναγκαστούν να τα αγοράσουν πάλι, για να τα επιστρέψουν στο δανειστή. Ο δανειστής δε διατρέχει κανένα κίνδυνο, γιατί θα πάρει πίσω τις μετοχές του συν μία μικρή απόδοση για τη διάρκεια που τις είχε δανείσει. Ο short seller («ανοιχτοπωλητής») ελπίζει να κερδίσει από την πτώση των τιμών των χρεογράφων, επωφελούμενος τη διαφορά στις τιμές μεταξύ ημερομηνίας αγοράς – πώλησης.
Με άλλα λόγια ο κερδοσκόπος με την ανοιχτή πώληση «σορτάρει» (στοιχηματίζει) ενάντια σε ένα περιουσιακό στοιχείο με δανεικά χρήματα, με την προσδοκία να κερδίσει, όταν η αξία του πάρει την κάτω βόλτα. Ή ένας κερδοσκόπος μπορεί «πουλήσει ανοιχτά» με το να δανειστεί το χρέος ενός κράτους σαν της Ελλάδας στην τρέχουσα τιμή του, με την ελπίδα να το πουλήσει αργότερα σε χαμηλότερη τιμή και να τσεπώσει τη διαφορά.
Για παράδειγμα: Την 1η Ιανουαρίου του 2010 εκτιμώ ότι τα ελληνικά διετή ομόλογα θα πάρουν την κάτω βόλτα, τους αμέσως επόμενους μήνες. Πάω σε μια τράπεζα όπως η Goldman Sachs ή η Deutsche Bank και δανείζομαι για έξι μήνες στην ονομαστική τους αξία, 10 εκατ. Ευρώ από το διετές ομόλογο του 2013 της ελληνικής κυβέρνησης, το οποίο εκείνη τη στιγμή πωλείται στη δευτερογενή αγορά στα 0,91 ευρώ. Για το δάνειο αυτό θα πρέπει να πληρώσω στην τράπεζα το επιτόκιο, που αναμένει να εισπράξει από το ομόλογο. Αν το επιτόκιο είναι γύρω στα 5% ετησίως, τότε για την περίοδο του δανείου αντιστοιχεί περίπου 2,5% ή 250.000 ευρώ.
Αμέσως πηγαίνω και πουλάω το ομόλογο στην αγορά για 0,91 ευρώ και έτσι εισπράττω 9,1 εκατ. ευρώ (0,91 ευρώ Χ 10 εκατ. Ευρώ σε ονομαστική τιμή ). Η πρόβλεψή μου επαληθεύεται το Μάιο, με την ονομαστική τιμή του διετούς ομολόγου να χάνει γύρω στο 26% της ονομαστικής αξίας του. Τότε αγοράζω ξανά το ομόλογο σε τιμή 0,67 ευρώ και πληρώνω 6,7 εκατ. ευρώ. Επιστρέφω το ομόλογο που έχω δανειστεί από την τράπεζα και της καταβάλλω επιπλέον τον τόκο των 250.000 ευρώ.
Το κέρδος μου, επειδή εκτίμησα σωστά την κατάσταση ήταν επομένως 2,15 εκατ. ευρώ. Δηλαδή τα 9,1 εκατ. ευρώ που πήρα πουλώντας τα ομόλογα, όταν δανείστηκα την 1η Ιανουαρίου, μείον τα 6,7 εκατ., που έπρεπε να πληρώσω για την επαναγορά τους μείον τις 250.000 ευρώ τόκο, που έπρεπε να πληρώσω στην τράπεζα για το εξάμηνο δάνειο.
Από τα παραπάνω καταδείχθηκε, πώς με την «ανοιχτή πώληση» κερδίζει κανείς από το μηδέν, χωρίς να έχει στην κατοχή του ούτε καν τα ομόλογα με τα οποία κερδοσκοπεί. Φυσικά δεν είναι ένα απλό ζήτημα το να πείσει κάποιος την τράπεζα να του δανείσει ομόλογα μιας κάποιας αξίας, για να τα «σορτάρει» στη δευτερογενή αγορά. Ούτε μπορεί να το κάνει ο οποιοσδήποτε. Θα πρέπει να έχει την απαραίτητη επιφάνεια και τις ευκόλως εννοούμενες διασυνδέσεις.
Όπως μπορεί να καταλάβει ο καθένας η τράπεζα, δηλαδή αυτός που δανείζει, είναι ο μόνος που σίγουρα δε χάνει. Αντίθετα, κερδίζει επί πλέον τόκους από αυτή τη διαχείριση των ομολόγων της. Γι’ αυτό οι μεγάλες τράπεζες, που κατέχουν τον κύριο όγκο των ελληνικών ομολόγων, ενισχύουν με κάθε τρόπο αυτού του τύπου την κερδοσκοπία. Έτσι κατορθώνουν να κερδίζουν, χωρίς να είναι αναγκασμένες να ξεφορτωθούν τα ομόλογα, που διαθέτουν, κοψοχρονιά. Επιπροσθέτως προσδοκούν ότι σε μια τελική αναδιάρθρωση χρέους, όταν κριθεί αναγκαίο και αναπόφευκτο, θα έχουν διασφαλίσει μεγάλες ανταποδόσεις από την εκποίηση της χώρας ακόμα κι αν αυτά τα ομόλογα υποστούν σημαντικό «κούρεμα».
Φαντασθείτε όμως τώρα τη χαρά του «σορτάκια», αν στη προσπάθειά του να «σορτάρει» κάποια ομόλογα έχει τις απαραίτητες πολιτικές διασυνδέσεις, ώστε να εξασφαλίσει δηλώσεις και κινήσεις, που θα δρομολογήσουν ένα καταιγισμό καθόδου των τιμών για τους συγκεκριμένους τίτλους. Και δεν είναι να απορεί κανείς, γιατί για το διετές π.χ. ομόλογο στις 17/4/2011 η επιτοκιακή του απόδοση εκτινάχθηκε σε λιγότερο από ένα μήνα σε απόδοση της τάξης του 25,95%;
Φυσικά οι απορίες λύνονται:
1) Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις του υπουργού οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε στις 14/4/2011, που πυροδότησαν το θόρυβο για επικείμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
2) Συντηρήθηκε αυτός ο θόρυβος από στελέχη, από οικονομικούς συμβούλους και στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης.
3) Ακολούθησε ένας ολόκληρος παγκόσμιος και πανελλήνιος βομβαρδισμός δηλώσεων, αναλύσεων, σχολίων, σεναρίων και αντιδηλώσεων σχετικά με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Είναι πασιφανέστατο ότι τίποτε από τα παραπάνω δεν ήταν τυχαίο. Όλα συνέβησαν, γιατί ευνόησαν το «σορτάρισμα» ελληνικών ομολόγων και μ’ αυτό τραπεζίτες, επιχειρηματίες, επενδυτές και πολιτικοί κέρδισαν εκατομμύρια, τη στιγμή που η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου ετοιμάζεται να πάρει νέα πρόσθετα μέτρα περικοπών, λιτότητας και ύφεσης.
Επομένως το «πανταχόθεν» παραλήρημα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, που μας κατακλύζει τελευταία, δεν αποσκοπεί στο να αναγκάσει την Ελλάδα σε άμεση αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά μ’ αυτό οι κερδοσκόποι και οι αγορές επιδιώκουν να πιέσουν το ΔΝΤ και κυρίως την Ε.Ε να προβεί σε πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη της Ελλάδας, ώστε να τους επιτρέψει να συνεχίζουν το παιχνίδι κερδοσκοπίας, που προαναλύσαμε. Ήδη το ΔΝΤ έχει ανακοινώσει επίσημα την πρόθεσή του να εντάξει την Ελλάδα στο μηχανισμό της Εκτεταμένης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης. Χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για τον τρόπο και τους όρους μιας τέτοιας κίνησης. Αναμένεται σύντομα και ίσως πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης τον Ιούνιο του 2011, κάτι ανάλογο να πράξει και η Ε.Ε. στα πλαίσια μια ενδεχόμενης επιμήκυνσης αποπληρωμής του υπάρχοντος δανείου των 110 δις. ευρώ της 8/5/2010. Και αυτό θα εμφανιστεί μάλλον ως επιβράβευση καλής διαγωγής της Ελλάδας προς την τρόικα, αλλά και επειδή αποδέχθηκε η χώρα μας τους όρους του συμφώνου του ευρώ και της «οικονομικής διακυβέρνησης», που ήδη προσυζητήθηκαν στην προσύνοδο της ευρωζώνης στις 11/3/2011 με βάση την οποία χάνεται μια για πάντα η εθνική κυριαρχία της χώρας και μετατρέπεται επίσημα σε διοικητική περιφέρεια των κεντρικών οργάνων της Ε.Ε.
Ο τόπος μας έχει δρόμο να διανύσει ακόμη μέχρι τον πάτο. Οι κερδοσκόποι, οι δανειστές και οι εκπρόσωποί τους ντόπιοι και ξένοι δεν έχουν πάρει ακόμη όλα, όσα επιδιώκουν να πάρουν. Αυτό το νόημα έχουν και οι συνεχείς δηλώσεις, που αποκλείουν την αναδιάρθρωση του χρέους για την Ελλάδα. Μήπως σ’ αυτό δε συνηγορούν και οι δηλώσεις της κ. Μαρία Φέκτερ, της υπουργού οικονομικών της Αυστρίας στις 27/4/2011: «Δεν είμαι φίλος μιας αναδιάρθρωσης του χρέους, γιατί θα άρει την πίεση από την ταχύτερη δυνατή εκτέλεση των μεταρρυθμίσεων και αυτό δεν είναι προς το συμφέρον μας… Ο καλύτερος τρόπος είναι να συνεχίσουμε να πιέζουμε για μεταρρυθμίσεις». Και αυτό που εννοεί με τις «μεταρρυθμίσεις» είναι αφενός η εκποίηση των πάντων και αφετέρου η υποβάθμιση της ζωής και της εργασίας των Ελλήνων σε αβίωτο βαθμό.
Να γιατί οι «μεταρρυθμίσεις»: Αξιοποίηση (διάβαζε εκποίηση) της δημόσιας περιουσίας, αποκρατικοποιήσεις (διάβαζε ξεπούλημα) κερδοφόρων επιχειρήσεων σε ιδιώτες» θα συνεχιστούν!… Να γιατί η λιτότητα, οι περικοπές και η ύφεση θα βαθύνουν, όσο δεν παίρνει άλλο!… Όχι γιατί το επιβάλλει η υπερχρέωση της Ελλάδας, αλλά γιατί θέλουν εξαιτίας της τα κυκλώματα των κερδοσκόπων και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι να απομυζούν τη χώρα. Νομίζω είναι σαφής πια η σκοπιμότητα του παραληρήματος της αναδιάρθρωσης!…
Κι ενώ τα αυτιά της ελληνικής κοινωνίας, της βυθισμένης σε πολιτικό ζόφο δονούνται από καταιγισμό μηνυμάτων περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, έσκασε προσφάτως και η είδηση της μυστικής σύσκεψης του Λουξεμβούργου 6/5/2011, όπου συμμετείχε και ο δικός μας κ. Παπακωνσταντίνου κι όπου «μπήκε στα σκαριά» συμφωνία για νέο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, δηλ. για νέο δάνειο, όπως ανέφερε ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ. Μένει να γίνουν γνωστές οι βασικές της λεπτομέρειες στον επόμενο κοντινό χρόνο. Παρομοίως δεν αιφνιδιάστηκε το Πανελλήνιο πληροφορούμενο από απόσπασμα συνέντευξης που έδωσε σε γαλλικό κανάλι ο κ. Ντομινίκ Σρος Καν, που το μετέδωσε ο Λάκης Λαζόπουλος στο «Αλ Τσαντήρι» στις 3/5/2011, ότι δηλ. ο κ. Παπανδρέου από το Νοέμβριο – Δεκέμβριο του 2009 συναποφάσισε με τον κ. Ντομινίκ υπογείως την προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ., ενώ επίσημα τότε εναντιωνόταν σε τέτοια επιλογή.
Άραγε εκτός απ’ αυτά τα συγκλονιστικά, ενδεικτικά τελευταία μεγάλα ψέματα κι όσα άλλα προηγήθηκαν από την «κυβερνησάρα» μας με ποια διάθεση να δείξει αυτός ο λαός μας την κάποια εμπιστοσύνη στους έχοντες την ευθύνη αυτού του τόπου; Εντωμεταξύ τα αδιέξοδα συσσωρεύονται. Όλοι οι υπεύθυνοι γι’ αυτά μεθοδεύουν απροσδιόριστες ακόμη λύσεις, για να μακροημερεύσουν οι ίδιοι κι ας εξουθενωθούν οι εργαζόμενοι κι ας ρημαχτεί η χώρα. Πολλά θα δούμε από εδώ και πέρα. Θα εμφανίσουν στον κοινωνικά ηθικά και πολιτικά εξουθενωμένο λαό μας διάφορα: προσφυγή στις κάλπες, εκλογικούς εκβιασμούς του τύπου: «Ή δέχεσθαι όσα μέτρα με παραμονή στο ευρώ, ή επανέρχεται η δραχμή και χρεοκοπεί η χώρα». Το διατυμπανίζουν εντόνως τα σούργελα της επίσημης προπαγάνδας τελευταία, χωρίς όμως να μας εξηγούν, ότι η πατρίδα από το 1974 μέχρι την είσοδο της στο ευρώ εβίωσε δώδεκα υποτιμήσεις της δραχμής, χωρίς όμως να οδηγηθεί σε χρεοκοπία, όπως τώρα με το ευρώ. Και το σενάριο που αριστοτεχνικά σχεδιάζουν βέβαια είναι η συναίνεση των κορυφών του πολιτικού συστήματος. Αυτό αποσκοπεί όχι απλά στην εύρεση συνενόχων αλλά στην πολιτική νομιμοποίηση μιας εκτροπής που θα επιτρέψει την ακόμη πιο ανάλγητη και πιο καταστροφική εφαρμογή των επιταγών της τρόικας.
Στο σημείο αυτό μεταφέρω αυτούσιες τις απόψεις ενός οικονομολόγου αναλυτή, αμερόληπτου και αντικειμενικού ως προς το πρόβλημα του χρέους, πρωτεργάτη στη συγκρότηση μιας πνευματικής – πολιτικής συλλογικότητας για τη σωτηρία του λαού και της χώρας της: ΣΕΙΣΑΣΘΕΙΑΣ, που τις θεωρώ σημαδιακές για τις τρέχουσες εξελίξεις.
Προειδοποιεί λοιπόν ο οικονομολόγος: «Βρισκόμαστε ουσιαστικά στις παραμονές μια εκλογικής αναμέτρησης – όποτε αυτή κι αν γίνει, που ενδεχομένως θα επιβάλει μια δικτατορία του χρηματιστικού κεφαλαίου. Μόνο που η ανοιχτή αυτή δικτατορία δεν έχει ανάγκη να επιβληθεί με κάποιους περίεργους ένστολους με κάγκελα στο μανίκι και άρματα μάχης στους δρόμους. Ούτε πηγάζει μόνο από εσωτερικές εθνικές αναγκαιότητες. Υπάρχουν δυστυχώς ευυπόληπτοι ακαδημaϊκοί, υπεραρκετοί γιάπηδες της οικονομίας και της πολιτικής και επίιδοξοι σωτήρες της ημεδαπής και της αλλοδαπής, που στο όνομα της τάξης και της «κομματοκρατίας», και φυσικά για το καλό μας και με τις πλάτες της Ε.Ε. και του ΔΝΤ είναι απολύτως πρόθυμοι να αναλάβουν το «θεάρεστο έργο» κατάλυσης ακόμη και των τελευταίων ελευθεριών προκειμένου «να σωθεί η πατρίς».
Κι εμείς οι άνθρωποι του μόχθου θα συνεχίσουμε να λέμε το: «Άσε να δούμε πρώτα τι θα γίνει και ύστερα βλέπουμε…». Θα τους αφήσουμε; Θα τους αφήσουμε να μετατρέψουν σε κρανίου τόπο τη χώρα μας; Θα τους αφήσουμε να στερήσουν κάθε ελπίδα για εμάς, τα παιδιά και τα εγγόνια μας; Θα τους αφήσουμε να εξαργυρώνουν το μόχθο μας στα ταμεία των τοκογλύφων και της ληστοσυμμορίας που κυβερνά την Ελλάδα και την Ευρώπη; Τι θα πούμε στις μελλοντικές γενιές, όταν στο δικαστήριο της ιστορίας μας ρωτήσουν γιατί επιτρέψατε αυτή την καταστροφή να συντελεστεί; Τι θα τους πούμε; Βλέπαμε πού πάμε , αλλά δεν ξέραμε τι να κάνουμε;
Αυτός που από φόβο ή αδυναμία προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ότι δεν υπάρχει άλλη λύση, τι περιμένει να συμβεί, για να πει: «Φτάνει πια»; Να χυθεί αίμα; Να ζήσει την εξαθλίωση και τη χρόνια ανεργία, που ζουν σήμερα οι μισοί εργαζόμενοι στην Ελλάδα; Να δει την οικογένειά του να σκαλίζει στα σκουπίδια για ένα πιάτο φαγητό; Να βρεθεί στη δύσκολη θέση να προσπαθεί να επιβιώσει από τα συσσίτια της ενορίας; Να ζήσει τις κατασχέσεις σπιτιού και οικοσκευής, όταν δε θα έχει να πληρώσει το δάνειο στην τράπεζα; Να καταντήσει να εκλιπαρεί για μια δουλειά του ποδαριού, ώστε να εξασφαλίσει ένα λειψό μεροκάματο; Να βρεθεί στη ανάγκη να βγάλει τα παιδιά του ή τη γυναίκα του στο πεζοδρόμιο, γιατί δε θα μπορεί να κάνει αλλιώς. Να δει το παιδί του ή κάποιο άλλο εντελώς προσφιλές του πρόσωπο να πεθαίνει στα χέρια του, γιατί κανένα ιδιωτικοποιημένο νοσοκομείο δε θα δέχεται ανασφάλιστους;
Μην κοιτάτε δεξιά ή αριστερά. Δεν υπάρχει κανένας που θα μας λύσει το πρόβλημα. Μόνο εμείς οι ίδιοι έχουμε τη δύναμη να το πετύχουμε. Είναι δική μας αποκλειστική υπόθεση. Κανενός σωτήρα ή κόμματος που νοιάζεται μόνο για την ψήφο μας. Αρκεί ο καθένας μας χωριστά και όλοι μαζί να διεκδικήσουμε την αξιοπρέπειά μας, που μας έχουν στερήσει τόσα χρόνια και να απαντήσουμε στο ερώτημα: Θα τους αφήσουμε;…
* Ο Γιώργος Βαζάκας είναι εκπαιδευτικός.
ΠΗΓΗ: Δευτέρα, 23 Μαΐου 2011, http://seisaxthia.blogspot.com/2011/05/blog-post_3849.html
