Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ:

Η κατάσταση είναι σοβαρή. Ο χρόνος του παιχνιδιού έχει λήξει. Το βιοτικό μας επίπεδο ίσως μειωθεί, αλλά τα παιδιά μας θα ζήσουν καλύτερες ημέρες. Μέρος Ι 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Έχοντας την άποψη ότι, η «παραπλάνηση» ενός ολόκληρου λαού είναι ένα πολύ σοβαρό αδίκημα (πόσο μάλλον η γελοιοποίηση), θεωρούμε πως ο χειρισμός των δημοσίων υποθέσεων γίνεται κατά κανόνα ανεξέλεγκτα, κυρίως επειδή δεν είναι υποχρεωτική η τήρηση των προεκλογικών δεσμεύσεων εκ μέρους των πολιτικών – δυστυχώς, με την ανοχή των Πολιτών των χωρών τους.

Περαιτέρω, είναι δύσκολο να συμπεράνουμε εάν έχουν έλθει ακόμη τα χειρότερα – τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Εν τούτοις γνωρίζουμε με σαφήνεια ότι, οι προϋποθέσεις για επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομίας είναι εδώ – όχι μόνο δεν έχουν εκλείψει δηλαδή, αλλά συνεχίζουν να συσσωρεύονται διαχρονικά. Δυστυχώς όλες οι «ανισορροπίες», οι οποίες μας οδήγησαν στην «κρίση των κρίσεων», δεν έχουν σε καμία περίπτωση αντιμετωπισθεί από τα κράτη, αφού:

(α)  Τα ελλείμματα (πλεονάσματα) στα εμπορικά ισοζύγια μεγάλων ή μικρότερων χωρών παραμένουν ως είχαν: τεράστια. Ισχυρά εξαγωγικά κράτη, όπως για παράδειγμα η Γερμανία και η Κίνα, στηριζόμενα στην «πολεμική» μηχανή τους (στους εκατομμύρια απόλυτα ελεγχόμενους και πειθαρχικούς εργαζομένους που μόνο αυτές οι δύο χώρες διαθέτουν), «παράγουν» μεγάλα πλεονάσματα – ενώ τα ελλείμματα των Η.Π.Α., καθώς επίσης πολλών άλλων χωρών, διευρύνονται συνεχώς.

(β)  Η υπερχρέωση σχεδόν του συνόλου των δυτικών οικονομιών, παραμένει σε εξαιρετικά επικίνδυνα επίπεδα. Ειδικά στις Η.Π.Α., το δημόσιο χρέος έχει ανέλθει σε ένα ύψος, το οποίο είναι μάλλον μη διατηρήσιμο. Παράλληλα, οι πάσης φύσεως αγορές εμπορευμάτων (ενέργεια, πρώτες ύλες, τρόφιμα κλπ), συνεχίζουν την ανοδική πορεία τους – αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις και προκαλώντας εξεγέρσεις στις φτωχότερες περιοχές του πλανήτη. 

(γ)  Οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να προβούν σε περαιτέρω «απομειώσεις» στοιχείων του ενεργητικού τους. Εκτός αυτού, η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση των μεγαλυτέρων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τις «χρηματιστηριακές» επενδύσεις, σε συνδυασμό με τον κίνδυνο που αποτελούν για το «σύστημα» τόσο η τεράστια αγορά των παραγώγων (600 τρις $, έναντι 60 τρις $ παγκοσμίου ΑΕΠ), όσο και η χωρίς αντίκρισμα ρευστότητα, δεν έχουν ακόμη αντιμετωπισθεί.        

(δ)  Η αναδιανομή των εισοδημάτων, προς όφελος των πλουσιοτέρων οικονομικών τάξεων, δυστυχώς εις βάρος κυρίως της μεσαίας τάξης, καθώς επίσης υπέρ των αναπτυσσομένων κρατών («κατά» των ανεπτυγμένων), συνεχίζει την καταστροφική της πορεία – ενώ ο συναλλαγματικός πόλεμος «μαίνεται», παράλληλα με τα απίστευτα «παιχνίδια των κερδοσκόπων».  

(ε)  Η Πολιτική φαίνεται να έχει χάσει εντελώς την «πρωτοκαθεδρία» της, αφού η οικονομική εξουσία (Καρτέλ), ευρίσκεται αναμφίβολα σε τροχιά «κατάληψης» της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Ταυτόχρονα, «πριμοδοτείται» σκόπιμα ο εσωτερικός εμφύλιος πόλεμος, μεταξύ των κοινωνικών ή/και επαγγελματικών, ομάδων – παράλληλα με τον εξωτερικό, μεταξύ «ομόρων» κρατών (Ευρωζώνη κλπ).

(στ) Από την πλευρά της προσφοράς η «ανεργία καλπάζει», ενώ σε πολλές χώρες υφίστανται «διογκωμένοι» κλάδοι, οι οποίοι πολύ σύντομα θα περιορισθούν – με εξαιρετικά δυσμενή επακόλουθα για την απασχόληση. Ταυτόχρονα, απαιτείται η μετεκπαίδευση πολλών εκατομμυρίων εργαζομένων – η απόκτηση δηλαδή εκ μέρους τους νέων, «ευέλικτων» επαγγελματικών δεξιοτήτων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες καινούργιων οικονομικών κλάδων.

Επομένως, τρία ολόκληρα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η κατάσταση συνεχίζει να είναι εκτός ελέγχου – χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι επίκειται «η συντέλεια του κόσμου». Τα οικονομικά ρίσκα είναι το ίδιο μεγάλα και πολύπλοκα, ενώ ευρισκόμαστε πολύ μακριά από μία φυσιολογική, υγιή ανάπτυξη.

Η άποψη τώρα που εκφράζεται από κάποιους οικονομολόγους, η οποία θεωρεί σαν μοναδική λύση την «εκδίωξη» της Γερμανίας από τη ζώνη του Ευρώ (υιοθέτηση ενός δικού της νομίσματος, το οποίο θα είχε ως αποτέλεσμα την ανατίμηση του – με το Ευρώ των υπολοίπων να υποτιμάται εξυγιαντικά, συνεισφέροντας στην πληθωριστική μείωση των χρεών τους, στην αύξηση των εξαγωγών τους, όπως επίσης στον περιορισμό των αντίστοιχων γερμανικών), σε συνδυασμό με την «απομόνωση» ή έστω με τον «περιορισμό» της Κίνας, είναι μάλλον αδύνατον να εφαρμοσθεί πρακτικά.

Φυσικά υπάρχει μία εναλλακτική λύση για την Ευρώπη, η οποία δεν είναι άλλη από τη πολιτική της ένωση – δηλαδή, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Όμως είναι δύσκολο να την αποδεχθεί η Γερμανία, παρά το ότι κινδυνεύει να καταρρεύσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα – οπότε παραμένει υφιστάμενο το ευρωπαϊκό αδιέξοδο, ενώ η τελική «μάχη της Ευρωζώνης» θα δοθεί στην Ισπανία, για την οποία δυστυχώς «θυσιάσθηκε» η δύστυχη Πορτογαλία (όπως συνήθως συμβαίνει, με τη βοήθεια του «κατ’ εντολή» παραιτηθέντος πρωθυπουργού της).     

Ολοκληρώνοντας, ειδικά όσον αφορά τις Η.Π.Α. και την πρόσφατη υποβάθμιση των προοπτικών της Οικονομίας της από την S&P, επιθυμούμε να επιστήσουμε την προσοχή στο ότι μία χώρα, η οποία έχει τη δυνατότητα να εκδίδει δικό της νόμισμα (κάτι που δυστυχώς απώλεσε η Ελλάδα, σαν αντάλλαγμα για τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη και τον ανεύθυνο υπερδανεισμό της με χαμηλά επιτόκια), δεν χρεοκοπεί εύκολα – αφού έχει τη διέξοδο του (υπέρ)πληθωρισμού (ο καπιταλισμός οδηγεί πάντοτε στο δίλημμα «πληθωρισμός ή χρεοκοπία;»).   

Πολύ περισσότερο οι Η.Π.Α. οι οποίες, διαθέτοντας το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, πληρώνουν σε δολάρια τις εξωτερικές υποχρεώσεις τους – επομένως, απλά «τυπώνουν αφειδώς» νέα χρήματα, χωρίς κόστος, αναλαμβάνοντας φυσικά τον κίνδυνο του πληθωρισμού (ή επιδιώκοντας τον, όσον αφορά τη Wall Street – την ιδιοκτήτρια δηλαδή των περιουσιακών στοιχείων της υπερδύναμης).

Κατά την άποψη μας, ο στόχος της «υποβάθμισης» των Η.Π.Α. εκ μέρους της S&P δεν ήταν άλλος από την ενδυνάμωση της αξιοπιστίας των αμερικανικών εταιρειών αξιολόγησης (την οποία έχουν απολέσει στην Ευρώπη), έτσι ώστε να συνεχίσουν «πειστικά» την επίθεση τους στην Ευρωζώνη. Ταυτόχρονα, διευκολύνεται ουσιαστικά η υπερδύναμη στα πληθωριστικά σχέδια της, με τη βοήθεια των οποίων θα επιχειρηθεί σύντομα η επόμενη, μεγάλη «κλοπή» των δανειστών της (Κίνα, Ιαπωνία, Ευρώπη κλπ).

                

Η ΕΛΛΑΔΑ

 

Όπως έχουμε πολλές φορές αναφέρει, είμαστε σχεδόν πεπεισμένοι σε σχέση με το ότι, η Ελλάδα αντιμετωπίζει τα συγκριτικά μικρότερα οικονομικά προβλήματα, μεταξύ των δυτικών κρατών – όπως επίσης τα πλέον «προσιτά» στην επίλυση τους (υπό την προϋπόθεση βέβαια μίας σωστής διακυβέρνησης). Γνωρίζοντας πως το συνολικό χρέος μας (δημόσιο και ιδιωτικό), είναι από τα χαμηλότερα στις ανεπτυγμένες Οικονομίες, καθώς επίσης ότι η Ελλάδα οδηγήθηκε στην αδυναμία πληρωμών κυρίως από διαχειριστικά σφάλματα των ιθυνόντων της, πιστεύουμε ότι, εάν η (όποια) κυβέρνηση μας κατόρθωνε

(α)  να δημιουργήσει έγκαιρα ένα σταθερό, ορθολογικό «επενδυτικό-λειτουργικό πλαίσιο», για το οποίο δεν χρειάζονται χρήματα, αλλά θέληση για πραγματικές αλλαγές – οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και, κυρίως, πολιτισμικές (το να ψηφίζονται συνεχώς νέοι νόμοι ή να λαμβάνονται πολύπλοκα μέτρα τα οποία, αφενός μεν δεν εφαρμόζονται στην πράξη, αφετέρου επιβαρύνουν δυσανάλογα τον κρατικό «μηχανισμό», αντί να απλοποιούν τις διαδικασίες και να έχουν πρακτικά αποτελέσματα, είναι ότι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μία χώρα),    

(β)  να περιορίσει τις ανεξέλεγκτες δημόσιες δαπάνες, αυξάνοντας παράλληλα την παραγωγικότητα των εργαζομένων (ιδίως των κρατικών «λειτουργών»), έτσι ώστε να ισοσκελισθεί ο προϋπολογισμός,

(γ)  να «δαμάσει» το εξωτερικό ισοζύγιο, περιορίζοντας τις εισαγωγές και αυξάνοντας τις εξαγωγές, με τη βοήθεια της σωστής, υπεύθυνης καθοδήγησης των καταναλωτών και επιχειρηματιών της,

(δ)  να απαιτήσει την πληρωμή των οφειλών της Γερμανίας (πολεμικές αποζημιώσεις και κλοπές των ναζί), προβαίνοντας ακόμη και σε συμψηφισμό των απαιτήσεων της,

(ε)  να προβεί άμεσα σε μακροπρόθεσμο διακανονισμό του δημοσίου χρέους της, με χαμηλό επιτόκιο, καθώς επίσης 

(στ)  να ανακτήσει επιτέλους την εμπιστοσύνη των Πολιτών της, «εγκαθιστώντας» ένα ουσιαστικό Κράτος Δικαίου – το οποίο θα της επέτρεπε εναλλακτικά την «εθνικοποίηση» ενός μεγάλου μέρους του δημοσίου χρέους της, με την έκδοση ομολόγων κατά το παράδειγμα της Ιαπωνίας (εσωτερική χρηματοδότηση),   αφενός μεν θα λύναμε πολύ γρήγορα τα προβλήματα μας, προφανώς χωρίς καμία «ΔΝΤ-βοήθεια», αφετέρου η Ελλάδα θα γινόταν μία από τις καλύτερες χώρες του κόσμου. Όπως τεκμηριώνεται από τον Πίνακα Ι, οι «αδυναμίες» μας σε σχέση με πολλές άλλες χώρες είναι τεράστιες – γεγονός όμως που σημαίνει ότι, έχουμε πολύ μεγάλες δυνατότητες «αντιστροφής της τάσης». 

 

ΠΙΝΑΚΑΣ I: Εργαζόμενοι, ΑΕΠ σε δις $, εξαγωγές και εργαζόμενοι ανά εξαγωγές (παραγωγικότητα)

 

* 2007 σε δις $ , f.o.b.

Πηγή: ip, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 

Σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες που αναφέρονται στον Πίνακα I, υστερούμε εντελώς αδικαιολόγητα τόσο στις εξαγωγές, όσο και στην παραγωγικότητα των εργαζομένων μας. Ακόμη και η Πορτογαλία, με τα ελάχιστα σχετικά μέσα που διαθέτει,  πόσο μάλλον με τη θέση που βρίσκεται, έχει διπλάσιες εξαγωγές από εμάς (περί τα 50 δις $). Οι δυνατότητες της Ελλάδας λοιπόν είναι αναμφίβολες – αρκεί, κατά την άποψη μας, να «αποκατασταθεί» η κοινωνική δικαιοσύνη.    

Διαφορετικά, εάν δηλαδή δεν λειτουργήσει άμεσα στην Ελλάδα ένα Κράτος Δικαίου, το οποίο θα ξεκινούσε, όπως οφείλει, με την «τιμωρία» όλων αυτών που οδήγησαν την πατρίδα τους στη χρεοκοπία, πως είναι δυνατόν να περιμένει κανείς την ενεργή, «συνειδησιακή» συμμετοχή των Ελλήνων Πολιτών, στην επίλυση των προβλημάτων της χώρας τους;

 

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 20. Απριλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com      

 

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2333.aspx

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ