Ο εξοβελισμός των Φυσικών Επιστημών από το «Νέο Λύκειο» στοχεύει στην εκμηδένιση της μορφωτικής δυνατότητας των λαϊκών στρωμάτων
Του Νίκου Γαλάνη*
Οι φυσικές επιστήμες από την αρχή της εμφάνισής τους επέδρασαν καταλυτικά στην ανάπτυξη των κοινωνικών παραγωγικών δυνάμεων, δηλαδή βοήθησαν στην ταχύτερη εξέλιξη των μέσων παραγωγής (μηχανές, εργαλεία κ.α.) και στη συσσώρευση μιας παραγωγικής πείρας, από τον άνθρωπο στην κατεύθυνση της διασφάλισης ποιοτικότερων όρων διαβίωσης.
Η επίδραση τους όμως δε σταματά μόνο στο επίπεδο του οικοδομήματος της κοινωνίας, αλλά διαχέεται σε όλους τους τομείς και εκφάνσεις του εποικοδομήματος.
Η επιστημονική μέθοδος και ανάλυση των φυσικών επιστημών (υπόθεση, πείραμα, επιβεβαίωση) μπόλιασε και τροφοδότησε όλες τις άλλες επιστήμες, δίνοντάς τους όλα εκείνα τα θεωρητικά και πρακτικά εργαλεία, με τα οποία οδηγήθηκαν σε μια πορεία εμβάθυνσης της γνώσης, δηλαδή σε μια πληρέστερη προσέγγιση της ενότητας και πολυπλοκότητας του υλικού κόσμου που υπάρχει αντικειμενικά.
Αποτέλεσμα αυτής της αλληλεπίδρασης ήταν το ξεπέρασμα της μεταφυσικής ερμηνείας του κόσμου, καθώς και η γέννηση του διαλεκτικού υλισμού, δηλαδή της επαναστατικής κοσμοθεωρίας που μελετά τους γενικούς νόμους κίνησης και ανάπτυξης του φυσικού και κοινωνικού κόσμου, όπως επίσης και την αντανάκλασή τους στην ανθρώπινη γνώση.
Καθώς λοιπόν η ανθρώπινη γνώση αντανακλά τον πραγματικό κόσμο, δε μπορεί παρά να αναπτύσσεται κάτω από την επίδραση των νόμων της λειτουργίας του φυσικού και κοινωνικού κόσμου. Με αυτή την έννοια η μελέτη και η κατανόηση των νόμων που διέπουν πρωταρχικά το φυσικό κόσμο είναι απαραίτητη προϋπόθεση και για την ανάλυση των νόμων που διέπουν τον κοινωνικό κόσμο, αφού αυτός είναι η ανώτατη μορφή εξέλιξης του υλικού κόσμου. Ακολουθώντας έτσι την επιστημονική μεθοδολογία, ο άνθρωπος όχι μόνο κατανοεί τον κόσμο μέσα στον οποίο ζει, αλλά μπορεί να τον υποτάσσει και να τον αναπτύσσει προς τις κατευθύνσεις που υπηρετούν την κοινωνική εξέλιξη και την ανθρώπινη πρόοδο.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, κάθε προοδευτική κοινωνική δύναμη, αναγνωρίζοντας την παραπάνω συμβολή των φυσικών επιστημών, πρέπει να προτάσσει την πλατιά διδασκαλία τους σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης. Γιατί αυτή αφυπνίζει τη συνείδηση, δίνει τη δυνατότητα της ερμηνείας των φαινομένων, της καλλιέργειας της κριτικής σκέψης και του στοχασμού.
Η διδασκαλία δηλαδή των φυσικών επιστημών είναι εκείνη που εξοπλίζει τους μαθητές με τις απαιτούμενες γνώσεις, οι οποίες θα τους επιτρέψουν την ένταξή τους στην κοινωνία με όρους αναζήτησης της αιτιότητας της ποικιλομορφίας των φυσικών και κοινωνικών φαινομένων. Με αυτόν τον τρόπο, αποδυναμώνεται το πρότυπο της σκέψης που επιβάλλει η κυρίαρχη αστική τάξη, το οποίο δεν αναζητά την αιτιότητα ούτε τη σύνδεση των φαινομένων, αλλά απεναντίας κατευθύνει στην παθητική αποδοχή όλων των ιδεολογημάτων και αξιών της αστικής κυριαρχίας, με αποτέλεσμα την κοινωνική απόρριψη και περιθωριοποίηση των πολλών.
Στο «Νέο Λύκειο» που σχεδιάζεται, εξοβελίζεται η διδασκαλία των φυσικών επιστημών και συγκεκριμένα:
Ø Στην Α’ του Λυκείου τα μαθήματα της Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας ενοποιούνται σε ένα μάθημα. Ακολουθείται έτσι η κατεύθυνση του υποβαθμισμένου Αγγλοσαξονικού σχολείου, όπου οι φυσικές επιστήμες έχουν ως μοναδικό διδακτικό σκοπό την εκλαΐκευση ορισμένων φαινομένων του φυσικού κόσμου κι όχι τη συστηματική μελέτη των αιτίων που τα γεννούν και τα αναπτύσσουν καθώς και την αλληλοσύνδεσή τους στα πλαίσια της άρρηκτης ενότητας του υλικού κόσμου.
Ø Στη Β’ του Λυκείου απουσιάζει εντελώς η διδασκαλία των φυσικών επιστημών από τη Θεωρητική Ενότητα (Κατεύθυνση Β), ενώ ακόμα και στη Θετική Ενότητα (Κατεύθυνση Α) η διδασκαλία τους υποβαθμίζεται, με το κατ’ επιλογήν μάθημα. Ένα μάθημα δηλαδή που αποτελεί μορφωτικό θεμέλιο υποβαθμίζεται, αποπροσανατολίζοντας τους μαθητές. Έτσι η γνώση αντικαθίσταται από την αποσπασματική πληροφορία την οποία έρχονται να υπηρετήσουν τα νεφελώδη προγράμματα που αφορούν στις ξένες γλώσσες.
Ø Τέλος, στη Γ’ του Λυκείου ενισχύεται περαιτέρω ο εξοστρακισμός των φυσικών επιστημών, αφού ακόμα λιγότεροι μαθητές θα είναι σε θέση να ακολουθήσουν τη Θετική Ενότητα, λόγω της συστηματικής υποβάθμισης της διδασκαλίας τους στις δύο προηγούμενες σχολικές τάξεις. Συνακόλουθα, η ελλιπής αφομοίωση των βασικών εννοιών των φυσικών επιστημών αναγκαστικά θα οδηγήσει στην αναζήτηση της εξωσχολικής βοήθειας του φροντιστηρίου και του ιδιαιτέρου, δηλαδή στην αύξηση της παραπαιδείας. Συνεπώς ενισχύονται οι ταξικοί φραγμοί στη γνώση που οδηγούν στη μαθητική απόρριψη και κοινωνική περιθωριοποίηση των μαθητών από τα χαμηλά στρώματα.
Είναι λοιπόν προφανές ότι ο εξοβελισμός των Φυσικών Επιστημών από το «Νέο Λύκειο» έρχεται να συμπληρώσει το παζλ των στυγνά αντιλαϊκών μέτρων και να περιορίσει τη μορφωτική δυνατότητα των πλατιών εργατολαϊκών στρωμάτων να ερμηνεύσουν το φυσικοκοινωνικό κόσμο, καθηλώνοντάς τους έτσι σε μια υποτακτική συμπεριφορά.
Απέναντι σε αυτή την αντιδραστική – από κάθε άποψη – κατεύθυνση οφείλουμε να αντισταθούμε, με ένα ενιαίο διεκδικητικό αγώνα, που θα συσπειρώνει τόσο τους άμεσα ενδιαφερομένους (καθηγητές, μαθητές, γονείς), όσο και το σύνολο των εργαζομένων. Γιατί η κατοχύρωση των λαϊκών μορφωτικών, εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων απαιτεί – πρώτα απ’ όλα – αφυπνισμένη συνείδηση και ενωτική πάλη.
* Ο Νίκος Γαλάνης είναι Χημικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης, Μέλος της Αγωνιστικής Παρέμβασης Εκπαιδευτικών Ν. Ηρακλείου
ΠΗΓΗ: 13-4-2011, http://www.alfavita.gr/artro.php?id=29370
