Χωρίς σχολικά βιβλία;

Του Γιώργου Καββαδία

Η κατάργηση του Οργανισμού Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ) λίγο πριν αποχαιρετίσουμε το 2010 αποτελεί έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των μέτρων που πλήττουν τη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση. Είναι γνωστό βέβαια, χωρίς επαρκείς διευκρινίσεις, ότι το διδακτικό υλικό από εδώ και πέρα θα αποστέλλεται από φορέα, Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, που θα προκύψει από τη μετεξέλιξη του Ερευνητικού Ακαδημαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών, χωρίς καμιά πρόβλεψη για την τύχη του συγκεκριμένου φορέα μετά τη λήξη της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ) το 2013.

Και το κυριότερο είναι ότι δεν έχει διευκρινιστεί αν τα βιβλία θα τυπώνονται ή θα διακινούνται με ευθύνη του συγκεκριμένου φορέα ή αν θα εκχωρηθούν.

Είναι προφανές ότι ανοίγει «πεδίον δόξης» και δράσης «λαμπρόν» για ιδιωτικά συμφέροντα. Ακόμη μεγαλύτερο θα είναι το βάρος αν η ηλεκτρονική διακίνηση και η έντυπη αναπαραγωγή των συγγραμμάτων περάσει στα ίδια τα σχολεία. Κι αυτό γιατί δεν έχουν επαρκείς πόρους. Οπότε τη δαπάνη της αγοράς βιβλίων αργά ή γρήγορα θα κληθούν να αναλάβουν οι γονείς. Και το οικονομικό κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι είναι τώρα.

Γιατί είναι αλήθεια ότι ο ΟΕΔΒ έχει πετύχει με ελάχιστο προσωπικό να εκδίδει και να αποστέλλει 1.200 τίτλους βιβλίων, 45 εκατομμύρια αντίτυπα με μέσο κόστος παραγωγής ανά βιβλίο τα 70 ή 80 λεπτά! Όλη αυτή η δραστηριότητα κοστίζει 26 εκατομμύρια ευρώ, όσο περίπου και η διαφημιστική καμπάνια για τα έργα του ΕΣΠΑ! Και είναι ηλίου φαεινότερον ότι ουδείς ιδιωτικός φορέας μπορεί να πετύχει τέτοιες τιμές.

Όλα αυτά τα μέτρα δεν εντάσσονται απλώς σε μια λογική εξοικονόμησης πόρων. Αποτελούν την εξειδίκευση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης για ένα σχολείο φτηνό και πλήρως υποταγμένο στην αγορά. Ένα σχολείο όπου η «γνώση» από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε εμπόρευμα. Σ' αυτό το σχολείο οι νέες τεχνολογίες εμφανίζονται ως πανάκεια, ως το μαγικό ραβδί που λύνει όλα τα προβλήματα.

Πέρα από τους ποικίλους άλλους κινδύνους ενεδρεύει ο κίνδυνος της πλήρους εξάρτησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας από ψηφιακό υλικό. Έτσι τα σχολικά βιβλία, ανεξάρτητα από τις ενστάσεις για το περιεχόμενο και την ποιότητά τους, υποβαθμίζονται. Το χειρότερο είναι ότι διασπάται ο ενιαίος χαρακτήρας των προγραμμάτων σπουδών, που δεν προβλέπουν τη συγγραφή και τη διανομή των σχολικών βιβλίων, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα διαφοροποιημένο σχολείο, ανοικτό και ευέλικτο στις ορέξεις της αγοράς.

Όσο κι αν ηχεί ωραία σε πολλούς το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης των σχολικών βιβλίων, η αλήθεια είναι ότι προάγει την αμάθεια και τη χρησιμοθηρική στάση απέναντι στην παιδεία. Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, τα βιβλία πρέπει να επιστρέφονται, «ώστε να επαναχρησιμοποιούνται από τους μαθητές κατά το επόμενο σχολικό έτος ή να πηγαίνουν για πολτοποίηση». Είναι σαφές ότι διαμορφώνεται μια αντίληψη στους μαθητές ότι το βιβλίο μετά τη λήξη της σχολικής χρονιάς είναι άχρηστο. Και ότι είναι χρήσιμη η ανακύκλωση, η πολτοποίησή του!

ΠΗΓΗ: 15/01/2011 – 10:06, http://www.alfavita.gr/artro.php?id=19905