A. Αρχικά παίζει ρόλο το περιβάλλον(χώρος και χρόνος), μέσα στο οποίο λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα. Βρισκόμαστε μέσα στην πανδημία. Η υγειονομική κρίση λειτουργεί ως ψηφιακός επιταχυντής, της νέας (ψηφιακής) οικονομίας, αλλάζει όλη την οικονομία και τις εργασιακές σχέσεις. Μπορεί οι ντελιβεράδες να κέρδισαν το σεβασμό όλων όταν το Χειμώνα μετάφεραν τις παραγγελίες σε αντίξοες συνθήκες, ωστόσο η κοινωνία αντιμετώπιζε μάλλον με φιλανθρωπική διάθεση «τα παιδιά», αδιαφορώντας συχνά πυκνά για τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν. Ειδικά την περίοδο του χιονιά, ακούστηκαν σκόρπιες φωνές που καλούσαν τους πελάτες να μην παραγγέλνουν, αλλά κακά τα ψέματα, η κοινωνία δεν σήκωσε το βλέμμα, ούτε έδειξε εμπράκτως την αλληλεγγύη της. Οι εργαζόμενοι συνέχιζαν για 3 ευρώ την ώρα να «σερφάρουν» στο χιόνι, για να βγάλουν τα προς το ζην.
B. Το καλοκαίρι του 2021, λίγους μήνες μετά τον ανασχηματισμό, ο νέος Υπουργός Εργασίας, κ.Χατζηδάκης, φέρνει στη βουλή το νέο εργασιακό νομοσχέδιο. Στον νόμο πια(ν.4808/2021), κυριαρχεί η κατάργηση του 8ώρου, τα απλήρωτα δεκάωρα, η απελευθέρωση των απολύσεων, η ποινικοποίηση της απεργίας, το «φακέλωμα» των συνδικάτων, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Η κοινωνία έστω και μερικώς, αντιδρά. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι, πάνω από το 65% της κοινής γνώμης είναι αρνητικό ή επιφυλακτικό, απέναντι στον νέο νόμο. Το νομοσχέδιο περνάει από τη βουλή, αλλά η φθορά της κυβέρνησης είναι δεδομένη, ενώ η απομόνωσή της, στη βουλή είναι χαρακτηριστική(ο νόμος ψηφίστηκε μόνο από τους βουλευτές της ΝΔ).
Γ. Λίγο πριν τον αντεργατικό νόμο, ή κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα, ενώ αμέσως μετά, ψηφίζεται και το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που φορτώνει τις μελλοντικές γενιές, με περισσότερα από 70 δις ευρώ. Η λαϊκή περιουσία, το λαϊκό εισόδημα, οι εισφορές των εργαζομένων ετοιμάζονται να «κάνουν φτερά». Ο Πρωθυπουργός από την ΔΕΘ ανακοινώνει Gigabytes και ένα ψευτο-επίδομα 100 ευρώ για να παρακινήσει τους νέους να εμβολιαστούν και να προσληφθούν, δίνοντας λίγο πριν, μια ανεπαίσθητη αύξηση στον κατώτατο μισθό, ύψους 2%.
Δ. Το κύμα ακρίβειας που μαστίζει τη χώρα, μειώνει το εισόδημα κυρίως των φτωχότερων στρωμάτων. Την ώρα που οι μεγάλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας διαγκωνίζονται για την εύνοια της «μεσαίας τάξης», ένα νέο αναδυόμενο κοινωνικό στρώμα των επισφαλώς εργαζόμενων-ανέργων(άνεργοι, υποαπασχολούμενοι, «φτωχοί εργαζόμενοι», εργαζόμενοι στον πολιτισμό, αδήλωτοι εργαζόμενοι, μετανάστες κλπ) συγκροτούν μια τεράστια μάζα, που αν και δεν έχει συνεκτικά κοινωνικά χαρακτηριστικά(δεν αποτελεί «τάξη») συγκροτεί τελικά, την μεγάλη πλειοψηφία της νέας ελληνικής κοινωνίας, στην εποχή της πανδημίας.
Σε αυτό το περιβάλλον έρχεται το «ηλεκτρονικό τελεσίγραφο» της efood.
To θέμα ανακινείται από τα συνδικάτα και μέσω των κοινωνικών δικτύων, φτάνει παντού. Ξαφνικά, ένα πρωτόγνωρο κύμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης ξεσπάει και σαρώνει όλη την κοινωνία. Πρωταγωνιστές στα σχόλια, στο Facebook, είναι νέοι άνθρωποι αλλά και μεγαλύτεροι, που στο πρόσωπο των εργαζομένων, βλέπουν την ζοφερή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν καθημερινά, στους χώρους δουλειάς. Η κυβέρνηση παίρνει το μέρος της εταιρίας και δηλώνει ότι πρόκειται για επικοινωνιακό λάθος! Αρνείται ότι, ο νομός Χατζηδάκη, ευθύνεται για τις εξελίξεις αν και η νομοθεσία, την εκθέτει ανεπανόρθωτα. Μετά την υποχώρηση της εταιρίας δηλώνει μάλιστα ότι, δικαιώνεται από τις εξελίξεις! Στην πραγματικότητα, αυτό που φοβάται περισσότερο η κυβέρνηση, είναι να μην ανοίξει το ζήτημα της επισφάλειας στους χώρους δουλείας. Δίνει εντολή στα φιλικά της ΜΜΕ, να εξαφανίσουν την είδηση από τα δελτία. Οι εργαζόμενοι επιμένουν μέχρι τέλους και δικαιώνονται τελικά δίνοντας ένα ηχηρό «χαστούκι» σε κυβέρνηση και εργοδοσία.
Οι εργαζόμενοι κέρδισαν γιατί:
1. Λειτούργησαν αδιαμεσολάβητα, μακριά από τον γνώριμο, στείρο, κομματισμό. Σωματεία που θεωρητικά πρόσκεινται στην αναρχία και στο ΚΚΕ, συνενώνονται κάτω από τον κοινό στόχο, με κοινά αιτήματα. Χαρακτηριστικό είναι ότι, βασικό αίτημα των εργαζομένων, είναι η εφαρμογή του ν.4611/2019 που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
2. Στράφηκαν με εξωστρέφεια, προς την κοινωνία. Στα ΜΜΕ εμφανίζονται οι συνδικαλιστικές ηγεσίες που με ειλικρίνεια, αναδεικνύουν το δίκαιο των αιτημάτων, σπάζοντας και μέσω των κοινωνικών δικτύων, την γνωστή «υγειονομική ζώνη» των ΜΜΕ.
3. Οι εργαζόμενοι δεν υποχώρησαν και πήγαν μέχρι την τελική δικαίωση. Αρχικά η εταιρία προσπαθώντας να διασπάσει τον κλάδο, πρότεινε είτε την ανανέωση των τρίμηνων συμβάσεων(ορισμένου χρόνου), είτε το freelancing για όσους το «επιθυμούσαν». Οι εργαζόμενοι συνέχισαν τις κινητοποιήσεις ανάγκασαν την efood σε άτακτη υποχώρηση.
4. Οι εργαζόμενοι αντιλήφθηκαν ότι δίνουν μια μάχη για όλη την κοινωνία, για τα νέα παιδιά και τους εργαζόμενους του κοντινού μέλλοντος. Ουσιαστικά επρόκειτο για μια απεργία αλληλεγγύης για όλο το precariato.
5. Η κοινωνία έδειξε αντανακλαστικά, κόντρα σε εκείνους που πανηγυρίζουν για την κατάργηση της πάλης των τάξεων. Τα ενοποιητικά στοιχεία, η κοινότητα συμφερόντων και η αντίδραση στην «κινεζοποίηση» της εργασίας, παρακινούν νέους και μεγαλύτερους να φτάσουν στην απαεγκατάσταση της εφαρμογής από τα κινητά τους. Και αν αυτό φαντάζει ως το ελάχιστο ας μην αμελεί κανείς ότι το μήνυμα της νίκης (και η ελπίδα)ήδη έχει φτάσει παντού. Ένα «φτάνει πια με την εργασιακή ανασφάλεια» έχει κάνει την εμφάνισή του.
6. Ο απαξιωμένος γραφειοκρατικός κυβερνητικός συνδικαλισμός, ασθμαίνοντας τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις, με μια ανακοίνωση της «κακιάς ώρας». Το άγχος να μην έρθει στο προσκήνιο το ζήτημα της επισφάλειας στην εργασία, είναι προφανές. Οι εργαζόμενοι της efood και τα σωματεία τους πάνε απευθείας στην κοινωνία, παρακάμπτοντας την ΓΣΕΕ.
7.Οι εργαζόμενοι νικούν, γιατί η ταξική τους συνείδηση, προχωράει στο επόμενο επίπεδο. Αγώνας μέχρι τέλους. Ας μην υπάρχει φαγητό στο οικογενειακό τραπέζι, η νίκη είναι μονόδρομος. Το σύνθημα «ΔΕΝ ΘΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ, ΘΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ» είναι συγκλονιστικό και δείχνει εργαζόμενους αποφασισμένους να στηρίξουν τον εαυτό τους και τους συναδέλφους τους.
8. Οι εργαζόμενοι κινούνται θεσμικά. Τα συνδικάτα και η οργάνωση σε αυτά συντονίζει τις δράσεις των εργαζομένων. Την ώρα που η κυβέρνηση με το νόμο Χατζηδάκη από την 1.1.2022, προβλέπει το φακέλωμα και τον στραγγαλισμό των συνδικάτων, οι εργαζόμενοι καλούν τον κόσμο της εργασίας, να οργανωθεί και να διεκδικήσει. Τα συνδικάτα ως ανώτερος δημοκρατικός συμμετοχικός θεσμός, δείχνουν το δρόμο, για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας.
9. Οι εργαζόμενοι βάζουν ζήτημα κατάργησης του αντεργατικού νόμου Χατζηδάκη, αίτημα που αγκαλιάζει όλους τους εργαζόμενους. Αν συνέβησαν όσα συνέβησαν με τους εργαζόμενους στις ψηφιακές πλατφόρμες, για το ζήτημα του freelancing, ας σκεφτούμε τι μπορεί να συμβεί, όταν αρχίσουν εφαρμόζονται οι διατάξεις, για τις απλήρωτες υπερωρίες, την απελευθέρωση των απολύσεων και την ποινικοποίηση της απεργίαςκλπ. Η κυβέρνηση τρέμει τις εξελίξεις και γνωρίζει ότι ο Χειμώνας θα είναι «θερμός». Αυτό βεβαίως προϋποθέτει και την ετοιμότητα του κόσμου της εργασίας.
10. Τέλος, οι εργαζόμενοι νίκησαν γιατί είχαν απλά δίκιο. Τα αιτήματά τους για μόνιμη και σταθερή δουλειά, για υγεία και ασφάλεια στην εργασία, για αξιοπρεπείς αμοιβές θα έπρεπε να θεωρούνται δεδομένα.
Όμως το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα, γυρίζει την κοινωνία πίσω από το «Σικάγο», σε προ-δημοκρατικές εποχές.
Η νίκη των εργαζομένων της efood δείχνει το δρόμο. Οι εργαζόμενοι, τα συνδικάτα, ακόμα και οι κομματικοί σχηματισμοί οφείλουν να αναθεωρήσουν την στρατηγική τους, αν θέλουν να προλάβουν τις εξελίξεις. Η νέα εποχή, απαιτεί σωστή ανάγνωση της κοινωνικής πραγματικότητας, διείσδυση στα κοινωνικά στρώματα που αποτελούν πλειοψηφία και πλήττονται περισσότερο. Εκείνοι οι θεσμοί, που θα εκφράσουν και θα εκπροσωπήσουν τα συμφέροντα αυτά θα αποτελέσουν την ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο.
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος Εργατολόγος.
ΠΗΓΗ: 25/09/2021, https://www.ieidiseis.gr/opinions/111205/dionysis-temponeras-giati-nikisan-oi-ergazomenoi-tis-efood.
