Κρητική Επανάσταση: ένας διαρκής εμφύλιος

Του Χάρη Ναξάκη*

     Το 1669 οι Οθωμανοί υπό τον Μεχμέτ Κιοπρουλή κατέλαβαν την Κρήτη η οποία για 250 έτη έμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία, παρότι οθωμανοί άποικοι δεν ήρθαν από την Ανατολία ούτε τα οθωμανικά στρατεύματα κατοχής ήταν άξια λόγου. Στην Κρήτη δεν έγινε ένας εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας ομοφύλων γηγενών εναντίον αλλοεθνών κατακτητών. Αν όμως η κυριαρχία δεν στηρίζεται στις δυνάμεις των κατακτητών τότε σε ποιούς; Στους λιγοστούς Ενετούς άρχοντες και τιμαριούχους που άλλαξαν εθνότητα και θρήσκευμα για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους; Όχι, στους Κρητότουρκους. Πρόκειται για γηγενείς Κρητικούς χριστιανούς που εξομώτησαν κυρίως ενσυνείδητα, έγιναν μουσουλμάνοι με οθωμανική  εθνική συνείδηση. Ένα ποσοστό από αυτούς ήταν Κρήτες, που στο παρελθόν ήταν εξωμότες των Ενετών, είχαν γίνει καθολικοί στην διάρκεια των 450 ετών της ενετικής κατοχής, μουσουλμάνοι επί αραβοκρατίας και τώρα πρόθυμα έγιναν ξανά μουσουλμάνοι για να διατηρήσουν προνόμια και περιουσίες.

Συνέχεια →

Σασμός: το δικαστήριο της κοινότητας

Του Χάρη Ναξάκη*

   Οι ερινύες, Αληκτώ (της οργής), Μέγαιρα (του μίσους), Τισιφόνη (της εκδίκησης) ήταν χθόνιες θεές με αποκρουστικά χαρακτηριστικά, που κατοικούσαν στον Άδη και η αποστολή τους ήταν η τιμωρία όσων είχαν διαπράξει ηθικά εγκλήματα ή εγκλήματα κατά της φυσικής τάξης και αρμονίας του κόσμου. Συχνά οι θνητοί τις επικαλούνταν όταν ήθελαν να καταραστούν έναν εχθρό τους για να τον τιμωρήσουν είτε με φρικιαστικό θάνατο είτε οδηγώντας τον στην τρέλα με τις κραυγές τους.

   Ο βίος όμως και η πολιτεία των ερινύων τελείωσε όταν καταδίωξαν τον Ορέστη που είχε σκοτώσει την μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της για να τους εκδικηθεί για την δολοφονία του πατέρα του. Ο Ορέστης σώζεται από τον θεό Απόλλωνα που τον απάλλαξε από το μίασμα του φόνου και στη συνέχεια από την απόφαση της θεάς Αθηνάς να διεξαχθεί δίκη, με θνητούς δικαστές, σε δικαστήριο, στον Άρειο Πάγο και στο οποίο αθωώνεται. Έκτοτε οι ερινύες γίνονται ευμενίδες, θεές της ευλογίας ή καλύτερα οι άνθρωποι-δικαστές γίνονται κατά μια έννοια ερινύες.

Συνέχεια →

Η Κέρτεζη δεσπόζει στις αρχές της κοιλάδας του Βουραϊκού

Των Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα* και Παναγιώτη Χρ. Κούρτη**

Η Κέρτεζη δεσπόζει στις αρχές της κοιλάδας του Βουραϊκού και κατοικήθηκε πριν την μυκηναϊκή εποχή. Στα όριά της πιθανολογείται παλαιά πόλη, που πιθανά να είναι και η αρχαία Κύναιθα, η 5η πόλη των Αρκάδων / Αζάνων. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα κεφαλοχώρια, στις παρυφές του Καλλιφωνίου, με παραδοσιακά «βαρβαρίτικα» σπίτια, γραφικό κεφαλόβρυσο, πυκνά δάση, αποτελώντας ένα ειδυλλιακό τοπίο στο σύνολο της.

Συνέχεια →

Οι ιστορικές και γεωφυσικές απαρχές του Βουραϊκού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Ας μιλήσουμε αυτή τη φορά για την κοιλάδα του Ερασίνου – Βουραϊκού από την πλευρά των νερών, αφού αποτελεί ακόμα μια καλλιεργητική κοιλάδα, την μεγαλύτερη στον ορεινό διευρυμένο δήμο Καλαβρύτων. Ο Γ. Παπανδρέου με την γλώσσα της εποχής την χαρακτηρίζει ως εξής: «Ποταμία κοιλάς του Ερασίνου (κάμποι Συρμπανίου, Κερτέζης, Βυσωκάς, Καλαβρύτων)»[1]. Μιας κι έχει ανοίξει και η συζήτηση για νέα θεσμική αναδιανομή της γης (2^ος αναδασμός) ας δούμε δύο πλευρές της υδρευτικής της διάστασης. Να ξεκινήσουμε με τη θεωρία της λίμνης και το άδειασμα των νερών της, τη δημιουργία του νέου ποταμού (Ερασίνου) με τις ονομασίες αργότερα και ως Καλαβρυτινού ποταμού και εδώ και εκατό χρόνια με την ενιαία ονομασία Βουραϊκός ποταμός μέχρι τις απαρχές του.

Όταν η λίμνη άδειασε οριστικά πλέον στις «Πόρτες», δημιουργήθηκαν αρχικά άναρχες ροές των μεγάλων και μικρών πηγών, αλλά και των καταρρακτωδών βροχών και των υγροποιημένων χιονιών στα νοτιοδυτικά της σημερινής έδρας του δήμου. Οι άναρχες ροές δημιούργησαν το σχετικά επίπεδο οροπέδιο ανάμεσα στους ορεινούς όγκους, αλλά και αρκετές επικλινείς επίπεδες λάκκες από τη Ζαχλωρού μέχρι την Κέρτεζη. Στους αιώνες που πέρασαν η κοιλάδα πήρε το σημερινό της σχήμα και το Καλαβρυτινό ποτάμι χάραξε τις οριστικές του διαδρομές.

Συνέχεια →

Οι Κερτεζίτες την επανάσταση του 1821 και οι 3 ερμηνείες της

(Δύο δημοσιεύσεις στο ένθετο, της πατρινής ΓΝΩΜΗΣ, ΟΔΟΝΤΩΤΟΣ, μετά την τηλε-παρουσίαση μέσω του ΚΠΕ Κλειτορίας-Ακράτας στις 21.04.2021)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Μόνο θετικά σχόλια άκουσα για το περιεχόμενος της τηλε-εκδήλωσης του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας της Περιφερειακή Ενότητας Αχαΐας με την στήριξη του Δήμου Καλαβρύτων, 2^η στη σειρά, που έγινε την Τετάρτη το βράδυ 21.04.2021, με αφορμή τα 200 χρόνια είχε γενικό θέμα: «Η Εκπαίδευση στα Προεπαναστατικά και Επαναστατημένα Καλάβρυτα και ο Ειδικός Ρόλος των Κερτεζιτών Αγωνιστών κατά την Περίοδο της Εξέγερσης του 1821».

Την εκδήλωση άνοιξε ο υπεύθυνος του ΚΠΕ κ. Χάρης Μοσχόπουλος, διηύθυνε το μέλος της παιδαγωγικής ομάδας κ. Κώστας Κυριακόπουλος, ενώ στις ερωτήσεις που απαντήθηκαν στο τέλος ήταν υπεύθυνη το επίσης μέλος της ομάδας κ. Έλενα Ζωδιάτου. Την εκδήλωση χαιρέτησε τόσο ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθαν. Παπαδόπουλος και ο βοηθός Δημάρχου κερτεζίτης κ. Σωτήρης Γ. Δουκλιάς. Η Δρ σύγχρονης ιστορίας, φιλόλογος εκπαιδευτικός κ. Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου (κερτεζίτισσα στην καταγωγή από τον πατέρα της) ανέπτυξε σε εύρος το ζήτημα «Παιδεία και Εκπαίδευση στα Καλάβρυτα και τα Καλαβρυτοχώρια κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους και την περίοδο του Αγώνα για την Εθνική Ανεξαρτησία». Διήρκησε 2,5 ώρες, ενώ είχε μια μικρή καθυστέρηση στην έναρξη.

Συνέχεια →

Η Εκπαίδευση και ο Ειδικός Ρόλος των Κερτεζιτών Αγωνιστών κατά την Περίοδο της Εξέγερσης του 1821 (200 χρόνια)

Από το ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας Αχαΐας

Ι. Η πορεία της τηλε-ημερίδας

(για καλύτερη περιήγηση στο βίντεο στο τέλος):

1) Εισαγωγή του υπεύθυνου του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας κ. Χάρη Μοσχόπουλου: από το 00.00 έως το 4.35 λεπτό.

2) Χαιρετισμός Δημάρχου Καλαβρύτων κ. Αθανασίου Παπαδόπουλου: από το 4.35 έως το 12.20 λεπτό.

3) Κάλεσμα από το μέλος του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας κ. Κώστα Κυριακόπουλου προς τον  βοηθό Δημάρχου κ. Σωτήρη Γ. Δουκλιά: από το 12.20  έως το 12.45 λεπτό.

4) Χαιρετισμός του βοηθού Δημάρχου Καλαβρύτων, κερτεζίτη κ. Σωτηρίου Γ. Δουκλιά: από το 12.45 έως το 17.08 λεπτό.

5) Παρουσίαση από τον κ. Κώστα Κυριακόπουλο της 1^ης εισηγήτριας (κερτεζίτισσας στην καταγωγή από τον πατέρα της) εκπαιδευτικού και Δρ ιστορίας κ. Γιούλας Γ. Κωνσταντοπούλου: από το 17.08 έως το 18.40 λεπτό.

6) 1^η Εισήγηση της εκπαιδευτικού και Δρ ιστορίας κ. Γιούλας Γ. Κωνσταντοπούλου με θέμα «Παιδεία και Εκπαίδευση στα Καλάβρυτα και τα Καλαβρυτοχώρια κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους και την περίοδο του Αγώνα για την Εθνική Ανεξαρτησία», από

το 18.40 έως το 58.26 λεπτό.

7) Ευχαριστίες στην 1^η εισηγήτρια και παρουσίαση από τον κ. Κώστα Κυριακόπουλο στου 2ου εισηγητή  κερτεζίτη εκπαιδευτικού, φυσικού, θεολόγου, αρθρογράφου, συγγραφέα και ειδικού ερευνητή της φύσης, ζωής και ιστορίας της Κέρτεζης, Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα από  58.26 έως το 59.38 λεπτό.  

8) 2^η Εισήγηση του εκπαιδευτικού και  συγγραφέα Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα με θέμα  «τους Κερτεζίτες στον Αγώνα της Εθνικό-Απελευθερωτικής Επανάστασης του 1821 και τις επαναστατικές διαδικασίες από τα Ορλωφικά μέχρι και τον Καποδίστρια», από το 59.38 λεπτό έως την 02.15.45 ώρα.

9) Ευχαριστίες στον 2ο εισηγητή από τον κ. Κώστα Κυριακόπουλο και κάλεσμα του μέλους του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας κ. Έλενας Ζωδιάτου για ερωτήσεις στους δύο εισηγητές, από  την  02.15.45 έως την 02.16.05 ώρα.

10) Ευχαριστίες της κ. Έλενας Ζωδιάτου τους δύο ομιλητές και εκφορά 2 ερωτήσεων από την ειδική πλατφόρμα της εκδήλωσης προς την κ. Γιούλα Κωνσταντοπούλου, από την 02.16.05 έως την 02.17.45 ώρα.

11) Απαντήσεις στις δύο ερωτήσεις της κ. Κωνσταντοπούλου, από την 02.17.45 έως την 2.22.22 ώρα.

12) Ικανοποίηση της κ. Έλενας Ζωδιάτου για την κάλυψη από τις απαντήσεις των δύο ερωτήσεων από την 2.22.22 έως την 2.22.32 ώρα.

13) Συμπλήρωση απάντησης των δύο ερωτήσεων από την κ. Γιούλα Κωνσταντοπούλου από την 2.22.32 έως την 2.23.52 ώρα.

14) Εκφορά 2 πρώτων ερωτήσεων από την κ. Έλενα Ζωδιάτου προς τον Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα, από την 2.23.52 έως την 2.24.33 ώρα.

15) Απάντηση του Παναγιώτη Μπούρδαλα στις 2 πρώτες ερωτήσεις από την 2.24.33 έως την 2.28.50 ώρα.

16) Εκφορά της 3^ης και τελευταίας ερώτησης από την κ. Έλενα Ζωδιάτουπρος τον Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα, από την 2.28.50 έως την 2.29.10 ώρα.

17) Απάντηση του Παναγιώτη Μπούρδαλα  στην 3^η  ερώτηση από την 2.29.10 έως την  2.31.16 ώρα.

18) Ικανοποίηση της κ. Έλενας Ζωδιάτου για την κάλυψη από τον Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα για τις απαντήσεις των τριών ερωτήσεων και κάλεσμα του υπευθύνου του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας κ. Χάρη Μοσχόπουλου για κλείσιμο της τηλε-ημερίδας από την 2.31.16 έως την   2.31.26 ώρα.

19) Κλείσιμο τηλε-ημερίδας με ευχαριστίες και ανακοίνωση νέων δράσεων του κ. Χάρη Μοσχόπουλου από την 2.31.28 έως και την 2.32.50 ώρα.

20) Ευχαριστίες και ευχές από Παναγιώτη Μπούρδαλα και Σωτήρη Δουκλιά από την 2.32.50 έως την 2.33.17 ώρα.

ΙΙ. Η προβολή του βίντεο από το κανάλι στο του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας

Πατήστε: Παρακολούθηση στο You Tube.

Η Κέρτεζη 1940-1944: Κάποια σημαντικά ιστορικά στοιχεία

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Πριν λίγες ημέρες έδωσα μια μελέτη με τα σημαντικότερα ιστορικά στοιχεία που αφορούν την περιοχή περί την Κέρτεζη, από την αρχαία Κύναιθα μέχρι και τις ημέρες μας. Η μελέτη έχει γραφεί για τον Γ΄ τόμο της σειρά των μελετών μου, ενώ η έρευνα για τον οποίο βεβαίως συνεχίζεται. Τα στοιχεία αυτά δια του προέδρου της Κοινότητας Παναγιώτη Χρ. Κούρτη προορίζονται για τουριστικούς λόγους και θα προωθηθούν διαδικτυακά από το Δήμο Καλαβρύτων μαζί με πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Η παρουσίαση σήμερα γίνεται προς τιμήν όσων αγωνίστηκαν σ’ αυτή την περίοδο εκφράζοντας το πολλαπλό ΟΧΙ του ελληνικού λαού.

……………………….

Δ. Ελληνοϊταλικός πόλεμος 1940 – 1941

“…Στο μέτωπο της Αλβανίας, που κράτησε από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τα μέσα Απριλίου του 1941, έπεσαν οι παρακάτω Κερτεζίτες.

Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία

Του Αριστείδη Χατζή*

Απέναντι σε μια επιδημία πανώλης, στην αρχή μάλιστα της διακυβέρνησής του, ο Κυβερνήτης θεωρούσε ότι τα πρώτα δύο μέτρα που έπρεπε να λάβει αμέσως, είναι ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στις οικίες όλων των κατοίκων και το κλείσιμο των εκκλησιών. Ιδού πώς το επέβαλε.

Είναι γνωστό ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν πολύ πιστός Χριστιανός. Ορισμένοι τον χαρακτηρίζουν ακόμα και θρησκόληπτο. Πολλές από τις πράξεις του μπορούν να εξηγηθούν μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα. Θεωρούσε τον εαυτό του υπερασπιστή της Ορθοδοξίας και ήρθε σε σύγκρουση με όποιον θεωρούσε ότι την απειλούσε. Ομως ο Καποδίστριας ήταν επίσης ένας υπεύθυνος ηγέτης που ήταν έτοιμος να λάβει δύσκολες αποφάσεις και μάλιστα από την πρώτη στιγμή που έφτασε στην Ελλάδα. Τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του εμφανίστηκε επιδημία πανώλης στα νησιά του Αργοσαρωνικού, στην Υδρα πρώτα και μετά στις Σπέτσες. Μια από τις πρώτες αποφάσεις που έλαβε ήταν να κλείσει τον Απρίλιο του 1828 τις εκκλησίες στις περιοχές που είχαν εμφανιστεί κρούσματα ή ήταν πιθανόν να εμφανιστούν (π.χ. στην Αίγινα όπου είχε και ο ίδιος εγκατασταθεί). Οι εκκλησίες έκλεισαν για αόριστο χρονικό διάστημα και οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες. Οι Ελληνες τον σέβονταν, τον θαύμαζαν και κυρίως τον εμπιστεύονταν. Διότι ο Καποδίστριας ήταν επίσης και ένας πολύ καλός γιατρός και μάλιστα με αξιόλογη πρακτική πείρα που απέκτησε πολύ πριν ασχοληθεί πλήρως με την πολιτική. Ηξερε, λοιπόν, πολύ καλά τι έκανε – δεν ήταν μια βεβιασμένη απόφαση της στιγμής. Το αντίθετο μάλιστα.

Γάμος στα Βαλκάνια και μπαλοθιές

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Με ρωτούν: Υπέρ ή κατά;

Ακόμα σκέφτομαι, απάντησα, σήμερα.

Η «Μακεδονία είναι ελληνική» φωνάζουν.

Ναι, σήμερα η ιστορική

δόθηκε στη χώρα μας, οριστικά,

μ’ όλα τα σύμβολά της.

Συνέχεια →