Με αφορμή το 2ο κύμα της Πανδημίας: Εικόνες από ένα ζοφερό μέλλον
Του Γιώργου Κολέμπα*
Μέχρι τώρα, η παγκοσμιοποίηση του
καπιταλισμού, που προωθήθηκε τα τελευταία 30-40 χρόνια με την υπόσχεση της
δημιουργίας «κοινωνιών αφθονίας και ευημερίας» παντού, συνοδεύτηκε παράλληλα
και από «παράπλευρες απώλειες» με τη μορφή μεγάλων απειλών για την ανθρωπότητα.
Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν η αλληλεπίδραση τριών «επιδημιών», της παχυσαρκίας,
του υποσιτισμού και της κλιματικής αλλαγής, που ο συνδυασμός τους έπληττε και
πλήττει τους περισσότερους ανθρώπους σχεδόν παντού στη Γη.
Τώρα, έχουμε επιπλέον την πανδημία COVID-19, που προστιθέμενη στις προηγούμενες, μπορούμε να φαντασθούμε τι μέλλον μας προετοιμάζει η παγκοσμιοποίηση της ασθένειας. Δημιουργεί τις τέλειες συνθήκες ώστε η παγκόσμια ελίτ και οι κυβερνήσεις της να αρπάξουν την ευκαιρία να την εκμεταλλευτούν ως την «τέλεια καταιγίδα», για να εφαρμόσουν τέτοια μέτρα οικονομικής και πολιτικής ατζέντας, που σε κάθε άλλη περίπτωση θα προκαλούσαν μεγάλη αντίδραση από τους «από κάτω» υπηκόους τους.
Δεν πήγαινε ο νους μου, αν και
συνήθως οι έννοιες έχουν να κάνουν με το τι βλέπεις. Η ελιά σχηματοποιείται στα
μάτια σου και νοηματοδοτείται από την καρδιά σου. Είναι δένδρο αειθαλές και
γνώριμο του μέρους που γεννήθηκα.
Σημαίνει βόμβο τζιτζικιών, ζέστη
καλοκαιρινή, ακόμη και ράντζο κάτω από το πλούσιο φύλλωμά της. Εδώ γεννιούνται
αγάπες και ενίοτε έρωτες, ελπίδες για εισόδημα και αιτιάσεις για συζητήσεις
περί επανεκκίνησης της οικονομίας.
Κάθε χωράφι θυμίζει την ίδια τη
ζωή. Βρέφη θηλάζουν, παιδιά τρέχουν ανάμεσα σε μάνες ρίζες γελώντας και φωνάζοντας,
κορίτσια με την άνοιξη φορεμένη επάνω τους, γριές και άντρες με μαύρα
πουκάμισα, μια παπαρούνα ντυμένη στα κόκκινα.
Το δένδρο είναι ναός. Κρύβει σκηνές του χρόνου και της ιστορίας. Φυλακίζει κουβέντες και μυστικά. Κάθε κορμός έχει μια τράπεζα μνήμης. Από εδώ πηγάζει το ιδιαίτερο σχήμα του, αν και γενικά θυμίζει τη σκιά του προσώπου, σαν αγιογραφία του κόπου του. Κάθε ανάσα και ένας βλαστός, κάθε λυγμός και ένας κόμπος.
Με
πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας, κάθε χρόνο στις 15
Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί η ημέρα να αφιερώνεται στη μάχη κατά του
Καρκίνου του Προστάτη. Εκτιμάται, ότι κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται 16,3
περιστατικά ανά 100.000 άρρενες κατοίκους στις περιοχές της ανατολικής Ευρώπης.
Ο καρκίνος είναι μια
πολυπαραγοντική νόσος για την εκδήλωση της οποίας χρειάζεται συνήθως να
συντρέχουν πολλά γεγονότα: να υπάρχει, για παράδειγμα, μια γενετική προδιάθεση
και όταν το άτομο εκτεθεί σε κατάλληλο περιβάλλον (ατμοσφαιρική ρύπανση,
διατροφή, κάπνισμα, αμίαντος κ.ά.), εμφανίζεται η νόσος. Πρόκειται για μια
σιωπηλή ασθένεια, καθώς τα συμπτώματά της καθυστερούν να φανούν, με αποτέλεσμα
η ίαση να μην είναι πάντα εφικτή. Για τον λόγο αυτό, πολλοί εμφανίζουν μια
προκατάληψη ακόμα και στην αναφορά της λέξης «καρκίνος»! Ωστόσο, σήμερα η
φαρμακοθεραπεία μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά την εξέλιξη της νόσου και
πολλοί τύποι καρκίνου είναι αντιμετωπίσιμοι, χάρη στην έγκαιρη διάγνωση!
Oxford Economics: Προς νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους λόγω του σοκ της πανδημίας
Της Ελευθερίας Κούρταλη*
Ύφεση 6% προβλέπει η Oxford Economics για την Ελλάδα φέτος, ενώ σημειώνει πως μπορεί να είναι πολύ βαθύτερη εάν τα περιοριστικά μέτρα μειωθούν με πολύ αργούς ρυθμούς.
Παράλληλα εκτιμά πως η πιθανότητα για αναβάθμιση της Ελλάδας από τους οίκους φέτος έχει βγει εντελώς από το «τραπέζι», ενώ παρά τη στήριξη από το QE της ΕΚΤ, το ελληνικό χρέος θα παραμείνει επικίνδυνα υψηλό, κάτι που θα οδηγήσει σε αναγκαστική νέα αναδιάρθρωσή του.
Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει
σε νέα έκθεσή της, ο αντίκτυπος της πανδημίας στην ευάλωτη ελληνική οικονομία
σημαίνει ότι κανένας από τους τέσσερις οίκους –οι οποίοι δίνουν πλέον σταθερές
προοπτικές στην πιστοληπτική ικανότητά της– δεν θα προχωρήσει σε αναβάθμιση του
rating της, βάζοντας «πάγο» στην ανoδική τάση που είχαν οι
αξιολογήσεις στις αρχές του έτους.
Μόλις που είχε αρχίσει η Ελλάδα
να ανακάμπτει από την τελευταία οικονομική κρίση, τα μέτρα για τον περιορισμό
της πανδημίας θα κάνουν την οικονομία να βυθιστεί σε μία νέα ύφεση, επισημαίνει
η Oxford Economics. Η νέα πρόβλεψή της τοποθετεί τη συρρίκνωση του
ελληνικού ΑΕΠ στο 6% τουλάχιστον φέτος, ενώ θα είναι πολύ μεγαλύτερη εάν τα
μέτρα περιορισμού συνεχιστούν ή μειωθούν πιο σταδιακά από ό,τι αναμένει. Ο
αντίκτυπος στον τουρισμό, ο οποίος αποτελεί το «σωσίβιο» της
ελληνικής οικονομίας, αποτελεί ιδιαίτερη ανησυχία, σημειώνει. Εάν οι
ταξιδιωτικοί περιορισμοί και το αναγκαστικό κλείσιμο των ξενοδοχείων
συνεχιστούν και στο τρίτο τρίμηνο, που αποτελεί το αποκορύφωμα της τουριστικής
περιόδου, οι απώλειες εσόδων θα είναι σημαντικές και θα έχουν εκτεταμένες
συνέπειες.
Η τεράστια κλίμακα της
επικείμενης συρρίκνωσης ανάγκασε την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μια σειρά
δημοσιονομικών μέτρων συνολικού ύψους 6,8 δισ. ευρώ (3,5% του ΑΕΠ). Η κρίση
αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα φέτος (5,8% του ΑΕΠ),
αντιστρέφοντας την πρόσφατη τάση των πλεονασμάτων.
Το χρέος και το
«μαξιλάρι»
Ωστόσο, και πάλι, οι κίνδυνοι για ακόμη χειρότερες δημοσιονομικές επιδόσεις είναι σημαντικοί, καθώς πιθανώς θα απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα τόνωσης. Η οικονομική ζημιά αναμένεται να στείλει τον δείκτη δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ από το 179% σε περίπου 186% το 2020.
Η κατάσταση θα ήταν πολύ
χειρότερη αν δεν υπήρχε το σημαντικό «μαξιλάρι» ρευστότητας της
κυβέρνησης, περίπου 20 δισ. ευρώ (με επιπλέον 15,7 δισ. ευρώ από τον ESM) και
αν και μεγάλο μέρος αυτών των αποθεματικών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να
καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό φέτος και να περιοριστεί η αύξηση του δημόσιου
χρέους, η κυβέρνηση θα προσέξει να μην εξαντλήσει πλήρως το «μαξιλάρι»
καθώς, σύμφωνα με την Oxford Economics, κάτι τέτοιο μπορεί να επηρεάσει
αρνητικά τις αποδόσεις των ομολόγων και να τα κάνει ιδιαίτερα ευάλωτα στο
μέλλον.
Μια σημαντική εξέλιξη είναι η
ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο νέο QE της ΕΚΤ, κάτι το οποίο θα συμβάλει
στον περιορισμό του κόστους δανεισμού της χώρας και θα ανακουφίσει ορισμένα από
τα πιθανά προβλήματα χρηματοδότησης, δεδομένων των εντάσεων που παρατηρήθηκαν
πρόσφατα στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η ΕΚΤ έχει επίσης αποδεχθεί τα ελληνικά
ομόλογα ως collateral για χρηματοδότηση στις ελληνικές τράπεζες, στηρίζοντας
έτσι τη ρευστότητα στην οικονομία και την ικανότητα των τραπεζών να
χρηματοδοτούν δάνεια.
Δύσκολη χρονιά για τις τράπεζες
Ωστόσο, θα είναι μια δύσκολη
χρονιά για τις ελληνικές τράπεζες όπως προειδοποιεί η Oxford Economics, καθώς η
πανδημία έχει αποδυναμώσει τις προσπάθειές τους να μειώσουν δραστικά το
χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Παρά τα μέτρα της
κυβέρνησης, η απότομη ύφεση θα υπονομεύσει την ικανότητα των δανειοληπτών να
εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, οδηγώντας ενδεχομένως σε ένα νέο κύμα τοξικών
δανείων.
Νέα αναδιάρθρωση χρέους
Ακόμα και πριν από το ξέσπασμα
του κορονοϊού, η Oxford Economics θεωρούσε πως η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει μία
νέα σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους της για να αποφύγει την παγίδα υψηλού
χρέους / χαμηλής ανάπτυξης που βρισκόταν. Αυτό το νέο εξωτερικό σοκ της
πανδημίας, όπως τονίζει, έχει επιδεινώσει την ήδη αδύναμη οικονομική θέση της
Ελλάδας, με το ΑΕΠ τώρα να προβλέπεται να επιστρέψει στα επίπεδα προ κρίσης, το
2040. Εάν οι πιστωτές απαιτήσουν δημοσιονομική σύσφιξη νωρίτερα από ό,τι
δικαιολογείται από τις οικονομικές συνθήκες, αυτό θα βλάψει σοβαρά την ανάκαμψη
της οικονομίας. Έτσι, όπως τονίζει, το ιστορικό σοκ θα αποδυναμώσει τη
μακροπρόθεσμη οικονομική θέση της Ελλάδας, ενισχύοντας την άποψη της Oxford
Economics ότι μια σημαντική αναδιάρθρωση χρέους θα είναι τελικά απαραίτητη για
την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ψάχνουν «Τσιόδρα» της οικονομίας για τις αντιλαϊκές πολιτικές που έρχονται
Του ΓεράσιμουΛιβιτσάνου*
Σε καθεστώς αναζήτησης
κεντρικών και εναλλακτικών σεναρίων για τον τρόπο που θα διαχειριστεί την
επερχόμενη ύφεση βρίσκεται το πολιτικό προσωπικό όσο και η εγχώρια αστική
τάξη.
Οι
προβληματισμοί διαφαίνονται με έντονο τρόπο, τόσο στις σκέψεις που γίνονται στα
κομματικά επιτελεία όσο και στην αρθρογραφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Ιδίως αυτών που ελέγχονται απευθείας από την επιχειρηματική «ελίτ».
Εκεί, ήδη έχουν αρχίσει να καταγράφονται οι απόψεις που λένε ότι η μόνη
ρεαλιστική λύση είναι μια νέα δανειακή σύμβαση προκειμένου να «ξεκινήσει»
ξανά η οικονομία, περιγράφοντας ευθέως ένα νέο μνημόνιο. Επίσης γίνεται λόγος
για την ανάγκη τεχνοκρατικών λύσεων, στα πρότυπα της επιτροπής που έχει
δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Το τελευταίο αυτό σενάριο
διαφαίνεται ως το κυρίαρχο στον κυβερνητικό σχεδίασμα, χωρίς να λείπουν και
αυτά που σχετίζονται με πρόωρες εκλογές, ανασχηματισμό διεύρυνσης της κυβέρνησης
προς το «κέντρο», αλλά ακόμη και την πιθανότητα κυβερνήσεων ειδικού
σκοπού, με συμμετοχή των βασικών πολιτικών κομμάτων.
Μέχρι στιγμής, πάντως, από το
κυβερνητικό επιτελείο μοιάζει να προκρίνεται η λύση μιας «επιτροπής ανασυγκρότησης»
της ελληνικής οικονομίας με επιστημονικό κύρος, της οποίας οι προτάσεις θα
μπορούν να τύχουν ευρείας αποδοχής. Ουσιαστικά, πρόκειται για μία εκδοχή της «τεχνοκρατικής»
λογικής που κυριάρχησε το 2011, όταν
προωθήθηκε η περίφημη κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου.
Το σενάριο που εξυφαίνεται αφορά
μία επιτροπή ειδημόνων που θα έχει τον ίδιο ρόλο με την επιτροπή αντιμετώπισης
της πανδημίας. Ο «Τσιόδρας της Οικονομίας», όπως έχει ήδη γραφτεί στον
τύπο, επιδιώκεται να λειτουργήσει ως άλλοθι και «επιστημονική»
δικαιολογία για την προώθηση των πολιτικών εκείνων που θα μεταφέρουν τα βάρη
της νέας οικονομικής κρίσης στον κόσμο της εργασίας. Ταυτόχρονα, θα «μοιραστεί»
το βάρος του πολιτικού κόστους των αντιλαϊκών επιλογών από τα κόμματα που θα
αναλάβουν τη διαχείριση της κατάστασης.
Η Νέα
Δημοκρατία
Οι διαφαινόμενες πολιτικές
εξελίξεις προβληματίζουν ιδιαίτερα και τις τάσεις στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας.
Μάλιστα, οι αντιδράσεις τους είναι αρκετά πιο… αποκαλυπτικές για τις σκέψεις
που υπάρχουν στο κυβερνών κόμμα από το επιτελείο της ηγετικής ομάδας που κρατά
κλειστά τα χαρτιά του. Την ίδια στιγμή, και οι δύο ελάσσονες τάσεις του
κόμματος ξεκαθαρίζουν ότι θα υπάρξει μείζον θέμα για την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας,
εφόσον σχεδιάσει εκλογικό αιφνιδιασμό, όσον αφορά τις λίστες των βουλευτών. Να
θυμίσουμε ότι, εφόσον υπάρξουν εκλογές πριν συμπληρωθεί η συνταγματική προθεσμία
του 1,5 χρόνου, τότε αυτές δεν διενεργούνται με το σύστημα του σταυρού
προτίμησης αλλά με τις λίστες που αποφασίζει ο πρόεδρος του κόμματος, όπως
έγινε τον Σεπτέμβριο του 2015.
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Έχοντας ως βάση την πρόταση για
την επανεκκίνηση της οικονομίας, που διαφοροποιείται από αυτή της Νέας
Δημοκρατίας κυρίως όσον αφορά τον χρόνο παροχής των κρατικών και κοινοτικών
ενισχύσεων γενικά «στην οικονομία» -όρος που περιλαμβάνει προφανώς τις
επιχειρηματικές δραστηριότητες του εγχώριου κεφαλαίου- η αξιωματική αντιπολίτευση
περισσότερο κινείται στη λογική της αποδόμησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Έτσι
λοιπόν προκρίνει την κριτική σε υπαρκτές, πλην όμως επιμέρους, πλευρές της
πολιτικής που ασκεί η Νέα Δημοκρατία όπως η περίπτωση των voucher και των κέντρων κατάρτισης. Παράλληλα,
ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τους τομεάρχες του κόμματος να εξειδικεύσουν τις
οικονομικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, κινούμενοι, όμως, σταθερά στη λογική της
ενίσχυσης του προφίλ της εναλλακτικής λύσης για την κυβερνητική διαχείριση
-πέρα και μακριά από οποιαδήποτε διεκδικητική λογική.
Όσον αφορά το Κίνημα
Αλλαγής, αν και έχει σηκώσει τους τόνους απέναντι στην κυβέρνηση, ιδίως
στο θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας, συνεχίζει να τηρεί τη γνωστή «ενδιάμεση»
στάση. Είναι χαρακτηριστικό πως το ΚΙΝΑΛ έχει ψηφίσει όλες τις Πράξεις
Νομοθετικού Περιεχομένου που έχει καταθέσει στη βουλή η κυβέρνηση της Νέας
Δημοκρατίας.
* Ο ΓεράσιμοςΛιβιτσάνος
είναι δημοσιογράφος. «Από το 1990, αρχικά στην έντυπη
δημοσιογραφία και στο εργατικό, οικονομικό, κοινοβουλευτικό & πολιτικό
ρεπορτάζ. Μετά στα ερτζιανά και τα τελευταία χρόνια στο διαδίκτυο. Στις
εναλλακτικές και κλασσικές εκδοχές του»: https://insidestory.gr/author/livitsanos
Οι
φαντασιώσεις περί νέου New Deal και
οι μεταλλάξεις του διεθνούς καπιταλισμού
Όποιοι διάβασαν το κύριο άρθρο
των Financial Times στις 4 Απριλίου είχαν την αίσθηση της
Οβιδιακής μεταμόρφωσης ανθρώπων που είδαν το φως στον δικό τους δρόμο προς τη
Δαμασκό. Ιδού τι έγραψε για τη δέουσα απάντηση στην κρίση που φέρνει η πανδημία
όχι κάποιος μεμονωμένος συντάκτης, αλλά η ίδια η διεύθυνση αυτού του προμαχώνα
του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού:
«Οι θυσίες είναι αναπόφευκτες,
αλλά κάθε κοινωνία πρέπει να δείξει ότι θα αποκαταστήσει τη θέση εκείνων που
σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος στην εθνική προσπάθεια. Ριζικές μεταρρυθμίσεις με
αντιστροφή της επικρατούσας πολιτικής κατεύθυνσης των τεσσάρων τελευταίων
δεκαετιών (σ.σ. δηλαδή του νεοφιλελευθερισμού) πρέπει να μπουν στην ημερήσια
διάταξη. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην οικονομία.
Οφείλουν να δουν τις δημόσιες υπηρεσίες ως εθνικό κεφάλαιο και όχι ως παθητικό,
όπως οφείλουν να καταπολεμήσουν την επισφάλεια στην αγορά εργασίας. Η
αναδιανομή του πλούτου θα μπει πάλι στην ατζέντα. Τα προνόμια των πλουσίων και
των ηλικιωμένων (sic) θα αμφισβητηθούν. Πολιτικές που μέχρι τώρα θεωρούνταν
εκκεντρικές, όπως η καθιέρωση βασικού εισοδήματος για όλους τους πολίτες και ο
φόρος στον πλούτο, θα βρίσκονται μέσα στο μείγμα των απαντήσεων»[1].
Αν εξαιρέσει κανείς την αναφορά
στα υποτιθέμενα «προνόμια των ηλικιωμένων» (εντελώς άτοπη, καθώς η
πλειονότητα των συνταξιούχων υφίσταται εδώ και χρόνια επώδυνες περικοπές), τα
υπόλοιπα θα μπορούσαν να είχαν ειπωθεί από πολιτικούς σαν τον Τζέρεμι Κόρμπιν
και τον Μπέρνι Σάντερς. Ποια μύγα τσίμπησε τη διεύθυνση της εφημερίδας του Σίτι
και την ώθησε να σηκώσει αυτή τη σημαία ενός «νέου κοινωνικού συμβολαίου»
που έμεινε ορφανή, ύστερα από την ήττα και την απόσυρση των δύο πολιτικών από
την κεντρική σκηνή;
Απελπισία και απελευθέρωση. Πανανθρώπινες διαδρομές με τη Βίβλο.
Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*
[Δημοσιευμένο
στον τόμο του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου
«Ο ρόλος
της Αγίας Γραφής στην αρμονική συμβίωση των ετεροτήτων. Το Διάταγμα της
ανεξιθρησκίας του 313 μ.Χ. και το αίτημα του 21ου αιώνα για
καταλλαγή»,
εκδ.
Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, Αθήνα 2014, σσ. 75-82].
«Θα
πάρω θέση, θα σταθώ στη σκοπιά μου και στην πολεμίστρα μου και θα προσμένω για
να δω τι θα μου πει ο Θεός για να πω, και ποια θα πρέπει απάντηση να δώσω στο
παράπονο που διατύπωσα» [1].
Προφήτης Αβακούμ: Εκπρόσωπος παραπονούμενων, μα
παραπονούμενων απαιτητικών κι ετοιμοπόλεμων. Το ετοιμοπόλεμο μεταμορφώνει την
αδρανή υπομονή σε προσδοκία έμπρακτη. Είσαι στην πολεμίστρα, σε θέση πράξης.
Και προσδοκάς απάντηση ρηματική και έμπρακτη μαζί. Γιατί ζητάς να αλλάξει ροή η ιστορία.
«Ως
πότε, Κύριε, θα σου φωνάζω για βοήθεια, κι εσύ δεν θα με ακούς; Σου κράζω για
την αδικία που επικρατεί, μα εσύ δεν επεμβαίνεις! […] Γιατί παρατηρείς τη
δυστυχία χωρίς να κάνεις τίποτα;» (Αβακ. 1:
1-4).
Εμείς τώρα, διαβάζοντας τον Αβακούμ μέχρι τέλους,
γνωρίζουμε ότι η απάντηση ήρθε. Αλλά τις ώρες του παραπόνου, τις ώρες της
κραυγής, τις ώρες του καμπουριάσματος στην πολεμίστρα, ο παραπονούμενος
αναμετριέται με τη σιωπή, με την απουσία, με την απελπισία, χωρίς κάτι εκείνη
τη στιγμή να του εξασφαλίζει ότι η σιωπή, η απουσία, η απελπισία δεν θα είναι
αιώνιες. Και σιωπή, απουσία, απελπισία σημαίνουν ότι επελαύνει ανενόχλητη στην
ιστορία η νομοτέλεια την οποία ορίζει η ισχύς, με όχημα στις ημέρες του Αβακούμ
τους Βαβυλώνιους και στις ημέρες της αφεντιάς μας τους νεοφιλελεύθερους,
«αυτό
το έθνος το σκληρό κι αδίστακτο, που διασχίζει όλη τη γη, γυρεύοντας να
κατακτήσει ξένες χώρες. Είναι φοβεροί και τρομεροί. Νόμος τους είναι του
ισχυρότερου το δίκιο» (1: 6-7).
Απέναντι στη δήωση, τα θύματα και οι αδικημένοι στενάζουν και κραυγάζουν. Η δυνατότητα για παράπονο, για στεναγμούς και για κραυγή, είναι σπουδαία προίκα του ανθρώπου. Είναι μια δυνατότητα, ο άνθρωπος να γίνει πιο ευρύχωρος, ποθώντας ζωή της προκοπής και προσκαλώντας τον άλλον να συμμεριστεί αυτόν τον πόθο. Σαν νήμα μυστικό η κραυγή αυτή ενώνει όλους τους ανθρώπους. Φώναξε γοερά το αίμα του Άβελ (Γεν. 4: 10), στέναξαν κι έκραξαν οι Εβραίοι στη δουλεία της Αιγύπτου (Έξ. 2: 23), κραυγάζει ο μισθός του εργάτη που τον παρακράτησαν τα αφεντικά (Δευτ. 24: 14-15, Ιακ. 5: 4), στενάζει και κραυγάζει η κτίση ολόκληρη, λαχταρώντας την απελευθέρωσή της από τη φθορά (Ρωμ. 8: 19-22), κραυγάζουν δυνατά οι ψυχές των μαρτύρων ζητώντας πίσω το αίμα τους και επαναλαμβάνοντας τον στίχο του Αβακούμ: «Έως πότε, επιτέλους;» (Αποκ. 6: 10). Υψώθηκε στον ουρανό η κραυγή των μαύρων δούλων στην Αμερική κι έγινε spiritual, υψώνεται στον ουρανό το Χαν των Κορεατών, η κραυγή του αδικαίωτου τυραννισμένου [2].
ή αλλιώς «Τι να τα κάνεις τα λεφτά άμα δεν έχεις φράγκο…»
Του Κώστα Παπουλή*
Πρώτον: Το επιτόκιο του
δημοσίου χρέους είναι σημαντικός παράγοντας για την οικονομική πολιτική άρα και
για την χώρα που την ασκεί, εφόσον η χώρα αυτή χαράζει την δική
της οικονομική πολιτική. Στην πραγματικότητα μια χώρα που είναι σε βαθιά
ύφεση και με τεράστια υποαπασχόληση κεφαλαίου και εργασίας, όπως λ.χ. η Ελλάδα,
να μπορεί λόγω χαμηλού επιτοκίου, να δανειστεί, για να πραγματοποιήσει μια
επεκτατική οικονομική πολιτική, ώστε να εξέλθει από την κρίση και να
οδηγηθεί προς την πλήρη απασχόληση. Ανάλογα με το πόσο το ονομαστικό
επιτόκιο είναι μικρότερο από το άθροισμα του πληθωρισμού και της μεγέθυνσης που
επιτυγχάνεται στο ΑΕΠ, μπορεί να υπάρξει και ανάλογο πρωτογενές έλλειμμα
χωρίς να αυξάνει το ποσοστό του δημοσίου-χρέους επί του ΑΕΠ. Ακόμη και αν το
έλλειμμα απαιτείται να είναι αρκετά μεγάλο, τότε η αύξηση του λόγου δημοσίου
χρέος προς ΑΕΠ θα είναι μικρή. Όμως τι νόημα έχουν αυτά για την Ελλάδα; Η
Ελλάδα έχει μπει στο γύψο των σταθερών πρωτογενών πλεονασμάτων έως
το 2060!!! Στερείται, ανεξαρτήτως οικονομικής συγκυρίας
και παντελώς της Δημοσιονομικής Πολιτικής. Αν λοιπόν στερείσαι της
δημοσιονομικής πολιτικής, τι νόημα έχει το χαμηλό επιτόκιο, αφού δεν μπορείς να
το χρησιμοποιήσεις για να δανειστείς φτηνά και να εξέλθεις της κρίσης;
Αγαρικά μανιτάρια Κερτέζης με βασιλικό και αυγά Κερτέζης
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Η Κέρτεζη με τα πολλά πλέον πεδινά βοσκοτόπια ευνοεί τα «Αγαρικά τα πεδινά» ή επιστημονικά «Agaricus campestris var. Campestris». Καρποφορεί σχεδόν όλο το έτος, ειδικά όμως τις υγρές εποχές με διαστήματα από ηλιακή ακτινοβολία. Βρίσκεται σττο έδαφος και συχνά κάτω από πλατύφυλλα δέντρα. Στην Κέρτεζη ευνοείται στα χαμηλά των δασών (π.χ. Ντεσμένα) αλλά και στα πεδινά κάτω π.χ. από Καρυδιές.
