Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου έλαβε την ιστορική απόφαση να επιτρέπεται του λοιπού ο δεύτερος γάμος των ιερέων, σε περίπτωση χηρείας τους ή εάν τους εγκαταλείπει η πρεσβυτέρα τους.
Διευκρινίζεται ότι δεν θα ισχύει για όσους εγκαταλείπουν τις πρεσβυτέρες τους και επιθυμούν να νυμφευθούν κάποια άλλη γυναίκα.
Κυριακή των Μυροφόρων. Μέρα με κηρύγματα πολλά, που επαινούν το μπόι των Μυροφόρων. Αλλά…
Οι έπαινοι αυτοί (όπως και οι έπαινοι προς την Παναγία κι άλλες γυναικείες μορφές της εκκλησίας) δ ε ν συνεπάγονται ένα και μόνο πράγμα. Είναι μήτρα δύο διαφορετικών συμπερασμάτων – δύο διαφορετικών οπτικών:
Στην πρώτη (και κυρίαρχη στα κηρύγματα) οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες στέλνουν στις σημερινές γυναίκες το μήνυμα: «Η θέση σας έχει εξυψωθεί στο πρόσωπο των μυροφόρων»• οπότε δεν χρειάζεται κάτι άλλο όσον αφορά τη σημερινή σας θέση στην εκκλησιαστική ζωή.
Στη δεύτερη όμως οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες αναδεικνύουν ελλείμματα που υπάρχουν σήμερα στην εκκλησιαστική ζωή. Για την οπτική αυτή, η ριζοσπαστικότητα με την οποία τα ευαγγέλια παρουσιάζουν τις Μυροφόρες, θεμελιώνουν έλεγχο τού σήμερά μας – όχι αγιογράφησή του.
Πριν από τρία χρόνια ξέσπασε ένα σκάνδαλο. Το Σάββατο του Λαζάρου, ένας υποστηρικτής της υπεροχής της λευκής φυλής[1], ονομαζόμενος Ματθαίος Χάϊμπακ (Matthew Heimbach) έγινε μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Λίγες μέρες αργότερα, τη Δευτέρα της Διακαινησίμου, ο Χάϊμπακ και οι συνεργάτες του στο «Δίκτυο Παραδοσioκρατικής Νεολαίας»[2] (Μια ομάδα λευκών εξτρεμιστών που συνδέουν τους εαυτούς τους με την Ορθοδοξία) ξυλοκόπησαν έναν διαδηλωτή κατά τη διάρκεια ενός συλλαλητηρίου μίσους, δέρνοντάς τον με έναν ορθόδοξο ξύλινο σταυρό.
Η ιστορία σάρωσε το διαδίκτυο. Υπήρξαν πολυάριθμα αιτήματα που σταλθήκαν στην Συνέλευση των Κανονικών Ορθοδόξων Επισκόπων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (Assembly of Canonical Orthodox Bishops of the United States of America) ζητώντας τους να αποκηρύξουν δημόσια την στάση τους ενάντια στη θεωρία της λευκής υπεροχής, και τον ισχυρισμό των ρατσιστών ότι η φυλετική ανωτερότητα συνιστά “οντολογικό” στοιχείο της Ορθοδοξίας.
Γάμος και συλλογικός άνθρωπος, ύστερες ιστορικές παγιώσεις και σύγχρονη ρευστότητα – Μέρος ΙΙΙ
Κριτικά υποστηρικτικά σχόλια για την Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης 2016
Συνέχεια από το Ορθόδοξος Αρραβώνας & Γάμος, κωλύματα και κρατικές πολιτικές–Μέρος ΙΙΙ -Ενότητα 2η– Σχόλια για την Αγία & Μεγ. Σύνοδο της Κρήτης 2016
Προλογικά
Η 3η και τελευταία Ενότητα, με γενικό τίτλο «Προβλήματα, εκκλησιαστική οικονομία, αναστολές και τελικά συμπεράσματα», περιλαμβάνει εν είδει επιλόγου, τα επόμενα τέσσερα μικρά κεφάλαια, μαζί με τις αναγκαίες παραπομπές, το παράρτημα με τις σχετικές αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης και την προαναγγελίας της επόμενης ανάρτησης:
VΙΙ. Η συγκατάβαση στο γάμο μεταξύ ορθοδόξων και ετεροδόξων
VIΙΙ. Η έμμεση συγκατάβαση για τον γάμο πρώην μοναχών
VΙΧ. Ζητήματα για το γάμο των ορθοδόξων κληρικών
X. Περί διαζυγίων και εσωτερικών προβλημάτων του γάμου
XΙ. Επιλεγόμενα
XΙΙ. Παράρτημα 2ο
Παραπομπές
Επόμενη ανάρτηση
********
………………………………..
VΙΙ. Η συγκατάβαση στο γάμο μεταξύ ορθοδόξων και ετεροδόξων
Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος εδογμάτισε «ἐν τῇ βαθείᾳ ἐκκλησιαστικῇ αὐτοσυνειδησίᾳ» ότι «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία,…» αποτελεί την «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία…» (Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, παράγρ. 1). Επίσης θεωρεί ότι ο συνδυασμός «ορθής πίστης» (1ο προαπαιτούμενο) και «αγάπης» (2ο προαπαιτούμενο) μπορεί να οδηγήσει στην «τελική αποκατάστασι … της ενότητος…». (Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, παράγρ. 12). Ταυτόχρονα αυτή «…ἡ ἑνότης ἡ ὁποία ἀναζητεῖται ἐν τῷ Π.Σ.Ε. δέν δύναται νά εἶναι προϊόν μόνον θεολογικῶν συμφωνιῶν, ἀλλά καί τῆς ἐν τοῖς μυστηρίοις τηρουμένης καί βιουμένης ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ ἑνότητος τῆς πίστεως». (Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, παράγρ. 18).
Στο πλαίσιο αυτό όρασης και συνείδησης για τον εαυτό της και τους ετεροδόξους αποφάσισε και για τους λεγομένους μικτούς γάμους. Οφείλουμε όμως να σημειώσουμε, ότι όταν αποφάνθηκε για τον Ορθόδοξο γάμο, ουσιαστικά μίλησε για την διπλή ιερολογία του γάμου (μνηστείας και στεφάνων, δηλαδή αρραβώνα και γάμου), δηλαδή για ακολουθίες που εδώ και εκατονταετίες τελούνται έξω από την Ευχαριστιακή Σύναξη κατά κανόνα.
Συνέχεια από το Γάμος εν γένει και ορθόδοξος χριστιανικός γάμος –Μέρος ΙΙΙ -Ενότητα 1η – Σχόλια για την Αγία & Μεγ. Σύνοδο της Κρήτης 2016
Προλογικά
………
ΙV. Τα τρία πνευματικά στάδια και η αντιστοιχία τους με τον ορθόδοξο Αρραβώνα και Γάμο
V. Εκκλησιαστικός Γάμος και Ιερολογία
VI. Εκκλησιαστική ποιμαντική, κωλύματα και κρατικές πολιτικές
XΙΙ. Παράρτημα 2ο
XΙΙΙ. Παραπομπές
XΙV. Επόμενη ανάρτηση
********
…………………….
ΙV. Τα τρία πνευματικά στάδια και η αντιστοιχία τους με τον ορθόδοξο Αρραβώνα και Γάμο
Για την χριστιανική θεολογία, τόσο η κλήση του γάμου, όσο και η δύσκολη κλήση της αγαμίας αποτελούν μεν δύο δρόμους, αλλά προσωρινούς δρόμους, αφού αφορούν την ζωή στην ιστορία. Μπορούν να ξεκινούν από το φόβο του βιολογικού ατόμου και να οδηγηθούν βεβαίως έως και την ελευθερία της θείας και συλλογικής εμπειρίας της εσχατολογικής αγάπης. Εκεί στην «Τριαδική Βασιλεία», ο γάμος (και η αγαμία) εξαφανίζονται, αφού πλέον το συλλογικό υποκείμενο έχει γίνει το μέγιστο δυνατό. Έτσι «ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε ἐκγαμίζονται, ἀλλ᾿ ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι», (Μτθ, 22:30).
Γνωρίζουμε ότι για τον παρόντα ιστορικό χρόνο σχηματικά η πνευματική προσωπική αυτή πορεία στην ορθόδοξη χριστιανική θεραπευτική ακολουθεί το διαλεκτικό σχήμα κάθαρσης – φωτισμού – θέωσης. Βεβαίως το σχήμα αυτό δεν είναι μια γραμμική πορεία, ούτε βεβαίως μια καθαρά ατομική υπόθεση κάθε χριστιανού. Εκφράζει όμως τις αρχικές δυσκολίες στο στάδιο της κάθαρσης από την κυριαρχία (όχι την κατάργησή τους) των παθών ενάντια στην υπέρβαση της ατομικότητας και της εκκοσμίκευσης, αλλά και τον σχετικά εύκολο δρόμο όταν χαρίζεται κάθε φορά θείος φωτισμός για την εδραίωση όλων των θεϊκών χαρισμάτων.
Συνέχεια από το μέρος ΙΙΙ – νηστεία και αλληλεγγύη, διάκριση και Ευχαριστία κατά τόπους
Προλογικά
Η σειρά των σχολίων αυτών θα μοιραστεί και θα αναρτηθεί σε τρεις ενότητες.
– 1η ενότητα: «Γάμος εν γένει και ορθόδοξος χριστιανικός γάμος»:
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Δύο βασικά ερωτήματα για το γάμο
ΙΙΙ. Μια πρώτη θεολογία του Ορθόδοξου γάμου
…….
XΙΙ. Παράρτημα 2ο
XΙΙΙ. Παραπομπές
XΙΧ. Επόμενη ανάρτηση
– 2η ενότητα: «Ορθόδοξος Αρραβώνας & Γάμος, κωλύματα και κρατικές πολιτικές», σε επόμενη ανάρτηση.
– 3η και τελευταία ενότητα: «Προβλήματα, εκκλησιαστική οικονομία, αναστολές και τελικά συμπεράσματα», σε μεθεπόμενη ανάρτηση.
Ι. Εισαγωγικά
Συνέχεια από το μέρος Ι – Γενικά εισαγωγικά σχόλια
Α. Τροφή και «συλλογικός άνθρωπος»
Έχει γραφεί ότι «είμαστε ό,τι τρώμε». Η τροφή ως δια-τροφή, μετά την αναπνοή και το νερό, αποτελεί το αναγκαίο μέσο συντήρησης και ανάπτυξης της βιολογικής ζωής. Γι’ αυτό και η εύρεση και η κατανάλωση της τροφής είναι ενστικτώδης ευθύς εξ αρχής. Επομένως η εύρεση και η λήψη της τροφής αυτή καθ’ εαυτή είναι ευλογημένη, αφού χωρίς τη βιολογική ζωή δεν μπορεί να υπάρξει ούτε συλλογική / κοινωνική ζωή, ούτε βεβαίως οποιαδήποτε «πνευματική» ζωή.
Το πρόβλημα που υπάρχει είναι, επειδή είναι γεγονός κατ’ αρχήν ενστικτώδες και χωρίς την κατάλληλη αγωγή, μπορεί να παρεκτραπεί εύκολα σε «ατομική» υπόθεση. Και κάθε «ατομική» υπόθεση αποτελεί «αλλοτρίωση» από τον «συλλογικό άνθρωπο». Έτσι μπορεί μετά να οδηγήσει στον ανταγωνισμό, στον εξουσιασμό, στην καταπίεση, στην συνεχιζόμενη αδικία και στο τέλος στην θρησκευτική και πολιτική νομιμοποίηση κάθε «σύνδεσμου αδικίας» και κάθε «στραγγαλιάς βιαίων συναλλαγμάτων»…
Ερασιτεχνικώς, Ενθέως και ουχί Ιδιωτικώς
Ανατρέχοντας στην αρχαιότητα, ο όρος «αυτόνομος», υποδήλωνε, συνήθως, μια πόλη, συχνά περιφερειακή ή απομονωμένη (βλ. Παλατινή Ανθολογία, VII, «Επιγράμματα επιτύμβια», 8, Αντιπάτρου Σιδωνίου). Πάρα την ύπαρξη δύναμης επικυρίαρχης στην περιοχή αυτής, πολιτεύονταν, κατόπιν παραχώρησης, με δικούς της νόμους (Ηρόδοτος, Ιστορίαι, Α΄, Κλειώ, 96, 1). Σε αρχιερατικό επίπεδο, μια ανάλογη αρχή θα πρέπει να ανιχνευθεί, στην σχέση υποτέλειας των Ιουδαίων προς τους Ρωμαίους. Οι Ρωμαίοι είχαν παραχωρήσει καθεστώς εθναρχίας, στον υπ΄αυτών εξαρτώμενο Ιουδαίο αρχιερέα. Το καθεστώς ενείχε, ασφαλώς, περιορισμούς (Κατά Ιωάννη 18:31), αλλά και δικαιώματα διαχείρισης εσωτερικών διαφορών, ακόμα και στη διασπορά / tefutzah (Φλάβιος Ἰώσηπος, Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΔ΄, 2. 194-195). Γι΄αυτό η Σύνοδος του 1872, χαρακτήρισε τον εθνοφυλετισμό «ιουδαΐζοντα» (Mansi, 45, 483D).
Α. Πρώτες παρατηρήσεις
Διφορούμενες είναι οι τάσεις για τα αποτελέσματα της «Αγίας και Μεγάλης Συνόδου του 2016 στην Κρήτη» σε όσους παρακολουθούν τα των ορθοδόξων τοπικών Εκκλησιών στην Οικουμένη. Και οι λόγοι είναι αρκετοί. Ο πρώτος βεβαίως είναι η μη συμμετοχή την τελεταία «στιγμή» του Πρεσβυγενούς Πατριαρχείου της Αντιόχειας (το μόνο αραβόφωνο), αλλά και των νεώτερων Πατριαρχείων της Ρωσίας (ρωσόφωνο), της Βουλγαρίας (σλαυόφωνο) και της Γεωργίας (γεωργιανόφωνο).
Οφείλουμε όμως να υπενθυμίσουμε ότι συμμετείχε η συντριπτική πλειοψηφία, δηλαδή όλες οι υπόλοιπες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, με επικεφαλής το Οικουμενικό Πατριαρχείο και με ενεργά τα υπόλοιπα Πατριαρχεία. Σημειώνω ιδιαιτέρως την πλήρη τελικά συμμετοχή του Πατριαρχείου Σερβίας (σλαυόφωνο), του οποίου η στάση ήταν καθοριστική, αφού οι επίσκοποί του είναι επόμενοι – μαθητές του (αγίου) Ιουστίνου Πόποβιτς!
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας, η οποία συνήλθε την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016, υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Πατριάρχου κ. Δανιήλ, η Ιερά Σύνοδος σημείωσε με λύπη την πρόσφατη εξέλιξη αρνητικών αντιδράσεων που σημειώνονται στη Ρουμανία με αφορμή την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, 2016).
Σε σχετική ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Πατριαρχείου Ρουμανίας, αναφέρονται –μεταξύ άλλων– και τα εξής:
