Καρναβάλια:

Άλλος Θεός την Κυριακή, άλλος Θεός την Δευτέρα…

Του Κώστα Μαστροκώστα*

   Η λέξη «καρναβάλι» δεν έχει αποδεκτή ετυμολογία από όλους, είναι μια λέξη γνωστή, αλλά και συνάμα άγνωστη. Υπάρχουν, ωστόσο, πιθανές ετυμολογίες που δίνουν διάφοροι λαογράφοι. Το βέβαιο είναι ότι όσο περισσότερο ερευνάς για την προέλευση του καρναβαλιού, ακόμη και για την ετυμολογία της λέξης, τόσο πιο βαθιά χώνεσαι στην ειδωλολατρία και τον παγανισμό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ζούμε σε μια εποχή όπου η επιστήμη έχει γνωρίσει εκπληκτική πρόοδο. Ενώ λοιπόν θα περίμενε κανείς αυτή η πρόοδος να έχει επιφέρει και την απαλλαγή από προλήψεις, δεισιδαιμονίες και πρωτογονισμούς, εν τούτοις ο σύγχρονος άνθρωπος φαίνεται να είναι ακόμη σε μεγάλο βαθμό δέσμιος τέτοιων καταβολών, πράγμα το οποίο γίνεται ιδιαίτερα αισθητό κατά την περίοδο των Αποκριών ή Καρναβαλιού.

Μεταμφιεσμένος ολοκληρωτισμός

Του π. Βασίλειου Θερμού*

Τον περασμένο Ιούλιο βρέθηκα στο Στρασβούργο για μια εκδήλωση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το Τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με κάλεσε ως κεντρικό ομιλητή σε μια ημερίδα με θέμα τη θεώρηση της ομοφυλοφιλίας και της ταυτότητας φύλου από την πλευρά των Χριστιανικών Εκκλησιών.

Είχα εκεί την ευκαιρία να διαπιστώσω έμπρακτα αυτό που ήδη γνώριζα από διαβάσματα, ότι δηλαδή ο Χριστιανικός κόσμος της Ευρώπης προβληματίζεται για τα ζητήματα αυτά και έχει αναλάβει δράσεις συνεργασίες με πολιτικούς φορείς όπως το ΣτΕ και με τα LGBTQI κινήματα. Στην πλειονότητά τους οι δράσεις αυτές εκφράζουν την φιλελεύθερη (liberal) πλευρά του Χριστιανισμού, κυρίως του Προτεσταντικού.

Συνέχεια →

Ο νεομάρτυρας ιεραπόστολος π. Δανιήλ Συσόεφ και η σημασία του μαρτυρίου του

(† 19 Νοε 2009: δολοφονήθηκε μέσα στην Εκκλησία)

Αφιέρωμα

Του Θεόδωρου Ι. Ρηγινιώτη** – Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου*

Ομιλία για τον π. Δανιήλ Συσόεφ από τον θεολόγο, συγγραφέα και συνεργάτη μας Θεόδωρου Ρηγινιώτη, την Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2016. Τίτλος της ομιλίας: «Ο νεομάρτυρας ιεραπόστολος π. Δανιήλ Συσόεφ και η σημασία του μαρτυρίου του».

Ασφαλώς κανείς δυτικός άνθρωπος δεν αγάπησε τους μουσουλμάνους όσο ο Ρώσος ορθόδοξος ιερέας π. Δανιήλ Συσόεφ. Τους αγάπησε τόσο, ώστε αφοσιώθηκε σ’ ένα τιτάνιο ιεραποστολικό έργο, για να γνωρίσουν τον Ιησού Χριστό όσο το δυνατόν περισσότεροι, όχι μόνο μουσουλμάνοι, αλλά και ακραίοι Ρώσοι νεοπαγανιστές, υπερεθνικιστές, προτεστάντες κ.λ.π..

Συνέχεια →

Αυτό θα είναι το νέο μάθημα των Θρησκευτικών

Συνέντευξη στο ΑΠΕ του Σταύρου Γιαγκάζογλου*

Για τις αλλαγές που θα ισχύσουν για το ΜτΘ, με «θεμελιώδη αρχή, στο εξής, την προσέγγιση των άλλων θρησκευτικών παραδόσεων και το σεβασμό στη θρησκευτική ετερότητα» μιλάει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, σύμβουλος του υπουργείου Παιδείας και προϊστάμενος του Γραφείου Έρευνας, Σχεδιασμού και Εφαρμογών Α΄ του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).

«Αφετηρία για το νέο μάθημα είναι η κεντρική θρησκευτική παράδοση του τόπου, η ορθοδοξία» ξεκαθαρίζει και σημειώνει: «Αυτό που είναι καινούργιο είναι ότι η ορθοδοξία μπαίνει σε διάλογο με τις άλλες θρησκευτικές παραδόσεις. Αυτό το στοιχείο, το άνοιγμα της ορθοδοξίας, να συζητάει και να διαλέγεται με τις άλλες χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης και τις άλλες θρησκείες, είναι αίτημα των καιρών μας. Επίσης, όχι απλώς ανανεώνεται το ΜτΘ αλλά εκσυγχρονίζεται διπλά, δηλαδή και ως προς την εισαγωγή νέων εκπαιδευτικών μεθόδων. Η διδασκαλία θα γίνεται με τη χρήση νέων τεχνικών μάθησης, με έμφαση στη βιωματική και διερευνητική προσέγγιση».

Συνέχεια →

Από το εθνικό Επέκεινα, στα νεκρικά έθιμα της Παλαιοχριστιανικής Περιόδου…

Του Κωνσταντίνου Κόττη*

Παρουσιάσαμε πέρυσι την ίδια περίοδο, με αφορμή το Ψυχοσάββατο του 2015, βασικά στοιχεία των επέκεινα αντιλήψεων της αρχαίας ελληνικής ταφικής (φ. «Πτολεμαίου», 12-02-15). Εφέτος είναι η σειρά, να εντοπίσουμε καίρια σημεία της ταφικής εθιμοτυπίας και πίστης, όπως αυτή διαμορφώθηκε κατά και μετά την μετάβαση από τον εθνικό κόσμο στον χριστιανικό.

Είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον, να εντοπίσουμε δείγματα αυτής της νεκρικής διαλεκτικής και μετάβασης, σε αυτό το ανατολικό και κατεξοχήν ευχαριστιακό τμήμα του χριστιανικού ναού. Κατά την αρχαιοελληνική παράδοση, ο νεκρός πλένονταν, μυρώνονταν και ντύνονταν επίσημα. Αυτό επιβιώνει έως τις ημέρες μας. Την διαδικασία αυτή χριστιανικά τελούσαν οι «ασκήτριαι». Ο νεκρός τοποθετούνταν και παρέμενε εν οίκω για τρεις ημέρες, βεβαιωτικό του θανάτου σε σχέση με μια ενδεχόμενη νεκροφάνεια. Η έκθεση αυτή του νεκρού ονομάζονταν  τελούνταν η «πρόθεση» και όφειλε να «βλέπει» προς την θύρα. Σε αυτόν το έθιμο αναφέρεται ως ένα βαθμό η ομώνυμη πρόθεση του ιερού, στην μορφή του υπόσκαφου cubiculum των κατακομβών. Στρέφεται προς την εξωτερική βόρεια θύρα του φράγματος του πρεσβυτερίου / τέμπλου. Σε αυτήν οδηγούνται τα τίμια έργα του λαού ως δώρα, η παρασκευασμένη ανθρώπινη τροφή και ζωή, οφειλή πρωτοτόκων και του Χριστού, ως νεκρού, πριν σαρκωθεί, ζήσει και θυσιασθεί. Να σημειωθεί, πως στο διάστημα του τριημέρου της «προθέσεως», οι συμμετέχοντες στο πένθος νήστευαν απολύτως. Ωστόσο η συμμετοχή αυτή, τους καθιστούσε ακαθάρτους και, έτσι, επιβάλλονταν ο εξαγνισμός της οικίας και των συνδαιτυμόνων με πλύση.

Συνέχεια →

Ανορθόδοξος φονταμενταλισμός

Toυ Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιου Γκουτζίνη*

Η Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με συντριπτική πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ των Τμημάτων της, αποφάσισε τη δημιουργία και λειτουργία Προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών. Η απόφαση αυτή πρόσφατα εγκρίθηκε και από το αρμόδιο Υπουργείο Παιδείας. Πρέπει δε ο αναγνώστης να γνωρίζει ότι στα πλαίσια της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της επιστημονικής έρευνας η πανεπιστημιακή κοινότητα είναι η μόνη υπεύθυνη για τη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών της. Παρόλα αυτά οι πρωτεργάτες του εγχειρήματος ζήτησαν και έλαβαν την ευλογία του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την ευόδωση της προσπάθειάς τους. Επίσης το εγχείρημα στηρίχτηκε και από το σύνολο των Αρχιερέων της Θράκης μας.

Συνέχεια →

Ποιος αποφασίζει αν θα γίνουμε θρησκόληπτοι μουσουλμάνοι;

Της Σαμπιχά Σουλεϊμάν*

Τα αιτήματα των Ρομά κατοίκων της Θράκης

Πριν από ενάμιση χρόνο, για πρώτη φορά στη ζωή μου, ξύπνησα τα χαράματα από τον θόρυβο της ντουντούκας του χότζα που καλούσε για την πρωινή προσευχή. Νομίζω ότι τα τελευταία 100 χρόνια από την ύπαρξη του οικισμού μας στο Δροσερό αυτή ήταν η πρώτη φορά που ξυπνήσαμε για να πάμε ως μουσουλμάνοι, λες και αυτό είναι το πρόβλημά μας, να προσευχηθούμε. Αναρωτήθηκα: Τι σημαίνει αυτή η αλλαγή; Ποιος την αποφάσισε χωρίς εμάς; Ποιος ενδιαφέρεται περισσότερο από εμάς να μας μετατρέψει σε θρησκόληπτους μουσουλμάνους; Και τι είδους μουσουλμάνοι υποτίθεται ότι θα πρέπει να γίνουμε;

Συνέχεια →