ΑΙΘΑΛΟΜΙΧΛΗ ΣΤΑ ΜΟΥΤΡΑ ΤΟΥΣ,

ΑΥΤΟ ΝΑ ΤΟ ΧΡΕΩΣΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΜΠΟΜΠΟΛΕΣ , ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

 

Του Βασίλη Παπαδόπουλου*

 

Βγήκαν Χριστούγεννα μέρα οι αθεόφοβοι στα κανάλια και έκαναν ανακοίνωση λέγωντας ψέματα πάλι λές και ο κόσμος είναι βλάκας και δεν καταλαβαίνει, για να μας δείξουν τάχατες ότι δουλεύουν ακόμα και αυτές τις μέρες και να εκμεταλλευτούν το φαινόμενο της αιθαλομίχλης επικοινωνιακά και εν τέλει φοροεισπρακτικά.

Ε όχι λοιπόν, την αιθαλομίχλη να την χρεώσετε στους Πολεοδόμους, στους Μηχανικούς, στους Αρχιτέκτονες, το ΤΕΕ, το ΥΠΕΚΑ και το ΥΠΕΧΩΔΕ της τελευταίας πεντηκονταετίας. Στους δημιουργούς αυτού του εκτρώματος που ονομάζεται σύγχρονη, μεταπολεμική Αθήνα και όχι μόνο. Στους  σχεδιαστές, στους μελετητές και κατασκευαστές του οποιοδήποτε αστικού κέντρου στην Ελλάδα. Να το χρεώσετε σε αυτούς που παρέλαβαν ένα πολεοδομικό μαργαριτάρι στην περίπτωση της Αθήνας, με κτίσματα παγκοσμίως αξιοζήλευτης αρχιτεκτονικής και το έθαψαν και το μετέτρεψαν σε εργοστάσιο παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα μέσα σε μισό αιώνα.

Το φαινόμενο της αιθαλομίχλης δέν είναι κάτι που κάνει εντύπωση, δέν είναι τωρινό φαινόμενο υπήρχε και από παλιά, όταν π.χ. δέν υπήρχε δακτύλιος στην Αθήνα και ΌΤΑΝ όλα τα αυτοκίνητα καίγανε ακόμα βενζίνη, ας μήν το ξεχνάμε αυτό. Η αιθαλομίχλη είναι ακόμα μία απόδειξη της ανικανότητας, της αδιαφορίας και της διαφθοράς του έργου των Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων της Ελλάδας σε συνδυασμό πάντα με την ανοχή και συνέργια της εκάστοτε ηγεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ και τώρα τελευταία του ΥΠΕΚΑ.  Καταλαβαίνω ότι πολλοί Μηχανικοί θα εναντιωθούν σε αυτή την άποψη, αλλά λυπάμαι πολύ, αυτή είναι η αλήθεια.

Η αιθαλομίχλη είναι ακόμα ένα φαινόμενο που αποδεικνύει καταφανέστατα το γεγονός ότι οι πόλεις μας είναι κυριολεκτικά για τα μπάζα. Αποδεικνύεται περίτρανα το γεγονός ότι οι πόλεις μας ούτε κάν τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής ενός ανθρώπου του 1950, δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν. Δέν έχει προβλεφτεί όυτε κάν αυτό, ούτε κάν τα βασικά και καμία πρόβλεψη επαρκούς αστικού εξαερισμού. Έχουν αποψιλωθεί τα πάντα, όλα τα δέντρα αλλά και όλοι οι κανόνες αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού σχεδιασμού στον βωμό της αισχροκέρδιας και της γκετοποίησης των αστών.

Κάθε φορά που βρέχει, χιονίζει ή κάνει καύσωνα λίγο παραπάνω από το κανονικό, οι υποδομές αμέσως φρακάρουν και οι πόλεις αμέσως βραχυκυκλώνουν. Πόσες φορές έχουμε δεί να επαναλαμβάνονται τέτοια σκηνικά; Η Αθήνα ιδιαίτερα και από την γεωμορφολογίας της κιόλας έχει την τύχη να διαθέτει πάρα πολλούς υδροφόρους ορίζοντες και υπόγεια ποτάμια, πολλούς δηλαδή τρόπους εκτόνωσης  μιάς έντονης βροχόπτωσης που δέν θα έπρεπε να πλυμμυρίζει ποτέ. Αλλά φρόντισαν τόσο καλά οι Μηχανικοί να μπαζώσουν ρέματα και ποτάμια ολόκληρα που πλέον με την παραμικρή βροχή κάνει κανείς 1 ώρα για να πάει από την Ν. Φιλαδέλεφεια στο Περιστέρι από τον Κηφισσό. Ε, έτσι και τώρα παρόμοια έτυχε οι Έλληνες να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν το τζάκι τους, να κάνουν δηλαδή αυτό που έπρεπε από καιρό να κάνουν, να χρησιμοποιήσουν το πολεοδομικά εγκεκριμένο τζάκι τους, να σταματήσει το τζάκι να είναι ένα διακοσμητικό στοιχείο και αμέσως οι πόλεις και οι πολιτικοί κρύφτηκαν μέσα στην αιθαλομίχλη.

Και έτσι οι αιμολάγνες ύαινες της πολιτικής αδράτουν την ευκαιριάρα αυτή για ακόμα μια φορά και έρχονται και σου λένε, πάρε φόρο για ΑΠΕ π.χ. για την αντιμετώπιση του φαινομένου, πάρε τζάμπα ρεύμα τώρα στους πολίτες και μετά τις γιορτές μας περιμένουν όλους στην γωνία, πλήρωσε αναδρομικά την ΔΕΗ μετά π.χ., πλήρωσε παραπάνω δημοτικά τέλη, πλήρωσε παραπάνω διόδια τώρα για να γίνουν έργα και να μήν πλυμμυρίζουν ή να μήν παγώνουν οι μεγάλες αρτηρίες της Αθήνας, χρηματοδότησε τους εθνικούς εργολάβους και τις τράπεζες για ακόμα μια φορά δηλαδή ώστε να μήν κάνουν πάλι τίποτα. Και έτσι το ρίχνουν surprise surprise  ξανά σε εμάς, στην κρίση, στην απελπισία των Ελλήνων να ζεσταθούν γιατί δέν έχουν να πληρώσουν πετρέλαιο θέρμανσης και δέν μειώνουν και από πάνω και την τιμή του.

Δηλαδή, λέω εγώ τώρα άν τύχει ένα εκατομμύριο Αθηναίοι ή Θεσσαλονικείς ή Ηρακλιώτες, Πατρινοί και Λαρισσαίοι να πάνε στην τουαλέτα ταυτόχρονα, αναρωτιέμαι το αποχετευτικό δίκτυο της πόλης θα μπορέσει να ανταποκριθεί; Δέν νομίζω, οπότε πάρε φόρο και για το ότι πάς στην τουαλέτα παραπάνω από ό,τι πρέπει. Πόσα κιλά είσαι, κακώς είσαι τόσα κιλά, που βρήκες τόσα λεφτά για να τραφείς, άρα έχεις και είσαι ζωντανή απόδειξη του ότι λεφτά υπάρχουν και τα φάγμε όλοι μαζί και τα κρύβεις και από πάνω, οπότε πλήρωσε φόρο συντήρησης της παχυσαρκίας και υπερβαρίας. Και εάν είσαι υπέρβαρος πόσες φορές πάς καθημερινά στην τουαλέτα, δέν γίνεται να πάς πάνω από μία φορά, πλήρωσε λοιπόν και εξτρά δημοτικά τέλη συντήρησης του δικτύου. Πόσο καθαρός είσαι; Γιατί κάνεις μπάνιο καθημερινά, μα είναι δυνατόν; Φαντάσου ένα εκατομμύριο Αθηναίοι να κάνουν μπάνιο ταυτόχρονα κάθε μέρα, θα αντέξει ή δέν θα αντέξει το φορτίο το αποχετευτικό δίκτυο, πέραν του ότι καταναλώνεις παράπανω νερό από ό,τι πρέπει, πάρε λοιπόν φόρο υπερβολικής καθαριότητας. Δέν τους έχετε ικανούς ακόμα και για κάτι τέτοιο; Ή νομίζετε ότι δεν θα βρούν λόγους;

Οι τύποι, αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο τραγικά, θα χαρακτηρίζονταν τουλάχιστον ώς γελοία, ώς και διεφθερμένα. Αλλά δυστυχώς τα πράγματα είναι τραγικά, οπότε και αυτοί χαρακτηρήζονται ώς τραγικοί.

Να τα χρεώσουν στους Μπόμπολες, σε όλους τους εθνικούς εργολάβους και φωτογραφικά επιλεγμένους μειωδότες όλων των δημοσίων έργων των τελευταίων 50 ετών. Να τα χρεώσουν στις πολεοδομίες τους, στους Μηχανικούς, στους Αρχιτέκτονες και Μελετητές πολεοδομικού σχεδιασμού και κατασκευής αυτού. Να το χρεώσουν κυρίως στις κεντρικές πολιτικές ηγεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ και του ΥΠΕΚΑ του τελευταίου αιώνα. Αλλά τί ναλέμε τώρα; Υπάρχει περίπτωση να γίνει αυτό; Καμία, οπότε πλήρωνε για ακόμα μια φορά Έλληνα που υπάρχεις, που αναπνέεις, που τόλμησες να κάψεις ξύλα στο τζάκι σου για να ζεσταθείς, στο πύρ το εξώτερο!

Κλείνοντας ήθελα να εκφράσω μια απορία που τρυβελίζει το μυαλό μου τον τελευταίο καιρό. Πρίν από πολύ λίγο καιρό είδαμε όλοι στην τηλεόραση πρωτοφανή φαινόμενα κακοκαιρίας, βροχών και ψύχους παγκοσμίως. Πρωτοφανείς χιονοθύελες στην Αμερική, στην Κίνα, στην Ρωσία και στην Ευρώπη. Θεωρείται ο ψυχρότερος χειμώνας των τελευταίων δεκαετιών για πολλά μέροι, χιόνισε ακόμα και μετά από εκατό τόσα χρόνια και στην Αίγυπτο, στις πυραμίδες και στην Σαουδική Αραβία, χιόνισε ακόμα και στην έρημο και προβλέπονται κιόλας ακόμα πιό επιδεινωμένα φαινόμενα λένε οι μετερεωλόγοι.

Και ρωτάω λοιπόν, το φαινόμενο του θερμοκηπίου που πήγε ρε παιδιά, που φορολογούν και εισπράτουν παγκοσμίως για αυτό;

* Ο Βασίλης Παπαδόπουλος είναι Π. Μηχανικός, MSc, ΜΒs.

ΠΗΓΗ: Πέμπτη, Δεκέμβριος 26, 2013,  http://www.pentapostagma.gr/2013/12/…BF.html#.Urw6vfvm4Y0

Για την σύσκεψη που συγκαλεί ο κ. Αγγελάκας, (Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης).

 Ανοιχτή επιστολή.

 

Από τα 5 ιδρυτικά στελέχη της ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ για το Θαλάσσιο Μέτωπο της Πάτρας*

 

Πάτρα 28/11/2013

Αγαπητοί συμπολίτες,

Ο κ. Αγγελάκας, όπως γνωρίζετε, εκπροσωπεί στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας την Κυβέρνηση της χώρας. Ο Κυβερνητικός εκπρόσωπος λοιπόν, συγκαλεί σύσκεψη για το θαλάσσιο μέτωπο, μάλιστα με τον βαρύγδουπο τίτλο, «της παραχώρησης χερσαίων τμημάτων της λιμενικής ζώνης στον Δήμο Πατρέων».

Τίποτα κακό μέχρι εδώ! Τίποτα κακό, αν απευθυνόταν σε ανυποψίαστους πολίτες, σε οποιαδήποτε άλλη πόλη της χώρας! Όμως, οι πολίτες της Πάτρας, γνωρίζουν την ιστορία του θέματος, γνωρίζουν τις εξελίξεις όλων των φάσεων αυτής της ιστορίας.

Η ιστορία:

1. Η πόλη, από τις αρχές της δεκαετίας του 90, συναίνεσε στην χωροθέτηση κατασκευής νέου λιμανιού στην Ακτή Δυμαίων, μπροστά στην Πειραϊκή-Πατραϊκή. Γιατί έπρεπε να φτιαχτεί καινούριο λιμάνι;

Απάντηση: Για να απελευθερωθεί το κεντρικό θαλάσσιο μέτωπο της πόλης! Και αυτό, υπήρξε από τότε Κυβερνητική δέσμευση απέναντι στην πόλη.

2. Η πόλη από τότε διεκδικεί, (ομόφωνα!), και περιμένει την ολοκλήρωση του νέου λιμανιού.

3. Τον Οκτώβρη του 2010, επιτυγχάνεται η πρώτη συμφωνία με την Κυβέρνηση και υπογράφεται το Πρωτόκολλο συνεργασίας Δήμου-ΟΛΠΑ, παρουσία του κ. Πάγκαλου. Η κυβερνητική δέσμευση, αναφέρεται στα γνωστά 3500 μέτρα, πολύ λιγότερα από αυτά που ζητούσαμε.

4. Τον Μάρτιο του 2011, συγκροτείται η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών. Κινητοποιείται και κινητοποιεί τους πολίτες και τους φορείς, συγκεντρώνει πάνω από 30 000 Υπογραφές, οργανώνει δύο πολυπληθή συλλαλητήρια στον μόλο της Αγ. Νικολάου, επισκέπτεται πολιτικούς αρχηγούς και εν τέλει στο τέλος του 2011, ο τότε Υπουργός Οικονομικών κ. Βενιζέλος δίνει γραπτή εντολή για την παραχώρηση του μετώπου των 3 500 μέτρων. Η σύμβαση υπογράφεται με τελετές στις 24/1/2012. (Η εντολή του κ. Βενιζέλου, την ονομάζει σύμβαση προσωρινής παραχώρησης, μεταξύ Δήμου- ΟΛΠΑ, μέχρι το Υπουργείο Οικονομικών να κάνει την ΟΡΙΣΤΙΚΗ παραχώρηση στον Δήμο Πατρέων!).

Στην συνέχεια όλων των παραπάνω, εξυφαίνεται μία διαρκής συνομωσία για την ακύρωση της παραχώρησης.

Σε αυτήν συμμετέχουν:

Η Κυβέρνηση, που μεταβίβασε την κυριότητα της έκτασης στο ΤΑΙΠΕΔ, παρά την τότε γραπτή εντολή του κ. Βενιζέλου, να εξαιρεθούν τα 3500 μέτρα.

Ο κ. Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΛΠΑ, που έμπρακτα και συνεχώς τα τελευταία δύο χρόνια, αρνείται να εφαρμόσει την σύμβαση, αρνείται να εκκενώσει και να παραχωρήσει ουσιαστικά τον χώρο. Είναι αυτός που απολογούμενος για την τελευταία απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ δημοσιεύει πλήθος εγγράφων, αποκρύπτει το σημαντικότερο, δηλαδή την κατεπείγουσα επιστολή του στις δημόσιες αρχές με την οποία τους ζητά να επιληφθούν για «τις διακεκριμένες φθορές», που κάνει ο Δήμαρχος και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι.

Είναι τέλος τα επιχειρηματική ιδιωτικά συμφέροντα, που ορέγονται το φιλέτο του δημοσίου χώρου, που αποτελεί η παραλιακή ζώνη. «Επενδυτές» και τοπικά δορυφορικά μικροσυμφέροντα, συνομωτούν διαρκώς, επιδρούν, επηρεάζουν, καθορίζουν την στάση ευάλωτων δημοσίων προσώπων, και θέλουν τις προσωπικές επιδιώξεις και τα προσωπικά τους συμφέροντα να τα βαφτίσουν «ανησυχία» των πολιτών.

Τι από όλα αυτά θα διαπραγματευτεί ο κ. Αγγελάκας; Τι θα προτείνει;

Η αυτονόητη ερμηνεία και πρόβλεψη μας, άλλωστε για αυτό απέφυγε να μας προσκαλέσει στην σύσκεψη του, είναι , ότι ο κ. Κυβερνητικός εκπρόσωπος, θα κινηθεί στην γραμμή του Υπουργού κ. Βαρβιτσιώτη που μας επισκέφθηκε πρόσφατα. Δηλαδή, δώστε και στον Δήμο 300 μέτρα, βουλώστε του το στόμα!

Η απάντηση και στον κ. Γραμματέα, όπως και στην Κυβέρνηση και όλους τους αρμόδιους Υπουργούς, είναι μονοσήμαντη και σαφής.

1. Μετατροπή της Προσωρινής παραχώρησης σε Οριστική! Όπως οι Κυβερνήσεις έχουν δεσμευτεί και υπογράψει.

2. Για να ικανοποιηθούν οι ανησυχίες των συμπολιτών μας, όχι μόνο των 53, αλλά των 200000, μετά την οριστική παραχώρηση, θα φροντίσουμε όλοι, Δήμος, Αιρετή Περιφέρεια, ελπίζουμε και η Κυβέρνηση, για την χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ, για την άμεση ανάπλαση του παραλιακού μετώπου. Κατά τα πρότυπα του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Έχουμε στην διάθεση μας την μελέτη του Πανεπιστημίου Πατρών, η οποία με τον καλύτερο τρόπο, διασφαλίζει ο χώρος αυτός να είναι κοινόχρηστος και δημόσιος, με ήπιες χρήσεις και  εξυπηρετεί όλες τις κοινωνικές κατηγορίες και τις ηλικίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των συμπολιτών μας.

Πρωτίστως δε, υπηρετεί το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης, την συνολική της αναβάθμιση και ανάπτυξη της. Κάθε άλλη επιλογή, κάθε άλλη απόφαση, δεν θα έχει και δεν θα αποκτήσει ποτέ την έγκριση της κοινωνίας.

Με κάθε τιμή

*Δημήτρης Αϊβαλής, Δημήτρης Αλεξίου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Χρήστος Πατούχας, Νίκος Τζανάκος.

ΟΙ ΗΘΙΚΟΙ ΑΥΤΟΥΡΓΟΙ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΩΝ ΣΚΟΥΡΙΩΝ

Του Αρχιμ. π. Χριστόδουλου (Αγγελόγλου)*

Η μεγαλειώδης συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά των μεταλλείων στις Σκουριές που είχε ένταση και παλμό, πραγματοποιήθηκε στην Μεγάλη Παναγία Χαλκιδικής. Κατόπιν αιτήσεως των κατοίκων, κύριος και πρώτος ομιλητής είχε ορισθεί ο αγωνιστής Αρχιμανδρίτης π. Χριστόδουλος, Πνευματικός και εφημέριος του Ησυχαστηρίου «Παναγία, η Φοβερά Προστασία», που εδρεύει στην Μεγάλη Παναγία Χαλκιδικής. Ο κόσμος παρ’ ότι η ομιλία του ήταν μακροσκελής, τον παρότρυνε να συνεχίσει. Την δημοσιεύουμε αυτούσια και σας συνιστούμε να την διαβάσετε. Αξίζει!

Κάτοικοι της Μεγ. Παναγίας και της Ιερισσού με παρακάλεσαν να μιλήσω σήμερα στην αγάπη σας και, αφού προηγουμένως έθεσα το θέμα στην Γεροντική Σύναξη του Ησυχαστηρίου, έκανα υπακοή.

Συνέχεια →

Πάτρα και θαλάσσιο μέτωπο: Δεν θα τους περάσει! Δεν θα τους το επιτρέψουμε! Μπορούμε και θα νικήσουμε!

 

ΔΕΛΤΙΟ  ΤΥΠΟΥ της ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ*

Δηλώνουμε εξαρχής, ότι παρά τις καθυστερήσεις, παρά τα λάθη που έγιναν τον τελευταίο χρόνο, παρά την ουσιαστική απουσία πολλών, παρά την απραξία άλλων που την δικαιολογούν σπέρνοντας κλίμα ηττοπάθειας, παρά την αντίθετη  θέληση ισχυρών και των συμφερόντων που εκπροσωπούν, (συμπολιτών μας και μη), η πόλη μας μπορεί να κερδίσει το παραλιακό της μέτωπο, μπορεί να εξασφαλίσει την αναπνοή που έχει απόλυτη ανάγκη.

Δηλώνουμε εξαρχής, ότι παρά τις καθυστερήσεις, παρά τα λάθη που έγιναν τον τελευταίο χρόνο, παρά την ουσιαστική απουσία πολλών, παρά την απραξία άλλων που την δικαιολογούν σπέρνοντας κλίμα ηττοπάθειας, παρά την αντίθετη  θέληση ισχυρών και των συμφερόντων που εκπροσωπούν, (συμπολιτών μας και μη), η πόλη μας μπορεί να κερδίσει το παραλιακό της μέτωπο, μπορεί να εξασφαλίσει την αναπνοή που έχει απόλυτη ανάγκη.

Γνωρίζουμε πολύ καλά και τις κυβερνητικές προθέσεις, και τις νομοθετικές και άλλες εξελίξεις που μεσολάβησαν, γνωρίζουμε την δύσκολη κατάσταση στην οποία έχουμε φτάσει. Θα περιγράψουμε με συντομία τα πώς και τα γιατί:

Πριν έναν ακριβώς χρόνο, με τις δικές μας πρωτίστως κινητοποιήσεις, με την ενεργητική εμπλοκή του Δήμου, αποσπάσαμε την δέσμευση της Κυβέρνησης για την άμεση υπογραφή (έγινε λίγες μέρες μετά), της σύμβασης προσωρινής παραχώρησης, του μετώπου των 3.500 μέτρων, με την μνεία της παραχώρησης ολόκληρου του παλιού λιμανιού, μετά την ολοκλήρωση της τελευταίας φάσης κατασκευής του καινούριου. Υπήρξε αναμφίβολα μία μεγάλη νίκη. Και ήταν αποτέλεσμα και των πολιτικών μας κινήσεων, (επιστολές στον Πρωθυπουργό και τους πολιτικούς αρχηγούς, δεκάδες χιλιάδες υπογραφές συμπολιτών μας), κυρίως όμως της συστράτευσης όλων των αντιπροσωπευτικών φορέων της πόλης και της οργάνωσης δύο μαζικότατων συλλαλητηρίων στον μόλο της Αγίου Νικολάου.

Για όσα δεν κάναμε σωστά και έγκαιρα στο επόμενο διάστημα, έχουμε αναφερθεί πολλές φορές. Είχαμε την ευκαιρία δημόσια, αλλά και στο Δημοτικό Συμβούλιο, να κάνουμε και εκκλήσεις και κριτική. Αποσπάσαμε και άλλες, πρόσφατες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Ας πούμε το ηπιότερο, ότι φταίει η ροπή όλων μας στην επανάπαυση, ή ας πούμε ότι η ταχύτητα των πολιτικών εξελίξεων μας εμπόδισε. Το θέμα έπρεπε να το είχαμε λύσει οριστικά, στους επόμενους δύο μήνες από την προσωρινή παραχώρηση. Και για να γινόταν αυτό, επιβαλλόταν, ο Δήμαρχος να πολιορκούσε κάθε εβδομάδα Υπουργούς και άλλους υπεύθυνους. Η πόλη να πίεζε ασφυκτικά, με όλο το πολιτικό της δυναμικό. Και εν ανάγκη να επαναλαμβάναμε, δυναμικότερες κινητοποιήσεις.

Η καθυστέρηση αυτή, έδωσε χρόνο αναδιοργάνωσης των αντιδράσεων, όσων από την αρχή έψαχναν να βρουν αιτίες. Ισχυρές ομάδες συμφερόντων, παγιδεύοντας και συλλογικούς επαγγελματικούς φορείς, καθοδηγούμενοι, πιστεύουμε από τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΟΛΠΑ ΑΕ, καθώς και παράγοντες του Υπουργείου Ναυτιλίας, άρχισαν να αμφισβητούν το καινούριο καθεστώς στην παραλιακή ζώνη. Ορισμένοι αφελώς, οι περισσότεροι συνειδητά, θέλουν να εμποδίσουν την κυριότητα του Δήμου, ορεγόμενοι, ότι πιθανόν «τσιμπήσουν» από την ιδιωτικοποίηση και τον «επενδυτή» που θα προκύψει.

Στην συνέχεια, η Κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές του Ιουνίου, με αναβαθμισμένη την λαϊκή εντολή και ενισχυμένη την υποτέλεια της στην Τρόικα και τους δανειστές, προχώρησε με μεγάλες ταχύτητες στο μνημόνιο 3 και με μεγάλη επίσης ταχύτητα, υλοποιεί τις δεσμεύσεις που αυτό προβλέπει. Ομαδοποιεί τα προς ιδιωτικοποίηση λιμάνια και νομιμοποιεί στην Βουλή, τις σκόρπιες αποφάσεις της ΕΣΑΛ που τα αφορούν. Για το λιμάνι της Πάτρας νομιμοποιείται, πρώτον ότι ολόκληρη η παραλιακή ζώνη είναι περιουσιακό στοιχείο της ΟΛΠΑ ΑΕ, και δεύτερον η υφιστάμενη μέσα στο παλιό λιμάνι πολεοδόμηση με την πρόβλεψη των 57.000 τ.μ. Το σχέδιο όμως είναι ακόμα πιο τραγικό για την πόλη, αφού έξω και πέρα από τη  λιμενική ζώνη,  προβλέπεται δυνατότητα, (με το μεσοπρόθεσμο νόμο που ψηφίστηκε τελευταία),  ανεξέλεγκτης  οικοδόμησης, μπροστά στο ιστορικό κέντρο της πόλης, μέχρι τη θάλασσα, ακόμα και στο θαλάσσιο μέτωπο που έχουν υποσχεθεί να  παραχωρήσουν στο Δήμο. Δεν επιτρέπουν και αυτό αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, να μείνει κενό, ούτε ένα μέτρο γης και παραλίας, προκειμένου να ανασαίνει η Πάτρα. Τέτοια εκδικητική μανία, εναντίον της τρίτης πόλης στη χώρα, προκαλεί τεράστια ερωτηματικά. Λογαριάζουν βέβαια χωρίς τον ξενοδόχο, αφού είναι σίγουρο, πως όταν προσπαθήσουν να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους, ολόκληρη η πόλη θα επαναστατήσει και δεν θα τους το επιτρέψει.

Να σημειώσουμε, ότι στην fast track, συζήτηση στην Βουλή, δεν κατέστη δυνατόν, να αναδειχτεί (ούτε από την Αντιπολίτευση), το ειδικό καθεστώς που ισχύει στην πόλη μας. Δηλαδή: α) oτι υπάρχει κατοχή από την ΟΛΠΑ ΑΕ, όχι μόνο των λιμενικών εγκαταστάσεων αλλά ολόκληρης της παραλιακής ζώνης, μήκους πάνω από επτά χιλιόμετρα και β) πως η ισχύς της σύμβασης προσωρινής παραχώρησης, με την γραπτή Κυβερνητική δέσμευση,  πρέπει να  γίνει οριστική.

 Να τονίσουμε ιδιαίτερα, ότι είμαστε η μόνη πόλη που δεν έχει  ελεύθερο παραλιακό μέτωπο και πρόσβαση στην θάλασσα της. Να τονίσουμε επίσης ότι η απελευθέρωση του κεντρικού παραλιακού μετώπου, είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο σχεδιάστηκε, χωροθετήθηκε και κατασκευάστηκε το νέο λιμάνι. Είναι δηλαδή, όχι μόνο δικαίωμα της πόλης το θαλάσσιο μέτωπο της, αλλά κάθε αντίθετη ενέργεια είναι παραλογισμός και μέγιστη αυθαιρεσία.

Υπό αυτές τις συνθήκες, φτάσαμε στην υπαγωγή στις 12/12/12 στο ΤΑΙΠΕΔ, ολόκληρης της παραλιακής ζώνης, προς πώληση-εκποίηση, μαζί με το λιμάνι.

Πριν αναφερθούμε στο τι θα κάνουμε εμείς και στο τι πρέπει να κάνει η πόλη, αξίζει να αναφερθούμε συνοπτικά, στα εμπόδια που βρέθηκαν μπροστά μας αυτή την περίοδο και σε ορισμένα «επιχειρήματα» τους:

1. Ο χώρος του νέου λιμανιού, είναι ίσος με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο έχει δεκαπλάσια λιμενική και εμπορευματική δραστηριότητα, από το δικό μας. Είναι δε, τριπλάσιος από τον χώρο του παλιού λιμανιού. Άρα διαθέτει υπερεπάρκεια, για τις σημερινές και τις μελλοντικές του χρήσεις. Αυτά χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας, τις εκτάσεις της Πειραϊκής Πατραϊκής των 200 στρεμμάτων, που είναι ιδιοκτησίας του. Όχι μόνο δεν ευσταθεί καμία δικαιολογία, ότι το παλιό λιμάνι και η υπόλοιπη παραλιακή ζώνη που διεκδικούμε, τους είναι απαραίτητη, αλλά περίτρανα αποδεικνύεται ότι οι επιδιώξεις, της βίαιης ενσωμάτωσης του παραλιακού μετώπου στο λιμάνι, είναι όχι μόνο αυθαίρετη, αλλά συνιστά την μέγιστη απληστία! Επί της ουσίας, η πόλη μας, ζητάει από το σύνολο των 1200 στρεμμάτων λιγότερα από 120 στρέμματα. Λιγότερο δηλαδή από το 1/10 !! Την ώρα που ήδη ο Δήμος της  Θεσσαλονίκης έχει τα 7/10 και του Ηρακλείου τα 6/10 !!!!  Εμείς εδώ στην Πάτρα, αυτή τη στιγμή, έχουμε σαν πόλη   0/10 !!  Ή απληστία τους ξεπερνά κάθε όριο και μάλλον πρέπει να μας θεωρούν χαχόλους.

2. Ο Δήμος «δεν έχει σχέδιο» για την αξιοποίηση της παραλιακής ζώνης. Το «επιχείρημα», φορέθηκε πολύ! Ποιος έχει τέτοιο σχέδιο; Μα αυτοί οι πέντε έξι, που το οποιοδήποτε σχέδιο, το περιστρέφουν γύρω από τον εαυτό τους και τα μικροσυμφέροντα τους! Και αξιοποιώντας και επικοινωνιακές επιρροές, διαμορφώνουν το κλίμα.

 Ας σοβαρευτούμε! Είναι προφανές ότι υπάρχουν δύο «σχέδια». Το ένα το προβάλλουν αυτοί που θέλουν τζάμπα οικόπεδο! Που βλέπουν την τσέπη των πολιτών και πως με το αζημίωτο, θα επενδύσουν σε αυτήν! Με την λαμογιά, την συναλλαγή και την «αρπαχτή», στην ημερήσια διάταξη. Αυτοί πρέπει να γνωρίζουν, ότι είναι απέναντι μας. Και θα τους πολεμάμε συνεχώς, «χαλώντας» τα «επενδυτικά τους σχέδια. Και ας πάρουν σοβαρά υπόψη τους, την κοινωνική κατακραυγή.

 Θα είναι πολύ μεγαλύτερη, από όσο φαντάζονται!

Το δεύτερο σχέδιο, είναι η αξιοποίηση, προς όφελος των δημοτών, προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας. Το σχέδιο αυτό, θέλει την παραλιακή ζώνη, στο τμήμα  που μας ανήκει, ελεύθερο, κοινόχρηστο χώρο, χώρο περιπάτου, αναψυχής και αθλοπαιδιών, με ήπιες εγκαταστάσεις, με πρωταγωνιστές τους πεζούς, τα ποδήλατα, τα παιδιά. Όχι πρωταγωνιστές τα επιχειρηματικά συμφέροντα, την δόμηση, το μπετόν. Και να σημειώσουμε, ότι αυτή η ευρεία δημόσια χρήση, αποτελεί αφ εαυτής, τεράστια «επένδυση». Προς όφελος συνολικά της οικονομικής ζωής της πόλης και όχι ελάχιστων μεμονωμένων επιχειρηματιών.

Είναι ωστόσο προφανές, όσο και αναγκαίο, ότι οι χρήσεις στην εξειδίκευση τους, θα αποφασιστούν μετά από ευρεία και δημόσια διαβούλευση, αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, συμμετοχή των φορέων και της κοινωνίας. Με γνώμονα το δημόσιο και κοινωνικό συμφέρον.

3. Η σύμβαση προσωρινής παραχώρησης, είναι «παράνομη». Το επιχείρημα αυτό, χρησιμοποιήθηκε από Κυβερνητικά στελέχη, από την διοίκηση  του ΟΛΠΑ, από επιχειρηματίες. Αλλά είναι ηλίθιο επιχείρημα. Ο Δήμος Πατρέων, υπέγραψε μία σύμβαση με εντολή της Κυβέρνησης, με τον κατά νόμο υπεύθυνο Υπουργό και κυρίως, ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιας διεκδίκησης του. Είναι κατά τούτο, ο νόμιμος αλλά και ο φυσικός  χρήστης του χώρου.

Τι πρέπει να κάνουμε;

Πρώτον: Να κατανικήσουμε το κλίμα παραίτησης, που έχει εμφιλοχωρήσει δυστυχώς, σε πολλούς και ιδιαίτερα στην Δημοτική Αρχή. Να επαναφέρουμε το θέμα στο προσκήνιο, κυρίως να αποδείξουμε ότι παρά τα πολλά και τεράστια προβλήματα της καθημερινής μας ζωής, μπορούμε να διεκδικούμε το μέλλον των παιδιών μας, την ποιότητα ζωής που δικαιούμαστε.

Δεύτερον: Με εντονότατη την πολιτική μας παρέμβαση, να αναγκάσουμε την Κυβέρνηση, να εξαιρέσει, το τμήμα της παραλιακής ζώνης, από τον Διακονιάρη μέχρι τον Μείλιχο    άμεσα, από την υπαγωγή του στο ΤΑΙΠΕΔ, και στην συνέχεια την υπογραφή της οριστικής της παραχώρησης στον Δήμο Πατρέων.

Τρίτον: Να υλοποιήσουμε, χωρίς επιτέλους άλλη αναβολή, όσα έχουμε αποφασίσει για το τμήμα Γούναρη-Αγίου Νικολάου. Πλήρης πεζοδρόμηση, οριοθέτηση των χρήσεων, καλύτερη οργάνωση των λειτουργιών του συνεδριακού κέντρου. Πρόχειρες εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης των πολιτών, όπως παγκάκια, καλάθια απορριμμάτων, εξοπλισμός που να εξυπηρετεί την άθληση. Και καθαριότητα και αστυνόμευση του χώρου.

Καλούμε τον κ. Δήμαρχο, με τον πιο καλοπροαίρετο τρόπο, να αναλάβει πλήρως το μερίδιο των δικών του ευθυνών. Όχι κατ ανάγκην, για όσα μέχρι τώρα κάναμε ή δεν κάναμε, αλλά για αυτά που πρέπει να κάνουμε τώρα! Με πρόγραμμα και άμεσο χρονοδιάγραμμα.

Καλούμε τους φορείς, που συστρατεύτηκαν στην υπόθεση αυτή, να βρίσκονται σε ετοιμότητα, κρατώντας την ψηλά, στην προτεραιότητα των δράσεων τους.

Καλούμε τις Δημοτικές παρατάξεις, ακόμα και αυτές που δεν συμφωνούν πλήρως μαζί μας, να αντιληφθούν το άμεσο και το κύριο, αυτό που αποτελεί υλοποιήσιμο και απόλυτα αναγκαίο στόχο.

Από την πλευρά της, η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών, θα κάνει ότι μπορεί για την ανασύνταξη όλων των δυνάμεων. Θα συντάξει και άμεσα θα αποστείλει, στον καθένα από τους πολιτικούς αρχηγούς, επιστολή, στην οποία θα καταγράφει του καθενός την ευθύνη και υποχρέωση. Θα συγκαλέσει σύσκεψη των φορέων, θα προτείνει πλαίσιο και πρόγραμμα κινητοποιήσεων.

Απευθυνόμαστε τέλος, σε όλους τους συμπολίτες μας. Σε όσους, τους δεκάδες χιλιάδες, συνυπέγραψαν μαζί μας, την πρώτη μας διακήρυξη και επιστολή μας, στον τότε Πρωθυπουργό.

Θέλουμε να τους δηλώσουμε και να πιστέψουν, ότι παρά τις καθυστερήσεις και τον χαμένο χρόνο, παρά τα λάθη και τον πόλεμο που όλοι δεχόμαστε, μπορούμε να νικήσουμε! Μπορούμε να εγγράψουμε την νίκη αυτή, στο ενεργητικό της πόλης και των κατοίκων της.

Ευχόμαστε σε όλους καλές γιορτές, καλή χρονιά, δύναμη, υγεία και αντοχή!

Δύναμη, Υγεία και Αντοχή, μας αρκούν, για να τους αποδείξουμε πως δεν θα τους περάσει.

 

Όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε.

 

Για την Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών

 

* Δημήτρης Αϊβαλής

Δημήτρης Αλεξίου

Γιάννης Πανταζόπουλος

Χρήστος Πατούχας

Νίκος Τζανάκος

Πάτρα 30/12/2012

Ιδιωτική τορπίλη της ΕΥΔΑΠ στη νησιώτικη Ελλάδα

 

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

 

Απόβαση, με στρατιές τεχνοκρατών, φιλόδοξα σχέδια και μύριες απατηλές υποσχέσεις πραγματοποιεί εδώ και ένα τουλάχιστον χρόνο η ΕΥΔΑΠ στα ελληνικά νησιά, ζητώντας …γη και ύδωρ, αλλά κυρίως ύδωρ! Ευτυχώς όμως, για την τσέπη των νησιωτών και το δημόσιο συμφέρον, μέχρι σήμερα οι προτάσεις έχουν πέσει στο κενό και καμία σύμβαση δεν έχει υπογραφτεί, παρά τις άοκνες προσπάθειες των τεχνοκρατών της και του Τύπου να εμφανίσουν την επέκταση της ΕΥΔΑΠ ως θεόσταλτο δώρο κι επίσης να στιγματίσουν όσους διαφωνούν ως αναχρονιστές…

Οι βάσεις για την επέκταση της ΕΥΔΑΠ στα νησιά τέθηκαν τον Ιούλιο του 2011 με την ίδρυση της 100% θυγατρικής της, της ΕΥΔΑΠ Νήσων. Σκοπός της, όπως αναφέρεται στο δελτίο Τύπου που συνόδευσε την ίδρυσή της, είναι η παροχή υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και συλλογής ομβρίων υδάτων και διαχείρισης αποβλήτων στη νησιώτικη Ελλάδα. Μέχρι εδώ προφανώς δεν υφίσταται καμιά αντίρρηση. Πολύ περισσότερο αν λάβουμε υπ' όψη μας μια κακή κατάσταση που επικρατεί τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Ιόνιο με τη διαχείριση των υδάτων. Αυτή η κατάσταση προσδιορίζεται από τρεις κυρίως παράγοντες: Έλλειψη ή κακή ποιότητα νερού (συχνά και τα δύο), κακοδιαχείριση με παράνομες συνδέσεις κι, επίσης, υψηλό κόστος μεταφοράς νερού με υδροφόρες. Γνωρίζοντας αυτή την κατάσταση η ΕΥΔΑΠ Νερού απευθύνθηκε σε πολλούς νησιώτικους δήμους (Λευκάδα, Ύδρα, Σίκινος, Φολέγανδρος, Κίμωλος, Αγκίστρι, Ελαφόνησος, Νάξος, Χάλκη, Μήλος, Αγαθονήσι, Αμοργός, Οινούσες, Ψαρρά, κ.α.) ζητώντας να αναλάβει η ίδια την διαχείριση των υδάτινων πόρων και την εξαφάλιση πόσιμου νερού στους κατοίκους τους.

Ιδιωτικοποίηση εξ αντανακλάσεως

Το σχέδιο της ΕΥΔΑΠ όμως δεν είναι ούτε τόσο απλό, ούτε τόσο αθώο όσο φαίνεται από πρώτη ματιά. Κατ' αρχάς υπογράφοντας μιας τέτοια σύμβαση ένα νησί, στην πράξη ιδιωτικοποιεί την διαχείριση των υδάτινων πόρων του, κάνοντας ταυτόχρονα την ΕΥΔΑΠ πιο ελκυστική στους πιθανούς αγοραστές της. Μέχρι σήμερα, και για να είμαστε ακριβείς όσο γράφονται αυτές οι γραμμές, η ΕΥΔΑΠ συνεχίζει να είναι δημόσια καθώς το κράτος εξακολουθεί να ελέγχει το 61,33% των μετοχών της. Διακηρυγμένη πρόθεση ωστόσο της κυβέρνησης Α. Σαμαρά είναι να ιδιωτικοποιηθεί εξ ολοκλήρου.

Με το νόμο δε που ψηφίσθηκε πρόσφατα, βάσει του οποίου το δημόσιο δεν είναι πλέον υποχρεωμένο να κρατάει την πλειοψηφία των μετοχών των ΔΕΚΟ, το ξεπούλημα της ΕΥΔΑΠ είναι θέμα χρόνου. Τότε ο νέος αγοραστής δεν θα βρεθεί μόνο (κι έναντι πινακίου φακής, όπως εξηγεί στη συνέχεια της έρευνάς μας ο πρόεδρος της ομοσπονδίας εργαζομένων Β. Δημούδης) να κατέχει την ΕΥΔΑΠ στα σημερινά της γεωγραφικά όρια που κατά βάση περιλαμβάνουν το λεκανοπέδιο της Αττικής. Αυτόματα θα βρεθεί να ελέγχει και τα νερά της νησιώτικης Ελλάδας, αν τυχόν και το πρόγραμμα υπογραφής των σχετικών συμβάσεων προχωρήσει ικανοποιητικά και ξεπεράσει το σημερινό βάλτωμα. Οπότε, δια της πλαγίας οδού, εξ αντανακλάσεως, ο ιδιώτης θα βρεθεί με περισσότερα περιουσιακά στοιχεία και δυνητικές πηγές κέρδους στη διάθεσή του.

Την εκτίμηση πως το συγκεκριμένο πρότζεκτ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την επερχόμενη ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ μας την επιβεβαίωσαν και στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης που ήταν παρόντες στις παρουσιάσεις. Κι όταν ρώτησαν κατά πόσο θα μπορούν να διακόψουν το συμβόλαιο σε περίπτωση αλλαγής ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ΕΥΔΑΠ, η απάντηση που εισέπραξαν ήταν αρνητική.

Κρατική η ΕΥΔΑΠ …όπου την συμφέρει

Θα μπορούσε ωστόσο κάποιος να αντιτείνει ότι ακόμη και στην περίπτωση που γίνει ιδιωτική η ΕΥΔΑΠ αν ο νέος επενδυτής αναλάβει να κάνει τις απαραίτητες επενδύσεις στα νησιά, που είναι το πρόβλημα; Εδώ πραγματικά αξίζουν θαυμασμού οι κουτοπονηριές που μηχανεύεται το ελληνικό δημόσιο ώστε να εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες του δημοσίου για να χαρίζει εκατομμύρια ευρώ στους ιδιώτες.

Αναφέρει κατά λέξη η σύμβαση στο άρθρο 4.1: «Οι συμβαλλόμενοι φορείς για την εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης και των προσαρτημάτων της μπορεί να χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέσω προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται αμιγώς από εθνικούς πόρους, τον τακτικό προϋπολογισμό ή άλλα εθνικά ή περιφερειακά προγράμματα, καθώς και από τους προϋπολογισμούς και τα κεφάλαια των συμβαλλόμενων φορέων. Είναι δυνατή η χρηματοδότηση των συμβαλλόμενων και από φορείς του δημόσιου τομέα που δεν μετέχουν στην προγραμματική σύμβαση».

Στο επόμενο άρθρο το 4.2, το υπονοούμενο γίνεται πιο …σαφές: «Το ελληνικό δημόσιο θα μεριμνήσει για την δέσμευση σχετικών δαπανών από αναπτυξιακά προγράμματα βάσει των προβλέψεων των επιχειρησιακών σχεδιασμών και των σχετικών πράξεων κάθε έργου». Με απλά λόγια, ο ιδιώτης θα κερδίζει από επενδύσεις που θα χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ ή το ΠΔΕ, με τσάμπα δημόσιο χρήμα δηλαδή, το οποίο θα δίνεται στην ιδιωτική ΕΥΔΑΠ με την επίκληση του κοινωφελούς της έργου.

Αν ήταν όμως έτσι, αν δηλαδή προέχει το κοινωφελές έργο, θα έπρεπε αυτή η πολιτική να αντανακλάται και στα τιμολόγια. Οι καταναλωτές δηλαδή να μην χρεώνονται για τις υπηρεσίες της ΕΥΔΑΠ με ανταποδοτικό τρόπο. Αυτή η δέσμευση όμως δεν δόθηκε στους δημάρχους, όπως μας τόνισε ο δήμαρχος των Λειψών Μπενέτος Σπύρου στη συζήτηση που είχαμε στο πλαίσιο της έρευνάς μας. Η σύμβαση αντίθετα δεν επιτρέπει στα δημοτικά συμβούλια να συνδιαμορφώνουν τις τιμές και να μπορούν έτσι να βάζουν τουλάχιστον ένα φρένο σε περιπτώσεις άγριας κερδοσκοπίας.

Αναφέρει χαρακτηριστικά στο άρθρο 4.5: «Ο κάθε συμβαλλόμενος ΟΤΑ θα εκχωρήσει προς την ΕΥΔΑΠ Νήσων ΑΕ τα προσδιοριζόμενα ως κατωτέρω πάσης φύσεως τέλη σχετικά με την ύδρευση και αποχέτευση». Πρόβλεψη που, πέραν των καταστροφικών οικονομικών συνεπειών, αποδυναμώνει και την τοπική αυτοδιοίκηση όπως εύστοχα παρατηρεί στη συνέχεια η Μαρία Κανελλοπούλου εκ μέρους της Πρωτοβουλίας Save Greek Water στο πλαίσιο της έρευνάς μας. Συνεχίζει η σύμβαση της ΕΥΔΑΠ σχετικά με την τιμολόγηση, στο επόμενο άρθρο 4.6:

«Ειδικότερα οι συμβαλλόμενοι ΟΤΑ συναινούν στην από δω και δια της υπογραφής της ειδικής προγραμματικής σύμβασης εφαρμογής υποκατάστασή τους από την ΕΥΔΑΠ Νήσων στην είσπραξη των επιβαλλόμενων τελών και αξίας καταναλισκόμενου ύδατος, απ' ευθείας από τους δημότες εκάστου συμβαλλόμενου ΟΤΑ. Το ύψος των εκάστοτε τελών προσδιορίζεται διά του επιχειρηματικού σχεδιασμού και των προβλέψεων κόστους – οφέλους και υπόκειται στον ετήσιο έλεγχο του δημοτικού συμβουλίου». Έναν έλεγχο δηλαδή θα κάνουν και τίποτε περισσότερο. Καμιά δυνατότητα παρέμβασης ώστε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ή οικονομικές δραστηριότητες που χρήζουν στήριξης να πληρώνουν χαμηλότερα τιμολόγια! Μετά την απομάκρυνση από το ταμείο κανένα λάθος δεν αναγνωρίζεται σα να λέει η ΕΥΔΑΠ στους δημοτικούς αξιωματούχους που θα χάσουν από τα χέρια τους κλασσικά μέσα άσκησης κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής. Ευτυχώς όμως τους πήραν χαμπάρι νωρίς…

Νεοαποικιακή και λεόντειος συμφωνία

Ο λεόντειος, ετεροβαρής υπέρ της ΕΥΔΑΠ και σε βάρος των νησιωτών χαρακτήρας της σύμβασης αποκαλύπτεται κι από άλλα άρθρα της. Για παράδειγμα η σύμβαση καρμπόν που διακινείται από τις Οινούσες μέχρι την Λευκάδα προβλέπει 20ετή διάρκεια. Περίοδος πολύ μεγάλη, που προκάλεσε την αντίδραση δημάρχων και δημοτικών συμβούλων.

Η εμπορευματοποίηση του νερού που αντιμετωπίζεται σαν ένα οποιοδήποτε προϊόν ή πρώτη ύλη για πλουτισμό του ιδιωτικού τομέα, μέσα από τα σχέδια της ΕΥΔΑΠ Νήσων, προκάλεσε πολλές κοινωνικές διαμαρτυρίες. Η πιο σημαντική ήταν στην Λευκάδα το 2011, όταν εμπορικοί σύλλογοι και χιλιάδες κάτοικοι ξεσηκώθηκαν ενάντια στην απόφαση του δήμου να υπογράψει την αποικιοκρατική αυτή σύμβαση, που παραπέμπει σε ό,τι έκαναν οι εταιρείες ύδρευσης στην Λατινική Αμερική τη δεκαετία του '80. Ευτυχώς όμως για τους Λευκαδίτες  ο γενικός γραμματέας της αποκεντρωμένης διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Ιονίου με απόφασή του στις 11 Οκτωβρίου 2011 ακύρωσε την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Λευκάδας επειδή είναι «ελλιπής και αόριστη»! Ευτυχώς…

Μ. Κανελλοπούλου (Save Greek Water): Κοινωνική και όχι ιδιωτική διαχείριση του συλλογικού αγαθού, νερό

Για το θέμα απευθυνθήκαμε και στην Μαρία Κανελλοπούλου, που δραστηριοποιείται ενεργά στην πρωτοβουλία Save Greek Water η οποία προσπαθεί να αποτρέψει το ξεπούλημα του υδάτινου πλούτου στους ιδιώτες:

«Ακόμη και να ήταν μια κρατική ΕΥΔΑΠ που θα αναλάμβανε την διαχείριση του νερού και της αποχέτευσης στα νησιά, με τις πρακτικές που έχει σήμερα η εταιρία, ύστερα από τη εισαγωγή της στο χρηματιστήριο επί Σημίτη που λίγο πολύ λειτουργεί ήδη με λογικές ελεύθερης αγοράς, (κερδοφορία, απομείωση της κοινωνικής πολιτικής), αυτή η εξέλιξη θα αποδομούσε τον ίδιο τον θεσμό της τοπικής αυτο-διοίκησης, και θα απομάκρυνε την όποια προσπάθεια για κοινωνική διαχείριση του συλλογικού φυσικού αγαθού που λέγεται νερό και μάλιστα στις προβληματικότατες περιπτώσεις των νησιών όπου ο πόρος αυτός είναι πολυτιμότερος απ' οτιδήποτε άλλο και αποτελεί πόρο στρατηγικής σημασίας.

Πόσο μάλλον τώρα που οι κάτοικοι έχουν καταλάβει πολύ καλά ότι η ΕΥΔΑΠ Νήσων τους «προτείνει» συμβάσεις εν όψει της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ. Προς το παρόν η ΕΥΔΑΠ δεσμεύεται με ενιαία τιμολόγηση με υπουργική απόφαση. Ποιος εξασφαλίζει στους κατοίκους  των νησιών ότι λόγω των έργων υποδομής, αναγκαίων ή μη (το δεύτερο είναι μια συχνή περίπτωση και πραγματικά δεν μπορεί κανείς ρυθμιστικός φορέας ακόμη και καλής πρόθεσης να το ελέγξει) και κοστολογημένων κατά το δοκούν, που θα προκύψουν ο ιδιώτης δεν θα μετακυλήσει το κόστος αυτό στις δικές τους τσέπες.

Η γενικότερη τάση των πολυεθνικών του νερού είναι αντί για έργα διαχείρισης και προστασίας των υδατικών πόρων να προχωράνε σε μεγάλα κοστοβόρα έργα αφαλατώσεων. Αν η ΕΥΔΑΠ Νήσων βάλει χέρι στα νησιά δεν θα αργήσουμε να δούμε μετά την ιδιωτικοποίηση της εταιρίας, την υλοποίηση αυτής της πρακτικής για την οποία όσοι είμαστε ευαίσθητοι σε θέματα δημοκρατίας και περιβάλλοντος έχουμε πάρα πολλές ενστάσεις και ανησυχίες.»

Μπενέτος Σπύρου (Δήμαρχος Λειψών): Εκτόξευση τιμολογίων, άσκοπες επενδύσεις

Ένας από τους δήμαρχους που απέρριψε την πρόταση της ΕΥΔΑΠ ήταν και ο δήμαρχος Λειψών, Μπενέτος Σπύρου. Η άποψή του έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί στον οικονομολόγο Μπενέτο Σπύρου οφείλεται κατά μεγάλο μέρος ένα μικρό «θαύμα» που έχει συντελεστεί στο μικρό αυτό νησί των Δωδεκανήσων που έχει καταφέρει να αποκαταστήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης. Αποτέλεσμα είναι μέσα σε μια δεκαετία να διπλασιάσει τον πληθυσμό του που φτάνει πλέον τους 750 κατοίκους, εκ των οποίων τα 140 είναι παιδιά που φοιτούν σε 3 δημοτικά σχολεία! Γι' αυτόν τον λόγο πιθανά ο Σπύρος Μπενέτος (που έχει θητεύσει σε πολλές και διαφορετικές θέσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης) εκλέγεται δήμαρχος επί επτά ολόκληρες τετραετίες, από το 1987! Να αναφερθεί ότι το παράδειγμα των Λειψών έγινε πρόσφατα θέμα και εξώφυλλο από το ιταλικό περιοδικό Geo που είχε τίτλο «Μαθήματα οικονομίας από ένα μικρό νησί στην καρδιά του Αιγαίου»! Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν την διδακτική ώρα με θέμα «ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων»…

«Πριν απ' οτιδήποτε άλλο θα πρέπει να τονίσουμε ότι σε μια χώρα στην οποία αμφισβητούνται κυριαρχικά δικαιώματα, υπάρχουν ζητήματα με την υφαλοκρηπίδα και ανακαλύπτονται συνεχώς γκρίζες ζώνες δεν θα έπρεπε καν να τίθενται σε συζήτηση θέματα όπως η ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων.

Για τους Λειψούς, το ζητούμενο ήταν και παραμένει μια ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Εμείς αντιδράσαμε στην πρόταση της ΕΥΔΑΠ για τον απλό λόγο ότι έχουμε τέτοιο σχέδιο, σε μια προσπάθεια να μην πηγαίνει χαμένη ούτε μια σταγόνα νερού, ανεξάρτητα από το αν προέρχεται από βροχή, λύματα ή ο,τιδήποτε άλλο. Από το 1991 έχει εκπονηθεί τέτοιο σχέδιο στη βάση μιας πλήρους υδρογεωλογικής μελέτης που έγινε από το ΙΓΜΕ. Ξέρουμε πολύ καλά τι νερό υπάρχει και τι δεν υπάρχει. Σε αυτό το πλαίσιο οι Λειψοί δεν έχουν επιτρέψει να γίνει ούτε μια αυθαίρετη γεώτρηση, αντίθετα φυσικά με άλλα νησιά που έχουν μετατραπεί σε …σφουγγάρια. Να υπογραμμίσω μάλιστα ότι σε αυτή την προσπάθεια ποτέ δεν είχαμε το κράτος αρωγό. Ανέκαθεν ήταν εμπόδιο. Θέλετε λόγω ξεροκεφαλιάς, θέλετε λόγω της προτίμησης που έδειχναν στους ιδιώτες, το αποτέλεσμα ήταν ποτέ η κυβέρνηση να μην στηρίξει τέτοιες πρωτοβουλίες.

Προσωπικά έθεσα μερικά πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα στον τότε διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΥΔΑΠ Νίκο Μπάρδη και στα στελέχη της επιχείρησης που παρουσίασαν το σχέδιο, τα οποία ούτε καν απαντήθηκαν, με αποτέλεσμα πολύ σύντομα να μας πετάξουν έξω από τις συζητήσεις. Το μυαλό τους ήταν σε ένα και μοναδικό στόχο: Να υπογράψουμε τις συμβάσεις. Τα ερωτήματα που έθετα ήταν: Ποιος θα διαχειρίζεται τα δίκτυα και τα ρολόγια; Σε περίπτωση βλάβης τι θα γίνεται; Θα πρέπει να περιμένουμε την άδεια από την Αθήνα για να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες επιδιόρθωσης; Επίσης, οι αναγκαίες, κι αν όχι τώρα αλλά στο μέλλον, επεκτάσεις και διορθώσεις θα γίνουν με ανταποδοτικό τρόπο; Σε μια τέτοια περίπτωση, μην κοροϊδευόμαστε, το νερό θα φτάσει για τους συμπατριώτες μας 10-15 ευρώ το κυβικό μέτρο. Θα δουλεύουν για να πληρώνουν τον λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ. Το σημαντικότερο είναι πως η ΕΥΔΑΠ δεν είχε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος, αλλά επεδίωκε να αντιμετωπίσει τις ανάγκες με νέες επενδύσεις, στην αφαλάτωση για παράδειγμα, υποτιμώντας την σημασία που έχει σήμερα να κάνουμε τα νησιά μας βιώσιμα 365 μέρες τον χρόνο κι όχι μόνο για την τουριστική περίοδο, οπότε οι ανάγκες για νερό αυξάνονται δύο ακόμη και τρεις φορές. Εμείς, με αυτή την παραδοχή εντάξαμε στον σχεδιασμό όχι μόνο λιμνοδεξαμενές, πηγάδια και υδρομαστευτικές τομές, αλλά επίσης χαρακτηρίσαμε υποχρεωτικό για κάθε νέο σπίτι που κατασκευάζεται να έχει δεξαμενή νερού. Επίσης δώσαμε σημασία στην συμβολή των αναβαθμίδων, καθώς η συνεισφορά τους δεν έγκειται μόνο στο να κρατούν την γη, αποτρέποντας το χώμα να καταλήξει στην θάλασσα, αλλά και το νερό που με αυτό τον τρόπο συγκρατείται. Αφού λοιπόν γίνουν όλα αυτά, μετά θα πεις ότι χρειάζομαι τόσα επιπλέον κυβικά μέτρα νερού. Στο μυαλό των στελεχών της ΕΥΔΑΠ όμως ήταν να υπογράψουμε την σύμβαση και τίποτε παραπάνω.

Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι για την σημερινή προβληματική κατάσταση που επικρατεί στην διαχείριση των υδάτων της νησιώτικης Ελλάδας, επάνω στην οποία πατάει η ΕΥΔΑΠ για να εμφανιστεί ως σωτήρας, έχει σημαντική ευθύνη και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, που όλα τα προηγούμενα χρόνια όταν μπορούσαν αν βρεθούν πόροι δεν έκανε το παραμικρό».

Βαγγέλης Δημούδης (πρόεδρος ομοσπονδίας εργαζομένων ΕΥΔΑΠ): Η ΕΥΔΑΠ να μείνει στο δημόσιο, να διδαχτούμε από το εξωτερικό!

Για το θέμα μιλήσαμε με τον Βαγγέλη Δημούδη, πρόεδρο της ομοσπονδίας εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, διοικητικό υπάλληλο της εταιρείας στην οποία εργάζεται από το 1995. «Γενικά μιλώντας, η επέκταση της ΕΥΔΑΠ εκτός του λεκανοπεδίου και η συνακόλουθη μεταφορά τεχνογνωσίας για την παροχή φθηνού και ποιοτικού νερού δεν μας βρίσκει αντίθετους. Συμφωνούμε, υπό έναν πολύ αυστηρό όρο όμως: η ΕΥΔΑΠ να παραμείνει υπό δημόσιο έλεγχο γιατί μόνο τότε μπορεί να υπάρχει εγγύηση ότι οι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες που προσφέρει μέχρι σήμερα η υπηρεσία: χαμηλά τιμολόγια, άριστη ποιότητα νερού κι επίσης καθαριότητα και δημόσια υγεινή που παρέχεται στους πολίτες μέσω ενός δικτύου και ενός βιολογικού καθαρισμού που έχει αποδειχθεί από τους καθαρότερους σε όλη την Ευρώπη. Σε περίπτωση που προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση όλα αυτά τα πλεονεκτήματα θα χαθούν. Αρκεί μια ματιά στο τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στο Λονδίνο για παράδειγμα η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας ύδρευσης συνοδεύτηκε με αύξηση των τιμολογίων κατά 260% ενώ στο Παρίσι με ετήσιες αυξήσεις κατά 14%, μέχρι που στις αρχές του 2009 με τέλη του 2010, η υπηρεσία επανήλθε στον δήμο. Υπάρχει επίσης κι ένα οικονομικό σκάνδαλο», συνεχίζει ο πρόεδρος των εργαζομένων, Βαγγέλης Δημούδης.

«Αν πωληθεί η εταιρεία με την υπάρχουσα χρηματιστηριακή αξία το τίμημα θα φτάσει τα 250 εκ. ευρώ. Στην καλύτερη περίπτωση 400 εκ. αν μπουν στην συμφωνία και όπσιονς. Ξέρουμε όμως, με βάση εκτιμήσεις του 2010, ότι η καταγεγραμμένη αξία των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας είναι 2 – 2,5 δισ. ευρώ. Αν δε ξεκινούσε κάποιος σήμερα να φτιάξει από την αρχή το δίκτυο θα έπρεπε να πληρώσει τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ. Υπάρχει και κάτι ακόμη: Το δημόσιο και η τοπική αυρτοδιοίκηση οφείλουν στην ΕΥΔΑΠ 750-800 εκ. ευρώ. Εύκολα μπρούμε να υποθέσουμε ότι αν ιδιωτικοποιηθεί η εταιρεία ο αγοραστής θα ξεκινήσει απαιτώντας την άμεση καταβολή των συγκεκριμένων οφειλών, οπότε μονομιάς θα βρεθεί να κάθεται σε ένα βουνό ρευστού τουλάχιστον διπλάσιας αξίας από τα χρήματα που κατέβαλε για να αγοράσει την εταιρεία»!

«Οι σημαντικότερες όμως επιπτώσεις θα αφορούν τους πολίτες που θα πουν το νερό …νεράκι μιας και θα βρεθούν αντιμέτωποι με εξωφρενικές αυξήσεις. Κάντε μόνο την εξής σύγκριση: Το μπουκαλάκι του νερού του μισού λίτρου που πωλείται στο εμπόριο στοιχίζει μισό ευρώ, όσο ακριβώς πουλάει σήμερα η ΕΥΔΑΠ το ένα κυβικό μέτρο νερού, δηλαδή τα χίλια λίτρα. Όσο για την ποιότητα δείτε σε πόσες ευρωπαϊκές το νερό της βρύσης χρησιμοποιείτε αποκλειστικά και μόνο για την υγιεινή, ενώ για πόσιμο αγοράζουν από το εμπόριο. Τέλος, υπάρχει και η διάσταση της απασχόλησης. Στην ΕΥΔΑΠ κάποτε εργάζονταν 5.000 εργαζόμενοι. Σήμερα οι μισοί, 2.500. Και σίγουρα όταν έρθουν οι ιδιώτες θα προχωρήσουν σε περαιτέρω απολύσεις μιας κι η μείωση του προσωπικού και του εργατικού κόστους είναι ο πιο εύκολος δρόμος για εύκολα κέρδη».

ΠΗΓΗ: Nexus, Δεκέμβριος 2012. Το είδα: 31/12/2012, http://leonidasvatikiotis.wordpress.com/2012/12/31/….84/ 

Σκουριές Χαλκιδικής: εικόνα από το προσεχές περιβαλλοντικό μας μέλλον

 

Του Αποστόλη Καλτσή*

 

Μία καθόλου χρυσή αλλά μαύρη σελίδα στην περιβαλλοντική πραγματικότητα της χώρας γράφεται στη Χαλκιδική. Η ιστορία, πλέον, είναι γνωστή στο πανελλήνιο: στην καρδιά μίας υψηλής φυσικότητας δασικής έκτασης, άμεσα γειτνιάζουσας με δύο περιοχές NATURA του όρους Χολομώντα, έχει ξεκινήσει η κατασκευή ενός ακόμη ορυχείου χρυσού στην ευρύτερη περιοχή. Η πικρή – κοινωνικά και περιβαλλοντικά – εμπειρία της Στρατονίκης δεν συγκίνησε όσους (από την ασφάλεια των γραφείων τους) ανέλαβαν την ευθύνη μέσω των απαραίτητων υπογραφών και αδειών να επαναληφθεί το σκηνικό αυτό λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα.

Το επίσημο κράτος επιστρατεύει κάθε μέσο για να στηρίξει το έργο αυτό, κάνοντας έτσι γοργά βήματα προς τα πίσω στην περιβαλλοντική προστασία, αφού σήμερα είναι απόλυτα τεκμηριωμένο επιστημονικά ότι οι βιομηχανικές εξορύξεις χρυσού συνεπάγονται σοβαρότατες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες επεκτείνονται και σε πολύ μεγαλύτερη ακτίνα (αέρια ρύπανση, ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα) από την περιοχή εξόρυξης. Οι γνωμοδοτήσεις, μεταξύ άλλων, του ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας και του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αναδεικνύουν τη ζοφερή περιβαλλοντική πραγματικότητα που επικρατεί στις περιοχές εξόρυξης χρυσού, ενώ η υψηλή επικινδυνότητα από τη λειτουργία τέτοιων εγκαταστάσεων έχει επιβεβαιωθεί από τα σοβαρά ατυχήματα τα τελευταία χρόνια σε αντίστοιχα εξορυκτικά πεδία στη Ρουμανία και την Τουρκία. Το μόνο επιχείρημα που μένει στους υποστηρικτές της επένδυσης είναι η προοπτική της δημιουργίας ορισμένων θέσεων εργασίας: απαιτούν δηλαδή από την τοπική κοινωνία να συναινέσει σε ένα έργο που θα φέρει πρόσκαιρη απασχόληση και αμοιβή για λίγους, την ίδια στιγμή που θα έχει βαρύτατες συνέπειες στο περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων μίας πολύ ευρύτερης περιοχής.

Απολύτως δικαιολογημένα η πλειονότητα της τοπικής κοινωνίας αντιδρά δυναμικά, αλλά έρχεται αντιμέτωπη με μία απροκάλυπτη και πρωτοφανή σε έκταση και βιαιότητα καταστολή. Η μαζική διαδήλωση της προηγούμενης Κυριακής κύλησε ομαλά, αλλά αυτό δεν αναιρεί όσα συνέβησαν στις κινητοποιήσεις των τελευταίων μηνών: πλαστικές σφαίρες, δακρυγόνα, σωματική βία και δεκάδες σοβαροί τραυματισμοί συνθέτουν την τρομακτική εικόνα που πολύ σπάνια έχει δει ανάλογη η ελληνική κοινωνία, ειδικότερα απέναντι σε μία φιλοπεριβαλλοντική κινητοποίηση. Και εδώ αναδεικνύεται ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα για το περιβαλλοντικό κίνημα στην Ελλάδα: η διαφαινόμενη de facto, πλέον, αποδοχή και νομιμοποίηση – πολιτική και κοινωνική – του χειρότερου είδους αστυνομικής καταστολής απέναντι σε όσους υπερασπίζονται το περιβάλλον. Δεδομένου ότι, με πρόσχημα την έξοδο από την οικονομική κρίση, δεκάδες ανάλογες επενδύσεις στον ελλαδικό χώρο προωθούνται με διαδικασίες εξπρές εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος, οι εικόνες της Χαλκιδικής είναι προβολή ενός κοντινού μέλλοντος που φαίνεται να επιφυλάσσει το κράτος για όλες τις αντίστοιχες κινήσεις. Η αντιμετώπιση των διαδηλωτών στη Χαλκιδική εξυπηρετεί πολλά περισσότερα από την προστασία της συγκεκριμένης επένδυσης: αποτελεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα εκφοβισμού προς όλες τις τοπικές κοινωνίες, πως οποιαδήποτε περιβαλλοντική διεκδίκηση επιχειρήσει να σταθεί εμπόδιο σε επενδυτικά σχέδια θα αντιμετωπίζεται με ανάλογο τρόπο.

Είναι εξαιρετικά κρίσιμο για το περιβαλλοντικό κίνημα, έστω και τώρα, να συσπειρωθεί και να αντισταθεί σε αυτήν την αυταρχική εκτροπή και να υποστηρίξει έμπρακτα τον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής για να αποτραπεί η οικολογική και κοινωνική καταστροφή στις Σκουριές. Θα είναι ένα μήνυμα αλληλεγγύης σε όλους τους ευαισθητοποιημένους πολίτες που υπερασπίζονται το περιβάλλον ανά την Ελλάδα, αλλά παράλληλα και μία καίρια κίνηση για να μη νομιμοποιηθεί στην κοινωνία η αστυνομική καταστολή των περιβαλλοντικών κινήσεων. Από την απόσταση ασφαλείας της Αθήνας και των μεγάλων αστικών κέντρων και μέσω των κατευθυνόμενα παραμορφωτικών φακών ορισμένων ΜΜΕ, η πλειονότητα της κοινής γνώμης «βλέπει» τοπικιστές, ταραξίες και μικροσυμφέροντα. Πιθανόν να ευθύνεται και η περιβαλλοντική μιζέρια της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας (και η ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου που συνεπάγεται αυτή) για την καχυποψία και την άρνηση να δεχτούμε πως συνάνθρωποί μας που επέλεξαν να διαβιούν μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα μπορεί να έχουν στην πραγματικότητα πολύ πιο ευγενή και ειλικρινή κίνητρα: να προστατεύσουν ως συλλογικό αγαθό τη φυσικότητα και τον οικολογικό πλούτο της περιοχής τους, να διαφυλάξουν τη σημασία αυτών ως βασικών πυλώνων της ποιότητας ζωής και της τοπικής οικονομίας, να προωθήσουν εν τέλει ένα οικονομικό πρότυπο που θα βασίζεται στις ενδογενείς δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας και όχι στη μοιρολατρική αναμονή κάποιου μεγαλοεπενδυτή που θα ανοίξει άλλη μία τρύπα στο βουνό ή θα τσιμεντώσει άλλη μία παραλία για να «τονωθεί η απασχόληση».

 

* Ο Αποστόλης Καλτσής είναι ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας

Μεταλλεία Κασσάνδρας: Όταν ο χρυσός δεν λάμπει

 

Της Μαρίας Λούκα

 

 

Μια «νέα Κερατέα» εκτυλίσσεται τους τελευταίους μήνες αρκετά χιλιόμετρα μακριά, στη Χαλκιδική. Το σενάριο παραμένει το ίδιο. Το κράτος, με πρόσχημα την ανάπτυξη και διαπραγματευτικό χαρτί την εξαθλίωση των εργαζομένων, συνδράμει με τον κατασταλτικό του μηχανισμό τις μπίζνες του «εθνικού μας εργολάβου» και των διεθνών εταίρων του, προκειμένου να ολοκληρώσει την καταστροφή του πιο σημαντικού πόρου που διαθέτει μια περιοχή: του φυσικού της περιβάλλοντος.

Θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των εργαζομένων και των κατοίκων, ακυρώνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα αειφορίας και παραγωγικής ανασυγκρότησης της περιοχής, που επί αιώνες έχει καταληστευτεί από κάθε λογής χρυσοθήρες. Από την άλλη, οι κάτοικοι, έχοντας απέναντί τους τα ΜΑΤ, τις διαβρωμένες και υπόλογες δημοτικές αρχές και τα μίντια της διαπλοκής, με μοναδικό όπλο την ενότητα και τη μαχητικότητά τους ορθώνουν ένα τείχος αντίστασης. Η δική τους επένδυση είναι ένα μέλλον όπου η εργασία δεν θα φλερτάρει με το θάνατο, οι θάλασσες δεν θα βάφονται κόκκινες από το κυάνιο, και οι λίμνες δεν θα αποτελούν αποθήκες αποβλήτων.

Η Χαλκιδική για τους κατοίκους της και τους τουρίστες είναι μια περιοχή με πλούσια βλάστηση και αρχέγονα δάση. Για ορισμένους άλλους όμως το ενδιαφέρον επικεντρωνόταν πάντα σ' αυτά που κρύβονταν κάτω από τη γη, στον ορυκτό πλούτο της. Η ιστορία της Χαλκιδικής είναι συνυφασμένη με τη μεταλλευτική δραστηριότητα. Αυτή αποτέλεσε τον βασικό χρηματοδότη των εκστρατειών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, για να ενταχθεί αργότερα στο σουλτανικό φιρμάνι και να περάσει, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, στα χέρια γαλλο-οθωμανικής εταιρείας. Ακολούθησε η πολύχρονη περίοδος Μποδοσάκη, που σημαδεύτηκε από σκληρές εργασιακές συγκρούσεις, με αποκορύφωμα τη μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων το 1977.

Σύντομο ιστορικό της αντιπαράθεσης

Ύστερα από πολλές παλινωδίες, το 1995, το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων περιέρχεται στην καναδική TVX, βασική προτεραιότητα της οποίας είναι η δημιουργία μεταλλουργίας χρυσού στην Ολυμπιάδα. Το 1996 ξεκινούν οι κινητοποιήσεις των κατοίκων της περιοχής: διαδηλώσεις, γενικές συνελεύσεις, συγκρούσεις με την αστυνομία, συλλήψεις κοινοταρχών και μια ολόκληρη βιομηχανία μηνύσεων από την εταιρεία. Θα διαρκέσουν ως το 2002, όταν το Συμβούλιο της Επικρατείας θα αποφανθεί ότι οι κίνδυνοι της επένδυσης είναι μεγαλύτεροι από το οικονομικό όφελος που πιθανώς θα προκύψει. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, εξαιτίας αβλεψίας της εταιρείας, ο κόλπος του Στρατωνίου βάφεται κόκκινος, χωρίς να ακολουθήσει κάποια προσπάθεια περιορισμού της ρύπανσης. Το 2003 η εταιρεία κηρύσσει πτώχευση, εγκαταλείπει την εξορυκτική δραστηριότητα και πετάει στο δρόμο 472 εργαζομένους.

Τη σκυτάλη πήρε η πολυεθνική εταιρεία Ελληνικός Χρυσός με βασικό συντελεστή του εγχειρήματος τον όμιλο Ελλάκτωρ – συμφερόντων Μπόμπολα. Απέκτησε δικαιώματα εκμετάλλευσης σε μια περιοχή 317.000 στρεμμάτων στη βόρεια Χαλκιδική με σύμβαση που υπέγραψε με το ελληνικό δημόσιο τον Δεκέμβριο του 2003 η οποία κυρώθηκε από τη Βουλή τον επόμενο μήνα. Η σύμβαση έγινε χωρίς δημόσιο διαγωνισμό, όπως κανονικά προβλέπεται σ' αυτές στις περιπτώσεις. Η εταιρεία απαλλάχτηκε από οποιαδήποτε ευθύνη αποκατάστασης περιβαλλοντικών ζημιών που είχαν συντελεστεί πριν από την κύρωση της σύμβασης, καθώς και από την υποχρέωση καταβολής του φόρου μεταβίβασης ή οποιουδήποτε άλλου φόρου, ενώ απέδωσε μειωμένες δαπάνες για αμοιβές δικηγόρων και συμβολαιογράφων και κατέβαλε τίμημα μόνο 11 εκατ. ευρώ.

Έξι μήνες μετά η αγοραία αξία των μεταλλείων υπολογίστηκε από διεθνή εταιρεία παροχής συμβούλων σε 408 εκατ. ευρώ, δηλαδή 37 φορές παραπάνω από την τιμή πώλησης των μεταλλείων. Αμέσως μετά η εταιρεία επιδοτήθηκε με 15 εκατ. ευρώ από την ελληνική κυβέρνηση. Πρόσφατα η Κομισιόν, έπειτα από προσφυγή για τη νομιμότητα της μεταβίβασης, αποφάνθηκε πως ήταν άδικη και ασύμφορη για το δημόσιο και απαίτησε την επιστροφή των κρατικών ενισχύσεων.

Το 2005 η εταιρεία πήρε άδεια για τη λειτουργία του μεταλλείου Μαύρες Πέτρες που βρίσκεται κάτω από τον δομημένο οικισμό του χωριού Στρατονίκη. Το 2007 η εταιρεία προπώλησε τα δικαιώματα ασημιού για 57,7 εκατ. δολάρια στην -καναδική μεν, αλλά με έδρα τον φορολογικό παράδεισο των Νήσων Κέιμαν- off shore Silver Wheaton. Η τεχνική μελέτη προέβλεπε συγκεκριμένους όρους, όπως την εφαρμογή ειδικού εξοπλισμού εξόρυξης και τον περιορισμό της χρήσης εκρηκτικών.

Οι κάτοικοι της Στρατονίκης, πάντως, ούτε άκουσαν ούτε είδαν μετροπόντικα. Αυτό που ακούν είναι τα φουρνέλα να σκάνε κάτω από τα πόδια τους στις 13:15 και στις 21:15 κάθε μέρα, και αυτό που βλέπουν είναι τις ρωγμές στα κτίριά τους να μεγαλώνουν. Προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που στις 8 Φεβρουαρίου του 2010 απέρριψε την προσφυγή τους υπό την προϋπόθεση ότι θα ελαχιστοποιηθούν οι εκρήξεις με τα φουρνέλα με απώτατο όριο το 30%, σύσταση με την οποία η εταιρεία ουδέποτε συμμορφώθηκε.

Επιπλέον ό,τι περισσεύει από τα μεταλλεία καταλήγει στα λατομεία. Στο ανάχωμα του φράγματος Καρακόλι λειτουργεί από το 2005 πλήρες συγκρότημα λατομικών υλικών με πρώτη ύλη τα στείρα από τα μεταλλεία. Πρόκειται για μεταλλεύματα χαμηλής περιεκτικότητας σε χρήσιμα μέταλλα, που περιέχουν αρσενικό, θείο, κάδμιο και άλλα τοξικά βαρέα μέταλλα. Αυτά τίθενται υπό επεξεργασία, αποχαρακτηρίζονται, πωλούνται ως αδρανή και χρησιμοποιούνται για την κατασκευή δημόσιων έργων.

Οι κάτοικοι πήραν μόνοι τους δείγματα και τα έστειλαν για ανάλυση. Η απάντηση που έλαβαν ήταν ότι τα δείγματα περιείχαν έως και 100 μιλιγρκράμ αρσενικό ανά κιλό ξηράς ουσίας, επομένως ο χαρακτηρισμός «αδρανή» είναι εντελώς ανυπόστατος. Πολλά τέτοια υλικά κατέληξαν τον Φεβρουάριο του 2010 στη θάλασσα του Στρατωνίου. Έπειτα από μια ισχυρή νεροποντή, τα νερά βάφτηκαν κόκκινα. Το χωρίο βούλιαξε στη λάσπη, ενώ κινδύνεψαν ακόμα και ανθρώπινες ζωές.

Με αυτά τα δείγματα γραφής, η Ελληνικός Χρυσός κατέθεσε τον Ιανουάριο του 2006 επενδυτικό σχέδιο για την επέκταση των μεταλλουργικών δραστηριοτήτων της και τη μετατροπή μιας τεράστιας έκτασης σε μεταλλευτικό κέντρο. Το σχέδιο περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός νέου μεταλλείου για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος χρυσοφόρου-χαλκούχου πορφύρη που βρίσκεται στη θέση Σκουριές του δήμου Παναγιάς. Το εξορυσσόμενο μετάλλευμα θα τίθεται υπό επεξεργασία σε εργοστάσιο εμπλουτισμού που θα κατασκευαστεί πλησίον του μεταλλείου. Τα μεταλλευτικά αποθέματα του κοιτάσματος υπολογίζονται σε 150 εκατ. τόνους με περιεκτικότητα 0,89 γραμμάρια χρυσό και 0,56 γραμμάρια χαλκό ανά τόνο.

Περιλαμβάνει, επιπλέον, την ανάπτυξη εγκαταστάσεων μεταλλείου στην Ολυμπιάδα για την εκμετάλλευση του χρυσοφόρου κοιτάσματος μεικτών θειούχων της περιοχής. Το μετάλλευμα θα μεταφέρεται υπογείως μέσω μιας νέας στοάς στο Μαντέμ Λάκκος, όπου θα κατασκευαστούν το εργοστάσιο εμπλουτισμού και η μονάδα μεταλλουργίας χρυσού. Το 2009 δόθηκε η πρώτη θετική γνωμοδότηση ύστερα από τη διαδικασία της προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης. Τον Αύγουστο του 2010 η εταιρεία κατέθεσε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, τους λίγους μήνες που έμεινε στο υπουργείο Περιβάλλοντος, πρόλαβε να δώσει το «πράσινο φως» για την επένδυση, παρά το γεγονός ότι μια σειρά φορείς, όπως το ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας, το συμβούλιο περιβάλλοντος του ΑΠΘ και το δασαρχείο, γνωμοδότησαν περί του αντιθέτου.

Το κυρίαρχο πρόταγμα δεν είναι το μόνο

Τη στιγμή που στη Χαλκιδική 15 εκατ. κυβικά μέτρα νερό χάνονται κάθε χρόνο, υπολογίζεται ότι αν υλοποιηθεί το έργο θα καταστραφούν πάνω από 3.000 στρέμματα δάσους -όπως παραδέχεται η ίδια η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων-, θα παράγονται 2.162 τόνοι σκόνης την ώρα της εξόρυξης και η περιοχή θα μετατραπεί απέραντη χαβούζα, καταστρέφοντας τις υπόλοιπες παραγωγικές δραστηριότητες όπως την αλιεία, την υλοτομία, τη δασοκομία, την οικοδομή και προφανώς τον τουρισμό.

Σε όλη αυτή την πορεία η εταιρεία αξιοποίησε ως μέσο εκβιασμού απέναντι στο κράτος για την επίσπευση των διαδικασιών και την εκχώρηση των μέγιστων δυνατών προνομίων, αλλά και απέναντι στην τοπική κοινωνία για την άμβλυνση των αντιδράσεων, τους ίδιους τους εργαζομένους. Απείλησε ότι αν δεν προχωρήσει το έργο θα κλείσει την επιχείρηση και έταξε θέσεις εργασίας εκμεταλλευόμενη τα δυσθεώρητα ποσοστά ανεργίας της περιοχής. Στα συρτάρια της συνωστίζονται χιλιάδες βιογραφικά για μια θέση εργασίας βαμμένη με αίμα.

Στη Χαλκιδική, όπου κι αν πας, ακούς ανθρώπους στα καφενεία που θέλουν να γελάσουν και παράγουν βρόγχους. Τα πλημμελή μέτρα προστασίας είναι αυτά που έχουν οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση των καρδιακών και των θανάτων από πνευμονοκονίαση. Οι παλιότεροι το θυμούνται, γι' αυτό και στην πλειονότητά τους είναι αντίθετοι στην επέκταση των μεταλλείων. Οι νεότεροι όμως έχουν εμπεδώσει την τρομοκρατία, και πάνω στη δική τους απελπισία χτίζεται ο κοινωνικός αυτοματισμός.

Απέναντι σε όλα αυτά οι κάτοικοι της περιοχής δίνουν εδώ και δύο χρόνια έναν αγώνα ζωής και αξιοπρέπειας. Έρχονται σε σύγκρουση με τις αποφάσεις της μνημονιακής κυβέρνησης και τη δωσίλογη και άκρως διαπλεκόμενη διοίκηση του Πάχτα, εμποδίζοντας την υλοποίηση του έργου. Πρόσφατα μάλιστα πέτυχαν μια πολύ σημαντική νίκη: ενώ από τον Μάρτιο η εταιρεία έχει καταλάβει τις Σκουριές στο όρος Κάκαβος για να ξεκινήσουν οι γεωτρήσεων και η υλοτόμηση της δασικής έκτασης, με τη συνδρομή της αστυνομίας πάντα, το Ε΄ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας διέταξε την προσωρινή αναστολή αυτών των εργασιών. Οι κάτοικοι βέβαια δεν εφησυχάζουν και βρίσκονται σε διαρκή κινητοποίηση.

Το υπόδειγμα της Χαλκιδικής μπορεί να αποτελέσει case study, ειδικά για την Αριστερά και τα κινήματα, όσον αφορά το παραγωγικό πρότυπο. Η κυρίαρχη ρητορεία ταυτίζει την ανάπτυξη με επενδύσεις που δεν αποφέρουν τίποτα στο δημόσιο, αντιθέτως αυξάνουν τα κέρδη συγκεκριμένων μερίδων του ελληνικού και διεθνούς κεφαλαίου. Ακυρώνουν, παράλληλα, τη μακροπρόθεσμη δυνατότητα μιας περιοχής να παράγει εισοδήματα, εγκλωβίζοντάς τη σε μια μονοκαλλιέργεια περιορισμένου βεληνεκούς που συνεπάγεται την καταστροφή φυσικών και ανθρώπινων πόρων.

Το κίνημα μπορεί να αντιτάξει μια διαδικασία παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα βασίζεται στη συνύπαρξη διαφορετικών παραγωγικών δραστηριοτήτων ήπιας κλίμακας, οι οποίες θα σέβονται τις οικολογικές παραμέτρους, θα είναι υπό δημόσιο έλεγχο και θα διασφαλίζουν θέσεις εργασίας με πλήρη εργασιακά δικαιώματα και συνθήκες ασφαλείας, θα προάγουν τη συνείδηση και τη δημιουργικότητα και θα αλληλεπιδρούν με την τοπική κοινωνία.

ΠΗΓΗ: 22.10.12, http://ektosgrammis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1775%3A2012-10-22-13-58-55&catid=117%3Aektosylhs&Itemid=516