Μετανάστευση και μετανάστες από θε-ανθρωπολογική σκοπιά

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Μια σύντομη θε-ανθρωπολογική τοποθέτηση

Κατά την Παλαιά Διαθήκη, οι πνευματικοί απόγονοι του Άβελ και οι σαρκικοί του Κάϊν διασκορπισμένοι στο χώρο της όλης γης και διαμοιρασμένοι στο χρόνο της ιστορίας, παλεύουν για την τελική επικράτηση. Η γη, ακόμη και κατά την παλαιά διαθήκη, ανήκει στο δημιουργό του «σύμπαντος κόσμου», ο οποίος έχει και την «ψιλή κυριότητα», ενώ οι άνθρωποι αποτελούν τους διαχειριστές και έχουν την «επικαρπία». «Του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής». Ο δημιουργός έχει λοιπόν και την «ψιλή κυριότητα» στο πλήρωμά της, δηλαδή στη φύση, στη βιοποικιλότητα και φυσικά στην ανθρωπότητα. Όλη την ανθρωπότητα, και όχι μόνο κάποιους εκλεκτούς. «Ανατέλλει τον ήλιο επί δικαίους και αδίκους». Η ανθρωπότητα, λοιπόν, ουσιαστικά αποτελείται από δύο έθνη: Τους πνευματικούς απογόνους του δικαίου Άβελ και τους σαρκικούς του άδικου φονιά Κάϊν.

Με την εκλογή του Άβραμ από τα βάθη της Μεσοποταμίας, την νέα ονομασία του συμβολικά σε Αβραάμ, και την μετατροπή του σε νέο γεννήτορα του έθνους των δικαίων, η αντίληψη περί των δύο «εθνών» ξεφεύγει από το φυλετικό και πάει στο ουσιαστικό. Γι’ αυτό ο Θεός δεν ενδιαφέρεται μόνο για τους απογόνους του νόμιμου τέκνου του Ισαάκ, αλλά και για τους «εθνικούς» απογόνους του Ισμαήλ. Εξάλλου η αποστολή του προφήτη Ιωνά -άνθρωπος σύμβολο του Ιησού-, που η ιστορία του διαβάζεται στον εσπερινό προ του Πάσχα, γίνεται προς τους εθνικούς, στους Θαρσείς της σημερινής Ισπανίας, μεταναστεύοντας, διακινδυνεύοντας, κηρύττοντας και φέρνοντας ανέλπιστα αποτέλεσμα. 

Εν τέλει, ενώ ο Αδάμ και η Εύα δεν ήταν τοπικοί μετανάστες από τον «Παράδεισο», αλλά πνευματικοί, ο Αβραάμ ήταν με βάση τις εντολές στα βάθη της συνείδησής του, ο πρώτος γήϊνος μετανάστης προς τη «Γη της επαγγελίας». Τα συναποτελούντα πρόσωπα κάθε ενός από τα δύο «έθνη» συχνά δεν είναι όπως φαίνονται, αλλά όπως αισθάνονται, όπως βούλονται, όπως δρουν, όπως σχετίζονται, όπως ζουν και εν τέλει όπως πεθαίνουν. Και φυσικά δεν είναι αυτά όπως τα δείχνουν οι δυνατοί και οι συστημικοί, αφού αυτοί συνήθως ανήκουν στο «έθνος» του Κάϊν. 

Οι ψηφιακές τεχνολογίες υπέρ της κοινωνίας

Του Γιάννη Τόλιου*

Με αφορμή την πανδημία covid-19, εντάθηκαν οι διαδικασίες εφαρμογής ελαστικών μορφών εργασίας, ιδιαίτερα με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών (τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, κά). Από συστημικούς αναλυτές, η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών προβάλλεται ως «ευλογία» που θα αμβλύνει πολλά κοινωνικά προβλήματα, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που θεωρούν ότι μπορεί να επιφέρουν αλλαγή της φύσης του συστήματος.

Ψηφιακή εποχή και κοινωνικές ανισότητες

Οι ψηφιακές τεχνολογίες (ψηφιακές πλατφόρμες, ρομποτική, τεχνητή νοημοσύνη, ηλεκτρονικές συναλλαγές, κυβερνοχώρος, διαδίκτυο πραγμάτων, έξυπνη γεωργία, γονιδιωματική, κά), απλώνονται ραγδαία σε ολόκληρο το φάσμα των οικονομικών, κοινωνικών πολιτιστικών κλπ, δραστηριοτήτων. Οι εμπειρίες είναι αντιφατικές. Ενέχουν θετικές πτυχές, αλλά ταυτόχρονα συνοδεύονται από προβλήματα που απορρέουν από το πλαίσιο των κυρίαρχων πολιτικών εφαρμογής τους για εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κυρίαρχων ελίτ και μόνο «εξ υπολοίπου» σε όφελος των εργαζόμενων και της κοινωνίας. Ειδικότερα η «τηλεργασία», μπορεί να διευκολύνει, την εξ αποστάσεως απασχόληση, αλλά δημιουργεί σοβαρές παρενέργειες στους εργαζόμενους, (εντατικοποίηση εργασίας και απώλεια αργιών, κοινωνική αποξένωση εργαζόμενων από το χώρο εργασίας, ρευστοποίηση ελεύθερου χρόνου στο χρόνο εργασίας, αποδυνάμωση επαγγελματικής εξέλιξης, τάσεις απομισθωποίησης και μείωση θέσεων εργασίας, κά).

Ένα αμερικάνικο ΟΧΙ στην ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης

Του Γιώργου Καλημερίδη

Τον περασμένο Νοέμβριο στην πολιτεία της Μασαχουσέτης των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε ένα πολύ ενδιαφέρον δημοψήφισμα για το αν θα έπρεπε να επεκταθούν τα λεγόμενα charter schools. Αν και παράδοξο για τα ελληνικά δεδομένα να γίνεται δημοψήφισμα για ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής, το συγκεκριμένο δημοψήφισμα πήρε μεγάλες πολιτικές διαστάσεις, φτάνει να αναλογιστούμε ότι ψήφισαν περίπου 3.5 εκατομμύρια άνθρωποι και ξοδεύτηκαν 40 εκατ. δολάρια για την εκλογική καμπάνια των δύο αντίπαλων στρατοπέδων που είναι και το υψηλότερο ιστορικά για τη συγκεκριμένη πολιτεία. Το ερώτημα, αν και παραπλανητικό, καθώς δεν αφορούσε συνολικά την πολιτική απέναντι στα charter schools, αλλά τη δημιουργία ή όχι 12 καινούριων charters, μετατράπηκε σε μια συνολική πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των υποστηρικτών της επιχειρηματικής δράσης στα σχολεία και των εκπαιδευτικών σωματείων και των συλλογικοτήτων που υπερασπίζονται το δημόσιο σχολείο και βλέπουν τη μόρφωση ως συλλογικό κοινωνικό δικαίωμα.

Συνέχεια →

Η εγωιστική κατανάλωση του άλλου

Του Χάρη Ναξάκη*

Στις αρχές των φοιτητικών μου χρόνων, τη δεκαετία του ‘80, σε μια ταραγμένη και πλούσια σε εμπειρίες εποχή, μόλις απελευθερωνόμουν από τον ένα μεσσιανισμό έπεφτα στον άλλο. Θυμάμαι όταν είχα αρχίσει να απογαλακτίζομαι από το Μαοϊκό μου παρελθόν και έπαψα να κραδαίνω εν είδη ευαγγελίου το κόκκινο βιβλίο του Μάο, σαγηνευμένος από τα μηνύματα του Μάη του ‘68 το αντικατέστησα εκτός των άλλων με τα βιβλία του «θεϊκού μαρκήσιου», του ντε Σαντ. Με αυτά και άλλα κατακεραυνώναμε πλέον τους κνίτες στα πηγαδάκια. Ευτυχώς έπρεπε να περάσουν λίγα χρόνια ακόμα για να λυτρωθώ από τις ερινύες του μεσσιανισμού χωρίς να είναι ανάγκη να περιμένω μέχρι το 2015 για να διαβάσω το εκπληκτικό βιβλίο του Μισέλ Ονφρέ, «De Sade, το πάθος του κακού και η ιδεολογία του εικοστού αιώνα», Εναλλακτικές Εκδόσεις.

Συνέχεια →

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ, 08-01-2012, ΜΤΘ, Δ΄, 12-17

Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*

                         «Και τοις καθημένοις εν χώρα και σκιά θανάτου,  Φως ανέτειλεν αυτοίς». 

Μτθ., Δ΄, 16.**

Μιλάει για μια χώρα που την πλακώνει η σκιά του θανάτου από τη μια μεριά και από την άλλη για ένα φως Μέγα, που ανέτειλε επάνω από αυτήν, Ησαϊας, ΜΒ΄, 7. Χώρα θανάτου είναι μια χώρα που προσεβλήθη από θανατερή επιδημία (πνεύμα Εϊτζ), για την οποία δεν υπάρχει φάρμακο, ούτε εμβόλιο. Η χώρα αυτή είναι ολόκληρη η πρώην Χριστιανική ανθρωπότης, και όχι μόνο, και ο θανάσιμος ιός είναι η ειδωλολατρία. Και Φως μέγα είναι ο Χριστός. Με την δημόσια ανάδειξη του Χριστού, φωτίστηκε ο κόσμος.

Συνέχεια →