Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία

Του Αριστείδη Χατζή*

Απέναντι σε μια επιδημία πανώλης, στην αρχή μάλιστα της διακυβέρνησής του, ο Κυβερνήτης θεωρούσε ότι τα πρώτα δύο μέτρα που έπρεπε να λάβει αμέσως, είναι ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στις οικίες όλων των κατοίκων και το κλείσιμο των εκκλησιών. Ιδού πώς το επέβαλε.

Είναι γνωστό ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν πολύ πιστός Χριστιανός. Ορισμένοι τον χαρακτηρίζουν ακόμα και θρησκόληπτο. Πολλές από τις πράξεις του μπορούν να εξηγηθούν μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα. Θεωρούσε τον εαυτό του υπερασπιστή της Ορθοδοξίας και ήρθε σε σύγκρουση με όποιον θεωρούσε ότι την απειλούσε. Ομως ο Καποδίστριας ήταν επίσης ένας υπεύθυνος ηγέτης που ήταν έτοιμος να λάβει δύσκολες αποφάσεις και μάλιστα από την πρώτη στιγμή που έφτασε στην Ελλάδα. Τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του εμφανίστηκε επιδημία πανώλης στα νησιά του Αργοσαρωνικού, στην Υδρα πρώτα και μετά στις Σπέτσες. Μια από τις πρώτες αποφάσεις που έλαβε ήταν να κλείσει τον Απρίλιο του 1828 τις εκκλησίες στις περιοχές που είχαν εμφανιστεί κρούσματα ή ήταν πιθανόν να εμφανιστούν (π.χ. στην Αίγινα όπου είχε και ο ίδιος εγκατασταθεί). Οι εκκλησίες έκλεισαν για αόριστο χρονικό διάστημα και οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες. Οι Ελληνες τον σέβονταν, τον θαύμαζαν και κυρίως τον εμπιστεύονταν. Διότι ο Καποδίστριας ήταν επίσης και ένας πολύ καλός γιατρός και μάλιστα με αξιόλογη πρακτική πείρα που απέκτησε πολύ πριν ασχοληθεί πλήρως με την πολιτική. Ηξερε, λοιπόν, πολύ καλά τι έκανε – δεν ήταν μια βεβιασμένη απόφαση της στιγμής. Το αντίθετο μάλιστα.

Για τον ύστερο βυζαντινό Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κέρτεζης ως διατηρητέου μνημείου

Προλογικό και επιμέλεια Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Προλογικό

Ως γνωστόν, από τον προηγούμενο Αύγουστο συστήθηκε επιτροπή πρωτοβουλίας για την σωτηρία από την φθορά και εν τέλει την κατάρρευση του λατρευτού μας αυτού Ι. Ναού. [Περισσότερα εδώ]. Μ’ αυτόν ακόμα μας συνδέουν όχι μόνο συναισθήματα, αλλά και αναμνήσεις λατρευτικών συνάξεων βαθιάς κατάνυξης, όπως και λαμπρότητας.

Συλλέχθηκαν άνω των 210 υπογραφών, ενημερώθηκε το εκκλησιαστικό συμβούλιο, αλλά και το κοινοτικό συμβούλιο. Συλλέχθηκαν κάμποσα ιστορικά στοιχεία ως βοηθητικά. Η τετραμελής επιτροπή με προσοχή και σχέδιο κινείται από τότε. Μέχρι σήμερα έδρασε γρήγορα και ορθά το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. Απέστειλε έγγραφο πρόσκλησης της αρχαιολογικής υπηρεσίας του Νομού για να πραγματοποιήσει έκθεση και κατόπιν να πάρει σχετική απόφαση.

Να ευχαριστήσουμε δημόσια τους ανθρώπους της αρχαιολογικής υπηρεσίας που έβαλαν σύντομα στο σχεδιασμό τους το ενδιαφέρον τους. Αρχαιολόγος και μηχανικός της υπηρεσίας επισκέφτηκαν αρχές Νοέμβρη το Ναό παρουσία του Ιερέα και του προέδρου. Όλοι τους σε αγαστή συνεργασία με μέλη της επιτροπής πρωτοβουλίας.

«Ένθετο Τέχνης» στην Σύναξη 149, Άνοιξη του 2019**: Τεμπλώες εικόνες  της Παντάνασσας της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

«Ὁ σημερινὸς κεντρικὸς ἱ. Ναὸς τῆς Γέννησης τῆς Θεοτόκου στὴν Κέρτεζη Καλαβρύτων λειτούργησε σίγουρα στὶς σημερινὲς διαστάσεις του τουλάχιστον ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ 19ου αἰ. Δεσπόζει ἐπὶ τῆς κεντρικῆς πλατείας μὲ καμπαναριό (1899) καὶ ρολόι (1965). Ἡ ἀρχιτεκτονική του εἶναι τρίκλιτος – τρίκογχος Βασιλικὴ μὲ γυναικωνίτη καὶ τρεῖς Ἁγίες Τράπεζες (μὲ τρεῖς ἐξωτερικὲς κόγχες).

Συνέχεια →

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΙΚΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ 1857

Των Σταματούλας Ζαπάντη* και Λάμπρου Σιμάτου*

Παρουσιάζουμε το πρωτότυπο του τελευταίου επί Δυτικοκρατίας Κανονισμού Συναδελφικών και Πατρωνικών Εκκλησιών. Είναι παρμένο από το βιβλίο «Οι Ναοί του Αργοστολίου στα χρόνια της Ένωσης (1864)» της Σταματούλας Ζαπάντη, δρ ιστορίας, τότε προϊσταμένης των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ν. Κεφαλληνίας και του Λάμπρου Σιμάτου, τότε υπεύθυνου Πολιτιστικών Θεμάτων Δ/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Κεφαλληνίας.

Τα βιβλία ανέσυραν από την αφάνεια οι Συναδελφοί του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου και Ευαγγελίστριας Φαρακλάτων. Προέρχονται από τα τοπικά αρχεία και θα έπρεπε να διδάσκονται στα σχολεία και να τα διαβάζουν οι μεγάλοι.

Συνέχεια →

H Παντάνασσα της Κέρτεζης και η εξωτερική αποκάλυψη των πέτρινων τοίχων της

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Μια σημαντική απόφαση πήρε το Εκκλ. Συμβούλιο της Κέρτεζης. Άρχισε τις εργασίες με ειδικό συνεργείο αποκάλυψης των πέτρινων τοίχων του κεντρικού μας ναού. Μας ξάφνιασε, διότι δεν είχε συζητηθεί ευρύτερα το καλοκαίρι. Παρόλα αυτά η απόφαση και το αποτέλεσμα αγκαλιάστηκε από την συντριπτική πλειοψηφία των κερτεζιτών! Ο κεντρικός μας Ναός παίρνει μιά νέα και πολύ πιο καλαίσθητη, αλλά και θεολογικά ορθή, εξωτερική εμφάνιση.

1. Λίγα ιστορικά στοιχεία

Συνέχεια →

Τεμπλώες εικόνες ορθοδόξων ναών: υπόδειγμα λατρευτικό του συλλογικού ανθρώπου  

Το παράδειγμα του κεντρικού πολιούχου ναού της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

α. Κάλεσμα για τον «τριαδικό» άνθρωπο

Ο «μεταπτωτικός» άνθρωπος έχασε την συλλογικότητά του εκφρασμένη στο θεολογικό τρίγωνο Αδάμ-Εύα-Δημιουργός. Μπήκε στον φαύλο κύκλο της ατομικότητάς του κατηγορώντας ο Αδάμ την Εύα του. Νωρίτερα είχαν αποκοπεί από την «Πηγή της Ζωής», τον Δημιουργό. Γι αυτό στην ορθόδοξη θεολογία ο μεταπτωτικός άνθρωπος είναι ουσιαστικά ο άνθρωπος-άτομο[1]. Η διάσπαση αυτή πήρε γενικότερα χαρακτηριστικά, που μπορούν συνοπτικά να ονομαστούν «αλλοτρίωση» και έφτασε κατόπιν μέχρι τα κατάβαθα της κτίσης.

Συνέχεια →

Ο Αύγουστος της Κοίμησης και η Κοίμηση της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

1. Η Κοίμηση της Παναγιάς

Ο Αύγουστος στις χώρες της Μεσογείου χαρακτηρίζεται μ’ έναν ιδιαίτερο τόνο στη χαλάρωση, στις διακοπές, στην ανατροφοδότηση κυρίως για όσους έχουν ακόμα σταθερή εργασία ή κάπως ανθεκτικά οικονομικά. Φυσικά ισχύει και για ένα μέρος της νεολαίας, που βρίσκει συνήθως φτηνούς εναλλακτικούς δρόμους για παραλίες ή βουνά.

Ο Αύγουστος παράλληλα για μια σημαντική μερίδα των λαών που συνεχίζει νά ‘ναι συνδεδεμένη ώριμα, πλάγια ή έστω με παιδαριώδη θρησκευτικότητα με την χριστιανική ορθόδοξη πίστη χαρακτηρίζεται και ως ο μήνας της Παναγιάς. Οι  πρώτες 15 ημέρες έχουν μια χαρμόλυπη διάσταση, ενώ οι τελευταίες 15 μόνο χαρούμενη.

Συνέχεια →

Εννιάμερη μνήμη του αλλοιώτικου (+) παπα-Γιάννη (Κατωπόδη)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Με τον παπα Γιάννη Κατωπόδη συναντήθηκαν οι ζωές μας πριν σαράντα-ένα χρόνια. Θα ήταν αδύνατο να μη «συναντηθούμε» στην Πάτρα, γιατί και οι δυό μας αποδειχτήκαμε ιδιαίτερα ανήσυχα πνεύματα και ατίθασα νιάτα στην αρχή της κατόπιν αποπνέουσας τα λοίσθια «Μεταπολίτευσης» του 1974… Όντας ανήσυχο πνεύμα και μετά την κατάρρευση της απριλιανής χούντας συμμετείχα σε ό,τι «έπαιζε» στο πολιτικό και κοινωνικό κέντρο της πόλης, που ήταν το Παράρτημα (του Πανεπιστημίου Πατρών). Το 1974-1975 ήμουν δευτεροετής φοιτητής στο φυσικό τμήμα.

Συνέχεια →