Συνταγή… ευρω-φτώχειας

 

Του Γιώργου Δελαστίκ

 

Από τα διαβόητα 31,5 δισ. τα 25 θα πάνε στις τράπεζες και τα υπόλοιπα σε τοκοχρεολύσια για δάνεια του Δημοσίου. Ψυχρολουσία για τη συγκυβέρνηση Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη – έστω και διακριτική. Σαφώς ψυχρότερες από όσο περίμεναν οι διατυπώσεις της δήλωσης των ηγετών των κρατών της Ευρωζώνης για την Ελλάδα. Καμία διαβεβαίωση. «Η ευρωομάδα θα εξετάσει την έκβαση της επανεξέτασης υπό το φως της έκθεσης της τρόικας και θα λάβει τις αναγκαίες αποφάσεις» αναφέρει επί λέξει.

Ούτε καν ότι ήδη «βρίσκεται σε τροχιά» η υλοποίηση του εφιαλτικού Μνημονίου, όπως διακαώς ήλπιζε ο Αντώνης Σαμαράς, δεν παραδέχτηκαν οι εταίροι του. Διαπίστωσαν απλώς ότι «καλή πρόοδος έχει γίνει για την επαναφορά σε τροχιά του προγράμματος προσαρμογής». Πρόοδος όχι «τεράστια», «σοβαρότατη», «σημαντική» κ.λπ., μόνο «καλή».

Ούτε λέξη συμπάθειας φυσικά για τα ανείπωτα δεινά που υφίσταται ο ελληνικός λαός από την καταβαράθρωση του βιοτικού του επιπέδου εξαιτίας του Μνημονίου που μας επέβαλε η ΕΕ. «Επιδοκιμάζουμε τις αξιοσημείωτες προσπάθειες του ελληνικού λαού» αναφέρουν στη δήλωσή τους. Ούτε καν «επώδυνες», απλώς «αξιοσημείωτες» οι βαρύτατες θυσίες των Ελλήνων.

«Το λεμόνι στύφτηκε για πολλοστή φορά, δεν υπάρχει τίποτα πλέον» που να απέμεινε μέσα στη στυμμένη λεμονόκουπα, έγραψε πολύ ειλικρινέστερα το γερμανικό περιοδικό «Σπίγκελ» στην ηλεκτρονική του έκδοση, αναφερόμενο στον ελληνικό λαό. «Ακόμη και οι σκληροπυρηνικοί της γερμανικής κυβέρνησης έχουν παραδεχτεί ανοιχτά ότι είναι μη ρεαλιστικά περαιτέρω πακέτα λιτότητας στην Ελλάδα» προσθέτει.

Αποκαλύπτει όμως ταυτόχρονα ότι το Βερολίνο έχει αποφασίσει να καλύπτει μόνη της η Αθήνα οποιαδήποτε τρύπα παρουσιάζεται στον ελληνικό προϋπολογισμό. Με διαρκείς περικοπές μισθών, συντάξεων, επιδομάτων, δαπανών.

Μαύρη φτώχεια και μιζέρια, όλο και μεγαλύτερη φτώχεια θα επιφυλάσσει δηλαδή το μέλλον στους Ελληνες για να παραμείνει η χώρα στο ευρώ, λένε οι Γερμανοί. Λεφτά όμως για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα δοθούν οπωσδήποτε. «Τα σχέδια του Βερολίνου προκαλούν ήδη από τώρα την εντύπωση ότι οι τραπεζίτες θα συνεχίζουν να ταΐζονται, ενώ οι Ελληνες θα πρέπει να λιμοκτονήσουν» ομολογεί το «Σπίγκελ». Δεν έχει καθόλου άδικο. Ετσι ακριβώς αισθάνονται οι απλοί άνθρωποι στη χώρα μας.

Μάχη υπέρ τραπεζιτών δίνει η κυβέρνηση Σαμαρά. Λιώνει στη φτώχεια τον ελληνικό λαό για να πάρει τη δόση των 31,5 δισεκατομμυρίων ευρώ του δανείου και να δώσει τα λεφτά αυτά στις ελληνικές τράπεζες, τις οποίες η ίδια οδήγησε πρακτικά σε χρεοκοπία με το «μεγαλοφυές κούρεμα» του Μαρτίου! Ο Βενιζέλος κατέστρεψε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα με το «κούρεμα» -όπως και όλα τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας μας- και ο Σαμαράς αρπάζει τους μισθούς και τις συντάξεις των Ελλήνων για να τους δώσει στους τραπεζίτες!

Υπήρχε άλλη λύση ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεδομένου ότι είναι αυτονόητο πως καμία σύγχρονη οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει ούτε μία μέρα χωρίς τραπεζικό σύστημα; Βεβαίως και υπήρχε! Να αναλάμβανε η ΕΚΤ να παράσχει τους πόρους για την κεφαλαιακή αναπλήρωση των τραπεζών, όχι ο λαός μας. Αυτό ακριβώς δηλαδή που ζητάει η Ισπανία και έχει κατ' αρχήν εγκρίνει η σύνοδος κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης τον Ιούνιο. Οι κυβερνήσεις της Αθήνας όμως ούτε καν το ζήτησαν. Ακολουθούν τον εύκολο δρόμο – το «γδάρσιμο» του κοσμάκη. Γιατί να τσακώνονται με τους Ευρωπαίους επικυρίαρχους;

Παραμύθι η ρευστότητα στην αγορά, αν δοθούν αυτά τα διαβόητα 31,5 δισεκατομμύρια. Τα 25 δισ. θα πάνε στις τράπεζες και τα υπόλοιπα σε τοκοχρεολύσια για δάνεια του δημοσίου. Ούτε ένα ευρώ δεν θα πέσει στην πραγματική οικονομία! Όσο για τα 25 δισ. των τραπεζών, όλα αυτά θα πάνε στην άκρη για να ανακτήσουν κεφαλαιακή επάρκεια και να μπορούν να κινούνται πάλι στη διατραπεζική αγορά και να δανείζονται κυρίως από την ΕΚΤ. Ούτε ένα ευρώ από τα 25 δισ. αυτά καθαυτά δεν θα τους περισσεύει για να το δώσουν δάνειο σε επιχειρήσεις.

Στο μίξερ του τυχοδιωκτικού μπλοφαρίσματος*

 

Του Γιάννη Στρούμπα

 

«Αγεφύρωτο μοιάζει το χάσμα μεταξύ του Δ.Ν.Τ. και της καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ με αφορμή το σχέδιο σωτηρίας της Ελλάδας», ενημερώνει ο ειδησεογραφικός ιστότοπος «iefimerida» σε δημοσίευμά του της 1/10/2012 με τον χαρακτηριστικότατο τίτλο «Γιατί οι Γερμανοί θέλουν να διώξουν το Δ.Ν.Τ. από την Ελλάδα» (http://www.iefimerida.gr/node/70210#ixzz285NBoUqs). Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το οποίο αντλεί τις πληροφορίες του από το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» και τις αγγλικές εφημερίδες «Guardian» και «Daily Telegraph», το Δ.Ν.Τ., το οποίο δεν μπορεί εκ του καταστατικού του να δανείζει σε χώρες με χρέος μη βιώσιμο, προσανατολίζεται να ζητήσει «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, κατεύθυνση με την οποία η Γερμανία διαφωνεί.

---

* α΄ δημοσίευση: εφημ. «Αντιφωνητής», αρ. φύλλου 353, 16/10/2012.

Η Γερμανία είναι αποφασισμένη πλέον να κρατήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη και να μη θέσει σε κίνδυνο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, γι' αυτό και θα επιχειρήσει να επιβάλει στην τρόικα τη σύνταξη θετικής έκθεσης για την Ελλάδα, ώστε να δοθεί στη χώρα η δόση των 31,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι συγκρουόμενες επιδιώξεις της Γερμανίας και του Δ.Ν.Τ. ερμηνεύουν, λοιπόν, τη γερμανική βούληση να απομακρύνει το Δ.Ν.Τ. από την Ελλάδα.

Επιχειρώντας κανείς να παρακολουθήσει την παραπάνω είδηση προσκρούει στην ολική σύγχυση που διέπει όχι μόνο όσους επιδιώκουν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τις εξελίξεις, μα και όσους τις διαμορφώνουν κατέχοντας καίριες θέσεις στο παγκόσμιο πολιτικοοικονομικό στερέωμα ή κινώντας υπογείως τα νήματα των τελουμένων. Είναι κατόρθωμα να προσδιοριστεί πού σταματά η υποκρισία και τι ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Το Δ.Ν.Τ., λοιπόν, δεν μπορεί εκ του καταστατικού του να δανείζει σε χώρες με χρέος μη βιώσιμο· πάντα, ωστόσο, εργάζεται νωρίτερα ώστε το σχετικό χρέος να καθίσταται όντως μη βιώσιμο. Η Γερμανία είναι αποφασισμένη να κρατήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη, ώστε να μην απειληθεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα· ασχέτως αν ταυτόχρονα δηλώνει πανέτοιμη για μια ελληνική έξοδο από το ευρώ. Η έκθεση της τρόικας, πάλι, θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τις γερμανικές επιταγές· δηλαδή γίνεται ευθέως παραδεκτό πως οι αντίστοιχες οικονομικές αποφάνσεις δεν είναι αντικειμενικές, παρά αποτελούν αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης των ισχυρών. Αφορμές και αιτίες, προσχήματα και στοχεύσεις, επιφάνεια και βάθος στροβιλισμένα στο μίξερ του τυχοδιωκτικού μπλοφαρίσματος.

Διανύοντας πλέον τον Οκτώβριο του 2012 φαίνεται πως η γερμανική πολιτική έχει μεταστραφεί ολοσχερώς αναφορικά με τη συμμετοχή του Δ.Ν.Τ. στη χορήγηση δανείων στις χώρες της ευρωζώνης, σε σχέση με το ξεκίνημα της ελληνικής κρίσης, οπότε η γερμανική επιδίωξη ήταν να εμπλακεί το Δ.Ν.Τ. στις ευρωπαϊκές οικονομικές ζυμώσεις, προκειμένου να μην αναλάβει εξολοκλήρου η Ε.Ε., δηλαδή πρωτίστως η Γερμανία, το φορτίο της δανειοδότησης. Η γερμανική πολιτική έχει υπάρξει από το ξέσπασμα της κρίσης τόσο σαθρή, ώστε δικαίως προκαλεί απορίες ως προς τα κίνητρα και τη σκοπιμότητά της.

Ήταν, βέβαια, η Γερμανία εκείνη που προώθησε την ανάμειξη του Δ.Ν.Τ. στην οικονομική κρίση; Αν γίνει δεκτό πως ο Έλληνας πρώην πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου «φλέρταρε» με τους κύκλους του Δ.Ν.Τ. ήδη πριν από την ανάληψη της εξουσίας από το κόμμα του, συμπεραίνεται πως εκείνη που αποτέλεσε τον δούρειο ίππο για την άλωση της ευρωζώνης από το Δ.Ν.Τ. ήταν η ελληνική κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Με βάση το συγκεκριμένο δεδομένο υπήρξαν αναλύσεις σύμφωνα με τις οποίες η Γερμανία αποδέχτηκε τελικά την εισβολή του Δ.Ν.Τ. στα του «οίκου» της τής Ε.Ε., επιδιώκοντας μέσω των αλλεπάλληλων εξοντωτικών μνημονίων, και υιοθετώντας τις ισοπεδωτικές για τις «βοηθούμενες» χώρες πρακτικές του Δ.Ν.Τ., να τιμωρήσει την Ελλάδα για την υπονομευτική σε βάρος της Ε.Ε. επιλογή της να διευκολύνει στην ουσία την αμερικανική επίθεση σε βάρος του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, μα και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Η παραπάνω ερμηνεία γεννά εύλογα το ερώτημα πώς είναι δυνατόν η διάθεση «τιμωρίας» ή «αντεκδίκησης» να νομιμοποιεί μια πολιτική που σε βάθος χρόνου θα αποδειχτεί καταστροφική όχι μόνο για τον «τιμωρούμενο» μα και για τον «τιμωρό». Γιατί η καταβαράθρωση της Ελλάδας επέτρεψε στις Η.Π.Α., χρησιμοποιώντας όλα τους τα όπλα οικονομικού πολέμου, και με αιχμή αυτών τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, να επεκτείνουν το πολεμικό μέτωπο σε όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, δυναμιτίζοντας τα θεμέλια σύσσωμης της Ε.Ε. Διαλυμένη Ε.Ε. προφανώς θα σημαίνει και για τη Γερμανία την απώλεια του πλεονεκτήματος ενός νομίσματος διεθνούς, ενώ η γερμανική οικονομία θα υποστεί σοβαρό κλονισμό, αναγκαζόμενη να απολέσει προς διάθεση των προϊόντων της τις αγορές ευρωπαϊκών κρατών που θα 'χουν υποστεί συντριβή από την κρίση.

Τούτες οι δικαιολογημένες απορίες αναζήτησαν απαντήσεις σε οφέλη που θα 'πρεπε λογικά να έχει η Γερμανία από την αποδοχή τής περιγραφείσας κατάστασης. Η κρίση της ευρωζώνης φάνηκε να ευνοεί τη Γερμανία, δεδομένου πως η ανασφάλεια απέναντι στις ευρωπαϊκές οικονομίες έστρεψε τους επενδυτές στο γερμανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τη στιγμή που οι ευάλωτες χώρες διαπίστωναν την εκροή κεφαλαίων από τα τραπεζικά τους ιδρύματα προς «ασφαλέστερους» προορισμούς, η Γερμανία εκμεταλλευόταν την εξωτερική της εικόνα της εύρωστης κι ασφαλούς οικονομίας, προσελκύοντας τα διαφυγόντα από αλλού κεφάλαια κι εκμεταλλευόμενη την κρίση, την οποία επιδείνωνε προς προσωρινό της όφελος η εκ μέρους της επιβεβλημένη πολιτική της ύφεσης και του οικονομικού σμπαραλιάσματος των «επιτηρούμενων» χωρών. Παράλληλα τα επιτόκια του γερμανικού δανεισμού από τις χρηματοπιστωτικές αγορές μειώνονταν σε χαμηλότατα επίπεδα, παρέχοντας έναν πρόσθετο λόγο στη Γερμανία ώστε να θεωρεί συμφέρουσα για την ίδια τη συγκεκριμένη κατάσταση.

Όσο ευνοϊκές όμως κι αν απέβησαν για τη Γερμανία οι παραπάνω εξελίξεις, δεν έπαψαν ποτέ να είναι εξελίξεις που υπόσχονται μόνο πρόσκαιρα κέρδη. Μια διάλυση της ευρωζώνης, ως συνέπεια των ασφυκτικών πιέσεων προς τις χώρες που έγιναν οι αποδέκτες της οικονομικής επίθεσης, θα σήμαινε για τη Γερμανία ένα «σκληρό» μάρκο, που θα της στερούσε την ευελιξία του εξασθενημένου ευρώ, κυρίως λόγω της συμμετοχής σε αυτό και πολλών ασθενέστερων οικονομιών, θα εκτόξευε τις τιμές των προϊόντων της, καθιστώντας τα μη ανταγωνιστικά, ενώ, όπως ήδη σχολιάστηκε, θα της στερούσε και τις αγορές που εισάγουν πολλά από τα προϊόντα της, δεδομένου πως εκείνες, υπό συνθήκες διάλυσης για τις ίδιες, δεν θα 'χαν πλέον την ικανότητα απορρόφησης των γερμανικών προϊόντων.

Είναι άραγε τόσο ανίκανη η Γερμανία να οσφρανθεί τους επικείμενους και για λογαριασμό της κινδύνους; Το ενδεχόμενο δεν είναι απίθανο. Συχνά η αλαζονεία της δύναμης οδηγεί σε λανθασμένες εκτιμήσεις. Επειδή όμως είναι πολύ πιθανότερο ότι διέβλεπε τους κινδύνους, κατατέθηκε μία ακόμη πιο προωθημένη ερμηνεία, η οποία υποψιαζόταν στη ριψοκίνδυνη και «κοντόθωρη» πολιτική της Γερμανίας την εφαρμογή ενός κοινού της με τον αμερικανικό παράγοντα σχεδίου, που θα επέτρεπε στους δύο συνεταίρους να εκμεταλλευτούν προς ίδιο όφελος την οικονομική κρίση των υπόλοιπων χωρών, και θα 'δινε στη Γερμανία τη δυνατότητα να διεκδικήσει στο μετά την καταστροφή τοπίο μια θέση για το νόμισμά της συμπληρωματική του δολαρίου στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα, ακριβώς σε αντικατάσταση του ευρώ από το μάρκο, μα χωρίς να αμφισβητείται η ηγεμονία του δολαρίου.

Αν το προηγούμενο σενάριο εμπεριέχει έστω και μερικώς ψήγματα αλήθειας, η πρόσφατη τροπή των αμερικανογερμανικών σχέσεων, με τη γερμανική αντίδραση στο Δ.Ν.Τ., θα πρέπει λογικά να υποδηλώνει πως οι σχέσεις των δύο συμμάχων έχουν κλονιστεί. Μπορεί μέχρι πρότινος η Γερμανία να αποκόμιζε τα δικά της οφέλη από την οικονομική συντριβή της Ελλάδας, έχοντας όμως κρίνει πλέον ότι δεν τη συμφέρει η κατάρρευση της Ελλάδας, που θα συμπαρασύρει όλη την ευρωζώνη, απορρίπτει την ισοπεδωτική οικονομική πρόταση του Δ.Ν.Τ. Άλλωστε, το νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, που θα καταστήσει, σύμφωνα με το Δ.Ν.Τ. «βιώσιμο» το ελληνικό χρέος, θα 'χει αποκλειστικώς βλαπτικό αποτέλεσμα για τη χώρα και το τραπεζικό της σύστημα: οι διεθνείς χρηματαγορές έχουν ήδη μεριμνήσει για την απαλλαγή τους από τα προβληματικά ελληνικά ομόλογα, και οι μόνοι που θα ζημιωθούν θα είναι εκ νέου οι ελληνικοί οικονομικοί φορείς. Ήδη από το πρώτο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους προέκυψε πως ζημιώθηκαν οι ελληνικές τράπεζες που κατείχαν ελληνικά ομόλογα, καθώς επίσης και τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Επιθυμώντας, συνεπώς, η Γερμανία να στηρίξει πλέον την ευρωζώνη, απολύτως φυσιολογικά απορρίπτει τις προτάσεις του Δ.Ν.Τ.

Η διαγραφόμενη μεταστροφή της Γερμανίας ίσως υποδηλώνει ένα επαναπροσδιορισμένο, ακριβέστερα «ζυγισμένο» ενδιαφέρον για το εθνικό της συμφέρον. Ίσως όμως το διακυβευόμενο συμφέρον να μην είναι και τόσο «εθνικό». Οι «εθνικές» πολιτικές διαμορφώνονται συχνά από τις ισχυρές οικονομικές κάστες, που χρηματοδοτούν το πολιτικό σύστημα κι επιβάλλουν κατευθυντήριους άξονες ανάλογους με τα συμφέροντά τους. Πίσω, δηλαδή, απ' όλες τις μεγάλες πολιτικές αντιφάσεις δύναται να διαβλέπει κανείς τα αντικρουόμενα συμφέροντα των ανταγωνιστών εντός της οικονομικής ολιγαρχίας, στους οποίους υπόκεινται και οι πολιτικές παρατάξεις. Γι' αυτό και η ανερμάτιστη, η αλλοπρόσαλλη, η τυχοδιωκτική εντέλει γερμανική πολιτική στο ζήτημα της οικονομικής κρίσης φαίνεται πως συγγενεύει με την ομόλογή της ελληνική ως προς τον εξής παράγοντα: την ικανοποίηση των αρχουσών κοινωνικοπολιτικών τάξεων.

Σε μια διεθνή γενίκευση των τεκταινομένων, φαίνεται πως οι εξελίξεις καθορίζονται από ένα κράμα ιδιωτικών και εθνικών συμφερόντων, το ποσοστό των οποίων στο κράμα αυξομειώνεται σε κάθε κρατική υπόσταση ανάλογα με την πολιτικοοικονομική παράδοση της κάθε χώρας, μα και τη δυναμική ή την ευκαιριακή αντίδραση των πολιτικών ηγεσιών της. Η Γερμανία, παρά την παράδοσή της στη δόμηση και αποτελεσματική λειτουργία φορέων κοινωνικού κράτους, επέλεξε μια κοντόθωρη (χωρίς εισαγωγικά τη φορά αυτή), τυχοδιωκτική πολιτική, που προφανώς ευνοεί τις άρχουσες τάξεις της, μα δεν υπόσχεται για την ίδια ιδιαίτερα αίσιες προοπτικές σε ό,τι αφορά τον οικονομικό πόλεμο που μαίνεται με αντίπαλο τις Η.Π.Α. Η Ελλάδα, εντελώς απορρυθμισμένη, στο έλεος της κρίσης, με πολιτικό της ιδεολόγημα τον ξοφλημένο νεοφιλελευθερισμό, σύρεται σήμερα κι εκείνη πίσω από τα ιδιωτικά συμφέροντα – κι, ακόμη χειρότερα, όχι μόνο τα εγχώρια – σε βάρος του εθνικού της συμφέροντος. Μόνη διακύβευση για την ελληνική κυβέρνηση αποδεικνύεται η κομματική επίπλευση, που επιχειρείται μέσω του γαντζώματος στην εξουσία. Η αποκλειστικά μικροπολιτική στόχευση του εγχώριου πολιτικού συστήματος έχει χορηγό το μεγάλο κεφάλαιο, περιγράφοντας την ελληνική κατάντια: μεγάλοι πλουτοκράτες, μικροί πολιτικοί.

Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΑΠΕΙΛΗ:

Η μοναδική λύση της χώρας, η οποία έχει ένα τρομακτικό ιδιωτικό χρέος, εν μέσω μίας κρίσης ακινήτων και τραπεζών, δεν φαίνεται να είναι η υπαγωγή στο νέο μηχανισμό στήριξης, αλλά η άμεση έξοδος της από την Ευρωζώνη – ενδεχομένως μαζί με τη γειτονική Πορτογαλία

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Η Ελλάδα δεν θεωρείται πλέον η χώρα, η οποία ανησυχεί ιδιαίτερα τη διεθνή κοινότητα – ούτε καν την Ευρωζώνη. Η αιτία δεν είναι πως ξεπέρασε την κρίση, στην οποία οδηγήθηκε μετά το 2008 – επίσης όχι το ότι έχουν πεισθεί οι δανειστές της, πως το χρέος της είναι βιώσιμο.

Αντίθετα, οι περισσότεροι αναλυτές έχουν την άποψη ότι, η Ελλάδα θα διαγράψει ένα μεγάλο μέρος του δανεισμού της από τα άλλα κράτη – ειδικά από την ΕΚΤ, η οποία δεν είναι δυνατόν να κερδοσκοπεί εις βάρος της (ενδεχομένως μετά τις εκλογές στη Γερμανία). Στα πλαίσια αυτά πιστεύουν πως, όταν κάτι τέτοιο συμβεί, η χώρα μας θα λύσει αμέσως τα προβλήματα της – με το διπλασιασμό της τιμής των ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, τους τελευταίους λίγους μήνες, να το προεξοφλεί.  

Αναλυτικότερα, επειδή το πρόβλημα της Ελλάδας είναι αποκλειστικά και μόνο το ελλειμματικό δημόσιο, ενώ ο ιδιωτικός τομέας της δεν είναι σε καμία περίπτωση υπερχρεωμένος, η επόμενη διαγραφή χρέους, σε συνδυασμό με την τεράστια μείωση των αμοιβών των εργαζομένων τα τελευταία χρόνια, καθώς επίσης με τον έντονο περιορισμό των κρατικών δαπανών, θα επιλύσει όλα της τα προβλήματα. 

Εκτός αυτού η Ελληνική βιομηχανία, η οποία εμφανίζει ήδη σημεία ανάκαμψης, δεν υποφέρει από τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας, από τα οποία «βάλλονται» κυριολεκτικά η Ιταλία και η Ισπανία – πόσο μάλλον ο τουρισμός η γεωργία και η ναυτιλία. Η Ελλάδα πρέπει απλά να βρει τον καλό της εαυτό και να επαναπροσδιορίσει την οικονομία της – εγκαθιστώντας ένα σωστό φορολογικό και επιχειρηματικό πλαίσιο, καθώς επίσης ένα λειτουργικό Κράτος Δικαίου, καταπολεμώντας παράλληλα τη διαφθορά.

Εάν, ή μάλλον όταν αυτό συμβεί, καθώς επίσης αφού σταθεροποιηθεί το δημόσιο χρέος σε υποφερτά επίπεδα, με χαμηλά επιτόκια δανεισμού και βιώσιμες δόσεις αποπληρωμής (κάτι στο οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει η αγορά παλαιοτέρων ομολόγων εκ μέρους της χώρας μας, όσο ακόμη πωλούνται φθηνά), η Ελλάδα θα αρχίσει αμέσως να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς – γεγονός που θεωρείται σχεδόν βέβαιο.   

Ας μην ξεχνάμε δε ότι, η Ελλάδα είχε και έχει τον καλύτερο «κρατικό ισολογισμό» από όλες σχεδόν τις δυτικές χώρες (περιουσιακά στοιχεία πολύ υψηλότερα των χρεών της) – αν και δυστυχώς καμία δημόσια υπηρεσία δεν έχει ασχοληθεί με τη σύνταξη του, κατά τα πρότυπα της Ν. Ζηλανδίας και των επιχειρήσεων διεθνώς.

Για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να καταλάβει, μέσα σε τέσσερα μόλις χρόνια, την πρώτη θέση στην «παραγωγή» χρυσού στην Ευρώπη – με 425.000 ουγγιές, ξεπερνώντας το νούμερο ένα, τη Φιλανδία, η οποία «παράγει» 220.000 ουγγιές ετησίως (πηγή: Handelsblatt). Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με πολλά άλλα μέταλλα ή ορυκτά – χωρίς να κρίνουμε την ορθότητα ή μη τέτοιου είδους αποφάσεων, από περιβαλλοντολογικής πλευράς. 

Περαιτέρω η Ελλάδα, εκτός από τα ενεργειακά αποθέματα που διαθέτει ή τις πολεμικές αποζημιώσεις που αναμφίβολα της οφείλονται, σύμφωνα με τους ίδιους τους Γερμανούς, έχει επίσης ένα από τα  χαμηλότερα συνολικά χρέη, όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι που ακολουθεί:

ΠΙΝΑΚΑΣ I: Συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

Χώρα	Σύνολο	Τράπεζες	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο
Ιρλανδία	1.166	689	245	123	109
Μ. Βρετανία	847	547	118	101	81
Ιαπωνία	641	188	143	77	233
Ισπανία	457	111	192	87	67
Γαλλία	449	151	150	61	87
Βέλγιο	435	112	175	53	95
Πορτογαλία	422	61	149	106	106
Ιταλία	377	96	110	50	121
Η.Π.Α.	376	94	90	92	100
Ελλάδα*	333	22	74	71	*166
Γερμανία	321	98	80	60	83

* Προ PSI.    Πηγή: MM (IMF). Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Ειδικά όσον αφορά το χρέος των ελληνικών τραπεζών στον παραπάνω Πίνακα Ι, είναι το χαμηλότερο σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες χώρες – αν και δυστυχώς, οι τεράστιες εκροές καταθέσεων (πάνω από 100 δις €), σε συνδυασμό με το PSI, όπου στην κυριολεξία πυροβολήσαμε τα πόδια μας (αφού το μεγαλύτερο μέρος της διαγραφής αφορούσε ελληνικές τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, λοιπούς οργανισμούς, καθώς επίσης Έλληνες ιδιώτες), οδήγησαν το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο χείλος του γκρεμού (με αποτέλεσμα να απαιτηθούν πολλαπλές εγγυήσεις και η ανακεφαλαιοποίηση του).

Ολοκληρώνοντας, εάν δεν είχαν τρομοκρατηθεί οι Έλληνες καταθέτες, μεταφέροντας στο εξωτερικό μεγάλο μέρος των χρημάτων τους, η Ελλάδα δεν θα είχε ανάγκη να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες της με 45 δις € – ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίες υπολογίζονται πλέον στα 15 δις €, δεν θα είχαν λόγο να συμβούν (αφού τα 100 δις € που οδηγήθηκαν σε ξένες τράπεζες, υπερκαλύπτουν τα παραπάνω 45 συν 15 δις €).  

Εάν όμως οι ίδιοι οι Έλληνες δεν εμπιστεύονται το κράτος τους, αποσύρουν τις καταθέσεις τους, δεν αγοράζουν μετοχές ελληνικών εταιρειών, μεταφέρουν «προδοτικά» τις έδρες των μεγάλων εταιρειών τους στο εξωτερικό (ΦΑΓΕ, 3Ε κλπ.) και δεν επενδύουν, τότε πως είναι δυνατόν να εμπιστευθούν την Ελλάδα οι ξένοι και οι χρηματαγορές;   

Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΒΟΜΒΑ

Συνεχίζοντας, οι προοπτικές που αναφέραμε σχετικά με την Ελλάδα, δεν υφίστανται για την Ισπανία – αφού ακόμη και μία διαγραφή του δημοσίου χρέους της, δεν θα είχε τίποτα να προσφέρει. Η αιτία είναι το ότι, τα προβλήματα της αφορούν τον ιδιωτικό τομέα, τα χρέη του οποίου ανέρχονται στο 390% του ΑΕΠ της χώρας (167% της Ελλάδας), όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι – ενώ έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες μίας «αναπροσαρμογής» της οικονομίας της. 

Στα πλαίσια αυτά, ίσως ξεχνάει κανείς τι ακριβώς έχει συμβεί στην Ισπανία την τελευταία δεκαετία – όπου η οικοδομική δραστηριότητα, με τη χρηματοδότηση των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών, ξεπέρασε κάθε προηγούμενη φούσκα στον πλανήτη. Ακόμη και η φούσκα ακινήτων στις Η.Π.Α. (ενυπόθηκα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης, subrimes), ήταν πολύ μικρότερη, συγκριτικά με αυτήν της Ισπανίας.

Κατά συνέπεια, η υπερχρέωση των ισπανικών τραπεζών θα αποδειχθεί ότι είναι τεράστια – με τα επισφαλή δάνεια τους να έχουν υπερβεί τα όρια. Η ανακεφαλαιοποίηση τους δε με 60 δις €, η οποία συζητείται επίσημα, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα – αφού υπολογίζουμε ότι, θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 150 δις €.

Εάν τώρα σε όλα αυτά τα προβλήματα προσθέσουμε την αδυναμία της Ισπανίας (α) να προβεί σε υποτίμηση του νομίσματος της, (β) να μειώσει τα επιτόκια, (γ) να αυξήσει την ποσότητα χρήματος (τύπωμα) ή/και (δ) να διατηρήσει το δανεισμό του ιδιωτικού τομέα με συνεχή πακέτα ρευστότητας της κεντρικής τράπεζας (όπως συνέβη στις Η.Π.Α., με πολύ μικρότερο αναλογικά πρόβλημα ακινήτων και τραπεζών), θα κατανοήσουμε πως δεν έχει καμία απολύτως δυνατότητα να ξεφύγει από την κρίση – όσο και αν εντείνει τα προγράμματα λιτότητας, από τα οποία δεν έχει τίποτα να περιμένει, ή/και να κλιμακώσει την εσωτερική υποτίμηση.  

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΕΠ

Περαιτέρω, σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα προγράμματα λιτότητας έχουν σήμερα διαφορετικές «επιδράσεις» στην Ευρώπη, από ότι στο παρελθόν – όπου οι επιδράσεις αυτές υπολογίζονται από έναν «πολλαπλασιαστή», ο οποίος αφορά τη σχέση της δημοσιονομικής πολιτικής με το εκάστοτε ΑΕΠ.

Στα προηγούμενα έτη, ο πολλαπλασιαστής αυτός ήταν της τάξης του 0,5 – δείκτης που σημαίνει πως, όταν το κράτος μειώνει τις δαπάνες κατά 1 δις €, τότε το ΑΕΠ περιορίζεται (ύφεση) κατά 500 εκ. €.  

Σήμερα όμως το ΔΝΤ υποθέτει πως ο πολλαπλασιαστής ευρίσκεται μεταξύ 0,9 και 1,7 – όπου όταν ο πολλαπλασιαστής είναι υψηλότερος από το 1, τότε το ΑΕΠ μειώνεται συνολικά περισσότερο από το έλλειμμα του προϋπολογισμού (στην περίπτωση της Ελλάδας, η μείωση του ελλείμματος κατά 25 δις € περιόρισε το ΑΕΠ πάνω από 30 δις € – οδηγώντας την σε έναν φαύλο κύκλο, με τελική κατάληξη τη χρεοκοπία, εάν δεν σταματήσει αμέσως η πολιτική λιτότητας). Ο Πίνακας ΙΙ που ακολουθεί (μεγέθη κατά προσέγγιση) είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ:  Σχέση μείωσης των δαπανών με το ΑΕΠ και τα δημόσια έσοδα, σε €

Μείωση Δαπανών	Συντελεστής	Μείωση ΑΕΠ	*Μείωση Εσόδων
1.000.000.000	0,5	-500.000.000	-166.500.000
1.000.000.000	0,9	-900.000.000	-299.500.000
1.000.000.000	1,7	-1.700.000.000	-566.100.000

* Τα συνολικά έσοδα της Ελλάδας υπολογίζονται στο 33,3% του ΑΕΠ της (άρθρο μας), έναντι 32,9% της Ισπανίας και 29,8% της Ιρλανδίας.  

Σημείωση: Στην περίπτωση της Ελλάδας φαίνεται ότι το ΔΝΤ υπολόγισε με συντελεστή 0,5 – ενώ τελικά διαμορφώθηκε μεταξύ 0,9 και 1,7

Τα παραπάνω σημαίνουν με απλά λόγια πως όταν εφαρμόζεται μία πολιτική λιτότητας, ανάλογη με αυτήν που έχει αποφασισθεί σήμερα για στις ελλειμματικές χώρες της Ευρωζώνης, το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ αυξάνεται διαχρονικά, αντί να μειώνεται – μία υπόθεση που έχει τεκμηριωθεί και από την Ελλάδα.

Ολοκληρώνοντας, ειδικά όσον αφορά την Ισπανία (η Ιταλία έχει πρόβλημα δημοσίου χρέους, όπως και η Ελλάδα, το οποίο είναι πολύ πιο εύκολο στην επίλυση του), η μοναδική λύση της δεν φαίνεται να είναι η υπαγωγή στο μηχανισμό στήριξης (ESM), αλλά η άμεση έξοδος της από την Ευρωζώνη – ενδεχομένως μαζί με την Πορτογαλία, ενώ κινδυνεύει και η Ολλανδία, εάν δεν βιαστεί (η Ιρλανδία σίγουρα – ενώ η ρευστότητα των τραπεζών της διατηρείται τεχνητά από την ΕΚΤ και το τύπωμα χρημάτων της κεντρικής της τράπεζας). 

Εάν δεν αποφασιστεί κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει όλες οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης να περιορίσουν τα χρέη του ιδιωτικού της τομέα – να διαγράψουν δηλαδή χρέη, ίσα τουλάχιστον με το 120% του ΑΕΠ της. Στην περίπτωση αυτή, μετά τη διαγραφή δηλαδή του 120%, το συνολικό χρέος της Ισπανίας θα διαμορφωνόταν στο 337% του ΑΕΠ της – έναντι 333% της Ελλάδας προ PSI.

Με δεδομένο όμως ότι, το ισπανικό ΑΕΠ είναι της τάξης των 1,494 τρις $ (2011), η απαιτούμενη διαγραφή ιδιωτικών χρεών (τραπεζών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών), θα πρέπει να υπερβεί τα 1,3 τρις € – κάτι που είναι μάλλον αδύνατον να αποφασισθεί από τα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και ειδικά από τη Γερμανία, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι μπορεί να βρεθούν τόσο πολλά χρήματα.     

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, θεωρούμε σκόπιμη μία περιληπτική αναφορά μας στο θέμα της τραπεζικής ενοποίησης, το οποίο συζητείται σήμερα έντονα στην Ευρώπη.

Ειδικότερα, με τον όρο «τραπεζική ενοποίηση» εννοούμε τις προτάσεις που έχουν γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στα πλαίσια της κρίσης των χρηματαγορών και των κρατών – με στόχο μία κεντρική, καθώς επίσης κοινή υπευθυνότητα για τις καταθέσεις, για την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για τα πάσης φύσεως μέτρα διάσωσης. Με βάση αυτές τις προτάσεις, σχεδιάζεται να ληφθούν τα παρακάτω κυρίως μέτρα:

(α) Να δημιουργηθεί μία κεντρική υπηρεσία για την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η οποία να μπορεί να αποφασίζει μόνη της για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής οικονομικής ένωσης.

(β) Να εξασφαλισθεί η δυνατότητα παροχής βοήθειας από το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ESM), απ' ευθείας στις τράπεζες που αντιμετωπίζουν προβλήματα – αντί να μεσολαβούν τα κράτη, συμπαρασύροντας ολόκληρες τις οικονομίες τους στις προσπάθειες διάσωσης των τραπεζών τους.  

(γ) Να ενοποιηθούν όλα τα εθνικά συστήματα, στον τομέα της εγγύησης των καταθέσεων στις τράπεζες, έτσι ώστε να σταματήσουν ο εκροές καταθέσεων από το Νότο, με αποδέκτη το Βορά. 

Τόσο η Γαλλία, όσο και η Κομισιόν, τάσσονται υπέρ μίας μεγάλης τραπεζικής ενοποίησης – όπου όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα ευρίσκονται κάτω από την εποπτεία της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ φυσικά δεν θα τα έκανε όλα μόνη της, αλλά θα ενεργούσε με τη βοήθεια των εθνικών εποπτικών αρχών, καθώς επίσης των κεντρικών τραπεζών της εκάστοτε χώρας.

Σημαντικό στην προκειμένη περίπτωση είναι το ότι, η τελική απόφαση θα ανήκει στην ΕΚΤ – γεγονός που σημαίνει μεταξύ άλλων πως η ΕΚΤ θα έχει το δικαίωμα να αποφασίζει το κλείσιμο μίας τράπεζας, σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα, εάν και όταν το κρίνει απαραίτητο.

Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία τάσσεται υπέρ μίας μικρής τραπεζικής ενοποίησης, όπου η ΕΚΤ θα έχει την εποπτεία των 25 μεγαλύτερων εμπορικών ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων – με την αιτιολογία ότι, η ΕΚΤ δεν θα είχε τη δυνατότητα να τις επιβλέπει όλες (περί τις 6.000).

Στην πραγματικότητα βέβαια η αιτία δεν είναι αυτή, αλλά η άρνηση της Γερμανίας να επιτρέψει τον έλεγχο του δικού της χρηματοπιστωτικού συστήματος – επειδή εντός της επικράτειας της, όπως και στην Ισπανία, υπάρχουν πολλές σχεδόν χρεοκοπημένες τράπεζες, οι οποίες έχουν τεράστιες ανάγκες αύξησης των κεφαλαίων τους. Εκτός αυτού, η συνέχιση του δανεισμού της από τις αγορές με μηδαμινά επιτόκια (οφείλει πάνω από 2 τρις €), καθώς επίσης η εισροή χρημάτων από το Νότο, τα οποία αυξάνουν τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα της – εις βάρος φυσικά όλων των άλλων κρατών. 

Περαιτέρω, όπως έχουμε ήδη μάθει από την παρούσα κρίση της Ευρωζώνης, μία νομισματική ένωση δεν μπορεί να λειτουργήσει εντελώς αποκεντρωμένα – επειδή δημιουργούνται μεγάλες ανισορροπίες εντός της, οι οποίες είναι αδύνατον να ελεγχθούν μόνο με μέτρα λιτότητας.

Η τραπεζική ένωση ορίζεται ουσιαστικά σαν ένα είδος κυκλοφοριακού συστήματος, το οποίο είναι απαραίτητο για την επιβίωση της ένωσης. Όταν τώρα δημιουργούνται «δομικές ανισορροπίες» όπως, για παράδειγμα, εμπορικά πλεονάσματα στη Γερμανία, με αντίστοιχα ελλείμματα στην Ελλάδα, τότε χρειάζεται η τραπεζική ενοποίηση για να μπορέσουν να ελεγχθούν οι χρηματικές ροές.

Η αιτία είναι το ότι, όταν οι γερμανικές τράπεζες αποφασίζουν ξαφνικά να σταματήσουν τη χρηματοδότηση των ελληνικών ελλειμμάτων, τότε η χρηματοδότηση, υπό τις σημερινές συνθήκες, αναλαμβάνεται αυτόματα από τις κεντρικές τράπεζες – μέσω του συστήματος πληρωμών στη διατραπεζική αγορά, του γνωστού μας target II.     

Στα πλαίσια αυτά, η τραπεζική ενοποίηση (ιδίως αυτή των 25 μεγαλυτέρων τραπεζών), συμφέρει κυρίως τη Γερμανία – αφού κάθε μήνα (με αφετηρία το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2007, όπου οι γερμανικές τράπεζες έπαψαν ουσιαστικά να χρηματοδοτούν τα ελλείμματα των χωρών του Νότου), αυξάνονται τα πλεονάσματα της κεντρικής τράπεζας της στο σύστημα target II. Σήμερα ξεπερνούν τα 700 δις € με αυξητική πορεία – οπότε η χώρα είναι εκτεθειμένη σε έναν τεράστιο κίνδυνο, σε περίπτωση τυχόν διάλυσης της Ευρωζώνης (ή μονομερούς εξόδου της).

Εάν τώρα υπήρχε μία μεγάλη τραπεζική ενοποίηση, τότε δεν θα έπαιζε κανένα ρόλο η εθνικότητα της κάθε τράπεζας – οπότε δεν θα αναφερόμαστε σε ελληνικές ή γερμανικές τράπεζες, αλλά σε τράπεζες στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να απορρίψει μία τράπεζα στο Βερολίνο, ένα δάνειο σε μία τράπεζα στην Αθήνα – επειδή μία τραπεζική ένωση είναι αναμφίβολα μία ένωση αμοιβαίας μεταφοράς κεφαλαίων, όπου οι χώρες με ισχυρές τράπεζες είναι υπεύθυνες για τις χώρες με αδύναμες τράπεζες, όπως συμβαίνει σήμερα σε εθνικό επίπεδο.

Δηλαδή, εάν τυχόν συμβεί κάτι σε μία τράπεζα με έδρα την Ελλάδα, δεν θα υποχρεωθεί να τη βοηθήσει το ελληνικό δημόσιο, αλλά η ΕΚΤ – όπως εάν συμβεί κάτι σε μία τράπεζα στην Κρήτη σήμερα, δεν είναι υπεύθυνη η περιφέρεια, αλλά το ελληνικό δημόσιο.  

Αντίθετα, εάν δεν αποφασισθεί η μεγάλη τραπεζική ενοποίηση, αλλά μόνο η εποπτεία των 20-25 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών από την ΕΚΤ (όπως για παράδειγμα της Deutsche Bank, της ΕΤΕ κλπ.), χωρίς να υπάρξει μία ευρωπαϊκή εγγύηση όλων των καταθέσεων, τότε θα επρόκειτο για ένα ακόμη γραφειοκρατικό βήμα – χωρίς καμία οικονομική λειτουργία. Οι γερμανικές τράπεζες θα συνέχιζαν να μην δανείζουν τις ελληνικές, επειδή οι ελληνικές είναι συγκριτικά λιγότερο ασφαλείς, ενώ οι κίνδυνοι της Γερμανίας από το target II θα αυξάνονταν περαιτέρω.

Για τους παραπάνω λόγους, θεωρείται ότι, η τραπεζική ενοποίηση αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, περισσότερο επείγον ακόμη και από τα ευρωομόλογα – επειδή τα πακέτα στήριξης, οι «ενέσεις» ρευστότητας, καθώς επίσης οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ, είναι αδύνατον να καταπολεμήσουν μακροπρόθεσμα τα προβλήματα της Ευρωζώνης, οδηγώντας την στην έξοδο από το τούνελ.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας είναι, σύμφωνα με το ΔΝΤ, της τάξης του 237% του ΑΕΠ της ή περί τα 13,9 τρις $  – σχεδόν όσο των Η.Π.Α. δηλαδή, χωρίς όμως να αντιμετωπίζει προβλήματα, αφού το χρηματοδοτεί με επιτόκιο 0,765%. Η αιτία είναι το γεγονός ότι, οι κάτοχοι των ομολόγων είναι οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις, τα ασφαλιστικά ταμεία και τα νοικοκυριά της χώρας – η οποία ουσιαστικά αυτοχρηματοδοτείται κατά 90%.

Αν και πρόκειται λοιπόν για έναν εξαιρετικά επικίνδυνο, «χάρτινο πύργο», κανένας Ιάπωνας δεν έχει τη διάθεση (ούτε το κίνητρο), να τραβήξει εκείνο το χαρτί, το οποίο θα προκαλούσε την κατάρρευση του πύργου – αφού θα θαβόταν και ο ίδιος στα ερείπια. Εκτός αυτού, οι διεθνείς αγορές είναι απολύτως πεπεισμένες ότι, οι Ιάπωνες θα συνεχίζουν να αγοράζουν οι ίδιοι ομόλογα του δημοσίου τους, ακόμη και με μηδενικές αποδόσεις – αφενός μεν επειδή έχουν εμπιστοσύνη στο κράτος τους, αφετέρου λόγω του ότι τοποθετούν την πατρίδα τους υψηλότερα από τον εαυτό τους (με έργα και όχι με λόγια).

Αντίθετα με την Ιαπωνία, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, παρά το ότι είναι σημαντικά χαμηλότερο (120% του ΑΕΠ προ ΔΝΤ), ευρίσκεται κατά 90% (αριθμοί κατά προσέγγιση) στα χέρια ξένων – με αποτέλεσμα αφενός μεν να χρηματοδοτείται με δυσβάστακτα επιτόκια άνω του 5%, αφετέρου να κινδυνεύουμε ανά πάσα στιγμή με χρεοκοπία (η πτώχευση μίας χώρας προκαλείται σχεδόν αποκλειστικά από το εξωτερικό χρέος της). 

Η αιτία είναι κυρίως το ότι, οι Έλληνες δεν έχουν εμπιστοσύνη στο κράτος τους – οπότε δεν έχουν καμία διάθεση να το χρηματοδοτούν. Δυστυχώς όμως, η αποφυγή των ευθυνών δεν αποτελεί ποτέ λύση των προβλημάτων – ενώ η Ελλάδα θα ήταν σήμερα ελεύθερη, με ένα πολύ καλύτερο βιοτικό επίπεδο και ευοίωνες προοπτικές, εάν οι Πολίτες της δάνειζαν μέρος των καταθέσεων τους στο κράτος τους (αγορά εθνικών ομολόγων).

Στα πλαίσια αυτά, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των Πολιτών στη Πολιτεία, μέσω της «εγκατάστασης» ενός Κράτους Δικαίου, προηγείται από κάθε άλλη ενέργεια ή προσπάθεια αναδιάρθρωσης της οικονομίας μας – αφού, χωρίς αυτήν, η Ελλάδα δεν πρόκειται (και μάλλον δεν πρέπει) να ξεφύγει από την κρίση, ενώ κινδυνεύει να εξελιχθεί σε ένα τυπικό προτεκτοράτο της Γερμανίας.

Ολοκληρώνοντας τονίζουμε ξανά ότι, παρά την αιτιολογημένη απαισιοδοξία που δυστυχώς επικρατεί, σαν αποτέλεσμα της προδοσίας της πατρίδας μας, των επιθέσεων εκ μέρους των Η.Π.Α. (ΔΝΤ) και της Γερμανίας, καθώς επίσης των τεράστιων λαθών της Πολιτείας και των Πολιτών της, είμαστε σίγουροι ότι, η Ελλάδα θα βγει ενδυναμωμένη από την κρίση – αφού αφενός μεν είναι μία πλούσια, πολλαπλά προικισμένη χώρα, αφετέρου διαθέτει μία πανέμορφη, εύφορη φύση, άριστα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό (νέους) καθώς επίσης μία εξαιρετικά πολύτιμη, «ζηλευτή» ιστορική συνείδηση (DNA), η οποία «πηγάζει» από έναν ασυναγώνιστο, μοναδικό πολιτισμό.

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 14. Οκτωβρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2714.aspx

ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ:

Το σκανδιναβικό μοντέλο, τα τεράστια πλεονεκτήματα της Ελλάδας, μερκαντιλισμός, θέσεις και αντιθέσεις, διαρθρωτικές αλλαγές, η φοροδιαφυγή από μία άλλη οπτική γωνία, η αντίστροφη μέτρηση του ευρώ και η τραπεζική βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της Ευρώπης

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Με στόχο την δημιουργία σύγχρονων σκλάβων, άβουλων, φθηνών υπηρετών της παγκόσμιας και τοπικής ελίτ, η απειλή της χρεοκοπίας λειτουργεί πάρα πολύ επιτυχημένα – αφού επιτρέπει τη θυματοποίηση των μαζών, την υποδούλωση ολόκληρων κρατών, καθώς επίσης την επιβολή ειδικών φόρων και «κυρώσεων» κάθε είδους, με στόχο τη διευκόλυνση των εκάστοτε εισβολέων.

Στα πλαίσια αυτά, η τιμή της δειλίας των πολιτών είναι προφανώς η λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, η καταστροφή της μεσαίας τάξης, στην οποία στηρίζεται η πραγματική Δημοκρατία, καθώς επίσης η μετατροπή της χώρας σε επίσημο προτεκτοράτο".

Κείμενα

Ερώτηση: "Πολύ θα ήθελα να μου δείξει κάποιος μια χώρα, όπου η ελεύθερη (ή φιλελεύθερη) οικονομία και τα ανοιχτά σύνορα εξασφάλισαν εργασία, ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, κοινωνικό κράτος, πρόσβαση της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού στη σύγχρονη τεχνολογία και στις ανέσεις, σύνολο εξαγωγών μεγαλύτερο από τις εισαγωγές, καθώς επίσης με ισχυρή παραγωγική βάση (όχι υπηρεσίες, τράπεζες, επενδυτικά/κερδοσκοπικά κεφάλαια και άλλα τέτοια «σατανικά», αλλά τεχνολογικά αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα), χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που στηρίζονται στις χορηγίες δανείων στην πραγματική/παραγωγική οικονομία και όχι σε ομόλογα με σίγουρο (όχι και τόσο τελικά) κέρδος, σωστό (από κοινωνικής πλευράς) και πρακτικό φορολογικό σύστημα κλπ.".

Απάντηση: Το «σκανδιναβικό μοντέλο» (κυρίως το σουηδικό), το οποίο έχει επιτύχει έναν συμβιβασμό (μέση οδός) μεταξύ του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού, ενώ στηρίζεται στις συναινετικές διαδικασίες ανιδιοτελών κομμάτων, χωρίς ποτέ να έχει το κράτος επεκτατικές βλέψεις, είναι σχετικά κοντά στα παραπάνω.

Επίσης το «ελβετικό μοντέλο» της άμεσης, συμμετοχικής δημοκρατίας, στο οποίο οι πολίτες ψηφίζουν ανά τρίμηνο σχεδόν τους «κεντρικούς» νόμους (συχνότερα τους τοπικούς), μετά τη λεπτομερή ενημέρωση τους από τις πολιτικές παρατάξεις, ενώ η πρωθυπουργία «ανακυκλώνεται» ανά έξι μήνες μεταξύ των κυβερνώντων κομμάτων – με τους περισσότερους να μη γνωρίζουν καν ποιος είναι ο πρωθυπουργός της χώρας.

Με εξαίρεση τη Σιγκαπούρη (ΑΑΑ με απολυταρχικό μοντέλο), οι χώρες που πραγματικά μπορούν να αξιολογηθούν επίσης με ΑΑΑ, είναι όλες "σοσιαλιστικά καπιταλιστικές": η Σουηδία, η Νορβηγία και η Ελβετία.

Όλες οι άλλες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας (σημαντικό τραπεζικό πρόβλημα, κυρίως στις μεσαίες και τοπικές τράπεζες, καθώς επίσης ασφαλιστικό, λόγω γήρανσης κλπ.), είναι περισσότερο ή λιγότερο προβληματικές.

Άποψη: Παρά την αιτιολογημένη απαισιοδοξία που δυστυχώς επικρατεί, σαν αποτέλεσμα της προδοσίας της πατρίδας μας, των επιθέσεων εκ μέρους των Η.Π.Α. (ΔΝΤ) και της Γερμανίας, καθώς επίσης των τεράστιων λαθών της Πολιτείας και των Πολιτών της, είμαστε σίγουροι ότι, η Ελλάδα όχι μόνο θα βγει ενδυναμωμένη από την κρίση, αλλά θα ξεπεράσει όλες τις παραπάνω χώρες – αφού αφενός μεν είναι πολύ πιο πλούσια από αυτές (δημόσιες επιχειρήσεις, ακίνητη περιουσία, υπόγειος πλούτος, γερμανικές αποζημιώσεις), αφετέρου διαθέτει μία πανέμορφη, εύφορη φύση, άριστα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό (νέους) καθώς επίσης μία εξαιρετικά πολύτιμη ιστορική συνείδηση (DNA), η οποία προέρχεται από έναν ασυναγώνιστο πολιτισμό.

Αρκεί φυσικά να σταματήσει η σιωπή των αμνών και να μην επιτρέψει τη λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας της, από την εγχώρια (δήθεν) πολιτική και οικονομική ελίτ, καθώς επίσης από τους εισβολείς.

Όλες οι χώρες που, κατά την υποκειμενική μας άποψη, αξίζουν σήμερα το ΑΑΑ (όχι μόνο από οικονομικής, αλλά και από κοινωνικής πλευράς – ποιότητα ζωής), δεν είναι μεγαλύτερες από τι δική μας σε πληθυσμό, όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι (ακόμη και αν δεν συμπεριλάβουμε τους Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό).

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εργαζόμενοι 2011, ΑΕΠ σε δις $ και παραγωγικότητα (ΑΕΠ/Εργαζόμενοι)

Χώρα	Εργαζόμενοι	ΑΕΠ	Παραγωγικότητα
Νορβηγία	2.629.000	483,7	183.986
Σιγκαπούρη	3.237.000	259,8	80.259
Ελβετία	4.898.000	636,1	129.869
Ελλάδα*	4.958.000	260,0	52.440
Σουηδία	5.018.000	538,2	107.253

* Κατά προσέγγιση

Πηγή: World Facbook. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Η μεγάλη διαφορά τους, σε σχέση με τη χώρα μας, είναι η κατά πολύ μεγαλύτερη παραγωγικότητα των εργαζομένων τους σε όρους ΑΕΠ – ένα ακόμη μειονέκτημα του εγκληματικού προγράμματος λιτότητας που μας επιβάλλεται, το οποίο περιορίζει συνεχώς το ΑΕΠ μας (άρα και την παραγωγικότητα των εργαζομένων μας).

Μία επόμενη διαφορά με την Ελλάδα είναι το ότι έχουν δικό τους νόμισμα – κάτι που φυσικά θα μπορούσε να υιοθετηθεί και από τη χώρα μας, εάν παρ' ελπίδα δεν επιτευχθεί η ευρωπαϊκη ολοκλήρωση.

Ολοκληρώνοντας, οι συζητήσεις που γίνονται τώρα από το ΔΝΤ σε σχέση με τη διάσωση της Ελλάδας (επόμενη διαγραφή χρέους κλπ.), δεν έχουν ουσιαστικά αντικείμενο την Ελλάδα αλλά, κυρίως, την Ισπανία – κατ' επέκταση, τη διάσωση του κοινού νομίσματος και τη διατήρηση της Ευρωζώνης, πριν έλθει η σειρά της Ιταλίας και της Γαλλίας.  

Μερκαντιλισμός

Μερικά χρόνια πριν από την κρίση, το 2005 συγκεκριμένα, είχε γραφτεί το παρακάτω, ελαφρά διαμορφωμένο άρθρο στο γερμανικό Τύπο: "Merkel, η μερκαντιλίστρια… Εάν η Γερμανία συνεχίσει να φέρεται όπως στο παρελθόν, θα οδηγηθούμε στο εξής δίλημμα: Είτε η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία θα εγκαταλείψουν την Ευρωζώνη, θα υποτιμήσουν το νόμισμα τους και θα εξαφανίσουν με μία κίνηση τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που εξασφάλισε εις βάρος τους η Γερμανία, είτε θα ακολουθήσουν την ίδια πολιτική εσωτερικής υποτίμησης – με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η Ευρωζώνη σε μία «χρόνια ύφεση», ανάλογη της Ιαπωνικής".

Σχετικά πρόσφατα δε, δημοσιογράφος μεγάλης γερμανικής εφημερίδας, αναφερόμενος ουσιαστικά στο μισθολογικό dumping που εφάρμοσε η πολιτική ηγεσία της χώρας του, έγραψε περίπου τα εξής:

"Ένοχοι της ευρωπαϊκής κρίσης δεν είναι οι Έλληνες, οι οποίοι χρωστούν – επειδή δεν έλεγχαν όπως έπρεπε κάποιους διεφθαρμένους πολιτικούς τους. Επίσης δεν είναι ένοχοι οι Ισπανοί, οι οποίοι υποφέρουν από την κρίση των ακινήτων – ούτε βέβαια και οι Ιρλανδοί, οι οποίοι δεν επέβλεπαν όπως έπρεπε τις τράπεζες τους.

Ο κυριότερος ένοχος της κρίσης της Ευρωζώνης είναι η Γερμανία (η γερμανική βιομηχανική ελίτ που κυβερνάει απολυταρχικά τη χώρα της) – η οποία, για τουλάχιστον έξι χρόνια, «έπαιζε πονηρά». Στα πλαίσια αυτά, (η ελίτ) «αποδόμησε» έντεχνα το κοινωνικό κράτος, εκμεταλλευόμενη τη ζήτηση και τα χρέη των «εταίρων» της – καθώς επίσης «εξάγοντας ανεργία» σε μεγάλο βαθμό.

Το αργότερο το 2005 έπρεπε να αποκατασταθεί η ισορροπία στην ανταγωνιστικότητα – με τους γερμανικούς μισθούς να αυξάνονται τουλάχιστον κατά 3% ετήσια. Το ότι αυτό δεν συνέβη ούτε το 2011, σήμερα δηλαδή, σημαίνει ότι η Γερμανία δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το μέλλον της Ευρωζώνης".

Επεξηγηματικά, έχοντας την άποψη ότι, η ένωση της Γερμανίας ήταν ένα πολύ μεγάλο λάθος, το οποίο ευχόμαστε να μην πληρωθεί ακριβά, ενώ είναι μάλλον αδύνατον να υπάρξει μία ισότιμα ενωμένη Ευρώπη, με την πρωσική Γερμανία εντός της, οφείλουμε να προσθέσουμε τα παρακάτω:

Ο μερκαντιλισμός είναι μία κεντρική, συστηματική οικονομική πολιτική, όπου τα δημόσια έσοδα (φορολογικές επιδρομές κλπ.) είναι απαραίτητα για τη συντήρηση της πολυέξοδης κρατικής εξουσίας, καθώς επίσης της επεκτατικής πολιτικής. Τα «μερκαντιλιστικά μέτρα» είναι τα εξής:

(α) η αύξηση των εξαγωγών προϊόντων (β) η μείωση των εισαγωγών (γ) η δημιουργία «ισχυρού στόλου» για τη μεταφορά των προϊόντων και την αποφυγή τυχόν πολεμικών συγκρούσεων (δ) η δημιουργία οδικού δικτύου και (ε) η ίδρυση αποικιών, σε συνεργασία με τις ισχυρές επιχειρήσεις εμπορίου κλπ. της «επιτιθέμενης» χώρας – όπου οι αποικίες θα έπρεπε να μένουν σε απόλυτη εξάρτηση από τη μητρόπολη.

Θέσεις και αντιθέσεις

Η ευρωπαϊκή πολιτική γίνεται από μόνη της όλο και πιο δύσκολη, πολύ πιο καταστροφική. Τα ιστορικά παραδείγματα είναι ολοφάνερα – όσον αφορά την ουτοπική διατήρηση μίας νομισματικής ζώνης, εάν δεν εξελιχθεί σε δημοσιονομική και πολιτική. Περαιτέρω:

 "Κατά τη διάρκεια μίας κρίσης χρέους κατακερματίζονται τα πολιτικά συστήματα – ενώ εμφανίζονται σταδιακά αυξανόμενες, τεράστιες έριδες (μαλώματα). Όταν δε τα μεγάλα πολιτικά κόμματα δεν αλλάζουν ριζικά, τότε χάνουν ψήφους από τα μικρότερα – ειδικά από εκείνα τα κόμματα, τα οποία ακολουθούν ρηξικέλευθους δρόμους, συχνά εθνικιστικούς και αντιδραστικούς. Σπάνια πάντως διατηρείται η δημοκρατία σε μία χώρα, η οποία βυθίζεται σε οικονομική κρίση".     

Στα πλαίσια αυτά, η πολιτική των υποκλίσεων που ακολουθούν τα ελληνικά κόμματα της συμπολίτευσης, ίσως αναδειχθεί στην αιτία της ολοκληρωτικής κατάρρευσης τους – η οποία δεν θα άφηνε αλώβητη την κοινωνία. 

Όσον αφορά την Ευρωζώνη, η αδυναμία εύρεσης μίας κοινής "γραμμής πλεύσης", δεν είναι ότι καλύτερο για το μέλλον της. Ειδικότερα, 

(α) Η γερμανική κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε ότι, πριν αποφασιστεί η δημοσιονομική ένωση, δεν θα έπρεπε να υπάρξει τραπεζική ένωση,

(β) Η γερμανίδα καγκελάριος είπε ότι, χωρίς να υπάρχει πολιτική ένωση, δεν μπορεί να υπάρξει δημοσιονομική,

(γ) Ο γάλλος πρόεδρος είναι πεπεισμένος ότι, μόνο αφού προηγηθεί η τραπεζική ένωση όλων των 6.000 ιδρυμάτων (και όχι των 20-25 που προτείνει η Γερμανία), είναι δυνατόν να ακολουθήσει η πολιτική ένωση,

(δ) Το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας αποφάσισε ότι, χωρίς ένα δημοψήφισμα δεν επιτρέπεται ούτε η πολιτική ένωση της Ευρωζώνης, ούτε η δημοσιονομική, αλλά ούτε και η τραπεζική ένωση.

(ε) Η γερμανίδα καγκελάριος θεωρεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της δόσης των 31,5 δις € από την Ελλάδα, χωρίς την οποία η χώρα θα χρεοκοπήσει, είναι αφενός μεν μία θετική έκθεση της Τρόικα, αφετέρου η ψήφιση των νέων μέτρων λιτότητας – τα οποία όμως οδηγούν την Ελλάδα στο ικρίωμα (στην απορύθμιση, στην κατάρρευση και στο πραξικόπημα).   

Με κριτήριο όλα τα παραπάνω, ειδικά με το ότι η Γερμανία έχει πολύ μεγαλύτερη ανάγκη διατήρησης της Ευρωζώνης, συγκριτικά με όλες τις υπόλοιπες χώρες, η πατρίδα μας οφείλει να έχει έτοιμα πολλά εναλλακτικά σχέδια.

Διαρθρωτικές αλλαγές

Η Ελλάδα (όπως και η Ιταλία) χρειάζεται απαραίτητα ευρείες διαρθρωτικές αλλαγές – κανένας δεν ισχυρίζεται το αντίθετο.

Ο σωστός χρόνος όμως για τέτοιου είδους "παρεμβάσεις" είναι εκείνος, κατά τη διάρκεια του οποίου η οικονομία αναπτύσσεται – επειδή, αφενός μεν οι αλλαγές χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν, αφετέρου αποδυναμώνουν αρχικά την οικονομία.

Ειδικότερα, όταν οι αμοιβές των εργαζομένων μειώνονται, περιορίζεται σημαντικά η ζήτηση – πόσο μάλλον όταν παράλληλα αυξάνεται η φορολογία και, κατ' επέκταση, οι τιμές των προϊόντων (πραγματικό κόστος ζωής).

Εκτός αυτού, τα φορολογικά έσοδα του δημοσίου ακολουθούν ανάλογη πτωτική πορεία, ενώ η ανεργία αυξάνεται – γεγονότα που επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο τον προϋπολογισμό και την ύφεση, εκτοξεύοντας επικίνδυνα το δείκτη χρέους/ΑΕΠ. 

Είναι επομένως εντελώς ανόητο να συνδέουμε τις διαρθρωτικές αλλαγές με μέτρα λιτότητας, σε εποχές έντονης ύφεσης και αρνητικού διεθνούς περιβάλλοντος.

Μη αποδεχόμενοι όμως την ανοησία των "ιθυνόντων" (Γερμανία, ΔΝΤ), έχουμε την άποψη ότι, κάπου αλλού αποβλέπουν – σε καμία περίπτωση στην εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας.

Φοροδιαφυγή

Σύμφωνα με τη WSJ, τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας το 2010 ήταν περίπου ίσα με το 33,3% του ΑΕΠ – λιγότερα από της Γερμανίας (39,5% του ΑΕΠ) και της Δανίας (48,5% του  ΑΕΠ), αλλά ελαφρά υψηλότερα από της Ισπανίας (32,9% του ΑΕΠ) και της Ιρλανδίας (29,8% του ΑΕΠ).   

Εάν όμως υπολογίσει κανείς τις σημαντικά χαμηλότερες υπηρεσίες που απολαμβάνουν οι Έλληνες από το δημόσιο της χώρας τους, ειδικά στην Παιδεία και στην Υγεία, θα καταλήξει σε εντελώς διαφορετικά συμπεράσματα – αφού μόνο για τους δύο αυτούς τομείς, το επί πλέον κόστος για τους Έλληνες φορολογουμένους (φροντιστήρια, ιδιωτική περίθαλψη, φάρμακα κλπ.), ανέρχεται τουλάχιστον στο 10% του ΑΕΠ. 

Φυσικά αυτό που δεν αναφέρεται σκόπιμα σε καμία στατιστική, είναι η νόμιμη φοροδιαφυγή των πολυεθνικών – με την συνήθη πρακτική των υπερτιμολογήσεων κλπ. στις εσωτερικές συναλλαγές ομίλων (transfer pricing), της χρέωσης δαπανών διοίκησης από το εξωτερικό κοκ.

Η συγκεκριμένη μεθόδευση, η οποία είναι πολύ πιο επώδυνη για εκείνες τις χώρες, οι οποίες δεν έχουν πολυεθνικές επιχειρήσεις (ενώ ο αριθμός των ξένων επιχειρήσεων που εγκαθίστανται σε αυτές είναι μεγάλος, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα), μειώνει συνεχώς τη φορολογική βάση του κράτους – με αποτέλεσμα να απαιτούνται αυξημένοι φόροι από όλους τους υπόλοιπους (μικρομεσαίους επιχειρηματίες και εργαζομένους). 

Η αντίστροφη μέτρηση

Η μαζική έξοδος από το ευρώ έχει ήδη ξεκινήσει – αφού πολλοί επενδυτές και επιχειρήσεις αποσύρουν σχεδόν καθημερινά τα χρήματα τους από το δομημένο προϊόν ή «νόμισμα χωρίς πατρίδα».

Μεσαία συναλλάγματα, όπως το δολάριο του Καναδά ή της Αυστραλίας, καθώς επίσης «μικρά» νομίσματα, όπως η κορώνα της Νορβηγίας και της Σουηδίας, έχουν ανατιμηθεί σημαντικά.

Με στόχο την αποφυγή της περαιτέρω ανατίμησης του φράγκου, η οποία θα επιδείνωνε τις εξαγωγές της χώρας, η Ελβετική κεντρική τράπεζα αγοράζει ευρώ σε τεράστιες ποσότητες.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ελβετίας στο κοινό νόμισμα έχουν ήδη ξεπεράσει τα 340 δις € – ποσόν που ισοδυναμεί με το 75% του ΑΕΠ της. Φυσικά, αργά ή γρήγορα, θα αναγκασθεί να αλλάξει πορεία – γεγονός που θα λειτουργήσει εναντίον του ευρώ.

Η αντίστροφη μέτρηση λοιπόν για το ευρώ και τη διάλυση της Ευρωζώνης ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη – με το ΔΝΤ να προειδοποιεί την Ευρώπη για τον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού της συστήματος, εάν δεν αποφασισθεί άμεσα η ενοποίηση του, καθώς επίσης με τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας να αυξάνονται ξανά.

Εν τούτοις, η Γερμανία δεν φαίνεται να κατανοεί την απειλή αφού, μεταξύ άλλων, αρνείται πεισματικά να συμβάλλει στην έξοδο της Ελλάδας στο την κρίση – μίας χώρας η οποία ευρίσκεται για πέμπτη συνεχή χρονιά στο μάτι του κυκλώνα, λόγω ελλειμματικής ηγεσίας, παρά το ότι αντιμετωπίζει συγκριτικά τα μικρότερα προβλήματα.

Τραπεζική βόμβα μεγατόνων

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία, οι ανησυχίες του επικεντρώνονται στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ειδικότερα, εάν συνεχίσουν οι πιέσεις, το πιθανότερο σενάριο είναι η συρρίκνωση των περιουσιακών τους στοιχείων κατά 2.800 δις €. Στην περίπτωση αυτή, η παροχή πιστώσεων στην ευρωπαϊκή περιφέρεια θα μειωθεί κατά 9% έως το 2013.

Το ΔΝΤ όμως έχει παρουσιάσει ένα ακόμη πιο τρομακτικό σενάριο – με βάση το οποίο τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών θα περιορισθούν κατά 4.500 δις €, η παροχή πιστώσεων στις ελλειμματικές οικονομίες θα μειωθεί κατά 18%, ενώ στις πλεονασματικές κατά 2%. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, είτε το πρώτο σενάριο δηλαδή, είτε το δεύτερο, η ευρωπαϊκή κρίση χρέους θα επιδεινωθεί ξανά.

Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλοι επενδυτές (71% των ερωτηθέντων) φοβούνται μεσοπρόθεσμα ένα νέο "κραχ" στα χρηματιστήρια, αντίστοιχο με αυτό της Lehman Brothers – ενώ το ΔΝΤ κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα επαληθευτεί καμία από τις δύο δυσοίωνες προβλέψεις – όπως επίσης ότι, η πατρίδα μας θα επιλέξει τελικά τις σωστές λύσεις, με τους σωστούς ηγέτες.    

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 12. Οκτωβρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2713.aspx

Η ΟΛΛΑΝΔΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ:

Η κατάσταση στην χώρα θυμίζει ανησυχητικά την Ιρλανδία και την Ισπανία, αφού αντιμετωπίζει ένα εξτρεμιστικά μεγάλο ιδιωτικό χρέος, μία τρομακτική φούσκα ακινήτων και τεράστιες τραπεζικές επισφάλειες – για την καταπολέμηση των οποίων δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Η Ιρλανδία φαίνεται να μην έχει πλέον τη δυνατότητα λήψης νέων μέτρων λιτότητας, εάν δεν θέλει να καταστρέψει εντελώς την εσωτερική της αγορά (ζήτηση) – ενώ για την κάλυψη του στόχου μείωσης των ελλειμμάτων της το 2013, απαιτούνται επί πλέον 3,5 δις €. Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της, ο οποίος προβλέπεται στο 0,7% το 2012, δεν φαίνεται να αυξάνεται το 2013 – κυρίως λόγω της ασθενούς εγχώριας ζήτησης, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των εξαγωγών της στην Ευρώπη (αιτία η κρίση χρέους).

Με την ανεργία τώρα να παραμένει στο 14,80%, το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της Ιρλανδίας το 2013 θα φτάσει στο -7,5% – ένα ποσοστό εξαιρετικά επώδυνο για τη χώρα, η οποία συνεχίζει να υποφέρει από την κρίση των ακινήτων και των τραπεζών (παρά το ότι ενισχύεται από τις αμερικανικές και λοιπές εταιρείες, οι οποίες έχουν εγκατασταθεί εκεί αφενός μεν για τη διευκόλυνση των εξαγωγών τους στην Ευρωζώνη, αφετέρου λόγω των χαμηλών φορολογικών συντελεστών). 

Από την άλλη πλευρά, η Ισπανία είναι επίσης αδύνατον να επιτύχει τους υψηλούς στόχους της, σύμφωνα με το ΔΝΤ – ενώ καθυστερεί την αίτηση υπαγωγής της στο ESM, για να αποφύγει τον έλεγχο των δανειστών της. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού της θα ξεπεράσει το -7% το 2012 (από -6,3% που προέβλεπε η κυβέρνηση της και -9,4% που πιθανολογούν οι ισπανοί οικονομολόγοι), με το ΔΝΤ να υπολογίζει πως θα μειωθεί στο -5,7% το 2013 – έναντι -4,5% που προβλέπει η ισπανική ηγεσία.

Η εξοικονόμηση 40 δις €, την οποία ανακοίνωσε ο ισπανός πρωθυπουργός (μείωση των δαπανών, αύξηση των φορολογικών εσόδων), μάλλον θα επιδεινώσει την κατάσταση της – αφού θα εντείνει την ύφεση και την ανεργία, οδηγώντας τη χώρα στο χείλος του γκρεμού. Επομένως, θα αντικαταστήσει πολύ σύντομα την Ελλάδα, αναλαμβάνοντας τα ηνία της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης – συμπαρασύροντας σε κάποιο βαθμό και την Πορτογαλία η οποία αντιμετωπίζει επίσης μεγάλα προβλήματα, αλλά παραμένει στο παρασκήνιο.

Εν τούτοις, η χώρα της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζει σήμερα τα μεγαλύτερα προβλήματα (εντός της ΕΕ και εκτός Ευρωζώνης, η σκυτάλη είναι στα χέρια της Μ. Βρετανίας, για την οποία προβλέπονται σύντομα εκρηκτικές καταστάσεις), είναι η Ολλανδία – αν και καταφέρνει να τα διατηρεί ακόμη κρυφά.

Εκτός Ευρώπης και εξαιρώντας τις Η.Π.Α. (οι οποίες θα μπορούσαν να επιλύσουν το τεράστιο πρόβλημα δημοσίου χρέους και ελλειμμάτων που έχουν, εάν απλά αύξαναν τους φόρους της ελίτ – με δεδομένο την τεράστια ιδιωτική περιουσία των αμερικανών, η οποία ξεπερνάει τα 38 τρις $, έναντι 15 τρις $ δημοσίου χρέους), τα μεγαλύτερα προβλήματα παρατηρούνται στο Ιράν – το οποίο δέχεται μία συντονισμένη οικονομική επίθεση από όλο τον πλανήτη.

Τα αποτελέσματα αυτής της επίθεσης είναι η μείωση κατά 50% των περσικών εξαγωγών ενέργειας, η ελεύθερη πτώση του νομίσματος (υποτίμηση), καθώς επίσης η εκτόξευση του πληθωρισμού – σε συνδυασμό με μία κλιμακούμενη επισιτιστική κρίση, η οποία οδηγεί σε μεγάλες κοινωνικές εξεγέρσεις.

Η ΟΛΛΑΝΔΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ

Σε γενικές γραμμές, τα προβλήματα της Ολλανδίας είναι η αύξηση της ανεργίας, καθώς επίσης οι κλιμακούμενες επισφάλειες των τραπεζών της, σε συνδυασμό με το σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων – οι τιμές των οποίων είχαν ακολουθήσει έντονα ανοδική πορεία μετά το 2001, όπου, σύμφωνα με το νέο τότε νόμο, οι Ολλανδοί επιτρεπόταν να εκπίπτουν από τις φορολογικές τους δηλώσεις, τους τόκους από τις υποθήκες.

Η αφαίρεση των τόκων από τη φορολογία, η οποία εκείνη την εποχή είχε υιοθετηθεί με στόχο την πιστωτική διευκόλυνση για την ανέγερση νέων κατοικιών, λειτούργησε τελικά ως κίνητρο για τη δημιουργία συνεχώς αυξανομένων χρεών – εκ μέρους των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Ειδικότερα, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες (Η.Π.Α., Ιρλανδία, Ισπανία), οι Ολλανδοί δεν δανείζονταν μόνο για να αγοράζουν δική τους κατοικία. Χρεώνονταν επίσης για να καταναλώνουν, με τα δανεικά χρήματα, τα οποία αποκτούσαν με εγγύηση τα σπίτια τους – έτσι ώστε να επωφελούνται από τις κρατικές επιδοτήσεις (φοροαπαλλαγές) ακόμη και εκείνοι, οι οποίοι είχαν δική τους κατοικία. 

Ο επίλογος αυτής της δεκαετούς μέχρι σήμερα διαδικασίας, ήταν ο υπερβολικός δανεισμός των Ολλανδών – με αποτέλεσμα καμία άλλη χώρα της Ευρωζώνης να μην έχει τόσο χρεωμένα νοικοκυριά, σε σχέση με τα εισοδήματα τους, όσο η Ολλανδία. Ακόμη περισσότερο, τα ενυπόθηκα χρέη των Ολλανδών, σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας, είναι τα υψηλότερα παγκοσμίως – γεγονός που αποτελεί μία οδυνηρή πρωτοπορία. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ιδιωτικό (νοικοκυριά) κατά κεφαλήν χρέος

Χώρα	Κατά κεφαλήν χρέος των νοικοκυριών
Ολλανδία	38.010
Γερμανία	14.090
Μέσος Ευρωζώνης	12.900

Πηγή: FOL. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος    

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, το μέσο ολλανδικό νοικοκυριό χρωστάει το τριπλάσιο ποσόν από ότι το γερμανικό ή/και το μέσο της Ευρωζώνης – γεγονός που θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα της χώρας και στη συνέχεια στο δημόσιο. 

Αναλυτικότερα, ενώ τα χρέη των νοικοκυριών αυξάνονταν μετά το 2001, ο τομέας των ακινήτων υπερθερμάνθηκε – με αποτέλεσμα να μεγεθύνονται συνεχώς οι τιμές. Μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης όμως, εν μέσω φόβων ύφεσης και αύξησης της ανεργίας, οι τιμές έπεσαν κατά 8% μέσα σε ένα μόλις έτος – ενώ ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών είναι πλέον ο χαμηλότερος μετά το 1953. Παράλληλα, οι χρεοκοπίες των κατασκευαστικών επιχειρήσεων εκτοξεύτηκαν στο 44%, μόνο για το πρώτο εξάμηνο του 2012. 

Τα προς πώληση ακίνητα σήμερα υπολογίζονται στα 221.000, όταν μερικά χρόνια πριν ήταν μόλις 150.000 – με τις τιμές σε ορισμένες περιοχές να έχουν μειωθεί πάνω από 20%. Σε γενικές γραμμές, τα ακίνητα προς πώληση στην Ολλανδία είναι δύο φορές περισσότερα (ανά κάτοικο), από όσο αυτά στις Η.Π.Α. – οι οποίες αντιμετωπίζουν από πολύ καιρό τώρα μία μεγάλη κρίση ακινήτων.

Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, η Ολλανδία θα είναι πολύ σύντομα αντιμέτωπη με μία κρίση ακινήτων, μεγαλύτερη και από αυτήν της Ισπανίας – παρά το ότι η ανεργία είναι σχετικά χαμηλή (6%), αλλά με αυξανόμενο ρυθμό.

Ήδη σήμερα, σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, κάθε πέμπτος Ολλανδός (20%) μένει σε ένα σπίτι, το οποίο έχει χάσει σε τέτοιο βαθμό την τιμή του, ώστε να μην μπορεί να πληρωθεί η υποθήκη – όπως συμβαίνει και στις Η.Π.Α.

Η κατάσταση αυτή θα δημιουργήσει προφανώς τεράστια προβλήματα στις τράπεζες – με τις επισφάλειες της Rabobank (αποσβέσεις κόκκινων δανείων) να αυξάνονται κατά 75% στο πρώτο εξάμηνο του 2012 (συνολικά 1,1 δις €). Το ίδιο συμβαίνει και στα ενυπόθηκα δάνεια της ABN Amro – με την εξειδικευμένη εταιρεία Arcadis να υπολογίζει τις επισφάλειες στα 37 δις € επί πλέον.

Ο συνολικός ενυπόθηκος δανεισμός των Ολλανδών είναι της τάξης των 640 δις € (όταν το δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι περί τα 290 δις €) – έναντι του οποίοι οι ιδιωτικές καταθέσεις των Ολλανδών είναι μόλις 332 δις €.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, οι ολλανδικές τράπεζες πρέπει να χρηματοδοτούν τη διαφορά (308 δις €) από το εξωτερικό – οπότε η εξάρτηση τους από τις διεθνείς χρηματαγορές είναι τεράστια. Με το ΑΕΠ της χώρας στα 840 δις $ το 2011 (περί τα 650 δις €), ο ενυπόθηκος δανεισμός των νοικοκυριών είναι τρομακτικός – αφού είναι σχεδόν ίσος με το 100% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα τώρα με έναν καθηγητή χρηματοοικονομικών, "Η κατάσταση στην Ολλανδία θυμίζει ανησυχητικά την Ιρλανδία και την Ισπανία. Αντιμετωπίζουμε ένα εξτρεμιστικά μεγάλο ιδιωτικό χρέος, μία τρομακτική φούσκα ακινήτων και γιγαντιαίες τραπεζικές επισφάλειες, για την καταπολέμηση των οποίων δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα".   

Συνεχίζοντας, εάν σπάσει η φούσκα ακινήτων, θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στα μέχρι στιγμής λογικά δημόσια χρέη – αφού τα τέσσερα από τα πέντε ενυπόθηκα δάνεια (80%) είναι εγγυημένα από ένα κρατικό εργαλείο ανάπτυξης (εθνική εγγύηση υποθηκών). Με βάση το συγκεκριμένο "εργαλείο", εάν τυχόν οι πολίτες δεν πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους, τότε είναι υποχρεωμένο το κράτος να τις αναλάβει – μία πραγματική βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια του ολλανδικού δημοσίου.

Κατά την άποψη ενός ειδικού, υπήρχε η (ουτοπική) εντύπωση ότι, το κράτος θα μπορούσε να εξασφαλίσει με νόμο τη σταθερότητα των τιμών των ακινήτων! Ή εντύπωση αυτή είχε δημιουργηθεί από το ότι, η εγγύηση του δημοσίου εξασφάλιζε στους κατασκευαστές ακινήτων, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, χαμηλά επιτόκια δανεισμού – ενώ σήμερα θέτει σε μεγάλο κίνδυνο την πιστοληπτική αξιολόγηση ολόκληρης της χώρας, η οποία παραμένει ακόμη ΑΑΑ.

Η κυβέρνηση της Ολλανδίας, πάντοτε κατά την FOL, θέλει σήμερα να αποφύγει τον κίνδυνο, καταργώντας τις επιδοτήσεις – κάτι που όμως θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφικό για τον ήδη βαριά ασθενή κλάδο των ακινήτων.

Πόσο μάλλον όταν ο ρυθμός ανάπτυξης της Ολλανδίας, μίας χώρας με ελλειμματικό προϋπολογισμό (-4,7% του ΑΕΠ το 2011), με εξωτερικό δανεισμό της τάξης του 1,1 τρις $, σχεδόν απόλυτα εξαρτημένης από τις εξαγωγές στη Γερμανία (26,2% του συνόλου),   επιβραδύνεται απειλητικά (0,3% το τελευταίο τρίμηνο).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως διαπιστώνουμε, υπάρχουν αρκετές χώρες με πολύ μεγάλα προβλήματα – τόσο εντός της Ευρωζώνης, όσο και εκτός. Εν τούτοις, μόνο η Ελλάδα ευρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, αντιμετωπίζοντας, μεταξύ άλλων, συνεχείς προσβολές από παντού, καθώς επίσης έναν απίστευτο διασυρμό.

Κατά την άποψη μας, η πατρίδα μας χρησιμοποιείται αφενός μεν ως το πειραματόζωο της επιβολής μίας νέας τάξης πραγμάτων, αφετέρου ως καπνός προστασίας όλων εκείνων των ισχυρών χωρών, οι οποίες όμως έχουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από τα δικά μας – κάτι που φυσικά μέλει να αποδειχθεί, αρκεί να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, παραμένοντας ανεπηρέαστοι από τις προσπάθειες χειραγώγησης και τρομοκράτησης μας.        

 

* Βασίλης Βιλιάρδος, Αθήνα, 10. Οκτωβρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΕΠΑΙΤΕΙΑ, ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΓΩΔΙΑ:

Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως έναν υπερήφανο, θαρραλέο και ικανό ηγέτη, ο οποίος να έχει την ψυχική δύναμη να αναλάβει τις ευθύνες που αναλογούν σε μία τέτοια θέση – εάν δεν θέλει να καταλήξει έρμαιο των αγορών και άβουλο προτεκτοράτο της πρωσικής Γερμανίας

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Οι Αμερικανοί Πολίτες χρειάστηκαν είκοσι ολόκληρα χρόνια, καθώς επίσης τη χρηματιστηριακή καταστροφή του 2008, για να καταλάβουν τις αληθινές επιπτώσεις των αποκρατικοποιήσεων, καθώς επίσης για να αποδεχθούν τη θλιβερή πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία: ο ταχύτερος τρόπος της ιδιωτικοποίησης του πλούτου είναι η κλοπή".

Άρθρο

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας ο οποίος, όπως και ο προηγούμενος, «υπεξαίρεσε» ουσιαστικά την ψήφο των Ελλήνων, αφού δεν σεβάσθηκε σχεδόν καμία προεκλογική δέσμευση, επέλεξε να συνεχίσει τον εξευτελιστικό δρόμο της διεθνούς επαιτείας – αφού απευθύνθηκε με δραματικούς τόνους στη Γερμανία, παρακαλώντας την «γονατιστός» να σώσει την πατρίδα μας από το χάος (πηγή: Reuters).

Στα πλαίσια αυτά, παρομοίασε τις συνθήκες που επικρατούν στη σημερινή Ελλάδα με το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης στη Γερμανία, το οποίο κατέληξε στην άνοδο του ναζισμού – ενώ ανέφερε ότι, τυχόν πτώση της κυβέρνησης του αφενός μεν θα σημάνει το τέλος της δημοκρατίας, αφετέρου θα οδηγήσει την Ελλάδα στο χάος.   

Συνεχίζοντας, αφού παρακάλεσε τη γερμανίδα καγκελάριο να επισκεφθεί την πατρίδα μας ("η κυρία Merkel αποτελεί για εμένα ένα αξιόπιστο στήριγμα", είπε χαρακτηριστικά), χωρίς ίχνος εθνικής υπερηφάνειας (το εννοούμε φυσικά με την έννοια της ιστορικής συνείδησης και όχι του εθνικισμού), ισχυρίσθηκε ότι η Ελλάδα θα καταρρεύσει ολοκληρωτικά, εάν δεν λάβει τη δόση των 31,5 δις € έως τα τέλη Νοεμβρίου (όπου, κατά τον ίδιο, τα κρατικά ταμεία θα είναι πλέον εντελώς άδεια).   

Από όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι, η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως έναν υπερήφανο, θαρραλέο, επαρκή και ικανό ηγέτη, ο οποίος να έχει επί πλέον την ψυχική δύναμη να αναλάβει τις ευθύνες που αναλογούν σε μία τέτοια θέση – εάν δεν θέλουμε να καταλήξει η πατρίδα μας έρμαιο των αγορών και άβουλο προτεκτοράτο της πρωσικής Γερμανίας. Φυσικά κάτι τέτοιο προϋποθέτει αντίστοιχα ενεργούς, υπερήφανους, ικανούς και θαρραλέους Πολίτες, οι οποίοι να γνωρίζουν πόσο ακριβό είναι το τίμημα της δειλίας.

Περαιτέρω, εάν ισχύουν οι πληροφορίες των ΜΜΕ, ένας μεγάλος όμιλος ανέλαβε το Διεθνές Κέντρο Ραδιοτηλεόρασης, προσφέροντας 81 εκ. € για 90 χρόνια – όταν είχε ήδη μισθώσει το κτίριο με 8 εκ. € το χρόνο, δηλαδή με 720 εκ. € (δυνητικά) για τα επόμενα 90 χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι, η ιδιωτική επιχείρηση κέρδισε 639 εκ. € από τη νέα συμφωνία – ενώ το ενοίκιο που θα πληρώνει για τα επόμενα 90 χρόνια, θα είναι 900.000 € ετήσια ή 75.000 € μηνιαία, για μία συνολική έκταση που πλησιάζει τα 150.000 τμ!

Τα διαφυγόντα έσοδα του δημοσίου από τη συγκεκριμένη «δωρεά», για την οποία υποθέτουμε πως δεν θα αδικήθηκαν οι υπεύθυνοι για τις αποκρατικοποιήσεις, θα αναπληρωθούν φυσικά από τους φορολογουμένους – όπως και τα επόμενα.

Σύντομα θα ακολουθήσουν νέες ιδιωτικοποιήσεις, ανάλογες εκποιήσεις δηλαδή, όπως ο ΟΠΑΠ, τα κρατικά λαχεία, η ενέργεια, η ύδρευση, το Ελληνικό κλπ. –  μέχρι εκείνη τη στιγμή που η Ελλάδα, με τη φροντίδα της νέας καγκελαρίου της, θα πεταχτεί στα σκουπίδια της ιστορίας σαν τη στυμμένη λεμονόκουπα.

Ενώ θα συμβαίνουν όλα αυτά και ενώ το βιοτικό επίπεδο θα καταρρέει, με τους φορολογικούς διωγμούς να εντείνονται και με την προπαγάνδα (χειραγώγηση της κοινής γνώμη) να μεσουρανεί,  οι λεηλατούμενοι Έλληνες Πολίτες θα παραμένουν ήσυχοι και αμέτοχοι, επιλέγοντας τις αυτοκτονίες από τις εξεγέρσεις – με τις όποιες κυβερνήσεις τους να προετοιμάζονται μάταια για ενδεχόμενες αναταραχές, με τη βοήθεια εκπαιδευμένων μονάδων καταστολής που θα εγκαθίστανται στην Αθήνα και αλλού.

Ολοκληρώνοντας, κρίνουμε σκόπιμο να επαναλάβουμε ένα σενάριο μας από το παρελθόν, θεωρώντας ότι ίσως αποτελεί (ακόμη) μία από τις πολλές, υπερήφανες και μη καταστροφικές λύσεις που έχει η πατρίδα μας στη διάθεση της – εάν τόσο η ηγεσία, όσο και οι πολίτες της φανούν θαρραλέοι και αντάξιοι της ιστορικής τους συνείδησης:

Σενάριο

Είναι Παρασκευή βράδυ όταν ο καινούργιος, ικανότατος, για πρώτη φορά ανιδιοτελής και συνετός πρωθυπουργός της Ελλάδας ανακοινώνει, μέσα από ένα αναλυτικό, δραματικό τηλεοπτικό διάγγελμα του, την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη – με τη συμφωνία των «εταίρων» της, οι οποίοι είναι πρόθυμοι για τα παρακάτω:

(α)  να αποδεχθούν τη μετατροπή του συνόλου των δημοσίων και ιδιωτικών χρεών της σε δραχμές, έτσι ώστε να συμμετέχουν σε μία ενδεχόμενη υποτίμηση, η οποία θα μείωνε έμμεσα, «πληθωριστικά» δηλαδή, τις απαιτήσεις τους – οπότε να προσπαθήσουν να αποφευχθεί, επεμβαίνοντας μέσω της ΕΚΤ στην αγορά συναλλάγματος, 

(β) να συμφωνήσουν σε μία μερική διαγραφή (haircut) των διακρατικών χρεών (μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει 126 δις € από τις χώρες της Ευρωζώνης), της τάξης των 80 δις €, έτσι ώστε το δημόσιο χρέος να μην ξεπερνάει το 100% του ΑΕΠ,

(γ) να συνεχίσουν να ενισχύουν τις τράπεζες της, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εντός του οποίου θα εξασφαλισθεί η μη κατάρρευση τους, καθώς επίσης

(δ) να παραμείνει η Ελλάδα μέλος της Ευρωπαϊκή Ένωσης, παρά την έξοδο της από την Ευρωζώνη – χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να τηρεί τις απορρέουσες από τη σύμβαση δεσμεύσεις (απαγόρευση δασμών κλπ.), για ένα χρονικό διάστημα πέντε ετών.

Όλα αυτά βέβαια σε αντάλλαγμα, για τον οδυνηρό εκβιασμό της εξόδου, η οποία δεν θα έπρεπε να οδηγήσει την Ελλάδα στην αυτοκτονία – ούτε τους Έλληνες στον «Καιάδα», παρά το ότι οι ευθύνες τους δεν είναι αμελητέες.

"Σε όσους αναρωτιούνται γιατί συμφώνησαν οι «εταίροι» μας με αυτούς τους όρους", αναφέρει χαρακτηριστικά ο καινούργιος πρωθυπουργός, "θα θέλαμε να τους ενημερώσουμε ότι, πήραμε το ρίσκο μίας άμεσης στάσης πληρωμών εντός του ευρώ (είναι δικαίωμα μας), με το να μην αποδεχτούμε καμία νέα δόση από τη δανειακή σύμβαση – γεγονός που θα τους κόστιζε τουλάχιστον ένα τρις €, συν τις απροσδιόριστες αλυσιδωτές αντιδράσεις εντός της Ευρωζώνης και σε ολόκληρο τον πλανήτη (όπου, μόνο οι μειώσεις των χρηματιστηριακών αξιών, η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και οι χρεοκοπίες τραπεζών, θα ανερχόταν σε πολλά τρις €).

Άλλωστε δικαιούμαστε μία τέτοια «αποζημίωση», αφού συμβάλλαμε στο να γίνει το ευρώ το δεύτερο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα – με τη θυσία των εξαγωγών μας, λόγω της ανόδου της ισοτιμίας του κοινού νομίσματος, η οποία προκάλεσε, μεταξύ άλλων, την αποβιομηχανοποιηση της πατρίδας μας (ενώ η λαθρομετανάστευση, με τη «βοήθεια» της συνθήκης του Δουβλίνου, μας οδηγεί στα όρια της καταστροφής).

Εκτός αυτού, η Γερμανία κέρδισε τεράστια ποσά από τη διατήρηση της σχετικά χαμηλής ισοτιμίας του ευρώ απέναντι στο δολάριο (σε σχέση με το μάρκο, το οποίο θα είχε ανατιμηθεί σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα την κατάρρευση των εξαγωγών της), ενώ συνεχίζει να κερδίζει – αφού δανείζεται με σχεδόν μηδενικά επιτόκια, τόσο το κράτος, όσο και οι επιχειρήσεις της.

Φυσικά η αποβολή κάποιας χώρας από την Ευρωζώνη δεν είναι η σωστή λύση, ούτε για τις ίδιες, ούτε για την Ευρώπη, ούτε για τη Δύση, ούτε για την παγκόσμια ειρήνη – πόσο μάλλον όταν πολλές άλλες θα ακολουθήσουν ή, έστω, θα το υποθέσουν, με οδυνηρά επακόλουθα για το μέλλον του πλανήτη.

Εν τούτοις, δεν μπορούμε να παρακαλούμε, να υποκύπτουμε διαρκώς σε εκβιασμούς, να εξευτελιζόμαστε ή να περιμένουμε λογική και κατανόηση, από εκεί που δεν υπάρχει. Άλλωστε είμαστε βέβαιοι ότι, εάν τακτοποιήσουμε σωστά «τα του οίκου μας», δεν πρόκειται να βρεθούμε σε αδιέξοδα – είτε με το ευρώ, είτε με τη δραχμή". 

Συνεχίζοντας, ο νέος πρωθυπουργός ενημερώνει σχετικά με το ότι, οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές για ένα μικρό χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου δεν θα είναι εφικτές ούτε οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Όλοι οι λογαριασμοί θα παγώσουν, έτσι ώστε να μετατραπούν από ευρώ σε δραχμές, με ισοτιμία 1:1 – ενώ οι Έλληνες θα είναι υποχρεωμένοι να ανταλλάξουν τα χρήματα, τα οποία έχουν στο σπίτι τους, με δραχμές.

Το χρηματιστήριο θα κλείσει για λίγες ημέρες, έτσι ώστε να αποφευχθούν αγοραπωλησίες μετοχών σε καθεστώς πανικού, ενώ μέχρι να εκτυπωθούν νέα κέρματα και χαρτονομίσματα, οι συναλλαγές θα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά. Στη συνέχεια, οι τραπεζικές αναλήψεις δεν θα επιτρέπεται να ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο ποσόν της τάξης των 50 € ημερησίως, έτσι ώστε να μην απειληθούν με χρεοκοπία οι τράπεζες, λόγω του αναμενόμενου bank run. 

Οι συντάξεις, τα επιδόματα ανεργίας, καθώς επίσης όλες οι άλλες πληρωμές του δημοσίου, θα εκτελούνται από αμέσως σε δραχμές – ενώ θα απαγορεύεται η ελεύθερη έξοδος των κεφαλαίων στο εξωτερικό, για την οποία θα απαιτείται προηγούμενη έγκριση. Για την εισαγωγή προϊόντων θα χρειάζεται συνάλλαγμα (ευρώ ή δολάρια), το οποίο θα αγοράζεται έναντι δραχμών, με αίτηση στις τράπεζες – σε μία ισοτιμία, η οποία θα καθορισθεί από την ελεύθερη αγορά.

Ο πρωθυπουργός συνεχίζει την ανακοίνωση του, ενημερώνοντας τους Έλληνες ότι, η Ευρωζώνη έχει λάβει τα παρακάτω μέτρα – έτσι ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης στις υπόλοιπες αδύναμες οικονομίες της: 

(α) Παροχή απεριόριστης ρευστότητας εκ μέρους της ΕΚΤ στις κεντρικές τράπεζες, έτσι ώστε να είναι θωρακισμένες απέναντι στην προβλεπόμενη επίθεση των Ευρωπαίων καταθετών (bank run), οι οποίοι θα θελήσουν πανικόβλητοι να αποσύρουν τις καταθέσεις τους – φοβούμενοι την «τύχη» της Ελλάδας.

Οι τοπικές κεντρικές τράπεζες έχουν φροντίσει να έχουν οι εμπορικές τράπεζες αρκετά μετρητά στα ταμεία τους, για να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση των καταθετών τους. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται το πρόγραμμα έκτακτης παροχής ρευστότητας (ELA), το οποίο επιτρέπει στις κεντρικές τράπεζες την «εκτύπωση» χρημάτων – με δική τους ευθύνη, φυσικά μετά από έγκριση της ΕΚΤ.

Με κριτήριο τις ιδιωτικές καταθέσεις των Ελλήνων (170 δις €), των Ιταλών (1,414 τρις €) και των Ισπανών (1,655 τρις €), οι οποίες ενδεχομένως θα αποσύρονταν στο μεγαλύτερο μέρος τους, η ΕΚΤ έχει υπολογίσει την ασφάλεια των κεντρικών τραπεζών, απέναντι σε ένα bank run, σε ένα ύψος μεγαλύτερο των 3 τρις € – επειδή ο πανικός δεν θα περιορισθεί στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και στην Ιταλία, αλλά θα επεκταθεί στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στην Κύπρο και αλλού.

Εδώ είναι μάλλον σκόπιμο να αναφέρουμε ότι, οι τράπεζες δεν διατηρούν στα ταμεία τους τις αποταμιεύσεις των πελατών τους, αλλά μόνο ένα ελάχιστο εγγυητικό ποσόν. Εκτός αυτού, σε αντίθεση με τις καταθέσεις, οι οποίες είναι δυνατόν να αναληφθούν βραχυπρόθεσμα, τα δάνεια των τραπεζών είναι μακροπρόθεσμα – οπότε δεν είναι σε θέση να τα απαιτήσουν αμέσως από τους πελάτες τους, επιχειρήσεις ή νοικοκυριά, για να ανταπεξέλθουν σε μία ενδεχόμενη μαζική απόσυρση των καταθέσεων.  

(β) Αύξηση των κεφαλαίων του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ESM), το οποίο ξεκινάει τη λειτουργία του τον Ιούλιο του 2012, τουλάχιστον στο 1 τρις € – από τα 500 δις € που έχουν συμφωνηθεί. Παράλληλα, ο «εφοδιασμός» του με μία τραπεζική άδεια, παρά τις αντιρρήσεις των Γερμανών, έτσι ώστε να μπορεί να δανείζεται απεριόριστα από την ΕΚΤ. Η κίνηση αυτή έχει θεωρηθεί απαραίτητη, για να μπορέσει το ταμείο να ανταποκριθεί στα προβλήματα της εξόδου της Ελλάδας.

(γ) Αγορά ομολόγων του δημοσίου των ασθενέστερων κρατών (Ισπανία, Ιταλία κλπ.) εκ μέρους της ΕΚΤ ή/και του ESM, έτσι ώστε να συμπιεσθούν τα επιτόκια δανεισμού, τα οποία διαφορετικά θα εκτοξεύονταν στα ύψη.

(δ)  Ενίσχυση των εμπορικών τραπεζών, οι οποίες θα χρειάζονταν «φρέσκα» χρήματα (ίδια κεφάλαια) για να επιβιώσουν – παράλληλα με τα δάνεια της ΕΚΤ. Τα χρήματα αυτά θα προέρχονται από το ESM, όπου όμως θα πρέπει να αλλάξουν οι μέχρι σήμερα ισχύοντες κανόνες – αφού το ESM επιτρέπεται να ενισχύει τα κράτη, αλλά όχι τις τράπεζες τους.

Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, συζητείται ήδη η ίδρυση ενός νέου ευρωπαϊκού ταμείου σταθερότητας, το οποίο θα μπορούσε να βοηθάει ειδικά τις προβληματικές τράπεζες της Ευρωζώνης – παρέχοντας παράλληλα εγγυήσεις για τις καταθέσεις των πολιτών των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, με στόχο να μη προκαλούνται bank run.

(ε) Έλεγχος της ελεύθερης διακίνησης των κεφαλαίων, έτσι ώστε να μην είναι δυνατόν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους οι Ιταλοί, για παράδειγμα, στις γερμανικές τράπεζες ή σε άλλες χώρες του εξωτερικού – υποχρεώνοντας τις τοπικές τράπεζες σε χρεοκοπία.

Βέβαια, τέτοιου είδους κανόνες είναι αντίθετοι με τις βασικές αρχές της ΕΕ, ενώ θα ήταν δυνατόν να πανικοβάλλουν ακόμη περισσότερο τους καταθέτες. Εν τούτοις, η «φυγάδευση» των κεφαλαίων από τις χώρες του νότου, σε αυτές του βορά και ειδικά στη Γερμανία, μπορεί να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην Ευρωζώνη – τα οποία είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν διαφορετικά.

(στ) Επί πλέον βοήθεια στην Ελλάδα, με στόχο τη σταθεροποίηση του νέου νομίσματος της (επέμβαση στις αγορές συναλλάγματος), το οποίο διαφορετικά θα κινδύνευε με μία τεράστια, άμεση υποτίμηση. 

Φυσικά η προετοιμασία όλων των παραπάνω μέτρων είχε γίνει ήδη, «πίσω από τις πλάτες» της Ελλάδας – η οποία σχεδιαζόταν να εκβιαστεί στην έξοδο, χωρίς την παραμικρή αποζημίωση, εάν είχε καθυστερήσει (πέρα από τον Ιούνιο) να προβεί σε στάση πληρωμών. 

Συνεχίζοντας το διάγγελμα του, ο πρωθυπουργός αναφέρει ότι, έχουν ληφθεί τα απαιτούμενα μέτρα για την εξασφάλιση των εισαγωγών ενέργειας και λοιπών βασικών προϊόντων, έτσι ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα κατά τους τρεις επόμενους μήνες – όπου όμως η Ελλάδα οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στο μέλλον μόνη της.

Φυσικά το ΔΝΤ έχει εκδιωχθεί, το μνημόνια έχει πάψει να ισχύει και η δανειακή σύμβαση υποτέλειας έχει διαφοροποιηθεί – με τα επιτόκια δανεισμού να μην ξεπερνούν το 0,5% επάνω από το βασικό της ΕΚΤ (1,5% συνολικά) και τις μέχρι τότε δόσεις αποπληρωμής (Πίνακας Ι) να έχουν περιορισθεί αισθητά, μετά τη νέα διαγραφή των 80 δις €.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Υποχρεώσεις πληρωμής χρεολυσίων μετά το PSI plus, σε δις €

Έτος	Χρεολύσια
2012	8,6
2013	12,9
2014	25,4
2015	16,5
2016	13,4
2017	7,4
2018	5,5
2019	7,8
2020	5,7

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Ειδικά όσον αφορά τα χρεολύσια 2014-2016, τα οποία θα ήταν αδύνατον ποτέ να πληρωθούν, λόγω του τεράστιου ύψους τους, έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε να μειωθούν σε εφικτά επίπεδα.

Περαιτέρω, ο πρωθυπουργός επιχειρεί να αιτιολογήσει την απόφαση του στους πολίτες της χώρας του, γνωρίζοντας πάρα πολύ καλά ότι, εάν αντιδράσουν αρνητικά ή/και εάν δεν συμμετέχουν ενεργά στην επανεκκίνηση της οικονομίας της πατρίδας τους, το τολμηρό εγχείρημα του δεν πρόκειται να έχει αίσιο τέλος – παρά τα ανταλλάγματα, τα οποία έχει εξασφαλίσει, με τις επιτυχημένες διαπραγματεύσεις της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.

ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ο πρωθυπουργός εξηγεί ότι, υπήρχαν δύο μόνο τρόποι εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη: είτε να εξέλθει οικιοθελώς από την ΕΕ και, κατ' επέκταση, από τη ζώνη του κοινού νομίσματος, είτε να υιοθετηθεί μονομερώς ένα εθνικό νόμισμα, λόγω αδυναμίας δανεισμού, σε συνδυασμό με το (παράνομο) σταμάτημα της παροχής ρευστότητας στη χώρα από την ΕΚΤ – γεγονός που θα σήμαινε την de facto καταγγελία της σύμβασης της Ευρωζώνης. 

"Δυστυχώς η Ελλάδα", τονίζει χαρακτηριστικά, "παρά το ότι αντιμετωπίζει τα μικρότερα προβλήματα, σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, έχει επιλεχθεί από τη Γερμανία ως η ιδανικότερη χώρα, για τον παραδειγματισμό των υπολοίπων – ενδεχομένως στα πλαίσια των σχεδίων της ισχυρότατης αυτής «οικονομικής μηχανής», να ηγηθεί όλων των άλλων κρατών".

Για να τεκμηριώσει δε τη θέση του, παρουσιάζει στους Έλληνες τον Πίνακα ΙΙ, σύμφωνα με τον οποίο το συνολικό χρέος της Ελλάδας είναι σχεδόν ίσο με αυτό της Γερμανίας – ενώ τα δημόσιο και ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων είναι, σε αντίθεση με τα άλλα κράτη, πολλαπλάσια των χρεών της. 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: ΑΕΠ σε δις € και συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, χωρίς τις τράπεζες

Χώρα	ΑΕΠ	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο	Σύνολο
Ιρλανδία	170	245	123	109	477
Πορτογαλία	186	149	106	106	361
Ισπανία	1.182	192	87	67	346
Βέλγιο*	407	175	53	95	323
Γαλλία	2.160	150	61	87	298
Ιταλία	1.728	110	50	121	281
Ελλάδα**	218	74	71	124	269
Γερμανία	2.790	80	60	83	223

*  Το διπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα, με τον ίδιο αριθμό εργαζομένων!

** Μετά από την αφαίρεση των 100 δις € χρέους (PSI), χωρίς την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.  

Πηγή: MM (IMF), World Factbook. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 Τέλος, ο πρωθυπουργός αναφέρεται στις δύο διαφορετικές προτάσεις, οι οποίες του παρουσιάστηκαν από τη Γερμανία και τις οποίες απέρριψε:

(α) Διπλό νόμισμα: Η εναλλακτική αυτή λύση προήλθε από τον οικονομολόγο της Deutsche Bank, ο οποίος πρότεινε την εισαγωγή ενός δεύτερου νομίσματος (G-Euro), για την πληρωμή των υποχρεώσεων του δημοσίου – ουσιαστικά ένα είδος «ομολόγου», με τη μορφή ενός ειδικού χαρτονομίσματος.

Κατά την άποψη του οικονομολόγου, το παράλληλο νόμισμα θα υποτιμούταν αμέσως, περίπου κατά 50% – με αποτέλεσμα να γίνουν πιο φθηνά τα ελληνικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές και να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, χωρίς το σοκ που θα προκαλούσε μία ξαφνική έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (γεγονός για το οποίο δεν υπάρχει ουσιαστικά προηγούμενη εμπειρία, αφού η Ευρωζώνη δεν είναι μία απλή νομισματική ένωση ανεξάρτητων μεταξύ τους χωρών).

Πρακτικά λοιπόν, οι πληρωμές του Ελληνικού δημοσίου με το παράλληλο νόμισμα θα έχαναν το 50% της αγοραστικής αξίας τους – ενώ δεν θα εξοφλούταν με αυτό μόνο τα τιμολόγια των προμηθευτών του δημοσίου, αλλά και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, οι συντάξεις, τα επιδόματα ανεργίας κλπ.

Πάντοτε κατά τον πρωθυπουργό, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα ήταν να προκληθούν τεράστιες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις στην Ελλάδα – αφού τα εισοδήματα (μισθοί, συντάξεις κλπ.) θα περιορίζονταν κατά 50%, ενώ όλες οι υπόλοιπες τιμές (όπως περίπου συμβαίνει και με την εσωτερική υποτίμηση, εάν γίνει μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα), θα παρέμεναν στο ίδιο ύψος. Επειδή δε το ιδιωτικό χρέος θα συνέχιζε να είναι σε ευρώ (δάνεια, τόκοι κλπ.), όλοι όσοι οφειλέτες θα είχαν εισοδήματα στο παράλληλο νόμισμα, θα χρεοκοπούσαν σχεδόν ακαριαία.

Επομένως, αν και το παράλληλο νόμισμα θα μπορούσε να λειτουργήσει διαφορετικά μακροπρόθεσμα, όπως συμβαίνει και με την εσωτερική υποτίμηση, αφού οι τιμές των προϊόντων, τα ενοίκια κλπ. θα προσαρμόζονταν σταδιακά, θα λειτουργούσε βραχυπρόθεσμα πολύ πιο καταστροφικά, από την υιοθέτηση της δραχμής – οπότε δεν αποτελούσε σε καμία περίπτωση λύση.

(β)  Δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών: Η Γερμανία, με στόχο να βοηθηθεί η ανάπτυξη (η δική της μάλλον και όχι η δική μας), μέσω των νέων επενδύσεων, πρότεινε τη δημιουργία ζωνών χαμηλής φορολόγησης και περιορισμένου κόστους, χωρίς εργασιακές συμβάσεις και με περιορισμένες κοινωνικές εισφορές, κατά το παράδειγμα της Κίνας.  

Επίσης, τη δημιουργία μίας εταιρείας ειδικού σκοπού, κατά το παράδειγμα των (ληστρικών) ιδιωτικοποιήσεων στην Ανατολική Γερμανία, στην οποία θα μεταφέρονταν όλα τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου – έτσι ώστε να «διευκολυνθούν» οι αποκρατικοποιήσεις.

"Φυσικά και οι δύο αυτές προτάσεις θεωρήθηκαν προσβλητικές και εγκληματικές για μία πολιτισμένη ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Ελλάδα", τόνισε ο πρωθυπουργός, "η οποία δεν θα ήθελε να καταλυθούν εντελώς τα δικαιώματα των εργαζομένων και να κινεζοποιηθεί η παραγωγή, αλλά ούτε και να λεηλατηθεί η δημόσια περιουσία – η οποία ανήκει σε όλους τους Έλληνες".

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

Συνεχίζοντας ο πρωθυπουργός, αναφέρθηκε στο θέμα του μνημονίου, για το οποίο υπήρξε η παρακάτω τοποθέτηση του, στις συζητήσεις εντός της κυβέρνησης – πριν ακόμη αποφασισθεί η έξοδος της Ελλάδας:

"Μνημόνιο και δανειακή σύμβαση είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα – όπου η αποδοχή της δανειακής σύμβασης, δεν σημαίνει απαραίτητα την υποταγή στο μνημόνιο και στο ΔΝΤ, αλλά την εξασφάλιση της αποπληρωμής των οφειλών της Ελλάδας (δόσεις, επιτόκιο, εγγυήσεις), απέναντι στους διεθνείς πιστωτές της.

Επομένως, είναι εντελώς ανόητες οι όποιες αναφορές σε καταγγελία της δανειακής σύμβασης – η οποία φυσικά θα έπαυε να υπάρχει, εάν δεν παίρναμε τα χρήματα. Από την άλλη πλευρά, το αποτέλεσμα των εκλογών θα μπορούσε να είναι καθοριστικό για τον απεγκλωβισμό της Ελλάδας από το ΔΝΤ, από το μνημόνιο και από τις καταστροφικές «συνταγές» του.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μία ολοκληρωμένη στρατηγική, με εναλλακτικά σενάρια (Β, Γ κλπ.), συμπεφωνημένη από τα μεγάλα τουλάχιστον κόμματα, πριν ακόμη από τις εκλογές – σε σχέση με τη δανειακή σύμβαση, με το μνημόνιο και με τα κατάλληλα μέτρα για την οικονομία, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.    

Η αναδιαπραγμάτευση τώρα της δανειακής σύμβασης, ιδιαίτερα όσον αφορά την κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας, δεν είναι εκτός πραγματικότητας. Επόμενος στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη χαμηλότερων επιτοκίων, καθώς επίσης η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής – έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η τήρηση της σύμβασης, χωρίς να διακινδυνεύεται η χρεοκοπία ή/και η απώλεια του εθνικού πλούτου και χωρίς να καταστραφεί ακόμη περισσότερο η Ελληνική οικονομία.  

Άλλωστε όλοι οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί γνωρίζουν ότι, το μνημόνιο και οι δανειακές συμβάσεις που υπεγράφησαν, είναι εκτός των πλαισίων της νομιμότητας – είναι παράνομες. Δυστυχώς αυτήν την αποικιοκρατική σύμβαση υποτέλειας αποδέχθηκαν εκείνοι οι πολιτικοί, οι οποίοι ζητούσαν ξανά την ψήφο των Ελλήνων – όχι απλά για να κυβερνήσουν, αλλά για να μην αποκαλυφθεί τι ακριβώς υπέγραψαν και για να μην τιμωρηθούν.

Τέλος, η επιλογή δεν είναι μόνο ευρώ ή δραχμή, αλλά το εάν θα ανήκει η χώρα στην Ευρώπη – κάτι που ενέχει ποιοτικά (οικονομικά, κοινωνικά, γεωπολιτικά,  κλπ.), εντελώς διαφορετικούς κινδύνους".

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

"Ας μην πανικοβαλλόμαστε", ολοκλήρωσε το διάγγελμα του ο πρωθυπουργός, μετά τη μικρή αναφορά στις προηγούμενες συζητήσεις, τονίζοντας ότι "η έξοδος από το Ευρώ, παρά το ότι δεν την επιθυμεί κανένας Έλληνας, αφού είναι εξαιρετικά επώδυνη και άδικη για την πατρίδα μας, δεν είναι η συντέλεια του κόσμου – πόσο μάλλον όταν δεν είναι μονομερής, όταν έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα στήριξης της χώρας και αφού δεν θα υποχρεωθεί σε νέους εξευτελισμούς εκ μέρους της Γερμανίας και των μπράβων των τοκογλύφων".

"Ας μην ξεχνάμε ότι", συνέχισε, "η Ελλάδα είναι μία πολύ πλούσια χώρα, η οποία έχει κάνει μεν αρκετά λάθη, αλλά δεν κατάστρεψε τον πλανήτη – όπως η Γερμανία στους δύο παγκοσμίους πολέμους. Σίγουρα η δραχμή θα μας δημιουργήσει πάρα πολλά προβλήματα – πόσο μάλλον όταν ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία είναι εγκλωβισμένη σε ένα καθοδικό σπιράλ θανάτου, από το οποίο πολύ δύσκολα θα ξεφύγει.

Ειδικότερα, η Ευρωζώνη έχει τεράστια προβλήματα – με τον τραπεζικό κλάδο να είναι υπερχρεωμένος, με την Ιρλανδία αθεράπευτα χρεοκοπημένη, με την Ισπανία στα πρόθυρα της καταστροφής, με την Ιταλία, τη Γαλλία και το Βέλγιο να νοσούν σοβαρά και με τη Γερμανία να επιμένει στην αδιέξοδη πολιτική λιτότητας, χωρίς αναπτυξιακά σχέδια.

Από την άλλη πλευρά, η ζήτηση στις Η.Π.Α. μειώνεται συνεχώς, ενώ το έλλειμμα και τα χρέη της υπερδύναμης είναι εκτός ελέγχου. Το συνολικό χρέος της Μ. Βρετανίας έχει ξεπεράσει το 550% του ΑΕΠ της, με το δημόσιο χρέος, παρά τα μηδενικά περιουσιακά της στοιχεία (έχει ιδιωτικοποιήσει τα πάντα) να πλησιάζει το 100% – οπότε θα υποχρεωθεί ξανά σε αύξηση της ποσότητας χρήματος, παράλληλα με τη μείωση των επιτοκίων, σε πληθωρισμό δηλαδή, για να μπορέσει να ξεφύγει από τη συνεχώς μειούμενη ανάπτυξη.

 Η Βραζιλία, λεηλατημένη προ πολλού από το ΔΝΤ, είναι πλέον ένας από τους ακριβότερους χώρους εγκατάστασης επιχειρήσεων, ενώ απειλείται με επιβράδυνση της ανάπτυξης της – λόγω της Κίνας, η οποία είναι ο σημαντικότερος πελάτης της όσον αφορά τις πρώτες ύλες και τη σόγια. Στην Αργεντινή επανέρχονται τα προβλήματα, ειδικά μετά την επιβολή φόρου 15% στις εξαγωγές, καθώς επίσης την προσπάθεια εθνικοποίησης των ενεργειακών επιχειρήσεων.    

Ο τομέας των πρώτων υλών της Ν. Αφρικής υποφέρει επίσης, λόγω της παγκόσμιας μείωσης της ανάπτυξης. Το νόμισμα της Ινδίας ευρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, ένεκα του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους της, σε συνδυασμό με την πτώση του κλάδου των υπηρεσιών – ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας επιβραδύνεται ανησυχητικά.

Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας έχει ξεπεράσει το 230% του ΑΕΠ της, με αποτέλεσμα να υποτιμηθεί ξανά από τις εταιρείες αξιολόγησης – με τη Ρωσία, η οποία εξαρτάται σχεδόν ολοκληρωτικά από την εξαγωγή ενέργειας, να ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό για το μέλλον της.

Ίσως λοιπόν η Ελλάδα, η οποία δυστυχώς βρέθηκε πρώτη στο μάτι του κυκλώνα, να είναι τυχερή, μέσα στην ατυχία της. Αρκεί φυσικά να αναγνωρίσει τα λάθη της, να ανακτήσει την υπερηφάνεια και την αυτοπεποίθηση της, να αναπληρώσει όλα όσα δεν έκανε στο παρελθόν και να αντιμετωπίσει με θάρρος τη νέα πρόκληση – ατενίζοντας με πίστη και με αισιοδοξία το μέλλον. Άλλωστε, θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία – όπως γνωρίζουμε όλοι εμείς οι Έλληνες, πολύ καλύτερα από τους άλλους λαούς".

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 27. Μαΐου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: 5-10-2012, http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2709.aspx

Το φρικαλέο πρόσωπο του γερμανικού εθνικισμού

 

Του Augustine Zenakos*

«Όποιος έχει οράματα, χρειάζεται γιατρό». Το ευφυές λογοπαίγνιο, μολονότι τόσο αντίθετο με την επίμονη άποψη που θέλει τους πολιτικούς να έχουν «όραμα», είναι κατανοητό, αν υπολογίσει κανείς ότι το εκστόμισε ο Χέλμουτ Σμιτ, καγκελάριος της Γερμανίας τη δεκαετία του 1970, ένας Γερμανός που είχε ζήσει όλη τη φρίκη του «οράματος» του Γ' Ράιχ.

Η Άνγκελα Μέρκελ θα είχε λόγους να μην συμμερίζεται την άποψη του Σμιτ. Είναι η πρώτη μεταπολεμική καγκελάριος της Γερμανίας που έχει γεννηθεί μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κι όμως μοιάζει να την ενστερνίζεται ως την πιο άτεγκτη κυριολεξία – τουλάχιστον ως προς την πολιτική της στην Ευρώπη: το κύριο χαρακτηριστικό του ευρωπαϊκού οράματος της Άνγκελα Μέρκελ είναι ότι δεν υπάρχει. Δεν είναι λίγοι αυτοί, όχι μόνο έξω αλλά και μέσα στη Γερμανία, που κατακρίνουν τη νέα «Σιδηρά Κυρία» – σε κάποιους κύκλους, αυτός είναι τίτλος τιμής – ως τακτικίστρια δίχως στρατηγική.

Το ότι δεν έχει όραμα, βέβαια, δεν σημαίνει πως δεν έχει ιδέες γενικώς. Μία από αυτές είναι η αφοσίωση σε μια «χριστιανική αντίληψη για την ανθρωπότητα». Μία άλλη είναι ότι η πολυπολιτισμικότητα «δεν λειτουργεί». Οι Γερμανοί τη λατρεύουν. Αν όχι όλοι, πάρα πολλοί. Μολονότι οι τύχες του κόμματός της έχουν διακυμάνσεις – κάποιοι στη Γερμανία άρχισαν να ξυπνάνε ως προς την πανάκεια της λιτότητας, όπως φάνηκε στα αποτελέσματα στις εκλογές της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, τον περασμένο Μάιο – πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι σχεδόν το 50% των Γερμανών θα την ψήφιζαν προσωπικά, αν είχαν τη δυνατότητα, ενώ το 70% τη θεωρεί το πιο κατάλληλο πρόσωπο για να «σώσει το ευρώ».

Είναι οι μόνοι. Σχεδόν όλος ο υπόλοιπος εχέφρων κόσμος θεωρεί ότι στο πρόσωπό της εκφράζεται μια πολιτική που διχοτομεί ταξικά την Ευρώπη και που θυσιάζει απολύτως συνειδητά και κυνικά τους αδύναμους για το όφελος των ισχυρών. Κι αυτό – ας είναι σαφές – με απολύτως εθνικούς όρους, όχι με ευρωπαϊκούς. Έχει επισημανθεί ξανά και ξανά, αν και μάταια, πως τα ελλείμματα του νότου είναι τα πλεονάσματα του βορρά. Επίσης επανειλημμένα κι επίσης μάταια έχει επισημανθεί και πως η λιτότητα ποτέ δεν θα ανατρέψει την ύφεση – ακόμη και το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει εκπονήσει μελέτη, σύμφωνα με την οποία από το 1980 ως το 2009 μόνο σε δύο περιπτώσεις, ανάμεσα σε 170 παραδείγματα από 15 προηγμένες οικονομίες, οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες έχουν οδηγήσει την οικονομία σε ανάπτυξη. Μακράν λοιπόν του να είναι το πιο κατάλληλο πρόσωπο για να «σώσει το ευρώ», κάποιοι σχολιαστές διεθνώς έχουν φτάσει να αποκαλέσουν την Άνγκελα Μέρκελ το πιο επικίνδυνο πρόσωπο της γερμανικής πολιτικής μετά τον Χίτλερ.

Το χαρακτικό είναι του Τάσσου 

Aπο το περιοδικό Νεοελληνικά γράμματα-16.11.1940 

 Το στιλέτο. (1940)  

Ένας τέτοιος χαρακτηρισμός δεν είναι όσο υπερβολικός ακούγεται στην αρχή. Το να μιλήσει κανείς για «ευρωπαϊκές αξίες» την περίοδο που διανύουμε, όπως κάνουν αφελείς και ύποπτοι σε αγαστή σύμπραξη, επιστρατεύει όλη τη διαύγεια ενός χρυσόψαρου. Η καθοριστική ευρωπαϊκή αξία αυτή τη στιγμή είναι ο γερμανικός εθνικισμός, που για μια ακόμη φορά στην Ιστορία δείχνει το φρικαλέο του πρόσωπο, και με τη βοήθεια της δικής του «μάρκας» νεοφιλελευθερισμού επιμένει να αντιλαμβάνεται την ευρωζώνη ως «ζωτικό χώρο» της Γερμανίας, την εξαθλίωση των άλλων ευρωπαϊκών λαών ως προϋπόθεση για τη γερμανική ευημερία.

Εδώ σε μας, οι μόνες προτάσεις που διαθέτουν την παραμικρή αξιοπιστία αντιμάχονται η μία την άλλη κυρίως ως προς το αν πρέπει να αμυνθούμε απέναντι σε μια Ευρώπη που ηγεμονεύεται από τον γερμανικό εθνικισμό με κύριο πλαίσιο αναφοράς τη δική μας κρατική οντότητα ή την πανευρωπαϊκή ταξική διχοτόμηση. Και οι δύο έχουν τα επιχειρήματά τους και καμία δεν υπόσχεται συνταγή επιτυχίας, υπόσχονται ωστόσο αγωνιστικότητα σε αντίθεση με την υποτέλεια. Όμως το σημαντικότερο, ίσως, είναι ότι  εκτός από αξιοπιστία, διαθέτουν και αρκετή ευφυΐα ώστε να φοβούνται συγκεκριμένα κι όχι αόριστα…

Το να φοβάται κανείς τη Γερμανία, πολλοί που μεταμφιέζουν την υποτέλεια σε «ορθολογισμό» το θεωρούν παρανοϊκό. Ο 20ός αιώνας διαφωνεί μαζί τους.

Σημείωση: Το κείμενο δημοσιεύεται στη στήλη «Τεχνηέντως», στο UNFOLLOW 09, που κυκλοφορεί στα περίπτερα ως και το Σάββατο 29/9.

 

ΠΗΓΗ: Τρίτη, 02 Οκτώβριος 2012, http://tometopo.gr/home/ideas/943-2012-10-02-07-52-07.html

* http://www.quora.com/Augustine-Zenakos

Βελούδινο διαζύγιο είναι ίσως η μόνη λύση

 

Του  Γιάννη Βαρουφάκη

 

Άλλη μια φορά, οι ηγέτες της Ευρωζώνης κατήργησαν στην πράξη τα όποια οφέλη υποσχέθηκε μια πρότερη απόφασή τους σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής.

Θυμάστε τον περασμένο Ιούνιο πως οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας και της Ισπανίας, επικουρούμενοι από τον νεο-εκλεγέντα, τότε, γάλλο Πρόεδρο, έδωσαν τον ευγενή αγώνα για να γίνει αποδεκτή η αρχή της αποσύνδεσης της κρίσης δημόσιου χρέους από την τραπεζική κρίση;

Σε πείσμα της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία φάνηκε να υποχωρεί, οι κκ. Monti, Rajoy και Hollande «πέρασαν» την απλή ιδέα της άμεσης επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από το EFSF-ESM, χωρίς την καταγραφή αυτών των κεφαλαίων στο δημόσιο χρέος των χωρών όπου εδράζουν οι εν λόγω τράπεζες. Βέβαια, για να συμβεί αυτό, έπρεπε (όπως είναι θεμιτό) η επιτήρηση των τραπεζών να φύγει από τους εθνικούς θεσμούς και να μεταφερθεί στο «κέντρο», π.χ. στην ΕΚΤ, στην EBA (European Banking Authority) και στο ίδιο το EFSF-ESM.

Τους μήνες που ακολούθησαν την σημαντική αυτή απόφαση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε μελέτη του πως μπορεί να μπει μπρος η ευρωπαϊκή επιτήρηση από το 2013 ώστε να ξεκινήσει, όσο ταχύτερα γίνεται, η εφαρμογή της απόφασης του Ιουνίου. Όμως, από τον Αύγουστο, η γερμανική κυβέρνηση εξέπεμψε (με άρθρο του Υπουργού Οικονομικών της στους Financial Times) το πρώτο κεκαλυμμένο μήνυμα, προς όποιον ήθελε να ακούσει, ότι ετοιμαζόταν για την ρεβάνς – ότι, με απλά λόγια, θα έβρισκε τρόπο να καταργήσει στην πράξη την απόφαση της Συνόδου του Ιουνίου, την οποία η κα Μέρκελ είχε αναγκαστεί να αποδεχθεί μετά την δημιουργία του μετώπου Monti-Rajoy-Hollande.

Πως θα την καταργήσει; Αρνούμενη την υπαγωγή όλων των τραπεζών της Ευρωζώνης σε καθεστώς επιτήρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση (είτε από την ΕΚΤ είτε από μια ομοσπονδιακή European Banking Authority – η οποία, έως σήμερα, παραμένει μια συνομοσπονδία άνευ ουσιαστικής ικανότητας ελέγχου και επιτήρησης των τραπεζών). Τα επιχειρήματα της γερμανικής πλευράς εμφανίζονται να έχουν μόνο τεχνικό χαρακτήρα, επικεντρωνόμενα στο κατά πόσον είναι εφικτό να ελέγχονται 6000 τράπεζες κεντρικά πριν περάσει τουλάχιστον μια πενταετία. Η ουσία όμως έγκειται αλλού: Πρώτον, και βασικότερο, η γερμανική κυβέρνηση το φυσάει και δεν κρυώνει ότι στην Σύνοδο του Ιουνίου οι «λατίνοι» συνασπίστηκαν και την ανάγκασαν να αποδεχθεί κάτι (την de facto τραπεζική ένωση στην Ευρώπη) την οποία εκείνη δεν ήθελε, ή δεν ήταν έτοιμη ακόμα να αποδεχθεί. Δεύτερον, οι γερμανικές τράπεζες δεν δέχονται επ' ουδενί τον έλεγχο από οποιονδήποτε άλλο μη-γερμανικό κρατικό θεσμό. Ο λόγος; Επειδή τρέμουν μήπως αποκαλυφθεί η κεφαλαιακή τους γύμνια (κάτι που το γερμανικό κράτος δεν πρόκειται να αποκαλύψει ποτέ.)

Για αυτούς τους δύο λόγους, η κυβέρνηση του Βερολίνου έχει βαλθεί, τις τελευταίες δύο εβδομάδες να μπλοκάρει την οποιαδήποτε κίνηση προς την κατεύθυνση του ουσιαστικού κεντρικού ελέγχου των τραπεζών της Ευρωζώνης. Δεδομένου ότι αυτός ο ουσιαστικός, κεντρικός έλεγχος των τραπεζών ήταν ο όρος που έθεσε η ίδια η Γερμανία για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Ιουνίου (σχετικά με την αποσύνδεση της τραπεζικής κρίσης από την κρίση δημόσιου χρέους – βλ. πρώτη παράγραφο), είναι ξεκάθαρο ότι η Γερμανία πασχίζει, και καταφέρνει, να αποτρέψει την Συμφωνία του Ιουνίου με αποτέλεσμα τα 100 δις ευρώ που θα χρειαστούν οι ισπανικές τράπεζες άμεσα να καταλήξουν να προστεθούν στο βουνό του ισπανικού δημόσιου χρέους, καταδικάζοντας την Ισπανία στην δική μας, ελληνική, μοίρα.

Στις αρχές Σεπτεμβρίου, θα θυμάστε ότι ο κ. Draghi, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, τάραξε τα νερά ανακοινώνοντας ότι είναι έτοιμος να δώσει εντολή απεριόριστων αγορών Ισπανικών (και Ιταλικών) ομολόγων (στη δευτερογενή αγορά) εφόσον η χώρα το ζητήσει και δεσμευτεί σε ένα «πρόγραμμα προσαρμογής», δηλαδή σε ένα Μνημόνιο-αλα-ελληνικά, το οποίο θα εποπτεύει η τρόικα (ίσως χωρίς την συμμετοχή του ΔΝΤ). Αμέσως, οι αγορές ανακουφίστηκαν και τα ισπανικά spreads υποχώρησαν. Ο λόγος είναι ότι φαντάστηκαν (λανθασμένα) πως ο συνδυασμός της Συμφωνίας του Ιουνίου (που θα ανακούφιζε πολύ το ισπανικό δημόσιο χρέος, καθώς δεν θα καταγράφοναν σε αυτό τα κεφάλαια που θα πάρουν οι τράπεζες της χώρας από το EFSF-ESM) με τις αγορές ομολόγων της ΕΚΤ θα έθεταν την Ισπανία σε ένα βιώσιμο μονοπάτι.

Είχα προειδοποιήσει (ελκύοντας τις γνωστές κατηγορίες ότι «καταστροφολογώ») πως δεν θα εξελιχθούν τόσο ομαλά τα πράγματα. (Βλ. σχετικό άρθρο στα αγγλικά σε τρία μέρη: Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ). Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι μεγάλες προσδοκίες για μια πιο ορθολογική ευρωπαϊκή αντιμετώπιση της Ισπανίας, και της Κρίσης γενικότερα, δεν είχαν λάβει υπ' όψη την βούληση της Γερμανίας να ανατρέψει αυτό τον ενάρετο συνδυασμό (Συμφωνίας Ιουνίου και νέας πολιτικής της ΕΚΤ). Σήμερα, εξελίσσεται το εξής δράμα: Όπως εξήγησα πιο πάνω, η Γερμανία παίρνει πίσω (έμμεσα πλην σαφέστατα) την υπογραφή της από την Συμφωνία του Ιουνίου που θα έβλεπε το ισπανικό δημόσιο χρέος να αποσυνδέεται από τις ζημίες των ισπανικών τραπεζών. Η ισπανική μεριά, ο κ. Rajoy, αντιδρά (με το δίκιο του) αρνούμενος να αιτηθεί την σύναψη Ισπανικού Μνημονίου (μετά τροϊκανών, περιοδικών επισκέψεων κλπ κλπ) που απαιτεί η ΕΚΤ του κ. Draghi για να αρχίσει να αγοράζει ισπανικά ομόλογα έως ότου η Ευρώπη (δηλαδή η Γερμανία εν προκειμένω) εφαρμόσει την Συμφωνία του Ιουνίου.

Πρόκειται για ένα παίγνιο υψηλότατου ρίσκου για ολόκληρη την Ευρώπη το οποίο αυτή την στιγμή επικεντρώνεται στην διελκυστίνδα μεταξύ Βερολίνου και Μαδρίτης: το Βερολίνο τραβάει το σχοινί αρνούμενο την τραπεζική ένωση (χωρίς την οποία η Ισπανία θα βουλιάξει) και η Μαδρίτη τραβάει το ίδιο σχοινί από την άλλη μεριά αρνούμενη να ενεργοποιήσει την νέα στρατηγική της ΕΚΤ στην δευτερογενή αγορά ομολόγων (χωρίς την οποία το ευρω θα διαλυθεί γρήγορα – σύμφωνα με τα λεγόμενα του Προέδρου της ΕΚΤ σε λόγο που έβγαλε στις 8 Αυγούστου).

Μια απλή διέξοδος

Εδώ και δύο χρόνια έχουν κατατεθεί πλειάδα προτάσεων για την έξοδο από την Κρίση του Ευρώ. Όλες αυτές οι προτάσεις προσκρούουν στις αντιρρήσεις της Γερμανίας. Η Συμφωνία του Ιουνίου, μαζί με την προσφάτως εξαγγελθείσα πολιτική της ΕΚΤ, αποτελούν το ελάχιστο που χρειάζεται για την μη-κατάρρευση της Ευρωζώνης. Όχι για την επίλυση της Κρίσης (καθώς η επίλυση χρειάζεται πολλά περισσότερα) αλλά για την συγκράτησή της σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Κι όμως. Είναι πλέον οφθαλμοφανές ότι η γερμανική ηγεσία ούτε αυτό το ελάχιστο δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί. (Δείτε εδώ για την απελπισμένη γνώμη του καλού γερμανού δημοσιογράφου Wolfgang Munchau για τα αίτια αυτής της άρνησης.)

Και τώρα τι; Καιρό τώρα ακούμε να μας λένε ότι η Ελλάδα πρέπει να βγει από το ευρώ. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την χώρα μας αλλά και το έναυσμα για την τελική αποδόμηση της Ευρωζώνης. (Σημ. Αν μπορούσαν να μας διώξουν κρατώντας ανέπαφη την υπόλοιπη Ευρωζώνη, θα το είχαν πράξει χωρίς δεύτερη συζήτηση σταματώντας την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μέσω του ELA). Ο λόγος είναι απλός: Μια ελλειμματική χώρα δεν θα φύγει από το ευρώ ποτέ μόνη της, καθώς γνωρίζει ότι ανακοινώνοντας την δημιουργία νέου νομίσματος, το οποίο δεν θα είναι έτοιμο για μήνες (το οποίο το δημιουργεί για να το υποτιμήσει), ουσιαστικά καλεί όλους, έλληνες και μη, να σπεύσουν στην «έξοδο», αφού ρευστοποιήσουν ό,τι περιουσιακό στοιχείο έχουν.

Μόνο τανκς στους δρόμους και κλείσιμο των συνόρων (που ισοδυναμεί με έξοδο από την ΕΕ) μπορεί να φέρει μια τέτοια ανακοίνωση (κάτι που μόνο να το πει χρειάζεται κανείς για να καταλάβει τι καταστροφή θα ήταν μια τέτοια κίνηση). Παράλληλα, αν η Ευρώπη εκπαραθυρώσει μια ελλειμματική χώρα, τότε αμέσως, την ίδια μέρα, μια σειρά από άλλες χώρες καταρρέουν διαδοχικά και αναγκάζονται να υψώσουν τείχη για να αποτρέψουν την φυγή των δικών τους κεφαλαίων στο εξωτερικό. (Είναι ο λόγος που η Γερμανία διστάζει να μας διώξει από την οικογένεια του ευρώ.)

Περιληπτικά, καμία ελλειμματική χώρα-μέλος της Ευρωζώνης ούτε θα επιλέξει να φύγει, ούτε και θα εκδιωχθεί (εφόσον ο στόχος είναι η διατήρηση της Ευρωζώνης). Όμως, το ίδιο δεν ισχύει με μια πλεονασματική χώρα. Π.χ. την… Γερμανία. Έστω ότι η Γερμανία ανακοίνωνε την έξοδό της από την Ευρωζώνη, σε μια προσπάθεια να πάψει να μοιράζεται με χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία κλπ το νόμισμά της. Τι θα συνέβαινε; Από τη μία, αντίθετα με μια υπό έξοδο ελλειμματική χώρα, ξένα κεφάλαια θα «εισέβαλαν» στις γερμανικές τράπεζες (ακόμα πιο γρήγορα από τώρα) δίνοντας στην γερμανική κυβέρνηση άπλετο χρόνο για να δημιουργήσει το νέο της μάρκο, και να εντάξει σε αυτό όποιες άλλες χώρες εκείνη κρίνει ότι θέλει υπό την ομπρέλα του νομίσματός της (π.χ. Ολλανδία, Σλοβακία, Αυστρία, ίσως και Φινλανδία, Πολωνία κλπ). Από την άλλη, θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το φάσμα της υπερτίμησης του νέου νομίσματος, όπως κάνει σήμερα η Ελβετία (που παλεύει με νύχια και με δόντια να κρατήσει την ισοτιμία φράγκου και ευρώ στα 1,2).

Μια τέτοια ιδέα, εξόδου της Γερμανίας από το ευρώ, δεν είναι κάτι το νέο. (Τον Αύγουστο του 2010 έγραφα σε αυτές τις σελίδες ότι η γερμανική ελίτ δεν είχε αποκλείσει την «απόδραση» από την Ευρωζώνη.) Αυτό που είναι νέο είναι ότι η Bundesbank, η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, ιδίως υπό τον Πρόεδρό της κ. Jens Weideman, έχει ανακυρηχθεί στον Μωυσή της Απόδρασης και την Επιστροφής στο Μάρκο. Μπορεί ακόμα να υπάρχουν ισχυρές αντιδράσεις από τους γερμανούς βιομήχανους, όμως σε σχέση με πέρσι και πρόπερσι οι φωνές που ζητούν την έξοδο της Γερμανίας από το ευρώ ενισχύονται ενώ οι φιλο-ευρωπαϊστές χάνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος της δυναμικής τους.

Παράλληλα, η υπόλοιπη Ευρωζώνη, πλην της Γαλλίας (που πάντα ονειρευόταν να βρίσκεται στην ζώνη του μάρκου, σχεδιάζοντας το ευρώ έτσι ώστε να αποτελεί την μετεμφίεση του γερμανικού νομίσματος), δεν θα έβλεπε με καθόλου κακό μάτι μια γερμανική έξοδο. Το ευρώ θα υποτιμάτο άμεσα, μειώνοντας την πραγματική αξία των χρεών της Περιφέρειας και δίνοντας μεγάλη ώθηση στις εξαγωγές προς την νέα γερμανική «ζώνη» και τον υπόλοιπο κόσμο. Επί πλέον, φανταστείτε πόσο πιο απλό θα ήταν να συμφωνηθούν μέτρα και πολιτικές σε Ευρωγκρουπ αν από αυτό έλειπαν Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία και Φινλανδία. Ο μεγάλος πληθωρισμός, για κάποια χρόνια, θα φάνταζε ως ελάχιστο αντίτιμο για την λήξη της σκοτοδίνης που σήμερα αποτελεί την πραγματικότητά μας.

Η μέση λύση

Ο λόγος που η κα Μέρκελ δεν θέλει να συμβαδίσει με την Bundesbank σε αυτόν τον αποσχιστικό δρόμο είναι διπλός. Πρώτον, επειδή μια γερμανική έξοδος θα μείωνε πολύ όχι μόνο τις εξαγωγές των γερμανικών επιχειρήσεων αλλά και την αξία των περιουσιακών στοιχείων που διαθέτουν γερμανοί πολίτες στις χώρες της Ευρωζώνης. Πράγματι, μια μείωση της αξίας του ευρώ σε σχέση με το μάρκο θα εξαφάνιζε εν μία νυκτί μεγάλο μέρος της περιουσίας εταιρειών όπως η Volkswagen (καθώς η Seat θα έχανε έως και το 40% της αξίας της), η Deutsche Telekom (της οποίας οι θυγατρικές στην Ιταλία, στην Ελλάδα κλπ θα έχαναν αντόιστοιχα μεγάλη αξία) κλπ. Δεύτερον, τα μεγάλα νομικά προβλήματα που θα επέφερε μια έξοδος της Γερμανίας από την Ευρωζώνη.

Χαρακτηριστικά, ο Wolfgang Munchau μου έλεγε πρόσφατα ότι οι συνεργάτες του βρήκαν πως η οποιαδήποτε έξοδος από το ευρώ θα σήμανε την παραβίαση χιλίων είκοσι τριών ευρωπαϊκών νόμων! Δεν θα πείραζε την Γερμανία να παραβιάσει η Ελλάδα, λόγου χάρη, τόσους νόμους (καθώς θα το χρησιμοποιούσε ως ένα ακόμα επιχείρημα ότι οι Έλληνες δεν «άξιζαν» την ιδιότητα του μέλους της Ευρωζώνης). Όμως, δεδομένης της γερμανικής προσήλωσης στους νόμους, δεν θα ήταν εύκολο για καμία γερμανική κυβέρνηση να πάρει την δύσκολη απόφαση της εξόδου. Τι θα έκανε, π.χ., με την ΕΚΤ, την κεντρική τράπεζα του ευρώ, που βρίσκεται στην Φραγκφούρτη; Θα την απέλαυνε;

Όμως, αν το καλοσκεφτούμε, δεν είναι ανάγκη η Γερμανία ούτε να παραβιάσει το ευρωπαϊκό δίκαιο ούτε και να αποσχιστεί, επίσημα, από την ΕΚΤ. Θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο που μια ελλειμματική χώρα, όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί να κάνει: να εισάγει ένα δεύτερο, παράλληλο νόμισμα για συναλλαγές με το γερμανικό δημόσιο. Αν εισήγαγε η ελληνική κυβέρνηση ένα τέτοιο παράλληλο νόμισμα, το εγχείρημα θα αποτύγχανε καθώς κανείς μας δεν θα ήθελε να το κρατά στα χέρια του, γνωρίζοντας καλά ότι θα υποτιμάτο εκθετικά κάθε λεπτό της ώρας που περνά. Όμως, ένα τέτοιο, δεύτερο, παράλληλο νόμισμα στην Γερμανία θα γινόταν ανάρπαστο – ιδίως αν το ονόμαζαν μάρκο.

Μάρκο και ευρώ θα μπορούσαν, πράγματι, να κυκλοφορούν δίπλα-δίπλα, δίνοντάς την δυνατότητα στην Γερμανία να ακολουθεί την δική της, σφικτή, νομισματική πολιτική (κάτι που θα αύξανε την ισοτιμία μάρκου-ευρώ) και, παράλληλα, στην ΕΚΤ να εφαρμόζει την δική της πολιτική. Σταδιακά, αλλά σίγουρα, οι συναλλαγές στην Γερμανία θα γίνονταν όλο και περισσότερο με μάρκα. Όταν έλληνας ή ισπανός θα στέλνει τα χρήματά του σε γερμανική τράπεζα, αυτά θα καταγράφονται ως ευρώ και θα μετατρέπονται σε μάρκα ανάλογα με την ισχύουσα την στιγμή εκείνη ισοτιμία. Ουσιαστικά, η Γερμανία τίθεται εκτός ευρώ χωρίς να αποχιστεί επισήμως από την Ευρωζώνη (π.χ. παραμένοντας ακόμα και εντός του συστήματος εσωτερικών πληρωμών της ΕΚΤ – του Target 2 – με όλο και μειούμενη παρουσία εντός του συστήματος της ΕΚΤ καθώς το ποσοστό των συναλλαγών μεταξύ γερμανικών τραπεζών και του «έξω κόσμου» μεταφέρεται στην σφαίρα του μάρκου).

Συμπέρασμα

Είναι πλέον αναμφισβήτητο γεγονός ότι η Γερμανία δεν φαίνεται διατεθειμένη να πράξει τα ελάχιστα που απαιτούνται για να σταματήσει η αποδόμηση της Ευρωζώνης. Τα περιθώρια μιας ορθολογικής συμφωνίας μεταξύ των δέκα επτά κρατών-μελών έχουν εξαφανιστεί. Το μόνο που κάνουμε τώρα είναι να διαχειριζόμαστε από κοινού μια βασανιστικά αργή δυσ-θανασία. Τώρα μάλιστα που το «κίνημα» για επιστροφή της Γερμανίας στο μάρκο έχει πλέον ηγέτη τον Πρόεδρο της κραταιάς Bundesbank, ένα «βελούδινο διαζύγιο» είναι ίσως η μόνη λύση. Κακή λύση αλλά όχι χειρότερη αυτού που βλέπουμε μπροστά μας, έτσι όπως πορευόμαστε.

Η έκδοση ενός παράλληλου γερμανικού νομίσματος (το οποίο μπορεί να είναι και, στην αρχή, μόνο ψηφιακό – και να χρησιμοποιείται π.χ.μόνο σε συναλλαγές με κάρτες ή μέσω web-banking) θα διευκόλυνε την μετάβαση σε μια Ευρωζώνη στην οποία ο ρόλος της Γερμανίας θα μειώνεται σταδιακά μεν γοργά δε. Το κλειδί μιας τέτοιας εξέλιξης όμως βρίσκεται στο Παρίσι και όχι στο Βερολίνο, καθώς οι γαλλικές ελίτ ήταν εκείνες που ήθελαν διακαώς να προσδέσουν την γαλλική αγορά εργασίας στο μάρκο. Αυτή είναι όμως μια άλλη ιστορία του Γιάνη Βαρουφάκη.

 

ΠΗΓΗ: Παρασκευή, 28 Σεπτεμβρίου 2012, http://dailynews24.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=18124:….B7

Η ΠΑΡΤΙΔΑ ΤΩΝ 31,5 ΔΙΣ. €:

Η απειλή της χρεοκοπίας λειτουργεί πολύ επιτυχημένα – αφού επιτρέπει τη θυματοποίηση των μαζών, την υποδούλωση ολόκληρων κρατών, καθώς επίσης την επιβολή ειδικών φόρων, με στόχο τη διευκόλυνση των εκάστοτε εισβολέων

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Ο κοινωνικός καπιταλισμός, η μικτή οικονομία καλύτερα, (στην οποία οι κοινωφελείς, οι στρατηγικές και οι κερδοφόρες μονοπωλιακές επιχειρήσεις ανήκουν στο κράτος, ενώ όλες οι υπόλοιπες στους ιδιώτες), σε «περιβάλλον» άμεσης δημοκρατίας, όπου οι Πολίτες συμμετέχουν μέσω δημοψηφισμάτων τόσο στις αποφάσεις, όσο και στον έλεγχο του κράτους, είναι το σύστημα που μπορεί να εγγυηθεί την καταπολέμηση της ανεργίας – όπως επίσης τη δίκαιη αναδιανομή των εισοδημάτων, την αειφόρο ανάπτυξη και την ελευθερία".

Κείμενα

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω το «σύστημα», η Ευρωζώνη δηλαδή, είναι έτσι «φτιαγμένη», ώστε να παράγει πλούτο (πλεονάσματα) για ορισμένες χώρες και φτώχεια (ελλείμματα) για κάποιες άλλες. Πρόκειται λοιπόν αναμφίβολα για μία «ελαττωματική κατασκευή», η οποία δεν είναι δυνατόν να επιβιώσει ως έχει.

Η κεντρική τράπεζα του συστήματος, η ΕΚΤ, δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά – αφού από τη μία πλευρά είναι αδύνατον να συνεχίζει να αγοράζει επισφαλή ομόλογα, έχοντας ίδια κεφάλαια μόλις 11 δις €, ενώ από την άλλη δεν γίνεται να χειρίζεται τις οικονομίες 17 διαφορετικών μεταξύ τους κρατών, με ένα και μόνο βασικό επιτόκιο.

Για παράδειγμα, απαιτείται άμεση αύξηση του βασικού επιτοκίου στη Γερμανία (μεγεθύνεται ήδη η φούσκα ακινήτων), για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση της οικονομίας της – ενώ στην Ιταλία μείωση, για να ξεφύγει από την ύφεση. Από την άλλη πλευρά, είναι θεσμοθετημένος ουσιαστικά ο αθέμιτος ανταγωνισμός εντός μίας τέτοιας νομισματικής ένωσης – αφού είναι δεδομένος όταν πρόκειται για ίσες μεταξύ τους επιχειρήσεις, οι οποίες διέπονται από διαφορετικά επιτόκια δανεισμού.   

Για να μπορέσει τώρα να επιβιώσει η Ευρωζώνη θα πρέπει, παράλληλα με την ενίσχυση της ΕΚΤ από ένα «δυναμικό» ESM με τραπεζική άδεια και κεφάλαια άνω του 1 τρις €, με ευρωομόλογα, με κοινό τραπεζικό σύστημα κλπ., να συμβούν τα παρακάτω:

(α) είτε να ενισχυθεί ο πληθωρισμός στις πλεονασματικές χώρες του Βορά (αύξηση μισθών και κατανάλωσης με προϊόντα του Νότου, έτσι ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα των ελλειμματικών ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών, καθώς επίσης της αποβιομηχανοποίησης),

(β) είτε να αυξηθεί η φορολογία στο Βορά, έτσι ώστε να μεταφέρονται οι επί πλέον «πόροι» (πλεονάσματα) στο Νότο – ουσιαστικά δηλαδή να αμοιβαιοποιηθεί το χρέος, σε συνθήκες αλληλεγγύης.

Εάν δεν συμβεί ούτε το ένα, αλλά ούτε και το άλλο, η Ευρωζώνη είναι δυστυχώς καταδικασμένη να αποτύχει – όπου, στην προκειμένη περίπτωση, θα ήταν προτιμότερη η ελεγχόμενη επιστροφή όλων των χωρών μαζί στην αφετηρία (προ ευρώ περίοδο), από την ανεξέλεγκτη κατάρρευση.

Περαιτέρω, ο Βοράς και ειδικά η Γερμανία έχει μεγαλύτερη ανάγκη σήμερα να διατηρήσει το ευρώ, από ότι ο Νότος – με την Ισπανία και την Ιταλία να έχουν πολύ καλύτερες προοπτικές εκτός ευρώ.

Η Ελλάδα, στην οποία η έκθεση της Τρόικα λέγεται ότι διαπιστώνει «τρύπα» 30 δις € (από τα 20 δις που αναφερόταν χθες και τα 10-15 δις που αποδέχεται η κυβέρνηση), είναι δυστυχώς εγκλωβισμένη στο ευρώ – ενώ ευρίσκεται πια στο έλεος των δανειστών της, με ελάχιστες πιθανότητες να ξεφύγει από το μοιραίο.

Σε κάθε περίπτωση, η πληρωμή ή μη της επόμενης δόσης, θα είναι καθοριστική για το μέλλον της – με αρκετούς να αναφέρονται στην τελική παρτίδα (poker) των 31,5 δις €, η οποία μάλλον θα ολοκληρωθεί μετά τις αμερικανικές εκλογές (ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, είμαστε ανέκαθεν εναντίον της συνέχισης του δανεισμού, προτιμώντας τις επώδυνες μεν, αλλά καθαρές, βιώσιμες λύσεις).

Τέλος, το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης χαρακτηρίζεται εύλογα ως μία βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της – με ελάχιστες πιθανότητες να μην εκραγεί, στην περίπτωση ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας κάποιων χωρών μελών ή διάλυσης της νομισματικής ένωσης.

Με δεδομένο τώρα το γεγονός ότι, η Ευρώπη αποτελεί το βασικό δανειστή των αναπτυσσομένων κρατών, η απειλή αυτή δεν είναι καθόλου αμελητέα για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η σκανδαλώδης λεηλασία

Η μετοχή του ΤΤ (σχεδιάζεται να ιδιωτικοποιηθεί άμεσα), κατέρρευσε μετά την ανακοίνωση του υπουργού οικονομικών – σύμφωνα με την οποία η πλέον ασφαλής κάποτε τράπεζα (μεγάλη καταθετική βάση, ελάχιστες επισφάλειες), δεν είναι πια βιώσιμη. Η κυβέρνηση βέβαια δεν ανέφερε ότι, οι δυσκολίες του ΤΤ οφείλονται στο «φόρτωμα» του με ομόλογα του δημοσίου, λίγο πριν από το «κούρεμα» τους.

Η μετοχή του ΟΠΑΠ (πέρυσι περί τα 14 €, σήμερα 3,90 €) ευρίσκεται επίσης σε ελεύθερη πτώση – με αποτέλεσμα, η προγραμματισμένη «εκποίηση» του 29% να υπολογίζεται στην τιμή των 3-4 € ανά μετοχή (όταν η αμερικανική Fernbank ανέφερε ότι, υπό προϋποθέσεις, η αξία του ΟΠΑΠ θα μπορούσε να ανέλθει στα 47 δις €, από μόλις 1,26 δις € σήμερα).

Η τοποθέτηση δε ότι, το κράτος θα εισπράττει φόρο επί των κερδών του οργανισμού, από τους ιδιώτες που θα το αγοράσουν, είναι μάλλον «απατηλή» – αφού οι πολυεθνικές πολύ σπάνια εμφανίζουν κέρδη στους ισολογισμούς τους, φοροδιαφεύγοντας νόμιμα.

Στα πλαίσια αυτά, σε συνδυασμό με τα νέα μέτρα λιτότητας (11,8 δις €), θεωρούμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε τον επίλογο από ένα παλαιότερο κείμενο μας (Η λεηλασία της Τουρκίας), σχετικό με τις μεθόδους των εισβολέων:

"Με κριτήριο την τραυματική εμπειρία της Τουρκίας, συμπεραίνεται χωρίς καμία αμφιβολία ότι, η προσέγγιση του μονοπωλιακού καπιταλισμού στην επίλυση των προβλημάτων χρέους, συνίσταται στη «μετακύλιση» ολόκληρου του κοινωνικού κόστους στα ασθενή εισοδηματικά στρώματα – επειδή αυτά αποτελούν την συντριπτική, αλλά και αδύναμη πλειοψηφία.

Επίσης συμπεραίνεται πως η σχέση μίας χώρας με το ΔΝΤ δεν είναι σε καμία περίπτωση χρονικά περιορισμένη – ενώ δεν λύνει κανένα από τα πραγματικά προβλήματα της Οικονομίας της. Τέλος ότι, η αλλαγή της εκάστοτε κυβέρνησης, του «τρέχοντος» κόμματος εξουσίας καλύτερα, δεν σημαίνει ουσιαστικά τίποτα για τους συνδίκους του διαβόλου – αντίθετα, έχει μάλλον προϋπολογισθεί, με την υφιστάμενη κυβέρνηση να θεωρείται «νομοτελειακά αναλώσιμη».

Στο παράδειγμα της Τουρκίας, η νέα κυβέρνηση και όχι η παλαιά, ήταν αυτή που αφενός μεν «διεύρυνε» την εξαθλίωση των Πολιτών της, αφετέρου ξεπούλησε σχεδόν το σύνολο της δημόσιας περιουσίας – παραμένοντας σταθερά «υποτελής» του Καρτέλ και των τοκογλύφων, χωρίς παραδόξως να διακινδυνεύει την εκλογική της δύναμη. Φυσικά το ξεπούλημα έγινε «έντεχνα», αφού ακολούθησε 2-3 έτη μετά την εκλογική της νίκη και τη σταθεροποίηση της στην εξουσία".

Κλείνοντας έχουμε την άποψη πως η Ελλάδα αποτελεί ένα πραγματικό El Dorado – αφού οι ευκαιρίες εξαγοράς των περιουσιακών της στοιχείων από τους κερδοσκόπους, σε τιμές ευκαιρίας (τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις υπολογιζόταν στα 50 δις €, ενώ σήμερα περιορίσθηκαν στα 15 δις € !), είναι πάρα πού μεγάλες.

Από την άλλη πλευρά, οι υγιείς αντιδράσεις των Ελλήνων απέναντι στους εισβολείς μειώνονται συνεχώς, με τη μέθοδο του βομβαρδισμού τους με προβλήματα επιβίωσης – τα οποία δεν τους αφήνουν καθόλου χρόνο ή/και διάθεση, για να ασχοληθούν με το μέλλον της πατρίδας τους και των παιδιών τους.

Ευρώ ή δραχμή;

Ερώτηση: Υπάρχουν αξιόλογοι οικονομολόγοι, οι οποίοι υποστηρίζουν την επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή. Εσείς όμως γράφετε ότι, "η παραμονή της χώρας μας στην Ευρωζώνη, σε καθεστώς προτεκτοράτου, δεν είναι ότι καλύτερο θα επιθυμούσε κανείς – η έξοδος της όμως θα οδηγούσε δυστυχώς σε μία τεράστια οικονομική, κοινωνική, ενδεχομένως και γεωπολιτική τραγωδία". Τι να πιστέψω εγώ και τι να κάνω;

Απάντηση: Σε γενικές γραμμές (υπάρχουν αρκετές αναλύσεις μας), όλοι όσοι τάσσονται υπέρ της δραχμής, συνδέουν την τοποθέτηση τους με την άρνηση πληρωμής του εξωτερικού δημοσίου χρέους, καθώς επίσης με την ταυτόχρονη μετατροπή του ιδιωτικού χρέους σε δραχμές – έτσι ώστε να μην υποστούν και τα δύο τις συνέπειες μίας πιθανότατης υποτίμησης της τάξης του 50-70%, η οποία θα οδηγούσε τόσο το δημόσιο, όσο και αρκετούς ιδιώτες (ειδικά τις τράπεζες) στη χρεοκοπία (αφού θα αύξανε ανάλογα τα χρέη).

Κατά την υποκειμενική μας όμως άποψη, κάτι τέτοιο είναι εντελώς ουτοπικό – αφού αφενός μεν οι δανειστές μας δεν θα δεχόταν τη μονομερή διαγραφή των απαιτήσεων τους, αφετέρου δεν έχουμε πια τη δυνατότητα μετατροπής του εξωτερικού χρέους σε δραχμές (μετά την εγκληματική συμφωνία του Οκτώβρη του 2011 – PSI). Εκτός αυτού, η μετατροπή του ιδιωτικού χρέους σε δραχμές, θα οδηγούσε στη χρεοκοπία τις ελληνικές τράπεζες (οι οποίες ήταν σχετικά υγιείς πριν το PSI), πολλές επιχειρήσεις και γενικότερα όλους τους εγχώριους δανειστές.

Εάν φυσικά είχαμε μία κυβέρνηση, η οποία θα μπορούσε να "πουλήσει" την έξοδο μας (πληρώσαμε πολύ ακριβά το ευρώ, με την αποβιομηχανοποίηση κλπ., οπότε αποτελεί σημαντικότατο περιουσιακό μας στοιχείο, το οποίο θα είμαστε ανόητοι εάν χαρίζαμε), θα υπήρχαν ίσως κάποιες ελπίδες περιορισμού της καταστροφής. Στη συνέχεια όμως, η ανάγκη ύπαρξης συναλλάγματος για την πληρωμή των εισαγωγών μας, δεν θα ήταν καθόλου εύκολο πρόβλημα στην επίλυση του.

Ολοκληρώνοντας, δεν πρέπει να περιορίζει κανείς τις συνέπειες μόνο στο οικονομικό σκέλος, αφού υπάρχει επί πλέον το κοινωνικό, καθώς επίσης το γεωπολιτικό. Ειδικότερα, η έξοδος μίας χώρας από την Ευρωζώνη προϋποθέτει την έξοδο της από την ΕΕ – όπου εμείς έχουμε την άποψη ότι, καμία χώρα σήμερα δεν μπορεί να επιζήσει μόνη της, έχοντας απέναντι της μία Ενωμένη Ευρώπη, τις Η.Π.Α., την Κίνα κλπ. Πόσο μάλλον όταν ευρίσκεται σε μία περιοχή υψηλού κινδύνου, συνορεύοντας με εξαιρετικά προβληματικά κράτη.

Συμβατικός και οικονομικός πόλεμος

Σε έναν συμβατικό πόλεμο, υπάρχει η δυνατότητα άμυνας μίας χώρας από το στρατό της – ο οποίος έχει ορκιστεί στο σύνταγμα να προστατεύει την πατρίδα του, με κάθε θυσία.

Σε έναν οικονομικό πόλεμο όμως ο στρατός, όπως φαίνεται, είναι εντελώς ανίσχυρος και δεν μπορεί να προστατέψει την πατρίδα του από τη λεηλασία και την υποδούλωση – υπακούοντας, ως οφείλει, στις προσταγές του συντάγματος.

Πρόκειται λοιπόν για ένα ακόμη πλεονέκτημα της εισβολής σε μία χώρα, με τη βοήθεια των οικονομικών όπλων – φυσικά με την ταυτόχρονη άσκηση «ωμής» ψυχολογικής βίας, η οποία οδηγεί αρκετούς πολίτες στα άκρα. Όμως, μέχρι πότε οι πολίτες ενός έθνους θα επιλέγουν την αυτοκτονία, αντί της εξέγερσης;

Αυτοκρατορίες

Οι μεγάλες αυτοκρατορίες σπάνια καταστρέφονται από εξωτερικές επιθέσεις – συνήθως καταρρέουν «υπό το βάρος» των εσωτερικών αντιθέσεων και διαφωνιών, οι οποίες σήμερα απειλούν την Ευρωζώνη.

Η διαχείριση της υπερχρέωσης ήταν ανέκαθεν μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της Πολιτικής. Στην αρχαιότητα, η συνήθως σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ δανειστών και οφειλετών, κατέληγε σε βίαιες συγκρούσεις και σε πολέμους – επειδή η εναλλακτική δυνατότητα, για την απαλλαγή από τα χρέη, ήταν η Δουλεία.

Στη σημερινή Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο πλανήτη, η επίλυση ανάλογων προβλημάτων επιχειρείται μεν πιο «πολιτισμένα», με οικονομικούς όρους δηλαδή, αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: η προσπάθεια υποδούλωσης ή/και λεηλασίας των οφειλετών από τους δανειστές.

Η τιμή της δειλίας

Η Ιστορία είναι γεμάτη από προδοσίες, από προδότες, από εκβιαστές, από εκβιαζομένους, καθώς επίσης από δειλούς λαούς – οι οποίοι προτιμούν την υποδούλωση, από την επώδυνη εξέγερση εναντίον αυτών που επιβουλεύονται την Ελευθερία και τη Δημοκρατία στη χώρα τους.

Στα πλαίσια αυτά, με στόχο την δημιουργία σύγχρονων σκλάβων, άβουλων, φθηνών υπηρετών της παγκόσμιας και τοπικής ελίτ, η απειλή της χρεοκοπίας λειτουργεί πάρα πολύ επιτυχημένα – αφού επιτρέπει τη θυματοποίηση των μαζών, την υποδούλωση ολόκληρων κρατών, καθώς επίσης την επιβολή ειδικών φόρων και «κυρώσεων» κάθε είδους, με στόχο τη διευκόλυνση των εκάστοτε εισβολέων.

Η τιμή της δειλίας είναι προφανώς η λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, η καταστροφή της μεσαίας τάξης, στην οποία στηρίζεται η Δημοκρατία, καθώς επίσης η μετατροπή της χώρας σε επίσημο προτεκτοράτο.

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 25. Σεπτεμβρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2701.aspx

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

Η Ευρώπη αποκαλείται γηραιά ήπειρος από τους κατοίκους της. Γιατί άραγε; Είναι διάχυτη η αντίληψη ότι ονομάστηκε έτσι λόγω της αρχαιότητας του πολιτισμού της. Όμως στη Μέση Ανατολή υπήρξαν κοιτίδες πολιτισμών κατά πολύ αρχαιοτέρων από τους άλλους που αναπτύχθηκαν επί ευρωπαϊκού εδάφους. Στο νοτιοανατολικό άκρο της ηπείρου ένας μικρός πληθυσμιακά λαός, οι Έλληνες, μεγαλούργησαν επί αιώνες.

Αυτοί όχι μόνο έδωσαν όνομα στην ήπειρο, αλλά και τον πολιτισμό, κληρονόμοι του οποίου καυχώνται κατά καιρούς ότι είναι σήμερα οι κάτοικοι των βορειοδυτικών τμημάτων της ηπείρου. Οι λαοί όμως των χωρών αυτών είναι επήλυδες στην ήπειρο και ήσαν τόσο βάρβαροι ακόμη και μετά την πρώτη μετά Χριστόν χιλιετία, ώστε όταν κατάφεραν να αλώσουν την Κωνσταντινούπολη (1204 μ,Χ.) τα πλούσια λάφυρα δεν τα είδαν ως έργα τέχνης αλλά ως πολύτιμα μέταλλα, γι' αυτό τα μετέφεραν απ' ευθείας στα χυτήρια. Διασώθηκαν μόνο όσα έπεσαν στα χέρια των Βενετών, γηγενών στην ήπειρο. Τελικά δεν είναι οι οικονομικά ισχυροί λαοί της Δύσης ούτε καν κληρονόμοι του πολιτισμού μας, αφού κατά καιρούς επιχειρούν να νοθεύσουν την ευρωπαϊκή ιστορία λαμβάνοντας ως χρονική αφετηρία της δικής τους Ευρώπης την ίδρυση του βασιλείου των Φράγκων από τον Καρλομάγνο.

Την εισαγωγή έκρινα απαραίτητη, για να καυτηριάσω την άκρως συμπλεγματική φράση των γραικύλων «να γίνουμε επί τέλους και εμείς Ευρωπαίοι»! Οι γραικύλοι είναι το όνειδος του νέου ελληνισμού. Ο όρος δεν είναι ελληνικός. Τον χρησιμοποίησαν πρώτοι οι Ρωμαίοι, για να χαρακτηρίσουν κατά τρόπο υποτιμητικό τους προγόνους μας. Και δεν είχαν πολύ άδικο, αν κρίνουμε από τη βαθειά παρακμή, στην οποία τους βρήκαν και γι' αυτό και πολύ εύκολα τους κατέκτησαν. Γραικύλοι του νέου ελληνισμού είναι εκείνοι που, από την τουρκοκρατία ακόμη έχοντας σπουδάσει στην Εσπερία και επηρεαστεί από το δυτικό πνεύμα, επέστρεψαν στην πατρίδα μας με μοναδικό σκοπό να ανατρέψουν πίστη, φιλοπατρία, παραδόσεις, ήθη και έθιμα και να επιβάλουν στη θέση τους όλα όσα επικρατούσαν στη Δύση. Οι γραικύλοι απετέλεσαν την «πέμπτη φάλαγγα» των εκάστοτε ισχυρών της μεταφεουδαλικής αποικιοκρατικής Ευρώπης. Στελέχωσαν την πολιτική εξουσία και τη διοίκηση, ανέλαβαν «διαφωτιστικό» ρόλο στην εκπαίδευση και στη διανόηση. Άκρως αντιπαθής υπήρξε γι' αυτούς ο όρος Ρωμιός, ο οποίος παρέπεμπε στη μισητή για τους δυτικούς αλλά και τους γραικύλους Ρωμαίικη αυτοκρατορία, τη Ρωμανία, την οποία οι επιταχύναντες την κατάρρευσή της δυτικοί απεκάλεσαν Βυζάντιο.

Οι γραικύλοι διαχρονικά είχαν έκδηλη την αντιπάθεια προς την Εκκλησία, την οποία συκοφάντησαν και συκοφαντούν ασύστολα.  Κατά τον Παπαδιαμάντη ο «Γραικύλος της σήμερον» είναι αυτός, «όστις θέλει να κάμη δημοσία τον άθεον ή τον κοσμοπολίτην» και «ομοιάζει με νάνον ανορθούμενον επ' άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάση εις ύψος και φανή και αυτός γίγας».  Άθεος ο Ευρωπαίος; (ο δυτικός είναι για τον γραικύλο ο γνήσιος Ευρωπαίος) Άθεος και ο γραικύλος! Άπατρις ο Ευρωπαίος; Άπατρις και ο γραικύλος! Πουλάει χάντρες και καθρεφτάκια ο Ευρωπαίος στους ιθαγενείς με αντάλλαγμα χρυσάφι και πολύτιμες πέτρες; Πουλάει και ο γραικύλος στους «καθυστερημένους» ομοεθνείς του ιδέες, οράματα, ιδανικά κάλπικα, με αντάλλαγμα την εξουσία, την αναγνώριση, την καταξίωση. Είναι κατά κανόνα ο γραικύλος ένα πελώριο μηδενικό, που αναζητεί την αξία με την προσθήκη μονάδος από τους ξένους υποστηρικτές του.

Το έργο πάντως οι γραικύλοι φαίνεται να το έφεραν εις πέρας. Ο νέος ελληνισμός ανερμάτιστος πλέον διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο κατά τη μακραίωνη ιστορία του. Μεγαλύτερο απ' εκείνον που διέτρεξε κατά τις δύο προηγηθείσες περιόδους παρακμής, που τον οδήγησαν σε υποταγή στους Ρωμαίους και στους Οθωμανούς Τούρκους. Πέταξε τα πάντα και κράτησε τα καθρεφτάκια και τις χάντρες των ψεύτικων ιδεωδών, τα οποία κατέρρευσαν μαζί με τις ιδεολογίες κατά τα τέλη του 20^ου αιώνα. Περάσαμε, όπως υποστηρίζουν αρκετοί διανοητές στην μεταϊδεολογική εποχή. Ελευθερία μας είναι η διάθεση χάρης του νέου καίσαρα, που ακούει στο όνομα «αγορά»! Είναι το προσωπείο των αδιστάκτων για κέρδη οικονομικά ισχυρών. Δημοκρατία μας η δυνατότητα εκλογής των προεπιλεγμένων ηγετών μας! Ειρήνη, η προετοιμασία για τον επόμενο πόλεμο για τα συμφέροντα των ισχυρών. Έχοντας απεμπολήσει την παράδοσή μας αφανίσαμε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις στο κυνήγι του ατομικού συμφέροντος, διαλύουμε την οικογένεια, όπως την είχαν διαλύσει από δεκαετίες τα πρότυπά μας, και ρέπουμε, δούλοι του ευδαιμονισμού, προς την αυτοκαταστροφή μέσω της κατάχρησης ουσιών και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς προς υπέρβαση του υπαρξιακού κενού, που μας συνοδεύει από τότε που «απελευθερωθήκαμε»!

Όπου οι ισχυροί σπέρνουν τον πόλεμο, εκεί και εμείς «σύμμαχοί» τους, «ισότιμοι» εταίροι στη «σταυροφορία» υπέρ της «ειρήνης». Και καθώς το κυρίαρχο ιδεολόγημα των ισχυρών διαχρονικά είναι το «διαίρει και βασίλευε», κατάφεραν να κρατούν διχασμένο τον λαό μας, όλους γενικά τους αδύναμους λαούς θύματα, ώστε να μην είναι εφικτή η εθνική συμφιλίωση και η από κοινού πορεία προς την προκοπή. Άλλωστε για ποια εθνική συμφιλίωση γράφω, όταν το έθνος είναι απόβλητο από τη νέα τάξη πραγμάτων, την οποία άλλοι υποστηρίζουν ένθερμα και άλλοι στηρίζουν εν τη αφελεία τους;

Οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού φαίνεται να εξωθούν τη γηραιά ήπειρο στα ιστορικά έσχατά της! Ο ευδαιμονισμός έχει επιφέρει αθεράπευτα δημογραφικά πλήγματα, καθώς τα ιδεώδη της ψεύτικης ελευθερίας είναι εχθρικά προς τη ζωή. Από την άλλη οι πόλεμοι συμφερόντων εξωθούν κύματα αποκλήρων της Αφρικής και της Ασίας σε μετανάστευση προς την ήπειρο της, όπως πιστεύουν, ευμάρειας. Και πρέπει να ομολογήσουμε ότι ακόμη και όταν οι απόκληροι στοιβάζονται ανά είκοσι σε ένα δωμάτιο στη χώρα που τους φιλοξενεί, περνούν καλύτερα απ' ότι στις χώρες τους. Επιβιώνουν. Και με την πάροδο του χρόνου αντιλαμβάνονται ότι η γηραιά ήπειρος δεν είναι μόνο δημογραφικά γηρασμένη, αλλά και ηθικά σάπια! Και αυτοί, μουσουλμάνοι στην πλειονότητά τους, διεκδικούν δικαιώματα, τα οποία εκχωρούν οι ηθικά σάπιοι και στην υπηρεσία της νέας τάξης ηγέτες.

Για τους πολίτες που εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τις δημογραφικές και λοιπές εξελίξεις εμφανίζονται ως σωτήρες οι επαγγελλόμενοι την εθνική καθαρότητα, η οποία ηχητικά δεν διαφέρει και πολύ από την εθνοκάθαρση. Ποιες οι πιθανές εξελίξεις στην Ευρώπη με δεδομένο ότι η οικονομική κρίση θα βαθαίνει και θα πλήττει ολοένα και ευρύτερα στρώματα πληθυσμού σε κάθε χώρα;

Πρώτη: Η συνέχιση της άφρονος πολιτικής στην οικονομία, με τη θεοποίηση των «αγορών», και της διάδοσης του ιδεολογήματος περί πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Τότε οι γηγενείς θα σβήσουν ήρεμα αφομοιούμενοι από τους πολυπληθέστερους μετανάστες, οι οποίοι δεν έχουν «γραικύλους». Θα αφομοιωθούν, επειδή δεν γεννούν, επειδή ρέπουν προς την πάσης φύσεως διαστροφή περί την γεννετήσια σφαίρα, την οποία διαστροφή προβάλλουν πλέον με καύχηση «συντηρητικοί» και «προοδευτικοί»! Θα αφομοιωθούν μέσω των μικτών γάμων, στους οποίους ήδη εμφανίζεται συντριπτική η ισχύς του Ισλάμ έναντι του χριστιανισμού των αδιαφόρων ή αθέων!

Δεύτερη: Η έξαρση και αναζωπύρωση του φασισμού, του οποίου μήτρα υπήρξε η Ευρώπη (η δυτική, για να μη παρεξηγηθώ). Τότε ο μετανάστης θα καταστεί στόχος και αποδιοπομπαίος τράγος με συνέπειες, για όλους, που δεν θέλω να σκέπτομαι. Τρίτη: Δεν βλέπω.

Έλληνα, αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχουν πολύ σοβαρότερα θέματα απ' αυτά, στα οποία θέλουν να εγκλωβίσουν τη σκέψη σου;

                                                                                   

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ», 23-9-2012