Κύπρος: Η ανατομία μιας αποσταθεροποίησης

 

Του Γιάννη Βαρουφάκη

 

Το Eurogroup, με την πρόσφατη απόφασή του για την Κύπρο, απεδείχθη άλλη μια φορά όχι μόνο ανίκανο να δημιουργήσει αναχώματα στο διάβα της ευρωζωνικής Κρίσης, αλλά και ιδιαίτερα αποτελεσματικό στο να υπηρετεί τις αγριότερες των διαθέσεών της.

Η ιδέα και μόνο ότι σκέφτηκαν να διαφυλάξουν τη σταθερότητα στην Ιταλία ή την Ισπανία, παραβιάζοντας σε μια άλλη ελλειμματική χώρα της Ευρωζώνης το συμβόλαιο κράτους-καταθετών (για δημόσια διασφάλιση των καταθέσεων έως τις 100 χιλιάδες ευρώ, ένα όριο που εισήχθη για να αποφευχθούν οι επιδρομές πανικόβλητων καταθετών στις τράπεζες) αποτελεί ύβρη απέναντι στον κοινό νου. Ακόμα κι αν την τελευταία στιγμή πάρουν πίσω την αρχική τους απόφαση, να κατασχέσουν μέρος ακόμα και των μικρών καταθέσεων, η ζημιά έχει γίνει. Καθώς η απόφαση αυτή θα «κυνηγά» την Ευρώπη και τους ηγέτες της για καιρό πολύ, αξίζει η ανατομία της.

1. Τι επιλογές είχαν;

Η Κρίση της Ευρωζώνης αφορά ζεύγη κρατών και των τραπεζικών τους συστημάτων που, μετά από το Κραχ του 2008, στερούμενα μιας Κεντρικής Τράπεζας στον ρόλο της «οπισθοφυλακής» άρχισαν (ως ζεύγη) να πτωχεύουν το ένα μετά το άλλο. Αρχής γενομένης από την Ελλάδα, η Κύπρος είναι το πέμπτο ζεύγος κράτους-τραπεζών που καταρρέει επισήμως. Σε δύο από αυτές τις περιπτώσεις τα κράτη «έπεσαν» πρώτα, συμπαρασύροντας τις τράπεζες, ενώ στις τρεις άλλες περιπτώσεις (Ιρλανδία, Ισπανία και Κύπρος) οι τράπεζες «φούνταραν» και παρέσυραν τα κράτη στον βυθό της πτώχευσης. Εν τέλει, δεν έχει μεγάλη σημασία ποιο από τα δύο μέρη του ζεύγους γλίστρησε πρώτο (το κράτος ή οι τράπεζες). Σημασία έχει ότι όταν είτε ένα κράτος είτε ένα εθνικό τραπεζικό σύστημα καταρρεύσει (εντός της Ευρωζώνης), τότε και τα δύο μέρη του ζεύγους κατευθύνονται, με μαθηματική ακρίβεια, στον βυθό.

Τη στιγμή της κατάρρευσης ενός τέτοιου ζεύγους, ανεξάρτητα από τα αίτιά της, το Eurogroup, είχε και έχει πέντε εναλλακτικές:

(1) Να μεταφερθούν οι ζημίες (κράτους-τραπεζών) εξ ολοκλήρου στους φορολογούμενους των πλεονασματικών χωρών μέσα από μία διαδικασία εξόντωσης των φορολογούμενων (και ιδίως των μικρομεσαίων) των πτωχευμένων χωρών οι οποίοι φορτώνονται επισήμως τεράστια δάνεια τα οποία η κοινωνική τους οικονομία (ιδίως υπό καθεστώς ακραίας λιτότητας) δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει ποτέ (με αποτέλεσμα τη μόνιμη ύφεση και τη διόγκωση του ποσοστού χρέους).

(2) Να μεταφερθούν οι ζημίες (κράτους-τραπεζών) εξ ολοκλήρου στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπό όρους εξόντωσης των φορολογούμενων (και ιδίως των μικρομεσαίων) των πτωχευμένων χωρών οι οποίοι φορτώνονται επισήμως τεράστια δάνεια τα οποία η κοινωνική τους οικονομία δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει ποτέ (με αποτέλεσμα τη μόνιμη ύφεση).

(3) Να κουρευθούν οι πιστωτές των κρατών και/ή των τραπεζών που πτώχευσαν.

(4) Να κουρευθούν οι τραπεζικές καταθέσεις.

(5) Μια συνολική λύση που δεν αφορά μόνο το συγκεκριμένο ζεύγος, αλλά που χτυπάει την Κρίση στη ρίζα της σε όλα τα κράτη-μέλη ταυτόχρονα (π.χ. με έναν τέτοιο τρόπο)

Στην περίπτωση Ελλάδας και Πορτογαλίας, η ΕΕ επέλεξε την πρώτη εναλλακτική. Στην περίπτωση της  Ιρλανδίας και της Ισπανίας, επιλέχθηκε ένας συνδυασμός των εναλλακτικών (1) και (2) ενώ η Ιταλία, προς το παρόν, βρίσκεται εγκλωβισμένη αποκλειστικά στην εναλλακτική (2). Η εναλλακτική (3) χρησιμοποιήθηκε για την Ελλάδα μετά από δύο χρόνια άρνησης ότι απαιτείται κι όταν ήταν πολύ αργά καθώς η επιλεγμένη εναλλακτική (1) είχε ήδη μειώσει τόσο πολύ το ΑΕΠ και την δυναμική της χώρας που το κούρεμα (το PSI) ήταν, τελικά, ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη (καθώς έγινε αφού ένα τεράστιο μέρος των χρεών είχε ήδη μεταφερθεί στις πλάτες των βόρειων φορολογούμενων και της ΕΚΤ). Τώρα, στην περίπτωση της Κύπρου, ήρθε φαίνεται η ώρα να δοκιμάσουν την εναλλακτική (4) ή όπως έγραψαν οι Financial Times (Alphaville) «Μια ανόητη ιδέα της οποίας ήρθε η ώρα». Την μόνη εναλλακτική που δεν δοκιμάζουν είναι η μόνη που θα απέδιδε: την εναλλακτική (5), δηλαδή την  συνολική λύση που παύει να προσποιείται ότι η κάθε χώρα είναι ιδιαίτερη περίπτωση – αλλά αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Ας μελετήσουμε τώρα τι ακριβώς αποφάσισαν για την Κύπρο. 

2. Το κούρεμα καταθέσεων: η ηθική διάσταση

Ο λόγος που στην περίπτωση της Κύπρου δεν εφαρμόστηκε ο γνωστός συνδυασμός των εναλλακτικών (1) και (2) είναι διττός: Πρώτον, οι Γερμανοί ψηφοφόροι, τελικά, κατανόησαν αυτό που οι ηγέτες τους τους έκρυβαν για τρία χρόνια – δηλαδή, ότι τα δάνεια προς τις χώρες μας δεν ήταν μια πράξη αλληλεγγύης προς τους χειμαζόμενους λαούς της Περιφέρειας, αλλά μια κυνική προσπάθεια να μεταφερθούν ζημίες από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του Βορρά στις πλάτες των βορείων φορολογούμενων. Έτσι, η εναλλακτική (1) έχασε έδαφος στην περίπτωση της Κύπρου. Δεύτερον, το SPD επέλεξε ως κεντρική αντιπολιτευτική του πολιτική, την εναντίωσή του στη διάσωση τραπεζών είτε μέσω της ΕΚΤ είτε μέσω του ESM. Πάει, λοιπόν, και η εναλλακτική (2), καθώς η κα Μέρκελ δεν είναι διατεθειμένη να προσφέρει στην αντιπολίτευση πεδίο λαμπρής δόξας. Όσο για την εναλλακτική (3), αυτή την απέρριψαν εκ προοιμίου, σκεπτόμενοι ότι ένα κούρεμα κρατικών ομολόγων (το τρίτο μετά το PSI και την «επαναγορά» ελληνικού δημόσιου χρέους του περασμένου Δεκεμβρίου) θα ήταν ό,τι χειρότερο σε μια εποχή που οι αγορές ομολόγων (και τα spreads της Ιταλίας) έχουν ησυχάσει. Έτσι, λοιπόν, κατέληξαν στην εναλλακτική (4).

Πολλοί ίσως ξαφνιαστείτε που θα πω ότι συμφωνώ με την αρχή του κουρέματος των καταθέσων για τις κυπριακές τράπεζες, όσο επίπονο και να είναι, εφόσον: (α) αφορά τράπεζες που πτώχευσαν από βλακεία τους, και (β) δεν καταστρατηγεί το συμβόλαιο πολίτη-κράτους για την εξασφάλιση των καταθέσεων κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ. Για να το πω απλά, σε καμία χώρα του κόσμου το κράτος δεν ασφαλίζει όλες τις καταθέσεις, ανεξάρτητα από το ύψος τους. Στις χώρες της Ευρωζώνης, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, για να μην τρέξουν όλοι στις τράπεζες να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, τα περισσότερα κράτη-μέλη (της Κύπρου συμπεριλαμβανομένης) αύξησαν τα ποσά καταθέσεων που εγγυώνται στις 100 χιλιάδες ευρώ. Αυτό ήταν το συμβόλαιο κράτους-πολίτη. Η λογική της μερικής ασφάλισης (που ξεκίνησε το 1932 από την κυβέρνηση Roousevelt στις ΗΠΑ) είναι απλή: Το κράτος ασφαλίζει ένα ποσό που καλύπτει τις καταθέσεις της πλειοψηφίας των πολιτών του, αλλά αφήνει ένα μέρος ανασφάλιστο ώστε οι μεγαλοκαταθέτες να «ελέγχουν» τους ιδιώτες τραπεζίτες για να μην τζογάρουν ανενόχλητοι οι τελευταίοι με τα χρήματα άλλων και τις πλάτες των φορολογούμενων.

Στην περίπτωση της Κύπρου, οι τράπεζες πτώχευσαν λόγω εγκληματικά ανόητων επιχειρηματικών κινήσεων (π.χ. έδωσαν δάνεια 8 φορές το ΑΕΠ της χώρας). Σε μια πραγματικά ελεύθερη οικονομία, θα έπρεπε να κλείσουν, το κράτος να κατασχέσει ό,τι περιουσιακό στοιχείο έχουν, και να αποζημιωθούν οι καταθέτες (από το κράτος) για ποσά έως και 100 χιλιάδες ανά λογαριασμό ή ανά αποταμιευτή. Αυτό ήταν το συμβόλαιο μεταξύ κράτους και πολίτη.

Βέβαια η κυβέρνηση κρίνει, ορθώς, ότι το κλείσιμο των τραπεζών θα ήταν καταστροφικό και, αντί να δανειστεί όλο το ποσό (τα 17 δισ.) που θα χρειαζόταν για να μη χάσει κανείς καταθέτης ούτε ένα ευρώ, θα απαιτήσει από τους καταθέτες ένα μέρος των χρημάτων. Αυτό θα ήταν καθόλα θεμιτό αν το κράτος τηρούσε στο ακέραιο το συμβόλαιό του με τον πολίτη-καταθέτη: δηλαδή, κανείς Κύπριος πολίτης (ή πολίτης της Ε.Ε.) με καταθέσεις έως 100 χιλιάδες, να μη χάσει ούτε ένα ευρώ. Από εκεί και πέρα, πάνω από τις 100 χιλιάδες, το κυπριακό Δημόσιο δεν έχει καμία υποχρέωση να υποχρεώσει τον Κύπριο μικρομεσαίο φορολογούμενο να χρεωθεί αβάστακτα ποσά για να αποζημιώσει (α) όσους καταθέτες έχουν καταθέσεις πάνω από 100 χιλιάδες ή (β) καταθέτες χωρών εκτός Ε.Ε. που δεν έχουν κανένα ασφαλιστικό συμβόλαιο με το κυπριακό κράτος.

Από ηθικής και νομικής λοιπόν πλευράς, η κυβέρνηση Αναστασιάδη είχε κάθε δικαίωμα να κουρέψει τις καταθέσεις άνω των 100 χιλιάδων ευρώ. Κατ' εμέ, είχε μάλιστα υποχρέωση να το πράξει καθώς η εναλλακτική θα ήταν να «φεσώσει» τους πιο αδύναμους πολίτες με ακόμα 5 ή 6 δισ. δανείων τα οποία, αφού οι καταθέσεις των πλουσίων (ιδίως ξένων) έφευγαν για Γερμανία ή Cayman Islands μεριά, ο κυπριακός λαός δεν θα μπορούσε να ξεπληρώσει ποτέ. Όσο για το επιχείρημα ότι οι καταθέσεις είναι ιερές, ανεξάρτητα ύψους, θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω: Γιατί είναι πιο ιερές οι καταθέσεις των 3 και 5 εκατομμυρίων από τα φάρμακα του καρκινοπαθή ή τα επιδόματα ανεργίας του νέου άνεργου που θα κουρευθούν, ώστε να εκταμιευτούν ψήγματα αυτών των 3 και 5 εκατομμυρίων υπέρ κάποιων κυρίων που έβαλαν τα χρήματά τους σε ανόητες τράπεζες, χωρίς να έχουν κάποια ασφάλιση είτε κρατική ούτε ιδιωτική;

Όχι, φίλες και φίλοι. Δεν θα προσθέσω τη φωνή μου σε όσους καταδικάζουν την ιδέα του κουρέματος των καταθέσεων ανεξάρτητα ύψους και εντοπιότητας του καταθέτη.  Αυτό που καταδικάζω είναι η επίσημη ανακοίνωση αθέτισης του συμβολαίου κράτους-καταθετών, σύμφωνα με το οποίο η κυπριακή κυβέρνηση εγγυήθηκε στους πολίτες της (και τους πολίτες των χωρών της ΕΕ) ότι καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων δεν θα αγγιχθούν. Το τραγικό σφάλμα του κ. Αναστασιάδη δεν ήταν το κούρεμα των καταθέσεων, γενικά και αόριστα. Το σφάλμα του ήταν ότι δεν εξαίρεσε, εξ αρχής και πλήρως, τις καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων – τουλάχιστον στη συμφωνία που ανακοινώθηκε αρχικά. Μακάρι, τελικά, να αλλάξει αυτή η κατανομή βαρών και να εξαιρεθούν από το χαράτσι οι χαμηλές καταθέσεις. Ακόμα και τότε, όμως, το ερώτημα τίθεται: Πώς τους ήρθε να ανακοινώσουν από κοινού και με όλα τα μέρη σύμφωνα (ΔΝΤ, ΕΚΤ, ΕΕ, Γερμανία, Λευκωσία, Αθήνα) ότι μέρος των καταθέσεων θα κατασχεθούν, ανεξαρτήτως του ύψους τους;

3. Γιατί δεν σεβάστηκαν την εγγύηση καταθέσεων έως 100 χιλιάδες ευρώ;

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου απάντησε στο ερώτημα αυτό λέγοντας ότι οι άνω των 100 χιλιάδων ευρώ καταθέσεων απλά δεν αρκούσαν για να μαζευτούν τα απαιτούμενα 5,8 δισ. Δεν ήταν όμως έτσι τα πράγματα και το ήξεραν αυτό, τόσο οι Κύπριοι ηγέτες, όσο και η ΕΕ. Δύο αναλυτές της Barclays, ο Antonio G. Pascual και ο Laurent Fransolet, ανέλυσαν τα στοιχεία των κυπριακών τραπεζών και αναφέρουν τα εξής: Οι συνολικές καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες ανέρχονται στα 37,6 δισ. Από αυτά, το 55% των καταθέσεων βρίσκεται σε λογαριασμούς με ποσά άνω των 100 χιλιάδων ευρώ και ανήκει, ως επί το πλείστον, σε κατοίκους χωρών εκτός Ε.Ε. Όπερ μεθερμηνευόμενο, η συντριπτική πλειοψηφία των καταθέσεων Κυπρίων πολιτών βρίσκεται κάτω από το όριο των 100 χιλιάδων ευρώ. Ας δούμε τώρα την κατανομή των βαρών του νέου «φόρου» μεταξύ καταθετών με καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ και των μεγαλοκαταθετών σε τρία σενάρια: (Α) Την ανακοινωθείσα απόφαση σύμφωνα με την οποία τα ποσοστά κατάσχεσης καταθέσεων είναι 6,75% για καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ και 9,9% για καταθέσεις άνω των 100 χιλιάδων ευρώ, (Β) μια εναλλακτική, πιο προοδευτική κατανομή 3,5% και 12,5% αντίστοιχα, και (Γ) τη λύση της μηδενικής φορολόγισης καταθέσεων κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ:

(Α) 6,75% και 9,9%: 2,08 δισ. χαράτσι στους μικροκαταθέτες και 3,72 δισ. στους μεγαλοκαταθέτες

(Β) 3,5% και 12,5%: 1,1 δισ. χαράτσι στους μικροκαταθέτες και 4,7 δισ. στους μεγαλοκαταθέτες

(Γ) 0% και 15,5%: Μηδενικό χαράτσι στους μικροκαταθέτες και 5,8 δισ. στους μεγαλοκαταθέτες

Το σενάριο Γ καταδεικνύει ότι με έναν φόρο 15,5% στις καταθέσεις άνω των 100 χιλιάδων (που θα έπληττε πολίτες χωρών εκτός Ε.Ε., στους οποίους το κυπριακό κράτος δεν έχει καμία απολύτως ηθική ή νομική υποχρέωση, όσο αφορά την ασφάλεια των καταθέσεών τους), η Κύπρος θα είχε εξοικονομήσει τα 5,8 δισ. που χρειαζόταν χωρίς να διαρρήξει τις σχέσεις εμπιστοσύνης με τον λαό της και με τους υπόλοιπους λαούς της Ε.Ε. Γιατί, λοιπόν, δεν το επέλεξαν εξαρχής;

Είναι προφανές ότι με το σενάριο (Α) που ανακοινώθηκε ως η κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική, τα χαράματα του Σαββάτου, καταθέτες (στη μεγάλη τους πλειοψηφία, πολίτες της Ε.Ε.) στους οποίους το κυπριακό κράτος είχε υποσχεθεί ότι δεν θα χάσουν δεκάρα από μια τραπεζική κρίση, θα υποστούν τεράστιο κόστος. Ακόμα και το σενάριο (Β), που το περιορίζει, καταστρατηγεί την αξιοπιστία του κράτους και καταρρακώνει το ηθικό του πολίτη της Ε.Ε. (όχι μόνο του Κύπριου) ο οποίος βλέπει το κράτος να σχίζει ένα νομικά και ηθικά ισχυρό συμβόλαιο που είχε μαζί του. Θα μου πείτε: Τότε, γιατί δεν θα πήγαιναν το κράτος στα δικαστήρια οι καταθέτες;

Δεν έχω αμφιβολία ότι θα το έκαναν αν η Ε.Ε. και η κυπριακή κυβέρνηση επέμενε στη «φορολόγηση» όλων των καταθέσεων. Και άριστα θα έπρατταν. Για αυτό το λόγο, η κυπριακή κυβέρνηση παρουσίασε το χαράτσι ως φόρο και όχι ως κατάσχεση καταθέσεων. Ο κ. Αναστασιάδης, όταν ρωτήθηκε γιατί δεν επέλεξε το σενάριο (Γ), επιχειρηματολόγησε ότι αν το ποσοστό «φόρου» ξεπεράσει το 10%, θα είναι δύσκολο να παρουσιαστεί ως φόρος στα δικαστήρια όπου θα προσφύγουν πολίτες! Δυστυχώς, αυτή του η απάντηση έκρυβε δύο ατοπήματα: Πρώτον, ότι επέλεξε έναν ευφημισμό (βαφτίζοντας «φόρο» το κούρεμα-κατάσχεση) που στόχο έχει την καταστρατήγηση του συμβολαίου κράτους-πολίτη. Δεύτερον, επειδή, στην ουσία, δεν ήθελε να κουρέψει τους Ρώσους καταθέτες με 15,5%, παρά το γεγονός ότι αυτό θα του επέτρεπε να τηρήσει το συμβόλαιο τιμής με τους πολίτες της χώρας του και της Ε.Ε., γενικότερα. Και γιατί αυτό; Επειδή, λέει, κάτι τέτοιο θα διακινδύνευε την εθνική στρατηγική μετατροπής της Κύπρου σε… Ελβετία της Μέσης Ανατολής. Λες και αυτό το όνειρο δεν έχει γίνει σκόνη, ήδη!

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, φημολογείται ότι η κυπριακή κυβέρνηση, κατόπιν εορτής, διαπραγματεύεται με την Ε.Ε., την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, την αλλαγή της αρχικής απόφασης, ώστε να εξαιρεθούν τελικά οι καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων – να ενεργοποιηθεί το σενάριο Γ, δηλαδή. Μακάρι. Το ερώτημα, όμως, εξακολουθεί να τίθεται: Τώρα το σκέφτηκαν; Τέτοια επιπολαιότητα, τόσο από τη Λευκωσία, όσο και από την Ε.Ε.;

Συμπέρασμα

Σε αυτή τη συνολικά θλιβερή ιστορία, υπάρχει κάτι που είναι θετικό: Ότι η Κύπρος απέφυγε την αποκλειστική χρήση της εναλλακτικής (1) – η οποία χαντάκωσε την Ελλάδα ελέω του δίδυμου των κυρίων Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου. Είναι σημαντικό, δηλαδή, ότι ο Κύπριος φορολογούμενος δεν σήκωσε όλο το φορτίο των 17 δισ. που απαιτούνταν για να μη γονατίσει το κράτος και το τραπεζικό σύστημα. Δυστυχώς, δεν σεβάστηκαν το συμβόλαιο με τους καταθέτες, όσον αφορά τις πρώτες 100 χιλιάδες που το κράτος είχε δεσμευτεί απέναντι στον Ευρωπαίο πολίτη (και τον Κύπριο, βέβαια) να διασφαλίσει. Ήταν μέγα ατόπημα της νέας κυπριακής κυβέρνησης, που ξεκίνησε με αυτογκόλ, ακόμα κι αν, τελικά, συγκλονισμένοι από την αντίδραση των πολιτών, κάνουν το σωστό εξαιρώντας από το χαράτσι τις καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων. Όσο για την Ε.Ε., τι να πει κανείς; Σε μια περίοδο όπου οι λαοί έχουν αρχίσει να την κοιτούν με όλο και αυξανόμενη εχθρότητα, ανακοίνωσε μια απόφαση που απέδειξε την περιφρόνηση των ηγετών της στο μόνο ίσως συμβόλαιο κρατικής εξουσίας με τους πολίτες που όλοι θεωρούσαν ιερό.

Πέραν, όμως, από τη δόμηση του κουρέματος των κυπριακών καταθέσεων και ανεξάρτητα του αν, τελικά, θα εξαιρεθούν ή όχι οι μικροκαταθέτες από το χαράτσι, το νέο κυπριακό δράμα μας επιβεβαιώνει ότι η Κρίση του ευρώ καλά κρατεί. Και είναι λογικό. Ο μόνος θεσμός που ιδρύσαμε στην Ευρώπη για να δαμάσει την Κρίση, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) αποσταθεροποιεί την Ευρωζώνη μόνο και μόνο με την ύπαρξή του. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι το χαράτσι στις κυπριακές καταθέσεις ονομάστηκε «επιβαλόμενος φόρος σταθερότητας» (stability levy). Λες και οι Ευρωπαίοι ηγέτες μας, χρησιμοποιούν τη λέξη «σταθερότητα» κάθε φορά που παίρνουν μια αποσταθεροποιητική απόφαση ή δημιουργούν ένα νέο εργαλείο που, ακούσια, ενισχύει την αποσταθεροποίηση της νομισματικής μας ένωσης.

(1) Μην ξεχνάμε ότι και στην Ελλάδα, που δεν κουρεύτηκαν άμεσα οι καταθέσεις τον Μάιο του 2010 με το Μνημόνιο Νο. 1, η βαθιά ύφεση που έφερε η τεράστια μνημονιακή συμφωνία κούρεψε ντε φάκτο τις καταθέσεις καθώς η πλειοψηφία, αντιμέτωπη με νέους φόρους και λιγότερα εισοδήματα, αναγκάστηκε να στραφεί στις αποταμιεύσεις για να ζήσει και να καταβάλει τα νέα χαράτσια. Στην Κύπρο η Ε.Ε., εν τη σοφία της, έβαλε το χέρι στις αποταμιεύσεις των μικρομεσαίων άμεσα και χωρίς να περιμένει τη λιτότητα να τις «κατασχέσει» εκ μέρους της!

ΠΗΓΗ: Τρίτη 19-03-2013, http://www.alfavita.gr/apopsi/…82

Γιατί έγινε η δήμευση των καταθέσεων στην Κύπρο;

 

Του Δημήτρη Καζάκη

 

Αυτό που έγινε στην Κύπρο με κατευθείαν «κούρεμα» των καταθέσεων δεν είναι ολίσθημα, ούτε λάθος, ούτε κάποιο αναγκαίο κακό. Πρόκειται για έγκλημα εκ προμελέτης που αποφασίστηκε από το Eurogroup στις 15/3 και εκτελέστηκε από τον νέο Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, γνωστό οικονομικό δολοφόνο και διαπλεκόμενο με πολύ σκοτεινά συμφέροντα.

Το βασικό πρόβλημα δεν βρίσκεται απλά στο «κούρεμα» των καταθέσεων, αλλά στο ανεπανόρθωτο πλήγμα που δέχτηκε το τραπεζικό σύστημα του νησιού. Είτε περάσει το «κούρεμα», είτε όχι. Είτε γίνει στα 9,90 % για πάνω από 100 χιλιάδες ή όχι, είναι παντελώς αδιάφορο. Κανείς δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη σ' ένα τραπεζικό σύστημα όπου κάποιος αποφασίζει αυθαίρετα το «κούρεμα» των καταθέσεων. Ένα τέτοιο τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να σταθεί. Ακόμη κι αν ανακληθεί το «κούρεμα», ποιος μπορεί να έχει εμπιστοσύνη ότι κάτι τέτοιο δεν θα επαναληφθεί; Επομένως το σίγουρο είναι ότι οι τράπεζες της Κύπρου, είτε «κουρευτούν» οι καταθέσεις, είτε όχι, θα έχουν να αντιμετωπίσουν – μόλις, όποτε, ή αν ανοίξουν ποτέ – ένα γενικευμένο πανικό καταθετών που θα επιδιώκουν την ανάληψη των χρημάτων τους από τις τράπεζες. Και έχουν απόλυτο δίκιο.

Τι τράβηξε την προσοχή στην Κύπρο των αρπακτικών της Ευρωζώνης; Μα το ύψος των καταθέσεων που βρίσκονται στις τράπεζές της. Οι καταθέσεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ανέρχονται στο 382% του ΑΕΠ της Κύπρου. Ίσως ο υψηλότερος δείκτης καταθέσεων στην ευρωζώνη. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Ιρλανδία είναι 152%, ο μέσος όρος της ευρωζώνης κυμαίνεται περίπου στο ΑΕΠ της, ενώ στην Ελλάδα οι καταθέσεις και ρέπος στις εγχώριες τράπεζες ανέρχονταν στα 221 δις ευρώ (Ιανουάριος '13) δηλαδή στο 115% περίπου του ΑΕΠ της χώρας. Με άλλα λόγια οι κυπριακές τράπεζες έχουν πολλές καταθέσεις.

Περίπου το 62,5% των καταθέσεων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι από κατοίκους της Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα ο ιδιωτικός τομέας της Κύπρου διαθέτει (13/2/'13) καταθέσεις στις εγχώριες τράπεζες ύψους 42,3 δις ευρώ, ή 237% του ΑΕΠ της Κύπρου. Από αυτά τα 26,3 δις ευρώ, ή 147% του ΑΕΠ της Κύπρου ανήκουν στα εγχώρια νοικοκυριά, ενώ τα 9,3 δις ευρώ, ή 52% του ΑΕΠ ανήκουν σε επιχειρήσεις. Για να πάρουμε μια ιδέα τι σημαίνουν όλα αυτά, ας αναλογιστούμε ότι στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2013, οι κάτοικοι εσωτερικού διέθεταν καταθέσεις 176,6 δις ευρώ, ή 91% του ΑΕΠ της χώρας. Από αυτά τα 161 δις ευρώ, ή 83% του ΑΕΠ αφορούν σε καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ενώ τα νοικοκυριά διαθέτουν σε καταθέσεις 135,8 δις ευρώ ή 70% του ΑΕΠ της χώρας.

Ένα δεύτερο πολύ σημαντικό στοιχείο της καταθετικής βάσης των τραπεζών της Κύπρου είναι το ιδιαίτερο μεγάλο μέγεθος καταθέσεων και ρέπος από το εξωτερικό και κυρίως από χώρες εκτός ευρωζώνης. Το σύνολο των ιδιωτικών καταθέσεων στην Κύπρο που προέρχονται εκτός ευρωζώνης ανέρχονται σε 20,8 δις ευρώ, ή 116% του ΑΕΠ του νησιού. Από αυτά τα νοικοκυριά από χώρες εκτός ευρωζώνης διαθέτουν 4,9 δις ευρώ ή 27%, οι επιχειρήσεις από χώρες εκτός ευρωζώνης διαθέτουν 11,4 δις ευρώ καταθέσεις ή 64% του ΑΕΠ, ενώ πιστωτικά ιδρύματα εκτός ευρωζώνης διαθέτουν 4,5 δις ευρώ ή 25% του ΑΕΠ της Κύπρου. Στην Ελλάδα, για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, οι καταθέσεις και ρέπος μη κατοίκων της ζώνης του ευρώ ανέρχονται στα 43 δις ευρώ, ή στο 22% του ΑΕΠ της χώρας.

Ο πληθυσμός της Κύπρου είναι περίπου 875.000, ώστε οι καταθέσεις από τον τομέα των νοικοκυριών συνεπάγονται κατά κεφαλήν ποσό 30.000 ευρώ περίπου. Σε αντίθεση με τα 4,6 εκατομμύρια του πληθυσμού της Ιρλανδίας που συνεπάγεται κατά κεφαλήν καταθέσεις των νοικοκυριών της τάξης των 20.000 ευρώ. Και της Ελλάδας της οποία οι κατά κεφαλή καταθέσεις των νοικοκυριών ανέρχονται στα 12.500 ευρώ. Η Ελλάδα έχει κατά κεφαλή ΑΕΠ 17.900 ευρώ περίπου, η Ιρλανδία έχει 35.000 ευρώ, ενώ η Κύπρος 20.000 ευρώ.

Οι κατά κεφαλήν καταθέσεις των νοικοκυριών στην Κύπρο είναι 150% υψηλότερες του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της. Οι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι οι Κύπριοι έχουν πολλά χρήματα στην τράπεζα. Ενώ το εγχώριο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου αποτελεί πόλο προσέλκυσης πολύ σημαντικών καταθέσεων από το εξωτερικό και κυρίως από χώρες εκτός ευρωζώνης. Ολόκληρη τη οικονομία της Κύπρου στηρίζεται κατά πρώτο και κύριο λόγο στην μετατροπή των τραπεζών της σε διαμετακομιστικό κέντρο κεφαλαίων, ειδικά με την μορφή δανείων και καταθέσεων. Για παράδειγμα το 2011, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι εγχώριες τράπεζες της Κύπρου εξήγαγαν 43,5 δις ευρώ σε Δάνεια/Νόμισμα και καταθέσεις και εισήγαγαν 62,6 δις ευρώ. Την ίδια χρονιά το ΑΕΠ της Κύπρου ανήλθε σχεδόν σε 18 δις ευρώ τρέχουσες τιμές. Το χρήμα που διακίνησαν οι εγχώριες τράπεζες της Κύπρου προς το εξωτερικό ήταν σχεδόν 2,5 φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ και από το εξωτερικό σχεδόν 3,5 φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ του νησιού.

Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να είχαν περάσει απαρατήρητα από τα αρπαχτικά της ευρωζώνης και κυρίως την Γερμανία. Το θέμα ήταν πώς θα έβαζαν στο χέρι την Κύπρο με δεδομένο ότι χάρις στη συμμετοχή στην ευρωζώνη το συνολικό εξωτερικό χρέος του νησιού ανήλθε από 200% του ΑΕΠ το 2004 στα 447,4% του ΑΕΠ το 2008, στα 465,6% του ΑΕΠ το 2011. Η ιδιαίτερα μεγάλη καταθετική βάση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, αλλά και το εμπόριο χρήματος με το εξωτερικό και κυρίως με χώρες εκτός ευρωζώνης, έδινε στο νησί την δυνατότητα να αντιμετωπίσει με σχετική ευκολία τις όποιες ζημιές λόγω της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη.

Η επίθεση που δέχθηκε η Κύπρος από τα αρπαχτικά της ευρωζώνης άρχισε να προετοιμάζεται από το 2011, έστω κι αν έλλειπαν στα στοιχεία εκείνα που έκαναν περισσότερο ανησυχητική την οικονομική πορεία της Κύπρου από εκείνη των άλλων χωρών της ευρωζώνης ακόμη και της Γερμανίας. Παρ' όλα αυτά η ευρωζώνη ξεκίνησε ολόκληρη εκστρατεία για την θυματοποίηση της Κύπρου. Σ' αυτήν την εκστρατεία συμμετείχε και ο προηγούμενος πρόεδρος της Κύπρου Χριστόφιας, ο οποίος άνοιξε τον δρόμο για την επίθεση αυτή εναντίον του νησιού. Το παραμύθι είναι γνωστό: οι τράπεζες εμφάνισαν λογιστικές ζημιές και επομένως το κράτος έπρεπε να τις διασώσει. Βέβαια οι λογιστικές ζημιές των τραπεζών ήταν εν πολλοίς εικονικές λόγω της αλλαγής των τοποθετήσεών τους σε ελληνικά και άλλα ομόλογα, αλλά λόγω της συγκριτικά τεράστιας καταθετικής βάσης που υποτίθεται ότι διαθέτουν, οι ζημιές δεν συνιστούσαν κίνδυνο γι' αυτές. Οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης ήξεραν πολύ καλά τι είχαν κάνει την καταθετική τους βάση οι τράπεζες και πώς την έχουν εξανεμίσει, γι' αυτό και τις έπεισαν να δεχθούν το «δώρο» της διάσωσης. Κι έτσι όλοι μαζί άρχισαν να ψάλουν το Αλληλούια του γνωστού μονόδρομου της τρόικας. Με πριμαντόνα τον Χριστόφια προσπάθησαν να εξαπατήσουν τους Κύπριους ότι δεν υπήρχε άλλος δρόμος. Και κλάμα η κυρία του προεδρικού μεγάρου!

Κι όλα αυτά βέβαια με την γνωστή δικαιολογία. Οι τράπεζες έπρεπε να διασωθούν και μάλιστα ατόφιες, χωρίς να ψάξει κανένας τα ενεργητικά τους για το που πήγε και πάει τόσο χρήμα, μόνο και μόνο για να εγγυηθούν άπαντες τις καταθέσεις του κοσμάκη. Με την άνοδο του Νίκου Αναστασιάδη και με δεδομένη την γενική αποχαύνωση που ακολουθεί κάθε εκλογική αναμέτρηση, όπου ο λαός έχει να επιλέξει ανάμεσα στην Σκύλα και την Χάρυβδη, ξεκίνησε η επίθεση.

Το συγκεκριμένο μέτρο δείχνει τα εξής:

Πρώτο: Σε τι άθλια κατάσταση βρίσκεται η ίδια η ευρωζώνη και κυρίως οι μεγάλες οικονομίες της με πρώτη την Γερμανία. Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορούν να περιμένουν, ούτε να παίξουν το παιχνίδι της κλιμάκωσης των μνημονίων, όπως έκαναν με την Ελλάδα, όπως επίσης με την Ιρλανδία και Πορτογαλία. Η διάλυση της οικονομίας της Κύπρου με αυτόν τον άμεσο τρόπο υποδηλώνει ότι η ύφεση που αγκαλιάζει ακόμη και την Γερμανία δεν αφήνει πολλά περιθώρια κινήσεων στα αρπαχτικά της ευρωζώνης.

Δεύτερο: Πώς σκέφτονται να λειτουργήσουν τον αποκαλούμενο «ενιαίο τραπεζικό χώρο» της ευρωζώνης, όπως τον έχουν αποφασίσει. Οι τράπεζες και κυρίως οι καταθέσεις των πολιτών της ευρωζώνης θα μετατραπούν σε εύκολη λεία των αρπαχτικών της. Άλλωστε εγγύηση καταθέσεων στην ευρωζώνη δεν υπάρχει. Μέχρι σήμερα μόνο τα κράτη μπορούσαν να παράσχουν τέτοια εγγύηση, αλλά μόνο εικονικά μιας και σε περίπτωση γενικής κατάρρευσης των τραπεζών δεν μπορούν να αντλήσουν τα χρήματα που χρειάζονται για να αποκαταστήσουν τις χαμένες καταθέσεις.

Τρίτο: Η Κύπρος δεν πρόκειται να συνέλθει ξανά μετά από αυτό το χτύπημα. Ότι κι αν αποφασιστεί για το «κούρεμα» οι εγχώριες τράπεζες θα αδειάσουν από καταθέσεις και κεφάλαια, ενώ κανείς δεν πρόκειται ποτέ να τις ξαναεμπιστευτεί. Κι αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα για να εξαρτηθεί πλήρως η Κύπρος και η οικονομία της από τον μηχανισμό στήριξης που θα της επιβάλει το Eurogroup, ενώ θα αναγκαστεί να ξεπουλήσει τα πάντα μετατρέποντας του Κυπρίους σε ραγιάδες, σε δουλοπάροικους των αγορών με την προσδοκία ενός ξεροκόμματου.

Η Κύπρος κι ο λαός της έχει δυο μόνο επιλογές: Ή να επιζήσει σαν αποικία υπό καθεστώς πλήρους εξάρτησης από τις χρηματοδοτήσεις από το ευρωσύστημα που θα δώσει σε Γερμανούς και άλλους την δυνατότητα να την λεηλατήσουν όσο κανένας άλλος κατακτητής στην πολύχρονη ιστορία του νησιού. Ή να φύγει αμέσως εδώ και τώρα από το ευρώ, να εισάγει ξανά την κυπριακή λίρα, να θέσει υπό καθεστώς δημόσιας εκκαθάρισης τις τράπεζες – για να ξεκαθαριστεί το που πήγε όλο αυτό το χρήμα – έτσι ώστε να ανοικοδομήσει το τραπεζικό σύστημά της υπό κρατική ιδιοκτησία και να ανοικοδομήσει την οικονομία της επενδύοντας στην ζωντανή εργασία και στην κυριαρχία του νησιού. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.

Τα επόμενα εικοσιτετράωρα θα δούμε αν οι μηχανισμοί της ευρωζώνης θα μπορέσουν να αναχαιτίσουν την επιδρομή στις τράπεζες από καταθέτες σ' ολόκληρο το ευρωσύστημα. Αν τα καταφέρουν θα έχουν την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν την ραγδαία πτώση του ευρώ, αλλά και των αγορών κεφαλαίου. Διαφορετικά θα δούμε έναν γενικευμένο πανικό με εξαργυρώσεις σε όλες τις αγορές κεφαλαίου που θα συμπαρασύρει τα πάντα και θα προκαλέσει ένα μεγάλο κραχ στην ίδια την καρδιά της ευρωζώνης.

Όπως και να έχουν οι εξελίξεις, εμείς δεν μπορούμε να περιμένουμε. Αν έκαναν κάτι τέτοιο σε μια εύρωστη γενικά οικονομία σαν της Κύπρου, σκεφτείτε τι σχεδιάζουν για μια χώρα σαν την Ελλάδα. Πρέπει εδώ και τώρα να αποσύρουν όσοι διαθέτουν ακόμη καταθέσεις, ακόμη και το τελευταίο τους ευρώ από τις τράπεζες πριν να είναι πολύ αργά γι' αυτούς. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γενικευτεί η παύση πληρωμών όλων μας προς το κράτος, έτσι ώστε να καταρρεύσει η κυβέρνηση. Αν το κάνουμε με συνέπεια και συνέχεια για το επόμενο δίμηνο, τότε αποκτούμε την πρωτοβουλία ως λαός και επιβάλουμε τετελεσμένα. Αντί να μας τα επιβάλουν αυτοί, ας τους τα επιβάλουμε εμείς.

ΠΗΓΗ: Δευτέρα, 18 Μαρτίου 2013, http://dimitriskazakis.blogspot.gr/2013/03/blog-post_18.html

Η Ιταλία είναι «ήδη εκτός Ευρώ»

 

Του Γιώργου Δελαστίκ

 

Μεγάλη κουβέντα είπε ο Μπέπε Γκρίλο: « Η Ιταλία είναι ντε φάκτο ήδη εκτός ευρώ!», δήλωσε σε συνέντευξη του στη μεγαλύτερη ημερησία οικονομική εφημερίδα της Γερμανίας, την Χάντελσμπλατ. Τα βορειοευρωπαϊκά κράτη θα κρατήσουν την Ιταλία μέσα στην ευρωζώνη μόνο «έως ότου πάρουν πίσω τις επενδύσεις των τραπεζών τους σε ιταλικά ομόλογα και έπειτα θα μας αφήσουν να πέσουμε κάτω σαν καυτή πατάτα» εξήγησε. Έβαλε κι άλλα καίρια ερωτήματα: «Τι απέγινε η Ευρώπη; Γιατί μόνο η Γερμανία πλούτισε (από το ευρώ);».

Εκεί όμως που σίγουρα πάγωσε το αίμα των Γερμανών ήταν όταν άκουσαν τον Γκρίλο να λέει για τι κίνημα του που πήρε 25% στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές: «Εμείς είμαστε η γαλλική επανάσταση χωρίς την Γκιλοτίνα!». Όσο και αν το στοιχείο της υπερβολής είναι πολλαπλά εξόφθαλμο σε αυτόν τον ισχυρισμό και μόνο το γεγονός ότι ο ηγέτης του μεγαλύτερου ιταλικού πολιτικού κόμματος ξεστομίζει τη λέξη επανάσταση, τους κάνει να συνειδητοποιούν το βάθος των ραγδαίων αλλαγών που συντελούνται στις συνειδήσεις των λαών της Ευρώπης. Πόσο μάλλον που η «επανάσταση» στην οποία αναφέρεται ο Μπέπε Γκρίλο έχει σαφή αντιγερμανική κατεύθυνση.

Άλλωστε και να μην το είχαν καταλάβει αυτό οι Γερμανοί, τους το έδωσε με ωμό τρόπο να το καταλάβουν ο πιο διάσημος Λουξεμβουργιανός της ιστορίας του Μεγάλου Δουκάτου, ο επί 18(!) συνεχή χρόνια πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και μέχρι πρότινος επικεφαλής της Ευρωζώνης, Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται αυτή την εβδομάδα στο γερμανικό περιοδικό Σπίγκελ. «Ο ιταλικός προεκλογικός αγώνας ήταν εχθρικός προς τη Γερμανία σε βαθμό παρεκτροπής και ως εκ τούτου αντιευρωπαϊκός» υπογράμμισε και ανέλυσε τι παρατηρεί στη σημερινή Ευρώπη: «Ο τρόπος με τον οποίο μερικοί Γερμανοί πολιτικοί επιτέθηκαν εναντίον της Ελλάδας όταν η χώρα γλίστρησε στην κρίση, άφησε πίσω του εκεί βαθιά τραύματα. Το ίδιο με τρόμαξαν τα πανό των διαδηλωτών στην Αθήνα με την Γερμανίδα καγκελάριο να φορά στολή των ναζί».

Ο Γιούνκερ δεν διστάζει να βγάλει το συμπέρασμα από τα γεγονότα αυτά: «Ξαφνικά ήρθαν στην επιφάνεια εχθρότητες που σκεπτόταν κανείς ότι έχουν παραμεριστεί οριστικά». Ενίσταται ο γερμανός δημοσιογράφος που του παίρνει τη συνέντευξη: «Υπερβάλλετε. Σήμερα κανένας δεν θέτει σοβαρά υπό αμφισβήτηση την ειρήνη και τη φιλία στην Ευρώπη», λέει. Ο πρώην επικεφαλής της ευρωζώνης δεν ταράζεται: «Αυτό είναι πιθανόν αληθές. Όποιος όμως πιστεύει ότι το αιώνιο ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης δεν θα ξανατεθεί ποτέ πια στην Ευρώπη, μπορεί να κάνει τεράστιο λάθος. Οι δαίμονες δεν έχουν φύγει, μόνο κοιμούνται, όπως έδειξαν οι πόλεμοι στη Βοσνία και στο Κόσσοβο. Με εκπλήσσει η διαπίστωση πόσο πολύ η κατάσταση στην Ευρώπη το έτος 2013 μοιάζει με την κατάσταση πριν από 100 χρόνια» υπογραμμίζει. «Το 1913 ήταν η χρονιά πριν από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Πιστεύετε στα σοβαρά ότι επίκεινται ένοπλες συγκρούσεις στην Ευρώπη;» ενίσταται ο Γερμανός δημοσιογράφος. «Όχι, αλλά βλέπω εντυπωσιακούς παραλληλισμούς σε ό,τι αφορά την ανεμελιά. Το έτος 1913, πολλοί νόμιζαν ότι δεν θα υπάρξουν ποτέ πια πόλεμοι. Οι μεγάλες δυνάμεις της ηπείρου συνδέονταν τόσο στενά οικονομικά ώστε ήταν διαδεδομένη ευρέως η άποψη ότι δεν μπορούσαν πλέον να αντέξουν στρατιωτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ τους. Ιδίως στη δυτική και στη βόρεια Ευρώπη κυριαρχούσε μια βαθειά αυτοϊκανοποίηση που προερχόταν από την εντύπωση ότι η ειρήνη ήταν αιωνίως εξασφαλισμένη», τόνισε ο Γιούνκερ.

Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι ένας κατεξοχήν δεξιός αστός πρωθυπουργός όπως ο Γιούνκερ διαπιστώνει και ομολογεί δημοσίως ότι η κατάσταση στη ΕΕ σήμερα είναι τόσο τεταμένη που θυμίζει παραμονές παγκοσμίου πολέμου στην πολύπαθη Ευρώπη. Ένας αστός πρωθυπουργός που προέρχεται από ένα ζάπλουτο κρατίδιο όπου καθόλου δεν υπάρχουν αντιγερμανικά αισθήματα. Ένας δεξιός πολιτικός που είναι ο ίδιος τόσο φιλογερμανός ώστε συμμετέχει στην εκστρατεία της …Άνγκελα Μέρκελ με ενθουσιασμό! Είναι επίσης αποκαλυπτικό ότι όχι οι Γερμανοί αστοί, αλλά ένας Γερμανός δημοσιογράφος του Σπίγκελ, που πολιτικά δεν ήταν ποτέ με τη γερμανική δεξιά, έχει την εντύπωση ότι κανένας δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη …«φιλία» στην Ευρώπη! Σε όλες τις χώρες της Νότιας Ευρώπης αφρίζουν οι λαοί από αντιγερμανικό μίσος και οι Γερμανοί είναι τόσο υπερόπτες που θεωρούν ότι η «φιλία» στην Ευρώπη είναι απολύτως διασφαλισμένη! Είναι εκπληκτικό!

Υπάρχει όμως κάτι πολύ σοβαρότερο. Όταν οι ίδιοι οι αστοί, έστω οι πιο διορατικοί από αυτούς, εκτιμούν ότι βρισκόμαστε σε παραμονές γενικευμένων συγκρούσεων, τι πρέπει να κάνει η Αριστερά; Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να προετοιμάζεται για τις συγκρούσεις αυτές όχι ως παρατηρητής, αλλά ως διεκδικητής της εξουσίας, μέσα στο καμίνι των σφοδρότατων αναμετρήσεων, όποια μορφή και αν πάρουν αυτές.

Δυστυχώς, άλλα πράγματα βλέπουμε να απασχολούν την ελληνική Αριστερά στο σύνολο της. Στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Τσίπρας τρέχει και επαινεί όποιον αστό βρει μπροστά του για να εξασφαλίσει την ανοχή του προκειμένου να γίνει πρωθυπουργός. Στο ΚΚΕ, το μόνο που τους απασχολεί είναι πώς να μειωθεί το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ. Ας ελπίσουμε να μην είναι πολύ αργά όταν θα συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει και θα αλλάξουν τη στάση τους υπό την πίεση των γεγονότων.

ΠΗΓΗ: Δημοσιεύθηκε στο «Πρίν» το Σάββατο 16 Μαρτίου 2013. Το είδα:16-03-2013, http://aristeri-diexodos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_1876.html

Ευρώ και ΕΕ καταρρέουν στη συνείδηση των Ευρωπαίων

 

Του Γιώργου Δελαστίκ

 

 Μεγάλες αλλαγές κυοφορούνται στην Ευρώπη, όπως όλα δείχνουν. Η αποκάλυψη του αποκρουστικού προσώπου της Γερμανίας και της ΕΕ με την πολιτική που επέβαλαν για τη διάσωση του ευρώ και η οποία οδηγεί σε πρωτοφανή για καιρό ειρήνης οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση των λαών της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας, απειλώντας να κάνει το ίδιο στην Ιταλία και την Κύπρο, έχει επιφέρει ριζικές ανατροπές στις συνειδήσεις των λαών της Γηραιάς Ηπείρου. Η εμπιστοσύνη τους προς την ΕΕ και το ευρώ έχει καταρρεύσει παντού. Οι ενθουσιώδεις και θετικές διαθέσεις έχουν πλέον μεταστραφεί σε αρνητικές ή και εχθρικές.

 

 

 Ο Γερμανός πρώην επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση της ΕΕ, Γκίντερ Φερχόιγκεν, αποτυπώνει το νέο κλίμα: «Η ΕΕ δεν εκλαμβάνεται από μεγάλο αριθμό πολιτών ως χρήσιμος και καλοπροαίρετος εταίρος, αλλά ως άπληστο τέρας ανάληψης όλο και περισσότερων αρμοδιοτήτων… Οποιος επιθυμεί με μια εν μέρει επιθετική ρητορική "περισσότερη Ευρώπη" πρέπει να γνωρίζει ότι από ένα ευρύ τμήμα της κοινής γνώμης αυτή η επιθυμία για "περισσότερη Ευρώπη" δεν εκλαμβάνεται ως υπόσχεση, αλλά ως απειλή!» υπογράμμισε προειδοποιώντας πρωτίστως τους πολιτικούς της χώρας του.

 

«Το ευρώ φέρνει καταστροφή»

 

Ο Αμερικανός οικονομολόγος Τζέιμς Γκαλμπρέιθ είναι οξύτερος: «Η επιβίωση του ευρώ γίνεται με κόστος την καταστροφή των κοινωνικών θεσμών και με τεράστιο ποσοστό ανεργίας στην περιφέρεια. Μιλάμε για καταστροφή», δήλωσε.

Πολύ πιο ζοφερές είναι οι εκτιμήσεις του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, του μέχρι προσφάτως προέδρου του Eurogroup, ο οποίος σε συνέντευξη του που δημοσιεύεται στο τεύχος αυτής της εβδομάδας του γερμανικού περιοδικού Der Spigel αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ο τρόπος με τον οποίο Γερμανοί πολιτικοί επιτέθηκαν στην Ελλάδα όταν αυτή μπήκε στην κρίση έχει αφήσει βαθιές πληγές στη χώρα. Με τρόμαξαν επίσης τα πανό στην Αθήνα που δείχνουν την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ να φορά ναζιστική στολή. Ξαφνικά ήρθαν στην επιφάνεια εχθρικά συναισθήματα που νόμιζε κανείς ότι είχαν εκλείψει αμετάκλητα».

Ο από πολλών ετών πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου ομολογεί ότι αντιμετωπίζει πολύ δυσοίωνα το μέλλον της ηπείρου μας: «Όποιος πιστεύει ότι το αέναο δίλημμα πολέμου και ειρήνης δεν θα τεθεί εκ νέου στην Ευρώπη πλανάται. Οι δαίμονες δεν έχουν εξαφανιστεί, βρίσκονται απλώς εν υπνώσει», υπογράμμισε ο Γιουνκέρ, συγκρίνοντας, μάλιστα, τις σημερινές συνθήκες με εκείνες που επικρατούσαν στην Ευρώπη τις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου!

 

«Καφκαϊκό οικοδόμημα η ΕΕ»

 

Σφοδρότατα επικριτικός για το πώς εξελίσσεται η πορεία της ευρωπαϊκής οικοδόμησης είναι σε άρθρο του στη γαλλικής εφημερίδας Le Monde ο Αντρέ Γκρεμπίι διευθυντής ερευνών στο γαλλικό Κέντρ Σπουδών και Διεθνών Μελετών Πολιτικών  Επιστημών.

«Καφκαϊκό ευρωπαϊκό οικοδόμημα» αποκαλεί την ΕΕ από τον τίτλο ήδη της πολύ ενδιαφέρουσας παρέμβασης του στο δημόσιο διάλογο. Επισημαίνει τεράστια προ βλήματα δημοκρατικής λειτουργίας της ΕΕ και αναλύει πώς η ΕΕ διαστρεβλώνει με  τραγικές συνέπειες το δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας των χωρών-μελών της.

«Είναι αλήθεια ότι στο σύστημα της ΕΕ οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις θεωρούνται ως δημαγωγικοί θεσμοί, για να μην πούμε ως ζιζάνια, που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της ΕΕ», επισημαίνει και συνεχίζει: «Έχει συγκροτηθεί ένας παράξενος αστερισμός, ο οποίος αποτελείται από αμέτρητους μη εκλεγμένους κοινοτικούς θεσμούς και από τις εθνικές κυβερνήσεις.  Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς,  οι εθνικές κυβερνήσεις δεν έχουν απογυμνωθεί από τις εξουσίες τους, αλλά δεν μπορούν να τις ασκήσουν παρά μόνο υπό τον όρο ότι ακολουθούν τους κανόνες που τους έχουν επιβληθεί από το εξωτερικό», υπογραμμίζει ο Γάλλος αναλυτής.

Ο Αντρέ Γκρεμπίν εμφανίζεται απαισιόδοξος ως προς τις δυνατότητες δημοκρατικής αναμόρφωσης του οικοδομήματος της ΕΕ. «Σε ένα δημοκρατικό σύστημα ακόμη και σε ένα αυταρχικό, η λαϊκή δυσαρέσκεια μπορεί να κατευθυνθεί προς ένα στόχο:   εναντίον   μιας  πλειοψηφίας μου μπορεί κανείς να ελπίσει ότι θα αντισταθεί, εναντίον ενός δικτάτορα που αναμένει κανείς ότι θα ανατραπεί. Σε ένα ολιγαρχικό σύστημα όμως όπως αυτό που επικρατεί στην ΕΕ, η εξουσία είναι επαρκώς διάχυτη ώστε να μην μπορεί να πληγεί» τονίζει.

 

Αποχωρήσεις;

 

Η κρίση απονομιμοποίησης του Ευρώ αλλά και της ίδιας της ΕΕ αποτυπώνεται πολλαπλά. Τα αποτελέσματα των Ιταλικών εκλογών οι αλλεπάλληλες κινητοποιήσεις εναντίον της πολιτικής για την διάσωση του ευρώ στην Ισπανία, την Πορτογαλία,  την Ελλάδα, η καταβαράθρωση  των ευρωπαϊκών θεσμών στη συνείδηση  των Ευρωπαίων πολιτών…

Σοβαρότατη εκδήλωση της κρίσης που σοβεί στην Ευρώπη είναι και η δέσμευση  του δεξιού πρωθυπουργού της Βρετανίας,  Ντέιβιντ Κάμερον, ότι το 2017 θα διενεργήσει δημοψήφισμα για να αποφανθεί ο βρετανικός λαός αν θέλει να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ ή να αποχωρήσει εντελώς απ' αυτή.

«Οδηγεί την Ευρώπη σε νέο έδαφος» η υπόσχεση του Βρετανού πρωθυπουργού για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, ομολογεί σε πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine.  «Μέχρι τώρα ποτέ δεν έχει λάβει χώρα στην Ε.Ε  δημοψήφισμα αποχώρησης και επίσης καμιά  χώρα δεν έχει εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το παράδειγμα [Σ.Σ.: της Βρετανίας] θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στη δημόσια συζήτηση και σε άλλα κράτη-μέλη – και μάλιστα όχι μόνο στις χώρες-πληρωτές του Βορρά.

Στις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου επίσης αναρωτιούνται οι άνθρωποι αν διαφυλάσσονται καλώς τα συμφέροντα τους μέσα στην ΕΕ», παραδέχεται ο αρθρογράφος, πριν οδηγηθεί στο τελικό του συμπέρασμα, που αποτελεί και την ουσία του άρθρου. «Υπάρχει και σε άλλα κράτη της ΕΕ, μεταξύ αυτών και στη Γερμανία, συμπάθεια προς την ιδέα να επιστραφεί προς τα κράτη-μέλη η μία ή η άλλη αρμοδιότητα… Οι Βρετανοί είναι ο πρώτος λαός ο οποίος επανακαθορίζει τη θέση του στην Ευρώπη. Δεν θα είναι ο τελευταίος», καταλήγει το άρθρο της γερμανικής εφημερίδας, αφήνοντας ανοιχτό το ζήτημα αποχωρήσεων όχι μόνο από το ευρώ, αλλά και από την ίδια την ΕΕ.

 

Αν διαλυθεί το ευρώ

 

Ακόμη και στην ίδια τη Γερμανία συζητείται ανοιχτά το θέμα της κατάρρευσης του ευρώ και της διάλυσης της Ευρωζώνης και τι ενδέχεται να επακολουθήσει μετά από ένα τέτοιο κοσμοϊστορικής σημασίας γεγονός.

«Δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι θα αποτύχει το ευρώ γιατί δεν είναι έτοιμες ούτε οι χώρες που χρωστούν για ηρωικές μεταρρυθμίσεις ούτε οι χώρες που πληρώνουν για ηρωικές μεταφορές πόρων», γράφει η σοσιαλδημοκρατική εβδομαδιαία γερμανική εφημερίδα Die Zeit στο τελευταίο φύλλο της και συνεχίζει επισημαίνοντας τι κατά τη γνώμη του αρθρογράφου θα συμβεί αν όντως το ευρώ εξαφανιστεί: «Προκαλεί υπερβολικά μεγάλο φόβο στην επίσημη πολιτική της Ευρώπης, ένα σχεδόν μαγικά παράλογο τρόμο, ακόμη και μόνο το να σκεφτεί κανείς εναλλακτικές επιλογές αντί της διαρκούς προώθησης της ολοκλήρωσης. Κανείς δεν μπορεί επιπόλαια να επιθυμεί κατάρρευση του κοινού νομίσματος ή δραματική οπισθοχώρηση της συνολικής διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης ή να τα θεωρήσει αυτά ακίνδυνα. Θα επέφεραν αξιοσημείωτες ζημιές στο διεθνές κύρος και τη σημασία της ηπείρου», εκτιμά.

 

Ζούμε και χωρίς ευρώ!

 

Η γερμανική εφημερίδα δεν αγωνιά καθόλου για το μέλλον της Ευρώπης μετά την ενδεχόμενη διάλυση του ευρώ.

«Δεν πρόκειται όμως να βυθιστεί η Ευρώπη εξαιτίας αυτού του γεγονότος και οι λαοί της δεν θα βρίσκονταν στο κατώφλι νέων πολέμων από αυτή την αιτία», γράφει κατηγορηματικά η Die Zeit. «Θα κατακερματίζονταν πολλαπλά, πολυποίκιλα και θα παρέμεναν συγγενείς μεταξύ τους. Πραγματικοί Ευρωπαίοι δηλαδή!» πρόσθετε ήρεμα και καθησυχαστικά.

Δεν γνωρίζουμε φυσικά αν θα καταρρεύσει το ευρώ ούτε κάτω από ποιους όρους θα καταρρεύσει, πράγμα που έχει ζωτική σημασία για τις εξελίξεις που θα επακολουθήσουν. Άλλο πράγμα να το διαλύσουν οι ελίτ της Ευρώπης λόγω αποκλινόντων συμφερόντων τους και εντελώς άλλο πράγμα να ανατραπούν οι ευρώδουλες κυβερνήσεις από λαϊκές εξεγέρσεις στις χώρες που δυστυχούν και εξανδραποδίζονται μέσω του ευρώ.

Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι ακόμη και στην ίδια την ηγεμονική χώρα της Ευρώπης, τη Γερμανία, έχει ήδη αρχίσει η δημόσια συζήτηση για την επόμενη ημέρα μετά το τέλος του ευρώ, ανεξαρτήτως του αν, πότε και πώς θα έρθει αυτό.

ΠΗΓΗ: Επίκαιρα. Το είδα: 14-3-2013, http://aristeri-diexodos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_7711.html

"Εμπόδιο" θεωρεί τις …κυβερνήσεις των κρατών η ΕΕ

 

 Του Γιώργου Δελαστίκ

 

Καταπέλτης ήταν ο Αντρέ Γκρεμπίν, διευθυντής Ερευνών στο γαλλικό Κέντρο Μελετών και Διεθνών Ερευνών Πολιτικών Επιστημών, αναφερόμενος στο πώς αντιμετωπίζει η ΕΕ τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών: «Οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις εκλαμβάνονται ως δημαγωγικοί θεσμοί, για να μην πούμε ότι θεωρούνται εμπόδια που παρενοχλούν την ομαλή λειτουργία (!)» της ΕΕ, γράφει σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του στη γαλλική εφημερίδα «Λε Μοντ».

Ο δημόσιος διάλογος έχει φουντώσει στη Γαλλία γύρω από την πορεία του ευρώ και της ΕΕ. Ιδίως μετά το σοκ του αποτελέσματος των ιταλικών εκλογών, η διανόηση και οι πολιτικοί της Γαλλίας έχουν συνειδητοποιήσει ότι πλέον έρχεται η σειρά της δικής τους χώρας να μπει στην περιδίνιση της κρίσης υπό όρους που θα καθορίσει το Βερολίνο. Ο Αντρε Γκρεμπίν κάνει πολύ οξυδερκείς επισημάνσεις, αναζητώντας τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης που συγκλονίζει την ευρωπαϊκή οικοδόμηση. «Έχει συγκροτηθεί ένας παράξενος αστερισμός που αποτελείται από αναρίθμητους μη εκλεγμένους κοινοτικούς θεσμούς και από εθνικές κυβερνήσεις. Αυτές οι τελευταίες, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, δεν έχουν απογυμνωθεί από τις εξουσίες τους, αλλά δεν μπορούν να τις ασκήσουν παρά μόνο υπό τον όρο ότι θα ακολουθούν τους κανόνες που τους έχουν επιβληθεί από το εξωτερικό… Κάτω από την επιρροή της γερμανικής ορθοδοξίας και του περιβάλλοντος νεοφιλελευθερισμού, οι κανόνες που έχουν επιβληθεί στα κράτη-μέλη της ΕΕ επιτείνουν την αδυναμία τους» υπογραμμίζει.

Αυτή την αφαίρεση των πολιτικών αρμοδιοτήτων από τα κράτη – μέλη ο αρθρογράφος τη χαρακτηρίζει «σκουλήκι που σάπισε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα» και οδήγησε σε πλήρη διαστροφή τον τρόπο άσκησης της πολιτικής στις χώρες της ΕΕ. «Γενικά οι κρατικοί ηγέτες καθορίζουν μια στρατηγική, η οποία αποτελείται από προωθήσεις και παραχωρήσεις σε συνάρτηση με τους στόχους που προτείνονται. Οι ηγέτες μας, αλλά όχι μόνο αυτοί, έχουν υιοθετήσει την αντίστροφη πορεία: είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τις εκλογικές υποσχέσεις τους για να συμμορφώνονται προς τους κανόνες που τους έχουν επιβληθεί. Οι παραχωρήσεις δεν είναι πια γι' αυτούς ένα μέσον για να πετύχουν τους στόχους τους. Κάνουν όλες τις απαραίτητες παραχωρήσεις για να φτάνουν στη συναίνεση εντός της ΕΕ που έχει γίνει η προτεραιότητά τους, όποιες και αν είναι οι συνέπειες» τονίζει ο Αντρέ Γκρεμπίν.

Ακριβώς αυτή είναι η στάση των ηγετών και τις δικής μας χώρας – γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια όσα υποσχέθηκαν στον ελληνικό λαό και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι πώς θα υλοποιήσουν τις εντολές της ΕΕ που στην περίπτωσή μας έχουν την πρόσθετη επιβαρυντική μορφή του Μνημονίου. Έτσι ενεργούσαν ο Παπανδρέου, ο Παπακωνσταντίνου, ο Λοβέρδος και όλοι οι υπουργοί της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, έτσι ενεργούσαν ο Παπαδήμος και ο Βενιζέλος ως υπ. Οικονομικών, έτσι ενεργούν σήμερα ο Αντ. Σαμαράς και ο Στουρνάρας και τα υπόλοιπα ασήμαντα πολιτικά πρόσωπα που συναπαρτίζουν την παρούσα κυβέρνηση. Ο Γάλλος αρθρογράφος δείχνει αρκετά απαισιόδοξος αναφορικά με τις ρεαλιστικές δυνατότητες δημοκρατικού μετασχηματισμού αυτού του τρόπου λειτουργίας της ΕΕ: «Σε ένα δημοκρατικό σύστημα, ακόμη και σε ένα αυταρχικό, η λαϊκή δυσαρέσκεια μπορεί να κατευθυνθεί προς έναν στόχο – εναντίον μιας πλειοψηφίας που μπορεί να ελπίζει να αντικατασταθεί, εναντίον ενός δικτάτορα που αναμένει να ανατραπεί. Σε ένα ολιγαρχικό σύστημα όμως όπως αυτό που επικρατεί στους κόλπους της ΕΕ, η εξουσία έχει επαρκώς διαχυθεί για να μη μπορεί να προσβληθεί» αναλύει.

Εντυπωσιακό πρωτίστως το γεγονός ότι χαρακτηρίζει «ολιγαρχικό» το σύστημα που επικρατεί στην ΕΕ ένας Γάλλος διανοούμενος, τη στιγμή μάλιστα που η χώρα του κάθε άλλο παρά υποφέρει από την πολιτική της ΕΕ – τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Ο Γκρεμπίν θίγει ακόμη ένα θέμα, το οποίο ουδέποτε έχει συζητηθεί στην Ελλάδα: τη διεκδίκηση όλο και μεγαλύτερου ρόλου από τους μηχανισμούς των Βρυξελλών. «Έχουν υποβάλει την υπό διαμόρφωση κοινότητα σε έναν κοινωνιολογικό νόμο που θέλει οι γραφειοκρατικές δομές να μην έχουν άλλο στόχο παρά τη δική τους επέκταση, αφενός διευρύνοντας ασταμάτητα τη σφαίρα δραστηριοτήτων τους και αφετέρου σφετεριζόμενες ταυτόχρονα όλο και περισσότερη εξουσία σε έναν όλο και μεγαλύτερο αριθμό τομέων αρμοδιοτήτων» υπογραμμίζει. Τελικά, παντού συζητούν και προβληματίζονται για το ευρώ και την ΕΕ, εκτός από την Ελλάδα που έχει βυθιστεί και σε απερίγραπτη πνευματική ένδεια.

ΠΗΓΗ: Δημοσιεύθηκε στο «Έθνος» την Τρίτη 12 Μαρτίου 2013. Το είδα: http://aristeri-diexodos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_12.html

O Ιταλικός κόλαφος

 

Του Τάκη Φωτόπουλου*

 

Τον Νοέμβρη του 2011 η υπερεθνική ελίτ που διαχειρίζεται τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση καθιέρωσε και επίσημα τoν θεσμό της κοινοβουλευτικής Χούντας στην Ελλάδα και την Ιταλία. Όπως έγραφαν τότε οι Financial Times, το Ευρωπαϊκό τμήμα της ελίτ αυτής απέστειλε δύο νέους κυβερνήτες: «στη θέση του αλλοπρόσαλλου Παπανδρέου τον πρώην αντιπρόεδρο της ΕΚΤ (Παπαδήμο), και στη θέση του απείθαρχου Μπερλουσκόνι τον Μόντι, πρώην επικεφαλής της πολιτικής ανταγωνισμού στην Κομισιόν».

Και οι δύο, μέλη της Τριμερούς Επιτροπής (Trilateral Commission), δηλ. της επιτροπής που είχε ιδρύσει ο Ροκφέλλερ για τη διαχείριση της διεθνοποιημένης οικονομίας της αγοράς, οι οποίοι μαζί με τον Ντράγκι  (που ακόμη διευθύνει την ΕΚΤ) ανήκουν, σε διαφόρους βαθμούς, στο Ευρωπαϊκό τμήμα της Goldman Sachs, κύριου «στελέχους» της υπερεθνικής ελίτ! Και ο μεν Παπαδήμος αντικαταστάθηκε από τους αντάξιους, ως προς την δουλικότητά τους στην υπερεθνική ελίτ,  σημερινούς μας κυβερνήτες, ο δε Μόντι ήταν η μεγάλη ελπίδα της υπερεθνικής ελίτ για να συγκρατηθεί η Ιταλία στο ίδιο χαλινάρι με την Ελλάδα.

Πριν από ένα μόλις μήνα, στο Νταβός όπου συγκεντρώνεται κάθε χρόνο άτυπα η υπερεθνική ελίτ, υποδεχόντουσαν τον Μόντι σαν τον «σωτήρα της Ευρώπης». Οι στημένες δημοσκοπήσεις της ίδιας ελίτ τον έφερναν φαβορί να σχηματίζει κυβέρνηση μαζί με τον Μπερσάνι, τον Ιταλό…Τσίπρα, και την εκφυλισμένη τέως κομμουνιστική Αριστερά που εκπροσωπείται από το Δημοκρατικό κόμμα της Ιταλίας, που δεν διανοείται μεν, ακριβώς όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, να θέσει θέμα εξόδου από την  ΕΕ, αλλά τουλάχιστον δεν εξαπατά τον Λαό ότι ακόμη και μέσα στην ΕΕ θα μπορούσε να παραβεί τους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας! Οι πολιτικές αυτές  έχουν ήδη προκαλέσει σημαντική φτωχοποίηση που δεν συγκρίνεται βέβαια με την Ελληνική καταστροφή. Γι' αυτό και οι αγορές, προεξοφλώντας τη νίκη του διδύμου της υπερεθνικής ελίτ (Μόντι/Δημοκρατικό κόμμα) ήταν ιδιαίτερα αισιόδοξες στην αρχή, μέχρι να έλθουν τα νέα για τη πανωλεθρία του Μόντι που δεν κατάφερε να συγκεντρώσει παρά μόνο το 10% των ψήφων, αλλά και την αντίστοιχη βαριά ήττα του Δημοκρατικού κόμματος που έχασε το 30% των ψήφων του σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.

Και εδώ έγκειται ο κόλαφος του Ιταλικού λαού στην υπερεθνική ελίτ. Όχι μόνο το νεοσύστατο «κίνημα» του Γκρίλλο δεν διστάζει να θέσει θέμα δημοψηφίσματος για την έξοδο από το Ευρώ (που η δυναμική του σε μια χώρα του μεγέθους της Ιταλίας, θα έθετε και θέμα εξόδου και από ΕΕ)  αλλά και το κόμμα του Μπερλουσκόνι δεν το έχει αποκλείσει, εισπράττοντας τη λυσσασμένη επίθεση της υπερεθνικής ελίτ. Έτσι πάνω από 55% του Ιταλικού λαού (και πολύ περισσότεροι αν συνυπολογίσουμε την αποχή-ρεκόρ) δεν διστάζουν να αγγίξουν την πραγματική αιτία των δεινών τους, την ένταξη στην ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα χάρις κυρίως στην αξιωματική αντιπολίτευση που διαθέτουμε, η υπερεθνική ελίτ δεν έχει λόγο να ανησυχεί για την χώρα μας, όπως άλλωστε διαπίστωσε και «ιδίοις όμμασιν» από τις επισκέψεις του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ σε Βερολίνο και Ουάσιγκτον για να επιδώσει τα «διαπιστευτήρια» του!

Φυσικά, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι ήδη γίνεται κάποια ριζική αλλαγή στην  Ιταλία, ιδιαίτερα αν πάρουμε υπόψη τη σύνθεση και τον χαρακτήρα των δύο λαϊκιστικών κομμάτων που ήταν οι νικητές. Απλά, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει η δυναμική για ριζικές αλλαγές, η οποία απουσιάζει σήμερα στην Ελλάδα. Έτσι, η παράταξη Μπερλουσκόνι εκπροσωπεί μεν τα συμφέροντα της Ιταλικής ελίτ και των προνομιούχων στρωμάτων, τα οποία όμως δεν συμπίπτουν πάντα με αυτά της υπερεθνικής ελίτ γιατί η Ιταλία δεν παύει να είναι μια χώρα της Ευρωπαϊκής περιφέρειας που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα απώλειας της ανταγωνιστικότητάς της εξαιτίας της ένταξής της στην ΕΕ/Ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει ότι στην Ιταλία, σε αντίθεση με την Ελλάδα που δεν διαθέτει καν αξιόλογη παραγωγική δομή, ένα κόμμα σαν αυτό του Μπερλουσκόνι δεν θα δίσταζε να έλθει σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή ελίτ για να προστατεύσει τα συμφέροντα της Ιταλικής ελίτ. Ανάλογα ισχύουν για το «κίνημα» του Γκρίλλο που, καθεαυτό, είναι εντελώς ακίνδυνο για την υπερεθνική ελίτ, αφού δεν καταδικάζει το ίδιο το σύστημα αλλά απλά την διαφθορά του από παραδόπιστους πολιτικούς. Είναι, δηλαδή, το κόμμα των «αγανακτισμένων» το οποίο, χωρίς πολιτικό πρόταγμα, ανάλυση που να το στηρίζει, και συνακόλουθη στρατηγική, εκφράζει την οργή του Ιταλικού λαού με εντελώς ανοργάνωτο (και επομένως ελέγξιμο από τις ελίτ) τρόπο – όπως συνέβαινε γενικά με τους «αγανακτισμένους».

Το μεγάλο ερώτημα επομένως που αφορά όλους τους Ευρωπαϊκούς λαούς είναι αν ο Ιταλικός λαός θα ξεπεράσει τις συστημικές παγίδες που εκφράζουν τα κόμματα Μπερλουσκόνι και Γκρίλλο, καθώς και τα  ψευτοδιλήμματα για τις πολιτικές λιτότητας και την «κακή» Μέρκελ, και θα προχωρήσει στη δημιουργία ενός παλλαϊκού Μετώπου με στόχο την έξοδο από την ΕΕ και την οικονομική αυτοδυναμία, ώστε να ξανακτίσει την παραγωγική δομή της χώρας. Γεγονός που, αντικειμενικά, θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις μελλοντικής συστημικής αλλαγής.

 

* http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/greek/grE/gre2013/2013_03_02.html

 

ΠΗΓΗ: http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/. Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία, Σάββατο 2 Μαρτίου 2013