Το δέντρο των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών και το δάσος

Ή: ΣΜΥΚ, όπως λέμε… σμίκρυνση;

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Κοντοστάθηκα με ευχαρίστηση σε μια φράση ενός κειμένου το οποίο έφτασε στα χέρια μου ως νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με τίτλο «Δευτεροβάθμια Εκκλησιαστική Εκπαίδευση και Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών». Η φράση βρίσκεται στο άρθρο 29 και αφορά την ίδρυση ΣΜΥΚ – Σχολών Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών. Ολόκληρο το άρθρο λέει: «Αποκλειστικός σκοπός των ΣΜΥΚ είναι η εκπαίδευση υποψηφίων Κληρικών της, κατά το άρθρο 3 του Συντάγματος, Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, υψηλού μορφωτικού επιπέδου και εκκλησιαστικού ήθους, με προσήλωση στις δημοκρατικές αξίες, για να υπηρετήσουν στην Ελλάδα ή στις κοινότητες του Απόδημου Ελληνισμού».

Η γιορτή των Τριών Ιεραρχών και η αργία των τεμπέληδων

Του Χριστόφορου Γ. Παπασωτηρόπουλου*

Για πρώτη φορά με εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων,2 καταργείται η αργία των Τριών Ιεραρχών και μετατρέπεται σε «ημέρα εορτασμού», ούτε καν σε σχολική εορτή. Παρουσιάζεται μια ειδοποιός διαφορά στη νομοθεσία που καθορίζει τις σχολικές αργίες και εορτές σε σχέση με όλες τις προηγούμενες, εδώ και δεκαετίες, εγκυκλίους. Οι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται ρητώς να τηρήσουν το Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων της ημέρας. Το νέο στοιχείο είναι ότι εντάσσει τη συγκεκριμένη εορτή, ως παρένθεση στη λειτουργία του Ωρολογίου Προγράμματος. Τι σημαίνει αυτό; 

Προσβάλλει, ταπεινώνει και εκδικείται συνολικά τους εκπαιδευτικούς, καθώς δεν τους αναγνωρίζει τη δυνατότητα να τιμήσουν ή να αξιοποιήσουν το δικαίωμα στην αργία όπως οι ίδιοι επιθυμούν, βασιζόμενοι στην προσωπική και επομένως και τη θρησκευτική τους ελευθερία. Αντίθετα τους υποχρεώνει ακόμη και στην αργία τους να εργαστούν. Η αργία είναι κατάκτηση αιματηρών αγώνων και όχι μπαξίσι για τον κόπο μας. 

Αντιμετωπίζει τους εκπαιδευτικούς σαν παραγωγούς δραστηριοτήτων δια κάθε νόσον (αθλητικές δραστηριότητες, για την αναπηρία, για τη διατροφή, κ. α) και τους καλεί να διεκπεραιώσουν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους ουκ ολίγες δραστηριότητες. Πέρα από το αν και κατά πόσο υπηρετούν το σχεδιασμό και τη φιλοσοφία οι δραστηριότητες αυτές με τον τρόπο που εντάσσονται στο σχολικό προγραμματισμό αναρωτιέται κανείς: Υπάρχει πάτος σε αυτό άραγε; 

Η εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος

Του Χαράλαμπου (Χάρη) Ανδρεόπουλου*

Η εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση. Διδακτικό υλικό για το μάθημα των Θρησκευτικών και της Ιστορίας.

Περίληψη:

Η παρούσα εργασία αντιμετωπίζει την εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος ως μελέτη περίπτωσης (case study) επιδιώκοντας να εισφέρει επικουρικό εκπαιδευτικό υλικό το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί / χρησιμοποιηθεί από τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς (Θεολόγους/ΠΕ01 και Φιλολόγους/ΠΕ02) για την διδασκαλία σχετικών θεματικών ενοτήτων του θρησκευτικού και ιστορικού μαθήματος. Στη ερευνητική – ιστορική και νομοκανονική – προσέγγιση του θέματος κεντρική θέση κατέχουν ερωτήματα όπως σχετικά με το «γιατί;» και το «πως;» χρησιμοποιήθηκε από την πολιτική εξουσία της γείτονος χώρας («Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» [«FYROM»], νυν «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας») ο εκκλησιαστικός οργανισμός προκειμένου να υπηρετηθούν ευρύτερες γεωπολιτικές σκοπιμότητες στο χώρο της Βαλκανικής μετά το πέρας του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Στη μελέτη αναπτύσσεται λεπτομερώς η εκκλησιαστική πτυχή του εν λόγω (μακεδονικού) ζητήματος σ΄ όλες τις επιμέρους ιστορικές φάσεις (1945 μέχρι σήμερα) και νομοκανονικές / εκκλησιολογικές του διαστάσεις. Περιγράφεται η όλως αντικανονική ανακήρυξη (1967) της ανεξαρτησίας της «Μακεδονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας», η κατάσταση του σχίσματος στην οποία περιήλθε (και διατελεί μέχρι σήμερα) η εν λόγω Εκκλησία και αναλύεται η πρόταση για την επίλυση του προβλήματος μέσω της (μετ-) ονομασίας της «ΜΟΕ» σε «Aρχιεπισκοπή Αχρίδος» επί τη βάσει της «Συμφωνίας του Νις» (2002) και των προϋποθέσεων περί (διοικητικής) αυτονομίας μιας τοπικής Εκκλησίας τις οποίες έθεσε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η συνελθούσα τον Μάϊο του 2016 στη Κρήτη

Λέξεις κλειδιά: «Μακεδονικό» ζήτημα, «Μακεδονική Εκκλησία», εθνοφυλετισμός, σχίσμα, αυτονομία, αυτοκεφαλία.

Ο εφιάλτης μιας αρίας φυλής

Της Εύης Βουλγαράκη – Πισίνα*

Με την απόφαση του ΣτΕ για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά, το επονομαζόμενο Γαβρόγλου, αλλά στην πραγματικότητα πρόγραμμα επιτροπής εμπειρογνωμόνων μέσα από διαδικασίες μοριοδότησης και αξιολόγησης από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Το ΣτΕ απεφάνθη, δίχως να δηλώσει αναρμοδιότητα, για το δογματικό περιεχόμενο του μαθήματος, την ώρα που η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος έχει εγκρίνει ήδη το Πρόγραμμα Σπουδών και τα εγχειρίδια.

Περί υποχρεωτικής προσευχής και άλλων συνδικαλιστικών …δαιμονίων

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

«…Ο ντετερμινισμός του αντικειμενοποιημένου κόσμου διαστρέφει και την θρησκευτική σκέψη. Διαστρέφει την άποψη για το Θεό και την άποψη για τον άνθρωπο…», Νικολάι Μπερδιάγιεφ.[1]

1. Εισαγωγικά

Αφορμή γι αυτό το κείμενο ήταν η προληπτικού τύπου σύσταση του ΔΣ της Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας προς τους Διευθυντές των σχολείων ευθύνης της, μετά από σχετική καταγγελία καθηγητών που απευθύνθηκαν σ’ αυτό. Πρόκειται  για την τελευταία παράγραφο ανακοίνωσης για μιά σερά ζητημάτων. Το κείμενο ψήφισε και ο υποφαινόμενος, μέρος του οποίου κι έγραψε ως Γραμματέας. Παράλληλα ακολούθησε οξεία ανακοίνωση της «ΤΕ της ΔΑΚΕ ΔΕ Αχαΐας», με  πολλαπλούς στόχους.

Συνέχεια →

Οι νέοι, ο Θεός και άλλες Rock ή Roll ιστορίες…

Του Ανδρέα Αργυρόπουλου*

Για να κουβεντιάσει κανείς με τους νέους ανθρώπους για το Θεό απαιτούνται κάποιες προϋποθέσεις. Η βασική είναι να θέλει να διαλεχτεί, να ακούσει τους νέους. Όχι να τους επιβάλλει απόψεις, θέσεις, αντιλήψεις, ιδεολογήματα. Να προσπαθήσει να εισπράξει αυτό που του λένε. Να μην έχει έτοιμες απαντήσεις και τσιτάτα προκειμένου να τους «αποστομώσει» ή να τους μεταπείσει αλλά να προσπαθήσει να κατανοήσει τις αναζητήσεις, τις αγωνίες, τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις τους ακόμα και την πλήρη άρνησή τους για αυτά που εκπροσωπεί. Να έχει πρώτα από όλα, ανοικτό πνεύμα. Να είναι έτοιμος για κάθε ανατροπή ακόμη και αυτών που τα θεωρεί ως δεδομένα. Ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος του εκρηκτικού μείγματος ημιμάθειας, πνευματικής αυτάρκειας και έλλειψης αληθούς πίστεως.

Συνέχεια →

Το Ευαγγέλιο ενός άλλου παπά

Τελεί τα μυστήρια στη δημοτική

Στα 66 του ο θεολόγος Αλέξανδρος Καριώτογλου χειροτονήθηκε παπάς και ιερουργεί στον Αγιο Νικόλαο Ραγκαβά τελώντας τα μυστήρια –τους γάμους και τις βαπτήσεις– στη δημοτική.  

Συνέντευξη του παπα Αλέξανδρου Καρυώτογλου

Ηταν καθηγητής στο Νυχτερινό των Εξαρχείων. Σήμερα είναι ο πατήρ Αλέξανδρος, ιερέας στον Αγιο Νικόλαο Ραγκαβά. Ο θεολόγος που αποφάσισε να γίνει παπάς στα 66 του χρόνια, διαβάζει το Ευαγγέλιο μεταφρασμένο στη δημοτική καθηλώνοντας το ποίμνιό του.

Πριν από λίγες ημέρες κατά τη διάρκεια ενός γάμου που τέλεσε στα ριζά της Ακρόπολης, ένα πέπλο κατάνυξης είχε απλωθεί στην ατμόσφαιρα. Τόσο που ένα ζευγάρι στο τέλος του μυστηρίου τον πλησίασε ρωτώντας τον αν μπορεί να τους ξαναπαντρέψει με αυτόν τον τρόπο… Ο Αλέξανδρος Καριώτογλου είναι ένας ανατρεπτικός παπάς φτιαγμένος από τα αυθεντικά υλικά της πίστης.

Συνέχεια →

Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης

Αφίσα εκδήλωσης

Το όραμα για την επόμενη ημέρα. Ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτου Προύσης κ. Ελπιδοφόρου

Δελτίο Τύπου

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 11 Μαρτίου 2017 στο Βόλο, στο συνεδριακό κέντρο FORUM, ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτου Προύσης κ. Ελπιδοφόρου με θέμα: «Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης: Το όραμα για την επόμενη ημέρα». Την εκδήλωση διοργάνωσε η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος.

Καλωσορίζοντας τον υψηλό προσκεκλημένο ο Δρ. Παντελής Καλαϊτζίδης, Διευθυντής της Ακαδημίας, έκανε μια σύντομη αναφορά στο βιογραφικό του Σεβασμιωτάτου, αλλά και στα ιστορικά στοιχεία σχετικά με την ίδρυση, την πορεία και τη σημερινή κατάσταση της Θεολογική Σχολής της Χάλκης.

Ακολούθησε προβολή ολιγόλεπτου σχετικού βίντεο που εντυπωσίασε το κοινό και αμέσως μετά το λόγο έλαβε ο Σεβασμιώτατος Προύσης.

Συνέχεια →

Μάθημα των Θρησκευτικών: Διάλογος Ιεραρχίας με Πολιτεία και τα τρία θεμελιώδη αιτήματα

Δελτίο Τύπου της Ιεράς Συνόδου

Δεύτερη Συνεδρία της εκτάκτου συγκλήσεως της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος

Συνήλθε σήμερα Πέμπτη, 9 Μαρτίου 2017, στη δεύτερη ημέρα της εκτάκτου Συγκλήσεώς της, η Ιερά Συνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην Αίθουσα Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας.

Κατά την πρωινή Συνεδρία, μετά την προσευχή, ανεγνώσθη ο Κατάλογος των συμμετεχόντων Ιεραρχών και διεπιστώθη απαρτία. Κατόπιν επικυρώθηκαν τα Πρακτικά της χθεσινής Συνεδρίας.

Ακολούθως, σύμφωνα με την Ημερησία Διάταξη, ανέπτυξε την Εισήγησή του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ. Εφραίμ, με θέμα: «Προτάσεις – Πορίσματα της ορισθείσης υπό της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας τριμελούς εξ Αρχιερέων Επιτροπής περί του μαθήματος των Θρησκευτικών».

Συνέχεια →