Αρχείο κατηγορίας Βία, αντιβία, μη βία, νήψη

Η συλλογική βία είναι μαμή της ιστορίας, αλλά ποτέ μητέρα… Μιλάμε για τη βία των δυνατών, την αντιβία των αδυνάτων και την εσωτερική των νηπτικών…

Βία: ο καρπός της ήττας της πολιτικής

Βία: ο καρπός της ήττας της πολιτικής

 

Του Λευτέρη Κουσούλη

 

Τις τελευταίας μέρες, τις τελευταίες ώρες, ήρθε στο προσκήνιο το ζήτημα της βίας στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Η βίαιη ενέργεια του εκπροσώπου της Χρυσής Αυγής στο τηλεοπτικό στούντιο, περισσότερο συμπυκνώνει παρά αποκαλύπτει αυτό που ήδη γνωρίζουμε. Η βία ρίχνει τη μαύρη σκιά της στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου τα τελευταία χρόνια.

Η βία, σε όλες τις φάσεις της ιστορικής εξέλιξης, είναι σύμφυτη με την κοινωνική και πολιτική διάσταση κάθε συλλογικής οντότητας. Μικρής ή μεγάλης. Είναι αφέλεια να προσπερνάει κανείς αυτή την αλήθεια.

Στον αγώνα για πρόοδο και εξέλιξη ο άνθρωπος και η ανθρωπότητα, κάνοντας βήματα προς την κατεύθυνση του αυτοπροσδιορισμού, της αυτονομίας και της ελευθερίας του, ανακάλυπτε την πολιτική. Στο βαθμό που το πετύχαινε και η πολιτική μετουσιωνόταν σε κανόνες και θεσμούς συνύπαρξης, ο άνθρωπος άφηνε πίσω του και πάντως ριζικά αποδυνάμωνε τη βία, ως έναν από τους θεμελιώδεις συντελεστές των κοινωνικών πραγμάτων.

Η πολιτική είναι ο θεσμικός έλεγχος της βίας.

Όπου η πολιτική είναι ζωντανή, η βία υποχωρεί, μπαίνει στο περιθώριο και χάνει κάθε αξία ως εναλλακτική λύση.

Όπου η πολιτική παραμένει ζωντανή, η βία ως διαδικασία επίλυσης και διευθέτησης ζητημάτων δεν έχει θέση. Η σύγκρουση, συστατικό στοιχείο κάθε κοινωνίας σε κίνηση, εξελίσσεται υπακούοντας σε κανόνες που ορίζουν τους τρόπους εξέλιξης αυτής της σύγκρουσης, απωθώντας τη βία και θέτοντάς την εκτός κάθε κοινωνικού και πολιτικού – εν συγκρούσει πάντοτε – αξιακού πλαισίου.

Το μαύρο πρόσωπο της βίας κάνει την εμφάνισή του όταν σβήνει το φως της πολιτικής. Η βία δεν είναι πολιτική. Είναι αντι-πολιτική.

Η εγκαθίδρυση της βίας ή η απειλή εγκαθίδρυσης της βίας, αποτελεί την επιβεβαίωση της ήττας της πολιτικής. Η ήττα της πολιτικής άφησε και αφήνει ανοιχτή την πόρτα για την τροπαιούχο έλευση της βίας.

Αν η πολιτική είναι η αναζήτηση μιας κατεύθυνσης μέσα από την αντιπαράθεση των – ιδεολογικού χαρακτήρα εν τέλει – επιχειρημάτων στο πλαίσιο κανόνων, η ήττα της πολιτικής είναι η άρνηση αυτών των επιχειρημάτων, είναι η τυφλή απόρριψη κάθε επόμενης κίνησης, είναι η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία η ατομική διεκδίκηση προσλαμβάνει τα πλέον πρωτόγονα χαρακτηριστικά, όπου η ατομική δράση και το ατομικό σχέδιο προϋποθέτει και απαιτεί την καταστροφή του ατομικού σχεδίου του άλλου.

Όλες οι πολιτικές αντιλήψεις και τα καθεστώτα που προβάλλουν στην ιστορία της ιδέα της απόλυτης αλήθειας, προβάλλουν, άρρητα και ρητά, τη βία. Η θέση και μόνο ότι υπάρχει απόλυτη αλήθεια νομοτελειακού χαρακτήρα, φέρει μέσα της το σπέρμα της βίας. Όποια παρόμοια θεωρητική προσέγγιση και αν μελετήσει κανείς, προσέγγιση που διεκδικεί να ερμηνεύσει οριστικά τη ροή της ιστορίας, στον πυρήνα της έχει τη βία.

Η απολυτότητα της θέσης διεκδικεί την απολυτότητα της συμμόρφωσης. Και επειδή η συμμόρφωση δεν είναι δυνατή, αφού το αίτημα της ελευθερίας, συγκλονιστικό, ανυπέρβλητο και ανυπότακτο, τρώει τα θεμέλια κάθε παρόμοιου οικοδομήματος, τότε η βία αποτελεί το έσχατο όπλο.

Τα τελευταία χρόνια η χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα – της πολιτικής φεουδαρχίας πρέπει να λέμε – οδήγησε στην ήττα της πολιτικής. Η οικονομική χρεοκοπία ακολούθησε. Μέσα σε αυτήν την εξέλιξη χάθηκαν τα δικαιώματα των πολιτών και μαζί η αξιοπρέπειά τους.

Η αναζωογόνηση της πολιτικής είναι ο μόνος δρόμος αντιμετώπισης των φαινομένων βίας και ανομίας, που σαν μαύρο σύννεφο απλώνονται πάνω από τη χώρα.

Στις εκλογές της επόμενης Κυριακής, ο κάθε συμπολίτης μας ας δώσει τη δική του απάντηση.

 

Υ.Γ.: Επίτρεψέ μου, φίλε αναγνώστη, να σημειώσω ότι μια πληρέστερη αποτύπωση αυτού του προβληματισμού, θα μπορούσε να βρει κανείς στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.legeinandprattein.gr

 

www.aixmi.gr, 9/6/12

Η ύστατη κραυγή πριν από την κοινωνική έκρηξη

Η ύστατη κραυγή πριν από την κοινωνική έκρηξη

 

Tου Σταύρου Λυγερού

 

Οταν έχει καταρρεύσει το μοντέλο πλασματικής ανάπτυξης της μεταπολιτευτικής περιόδου και το συναρτημένο ανομολόγητο κοινωνικό συμβόλαιο, ήταν αναπόφευκτο να καταρρεύσει και το κομματικό σύστημα που εξέφρασε και στηρίχθηκε από τα παραπάνω. Το εκλογικό αποτέλεσμα καταγράφει μια ανατροπή, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Με άλλα λόγια, η πολιτική-εκλογική αποδόμηση των κομμάτων που έχουν προσχωρήσει στο στρατόπεδο του Μνημονίου είναι τεραστίων διαστάσεων, αλλά δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.

Ο θριαμβευτής της κάλπης είναι αναμφίβολα ο ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς, ο τετραπλασιασμός του ποσοστού του δεν οφείλεται στην ελκτική δύναμη των θέσεών του, ούτε σε κάποια προεκλογικά μαγικά. Οι θέσεις του δεν έχουν αλλάξει ποιοτικά και τέτοια μαγικά δεν υπάρχουν. Οι ψηφοφόροι έχουν επίγνωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διαθέτει ένα επεξεργασμένο ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο για να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Τον επέλεξαν για να στείλουν και στις εγχώριες εξουσιαστικές ελίτ και στο ευρωιερατείο το μήνυμα ότι η ασκούμενη πολιτική καταστρέφει και την οικονομία και την κοινωνία. Είναι το μήνυμα που προσπάθησε πέρυσι να στείλει το κίνημα των «Αγανακτισμένων», αλλά βρήκε κλειστά αυτιά. Ουσιαστικά, η κραυγή της κάλπης είναι η ύστατη αντίδραση πριν τα απεγνωσμένα και καταστρεφόμενα μικρομεσαία στρώματα οδηγηθούν σε δυναμικές αντιδράσεις που μπορούν να πυροδοτήσουν μια τυφλή, βίαιη κοινωνική έκρηξη.

Το μείζον ερώτημα είναι εάν η νέα Βουλή είναι σε θέση να στηρίξει βιώσιμη κυβέρνηση. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι οριστική η κατανομή των εδρών, αλλά τα δύο κόμματα εξουσίας μάλλον δεν θα έχουν αθροιστικά την αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Εκτός αυτού, ο κ. Βενιζέλος δήλωσε ότι θα συμπράξει μόνο εάν συνεργασθούν κι άλλα κόμματα, εννοώντας τουλάχιστον τη ΔΗΜΑΡ.

Ο νέος συσχετισμός δυνάμεων που ανέδειξαν οι κάλπες εγγράφεται σ' ένα ιδιότυπο πολιτικό πεδίο. Εκτός από την παραδοσιακή διαχωριστική γραμμή ευρύτερης Δεξιάς-Αριστεράς έχει προστεθεί και η νεοπαγής, αλλά ισχυρή διαχωριστική γραμμή που ορίζεται από τη στάση έναντι του Μνημονίου. Το φάσμα των αντιμνημονιακών δυνάμεων είναι άνετη πλειοψηφία, αλλά δεν έχουν ούτε τις προϋποθέσεις ούτε και τη διάθεση να δώσουν εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της εξουσίας.

Με δεδομένα την άρνηση του ΚΚΕ να συμμετάσχει, την εξαίρεση της Χρυσής Αυγής, τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ και του Καμμένου ότι δεν συζητούν λύση εντός του Μνημονίου, οι αριθμοί δεν βγαίνουν. Το πιθανότερο είναι ότι θα ασκηθούν ασφυκτικές πιέσεις στη ΔΗΜΑΡ (και σε όποιο ακόμα μικρό κόμμα περάσει το φράγμα του 3%) να συμπράξει στον σχηματισμό κυβέρνησης. Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν εάν το εγχείρημα θα επιτύχει ή θα ξαναστηθούν υποχρεωτικά κάλπες υπό το κράτος των απειλών για ακυβερνησία και χάος.

 

ΠΗΓΗ: Πέμπτη, 10 Mαϊου 2012, http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_07/05/2012_440927

Oι δάσκαλοι δεν αυτοκτονούν

Oι δάσκαλοι δεν αυτοκτονούν

 

Της Μαριάνας Τζιατζή

 

 

Στις 4 Απριλίου, πλάι σε ένα ψηλό κυπαρίσσι στην πλατεία Συντάγματος, αφαίρεσε τη ζωή του ο Δημήτρης Χριστούλας. Πριν κλείσει ο μήνας, ο Σάββας Μετοικίδης, ένας δάσκαλος 42 ετών, έκανε το ίδιο, αλλά πιο αθόρυβα, σε μια αποθήκη του πατρικού του στη Θράκη.

Μακάβριες αναφορές, προεκλογικές και ανοιξιάτικες; Το πιο μακάβριο, το πιο τραγικό με τις αυτοκτονίες είναι το γεγονός ότι έχουν πάψει να θεωρούνται είδηση, ότι κινδυνεύουμε να τις συνηθίσουμε.

Μόνο που οι δάσκαλοι δεν αυτοκτονούν. Ο δάσκαλος δεν λυγίζει, δεν απελπίζεται, δεν ζαλίζεται στο πούλμαν που μας πηγαίνει εκδρομή, δεν τον πιάνει ναυτία στο καράβι. Ο δάσκαλος πρέπει να βρίσκεται πάντα εδώ και να απαντά στις ερωτήσεις μας (εφόσον έχουμε ερωτήσεις), να μας βοηθά να κρυφτούμε κάτω από το θρανίο αν τυχόν γίνει σεισμός, να διώχνει το φαρμακερό σερσέγκι που τρύπωσε από το ανοιχτό παράθυρο και τώρα πετά πάνω από τα κεφάλια μας, μες στην τάξη. Αυτά τουλάχιστον πίστευα όταν ήμουν μαθήτρια και τώρα αναρωτιέμαι τι λένε οι μεγάλοι στα παιδιά που, όταν επιστρέφουν στο σχολείο μετά τις διακοπές του Πάσχα, μαθαίνουν ότι ο δάσκαλός τους δεν είναι πια εδώ.

Δεν είμαι πολιτικός ντετέκτιβ ούτε ψυχολόγος, δεν μπορώ να εξηγήσω κάτι που δεν το χωράει ο κοινός νους. Αρμόδιοι να μιλήσουν για τον χαμένο δάσκαλο είναι τα αγαπημένα του πρόσωπα, οι συνάδελφοι, οι συναγωνιστές του και, πάνω απ' όλα, οι μαθητές που έχουν περάσει από τα χέρια του. Ο μαθητής είναι ο μέγας και αφανής κριτής και αξιολογητής. Και δεν είναι αληθινή ότι «το παιδί μόνο από μάνα ορφανεύει». Ατυχος και αιώνια ορφανός είναι όποιος στα μαθητικά του χρόνια δεν διασταυρώθηκε με κάποιον δάσκαλο που κατάφερε να του εμπνεύσει σεβασμό, να τον πείσει για την ομορφιά και την αξία της μάθησης, της προσπάθειας. Ομως αυτή την ορφάνια δεν τη συνειδητοποιούμε πάντα.

Πώς μπορεί ένας εκπαιδευτικός των 560 ή των 600 ευρώ να ζήσει με στοιχειώδη αξιοπρέπεια ή να συντηρήσει οικογένεια; Ολα τον σπρώχνουν στα ιδιαίτερα μαθήματα, που διαβρώνουν τον αυτοσεβασμό του, αλλά και την αποστολή του δημόσιου σχολείου. Πολλοί εκπαιδευτικοί αναζητούν μια δεύτερη εργασία, γίνονται διανομείς πίτσας ή νυχτερινοί οδηγοί ταξί, ενώ αρκετοί έχουν ήδη αρχίσει να τρέφονται στα συσσίτια. Εκτός από την «ανάγκη που γίνεται ιστορία», υπάρχει και η αλήθεια που γίνεται ή φαίνεται ότι γίνεται λαϊκισμός.

Λένε ότι η ευτυχία είναι μεταδοτική. Το ίδιο και το αντίστροφό της, ενώ το «σύνδρομο του Βέρθερου», δηλαδή η επιδημία αυτοκτονιών, δεν είναι φιλολογικός μύθος. Αρκετά φαρμακωμένες είναι οι μέρες μας, ας μη γραφτούν άλλα τραγούδια σαν αυτό του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Ελευθερίου («μα συ μικρό παιδί, παλικαράκι,/ φαρμάκωσες ετούτο τον καιρό/ μ' ένα καρφί και μ' ένα καθρεφτάκι/ τις φλέβες όταν έκοψες θαρρώ»).

Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο γράφει ότι στην πατρίδα του δεν λένε «φτωχός σαν Λάζαρος [του Ευαγγελίου]», αλλά «φτωχός σαν δάσκαλος», καθώς ο μισθός των εκπαιδευτικών στην Ουρουγουάη είναι ψίχουλα. Ας ελπίσουμε ότι στην Ελλάδα δεν θα φτάσει η ώρα που θα λέμε «απελπισμένος σαν δάσκαλος».

 

 ΠΗΓΗ: "Καθημερινή της Κυριακής" 29-4-2012. 

Οι νέοι θα πάρουν τα όπλα

Οι νέοι θα πάρουν τα όπλα

Του Γιώργου Δελαστίκ

Συγκλονιστικό είναι το σημείωμα που άφησε ο συνταξιούχος φαρμακοποιός Δημήτρης Χριστούλας, ο οποίος τάραξε συθέμελα την Ελλάδα με την απολύτως συνειδητή πράξη της πολτπκής του αυτοκτονίας, με την κυριολεκτική έννοια του όρου, στην πλατεία Συντάγματος. «Πιστεύω πως οι νέοι χωρίς μέλλον κάποια μέρα θα πάρουν τα όπλα και στην πλατεία Συντάγματος θα κρεμάσουν ανάποδα τους εθνικούς προδότες, όπως έκαναν το 1945 οι Ιταλοί στον Μουσολίνι» έγραψε μεταξύ άλλων, κατακεραυνώνοντας την «κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου», όπως την αποκαλεί.

Συνέχεια

Το χρέος των νυκοκυραίων είναι…

Το χρέος των νυκοκυραίων είναι…

 

Της Στεφανίας Λυγερού

 

Τρομερές στιγμές ζούμε. Ο παπαδήμος τα τακίμιασε με την αριστερά!! Ξεδιάντροπα πλέον κινούνται οι "όλοι μαζί στο φαγοπότι". Επειδή πιστεύουν οι ηλίθιοι κουμανταδόροι ότι η αριστερά παρακινεί τις αντιδράσεις, τους έβαλαν να υποσχεθούν ότι θα κάτσουν φρόνιμοι!! Κι αυτοί – οι υπέρμαχοι αγωνιστές – έσπευσαν να πουν στον κόσμο τους ότι η επέτειος δεν είναι για διαμαρτυρίες και να έχουν το νου τους για να σταματήσουν τυχόν προβοκάτσια!!![1] (Πάλι στην περιφρούρηση της διαμαρτυρίας η αριστερά; Τόσοι μπάτσοι δεν σας φτάνουν;)

Προβοκάτσια χαρακτηρίζουν την επέλαση του κόσμου την 28η, προβοκάτορα τον παππού και τη θεια με το ανίψι!! Τι να πεις; Σε ποιον τα λεν αυτά; Ποιος νομίζουν[2] ότι τους πιστεύει;

 Κι ενώ έχουν πανταχόθεν ταμπουρωθεί (στο ταμπούρωμα επιστρατεύτηκε και η αριστερά), βγαίνει ο χρυσοχοίδης ευθαρσώς και δηλώνει: "Δεν θα επιτρέψουμε σε μία μειοψηφία να καταλύσει το κράτος"!! [3] Ποια μειοψηφία ρε κερατά, αν ήμασταν μειοψηφία δεν θα τρέματε, δεν θα χρειαζόσασταν σύσσωμη την ΕΛ.ΑΣ., το στρατό, τους ασφαλίτες σας, τα τσιράκια και τους υπηρέτες σας, για να προστατευτείτε, και ποια κατάλυση του κράτους που έχετε καταλύσει κάθε θεσμό;;; Πραξικοπηματίες, τολμάτε να μιλάτε για κατάλυση του κράτους!!!!

Το αηδιέστερο όμως όλων είναι το παιχνιδάκι που έβαλαν να παίξουν τα τσιράκια τους τα μήντια. Ενώ ο παπαδήμος καταφανέστατα (για ποιον λόγο άραγε ζήτησε να υπομείνουμε μέχρι το πέρας της επετείου;) και προκλητικότατα δηλώνει ότι θα δώσει την ημερομηνία των εκλογών την προσεχή εβδομάδα -για να μάς πει τότε ότι θα πάρει παράταση η παράνομη κυβέρνησή του, ήτοι: εκλογές ΔΕΝ θα γίνουν-, έχει βάλει τα τσιράκια του να λεν ότι αν θες να δηλώσεις τη διαφωνία σου έχεις το βήμα, έχεις το ελεύθερο να το κάνεις στις κάλπες, η βία στη δημοκρατία δεν επιτρέπεται!! Και το συνεχίζουν οι αναίσχυντοι λέγοντας (άκουσον, άκουσον) ότι όποιος επιχειρήσει να κάνει επεισόδια στην παρέλαση σκοπό έχει να ματαιώσει τις εκλογές (!!!) και να φέρει με αυτόν τον τρόπο πλήγμα στις δημοκρατικές διαδικασίες!!!!!!!!!

Τι μένει να σχολιάσεις;  

Ο εμπαιγμός απ' όλες τις μεριές είναι πρωτοφανής, παροιμιώδης!!!

Δεν μένει κάτι άλλο, πάνω μας πέφτει το βάρος, σε εμάς επαφίεται η απόδοση δικαιοσύνης… Είμαστε υποχρεωμένοι να την φέρουμε!!

 

Στεφανία Λυγερού, 24-3-2012

 

[1] «…Μεταξύ άλλων, δήλωσε πως η 25η Μαρτίου έχει προ πολλού αλλοιωθεί και πως εθνική ομοψυχία δεν μπορεί να υπάρξει. "Υπάρχουν προβοκάτσιες και προβοκάτορες", τόνισε….»: http://news247.gr/ellada/politiki/paparhga_h_25h_martioy_exei_alloiwthei_pro_pollou.1703972.html

 

[2] «…Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσίπρας μίλησε για κίνδυνο προβοκάτσιας από θεσμικά ή εξωθεσμικά κέντρα, αναφορικά με τις παρελάσεις της 25ης Μαρτίου, τονίζοντας ότι αυτή η αναφορά του, δεν αφορά στον πρωθυπουργό…»: http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231187960

 

[3] Φρούριο η Αθήνα εν όψει της στρατιωτικής παρέλασης για την 25η Μαρτίου

6η Μαρτίου: Πανελλήνια Ημέρα κατά της Βίας στο Σχολείο

Σκέψεις με αφορμή την 6η Μαρτίου ως Πανελλήνιας Σχολικής Ημέρας κατά της Βίας στο Σχολείο

 

Της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη*


 

Το Υπουργείο Παιδείας, προωθώντας τη μελέτη θεμάτων και καταστάσεων  ενδοσχολικής βίας, καθιερώνει την 6η Μαρτίου ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα κατά της Βίας στο Σχολείο.

Η ημέρα αυτή αποτελεί μια αφορμή για εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς των σχολείων όλης της χώρας να ανταλλάξουν σκέψεις, πληροφορίες και ιδέες και να ενεργοποιηθούν με δράσεις ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του εκφοβισμού που εκδηλώνεται μεταξύ και εναντίον των μαθητών,  ώστε να περιοριστούν οι δίαυλοι εκδήλωσης της βίας στη ζωή των ανηλίκων και να αποτραπούν οι αρνητικές συνέπειες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.

Κάποτε τα περιστατικά βίας και παραβατικότητας μεταξύ των ανηλίκων αποτελούσαν κάτι τελείως άγνωστο για την ελληνική πραγματικότητα. Οι ανησυχίες των γονέων περιορίζονταν μόνο στην επίδοση των παιδιών τους στα μαθήματα και ο χώρος του σχολείου ήταν γι’ αυτά εξίσου ασφαλής με το σπίτι τους. Τα τελευταία χρόνια, όμως, παρουσιάζονται όλο και πιο συχνά περιστατικά βίας και παραβατικότητας σε Γυμνάσια, Λύκεια αλλά πλέον και σε Δημοτικά Σχολεία, γεγονός που συγκλονίζει και πανικοβάλλει πολλές οικογένειες, κυρίως των μεγάλων πόλεων. Η χώρα μας πλέον ζει έντονα την εποχή της Παγκοσμιοποίησης και το μονοπολιτισμικό εκπαιδευτικό σύστημα που άλλοτε υπήρχε, αντικαταστάθηκε πλέον από ένα πολυπολιτισμικό και έντονα ποικιλόμορφο σύστημα στο οποίο η χώρα μας φαίνεται να μην έχει καταφέρει να προσαρμοστεί ακόμη.

Το θέμα της σχολικής βίας σε πολλά κράτη της Ευρώπης και στην Αμερική είναι πολύ παλαιότερο και συχνά έχει σοβαρές διαστάσεις. Το ζήτημα προβλημάτισε τις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη δεκαετία του –90, καθώς οι πολιτικές, οικονομικές και άλλες κοινωνικές αλλαγές που συμβαίνουν στην Ευρώπη τα τελευταία 15 χρόνια και οι μετακινήσεις των πληθυσμών, αναμένεται  να δημιουργήσουν αύξηση του φαινομένου. Το 1997 η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε τη διοργάνωση διακρατικής διάσκεψης με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων, κυβερνητικών εκπροσώπων και εκπαιδευτικών με σκοπό την προώθηση πολιτικών από τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόληψη της σχολικής βίας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Οι οικονομικές ανισότητες, οι μεγάλες μεταναστεύσεις-μετακινήσεις πληθυσμών, οι καινούριες μορφές ψυχαγωγίας των παιδιών, ο απόλυτα ελκυστικός κόσμος του  διαδικτύου, ο έκδηλος ρατσισμός, η έλλειψη του απαραίτητου χρόνου των γονέων και τα λανθασμένα πρότυπα είναι κάποιες από τις αιτίες που ευνοούν παραβατικές συμπεριφορές των παιδιών και δημιουργούν αυτό το πολυδιάστατο πρόβλημα που μέχρι πρότινος ήταν παντελώς άγνωστο στην Ελλάδα.

Μαθητές και εκπαιδευτικοί μπαίνουν άλλοτε στη θέση του θύματος και άλλοτε στη θέση του θύτη, διότι πολλές φορές η άσκηση βίας ξυπνάει την αντίδραση και την εκδικητική συμπεριφορά, προκειμένου το θύμα να προφυλαχτεί και να σταματήσει το βασανιστήριο στο οποίο υπόκειται, με αποτέλεσμα η βία να προκαλεί τη βία και αυτός ο φαύλος κύκλος να εντείνει το πρόβλημα εις βάρος κυρίως των παιδιών. Και όταν μιλάμε για βία δεν εννοούμε μόνο τη σωματική, αλλά και την ψυχολογική και λεκτική βία, μορφές που κάποιες φορές είναι πιο επιβλαβείς για το παιδί από τη σωματική, εφόσον επηρεάζουν έντονα την ψυχοσύνθεσή του και τα σημάδια τους αργούν να επουλωθούν, βασανίζοντας και προκαλώντας έναν μόνιμο φόβο στο θύμα.

Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές γονείς και εκπαιδευτικοί γίνονται έρμαια αυτών των καταστάσεων, μη γνωρίζοντας πώς να αντιμετωπίσουν-διαχειριστούν ένα περιστατικό, χωρίς να προκαλέσουν περαιτέρω προβλήματα, όπως το στιγματισμό κάποιου παιδιού και την άδικη επίρριψη ευθυνών, γεγονός που πιθανόν να προκαλέσει μεγαλύτερα ξεσπάσματα θυμού και προβλήματα μεταξύ παιδιών και οικογενειών. Η θέση του εκπαιδευτικού είναι πολύ λεπτή σε τέτοιες περιστάσεις και οφείλει να κινηθεί με διακριτικότητα και απόλυτη συνεργασία με τις εμπλεκόμενες στο περιστατικό οικογένειες. Όμως σε πολλά σχολεία της χώρας, κυρίως όπου υπάρχει και ποικιλομορφία στο σύνολο των παιδιών, το φαινόμενο βρίσκεται σε μεγάλη έξαρση και οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν καθημερινά την αδιαφορία αλλά και συχνά την επίθεση των οικογενειών των παραβατικών παιδιών, με αποτέλεσμα να μην κατορθώνεται να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με επιτυχία.

Για αυτούς τους λόγους ο εκπαιδευτικός χρειάζεται ιδιαίτερη επιμόρφωση για τη διαχείριση των πολιτισμικών, δεοντολογικών, συναισθηματικών, ψυχικών και άλλων συγκρούσεων που συμβαίνουν στην τάξη αλλά και στον ίδιο, ως μέλους της κοινωνίας που ζει, που αποδέχεται τις αξίες της και τις στηρίζει, τις αναπαράγει ή τις θέτει στην κρίση και τον προβληματισμό του συνόλου,  με το λόγο και το έργο του.

Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνούμε πως η σχολική βία είναι αναπόστατο κομμάτι της βίας και της παραβατικότητας που εμφανίζεται στην κοινωνία. Δεν μπορεί να εξετασθεί και να περιοριστεί χωρίς να ληφθεί υπόψη το ευρύτερο περιβάλλον που την τρέφει, οι αξίες, οι θεσμοί, η πολιτισμική και πολιτική ιστορία του τόπου και των ανθρώπων. Το θύμα και ο θύτης είναι άνθρωποι από την κοινωνία στην οποία εντάσσεται και λειτουργεί το σχολείο. Η στάση τους και η συμπεριφορά τους αντανακλά και αναπαράγει ό,τι το οικογενειακό, σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον καλλιεργεί. Ο έλεγχος της βίας στη σχολική κοινότητα, χωρίς μέτρα πολιτικής που να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα που υπάρχει στην ευρύτερη κοινωνία, δεν είναι μόνο ένα απλό ημίμετρο, είναι μέτρο συντήρησης και διαιώνισης της βίας. Πριν ή παράλληλα με το σχεδιασμό πολιτικών για τον έλεγχο της σχολικής βίας  χρειάζεται να σχεδιαστούν και να λειτουργήσουν μέτρα  και πολιτικές για την πρόληψη της βίας στην κοινωνία.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

 

1. Τσαλίκογλου, Φ.,(1989): Μυθολογίες βίας και καταστολής, εκδ.Παπαζήση, Αθήνα.

2. Αρτινοπούλου, Β., (2001): Βία στο σχολείο.Ερευνες και πολιτικές στην Ευρώπη, Μεταίχμιο, Αθήνα.

3. Από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. ΤΑ ΝΕΑ.16 Μαρτίου 2000

4. Γκότοβος, Α.Ε. (1966): Νεολαία και κοινωνική μεταβολή. Αξίες, εμπειρίες και προοπτικές, Gutenberg, Αθήνα.


* Η Αμαλία Κ. Ηλιάδη είναι φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων.

 

5-3-2012

ΗΠΑ: Καταλαμβάνουν τα πάντα

ΗΠΑ: Καταλαμβάνουν τα πάντα

 

Του Αχιλλέα Φακατσέλη

 

Καταλήψεις δημόσιων χώρων και εγκαταλειμμένων κτιρίων, εικονικές δίκες πολυεθνικών σε κατάμεστα πάρκα, όπου αντικαπιταλιστές αγκιτάτορες ρητορεύουν, σειρήνες περιπολικών και αστυνομικές ντουντούκες που καλούν διαδηλωτές να επιστρέψουν στα σπίτια τους και συνωστισμός, μεγάλος συνωστισμός στις κλούβες και στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Αντίθετα με το κουρασμένο ευρωπαϊκό κίνημα των «αγανακτισμένων», ο αμερικανικός αντικατοπτρισμός του αποδεικνύεται πιο επίμονος, ακμαιότερος και αποφασιστικότερος: δεκάδες χιλιάδες είναι εκείνοι που δύο μήνες τώρα εξακολουθούν να διαδηλώνουν σε πολλές αμερικανικές πόλεις κατά της καπιταλιστικής απληστίας και της ατιμωρησίας της, ενώ πάνω από 3.000 είναι όσοι έχουν συλληφθεί και δικάζονται ή περιμένουν τη σειρά τους για το εδώλιο, κατηγορούμενοι για διατάραξη της ειρήνης, αντίσταση κατά της αρχής και παρεμπόδιση της κυκλοφορίας. Το σύνθημα «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ» που έγινε κίνημα πολιτών εναντίον της ανεξέλεγκτης, αντικοινωνικής και εγκληματικής δραστηριότητας των χρηματιστών της Γουόλ Στριτ, πέρασε από το Μανχάταν σε όλη την αμερικανική επικράτεια κι έχει πλέον απλουστεύσει την προμετωπίδα του, αποκαλούμενο λακωνικά «Κίνημα καταλάβετε» – καταλάβετε δρόμους, πλατείες, γραφεία πολυεθνικών. Μόλις προχτές πάνω από 10.000 άνθρωποι διαδήλωσαν στο Οκλαντ (στην Καλιφόρνια) κατά της κοινωνικής ανισότητας και της επιχειρηματικής απληστίας, ενώ πολύ μακρύτερα, στη Ν. Υόρκη, εκατοντάδες άλλοι έστησαν εικονική δίκη της Γκόλντμαν Ζακς και στη συνέχεια μπλόκαραν την είσοδο των κεντρικών γραφείων της. Την ίδια στιγμή στο κτίριο του Κακουργιοδικείου του Μανχάταν 80 διαδηλωτές περίμεναν να δικαστούν έχοντας συλληφθεί τον τελευταίο καιρό.

Αν υπάρχει κάτι κοινό στα γεγονότα αυτά – πέρα από το κοινό αντικαπιταλιστικό αίτημα των διαδηλωτών – είναι η μαζική δικαστική διαχείρισή τους και η χρήση ασύμμετρης αστυνομικής βίας. Χαρακτηριστική υπήρξε η περίπτωση του Οκλαντ, όπου η αμερικανική αστυνομία χρησιμοποίησε πλαστικές σφαίρες και δακρυγόνα, ενώ για το δέσιμο των χεριών των συλληφθέντων χρησιμοποιήθηκαν πλαστικοί σφιγκτήρες. Ανάλογα βίαιη είναι η δικαστική διεκπεραίωση, καθώς δεκάδες κατηγορούμενοι διαδηλωτές συνωστίζονται στις δικαστικές αίθουσες, όπου επιχειρείται ο «παροπλισμός» τους: υπάλληλοι των δικαστηρίων τούς προτείνουν να δεσμευτούν για εξάμηνη αποχή από τις διαδηλώσεις προκειμένου να αφεθούν ελεύθεροι αμέσως. Το αποτέλεσμα είναι άκρως διδακτικό, καθώς η μαζική άρνηση των συλληφθέντων να υποκύψουν στον εκβιασμό των δικαστικών διαδρόμων οδηγεί σε ασφυξία τα δικαστήρια, που χρειάζονται μία ημέρα δίκης για τον καθένα αιχμάλωτο διαδηλωτή. Οι ανυπότακτοι διαδηλωτές εισάγονται έτσι σε ένα καθεστώς δικαστικής ομηρίας, κι είναι χαρακτηριστική η περίπτωση εκατοντάδων συλληφθέντων σε πορεία στην γέφυρα του Μπρούκλιν στα μέσα Οκτωβρίου, που ακόμη περιμένουν να κλητευθούν. Η κατάσταση αυτή ανοίγει ένα νέο σκληρό μέτωπο για το κίνημα «Καταλάβετε», καθώς οι ακτιβιστές στρέφουν τη δράση τους από τους δρόμους στις δικαστικές αίθουσες.

Διπλός αποδεικνύεται και ο άξονας δράσης της κατασταλτικής πολιτικής που χαράσσει η Ουάσιγκτον προκειμένου να συγκρατήσει το ολοένα και διευρυνόμενο κίνημα: από τη μία προσπαθεί να παροχετεύσει το πνεύμα της πολιτικής ανυπακοής προς τα κανάλια του πολιτικού συστήματος και από την άλλη εξαπολύει βίαιη δικαστική και αστυνομική επίθεση κατά των διαδηλωτών. Πρόκειται για μια εξοργιστική πολιτική τρομοκράτησης και αφομοίωσης του κινήματος, στην οποία φαίνεται να συνηγορεί και ο θεσμικός συνδικαλισμός, με την ουσιαστική απουσία του από τις μαχητικές διαδηλώσεις των καταληψιών. Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας οι πρόεδροι δύο εκ των μεγαλύτερων συνδικαλιστικών ενώσεων των ΗΠΑ (των εκπαιδευτικών και των δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων) δήλωσαν στην «Washington Post» ότι «ελπίζουν ότι το κίνημα "Καταλάβετε", θα στηρίξει τον Ομπάμα στις επόμενες προεδρικές εκλογές».

Πεισματικό, μαχητικό, αλλά και ευπρόσβλητο, το αμερικανικό κίνημα των αγανακτισμένων βρίσκεται σήμερα σε κρίσιμη καμπή. Πολλοί θεωρούν ότι είναι η απόδειξη πως η εργατική τάξη στις ΗΠΑ ανασυντάσσει τις δυνάμεις της στον ατέρμονα ταξικό της πόλεμο, με κεντρικό άξονα την οικονομική κρίση. Οι περισσότεροι όμως το αντιλαμβάνονται σαν κάτι καλύτερο – ένα αυθόρμητο και ακηδεμόνευτο κίνημα που με τις αντοχές του μπορεί ακόμη και να εμπνεύσει τους εμπνευστές του, τους Ευρωπαίους.

 

ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2011,  http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=323655

 

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις έγιναν από τον admin.

Η απίστευτη επιτυχία του Occupy Wall Street

Η απίστευτη επιτυχία του Occupy Wall Street

 

Του Ιμάνουελ Βαλερστάιν* – [Mετάφραση: Γιώργος Σουβλής]


 

Ακόμη και εάν το κίνημα Occupy Wall Street αρχίζει να εξασθενεί λόγω της εξάντλησης των μελών του ή της καταστολής, έχει ήδη επιτύχει και θα αφήσει μια κληρονομιά με διάρκεια, όπως ακριβώς έκαναν οι εξεγέρσεις του 1968  

Το κίνημα Occupy Wall Street – διότι τώρα αποτελεί  κίνημα – είναι το πιο σημαντικό πολιτικό γεγονός στις Ηνωμένες Πολιτείες από τις εξεγέρσεις του 1968, των οποίων συνιστά άμεσο απόγονο ή συνέχιση.

Για ποιον λόγο ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες τότε που ξεκίνησε –και όχι τρεις μέρες, τρεις μήνες, τρία χρόνια νωρίτερα ή αργότερα– δεν θα το μάθουμε ποτέ με σιγουριά. Οι προϋποθέσεις υπήρχαν: όσοι υπέφεραν οικονομικά αυξάνονταν ραγδαία, και δεν ήταν μονάχα εκείνοι που είχε πλήξει πραγματικά η φτώχεια αλλά και για το ολοένα μεγαλύτερο τμήμα των φτωχών εργαζόμενων (γνωστών και  ως η «μεσαία τάξη»)· πρωτοφανής υπερβολή (εκμετάλλευση, πλεονεξία) του πλουσιότερου 1% του πληθυσμού των Ηνωμένων Πολιτειών («Γουόλ Στριτ»)· το παράδειγμα των εκρήξεων αγανάκτησης σε όλο τον κόσμο (η «Αραβική Άνοιξη», οι ισπανοί αγανακτισμένοι, οι χιλιάνοι φοιτητές, τα συνδικάτα στο Γουισκόνσιν, και μια μακρά λίστα άλλων). Στην πραγματικότητα, δεν έχει μεγάλη σημασία ποια ήταν η σπίθα που προκάλεσε την φωτιά. Αλλά ότι ξεκίνησε.

Στο πρώτο στάδιο – τις πρώτες μέρες –  το κίνημα ήταν μια χούφτα τολμηρών, κυρίως νέων, ανθρώπων που προσπαθούσαν να διαδηλώσουν. Ο Τύπος τους αγνόησε παντελώς. Τότε ορισμένοι ανόητοι αστυνομικοί σκέφτηκαν πως λίγη βία θα έθετε τέρμα στις διαδηλώσεις. Καταγράφηκαν σε βίντεο, που  γρήγορα κυκλοφόρησε στο YouΤube.

Αυτό μας φέρνει στο δεύτερο στάδιο – τη δημοσιότητα. Ο Τύπος δεν μπορούσε πλέον να αγνοεί εντελώς τους διαδηλωτές, έτσι επιδίωξε να δείξει ένα είδος συγκαταβατικότητας: Τι γνώριζαν για την οικονομία αυτοί οι ανόητοι, αδαείς νέοι (και ορισμένες μεγαλύτερες γυναίκες); Διέθεταν οποιαδήποτε θετική πρόταση ή  πρόγραμμα; Ήταν «πειθαρχημένοι»; Οι διαδηλώσεις, όπως μας έλεγαν, σύντομα θα εξασθενούσαν. Αυτό το οποίο ο Τύπος και οι δυνάμεις της εξουσίας δεν στάθμισαν (δεν φαίνεται να μαθαίνουν ποτέ) έγκειται στο ότι το θέμα της διαμαρτυρίας διαδόθηκε ευρέως και μαθεύτηκε γρήγορα. Στη μια πόλη μετά την άλλη, άρχισαν παρόμοιες «καταλήψεις». Άρχισαν να μετέχουν άνεργοι πενηντάρηδες, όπως και γνωστές προσωπικότητες. Το ίδιο έκαναν και τα εργατικά συνδικάτα, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου του AFL-CIO. Ο διεθνής τύπος άρχισε να παρακολουθεί τα γεγονότα. Ερωτώμενοι τι επιδιώκουν οι διαδηλωτές, απάντησαν: «Δικαιοσύνη», κάτι που  άρχισε να φαίνεται σαν μια απάντηση μεστή περιεχομένου σε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους.

Αυτό μας έφερε στο τρίτο στάδιο: τη νομιμοποίηση και την αποδοχή. Ακαδημαϊκοί με ιδιαίτερο κύρος άρχισαν να λένε πως η σύγκρουση με  τη «Γουόλ Στριτ» δικαιολογούνταν σε κάποιο βαθμό. Ξαφνικά, στις 8 του Οκτώβρη, το εντιτόριαλ των New York Times, του βασικού εκπροσώπου του ευυπόληπτου κεντρώου χώρου, υποστήριζε  πως οι διαδηλωτές διέθεταν πράγματι «ένα σαφές μήνυμα και συγκεκριμένες πολιτικές επιταγές» και πως το κίνημα ήταν «κάτι περισσότερο από μια εξέγερση της νεολαίας». Οι Times συνέχιζαν: «Η ακραία ανισότητα είναι το σήμα-κατατεθέν μιας δυσλειτουργικής οικονομίας, κυριαρχούμενης από ένα χρηματοοικονομικό τομέα που καθοδηγείται πολύ περισσότερο από την κερδοσκοπία, την παράλογη άνοδο των τιμών και την κυβερνητική υποστήριξη παρά από τις παραγωγικές επενδύσεις. Σκληρή γλώσσα για τους Times. Και τότε η Επιτροπή της Προεκλογικής Εκστρατείας του Δημοκρατικού Κόμματος για το Κογκρέσο άρχισε να κυκλοφορεί ένα κείμενο υπογραφών, ζητώντας από τους υποστηρικτές του κόμματος να δηλώσουν: «Συντάσσομαι με το Occupy Wall Street».

Το κίνημα είχε καταστεί αξιοσέβαστο. Και μαζί με την ευυποληψία προέκυψε ο φόβος: Τέταρτο στάδιο. Ένα σημαντικό κίνημα διαμαρτυρίας το οποίο εξαπλώνεται συνήθως αντιμετωπίζει δυο βασικές απειλές. Η μια είναι, στο δρόμο, η οργάνωση μιας σημαντικής αντιδιαδήλωσης  της Δεξιάς. Ο Eric Cantor, ο σκληροπυρηνικός (και αρκετά οξύνους) επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στο κογκρέσο, έχει ήδη απευθύνει, στην πραγματικότητα, ένα κάλεσμα για κάτι τέτοιο. Τέτοιες αντιδιαδηλώσεις μπορεί να αποβούν αρκετά βίαιες. Το κίνημα Occupy Wall Street πρέπει να είναι προετοιμασμένο επ’ αυτού και να εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους θα τις αντιμετωπίσει ή θα τις ανασχέσει. 

Αλλά η δεύτερη και μεγαλύτερη απειλή προέρχεται από την ίδια την επιτυχία του κινήματος. Καθώς αυτό συγκεντρώνει μεγαλύτερη υποστήριξη, διευρύνεται και το φάσμα των διαφορετικών απόψεων μεταξύ των ενεργών μελών του κινήματος. Το πρόβλημα έγκειται εδώ, όπως πάντα, στο πώς θα αποφύγουμε  αφενός τη Σκύλλα ενός άτεγκτου δογματισμού, οπότε θα συρρικνώνεται εξαιτίας της πολύ στενεμένης βάσης του, και αφετέρου τη Χάρυβδη της έλλειψης πολιτικής συνοχής λόγω της ευρύτητάς του. Δεν υπάρχει κάποια μαγική συνταγή για τον τρόπο με τον οποίο το κίνημα θα καταφέρει να αποφύγει το ένα ή το άλλο άκρο.

Αναφορικά με το μέλλον, το κίνημα ενδέχεται να ενισχύεται ολοένα και περισσότερο. Μπορεί να καταφέρει δυο πράγματα: βραχυπρόθεσμα, να επηρεάσει την κυβερνητική πολιτική, στην κατεύθυνση της λήψης μέτρων που θα ανακουφίσουν τον έντονο πόνο των ανθρώπων· και, μακροπρόθεσμα, να επιφέρει ένα μετασχηματισμό στον τρόπο με τον οποίο μεγάλα τμήματα του αμερικάνικου πληθυσμού σκέφτονται σχετικά με τις πραγματικότητες της δομικής κρίσης του καπιταλισμού και τους σημαίνοντες γεωπολιτικούς μετασχηματισμούς που λαμβάνουν χώρα εξαιτίας του ότι ζούμε σήμερα σε ένα πολυπολικό κόσμο.

Ακόμη και εάν το κίνημα Occupy Wall Street αρχίζει να εξασθενεί λόγω της εξάντλησης των μελών του ή της καταστολής, έχει ήδη επιτύχει και θα αφήσει μια κληρονομιά με διάρκεια, όπως ακριβώς έκαναν οι εξεγέρσεις του 1968. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έχουν αλλάξει, και μάλιστα σε μια θετική κατεύθυνση. Όπως αναφέρει το ρητό, «Η Ρώμη δεν χτίστηκε μέσα σε μια μέρα». Ένα νέο και καλύτερο κοσμοσύστημα, οι νέες και καλύτερες ΗΠΑ, αποτελούν ένα καθήκον το οποίο απαιτεί διαδοχικές προσπάθειες από διαδοχικές γενιές. Εξάλλου, ένας άλλος κόσμος είναι πράγματι εφικτός (μολονότι όχι σίγουρος). Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά. Το Occupy Wall Street κάνει τη διαφορά, τη μεγάλη διαφορά.

 

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Ιμμάνουελ Βαλερστάιν και αναδημοσιεύεται σήμερα ταυτόχρονα σε Ενθέματα και το Red Notebook.

 

ΠΗΓΗ: 23 Οκτωβρίου 2011, http://www.rnbnet.gr/details.php?id=3506

 

* Ο Ιμμάνουελ Βάλλερσταϊν γεννήθηκε το 1930 στη Νέα Υόρκη. Σπούδασε κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, απ` όπου και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα (1959). Στο ίδιο πανεπιστήμιο δίδαξε έως το 1971, ενώ από το 1976 έως το 1999 διετέλεσε επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Binghamton και, παράλληλα, διευθυντής του "Fernand Braudel", του διάσημου ερευνητικού κέντρου "για τη Μελέτη των Οικονομιών, των Ιστορικών Συστημάτων και των Πολιτισμών". Από το 2000 είναι επίτιμος καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Yale. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Βάλλερσταϊν εστιάζει την έρευνά του στα αφρικανικά κράτη, πριν και μετά την εποχή της αποικιοκρατίας.

Σύντομα, κρίνει ανεπαρκή την εξέταση ενός ή λίγων κρατών σε μία δεδομένη χρονική στιγμή και, έτσι, στρέφει τη μεθοδολογική του προσέγγιση στη μακρά διάρκεια και στην ευρύτητα του συνόλου. Το 1974 εκδίδει τον πρώτο τόμο του -προς το παρόν τρίτομου και υπό ολοκλήρωση- έργου του "The modern world system", το οποίο και θα τον καταστήσει κύριο ανανεωτή της νεομαρξιστικής σκέψης. Στην ίδια δεκαετία, και αφού έχει προηγουμένως συμμετάσχει ενεργά στο μεταρρυθμιστικό κίνημα της αμερικανικής πανεπιστημιακής κοινότητας του 1968, θα στρέψει, επιπλέον, το ενδιαφέρον του στη μελέτη των "αντισυστημικών" κινημάτων, όρος του οποίου η πατρότητα του ανήκει.

ΠΗΓΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ: http://www.perizitito.gr/persons.php?personid=29816

Αγαπητοί Αγανακτισμένοι, "τι κάνουμε τώρα;"

Αγαπητοί Αγανακτισμένοι, "τι κάνουμε τώρα;"

 

Του Σλαβόι Ζίζεκ

 

 

Τι πρέπει να κάνουμε στη συνέχεια των κινητοποιήσεων του  Occupy Wall Street — των κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν εκεί μακριά, κατέλαβαν το κέντρο της δημοσιότητας και τώρα, με νέα ορμή, συνεχίζονται και διαχέονται σε όλο τον κόσμο; Ένας από τους μεγαλύτερους κίνδυνους που αντιμετωπίζουν οι διαδηλωτές είναι να ερωτευτούν τους εαυτούς τους.  Αυτή την εβδομάδα, στην αντίστοιχη διαμαρτυρία του Σαν Φρανσίσκο, ένας από τους συμμετέχοντες  κάλεσε τους συγκεντρωμένους να συμμετάσχουν στο κίνημα σα να επρόκειτο για χάπενινγκ χίπηδων του ’60: «Μας ρωτάνε ποιο είναι το πρόγραμμά μας. Δεν έχουμε πρόγραμμα. Είμαστε εδώ γιατί περνάμε καλά!».

Οι φιέστες είναι εύκολες. Το πραγματικό τεστ της αξίας τους όμως είναι το τι θα μείνει την επόμενη μέρα, πόσο θα αλλάξει η κανονικότητα της καθημερινής μας ζωής. Οι διαδηλωτές πρέπει να ερωτευτούν τη σκληρή και επίπονη δουλειά  — βρίσκονται στην  αρχή, όχι στο τέλος. Το βασικό τους μήνυμα είναι: το ταμπού έχει σπάσει, δεν ζούμε στον καλύτερο δυνατό κόσμο. Έχουμε το δικαίωμα, ακόμα και την υποχρέωση, να σκεφτούμε εναλλακτικές λύσεις.

Σαν μια μορφή της εγελιανής τριάδας, η δυτική Αριστερά έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της: αφού εγκατέλειψε την, ούτως ειπείν, «ουσιοκρατία της πάλης των τάξεων» χάριν του πλουραλισμού του αντιρατσιστικού, του φεμινιστικού και άλλων αγώνων, ο καπιταλισμός εμφανίζεται και πάλι ξεκάθαρα ως το όνομα του προβλήματος. Συνεπώς, το πρώτο μάθημα για μας είναι: Μην κατηγορείτε τους ανθρώπους, μην τους εγκαλείτε για όσα κάνουν. Το πρόβλημα δεν είναι η διαφθορά και η απληστία· το πρόβλημα είναι το σύστημα που σε κάνει διεφθαρμένο. Η λύση δεν έγκειται σε αυτό που λέει το σύνθημα «Μέιν Στριτ, όχι Γουόλ Στριτ», αλλά στο να αλλάξουμε ένα σύστημα στο οποίο η  Μέιν Στριτ δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη Γουόλ Στριτ.

Έχουμε ακόμα μακρύ δρόμο μπροστά μας, και σύντομα θα πρέπει να απαντήσουμε στις όντως δύσκολες ερωτήσεις: όχι το τι δεν θέλουμε, αλλά το τι  θέλουμε. Ποιο σύστημα  κοινωνικής οργάνωσης μπορεί να αντικαταστήσει τον υπάρχοντα καπιταλισμό; Τι τύπου νέους ηγέτες θέλουμε; Ποιους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των  ελεγκτικών και κατασταλτικών μηχανισμών, χρειαζόμαστε;  Είναι εμφανές ότι οι εναλλακτικές του 20ού αιώνα απέτυχαν.

Αν και είναι συναρπαστικό να ζούμε τη χαρά της «οριζόντιας οργάνωσης» του πλήθους που διαδηλώνει ισότιμα, αλληλέγγυα που μετέχει σε ελεύθερες ανοιχτές συζητήσεις, ας μην ξεχνάμε αυτό που έγραψε ο Τζ. Κ. Τσέτσερτον: «Το να έχεις απλώς ανοιχτό μυαλό δεν σημαίνει τίποτα. Ο σκοπός ενός ανοιχτού μυαλού, όπως και ενός ανοιχτού στόματος, είναι, όταν ξανακλείσει, να έχει καταλήξει σε κάτι στέρεο». Αυτό ισχύει και με την πολιτική σε τούτη την εποχή της αστάθειας: οι ανοιχτές συζητήσεις  θα πρέπει να απολήγουν όχι μόνο σε νέα «κυρίαρχα σημαίνοντα», αλλά και σε χειροπιαστές απαντήσεις στο παλιό λενινιστικό ερώτημα «Τι να κάνουμε;».

Οι ευθείες επιθέσεις των συντηρητικών είναι εύκολο να απαντηθούν. Είναι οι διαδηλώσεις αντιαμερικανικές; Όποτε οι συντηρητικοί φονταμενταλιστές λένε ότι η Αμερική είναι ένα χριστιανικό έθνος, ας θυμόμαστε τι είναι ο χριστιανισμός: είναι το Άγιο Πνεύμα, η ελεύθερη κοινότητα των πιστών που ζουν ίσοι μεταξύ τους, ενωμένοι από την αγάπη. Οι διαδηλωτές λοιπόν είναι το Άγιο Πνεύμα, ενώ οι ειδωλολάτρες της Γουόλ Στριτ λατρεύουν ψεύτικα είδωλα.

Είναι οι διαδηλωτές βίαιοι;  Η φρασεολογία τους μπορεί να φαίνεται βίαιη (κατάληψη κλπ.), αλλά είναι βίαιοι μόνο με την έννοια που ήταν ο Μαχάτμα Γκάντι. Είναι βίαιοι γιατί θέλουν να βάλουν ένα τέλος στην σημερινή κατάσταση των πραγμάτων  –  αλλά μπορεί να συγκριθεί η βία αυτή με την βία που απαιτείται για να λειτουργήσει ομαλά το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα;

Τους λένε λούζερ, αποτυχημένους   –  κι όμως, μήπως πρέπει να αναζητήσουμε τους πραγματικούς λούζερ στη Γουόλ Στριτ, όλους εκείνους που έλαβαν μεγάλα πακέτα διάσωσης; Τους αποκαλούν σοσιαλιστές  –  αλλά στις ΗΠΑ ο σοσιαλισμός ισχύει ήδη για τους πλούσιους. Τους κατηγορούν  ότι δεν σέβονται την ατομική ιδιοκτησία  –  αλλά τα κερδοσκοπικά παιχνίδια της  Γουόλ Στριτ, που οδήγησαν στο κραχ του 2008 κατέστρεψαν πολύ περισσότερες περιουσίες, που είχαν κερδηθεί με ιδρώτα, από όσες θα μπορούσαν οι διαδηλωτές, ακόμη και αν τα σπάγαν μέρα και νύχτα  –  σκεφτείτε απλώς τα χιλιάδες σπίτια που κατασχέθηκαν.

Δεν είναι κομμουνιστές, αν  με τη λέξη «κομμουνισμός» εννοούμε το σύστημα που δικαίως κατέρρευσε το 1990· και ας μην ξεχνάμε ότι οι κομμουνιστές που βρίσκονται ακόμη στην εξουσία εφαρμόζουν τον πιο αδίστακτο καπιταλισμό. Η επιτυχία του κινέζικου  «“κομμουνιστικού” καπιταλισμού» αποτελεί ένα δυσοίωνο σημάδι ότι ο γάμος καπιταλισμού και δημοκρατίας οδεύει προς το διαζύγιο. Η μόνη έννοια με την οποία οι διαδηλωτές είναι κομμουνιστές είναι ότι νοιάζονται για τα κοινά αγαθά  – τη φύση, τη γνώση –  που απειλούνται από το σύστημα.

Τους κατηγορούν για αιθεροβάμονες, αλλά οι πραγματικοί αιθεροβάμονες είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι η κατάσταση μπορεί να μείνει εντελώς απαράλλακτη επ’ αόριστον, με κάποιες μόνο διακοσμητικές αλλαγές. Δεν είναι αιθεροβάμονες και ονειροπαρμένοι· είναι αυτοί που ξυπνάνε από ένα όνειρο που μετατρέπεται σε εφιάλτη. Δεν καταστρέφουν τίποτε, μονάχα αντιδρούν σε ένα σύστημα που σιγά σιγά οδηγείται στην αυτοκαταστροφή. Θυμόμαστε όλοι την κλασική σκηνή από τα καρτούν: η γάτα φτάνει στον γκρεμό, αλλά συνεχίζει να περπατάει. Θα πέσει μόνο όταν κοιτάξει κάτω κι αντικρίσει την άβυσσο. Οι διαδηλωτές απλώς υπενθυμίζουν σ’ αυτούς που κατέχουν την εξουσία  να κοιτάξουν προς τα κάτω.

Όλα αυτά όμως είναι το εύκολο μέρος. Οι διαδηλωτές πρέπει να προσέχουν όχι μόνο τους εχθρούς, αλλά και τους ψευτοφίλους, αυτούς που παριστάνουν τους υποστηρικτές, ενώ ήδη εργάζονται εντατικά  για να διαλύσουν την κινητοποίηση. Όπως ακριβώς έχουμε καφέ ντεκαφεϊνέ, μπύρα χωρίς αλκοόλ και παγωτά με μηδέν λιπαρά, αυτοί που κατέχουν την εξουσία θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν τις διαδηλώσεις σε μια σε ένα αβλαβές ηθικολογικό διάβημα.

Στην πυγμαχία, «λαβή»  σημαίνει  να κρατάς το σώμα του αντιπάλου με το ένα ή τα δυο σου χέρια, για να αποφύγεις ή για  να δυσκολέψεις ένα χτύπημα. Η αντίδραση του Μπιλ Κλίντον στις κινητοποιήσεις της Γουόλ Στριτ αποτελεί ιδεοτυπική περίπτωση πολιτικής «λαβής». Ο Κλίντον θεωρεί ότι αυτές οι διαδηλώσεις συνιστούν «εν συνόλω αναμφίβολα […] θετικό γεγονός», αλλά ανησυχεί για το νεφελώδες των στόχων: «Χρειάζεται να υπάρχουν συγκεκριμένα θετικά αιτήματα, να μην είσαι απλώς αντίθετος, γιατί αν εξαντλείσαι στην εναντίωση, τότε κάποιος άλλος θα καλύψει το κενό που δημιουργείς εσύ», είπε. Ο Κλίντον πρότεινε στους διαδηλωτές να στρατευθούν πίσω από το νέο πρόγραμμα απασχόλησης του Προέδρου Ομπάμα, το οποίο, όπως ισχυρίστηκε, μπορεί να δημιουργήσει «δύο εκατομμύρια θέσεις εργασίας μέσα τον επόμενο ενάμιση χρόνο».
Αυτό στο οποίο πρέπει να εναντιωθούμε στην παρούσα φάση  είναι ακριβώς αυτή η εσπευσμένη μετάφραση του δυναμισμού του κινήματος σε μια σειρά πραγματιστικά αιτήματα. Πράγματι, οι
κινητοποιήσεις δημιούργησαν ένα κενό  — ένα κενό στο επίπεδο της κυρίαρχης  ιδεολογίας, και χρειάζεται χρόνος για να καλύψουμε αυτό το κενό με τον σωστό τρόπο, γιατί είναι ένα κενό που δεν έχει γεννηθεί ακόμα, ένα άνοιγμα στο πραγματικά καινούργιο.

Ο λόγος που οι διαδηλωτές βγήκαν στο δρόμο είναι γιατί βαρέθηκαν έναν κόσμο όπου, για να νιώθουμε, αρκεί να ανακυκλώνουμε τα κουτάκια της Κόκα Κόλα, να δίνουμε δυο δολάρια σε ελεημοσύνες ή να προτιμάμε εκείνο τον καπουτσίνο το 1% του οποίου θα δοθεί για την ανακούφιση του Τρίτου Κόσμου. Είχαν αναθέσει  σε τρίτους  (outsourcing) την εργασία και τα βασανιστήρια, είχαν αναθέσει στα γραφεία συνοικεσίων ακόμη και τα ραντεβού, είχαν εκχωρήσει, για μεγάλο διάστημα και την πολιτική τους βούληση, αναθέτοντας σε τρίτους και την πολιτική  –  τώρα όμως  τα θέλουν όλα αυτά πίσω.

Η τέχνη της πολιτικής είναι να επικεντρώνεσαι σε ένα συγκεκριμένο αίτημα, το οποίο, αν και απολύτως «ρεαλιστικό», αμφισβητεί τον πυρήνα της κυρίαρχης ιδεολογίας: για παράδειγμα, ένα αίτημα που, παρότι είναι  σίγουρα εφικτό και νομιμοποιημένο, αυτή τη στιγμή είναι εντελώς αδύνατον να πραγματωθεί (το δημόσιο σύστημα υγείας για όλους στις ΗΠΑ αποτελεί μια τέτοια περίπτωση). Την επαύριο των διαδηλώσεων του Occuppy Wall Street, πρέπει να κινητοποιήσουμε με κάθε τρόπο ανθρώπους για να διατυπώσουμε τέτοια αιτήματα· την ίδια στιγμή, είναι εξίσου σημαντικό να μην παγιδευόμαστε στο πεδίο των συμβιβασμών και των «ρεαλιστικών» προτάσεων.

Αυτό που πρέπει να έχουμε διαρκώς στο μυαλό μας είναι ότι κάθε συζήτηση που διεξάγεται εδώ και τώρα παραμένει μια συζήτηση στο γήπεδο του αντιπάλου· χρειάζεται χρόνος για να ξεδιπλώσουμε το νέο πολιτικό περιεχόμενο. Όλα όσα λέμε τώρα μπορούν να μας τα πάρουν — τα πάντα, εκτός από τη σιωπή μας.  Αυτή η σιωπή, αυτή η απόρριψη του διαλόγου, η απόρριψη κάθε είδους «λαβής» είναι η δικιά μας «τρομοκρατία», απειλητική και τρομακτική, όπως οφείλει να είναι.«

 

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην «Guardian», στις 27.10.2011 μετάφραση: Νικόλας Βαγδούτης. Αναδημοσιεύθηκε στα ΕΝΘΕΜΑΤΑ

 

** Ο τίτλος επιλέχθηκε από την συντακτική ομάδα του TVXS. O πρωτότυπος τίτλος είναι : "Πρώτα η κατάληψη, τα αιτήματα μετά"

 

ΠΗΓΗ: http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/agapitoi-aganaktismenoi-ti-kanoyme-tora-toy-slaboi-zizek

Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ

Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ:

Ενώ η Ελλάδα σύρεται, ερήμην της κυβέρνησης της, στην ελεγχόμενη χρεοκοπία, η οποία θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, οι πολίτες της περιμένουν ήρεμοι τον από μηχανής Θεό – αρνούμενοι να συνειδητοποιήσουν τι ακριβώς συμβαίνει

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*


 

Αναδημοσίευση με παρεμβάσεις

 Δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία των αγανακτισμένων, εξοργισμένων ή άλλων πολιτών, εξακολουθούν να φαντασιώνονται μία εκ του ασφαλούς αντίδραση, μία εξέγερση και μία επανάσταση, την οποία θα προκαλέσει ένας απροσδιόριστος «από μηχανής Θεός» – ο οποίος θα τους επιτρέψει να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους. Δεν είναι όμως ξεκάθαρο ότι η εποχή των Θεών, όπως και των χαρισματικών ηγετών, έχει προ πολλού παρέλθει;

Δεν γνωρίζουμε ότι έχουν θυσιαστεί ήδη στο βωμό της αποφυγής της χρεοκοπίας περί τα 30 δις € ιδιωτική περιουσία (συνολικοί νέοι φόροι και μειώσεις μισθών στα νοικοκυριά), 300 δις € χρηματιστηριακή αξία, 200 δις € από την πτώση των τιμών των ακινήτων κοκ., χωρίς να μειώνεται το δημόσιο χρέος αλλά, αντίθετα, να αυξάνεται ως ποσοστό επί ενός ΑΕΠ, το οποίο συνεχώς συρρικνώνεται; Δεν απειλείται να λεηλατηθεί η περιουσία του κράτους από τους διάφορους ξένους εισβολείς, οι οποίοι θα ζητήσουν εγγυήσεις κατά πολύ μεγαλύτερες, από το 50% του χρέους που θα διαγράψουν – μειώνοντας δραστικά την αξία της δημόσιας περιουσίας (εθνικής κυριαρχίας) που θα τους παραχωρηθεί; Δεν βλέπουμε ότι η Ελλάδα οδηγείται στο δρόμο της υποδούλωσης σε νέους αποικιοκράτες; Δεν κατανοούμε ότι τα ασφαλιστικά ταμεία θα καταρρεύσουν από τη διαγραφή, οι τράπεζες επίσης, οι συντάξεις θα εξαϋλωθούν, η δημόσια υγεία θα καταργηθεί, η παιδεία θα ιδιωτικοποιηθεί, το νερό, το ρεύμα και τα καύσιμα θα γίνουν είδη πολυτελείας, πολλά τρόφιμα θα «φυλακιστούν» σε θωρακισμένα σουπερμάρκετ, ενώ η ανεργία θα καταστρέψει ότι τελικά απομείνει;   

Για ποιο λόγο, παρά την ανελέητη, ολομέτωπη και κλιμακούμενη επίθεση του νεοφιλελεύθερου «καθεστώτος», η συντριπτική πλειοψηφία των «αγανακτισμένων και εξοργισμένων πολιτών», εξακολουθεί να μην αντιδράει δυναμικά και συνεχίζει να σκύβει με δουλοπρέπεια το κεφάλι;  Με ποιους τρόπους θα μπορούσε ν’ αντιμετωπιστεί αλήθεια η επίθεση αυτή αποτελεσματικά, ενδεχομένως με την προοπτική της πλήρους ανατροπής του «σαθρού» καθεστώτος και την εκδίωξη της Τρόικας-υπηρέτη των τοκογλύφων;

Εδώ πρέπει να διευκρινίσω ότι, δε διαθέτω εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας, έτσι ώστε να επεκταθώ σε εκτενείς ανθρωπολογικές αναλύσεις. Διάφοροι ειδικοί άλλωστε έχουν επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι, η οικονομική εξαθλίωση, η ανεργία, η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα για το μέλλον και η κατάρρευση της εικόνας του εαυτού (ποιος είμαι; τι κάνω; πού βρίσκομαι σε σχέση με τους άλλους;), οδηγούν αναπόφευκτα σε κατάθλιψη, σε νευρώσεις, σε παθητικότητα και σε αδυναμία αντίδρασης. Στην συγκεκριμένη περίπτωση βέβαια, δεν διαπιστώνουμε μόνο κατάθλιψη και ηττοπάθεια – αλλά, επίσης, ένα πρωτοφανές φαινόμενο μαζικής «αποχαύνωσης», άρνησης της πραγματικότητας, δημιουργίας ψευδαισθήσεων και, πιθανότατα, «άκρατου μαζοχισμού». Είναι απορίας άξιο το πώς εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να ανέχονται υπομονετικά ένα καθεστώς «ακραιφνώς απολυταρχικό» – το οποίο τους οδηγεί με μαθηματική σιγουριά στην απόλυτη εξαθλίωση. Οι άνθρωποι αυτοί συνεχίζουν να πιστεύουν ότι, «κάτι» θα αλλάξει – με τρόπο μαγικό και χωρίς εκείνοι να πάρουν κανένα ρίσκο. Θεωρούν με αφέλεια πως, εάν η σημερινή κυβέρνηση καταρρεύσει (ως διά μαγείας), τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο!

Επιπλέον, αρκετοί έως πολλοί τρέφουν ακόμα την αυταπάτη ότι, οι συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα, στη ΔΕΘ και όπου αλλού, αποτελούν από μόνες τους ένα ισχυρό μέσο πίεσης – ότι μέσω αυτών οι όποιοι κυβερνώντες, για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο, θα τρομοκρατηθούν και θα σηκωθούν να φύγουν, επειδή ντρέπονται για όλα όσα έχουν κάνει.

Με απλά λόγια, πιστεύουν ότι θα ντραπούν αυτοί που παρέδωσαν την Ελλάδα στο ΔΝΤ και στους Γερμανούς, αυτοί που ψήφισαν το εγκληματικό μεσοπρόθεσμο την 29η  Ιουνίου – ενώ το κέντρο της Αθήνας κατακλυζόταν από χιλιάδες διαδηλωτές, νέους, ηλικιωμένους και παιδιά, τους οποίους το «σύστημα» χτυπούσε αδιακρίτως, με δολοφονικές προθέσεις.

Θα αλλάξουν τακτική αλήθεια ως δια μαγείας και θα ντραπούν αυτοί που απολύουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους καθημερινά, αυτοί που συνεχίζουν να επιβάλλουν ολοένα και σκληρότερα φοροεισπρακτικά μέτρα, αυτοί που διαλύουν την Παιδεία και την Υγεία, αυτοί που ξεπουλούν τη δημόσια περιουσία, αυτοί που υπερασπίζονται τα συμφέροντα του διεθνούς κερδοσκοπικού κεφαλαίου, χασκογελώντας καθημερινά στα τηλεοπτικά παράθυρα, αντί να κάνουν τη δουλειά τους; Θα αλλάξουν τακτική αυτοί που υπεξαίρεσαν την ψήφο των συμπατριωτών τους, εκτελώντας εντολές και υποσχόμενοι ότι λεφτά υπάρχουν;

Συνεχίζοντας το περίεργο είναι ότι, μέχρι πρόσφατα (ειδικά μέχρι τον Δεκέμβρη του 2008) οι συζητήσεις και οι θέσεις σχετικά με το κράτος καταστολής, με την παθογένεια του κερδοσκοπικού κεφαλαίου καθώς επίσης με τις αδηφάγες βλέψεις του καπιταλισμού, αποτελούσαν, σε μεγάλο βαθμό, σχεδόν «αποκλειστικότητα» του «εναλλακτικού» πολιτικού χώρου. Δηλαδή, η πλειοψηφία των σημερινών αγανακτισμένων πολιτών αντιμετώπιζε όλα τα παραπάνω ως «γραφικά» και υπερβολικά, ως εμμονές ενός συγκεκριμένου πολιτικού χώρου – ο οποίος, κατά τους ίδιους, ζούσε μάλλον εκτός πραγματικότητας. Έννοιες όπως η άμεση δημοκρατία, η αυτοοργάνωση, η αυτοδιάθεση, η αλληλεγγύη και πολλές άλλες, ακούγονταν μάλλον εξωτικές και ουτοπικές – στα πλαίσια μιας κοινωνίας «ατομιστών», η οποία ονειρευόταν την καταξίωση και την καριέρα, ενώ «φαντασιωνόταν» παράλληλα ένα λαμπρό μέλλον (American dream), στολισμένο με «χλιδάτα» σπίτια, αυτοκίνητα και ακριβά ρούχα. Όμως παρά το γεγονός ότι, έννοιες όπως οι παραπάνω δεν αντιμετωπίζονται πλέον ως τόσο «εξωτικές», φαίνεται ότι οι φαντασιώσεις περί λαμπρού μέλλοντος είναι αρκετά ισχυρές, αφού αντιστέκονται στην ίδια την πραγματικότητα. Σε αυτά τα τρία χρόνια που μεσολάβησαν (από τον Δεκέμβρη του 2008 μέχρι σήμερα), η αδιαμφισβήτητη και προκλητική σαθρότητα του συστήματος, σε όλες της τις εκφάνσεις, δεν ήταν αρκετή για να ξυπνήσει μια και καλή τους «ωραίους κοιμωμένους» του καπιταλισμού.

Σε αυτά τα τρία χρόνια δολοφονήθηκε εν ψυχρώ ένα 15χρονο παιδί, ενώ ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του μόλις αποφυλακίστηκε. Σε αυτά τα τρία χρόνια «δολοφονούμαστε» καθημερινά και οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στην απόλυτη εξαθλίωση – ενώ οι δολοφόνοι μας κυκλοφορούν ελεύθεροι ή «αποφυλακίζονται», με «αποθρασυσμένες» και γελοίες αιτιάσεις. Σε αυτά τα τρία χρόνια, χιλιάδες δηλώσεις και υποσχέσεις των κυβερνώντων έχουν διαψευστεί, δεκάδες σκάνδαλα έχουν συγκαλυφτεί, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι φυτοζωούν, αφού δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.

Εκτός αυτού, δεκάδες χιλιάδες στοιχεία (έγγραφα, φωτογραφίες και βίντεο), τα οποία αποδεικνύουν τη σαθρότητα του συστήματος, έχουν δει το φως της δημοσιότητας ή/και τις εξεταστικές της «Βουλής των Ελλήνων»! Όμως, ακόμα και μετά από τρία χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων το σύστημα δείχνει όλο και πιο καθαρά τις προθέσεις του, ο «λαός» αδυνατεί ή δε θέλει να πιστέψει την αλήθεια. Λυπάμαι για τη διατύπωση, αλλά δεδομένων όλων όσων έχουν συμβεί, ειδικά από τον Μάιο και μετά, πόσο ανόητος πρέπει να είναι κανείς για να πιστεύει ότι, ένα κάλεσμα στο Σύνταγμα από μόνο του θα ανατρέψει την παρούσα κατάσταση; Πόσο ανόητος πρέπει να είναι για να θεωρεί ότι, εάν απλά και μόνο βγει στο δρόμο για να διαμαρτυρηθεί, κάτι θ’ αλλάξει; Δηλαδή, πόσα τερατώδη νομοσχέδια, ρυθμίσεις και μέτρα πρέπει ακόμη να υπερψηφιστούν, χωρίς καμία αντίδραση; Πόσους νόμους πρέπει να καταπατήσουν οι κυβερνώντες, χωρίς καμία τιμωρία; Πόσο περισσότερο πρέπει να εξαθλιωθούμε, για να καταλάβουμε ότι πλέον οι συγκεντρώσεις, οι διαμαρτυρίες, οι «ακτιβισμοί» και οι συγκρούσεις στο δρόμο, δεν αρκούν για να αλλάξει κάτι;

Πόσο ανόητοι είμαστε αλήθεια για να μας πείθουν ότι βγήκαν 600 δις € από Έλληνες στις ελβετικές τράπεζες, όταν οι καταθέσεις μειώθηκαν μόλις κατά 20 δις €; Αυτοί που δήθεν έβγαλαν τα χρήματα τους στο εξωτερικό, φύλαγαν 600 δις € κάτω από τα μαξιλάρια τους; Πόσο ανόητοι είμαστε για να μην καταλαβαίνουμε ότι, εκείνοι οι δημοσιογράφοι που βγάζουν ξαφνικά σκάνδαλα του ΟΠΑΠ ή των άλλων «φιλέτων» του δημοσίου μας, εκτελούν απλά «συμβόλαια» των επίδοξων κατακτητών; Δεν είναι γνωστή η μέθοδος του διασυρμού της μίας κοινωνικής ομάδας στα μάτια της άλλης, με τη βοήθεια των δικαστών-ρεπόρτερ, οι οποίοι καταδικάζουν όλους όσους τολμούν να απεργήσουν ή να εξεγερθούν; Είναι τόσο δύσκολο να καταλάβουμε ότι, οι πρωταθλητές της φοροδιαφυγής, τους οποίους ξαφνικά μας ανακοινώνουν, εξυπηρετούν μόνο και μόνο την επιβολή νέων φόρων, καθώς επίσης τον εγκληματικό διασυρμό της Ελλάδας στα διεθνή ΜΜΕ και την υποταγή της στην Τρόικα;

Συνεχίζοντας, πέραν από την προαναφερθείσα άρνηση της πραγματικότητας, εξίσου ενδιαφέρον είναι άλλο ένα φαινόμενο: αυτό του «επαναστάτη» των κοινωνικών δικτύων. Αυτή την στιγμή υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι, μέσω του Facebook, του Twitter ή των άλλων τεχνολογικών δικτύων, βρίζουν αδιαλείπτως την κυβέρνηση – ενώ αναφέρονται σε μία επανάσταση, η οποία θα έρθει από μόνη της. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους ξυπνούν κάθε πρωί, πηγαίνουν στη δουλίτσα τους κανονικά, βρίζουν τους πάντες από τον υπολογιστή του γραφείου τους, ενώ το απόγευμα μπορεί να κάνουν τη βόλτα τους στο Σύνταγμα (αν έχει κάλεσμα και καλό καιρό, φυσικά όχι στις καλοκαιρινές διακοπές, αφού προηγούνται τα μπάνια), για να «αντισταθούν» και να «διαμαρτυρηθούν».

Τους τελευταίους μήνες έχω λάβει μέρος σε πάρα πολλές διαμαρτυρίες και αποκλεισμούς, ενώ αρκετές από αυτές τις «επαναστατικές δράσεις» ανακοινώνονται και δημοσιοποιούνται. Το αποτέλεσμα; Οι ίδιοι και οι ίδιοι συναντιόμαστε στα ίδια μέρη, χαιρετιόμαστε και ανταλλάσσουμε προβληματισμούς ή απόψεις. Γύρω μας περνούν εκατοντάδες «εξοργισμένοι» άνθρωποι, οι οποίοι «τουϊτάρουν» και «μπλογκάρουν» καθημερινά την επανάσταση – ενώ όχι απλά δεν σταματούν για να δείξουν την αλληλεγγύη τους, αλλά πολλές φορές μας επιτίθενται γιατί τους στερούμε το δικαίωμα στην κατανάλωση ή διαταράσσουμε τη νιρβάνα τους.

Μαζί με όλα τα παραπάνω, οι περισσότεροι εξακολουθούν να αναμασούν «το θρίλερ του χρέους», καθώς επίσης τον μάλλον ακατάσχετο βερμπαλισμό των «αντιμνημονιακών κομμάτων»: Θα διαγραφεί το χρέος; Θα αναδιαρθρωθεί το χρέος; Θα χρεοκοπήσουμε επιλεκτικά, ανεξέλεγκτα ή μήπως ελεγχόμενα; Θα ξαναγυρίσουμε στη δραχμή; Ευρωομόλογα, CDS, spreads…..παρά το ότι μόνο το 1% του πληθυσμού καταλαβαίνει τι σημαίνουν όλοι αυτοί οι όροι. Δεν πειράζει όμως αν δεν καταλαβαίνουμε όλοι. Ευτυχώς για εμάς, έχει «αναδυθεί» από το πουθενά το star system των «οικονομολογούντων» στα τηλεοπτικά παράθυρα, οι οποίοι τα καταλαβαίνουν όλα και γνωρίζουν ακριβώς τις λύσεις – το σωστό! Όλοι περιμένουν το «φωτεινό παντογνώστη» (κατά προτίμηση οικονομολόγο), ο οποίος θα τους πει την αλήθεια και θα προτείνει τη σωστή λύση – άσχετα αν καταλαβαίνουν ελάχιστα από αυτά που τους λέει.

Κατά την άποψη μου λοιπόν, η σιωπή των «αμνών», πριν από τη σφαγή τους, δεν έχει να κάνει απλά με την κατάθλιψη και τις συνέπειές της. Πρωτίστως οφείλεται σε έναν βαθιά ριζωμένο ατομικισμό, τον οποίο το σύστημα καλλιέργησε (με επιτυχία προφανώς), επί σειρά δεκαετιών. Ακόμα και στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, ο «νομοταγής Έλληνας πολίτης» δεν αντιλαμβάνεται ότι, κανείς δεν μπορεί να μας νικήσει όταν είμαστε ενωμένοι, για έναν κοινό και ξεκάθαρο σκοπό. Όμως, η ένωση και η συλλογικότητα προϋποθέτουν, έστω σε ένα βαθμό, το συμβιβασμό και την αναγνώριση του άλλου, ως άξιου σεβασμού – δεδομένο που προσκρούει δυστυχώς στην κλασική ελληνική έκφραση «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε;»

Ο ατομικισμός είναι επίσης αλληλένδετος με μία πρωτοφανή έλλειψη παιδείας, καθώς επίσης με μία συλλογική αυταπάτη/ουτοπία. Και σε αυτό το κομμάτι έκανε πολύ καλή δουλειά το σύστημα, μέσω του ατελέστατου εκπαιδευτικού συστήματος – όπως επίσης μέσω των «συστημικών» ΜΜΕ, τα οποία επί δεκαετίες έτρεφαν τους θεατές, τους ακροατές και τους αναγνώστες με σκουπίδια (τώρα τελευταία και με τούρκικες σαπουνόπερες από κάποια κανάλια, τα οποία φαίνεται πως θαυμάζουν τον αθάνατο οθωμανικό πολιτισμό). Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκαν στρατιές «λοβοτομημένων» οι οποίοι, μετά από μία τελική πλύση εγκεφάλου, απλά αναπαράγουν άθλια στερεότυπα και σαθρά πρότυπα – ενώ είναι ανίκανοι για συνδυαστική σκέψη και για απλή λογική.

Τέλος, άλλος ένας ανασχετικός παράγοντας στην ελεύθερη σκέψη και στην όποια ανατρεπτική δράση, είναι η θυματοποίηση και η προσωπολατρία – πιθανότατα σαν αποτέλεσμα της 400ετούς υποδούλωσης μας από τους Τούρκους. Η συντριπτική πλειοψηφία των «πολιτών» αναμένουν και λατρεύουν όποιον «ηγέτη» θα τους υποδείξει το σωστό – όντας ανίκανοι ή αρκετά βολεμένοι για να σκεφτούν από μόνοι τους. Την ίδια στιγμή που οι «χαρισματικοί ηγέτες» απομυθοποιούνται, εξευτελίζονται και «αποκαλύπτονται» καθημερινά, το «ηρωικό Ελληνικό έθνος» προτιμά έναν «αρχηγό», ο οποίος τον εξαθλιώνει συστηματικά και ανερυθρίαστα – αντί να είναι αυτόνομο και να δρα συλλογικά (επειδή έχει πεισθεί ότι, χωρίς ηγέτες θα έλθει το χάος, ενώ ο πολίτης είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για το κατάντημα της χώρας του). Δυστυχώς, εάν η κατάσταση αυτή συνεχίσει, η επανάσταση (για την οποία μιλάμε πολύ και κάνουμε ελάχιστα) θα παραμείνει «όνειρο θερινής νυκτός». Ακόμα χειρότερα, εάν όντως συμβεί, αυτό θα γίνει μόνο όταν θα είμαστε τόσο εξαθλιωμένοι, ώστε να αποτελέσουμε «έρμαιο» της όποιας ηγετικής ομάδας εκμεταλλευτεί τη συγκυρία. Κατά την άποψη μου, με πιθανότητες 99%, αυτή η ομάδα των πεφωτισμένων θα αποτελείται από τους χειρότερους δικτάτορες-καπιταλιστές στην ανθρώπινη Ιστορία.

Ολοκληρώνοντας, μόνο εάν παραλύσει ο μηχανισμός που συντηρεί αυτό το σύστημα, το σύστημα θα καταρρεύσει. Ο μηχανισμός όμως αυτός δεν παραλύει μόνο με συγκεντρώσεις και με πορείες. Εμείς οι ίδιοι τον συντηρούμε: με το να πληρώνουμε αυτά που μας επιβάλλει, με το να πηγαίνουμε υπάκουα στη δουλειά μας, με το να μη φέρνουμε αντιρρήσεις, με το να φοβόμαστε τον ίσκιο μας και με το να μην βλέπουμε τίποτα άλλο, πέρα απ’ την μίζερη ζωούλα μας και τον μικρόκοσμό μας. Για να το πω απλά, εάν παραλύσουμε τον μηχανισμό που παράγει χρήματα και διεφθαρμένα κόμματα ή πολιτικούς, τότε αυτό το σαθρό σύστημα θα καταρρεύσει – αφού αυτό εξαρτάται από εμάς και όχι εμείς από αυτό.

Σε αυτή τη θέση βέβαια ο κλασικός αντίλογος των υπερασπιστών της υποτέλειας είναι ότι, θα κυριαρχήσει το χάος και η αναρχία. Όμως, είναι αδιαμφισβήτητο πλέον ότι ζούμε «κατ’ επίφαση εν τάξει» – εκτός εάν «τάξη» θεωρείται να μην ξέρεις τι φόρους θα σου επιβάλλουν την επόμενη εβδομάδα, αν θα έχεις δουλειά αύριο ή όχι, αν θα μπορείς να πληρώσεις φάρμακα, αν πρέπει να μεταναστεύσεις για να επιβιώσεις, αν τα νοσοκομεία θα έχουν γάζες, αν τα σχολεία θα συνεχίσουν να λειτουργούν και αν τα παιδιά σου θα έχουν το δικαίωμα να ονειρεύονται. Ίσως πρέπει λοιπόν να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας – όχι όμως για να την παραδώσουμε ξανά σε κάποιον άλλον…….

 

* Βασίλης Βιλιάρδος, Αθήνα, 10. Οκτωβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων».

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2449.aspx