Αρχείο κατηγορίας Σχολείο και Πανεπιστήμιο των ΕΕ- ΔΝΤ- Καλλικράτη

Που έρχονται από τη … Λισαβώνα και φτάνουν στην Αθήνα των τοκογλύφων,χορηγών και πατρώνων τους

Ιστοριογνωσία και Εθνικές επέτειοι

Ιστοριογνωσία και Εθνικές επέτειοι

 

Του Γιώργου Κ.Καββαδία*

 

«Δίχως Ιστορία, η εξουσία μας οδηγεί εκεί που θέλει».

Ζinn

 

Με αφορμή τη σημερινή εθνική επέτειο  αναρωτιέται κανείς, αν ο τρόπος που γιορτάζεται, δίνει τη δυνατότητα για αναστοχασμό, τόσο για τις ιστορικές συνθήκες και τον χαρακτήρα της επανάστασης του 1821, όσο και για τη σύνδεση τους με τη σύγχρονη εποχή;

Μήπως, άραγε, οι τυπικές και μονόπλευρες γιορταστικές εκδηλώσεις, όχι μόνον αμβλύνουν την ιστορική μνήμη και παραχαράσσουν την ιστορική πραγματικότητα, αλλά διευκολύνουν τους κυρίαρχους  να διαμορφώσουν μια κοινωνία λήθης και αδράνειας, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους;

Είναι αλήθεια ότι μέσα από τις ωραιολογίες των πανηγυρικών της ημέρας και τις τυπικές τελετές, μέσα σε ένα τεχνητό κλίμα εθνικής έξαρσης και ευφορίας που διευκολύνει την έντονη ενεργοποίηση του συναισθήματος και τον παραγκωνισμό της κριτικής σκέψης, οι ιστορικές αλήθειες κλειδώνονται στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και αντικαθίστανται από εθνικούς μύθους και στερεότυπα. Από αυτού του είδους τις τελετές ξεχωρίζουν οι παρελάσεις που σε φαντασιακό και πραγματικό επίπεδο αποτελούν μια λατρευτική εκδήλωση του έθνους που μπορεί δήθεν να μας ενώσει όλους και να μας κάνει να ξεχάσουμε τις ταξικές ή άλλες διαφορές, υπενθυμίζοντας και προβάλλοντας το κοινό ένδοξο παρελθόν και το εθνικό συμφέρον.

Ειδικότερα οι παρελάσεις απλώνουν τις ρίζες τους στον προηγούμενο αιώνα. Τα σχολεία εμφανίζονται παραταγμένα στην εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου 1924 που συνέπιπτε με την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Όμως για πρώτη φορά η μαθητική παρέλαση παίρνει χαρακτήρα επίσημο και συμπληρωματικό ως προς τη στρατιωτική , από το 1936. Τον Μάρτιο παρελαύνουν τα σχολεία επικεφαλής της πομπής, μπροστά στον Μεταξά και τον Βασιλιά. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ανάπτυξη της στρατιωτικής συνείδησης της νεολαίας και θα χρησιμοποιήσει γιορτές και παρελάσεις ως όργανα για τους σκοπούς του. Από τότε η σχολική παρέλαση συνδέθηκε απόλυτα με την στρατιωτική και ούτε οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης δε διανοήθηκαν να αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα των υποχρεωτικών παρελάσεων.

 

Ο «φετιχισμός» των σχολικών βιβλίων

 

Πολλοί καταλογίζουν στη νέα γενιά, με έναν ισοπεδωτικό, κατά κανόνα, τρόπο ιστορική άγνοια, αποσιωπώντας ή και παραποιώντας τις αιτίες. Πέρα από τις υπερβολές και, κυρίως, την απόκρυψη των αιτιών, το πρόβλημα της προσέγγισης της ιστορικής γνώσης και της κριτικής αφομοίωσης της είναι ένα από τα σοβαρότερα, γιατί η Ιστορία παραμένει terra incognita (άγνωστη γη).

Βέβαια το πρόβλημα δεν είναι καθαρά εκπαιδευτικό, αλλά κοινωνικό, πολιτικό. Γιατί «οι αντιπαραθέσεις για το τι θα διδαχθούν τα απιδιά στο σχολείο είναι πάντοτε αντιπαραθέσεις για το τι κοινωνία θέλουμε και ποιο θα είναι το μέλλον της». (Μ. Young) άλλωστε η πολιτική εξουσία έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει τόσο στη συγγραφή των σχολικών βιβλίων, όσο και στο «ψαλίδισμα» της ύλης επιδιώκοντας τη διαπαιδαγώγηση των νέων σύμφωνα με την «επίσημη Ιστορία» σ' ένα κοινωνικό περιβάλλον που ευνοεί την ιστορική αμάθεια και δικαιώνοντας τους Κινέζους που έγραφαν: «Η Ιστορία γράφεται από τους μανδαρίνους και για τους μανδαρίνους»

Χρειάζεται, όμως, να εξετάσουμε πώς το μάθημα και τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας αναπαράγουν τους εθνικούς μύθους και την αμάθεια. Από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990 τα σχολικά βιβλία «εκσυγχρονίζονται» με βάση τις προδιαγραφές της «νέας ευρωπαϊκής σκέψης».  Στη θέση των ατελείωτων πολεμικών γεγονότων και εθνικών στερεοτύπων προβάλλεται μια «σούπα ιδεών», όπου το κύριο μπερδεύεται με το δευτερεύον, το αίτιο με το αποτέλεσμα. Αντί της αναγκαίας αφήγησης που έχουν ανάγκη οι μαθητές περιέχονται θραύσματα ιστορικών γνώσεων, με αποτέλεσμα να διαβάζουν τη σελίδα χωρίς να γνωρίζουν που ακριβώς αυτή εντάσσεται. Άλλωστε σύμφωνα με τους εκσυγχρονιστές σημασία δεν έχει η εξήγηση του γεγονότος, αλλά το νόημά του. Όχι αυτό που συνέβη(γεγονός, αίτιο, αποτέλεσμα, ένταξή του στο χρόνο), αλλά αυτό που αισθάνεται ο μαθητής (βιωματική προσέγγιση), έτσι ώστε να μην υπάρχει «ιστορική αλήθεια», αλλά «ατομική αλήθεια».

Με δυο λόγια και παρά τις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν, από τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας απουσιάζει το ιστορικό πλαίσιο, οι κοινωνικές συγκρούσεις εξοστρακίζονται, ενώ η συνολική αφήγηση «κόβεται» σε πληροφορίες, εικόνες, αριθμούς και πηγές. Απομένει το απομονωμένο γεγονός, ενώ το «πώς» και το «γιατί» έχουν εξαφανιστεί. Πρόκειται για σπαράγματα-θραύσματα γεγονότων χωρίς συνέχεια.

Σήμερα η κυρίαρχη τάση συγγραφής της επίσημης Ιστορίας είναι μια νέα σύνθεση εθνοκεντρικού και ευρωκεντρικού προσανατολισμού στο πλαίσιο του κοσμοπολιτισμού της Νέας Τάξης Πραγμάτων έρχεται να αντικαταστήσει την «εθνική μυθολογία». Ένα βασικό δόγμα της ιδεολογίας της Νέας Τάξης είναι το «δόγμα της περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας». Τα αναμορφωμένα βιβλία εκφράζουν  τη νεοταξική ιδεολογία, επιδιώκουν να αποδομήσουν την όποια εθνική συνείδηση, με στόχο την ιδεολογική κατάργηση των εθνών-κρατών, το αναγκαίο συμπλήρωμα της φυσικής κατάργησής τους μέσα στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Υπερτονίζουν συνεχώς τη σημασία των ατομικών δικαιωμάτων, αλλά εξαφανίζει και κάθε ταξική διαίρεση και σύγκρουση.

Παράλληλα έχει διαπιστωθεί και ερευνητικά ότι η «αναγκαστική επικέντρωση της διδασκαλίας στην προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις» είναι βασική αιτία για την αδυναμία κατανόησης των Ιστορικών γεγονότων. Στο πλαίσιο του εξεταστικοκεντρικού σχολείου κυριαρχεί ο «φετιχισμός του εγχειριδίου» (textbookfetixism) που οδηγεί στην άκριτη απομνημόνευση.  Έτσι οι μαθητές και οι μαθήτριες βυθίζονται σ' ένα αρχιπέλαγος πληροφοριών, μαχών, χρονολογιών, προσώπων και γεγονότων που διαδέχονται το ένα το άλλο με κινηματογραφική ταχύτητα, αδυνατώντας να διαχωρίσουν το κύριο από το δευτερεύον, το αίτιο από το αιτιατό και να προσεγγίσουν την Ιστορική γνώση.

Για την επανάσταση του 1821

Τόσο η εθνικιστική, όσο και η κοσμοπολίτικη προσέγγιση της Ιστορίας «ξεχνούν» ότι η επανάσταση του ΄21 ξεκίνησε από τα φτωχά λαϊκά στρώματα παρασύροντας στη συνέχεια το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού. Με το να εξωραΐζουμε πρόσωπα και κοινωνικές ομάδες που δυνάστευσαν και ταλαιπώρησαν τον λαό, δεν προσφέρουμε στην αυτογνωσία του λαού μας. Η Τουρκοκρατία εξέθρεψε κοινωνικές τάξεις με συγκρουόμενα και ανταγωνιστικά συμφέροντα, εκμετάλλευση και καταπίεση. Γι' αυτό η επανάσταση του 1821, εκτός από εθνική υπήρξε και βαθύτατα κοινωνική. Αντίθετοι στην επανάσταση στάθηκαν ο ανώτερος κλήρος, οι Φαναριώτες και οι κοτζαμπάσηδες στην πλειονότητά τους, στους οποίους οι Τούρκοι είχαν παραχωρήσει μια σειρά προνομίων που τους εξασφάλιζαν πλουσιοπάροχη ζωή. «Η προστασία της οθωμανικής κυβερνήσεως», γράφει ο ιστορικός Φίνλεϊ, «δημιούργησε μια ελληνική αριστοκρατία διοικητικών οργάνων και φοροεισπρακτόρων (…) Η ηθική και πολιτική θέση τούτης της τάξης αποδόθηκε άριστα με την ονομασία τους σαν είδος «χριστιανών Τούρκων». Ασφαλώς και υπήρξαν λαμπρές εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί απ' αυτή την «αριστοκρατία», μόλις είδαν ότι η Επανάσταση παίρνει παλλαϊκό χαρακτήρα, έσπευσαν να ενταχθούν σ' αυτήν, όχι βέβαια για να τη βοηθήσουν να πραγματοποιήσει τους σκοπούς της, αλλά για να την καθοδηγήσουν και να την κατευθύνουν σύμφωνα με τα συμφέροντά τους δημιουργώντας ένα κράτος εχθρικό προς τις λαϊκές τάξεις και στρώματα.

Σήμερα τον ρόλο της «Ιεράς Συμμαχίας», της αντίδρασης και της καταπίεσης λαών και εθνοτήτων στο όνομα της «Παγκοσμιοποίησης» έχουν αναλάβει οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, η Ε.Ε., οι σύμμαχοί τους και τα όργανά τους: Δ.Ν.Τ.. Παγκόσμια Τράπεζα

 

….

 

Απέναντι στο σχέδιο της επιστροφής στο 19ο αιώνα και στη μετατροπή μας στους δούλους της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας, οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, ο λαός, έχουμε μια και μοναδική επιλογή κοινωνικής περηφάνιας κι αξιοπρέπειας. Μια και μοναδική επιλογή που να αντιστοιχεί στην πολύπαθη αλλά ηρωική ιστορία του τόπου μας, τη μαζική λαϊκή αντίσταση.

Όσο οι κυρίαρχοι θα επιμένουν να δια-μορφώνουν τις σχολικές γνώσεις σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, τόσο οι λογαριασμοί για μια εκπαίδευση που θα μορφώνει και δε θα παραμορφώνει θα παραμένουν ανοικτοί. Απέναντι σ' αυτή την τάση χρειάζεται μια ριζοσπαστική αντι-πρόταση, μια νέα αντίληψη για την Ιστορία που επιδιώκει να εξασφαλίσει τη συμμετοχή των νέων στο ιστορικό γίγνεσθαι σε στέρεες επιστημονικές βάσεις. Με δυο λόγια, πρέπει να αλλάξουν όλα: Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, βιβλία, εκπαιδευτική δομή και εορταστική παράδοση των «εθνικών επετείων». Με στόχο η εκπαίδευση να συνδιαμορφώνει ελεύθερους και σκεπτόμενους πολίτες με όπλο την κριτική γνώση της Ιστορίας και την ιστορική μνήμη. Και για να θυμηθούμε τον ποιητή: «Ά, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά». (Μ. Αναγνωστάκης). Γιατί αίτημα των καιρών είναι να βρούμε τρόπους να διατηρήσουμε τη μνήμη ως τροφοδότη του νου και της ψυχής, λάβαρο χρέους για τους αγώνες του παρόντος και του μέλλοντος. 

* O Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος της Σ.Ε. του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης», εκπρόσωπος των Αγωνιστικών Παρεμβάσεων – Συσπειρώσεων – Κινήσεων στο Δ.Σ. του ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ. της Ο.Λ.Μ.Ε. 

ΠΗΓΗ: http://www.cleverclass.gr/portal/index.php/….B9

ΔΝΤ: Γκρεμίστε τα δημόσια σχολεία ή αλλοιώς…

Γκρεμίστε τα δημόσια σχολεία ή αλλιώς οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις του ΔΝΤ

 

Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη

 

Η εκπαίδευση, έλεγε ο Νέλσον Μαντέλα, είναι το όπλο για να αλλάξεις τον κόσμο.

Στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού όμως, η εκπαίδευση (ή μάλλον η διάλυση της)

έχει γίνει το όπλο για να φτιάξεις ένα κόσμο στα μέτρα σου.

 

 

Ένα κόσμο όπου τα διεθνή αρπακτικά δίνοντας βαθμούς και πιστώσεις δένουν τις μοίρες των λαών δημιουργώντας στρατιές αναλώσιμων και κακοπληρωμένων εργατών στο όνομα των σιδηρών κανόνων της νεοφιλελεύθερης οικονομίας.

 Εκπαίδευση για λίγους

 

Το πρόγραμμα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ως αντάλλαγμα δανείων, που επιβάλουν οι διεθνείς πιστωτές σε όποια χώρα κληθούν να επέμβουν είναι σχεδόν παντού το ίδιο: περικοπές μέχρι και 50% στις εκπαιδευτικές δαπάνες, πάγωμα των μισθών, απολύσεις και όριο στον αριθμό των δασκάλων που μπορεί να προσλάβει η κάθε χώρα. 

Η συνταγή αυτή έχει άμεσα αποτελέσματα : 72 εκατομμύρια παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο δεν πάνε ποτέ σχολείο, δεκάδες εκατομμύρια δεν ολοκληρώνουν ποτέ τη βασική εκπαίδευση, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των υπολοίπων, διδάσκεται σε τάξεις 40 και 80 παιδιών χωρίς σχολικά βιβλία, διδακτικό υλικό και συχνά χωρίς δασκάλους.

Ακόμα και στις πλούσιες ΗΠΑ τα ποσοστά των μαθητών που αποφοιτούν από το λύκειο φανερώνουν μια άλλη πραγματικότητα. Ενώ οκτώ στους δέκα λευκούς μαθητές απέκτησαν απολυτήριο λυκείου το 2011, ανάμεσα στους μαύρους μαθητές μόνο έξι στους δέκα αποφοίτησαν ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους ισπανικής καταγωγής μαθητές είναι πέντε στους δέκα.

 

Σχολεία χωρίς δασκάλους

 

Στην Αφρική η εκπαιδευτική πολιτική που ακολουθήθηκε από το ΔΝΤ οδήγησε στην πλήρη κατάρρευση του ήδη αδύναμου εκπαιδευτικού συστήματος. Με στόχο τον έλεγχο των δαπανών των τοπικών κυβερνήσεων ώστε αυτές να είναι σε θέση να αποπληρώσουν τα δάνεια τους, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα επέβαλλαν μείωση των δαπανών της παιδείας και πάγωμα των προσλήψεων και των μισθών των δασκάλων.


 Στο Μαλάουι οι περικοπές αυτές είχαν ως αποτέλεσμα μόνο τρία στα δέκα παιδιά να τελειώνουν την βασική εκπαίδευση ενώ από τους 90.000 δασκάλους που υπολογίζεται ότι έχει ανάγκη η χώρα, μόνο 40.000 υπηρετούν, με περίπου 2000 να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους κάθε χρόνο.

Στην Μοζαμβίκη το ΔΝΤ επενέβη και απαγόρευσε στην κυβέρνηση να αυξήσει τους μισθούς των δασκάλων, όταν αυτή προσπάθησε να αυξήσει τον κατώτατο μισθό. 

Στη Σιέρα Λεόνε ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα έδωσε δάνειο στην κυβέρνηση για να χτίσει σχολικά κτήρια, το ΔΝΤ απαγόρευσε να προσληφθούν δάσκαλοι ενώ απαίτησε μέρος του δανείου να χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή των χρεών. Το αποτέλεσμα ήταν να χτιστούν οι αίθουσες αλλά να παραμείνουν άδειες καθώς δεν υπήρχαν δάσκαλοι να διδάξουν αλλά ούτε κ χρήματα να αγοραστούν βιβλία. Το υπουργείο για να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις δασκάλων όρισε ανώτατο αριθμό παιδιών που μπορούν να φοιτήσουν στα σχολεία. Έτσι πολλά παιδιά πάνε πρώτη μέρα στο σχολείο μόνο για να βρουν τις πόρτες κλειστές καθώς δεν έχουν δικαίωμα εγγραφής.

 

Παιδεία στους νόμους της αγοράς

 

Η Λατινική Αμερική, με αρχή το Χιλιανό πραξικόπημα του 73, υπήρξε το εργαστήριο για τα πειράματα των συνταγών του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι δομικές αλλαγές που επεβλήθησαν επέβαλλαν ιδιωτικοποιήσεις, ελευθερία κεφαλαίων, εκμηδένιση κοινωνικού κράτους και περικοπές δαπανών στο χώρο της υγείας και της εκπαίδευσης. 

Στη Χιλή, ήδη από τα χρόνια του Πινοσέτ, η εθνική δωρεάν παιδεία έχει αντικατασταθεί από ένα σύστημα ιδιωτικής εκπαίδευσης χρηματοδοτούμενης μέσω των κουπονιών. Το κράτος δεν χρηματοδοτεί την εκπαίδευση και η οικονομική ενίσχυση των σχολείων εξαρτάται από τον αριθμό των μαθητών τους. Στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο σύστημα παροχής χρηματικών κουπονιών, τα οποία οι γονείς μπορούν να εξαργυρώσουν σε σχολείο της επιλογής τους. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής, είναι η πλειοψηφία να επιλέγει ιδιωτικά σχολεία τα οποία έτσι χρηματοδοτούνται άμεσα από το κράτος μέσω των κουπονιών ενώ τα δημόσια σχολεία υποβαθμίζονται και σταδιακά κλείνουν. Όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν στα ιδιωτικά σχολεία ή δεν γίνουν δεκτοί, καταλήγουν στα φτωχά δημόσια τα οποία υπολειτουργούν. Με αυτό τον τρόπο το 45% των μαθητών που φοιτούν τελικά στα δημόσια σχολεία δεν λαμβάνουν ικανοποιητική εκπαίδευση ενώ οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν πρόσβαση στο πανεπιστήμιο. 

Η ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα έχει γίνει πλέον ταξική, καθώς τα πανεπιστημιακά δίδακτρα είναι ανάμεσα στα υψηλότερα στον κόσμο. Ο μόνος τρόπος χρηματοδότησης των σπουδών είναι τα φοιτητικά δάνεια τα οποία όμως συχνά ξεπερνούν τα 40.000 δολάρια, ποσά που ένας μη προνομιούχος φοιτητής δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει. 

Και αν η Χιλή είχε ανάπτυξη πρέπει κανείς να αναλογιστεί το τίμημα με το οποίο αναπτύχθηκε. Η χώρα είναι πρώτη σε κοινωνικές ανισότητες ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, εν μέσω κατηγοριών ότι ο δεξιός πρόεδρος έδωσε ψεύτικα ποσοστά για τον αριθμό όσων ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Μπορεί η μείωση της ανεργίας να υπήρξε εντυπωσιακή, ένας στους τρείς όμως εργάζεται με μερική απασχόληση, το 30% των εργαζομένων δεν έχει ασφάλιση και οι διαφορές στους μισθούς είναι από τις υψηλότερες στον δυτικό κόσμο.

 

Η χαμένη γενιά της Ασίας

 

Η Ασιατική κρίση του 1997, έδειξε για άλλη μια φορά ότι οι πιστωτές δεν είχαν μάθει τίποτα από τις χαμένες δεκαετίες της Λατινικής Αμερικής. Η οικονομική κρίση της Ασίας πολύ γρήγορα μετατράπηκε σε μείζονα κοινωνική και θεσμική κρίση. Ο χώρος της εκπαίδευσης χτυπήθηκε άμεσα. Οι κυβερνήσεις της Ταϊλάνδης και της Ινδονησίας προχώρησαν-υπο τις πιέσεις του Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας- σε δραματικές περικοπές στο χώρο της παιδείας. 

Στην Ινδονησία όπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν κάτω από τα όρια της φτώχειας, σχεδόν 1.5 εκατομμύριο παιδιά εγκατέλειψαν το σχολείο. Στην Ταϊλάνδη το 1998 σχεδόν 700 χιλιάδες παιδιά δεν θα ολοκληρώσουν ποτέ το δημοτικό σχολείο, ενώ το ένα τρίτο των μαθητών θα εγκαταλείψει το γυμνάσιο. Πολλά από τα παιδιά αυτά θα καταλήξουν στους δρόμους ή θα προωθηθούν στην πορνεία που εκείνη την περίοδο τα ποσοστά της θα τριπλασιαστούν.

Στην Ινδονησία οι μισθοί των δασκάλων θα μειωθούν κατά δύο τρίτα, τα σχολικά γεύματα θα καταργηθούν και τα βιβλία δεν θα φτάσουν ποτέ στα περισσότερα σχολεία της χώρας.

Τα διαρθρωτικά προγράμματα της ΝΑ Ασίας έβαλαν τις βάσεις για την πλήρη ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης αποκλείοντας εκατοντάδες χιλιάδες φτωχά παιδιά από τα σχολεία.

Μια ολόκληρη γενιά καταδικάστηκε να γίνει φτηνά και αναλώσιμα εργατικά χέρια χωρίς μόρφωση και χωρίς κανένα δικαίωμα σε παροχές και επιδόματα. Η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση είναι κοινό αγαθό και δικαίωμα. Σε εποχές κρίσης η πρόκληση δεν είναι το ξεπούλημα της στα χέρια ιδιωτών και η απαξίωση της, αλλά η στήριξη των δημοσίων ιδρυμάτων με διαφανείς διαδικασίες ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικά και προσιτά σε όλο τον πληθυσμό.

Ο πόλεμος όμως εναντίον των λαών και κάθε δημόσιου αγαθού έχει ήδη ξεκινήσει.


Φραγκίσκα Μεγαλούδη


ΠΗΓΗ: http://www.thepressproject.gr/article/39995/Gkremiste-ta-dimosia-sxoleia-i-allios-oi-ekpaideutikes-metarruthmiseis-tou-DNT

Μειώνουν τους εκπαιδευτικούς – στοιβάζουν τους μαθητές

Μειώνουν τους εκπαιδευτικούς – στοιβάζουν τους μαθητές

ΣΟΚ ΓΙΑ ΔΕΚΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ

 

Του Χρήστου Κάτσικα

 

Αλλάζει δραματικά ο σχολικός χάρτης της χώρας, καθώς οι συγχωνεύεις σχολείων και τμημάτων και οι ελάχιστοι διορισμοί και προσλήψεις, δημιουργούν νέα δεδομένα στους αδιόριστους εκπαιδευτικούς.

Τα τελευταία τρία χρόνια 2010 – 2012) έσβησαν από το σχολικό χάρτη της χώρας 1500 περίπου σχολικές μονάδες Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαίδευσης. Τη νέα σχολική χρονιά 2013/14 οι σχεδιασμοί του Υπουργείου Παιδείας (συγχωνεύσεις σχολείων και τμημάτων με βάση τους 28-30 μαθητές ανά τμήμα) θα μειώσουν ακόμη περισσότερο τις σχολικές μονάδες γεγονός που δημιουργεί, παράλληλα, σημαντική μείωση των οργανικών θέσεων εκπαιδευτικών.

Παράλληλα το Υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει αφενός σημαντική μείωση των προσλήψεων και των διορισμών εκπαιδευτικών τη νέα σχολική χρονιά και κάλυψη των κενών που θα δημιουργηθούν με την επέκταση του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών που ήδη υπηρετούν.

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ (Νηπιαγωγών, Δασκάλων και Καθηγητών) ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΤΗΝ Α/ΒΑΘΜΙΑ ΚΑΙ Β/ΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 

Πάνω από 70.000

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟ 2013

 

Πάνω από 4.500

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΟΝΙΜΩΝ ΔΙΟΡΙΣΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟ 2013/14

 

Περίπου 450

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΛΗΨΕΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΕΚΠΑΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟ 2013/14

10.000 περίπου λιγότεροι από πέρσι

 

Στο Σχέδιο Νόμου που αφορά στην «Έγκριση της επικαιροποίησης του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016» το οποίο κατατέθηκε στις 7/2/2013 στη Βουλή προβλέπεται σαφώς η μείωση των προσλήψεων αναπληρωτών εκπαιδευτικών και η αύξηση των ωρών εργασίας. Συγκεκριμένα αναφέρεται «μείωση των αναπληρωτών καθηγητών μέσω αύξησης των ωρών διδασκαλίας» για την εξοικονόμηση 103 εκ ευρώ από το 2013 μέχρι και το 2014.

Αυτό σημαίνει ότι η πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να εξαφανίσει από το εκπαιδευτικό τοπίο περισσότερους από 10.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που τα τελευταία χρόνια έχουν καλύψει, ουσιαστικά με έξοδα δικά τους, λειτουργικές ανάγκες των σχολείων από τον Έβρο έως την Κρήτη, με την ελπίδα να διοριστούν κάποια στιγμή ως μόνιμοι εκπαιδευτικοί.

Παράλληλα είναι γνωστό ότι οι μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών στην καλύτερη περίπτωση δεν θα υπερβαίνουν το 10% των συνταξιοδοτηθέντων.

 

ΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΟΝΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ Α/ΒΑΘΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ  Β/ΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΩΔΕΚΑΕΤΙΑ (2001 – 2012)

ΕΤΟΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΟΡΙΣΜΩΝ  ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΟΡΙΣΜΩΝ  ΣΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

2001

3.100

3.885

2002

3.080

4.341

2003

4.361

2.698

2004

5.294

2.939

2005

5.286

2.954

2006

5.062

2.933

2007

3.931

3.665

2008

4.321

3.515

2009

2.786

2.770

2010

1.425

1.400

2011

133

413

2012

40

185

 

Πηγή: Χρήστος Κάτσικας Φεβρουάριος  2013

 

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί νέα δεδομένα για τους 160.000 εκπαιδευτικούς Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαίδευσης.

Α. Μειώνονται οι οργανικές θέσεις. Με τις νέες συγχωνεύσεις – καταργήσεις σχολείων  θα χαθούν πάνω από 2.000 θέσεις εκπαιδευτικών Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαίδευσης.

Β. Επιδεινώνονται οι προοπτικές απορρόφησης εκπαιδευτικών. Ιδιαίτερα οι προοπτικές των πτυχιούχων των Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης (δάσκαλοι) που μέχρι πρόσφατα διορίζονταν άμεσα στη σχολική εκπαίδευση αλλάζουν δραματικά.

Γ. Οι συγχωνεύσεις μειώνουν δραστικά τα τμήματα με αποτέλεσμα αρκετοί εκπαιδευτικοί να περισσεύουν και να μην υπάρχει σχολείο γι' αυτούς παρά μόνο σε περιοχές του ίδιου νομού, ή και σε άλλους νομούς (αυτά προβλέπει ο νέος νόμος για τις μετακινήσεις, διαθέσεις εκπαιδευτικών).

ΣΟΚ ΓΙΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΥΣ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του αρμόδιου τμήματος του Υπουργείου Παιδείας, τα οποία μας προμήθευσε ο αιρετός του ΚΥΣΠΕ κ. Βασίλης Παληγιάννης το σύνολο των υποψήφιων δασκάλων και νηπιαγωγών στους πίνακες αναπληρωτών για το σχολικό έτος 2012-13 είναι συνολικά 16 χιλιάδες περίπου.

 

ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΑΣΚΑΛΩΝ – ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΣΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012/13

 

 

ΠΕ 70 Δασκάλων

ΠΕ 60 Νηπιαγωγών

Με μόρια

2.219

4.309

Χωρίς μόρια

5.051

4.417

Σύνολο

7.270

8.726

 

Από αυτούς τη φετινή σχολική χρονιά έχουν προσληφθεί ως αναπληρωτές όλων των κατηγοριών περίπου 5 χιλιάδες ενώ 3.936 δάσκαλοι και 7.122 νηπιαγωγοί εγγεγραμμένοι στους πίνακες αναπληρωτών είναι εκτός σχολείου, άνεργοι.

Οι προβλέψεις και για το 2013-14 είναι δυσοίωνες αφού προβλέπονται μηδενικοί μόνιμοι διορισμοί και ελάχιστες προσλήψεις αναπληρωτών.  Επομένως ο αριθμός των ανέργων δασκάλων και νηπιαγωγών θα αυξηθεί σημαντικά.

Ανάλογη είναι και η κατάσταση στους αναπληρωτές καθηγητές οι οποίοι, βέβαια, θα βρεθούν σε μόνιμη ανεργία σε αστρονομικούς αριθμούς.

 

ΠΟΣΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΧΩΡΑΝΕ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ;

 

 Την ίδια ώρα το Υπουργείο Παιδείας ζητάει, για πρώτη φορά, από τους διευθυντές των  σχολείων να αναφέρουν υποχρεωτικά κατ' εκτίμηση πόσους μαθητές χωράει η κάθε αίθουσα! Μάλιστα στο Έγγραφό τονίζεται ότι "σας επισημαίνουμε την υποχρέωση συμμόρφωσής σας στις σχετικές εγκυκλίους του Υ.Παι.Θ.Π.Α. και σας υπενθυμίζουμε και πάλι ότι η μη καταχώριση, επικαιροποίηση και οριστικοποίηση των στοιχείων αποτελεί παράβαση καθήκοντος."

Είναι φανερό ότι πρόκειται για μεθόδευση του Υπουργείου Παιδείας που θέλει να παραβιάσει τη θεσμοθετημένη αναλογία μαθητών/τμήμα και να δημιουργήσει νέα δεδομένα με βάση τις… «εκτιμήσεις» των δ/ντών. Μάλιστα, δίνει 1,5 τ.μ. για κάθε μαθητή Δημοτικού – Γυμνασίου και Λυκείου! Αυτό σημαίνει ότι σε μια αίθουσα 50 τα .μ. χωράνε 33 μαθητές! Και αυτό όταν ακόμη και οι προδιαγραφές του Ο.Σ.Κ. για την πυρασφάλεια είναι 2τ.μ./μαθητή.

Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές γνωρίζουν ότι τα σχολικά κτίρια στις περισσότερες περιπτώσεις αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης εκπαίδευσης καθώς δεν έχουν πια ούτε αίθουσα πολλαπλών χρήσεων ούτε βιβλιοθήκη ή χημείο αφού κι αυτά μαζί με κάθε πρόσφορο χώρο (αποθήκες κλπ) έχουν μετατραπεί σε αίθουσες διδασκαλίας.

Τι σημαίνει αυτό το στοίβαγμα παιδιών στις αίθουσες; Καταρχάς, επιπλέον υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με αρνητικές συνέπειες στη μόρφωση των παιδιών των λαϊκών οικογενειών. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Οι αρρώστιες θα αυξηθούν κατακόρυφα σε μια περίοδο που η πρόσβαση στις δομές της Υγείας δυσκολεύει. Τα ατυχήματα θα γίνουν καθημερινό φαινόμενο και η διαβίωση των μαθητών θα χειροτερέψει. 

ΠΗΓΗ: 5-3-2013, http://www.alfavita.gr/arthra/…82

Ελλάδα & ΕΕ: ωράριο & συνθήκες εργασίας εκπαιδευτικών

Η πραγματικότητα για το ωράριο και τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών σε Ελλάδα και ΕΕ

 Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

 Πρώτα η κυβέρνηση και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ αναλαμβάνουν μεθοδικά τη στοχοποίηση και την εκστρατεία συκοφάντησης κάθε κλάδου εργαζομένων και στη συνέχεια θεσμοθετούνται μέτρα εναντίον τους στο όνομα της «σωτηρίας της πατρίδος» και του «εθνικού συμφέροντος». Το ίδιο συμβαίνει και με τους εκπαιδευτικούς που υποχρεώνονται σε αύξηση του ωραρίου τους, ένα από τον κυκεώνα μέτρων που επιδεινώνουν τις…συνθήκες εργασίας τους και άσκησης του παιδαγωγικού τους έργου. 

Συνέχεια

Το Π.Δ. για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

Πειθαρχικός έλεγχος και εξουσία

Το Π.Δ. για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

Του Γιώργου Καλημερίδη

 

Το Υπουργείο Παιδείας Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α) έδωσε, στις 20-1-2013, στη δημοσιότητα, το προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ) για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, δύο μήνες μετά την έκδοση του πορίσματος της επιστημονικής ομάδας που είχε συγκροτηθεί για το συγκεκριμένο σκοπό (ομάδα Ματσαγγούρα στο εξής). Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση του Π.Δ , κρίνουμε αναγκαίο να τονίσουμε, εξαρχής, δύο σημαντικές παραμέτρους, τις οποίες θεωρούμε βασικές προϋποθέσεις για την επαρκέστερη κατανόηση της σκοποθεσίας και της πολιτικής λογικής που διέπει τη συγκεκριμένη κυβερνητική νομοθετική πρωτοβουλία.

Συνέχεια

Τα αποτελέσματα των πρώτων αξιολογήσεων

Τα αποτελέσματα των πρώτων αξιολογήσεων είναι γεγονός

Του Χρήστου Επαμ. Κυργιάκη

 

Πάλι, κατ’ αποκλειστικότητα, εξασφαλίσαμε τα πρακτικά που αναφέρονται στα πορίσματα των πρώτων αξιολογήσεων των εκπαιδευτικών Γεωργίου Τρεχόπουλου (ΓΤ) και Νίκου Εξόριστου (ΝΕ).

Να υπενθυμίσουμε ότι η επιτροπή αξιολόγησης απαρτιζόταν από τον ίδιο τον υπουργό (ΥΠ) και τους υφυπουργούς του (ΥΦ), από πέντε περιφερειακούς διευθυντές εκπαίδευσης (ΠΔΕ) και από εφτά σχολικούς συμβούλους (ΣΣ).

Συνέχεια

Αξιολόγηση; Ας μιλήσουμε για αξίες!

Αξιολόγηση; Ας μιλήσουμε για αξίες!

Των Γιώργου Τριβιζάκη, Δημήτρη Μητρόπουλου, Στάθη Κατσούλα

 

Η αξιολόγηση, αιχμή του δόρατος για το σχολείο της αγοράς.

Εδώ και δύο δεκαετίες το Υπουργείο Παιδείας «ζυμώνει» την αναγκαιότητα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και προωθεί αποσπασματικά κάποιες πλευρές της. Με το σχέδιο προεδρικού διατάγματος που κυκλοφόρησε πρόσφατα, για πρώτη φορά, εμφανίζει ένα ολοκληρωμένο όσο και λεπτομερειακό πλαίσιο αξιολόγησης. Επιβεβαιώνεται ότι το μνημόνιο είναι το υπερόπλο για την εφαρμογή κάθε ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής που έχει εξαγγελθεί εδώ και χρόνια.

Συνέχεια

Η ΜΙΑ ΔΕΝ ΕΔΙΝΕ ΒΙΒΛΙΑ! Ο ΑΛΛΟΣ ΤΑ ΔΑΝΕΙΖΕΙ!

Η  ΜΙΑ  ΔΕΝ  ΕΔΙΝΕ ΒΙΒΛΙΑ! Ο ΑΛΛΟΣ  ΤΑ  ΔΑΝΕΙΖΕΙ!

Του Νίκου Μπέκη

 

Η Διαμαντοπούλεια λογική συνεχίζεται, με πλήρη συνέπεια, και ολοκληρώνεται απ’ τον κ. Αρβανιτόπουλο. Έτσι, μετά τον πλήρη μηδενισμό των διορισμών και τις έρημες από καθηγητές τάξεις, μετά τις κατ’ εξακολούθηση συγχωνεύσεις και συμπτύξεις τμημάτων, μετά την καθιέρωση των γυρολόγων καθηγητών, ήρθε και η σειρά της κατάργησης της δωρεάν παροχής σχολικών βιβλίων στους μαθητές.

Συνέχεια

Περί χωρητικότητας…

Περί χωρητικότητας…

Του Δημήτρη Τόκα*

Αγαπητοί αναγνώστες,

Είμαι δάσκαλος και έχω τη θέση διευθυντή σχολείου. Παράλληλα έχω την τύχη να βρίσκομαι στα θρανία για 40 περίπου χρόνια. Πότε με την ιδιότητα του εκπαιδευτικού, πότε με την ιδιότητα του εκπαιδευόμενου και πότε και με τις δυο παράλληλα. Έχω διδάξει και διδαχθεί σε όλων των ειδών τα σχολικά κτήρια.

Και σε αυτά τα υπέροχα νεοκλασικά που κατασκευάστηκαν ενάμιση αιώνες πριν, και σε κτήρια της δεκαετίας του 60, και σε άλλα της δεκαετίας του 90, που μάλιστα λόγω κακοτεχνιών των εργολάβων δεν κατάφεραν να τα βγάλουν πέρα με το σεισμό, αλλά και στου τελευταίου τύπου εκπαιδευτικά διδακτήρια, τις περίφημες  προκατασκευασμένες, μεταλλικές κατασκευές που ονομάζουμε «προκάτ» και που αποδείχτηκαν ως το πιο «διαδεδομένο», «σύγχρονο», «επίτευγμα» της σημερινής ελληνικής εκπαίδευσης.

Συνέχεια

Η Παιδεία σήμερα

Η Παιδεία σήμερα

 

Του Νικήτα Χιωτίνη

 

Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε σήμερα, είναι η αποσπασματική εξέταση των διαφόρων κοινωνικών δραστηριοτήτων και προβλημάτων, σαν να ήταν αυτόνομες και όχι στενά συνδεδεμένες σε ένα αδιαίρετο σύνολο. Εξετάζουμε έτσι «τεχνοκρατικά» [1] και απομονωμένα την οικονομία, την πολιτική, την ψυχολογία, την ανθρωπολογία, την Παιδεία – για να έλθουμε στο προκείμενο – και τόσα άλλα βεβαίως.

Η Παιδεία, που υπήρξε ανέκαθεν κύριος μοχλός, όχι μόνο της ανάπτυξης των κοινωνιών – όπως και αν θεωρήσουμε τον όρο ανάπτυξη, όπου βεβαίως συμπεριλαμβάνεται και αυτό που καλούμε οικονομία -, αλλά και κύριος παράγων εξέλιξης του ίδιου του ανθρώπου ως σκεπτόμενου όντος, δεν μπορεί να ιδωθεί αποκομμένη από τον συνολικό τρόπο ύπαρξης και εξέλιξης των κοινωνιών, αλλά και του ίδιου του ανθρώπου.

Για να μιλήσουμε λοιπόν για την Παιδεία σήμερα, θα πρέπει να την εντάξουμε πρώτα στην όλη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Πραγματικότητα που δείχνει να έχει απομακρυνθεί από τις παλαιότερες επιδιώξεις αναζήτησης υπαρξιακών νοημάτων – μάλλον θεωρώντας πως το ζήτημα αυτό έχει επιλυθεί – και που δείχνει να έχει επικεντρωθεί στην εξυπηρέτηση της επιδίωξης της ευτυχίας ως έννοιας ταυτόσημης με την υλική ευμάρεια και βεβαίως στην ανάπτυξη αυτού που την προϋποθέτει: στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, που έχει αναχθεί σχεδόν σε οντολογικό επίπεδο και που τείνει έτσι να καταστεί αυτοσκοπός. Αυτή η αλλαγή των στοχεύσεων του ανθρώπου και των κοινωνιών του, υπήρξε κοινή σε όλα τα πολιτικά ιδεολογήματα των τελευταίων αιώνων, εποχή που χαρακτηρίζουμε με τον όρο νεωτερικότητα. Από τον Χομπς και τον Λοκ, στον Άνταμ Σμιθ και στον Κέινς, αλλά και από τον Μώρο μέχρι τον Μαρξ και τους απογόνους του, η έννοια της ευτυχίας ήταν η ίδια. Ο τρόπος πρόσβασης προς αυτήν διέφερε. Είναι προφανές πως υπό το πρίσμα αυτό νοούμε και σχεδιάζουμε την Παιδεία σήμερα, ασχέτως αν – μάλλον για να τηρήσουμε τα προσχήματα από ντροπή προς την Ιστορία – τη διαχωρίζουμε από την Εκπαίδευση ή κατάρτιση. Ας δεχτούμε πάντως ότι ενδεχομένως και να υπάρχει κάτι βαθύτερο όταν μιλάμε για Παιδεία και όταν τη διαχωρίζουμε από τον όρο Εκπαίδευση.

Η σημερινή κοινωνική, καλύτερα ανθρωποκοινωνική, κατάσταση – που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μετανεωτερική – βρίσκεται καταδήλως σε καμπή, καμπή βεβαίως που μπορεί να διαρκέσει πολύ. Αυτό που παρατηρούμε ως οικονομική κρίση δεν είναι παρά το επιφαινόμενο. Το πραγματικό πρόβλημα είναι δομικό του ίδιου του τρόπου ύπαρξης και λειτουργίας των κοινωνιών, αλλά αφορά και στη δομή του ίδιου του ανθρώπου, που χάνει, ολοένα και περισσότερο, τις αναγκαίες για τη ζωή του βεβαιότητες. Το ίδιο δομικό είναι και το πρόβλημα της Παιδείας, συμπεριλαμβανομένου αυτού που αποκαλούμε Εκπαίδευση. Δεν είναι εμφανή, μήτε κατανοητά, τα δομικά στοιχεία της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας και του τρόπου που αυτή εξελίσσεται, γι' αυτό έχουν ίσως οδηγήσει στο παράλογο, το αυτό αντανακλάται και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την Παιδεία. Αυτό ισχύει σε σημαντικό βαθμό σε όλον τον κόσμο, στην περίπτωση της Ελλάδας τα πράγματα είναι ακόμα περισσότερο μπερδεμένα.

Ως προς τα συμβαίνοντα σε όλον τον κόσμο, ας μην παρασυρόμαστε από μια σχετική τακτοποίηση του εκπαιδευτικού τοπίου στη Δύση. Η Παιδεία στη Δύση βρίσκεται προσκολλημένη στην παράδοση της νεωτερικότητας, τη στιγμή όμως που η φιλοσοφική της θεμελίωση καταδήλως αμφισβητείται και η επιρροή της κλονίζεται.

Αυτή η φιλοσοφική της θεμελίωση είναι που νομοτελειακώς την οδήγησε στον επικρατούντα νεοφιλελευθερισμό, που οδήγησε σε οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα και σε κοινωνίες επιπέδου ζούγκλας. Έτσι, ναι μεν σήμερα ο νεοφιλελευθερισμός επικρατεί, ως οικονομικό σύστημα θεμελιωμένο στη νεωτερική μεταφυσική, όμως και ο ίδιος ο εμπνευστής του τέλους της Ιστορίας [2], εξ αιτίας της διαπίστωσης αυτής της φαινομενικά οριστικής επικράτησης του (νεο)φιλελευθερισμού και της φιλοσοφικής του θεμελίωσης, ανέκρουσε πρύμνα. Οι αναδυόμενες οικονομίες της Ανατολής, που φαίνεται πως θα επικρατήσουν παγκοσμίως – και που ήδη ορίζουν τις διεθνείς εξελίξεις – προτάσσουν άλλους Τρόπους, Τρόπους στους οποίους οφείλουν την ίδια τους την τεχνοοικονομική ανάπτυξη, αλλά που οι δικές μας οντολογικές εμμονές μας εμποδίζουν να κατανοήσουμε.
Στην Ελλάδα τώρα, τα πράγματα δείχνουν χειρότερα. Η χώρα μας δημιουργήθηκε ως προτεκτοράτο και ιστορικά πορεύτηκε υπό το πολιτικό καθεστώς ενός ιδιότυπου κρατισμού, αυθαίρετου κρατισμού, ενός κρατισμού ιδιοτελώς προστατευόμενου από τους προστάτες της. Αυτή η ιστορικά μη αυτόνομη κρατική μας υπόσταση, με τις συνακόλουθες χειραγωγήσεις του λαού, οδήγησε σε μια Παιδεία ασπόνδυλη, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της περίφημης γενιάς του '30. Παιδεία που ποτέ δεν υπερέβη τα στενά πλαίσια της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Αλλά τελευταία και αυτή βαλτώνει: «πονηροί πολιτευτές» – όπως θα 'λεγε ο Σαββόπουλος – βρήκαν στα Πανεπιστήμια πειθήνιο κομματικό στρατό, πειθήνιο γιατί φτιάχνεται ανίκανος να κάνει οτιδήποτε άλλο. Στη συνέχεια, με μια προπαγανδιστική και ανόητη ρητορεία, η Παιδεία εντάχθηκε στην προεκλογική στρατηγική γήτευσης των νέων ψηφοφόρων, παραβλέποντας ή ακόμα και εμποδίζοντας την πραγματική συσχέτισή της με την κοινωνία και τις λειτουργίες της, έστω με τις νεωτερικές στοχεύσεις της.

Οδηγηθήκαμε και στην ακύρωση όλων όσων είχαμε μέχρι πρότινος κατορθώσει, π.χ. η «δωρεάν Παιδεία» των Παπανδρέου – Παπανούτσου, όπου το ζητούμενο ήταν η ισότητα των ευκαιριών για όλους τους ικανούς νέους μας, οδηγήθηκε στο ακριβώς αντίθετο, έγινε πανάκριβη και ολοένα και περισσότερο ταξική, άριστα Πανεπιστήμιά μας και Σχολές αριστείας οδηγήθηκαν σε πλήρη απαξίωση, ακόμα και η Μέση Εκπαίδευση σχεδόν ακυρώθηκε [3].

Τα τελευταία χρόνια έχουμε στη χώρα μας από τη μια μεριά μια επικρατούσα μυθολογία που εμποδίζει τη σύνδεση της Εκπαίδευσης με την παραγωγή, όπως θα ήθελαν και ο Μαρξ και ο Άνταμ Σμιθ, δηλαδή με το μελλοντικό επάγγελμα των φοιτούντων, από την άλλη μεριά, πολιτικές ηγεσίες άσχετες με το θέμα. Οι πολιτικές αυτές ηγεσίες αντιγράφουν τα ισχύοντα στα αμερικανικά κυρίως πανεπιστήμια, αγνοώντας επιδεικτικώς τα υφιστάμενα εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τους καθ' ύλην αρμόδιους και εμπλεκόμενους (όπου συμπεριλαμβάνεται και η ευρύτερη κοινωνική βούληση) και έχουν οδηγήσει την όποια Εκπαίδευση σε μια απόλυτη σύγχυση και σε διαρκώς επιδεινούμενη υποβάθμιση. Εδώ και πολλά χρόνια οι εκάστοτε υπουργοί Παιδείας δείχνουν απίστευτη αλαζονεία και τραγική ανικανότητα (οι εμπνεύσεις τους κρίνονται εκ του αποτελέσματος), που σε συνδυασμό με τις μικροκομματικές επιδιώξεις των εκάστοτε αντιπολιτευομένων δημιουργούν εκρηκτικά μείγματα. Αμφιβάλλω για το αν θα προλάβουμε να συνέλθουμε προτού… μια άλλη Διαμαντοπούλου μας ξαναμπερδέψει. Ας μη μιλάμε για Παιδεία. Κανείς δεν καταλαβαίνει τι αυτό σημαίνει, γιατί απλούστατα οι «σύμμαχοί» μας, μας έχουν αποστερήσει, εντελώς πλέον, του δικαιώματος να σκεφτόμαστε αυτονόμως, μας έχουν αποστερήσει του δικαιώματος να έχουμε οράματα, πέραν αυτού της εξόφλησης των «δανείων» μας (και μας υποχρεώνουν σε πρακτικές τέτοιες ώστε ποτέ να μην μπορέσουμε να τα εξοφλήσουμε).

Δεν υπεκφεύγω της διατύπωσης συγκεκριμένων προτάσεων. Δεν θα έχουν όμως κανένα νόημα αν δεν προσπαθήσουμε να συγκεκριμενοποιήσουμε το τι θέλουμε από την Εκπαίδευση και το τι θέλουμε από την Παιδεία. Έτσι, απλώς προσπαθώ να θέσω τον προβληματισμό προς μια πραγματική διερεύνηση και επίλυση του προβλήματος. Επιτρέψτε μου και μια άλλη διαπίστωση: Μέχρι τα μισά του 19ου αιώνα όλοι οι μορφωμένοι της Ευρώπης μίλαγαν ελληνικά, πριν από τον Α' Πόλεμο πήγαινες σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας και μίλαγες ελληνικά, μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες πήγαινες στα Βαλκάνια, αλλά και στην Αίγυπτο και σε καταλάβαιναν, σήμερα έχουμε μείνει μόνοι στα αζήτητα. Κάναμε «διεθνές Πανεπιστήμιο» στην Αγγλική γλώσσα. Σίγουρα τα Ελληνικά δεν μαθαίνονται αμέσως, αλλά γιατί να μην υποχρεώνονται οι φοιτητές να παραδίδουν τη διπλωματική τους εργασία στα Ελληνικά; Έπειτα από τέσσερα χρόνια θα την έχουν μάθει και θα θέλουν να τη μάθουν. Πριν από λίγα χρόνια όλοι στα Βαλκάνια και αλλού στον περίγυρό μας, αλλά και εκτός αυτού, ήθελαν να μάθουν Ελληνικά, τώρα εμείς μαθαίνουμε στα παιδιά μας βουλγάρικα για να σπουδάσουν εκεί. Η γλώσσα είναι κομβικός αναπτυξιακός παράγοντας. Τέτοια βλακεία από πλευράς μας είναι του φυσικού μας ή είναι σκόπιμη προδοσία [4];

 

Παραπομπές

 

[1] Μάλιστα χρησιμοποιούμε τον όρο τεχνοκράτης επιτιμητικά. Όμως τεχνοκράτης είναι αυτός που ασχολείται με την τεχνική του και μόνο, π.χ. με τις τράπεζες και μόνο αν είναι τραπεζίτης, με το χρηματιστήριο και μόνο αν είναι χρηματιστής, με τις κοινωνικές δομές και συμπεριφορές αν είναι κοινωνιολόγος κ.λπ.. Αν πράττει όμως έτσι, μη εντάσσοντας δηλ. στη σκέψη του τις ολικές διαστάσεις των επί μέρους, είναι απλώς κακός επιστήμων, κακός εργοδότης αλλά και κακός εραστής: κεφαλαιοκράτης είναι αυτός που ασχολείται με το κεφάλαιο και μόνο, φαλλοκράτης αυτός που ασχολείται με τον φαλλό του και μόνο, κ.λπ.

[2] Φουκουγιάμα Φ.

[3] Πληροφορούμε τους μη έχοντες ανάλογη εμπειρία, πως στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου δεν γίνονται μαθήματα (στην κυριολεξία) λίγους μήνες προ των πανελληνίων εξετάσεων, για να πηγαίνουν απρόσκοπτα οι μαθητές στα (ιδιωτικά) φροντιστήρια (κατά τη συντριπτική τους πλειονότητα). Στηλιτεύουμε το γεγονός ότι εισέρχονται στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ υποψήφιοι με βαθμολογία 3 στα 20. Γιατί δεν διερωτώμεθα, εμείς και η Πολιτεία, πως αυτά τα παιδιά πήραν απολυτήριο Λυκείου;

[4] «Έγκριτοι» αναλυτές στηλιτεύουν πως στη Βουλή ακούγονται τέτοιες «ακραίες» εκφράσεις, όπως «προδότες», «πουλημένοι», «τρομοκράτες», «ανίκανοι», κ.λπ. Προσωπικά δεν βρίσκω άλλους «καθώς πρέπει» χαρακτηρισμούς για ενέργειες πολιτικών μας, αν θέλουμε να πούμε την αλήθεια. Δεν υπάρχουν ακραίες και απρεπείς εκφράσεις, υπάρχουν απρεπείς πολιτικοί, που δεν μπορούν παρά να χαρακτηριστούν έτσι.

ΠΗΓΗ: ΤΕΤΑΡΤΗ, 30 Ιανουαρίου 2013, http://topontiki.gr/article/48068/I-Paideia-simera