Συβαριτισμός

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

Το 1940 γράφηκε το πιο πρόσφατο έπος της φυλής μας. Αυτοί που το έγραψαν ήσαν απλοί άνθρωποι του λαού σκληραγωγημένοι από τη βιοπάλη και τον καθημερινό μόχθο για τον άρτο τον επιούσιο. Και ακριβώς επειδή ήσαν σκληραγωγημένοι άντεξαν κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, όπως αυτή που περιγράφει ο πολεμιστής Βασίλης Σαββανάκης από το Βελεστίνο:

"Εκεί που καθόμασταν όρθιοι το κρύο ήταν υπερβολικό και αβάσταχτο. Άρχισαν πολλές λιποθυμίες και πολλοί ζητούσαν γιατρούς. Ένας στρατιώτης της διμοιρίας μας, από τους νέους πού ήρθαν, ψηλός 1,80-1,90, λεβέντης, μου είπε με σβησμένη φωνή ότι δεν είναι καλά και αμέσως κάτι ψέλλισε και έπεσε κάτω αναίσθητος. Φώναξα έναν γιατρό και προσπάθησα μαζί με άλλους να τον συνεφέρουμε. Ήρθε σε λίγο ο γιατρός με τον νοσοκόμο του, μας έδιωξε εμάς και μας είπε να κινούμαστε συνέχεια. Σε λίγο είδα που έβγαλαν μια κουβέρτα και τον σκέπασαν. Να ήταν νεκρός; Δεν μάθαμε. Το κρύο τρομερό. Άκουσα ότι το θερμόμετρο ήταν 38 υπό το μηδέν και κάτω. Τα κρούσματα λιποθυμιών ήταν πολλά και από παντού ζητούσαν βοήθεια από γιατρούς, που τρέχαν δεξιά και αριστερά. Δεν υπήρχε όμως ούτε μια σταλιά νερό για να βρέξει κανένας το στόμα του. Το ποταμάκι που ήταν δίπλα μας ήταν σκέτος πάγος. Τα παγούρια που είχαμε με νερό ήταν όλα παγωμένα…Τότε οι γιατροί του τάγματος, μπροστά στην απελπιστική κατάσταση και την απαίτηση πολλών αξιωματικών, έκαναν αναφορά προς τη Διοίκηση ότι: Εδώ πάνω είναι αδύνατη η παραμονή ανθρώπων και περιμένουν απάντηση-διαταγή για σύμπτυξη και επιστροφή στο χωριό. Με αγωνία και σε απελπιστική κατάσταση όλο το τάγμα περιμέναμε την απάντηση, που ελπίζαμε να είναι θετική. Όμως, κάπως καθυστερημένα, ήρθε η απάντηση και, το χειρότερο, ήταν αρνητική. Όπως μας είπαν οι αξιωματικοί η διαταγή ήταν: Πάση θυσία, όσοι ζήσουν να πάνε το γρηγορότερο στον προορισμό, που ήταν η κατάληψη του υψώματος Γκοροτόπι".

Θυμούμαι, όταν ήμουν μαθητής του Γυμνασίου Γρεβενών στη δεκαετία του 1960, το χιόνι έπεφτε πυκνό και λόγω των αλλεπαλλήλων στρώσεων παρέμενε επί μακρύ χρονικό διάστημα. Την προπαραμονή των Χριστουγέννων που έκλειναν τα σχολεία οργανώνονταν οι ομάδες των μαθητών που θα επιχειρούσαν πεζοί μακρύ και κοπιαστικό ταξίδι στο χιονισμένο τοπίο. Το ταξίδι θα διαρκούσε, για όσους κατάγονταν από απομακρυσμένους οικισμούς έξι και πλέον ώρες. Ήταν ευτύχημα, αν κάποιο φορτηγό αυτοκίνητο είχε διανοίξει τον δρόμο, ώστε να καταστήσει την οδοιπορεία λιγότερο κοπιαστική. Και στο τέλος της διαδρομής, στο χωριό, δεν υπήρχαν ακόμη τηλεφωνικές γραμμές, ώστε οι μαθητές να ειδοποιήσουν τους αγωνιώντες καθηγητές τους ότι είχαν φθάσει σώοι στον προορισμό τους. Φυσικά όλοι αυτοί που διακινδύνευαν τόσο, για να περάσουν τα Χριστούγεννα με τα αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειάς τους, είχαν απορρίψει την πρόταση των καθηγητών να παραμείνουν στα Γρεβενά και να φιλοξενηθούν εκεί, ώσπου να βελτιωθούν οι καιρικές συνθήκες!

Έπεσε και στην Κοζάνη προ ημερών χιόνι μερικών εκατοστών και κατά το νέο έθος αποφασίστηκε η διακοπή των σχολικών μαθημάτων. Φυσικά οι μαθητές των μεγαλυτέρων τάξεων πέρασαν την ώρα τους στις καφετέριες, ενώ των μικροτέρων στην οθόνη του υπολογιστού συντροφιά με τα αγαπημένα τους ηλεκτρονικά παιχνίδια καταναλώνοντας αναψυκτικά, φαγητά και γλυκίσματα από αυτά που έφεραν τη χώρα μας στην πρώτη πανευρωπαϊκά θέση στην παιδική παχυσαρκία.

Θυμούμαι πάλι ότι μαθητής του Γυμνασίου είχα γνωρίσει στην πόλη μου Βέλγο φοιτητή, ο οποίος έκανε περιήγηση στη χώρα μας. Τότε το δικό μου όνειρο ήταν να ταξιδέψω ως τη Θεσσαλονίκη κατά την περίοδο της διεθνούς εκθέσεως. Και καθώς το οικογενειακό βαλάντιο δεν επέτρεπε την πληρωμή του εισιτηρίου ήλπιζα να ταξιδεύσει προς τον τόπο προορισμού κάποιος γνωστός μας αυτοκινητιστής, ώστε να τον "συνοδεύσω" κατά το νυχτερινό του ταξίδι δια της Καστανιάς και να ξημερώσω, πριν ακόμη αρχίσει η κίνηση των αστικών λεωφορείων, σε κάποια αποθήκη στα πέριξ της Θεσσαλονίκης. Γι' αυτό και ο Βέλγος φοιτητής μου φάνηκε γόνος βαθύπλουτης οικογένειας! Κατά τη συζήτηση με βεβαίωσε ότι προερχόταν πράγματι από ευκατάστατη οικογένεια, η οποία όμως δεν τον είχε συνδράμει διόλου για την πραγματοποίηση του ταξιδιού του. Μάλιστα του είχε υποδείξει, αν ήθελε να ικανοποιήσει την επιθυμία του, να εργαστεί επί δύο καλοκαίρια, προκειμένου να εξασφαλίσει το απαιτούμενο για το ταξίδι ποσόν!

Εμείς χρηματοδοτούμε σήμερα τα "εκπαιδευτικά" ταξίδια των παιδιών μας στο εξωτερικό, πριν ακόμη αυτά "βγάλουν" το πρώτο τους ευρώ. Καλύπτουμε όλες τις δαπάνες για την καθημερινή τους διασκέδαση και τα πλείστα όσα ταξίδια τους στο εσωτερικό για θερινές ή χειμερινές διακοπές. Υποκύπτοντας, τέλος, στην τρομολαγνεία των ΜΜΕ σπεύδουμε να διακόψουμε τα μαθήματα των σχολείων με το πρώτο χιόνι των λίγων εκατοστών. Θα ήταν άδικο να επιρρίψουμε την ευθύνη αποκλειστικά στον λαμβάνοντα την απόφαση. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αποδέχονται τα συμβαίνοντα με άκρα παθητικότητα, ενώ οι εκπαιδευτικοί έχουν καλομάθει στην άκρως ευνοϊκή μεταχείριση εκ μέρους της Πολιτείας (Θα έπρεπε αυτοί τουλάχιστον να υποχρεώνονται να προσέρχονται στα σχολεία τους. Υπάρχουν εκεί τόσες εργασίες προς  τακτοποίηση).

Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίσεως της νέας γενιάς καλλιεργούμε σ' αυτήν, Πολιτεία, εκπαιδευτικοί και γονείς, πνεύμα συβαριτισμού. Είναι το πνεύμα που διακατείχε τους πολίτες της ελληνικής αποικίας Σύβαρις στον κόλπο του Τάραντα. Αυτοί, λόγω του πλούτου που είχαν αποκτήσει, ασχολούνταν με συμπόσια, θεάματα και απολαύσεις. Η τρυφηλότητα της ζωής τους και οι υπέρμετρες σπατάλες έμειναν παροιμιώδεις στην ιστορία με τον όρο συβαριτισμός.

Βέβαια με τον τρόπο ζωής, στον οποίο εθίζουμε τα παιδιά μας, δεν τρέφουμε ελπίδες, αν η πατρίδα βρεθεί σε ανάγκη, να επιδείξουν αυτά τον ηρωισμό που τόσο απλά περιγράφει ο πολεμιστής Σαββανάκης. Άλλωστε τους προετοιμάζουμε γι' αυτό, καθώς ακούγεται κατά καιρούς από επίσημα χείλη να λέγεται χωρίς ντροπή ότι πρέπει να αποδεχθούμε τον περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας, προκειμένου να συνυπάρξουμε με τους γείτονες (τους υποδαυλιζόμενους από άσπονδους φίλους δεν λέμε) ειρηνικά. Το άλλο, το ότι δηλαδή εμείς που θυσιαζόμαστε δήθεν γι' αυτά που αποτελούν το μέλλον φάγαμε το ψωμί τους, δεν το ομολογούμε. Ίσως να πιστεύουμε μάλιστα ότι καλλιεργώντας το συβαριτισμό σ' αυτά ξεπληρώνουμε το χρέος μας απέναντί τους. Ξεμωραμένοι και ανερμάτιστοι καθώς είμαστε δεν συνειδητοποιούμε ότι πολλαπλασιάζουμε τρομακτικά το κακό που τους κάναμε!

 

                                                                        "ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ", 14-03-2010  

Η πρασινοφρουρού στη χώρα της Παλλάδας

 

Του Στάθη Σταυρόπουλου

 

Αυτοί οι ισχυροί, όπως η κυρία Νάνα Μούσχουρη, και αυτοί οι πολιτικοί, όπως η υφυπ. Εσωτερικών κυρία Τζάκρη, οίτινες δίνουν από το περίσσευμά τους υπέρ πατρίδος, όχι μόνον είναι υποκριτές, όχι μόνον η πράξη τους είναι ατελέσφορη, αλλά προσέτι χτυπούν τον λαό πισώπλατα!

Προσπαθούν τάχα να δώσουν το «καλό παράδειγμα», αυτοί που τα έχουν όλα σε εκείνους που δεν έχουν τίποτα, ώστε να αποστερηθούν οι τελευταίοι απ' το υστέρημά τους κι άλλο! Και μάλιστα εθελοντικώς.

Κι όχι μόνον! Αλλά να νοιώθουν κι άσχημα, αν δεν τα καταφέρουν.

………………………………..
Είναι αηδιαστικό, όταν προσπαθούν οι Δυνατοί από θέσεως ισχύος κι αφ' υψηλού να παραστήσουν ότι έχουν το ηθικό ανάστημα να παραδίδουν στον λαό χρηστομάθεια.

Μάλιστα ούτε ως ευεργέτες του χιλιάρικου μπορεί να τους εκλάβει κανείς, ούτε καν ως φιλάνθρωπους έστω της βιτρίνας. Απλώς κομιλφώ εχθροί του λαού είναι σε στιγμές κρίσιμες για την πατρίδα και τις τύχες των ανθρώπων της, του μέλλοντός της, των νέων….

Από καιρό ζούσαν στην πόλη ανάμεσά μας οι κύκλωπες -αυτοί που έχουν ένα μάτι βλέπουν έναν δρόμο κι έχουν μονή σκέψη.

Ρηχοί στην καρδιά και υπηρέτες του φόβου, αλλά από καλές δρακογενιές ιερέων και τιμητών, πάντα μέσα στα πόστα και τα άδυτα  πήραν σιγά – σιγά το πάνω χέρι από τους γεωργούς και τους μαστόρους, τους τεχνίτες και τους άγνωστους στρατιώτες, τους ποιητές και τους πολίτες κι άρχισαν να μαγαρίζουν τους ναούς και τις οικίες.

Εχθροί γεννημένοι μέσα στην ίδια τους την πόλη, δεν χρειάσθηκε καν να την πολιορκήσουν, αλλά εκ των ένδον, πότε με κολακείες – αρέσκεται σ' αυτές ο λαός – και πότε με εξαγορές

πήραν την αγορά στα χέρια τους κι άρχισαν τη δική τους αρχιτεκτονική, τη δική τους

δήλωση εξουσίας να χτίζουν στην καρδιά της πόλης, στης Αθήνας μες στο κέντρο. Βέβηλοι από ευχαρίστηση, (διότι μήτε τύραννοι, μήτε μεγάλοι δημαγωγοί, μήτε θηρία ήταν, αλλά ανθρωπάρια) πάνω στο πολυάνδρειο το πρώτον έστησαν το δικό τους οικοδόμημα χωρίς όνομα, έναν ναό παντός ρυθμού, που υψωνόταν όλο και πιο ψηλά προς τον ουρανό σαρδανάπαλος κι ατσούμπαλος, χλιδάτος, όλο σινιέ λιλιά  πρώτος όροφος το χρηματιστήριο δεύτερος οι υποκλοπές  τρίτος τα ομόλογα  τέταρτος οι μίζες  πέμπτος η διαπλοκή στα ψηλά η διαφθορά στα χαμηλά έκτος το ξεπούλημα των τιμαλφών του Δήμου  έβδομος -κι όλο ανέβαινε ο ναός, εφτά φορές ψήλωνε και απλωνόταν ο κάθε όροφος – έβδομος οι εξεταστικές επιτροπές όγδοος ο νόμος περί ευθύνης υπουργών ένατος – κι όλο ανέβαινε ο ναός εννιά φορές ψήλωνε κι απλωνόταν ο κάθε όροφος – ένατος τα βατοπέδια, η Ζήμενς, η Ντόυτσε Τέλεκομ, η COSCO, η Ολυμπιακή ήρθε και βάρυνε το οικοδόμημα χωρίς όνομα ήρθαν και έσκασαν τα έγκατα της γης από κάτω του, αλλά το ίδιο απλωμένο πια σ' όλη την πόλη σαν χταπόδι, συνέχιζε να στέκει όρθιο, σαθρό μεν ετοιμόρροπο δε, αλλά κυρίαρχο.

Στους βωμούς του καθημερινώς καθαιρούνται οι λέξεις ατιμάζεται κι αλυσοδένεται η εργασία σκλαβώνονται οι έφηβοι πριν να δώσουν τον όρκο του πολίτη, συμποσιάζονται οι ουτιδανοί και οι προδότες, σιτίζονται τα παπαγαλάκια και η σιωπή των διανοουμένων, στους κρεμαστούς κήπους του με τα καλά ρεστωράν παίρνουν τον καφέ τους οι υπουργοί και οι εκατοντόσες άγιες οικογένειες, στις μπουτίκ που ψωνίζουν ακριβά ρούχα οι φοροφυγάδες, οι φιλάνθρωποι και οι άνθρωποι του ενός βιβλίου.

Κι όλο χτίζονται και νέοι όροφοι.

Στον δέκατο, επί εφτά, επί εννιά και επί δέκα, πολύ ψηλά πια, χαμένον στα σύννεφα και κοντά στον Θεό κατέρχονται και κατοικούν οι Επικυρίαρχοι αυτοί που ξέρουν τι πρέπει να κάνουμε που μας δίνουν εντολές και σχεδιάζουν τη μόρφωσή μας, το έχειν μας αυτοί που κάνουν τη διαλογή μας σε αμνούς κι ερίφια (με πιο χρήσιμα τα βόιδια).

Κι έτσι, με τα χρόνια – όχι πολλά, τριάντα χρειάσθηκαν για να ξεχαστούν τα ηρωικά τρωικά και τα ποτέ πια πόλεμος ξανά, τα οκτάωρα και το έστειλα στο κόμμα δέκα μάρκα ακόμα – τώρα δεινόσαυροι και γύπες φυλάνε τους κύκλωπες στα ιερά δώματα και τα ανάκτορα του οικοδομήματος χωρίς όνομα.

Κι εκεί στα πάνσεπτα τρίκλινα  παίζονται οι κωμωδίες: ο Ποκοπίκος ή Πιπίνος ο Μικρός που ενεδύθη τον Αγαμέμνονα χωρίς να πάει σφαχτός, ο Κωστάκης που έκανε τον Καρλομάγνο και τώρα ο Γεώργιος ο Β' Παπανδρέου ο Γ' που κάνει τον Κόναν τον Βάρβαρο με αυτούς που θεωρεί κορόιδα και τον Χατζατζάρη στα λαμόγια.

…………………………….

Μια φαιοπράσινη φρουρά και εκατό πεμπτοφαλαγγίτες στα ΜΜΕ κάνανε τη διαφορά – οι αργυρές λόγχες που έλεγε ο Φίλιππος για τους πληρωμένους, μια πέννα ίσον ένα σύνταγμα δραγώνων που έλεγε ο Ναπολέων.

***

Τώρα, έχοντας επιστρέψει πάλι κάτω απ' τη γη τα παιδιά του Ερεχθέα, σκάβουν κι άλλα λαγούμια στο Λαύριο, πιο βαθειά, σαν τάφους να βγάλουν κι άλλο χρυσάφι για τους Δυνατούς…

 

ΣΤΑΘΗΣ Σ. 6.ΙΙΙ.2010 stathis@enet.gr

 

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία, Σάββατο 6 Μαρτίου 2010, Έντυπη Έκδοση, http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=138530

 Άσκηση: Να ανακατανεμηθεί η ευθύνη του αθροίσματος 12+2+2+2+7 στην παρακάτω δημόσια υπόθεση

 

Του Στέργιου Ζυγούρα

 

Έτσι ξαφνικά, απρόσμενα και αναπάντεχα (;) ξεπάγωσε η επί πεντάμηνο κατεψυγμένη Ένορκη Διοικητική Εξέταση για τις καταγγελθείσες παράνομες πράξεις που συμβαίνουν στο Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Καταγγέλθηκε η σκόπιμη και συστηματική αλλοίωση του βιβλίου πράξεων του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου με ευθύνη α) της τριμελούς διοίκησης του σχολείου β) μιας κυμαινόμενης πλειοψηφίας διδασκόντων (ενίοτε πλαστής), η οποία, εν μέρει από πρόθεση, εν μέρει από αμέλεια, υπέγραφε τα ψευδή ή αλλοιωμένα πρακτικά που εμφάνιζε η διοίκηση του σχολείου και οι πρακτικογράφοι.

Η Δ/ντρια Δ/θμιας Εκπ/σης του Ν. Κιλκίς ανέλαβε από τον Ιούλιο του 2009 μια ΕΔΕ, «συμπληρωματική» μιας προηγούμενης, που διενεργήθηκε τον Ιούνιο μέσα σε 3-4 μέρες από τον τότε Δ/ντή Δ/θμιας Εκπ/σης του Ν. Χαλκιδικής, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε τη μέρα που παρέδωσε και το πόρισμα. Ο τελευταίος ανέλαβε την ΕΔΕ μετά την «αίτηση αυτοεξαίρεσης» του Δ/ντη Δ/θμιας Εκπ/σης Δ. Θεσσαλονίκης που την είχε αρχικά αναλάβει το Φεβρουάριο του 2009.

Η πρώτη ανάθεση της ΕΔΕ έγινε από τον πρώην Περιφερειακό Δ/ντή Εκπ/σης Κ. Μακεδονίας, ύστερα από έγγραφο της Δ/νσης Προσωπικού Δ/θμιας Εκπ/σης του Υπουργείου Παιδείας το Φεβρουάριο του 2009. Αυτό το έγγραφο καλούσε τον Περιφερειακό Δ/ντή Εκπ/σης: «στα πλαίσια της αρμοδιότητάς σας, ως πειθαρχικώς προϊσταμένου, να επιληφθείτε της υπόθεσης, ενημερώνοντας την υπηρεσία μας και τον αναφέροντα για το αποτέλεσμα των ενεργειών σας» και ήταν αποτέλεσμα της επιστολής-αναφοράς που είχα αποστείλει στον τότε υπουργό κ. Σπηλιωτόπουλο ένα μήνα νωρίτερα. Στην επιστολή αυτή αναφερόμουν και στη διαχείριση της υπόθεσης που είχε κάνει επί 12μηνο ο Δ/ντής Δ/θμιας Εκπ/σης Αν. Θεσσαλονίκης, στον οποίο είχα καταθέσει 6 έγγραφα.

Άλλη μια βασική παράμετρος της υπόθεσης είναι η έκθεση που υπέβαλε το ΣΕΕΔΔ, στο οποίο κατέφυγα, βλέποντας το αδιέξοδο της διοικητικής αντιμετώπισης του Υπουργείου Παιδείας. 11 μήνες μετά την πρώτη αναφορά (Μάρτιος του 2008) και 9 μήνες μετά τη δεύτερη, συμπληρωματική αναφορά μου, το ΣΕΕΔΔ γνωστοποίησε την έκθεσή του που περιείχε: αποσιώπηση των ευθυνών του Δ/ντή Δ/θμιας Αν. Θεσ/νίκης και στρέβλωση της αρχικής αναφοράς μου (μετετράπη ένα ζήτημα «νοθείας» σε ζήτημα «απαρτίας», έγινε δεκτό δηλαδή ως δεδομένο το αντίθετο από αυτό που καταγγέλθηκε. Μετά τις επανειλημμένες οχλήσεις μου, τελικά έστειλε την υπόθεση στη δικαιοσύνη τον Οκτώβριο του 2009 με το αιτιολογικό ότι επέμενα να χαρακτηρίζω το πρακτικό «νόθο».

Έχουμε λοιπόν την παρακάτω κατανομή του χρόνου διερεύνησης:

Φεβρουάριος 2008 – Μάρτιος 2010		Δ/ντής Αν. Θεσ/νίκης – ΣΕΕΔΔ	12 μήνες
	Περιφερειακή Δ/νση Εκπ/σης Κ. Μακεδονίας	Δ/ντής Δυτ. Θεσ/νίκης	2 μήνες
		Περιφερειακή Δ/νση	2 μήνες
		Δ/ντής Χαλκιδικής	2 μήνες
		Δ/ντρια Κιλκίς	7 μήνες
	Μέχρι σήμερα, συνολικός χρόνο «διερεύνησης»		25 μήνες

 

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΔΕ

 

Ως προς το χρόνο: Σήμερα η Δ/ντρια Β/θμιας Εκπ/σης του Ν. Κιλκίς διερευνά μια υπόθεση της οποίας τέσσερις καταγγελθείσες παραποιήσεις έχουν παραγραφεί σε πειθαρχικό επίπεδο κατά τη διάρκεια που η ίδια είχε την ευθύνη της διερεύνησης.

Ως προς την ουσία: Ήδη από το Σεπτέμβριο του 2009, η Δ/ντρια  Β/θμιας Εκπ/σης του Ν. Κιλκίς διερευνά μια συρρικνωμένη και τροποποιημένη εκδοχή των καταγγελιών, στηριζόμενη στη διαταγή που έλαβε από τον πρώην Περιφερειακό Δ/ντή Εκπαίδευσης Κ. Μακεδονίας, ενώ ο ΚΔΥ προβλέπει το ακριβώς αντίθετο: τη δυνατότητα επέκτασης της έρευνας, εφόσον προκύπτουν στοιχεία. Η συρρίκνωση δεν αφορά απλώς την ποσότητα των παραποιημένων πρακτικών, και την αναγωγή της «νοθείας» σε «απαρτία», αλλά και το πρόσωπο του Δ/ντή Δ/θμιας Αν. Θεσσαλονίκης, εξαιτίας της αδράνειας του οποίου η υπόθεση έφτασε τελικά στην ΕΔΕ. Από την άλλη πλευρά, η Προϊσταμένη του Κιλκίς λόγω ιεραρχίας, σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε να εξετάσει τις προφανείς ευθύνες του πρώην Περιφερειακού Δ/ντή που φαίνεται ως συντονιστής της συγκάλυψης των ευθυνών, όταν αυτές έφτασαν στη διαδικασία της ΕΔΕ. Το λογικό συμπέρασμα της συγκάλυψης στη σημερινή 3^η προσπάθεια για ΕΔΕ ενισχύεται, όχι μόνον από τις ερωτήσεις που μου υποβλήθηκαν το Σεπτέμβριο του 2009, αλλά και από τη συνολική διάρκεια της εξέτασης.

Ως εδώ λοιπόν, ο κ. Καρατάσιος, o κ. Ταπανίδης, ο κ. Περσυνάκης, φαίνονται να μην εμπίπτουν στο νόμο. Βέβαια, η επανενεργοποίηση της διαδικασίας δεν είναι «ξαφνική», αλλά οφείλεται σε εντολή νέας, «συμπληρωματικής» ΕΔΕ από το νέο Περιφερειακό Δ/ντή. Τι μπορεί να κάνει; Αρκετά. Τι δείχνει μέχρι στιγμής ότι θα κάνει; θα συμπληρώσει το συμπλήρωμα μιας ΕΔΕ που ήταν τόσο σωστή, ώστε να απορριφθεί η αίτηση εξαίρεσης του ανακριτή που πήρε τη θέση του προηγούμενου «αυτοεξαιρούμενου». Το εθνικό σπορ της μετάθεσης και συγκάλυψης των ευθυνών στο δημόσιο (μέχρι που αυτές εξαχνώνονται, καθώς κουράζεται κάποιος να τις αναζητά αιωνίως) φαίνεται να εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή. Με κλήση μάρτυρα καλούμαι σήμερα και πάλι για να διευκρινίσω ένα ζήτημα που πρόσφατα (ως παράδειγμα) ανέφερα στον Περιφερειακό Δ/ντή και το οποίο με λεπτομέρεια έχω αναλύσει στη γραπτή προ 8 μηνών κατάθεσή μου. Με κλήσεις εγκαλούμενου, καλούνται σήμερα πολλά μέλη του συλλόγου διδασκόντων για να εξηγήσουν τους λόγους απουσίας τους από κάποιες συνεδριάσεις.

 Γιατί άραγε τώρα; Ειδικότερα, για την περίπτωση του ενός πρακτικού που ήταν εξ ολοκλήρου νόθο, αυτό έχει νόημα, γιατί όπως σωστά επεσήμανε και το ΣΕΕΔΔ, αν κληθούν οι απόντες, θα δηλώσουν αν ήταν απόντες από μια υπαρκτή ή από μια ανύπαρκτη συνεδρίαση. Από την άλλη πλευρά όμως, όταν μόνο από τους απόντες μπορούμε να διαπιστώσουμε το πασιφανές (η νοθεία ομολογήθηκε δύο φορές δημόσια από τον κύριο φυσικό αυτουργό), όταν χρειάζεται ΕΔΕ για να το ανακαλύψουμε (δεν μπορούσε ο Δ/ντης Αν. Θεσ/νίκης;), όταν αυτό γίνεται για ένα αδίκημα που η κωλυσιεργία το παρέγραψε, όταν αυτό γίνεται 25 μήνες μετά, όταν αυτό γίνεται επειδή πρέπει (σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας) να ικανοποιηθεί μόνον η έκθεση του ΣΕΕΔΔ, τότε… the Oscar of the best actor goes to …? Ο ευτελισμός και αυτής της διαδικασίας διερεύνησης των ευθυνών (έτσι δεν γίνονται οι ΕΔΕ γενικότερα στο δημόσιο τομέα;) θα ήταν από μόνος του το μείζον θέμα, αν δεν υπήρχαν δύο ακόμα συνιστώσες:

Α) Το κίνητρο και οι επιπτώσεις των παραποιημένων πρακτικών: δεν θα υπήρχε ο παραμικρός λόγος να αλλοιωθεί ο τύπος του σχολείου, αν δεν είχε πρώτα παραποιηθεί η ουσία, δηλαδή η πολυδιάστατη παιδαγωγική / εκπαιδευτική διαδικασία. Η αλλοίωση της ουσίας (χειραγώγηση και αντιπαιδαγωγική αντιμετώπιση των μαθητικών καταλήψεων, αλλοίωση της έκφρασης του συλλόγου διδασκόντων στο σημαντικό θέμα της επιμόρφωσης, προσπάθεια αφαίρεσης της δυνατότητας του συλλόγου να αποφασίζει για τις πάσης φύσεως δραστηριότητες του σχολείου…) έχει με τη σειρά της ως αιτίες τη διοικητική ανεπάρκεια, την ιδιοτελή πρακτική και την ιδιοκτησιακή αντίληψη της διοίκησης του σχολείου που προσπαθεί να καλύψει στα χαρτιά, όσα συμβαίνουν στην πράξη. Τα αίτια (θέματα) αυτά είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, καθώς η ιδιαιτερότητα του σχολείου και οι από συστάσεως των Μουσικών Σχολείων ελλείψεις του θεσμού αναδεικνύουν δεκάδες άλλα θέματα, στα οποία η προβλεπόμενη συλλογική λειτουργία παρακάμπτεται, υποκαθίσταται ο σύλλογος από τη διοίκηση του σχολείου, ενώ η απαξίωση διδασκόντων προκαλεί αποθάρρυνση, ηττοπάθεια και διχαστικό κλίμα, πράγμα που έχει αρνητικές επιπτώσεις στο καθημερινό εκπαιδευτικό έργο.

Β) Μια υποβάθμιση του συλλόγου και υποκατάσταση της βούλησής του έχει προφανώς και την άλλη πλευρά της ευθύνης: τον ίδιο το σύλλογο που παραμένει βουβός, τόσο για την αρνητικά ενεργητική του συνεισφορά, όσο και για την παθητική του κατάσταση έναντι της βουβής (σ' αυτά τα θέματα) διοίκησης. Και εδώ υπάρχει μια σειρά αιτίων, με χαρακτηριστικότερα: την αίσθηση ιδιοτέλειας και ευτελισμού των θεσμών που διαχέει ευρύτερα ο διοικητικός μηχανισμός, το γενικευμένο κλίμα υποβάθμισης των συλλογικών διαδικασιών που υπάρχει στα σχολεία, το κλίμα υποτέλειας και εξάρτησης που καλλιεργεί η ωρομισθία, τα θεσμικά κενά λόγω των οποίων τα Μουσικά Σχολεία καταλήγουν να επιλύουν σοβαρά ζητήματα στο επίπεδο της Δ/νσης Δ/θμιας Εκπ/σης της έδρας τους, τη νεφελώδη και κατά το δοκούν εφαρμοζόμενη διοικητική ιεραρχία των Μουσικών Σχολείων, καθώς όργανα όπως η Καλλιτεχνική Επιτροπή έχουν -ανάλογα με τον υπουργό- από διακοσμητικό έως εξαιρετικά ουσιαστικό ρόλο.

Ευθύνες μεγαλύτερες ή μικρότερες για μια τέτοια χρόνια παρακμιακή κατάσταση μέσα στο σχολείο και για την ανοχή στη διοικητική «κώφωση» υπάρχουν και σε άλλα επίπεδα: στον εκπαιδευτικό συνδικαλισμό ο οποίος επέδειξε αντίστοιχη «κώφωση», στη σχολική κοινότητα (το θέμα των παιδαγωγικών επιπτώσεων της νοθείας κοινοποιήθηκε το 2008 στο σύλλογο γονέων, ο οποίος δεν αντέδρασε), στη δημοσιογραφία (τμήμα του ηλεκτρονικού τύπου και εφημερίδες αποφεύγουν να ερευνήσουν και να δημοσιοποιήσουν το θέμα). Εννοείται, ότι όσα εδώ εκτέθηκαν, αποτελούν γενική περιγραφή, τόσο της σχολικής καθημερινότητας, όσο και των διοικητικών διαδικασιών. Καθένας μπορεί να αποτιμήσει το όλο σκηνικό!

 

Η «ΕΞΟΥΣΙΑ»…

 

…όπως συνηθίσαμε να λέμε, υποτιμώντας προφανώς το ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό». Σημεία προβληματισμού για τους Υπουργούς Παιδείας και Εσωτερικών: α) Τα Μουσικά Σχολεία βρίσκονται μέσα σ' ένα θολό τοπίο παιδείας και σ' ένα αντιφατικό τοπίο μουσικής παιδείας, χωρίς ξεκάθαρο στόχο. Ζητήματα όπως «τι διδάσκεται, πώς διδάσκεται, πώς εξετάζεται, ποιοι εποπτεύουν, πώς συντονίζονται άπαντες προς επίτευξη συγκεκριμένου στόχου, τι θέση έχουν τα Μ.Σ. μέσα στη μουσική παιδεία», πότε θα αντιμετωπιστούν με ενιαίο τρόπο; β) Πώς εξηγείται, να καλείται η δικαιοσύνη να εξετάσει την πλαστότητα μιας συνεδρίασης, από αυτούς που επί μήνες διερευνούσαν την απαρτία της; Συμπερασματικά, ενώ ετοιμάζονται νέοι νόμοι, δεν θα ήταν καλό να εφαρμοστούν και οι ισχύοντες; Αλλιώς, τι νόημα μπορεί να έχουν:

■        η υποχρέωση απάντησης της διοίκησης στις αναφορές των πολιτών (κατοχυρώνεται όχι μόνο στο Ν.3528, αλλά και στο Σύνταγμα), όταν στην πράξη επικρατεί η αυθαιρεσία και η κατάχρηση εξουσίας της δημόσιας διοίκησης;

■        ο φιλόδοξα επερχόμενος ως αξιοκρατικός νόμος επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης, όταν σήμερα η διοίκηση εμφανίζει αδυναμία /απροθυμία ελέγχου και καταλογισμού βασικών παραπτωμάτων;

■        η επίμονη δήλωση της κυβέρνησης για πάταξη της διαφθοράς, ισχυροποίηση των θεσμών, για ανοιχτή διακυβέρνηση, όταν τα Υπουργεία συνεχίζουν να καλύπτουν τις αδρανούσες υπηρεσίες τους, όταν δεν διαφυλάσσεται η δημοκρατική λειτουργία των σχολείων;

το σύνθημα «πρώτα ο μαθητής», όταν το δεν διαφυλάσσεται από την υπηρεσία η αξιοπρέπεια, η επαγγελματική και ηθική υπόσταση του διδάσκοντα, όταν άπαντες καλούνται -έμμεσα- σε πελατειακές, φτηνού επιπέδου ανταλλακτικές πρακτικές, όταν, όπως και η υπουργός λέει, «πρυτανεύουν τα κονέ, τα βύσματα και οι άκρες»;

 

Ο ΠΟΛΙΤΗΣ

 

Όταν ως πολίτες, συχνά κατηγορούμε το πολίτευμά μας (αναποτελεσματικό, εικονικό…), μήπως ξεχνάμε τις δικές μας ευθύνες; Μήπως κάποιες φορές γενικολογούμε, ελαφρά τη καρδία, λέγοντας «δεν έχουμε δημοκρατία», μόνο και μόνο για να εξαφανίσουμε τις ευθύνες του δήμου; Αν οι νόμοι δεν εφαρμόζονται, μήπως φταίμε κι εμείς με την ανοχή και τη συμμετοχή μας; Ας αφήσουμε για μια στιγμή τα αίτια και τις επιπτώσεις αυτής της υπόθεσης. Ας ξεχάσουμε θέματα ασφάλειας, μόρφωσης, επιμόρφωσης, παιδαγωγικής, αξιοκρατίας, αξιοπρέπειας. Ας επικεντρωθούμε μόνο στο χρόνο που χρειάστηκαν οι συγκεκριμένες υπηρεσίες προσπαθώντας να αποφανθούν. Ας θυμηθούμε ότι οι ίδιες υπηρεσίες, τρία χρόνια πριν, αποφάνθηκαν σε 4 μέρες για την νοθεία των βαθμολογιών στα γραπτά των Πανελλαδικών.

Το τότε πόρισμα δεν προσβλήθηκε από τους καθηγητές, κατέρρευσε όμως στη δικαιοσύνη που μάλιστα χαρακτήρισε την ΕΔΕ «αποσπασματική». Στη συνέχεια έγινε έρευνα; Ελέγχθηκε κανείς για μεθοδεύσεις, για ψευδορκίες; Αυτεπάγγελτα δεν έγινε κάτι. Υπήρξε κάποια κίνηση από μέρους των γονέων, από μέρους των καθηγητών, κάποια δημοσιογραφική έρευνα; Κανείς δεν ήταν ένοχος τελικά; Άρα μένουμε με το μήνυμα «άκου-βλέπε-σώπα, αλλιώς…»; Όταν ξέσπασε εκείνη η υπόθεση υπήρχε το δημόσιο, καθολικό ενδιαφέρον. Όταν 19 και 27 μήνες μετά «λύθηκε» το θέμα των ευθυνών που είχαν καταλογιστεί, είδαμε καμιά δεκαριά καθηγητές με πανώ, κάποια συνδικαλιστικά, οι πιθανότερες απαντήσεις στην απλή άσκηση του τίτλου θα είναι: «Έλα μωρέ…, Αυτό μισόλογα και κάτι μονόστηλα. Σήμερα, με βάση την ευρύτητα του ενδιαφέροντος αυτής της υπόθεσης τι χρονικό όριο να βάλουμε;

Λογικά βρήκες να πεις…; Άσε μας ρε…, Μόνον εσύ/λίγοι τα λες αυτά…, Ε! τι να κάνουμε…; Γιατί, εσύ καλύτερος είσαι…; Μπορούμε εμείς…; Δεν αλλάζουν τα πράγματα α…! Εδώ είναι Ελλάδα α…! Μην προκαλείς το σύστημα α…! Αρπάξου απ' το τσιγκέλι…».

Οι λιγότερο πιθανές απαντήσεις όμως -εάν υπάρξουν- ίσως κρίνουν την έκβαση. Ίσως…

 

Τα blogs και η κριτική ως προβολή – Η αισθητική των blogs

 

Του Δημήτρη Μπάκα*

 

Στην βάση μιας δομής που έχει να κάνει με την εξισσορόπηση δύο πραγμάτων, την μετάδοση ειδήσεων και τον ανιδιοτελή ειδησεογραφικό σχολιασμό, τα media στην σημερινή εποχή, ως επί των πλείστων, φαίνεται να έχουν μια άλλη προοπτική:

α) υποσκελίζουν σχεδόν σε απόλυτο βαθμό την απλή, χωρίς σχολιασμό ενημέρωση και αναγάγουν τον σχολιασμό σε κύρια επιδίωξή και

β) σε συνάρτηση με το προηγούμενο, μεταστρέφουν τον ανιδιοτελή ειδησεογραφικό σχολιασμό σε χειραφετημένο σχολιασμό.

Αυτού του είδους ο σχολιασμός δεν αναφέρεται σε ένα σκεπτόμενο κοινό, αλλά έχοντας την μορφή του αποφαίνομαι, (ίσως σκληρός ο λόγος) αναφέρεται σε παθητικούς δέκτες έτοιμους προς χειραφέτηση. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι με αυτόν τον τρόπο, τα media σήμερα, υποστασιοποιούν την δίψα για δύναμη (είναι άραγε πλέον τα media σήμερα η τέταρτη εξουσία η μήπως είναι η πρώτη;).

Μπρος σε αυτήν την ομολογουμένως ορατή απειλή αν όχι πραγματικότητα, η οποία γίνεται εμφανής ως μια παράλυση της κριτικής διάθεσης του ακροατή, δεν είναι λίγοι αυτοί που μέσω του διαδικτύου αντιδρούν και με λόγο ορθό, (επιχειρηματολογώντας επί της ουσίας και όχι με γενικότητες) προσπαθούν να αφυπνίσουν το ‘μουδιασμένο' κριτικό πνεύμα του Έλληνα.  Η μορφή αυτή της αντίδρασης βρήκε την καλύτερη δυνατότητα έκφρασης της μέσω ενός ιδιότυπου είδους δημοσιογραφίας που ονομάζεται ‘δημοσιογραφία των πολιτών (citizen journalism), τα γνωστά blogs.

Για το πόσο θετική η αρνητική (σε γενικά πλαίσια) ήταν μια τέτοιου είδους εξέλιξη  στον τομέα της ενημέρωσης των πολιτών,  όπου ο πολίτης πλέον ‘λαμβάνει στα χέρια του' την ενημέρωση (όχι μόνο τον σχολιασμό ειδήσεων αλλά και την μετάδοση αυτών),  έχουν ασχοληθεί πλήθος ερευνητών. Προσωπικά την εμφάνιση των blogs την θεωρώ ως μια των πλέων σημαντικών τεχνολογικών εξελίξεων, κοινωνιολογικού ενδιαφέροντος, όπου επαναπροσδιορίζει την σχέση εξουσιαζόντων – εξουσιαζομένων, αρχόντων – αρχομένων.

Θα ήθελα ωστόσο να σταθώ σε ένα μόνο σημείο που δεν έχει να κάνει με την αναγκαιότητα ή μη των blogs στο ειδησεογραφικό στερέωμα (σε κινδύνους που παρατηρούνται στους αντίποδες μιας κατευθυνόμενης ειδησεογραφίας από την πλευρά των media και μιας ανεξειδίκευτης  κριτικής από την πλευρά των πολιτών), αλλά με την αισθητική του σχολιασμού των blogers, τουλάχιστον όπως αυτή λαμβάνει χώρα στα περισσότερα ελληνικά blogs. Εδώ θα πρέπει να πω ότι τα παρακάτω γραφόμενά μου δεν φέρουν ούτε την σφραγίδα της απολυτότητας, αλλά και ούτε αποτελούν μια κριτική στην Κριτική μη όντας ομολογουμένως ικανός για ένα τόσο υψηλό φιλοσοφικό εγχείρημα. Είναι μάλλον ένας προσωπικός ‘αφουγκρασμός', αν μπορώ να πω κάτι τέτοιο,

Αυτό που φαίνεται να κυριαρχεί στα blogs είναι ένα είδος αρνητισμού, προϊόν της πληθώρας άρθρων, αναφερόμενα σε όντως υπαρκτά κακώς κείμενα της ελλαδικής πραγματικότητας (πολιτικής και μη, φύσεως). Υπό αυτήν την έννοια, κινδυνεύουν να ακολουθήσουν την γραμμή των  ‘παραδοσιακών' media οπού καθημερινώς μας βομβαρδίζουν με ‘αρνητισμό'. Στο δε χώρο των blogs, είναι δε σαφές ότι ο αρνητισμός αυτός δεν είναι προϊόν αναγκαίας ύπαρξης (της αναγκαίας σε σε ορισμένο βαθμό ‘αρνητικής' κριτικής) αλλά υπέρ του δέοντος παρουσίας, που αγγίζει τα όρια της μονομέρειας.  Είναι αυτή ακριβώς η μονομέρεια που εγκυμονεί τον κίνδυνο του αρνητισμού.  Σύμφωνα δε με τις αρχές της ψυχολογικής προβολής ήδη φανερώνει μια ενυπάρχουσα εσωτερική ‘κλειστότητα' (σε προσωπικό αλλά και συλλογικό επίπεδο) που έχει σχέση με τον τρόπο  πρόσληψης και έκφρασης εμπειριών/καταστάσεων.

Όπως  προειπώθηκε, η παρουσία των blogs είναι πλέον αναγκαιότητα. Ωστόσο πρέπει ιδιαιτέρως να προσεχθεί αυτό το σημείο, ο κίνδυνος του αρνητισμού, δεδομένου ότι τα blogs τείνουν να αντικαταστήσουν τον παραδοσιακό τρόπο ενημέρωσης (πλέον οι περισσότεροι πολίτες φαίνεται να μην εμπιστεύονται την ενημέρωση μέσω της τηλεόρασης για παράδειγμα) και γι' αυτό τον λόγο, κατ' επέκταση, λαμβάνουν ενεργό μέρος στην διαμόρφωση της κουλτούρας ενός λαού. Η καλλιέργεια ενός αρνητισμού (έστω και δίχως εμφανή πρόθεση, μάλλον υποσυνείδητα συμβαίνει κάτι τέτοιο) δεν μπορεί ποτέ να είναι καλή. Η εμφάνιση μιας τέτοιας συλλογικής τάσης ενεργεί ως φίλτρο που αλλοιώνει τα πάντα και δημιουργεί ένα κλίμα που σίγουρα αποτελεί εμπόδιο στην εδραίωση μιας στάσης ζωής (υιοθετημένης από το σύνολο του λαού) που εμποτισμένη από μια ‘θετικότητα' θα προσβλέπει στο μέλλον με ελπίδα.  Φυσικά αυτό δεν αναφέρεται σε μια ιδανική πολιτεία δίχως προβλήματα αλλά σε μια πολιτεία όπου

1) εκτός από τα  κακώς αναδεικνύει και τα καλώς κείμενα της και

2) και τα κακώς κείμενά της μπορεί να τα ερμηνεύει με θετικό τρόπο, κατά το αρχαίο ‘ουδέν κακόν αμιγές καλού'.

Ο λόγος λοιπόν, περί ευθύνης. Το κακό παράδειγμα σαφώς είναι οργανικό μέρος μιας κοινωνίας που αποτελείται, πολύ απλά, από ανθρώπους και όχι μηχανές. Και αν πλέον μέσο των media προβάλετε κατά κόρον και άρα είναι περισσότερο ‘κτυπητό', έχουμε την απίστευτη δυνατότητα πλέον μέσω των blogs, να δημιουργήσουμε ένα αντίθετο κλίμα. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μια ισοστάθμιση προβολής του καλού και κακού παραδείγματος. Έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα στον χώρο των media κοντεύουν να μας πείσουν ότι όλα είναι σαθρά και σάπια. Όλοι και όλα, εκτός από εμάς του ίδιους φυσικά! Μα αν είναι ποτέ δυνατόν να εννοήσουμε κάτι τέτοιο και πολύ περισσότερο να πεισθούμε για κάτι τέτοιο. Υπάρχει το καλό παράδειγμα. ΑΠΛΑ ας αφιερώσουμε και λίγες στιγμές έρευνας προς αυτήν την κατεύθυνση.

 

* Ο Μπάκας  Δημήτρης είναι Διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου,  Επισκέπτης επιμελητής στο  Goldsmiths, University of London, Επιστημονικός συνεργάτης στο  Goldsmiths, University of London και Επισκέπτης ερευνητής στο  Columbia University (Νέα Υόρκη).  

Στρατηγεία δίχως λόχους και συντεταγμένους στρατιώτες!…*

 

Του Γιάννη Στρούμπα

 

 

Οι διαφωνίες μεταξύ κομματικών στελεχών που ανήκουν στην ίδια παράταξη είναι φαινόμενο συνηθισμένο, ακόμη και φυσιολογικό. Εύλογα διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις πάνω σε κοινωνικοπολιτικά προβλήματα με ποικίλες πτυχές. Η συνθετότητα των προβλημάτων συνεπάγεται την ύπαρξη περισσότερων από μία αληθινών διαστάσεων στην υφή τους,  γι' αυτό ακριβώς και η επίλυσή τους μπορεί να επιτευχθεί μέσα από αντιτιθέμενες προσεγγίσεις.

---

* α΄ δημοσίευση: εφημ. «Αντιφωνητής», αρ. φύλλου 289, 16/2/2010.

Τη συγκεκριμένη πραγματικότητα περιέγραψε τον προηγούμενο μήνα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θεόδωρος Πάγκαλος όταν, με αφορμή διαφωνία που ξέσπασε στο κυβερνητικό επιτελείο για τον χειρισμό οικονομικών ζητημάτων, σχολίασε: «Όσοι ονειρεύονται ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα γίνει λόχος και θα έρχεται συντεταγμένο στη Βουλή ή στην κοινωνία για να διακηρύξει τη μία και απόλυτη αλήθεια δεν ξέρουνε ποιος είναι ο πολιτικός μας χαρακτήρας και η πολιτική μας φυσιογνωμία. Θα υπάρχουν αντιθέσεις, θα υπάρχουν αντιρρήσεις, θα υπάρχουν διενέξεις, θα υπάρχουν ενδεχόμενα και ανοιχτές πολιτικές συγκρούσεις» (17/1/2010).

            Η άποψη φαντάζει υγιής, δημοκρατική και συνάδει με την πολυμορφία των ζητημάτων και τις πολλαπλές τους αλήθειες που περιγράφτηκαν προλογικά. Ως προς το σκέλος μάλιστα της προσέγγισης της κοινωνίας προφανώς θα πρέπει να ισχύει πως οι πολιτευτές όχι απλώς δεν συναντούν «προκατειλημμένοι» το κοινωνικό σύνολο επιχειρώντας να του επιβληθούν και να το χειραγωγήσουν, μα και πως, αντιθέτως, το αφουγκράζονται και μόνο κατόπιν διαμορφώνουν τις απόψεις που θα διακινήσουν. Ως προς το σκέλος ωστόσο της παρουσίας ενός κόμματος στη Βουλή, η «συντεταγμένη» ή μη προσέλευση των στελεχών του στις συνεδριάσεις και στις πολιτικές αποφάσεις, με βάση τις οποίες, άλλωστε, νομιμοποιούνται οι κυβερνητικές κινήσεις, έχει μείζονα σημασία. Προσφέρεται η Βουλή ως ο καταλληλότερος χώρος όπου ένα κόμμα, και μάλιστα κόμμα που ασκεί την εξουσία, θα δοκιμάσει την αντοχή των θέσεών του όχι απέναντι στα υπόλοιπα κόμματα – κάτι απολύτως θεμιτό – αλλά την αντοχή των διαφορετικών θέσεων που εκφράζουν οι ίδιοι οι βουλευτές του;

            Η Βουλή αναμφίβολα αποτελεί χώρο ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Όταν όμως διχογνωμούν σ' αυτήν οι βουλευτές του ίδιου κόμματος, ιδίως όταν το κόμμα τους διακυβερνά τη χώρα, τα μηνύματα που εκπέμπονται προς την κοινωνία δεν φανερώνουν πολυφωνία και διαλλακτικότητα. Αντιθέτως, αποκαλύπτουν την ύπαρξη ασυνεννοησίας και αγεφύρωτου χάσματος. Για τις ανακύπτουσες ιδεολογικές διαφορές εντός των κομμάτων κατάλληλο περιβάλλον επεξεργασίας τους μπορεί να είναι, για παράδειγμα, τα κομματικά συνέδρια· εντός των κυβερνήσεων, τα υπουργικά συμβούλια. Μα μέχρι εκεί. Η ζύμωση των απόψεων χρειάζεται να ολοκληρώνεται σε εσωκομματικό επίπεδο. Στη Βουλή πια η ομογνωμοσύνη μεταξύ των βουλευτών της συμπολίτευσης κρίνεται ανάγκη επιτακτική. Οι ανοιχτές τους συγκρούσεις υποσκάπτουν τις κυβερνήσεις αποτελώντας τεκμήριο για την απουσία συγκεκριμένης μεθόδου υλοποίησης των προγραμματικών στοχεύσεων, εφόσον κι αυτές δεν καθίστανται, με τη σειρά τους, αντικείμενο αμφισβήτησης. Αν μάλιστα μια παράταξη στη Βουλή διαθέτει μόλις οριακή πλειοψηφία, οι κυβερνήσεις καταντούν όμηροι των «ανταρτών» βουλευτών και συνήθως αναγκάζονται να προσφύγουν στη διενέργεια πρόωρων εκλογών.

            Η αμέσως προηγούμενη κυβέρνηση του κ. Κώστα Καραμανλή επαληθεύει όσα περιγράφτηκαν. Έχοντας μία ισχνή πλειοψηφία βουλευτών και διαρκώς ανανεούμενα εσωκομματικά μέτωπα οδηγήθηκε σε πρόωρη κατάρρευση. Γι' αυτό κι ο κ. Σαμαράς, αναλαμβάνοντας την ηγεσία της Ν.Δ. μετεκλογικά, προειδοποίησε απ' το συνέδριο της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός του (23/1/2010) όσα στελέχη του διαφωνούν με την κομματική γραμμή ότι δεν θα ανεχτεί διαφοροποιήσεις απ' αυτήν: «Την εσωστρέφεια που πολλές φορές έπνιξε τη Ν.Δ. στο παρελθόν δεν πρόκειται να την ανεχτώ. […] Άλλωστε ρόλος της αντιπολίτευσης δεν είναι να αντιπολιτεύεται την αντιπολίτευση αλλά την κυβέρνηση. Εσωστρέφεια δεν θα υπάρξει, είναι χρέος μου!», σημείωσε ο κ. Σαμαράς, τονίζοντας ότι δεν εκλέχτηκε για να τηρεί «εύθραυστες ισορροπίες».

            Τι συμβαίνει λοιπόν εδώ; Πρόκειται για την ανάπτυξη μπροστά στα μάτια μας της μαγικής εικόνας δύο κομμάτων, της συντηρητικής και συγκεντρωτικής Ν.Δ., που κατατρέχει κάθε αντίθετη άποψη, και του διαλλακτικού, δημοκρατικού ΠΑ.ΣΟ.Κ., που προασπίζεται την πολυφωνία; Και προκύπτει τόσο φυσικά κι αυτονόητα, όσο παρουσιάζεται φαινομενικά, η ερμηνεία ενός απολυταρχικού συγκεντρωτισμού από τη μια πλευρά, και μιας δημοκρατικότητας από την άλλη; Επιβάλλεται βεβαίως να σημειώσουμε ότι, παρά τις προειδοποιητικές βολές του κ. Σαμαρά προς τους αντιφρονούντες, η Ν.Δ., ανεξαρτήτως των συμπερασμάτων στα οποία καταλήγει πιθανώς κανείς για τον χαρακτήρα της, προφανώς δεν θεωρεί τον εαυτό της κόμμα απολυταρχικό. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ., πάλι, όπως συνάγεται απ' τις δηλώσεις του κ. Πάγκαλου, προφανώς δεν θεωρεί τον εαυτό του «λόχο» με πειθαρχία στρατιωτική. Όμως ο «πολιτικός χαρακτήρας» και η «πολιτική φυσιογνωμία» ενός κόμματος, ακόμη προφανέστερα, δεν απορρέουν απ' τον τρόπο με τον οποίο το ίδιο αυτοαξιολογείται. Απορρέουν από τις ενέργειές του κατά το πλούσιο παρελθόν του. Και το παρελθόν δεν επιβεβαιώνει, στην περίπτωση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για παράδειγμα, κάποια ολόψυχή του διάθεση να πορευτεί μέσα από «ανοιχτές πολιτικές συγκρούσεις» στο εσωτερικό του. Η πιο ηχηρή περίπτωση δυσανεξίας στο σύγχρονο ΠΑ.ΣΟ.Κ. υπήρξε αναμφίβολα η αποπομπή του πρώην πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. τον Ιούνιο του 2008.

Οι διαγραφές στελεχών, συνεπώς, που σημαδεύουν την ιστορία και των δύο σύγχρονων ελληνικών κομμάτων με προοπτικές άσκησης της εξουσίας, τα κατατάσσουν αυτομάτως στην κατηγορία των απολυταρχικών σχηματισμών; Χωρίς να παραγνωρίζεται το γεγονός πως τα ελληνικά κόμματα εξουσίας, με την προσωποκρατία που τα διακρίνει, δεν είναι δα και υποδείγματα δημοκρατικότητας, κάτι που ισχύει άλλωστε και για τα μικρότερα κοινοβουλευτικά κόμματα, θα 'ταν δίκαιο ο χαρακτηρισμός «απολυταρχικοί σχηματισμοί» να θεωρηθεί υπερβολικός. Η διαγραφή ενός κομματικού στελέχους δεν επιτρέπεται να κρίνεται ως ολοκληρωτική αβασάνιστα. Πιθανώς υποδηλώνει πράγματι την καθεστωτική νοοτροπία του αρχηγού. Εξίσου πιθανώς όμως υποδηλώνει τις αρχηγικές βλέψεις των αντιφρονούντων, μια διάθεση υπονόμευσης, έναν εκβιασμό που αποσκοπεί στην εκπλήρωση φιλοδοξιών για συγκεκριμένα αξιώματα. Για να κριθεί επομένως μια απόφαση αποπομπής ενός στελέχους απαιτείται η συνεξέταση πλήθους παραγόντων, όπως των περιστάσεων, του χαρακτήρα των εμπλεκομένων – αρχηγών και αντιφρονούντων -, των κινήτρων και των σκοπιμοτήτων τους.

            Επιστροφή λοιπόν στην προσέγγιση του κ. Πάγκαλου. Το ξέσπασμα «δημοκρατικότητας» υποδεικνύει άραγε κάποια ειλικρινή διάθεση υπέρβασης των συγκεντρωτικών πρακτικών του παρελθόντος; Αποτελεί απόπειρα διπλωματικής παράκαμψης της εσωκομματικής κρίσης, χωρίς να εκτεθεί κανείς απ' τους διαφωνούντες; Πρόκειται για κάποιο απ' τα επικοινωνιακά τρικ στα οποία ειδικεύεται το κυβερνών κόμμα; Ή προδίδει αδυναμία συντονισμού από τον πρωθυπουργό των υπουργών που οδηγήθηκαν σε αγεφύρωτες διαφορές; Ό,τι κι αν ισχύει, δεν εκπέμπει θετικά μηνύματα. Δύσκολα θα πιστέψει κανείς ότι τα ίδια πρόσωπα που στο παρελθόν επέλεξαν την επίδειξη ισχύος τώρα επιδίδονται στην ανάδειξη της πολυφωνίας. Η απόπειρα σύγκλισης των διαφορετικών απόψεων, πάλι, δεν επιτρέπεται να γίνεται βορά στην κοινή θέα, ούτε να δίνει την εντύπωση της προχειρότητας μέσω της ευκαιριακής κι επιδερμικής επαφής στελεχών χωρίς καμιά διάθεση υποχώρησης, ή την εντύπωση της συντονιστικής αδυναμίας. Δεδομένων των ασυμβατοτήτων ανακύπτει το ερώτημα: η υποτιθέμενη ανεκτικότητα του κ. Πάγκαλου είναι απεριόριστη ή έχει όρια; Κι αν προσποιηθεί την απεριόριστη, πόσο μακριά, στ' αλήθεια, θα μπορούσε να φτάσει, προτού οι εντάσεις προκαλέσουν εκρηκτικές καταστάσεις;

            Η προσποίηση της προάσπισης μιας υποτιθέμενης πολυφωνίας, που οδηγεί στη σύνθεση απόψεων μέσα από γόνιμο διάλογο, συνιστά αναμφίβολα ένα φανταχτερό ιδεολογικό περιτύλιγμα για την ασυνεννοησία και τη διάσταση στις αντιλήψεις. Ο κ. Πάγκαλος, εφόσον επιλέγει ρόλο πυροσβεστικό με τον εξωραϊσμό των ρήξεων, δεν έχει άλλη επιλογή απ' το να επιμένει: «οι υπουργοί δεν μπορεί να είναι πειθαρχημένα στρατιωτάκια, υπό τον φόβο ότι θα χαλάσει η εικόνα και η επικοινωνία». Μα ο πειρασμός να αντιπαραβληθεί στην άποψη του κ. Πάγκαλου η άποψη του κ. Κώστα Γκιουλέκα, υπευθύνου του τομέα ελέγχου προγράμματος στο κόμμα της Ν.Δ., είναι ανυπέρβλητος. Μιλώντας λοιπόν καί ο κ. Γκιουλέκας, όπως και ο κ. Σαμαράς, ενώπιον της Κεντρικής Επιτροπής της Ν.Δ. (23/1/2010), αναφερόμενος στη διχοστασία που ταλανίζει το δικό του κόμμα, σχολίασε: «στρατηγούς έχουμε, στρατιώτες δεν έχουμε». Αν οι υπουργοί του ΠΑ.ΣΟ.Κ. απέχουν από «πειθαρχημένα στρατιωτάκια», τότε προφανώς εμφανίζουν βλέψεις στρατηγικές. Τόσοι όμως στρατηγοί, δίχως «λόχους» και «συντεταγμένους στρατιώτες» στη διάθεσή τους, και με δεδομένο το χάσμα που διανοίγεται ανάμεσά τους, με ποια ακριβώς όπλα τελικά θα πολεμήσουν;

 

Γιάννης Στρούμπας

Αναξιοπιστία στο δημόσιο = Προσπάθεια απόκρυψης της αναξιοκρατίας;

 

Του  Στέργιου Ζυγούρα

 

 

Από σήμερα η χώρα μας μπαίνει σε αυστηρή επιτήρηση της οικονομίας της, ενώ η βαριά ύφεση και το τεράστιο δημόσιο χρέος μάς κάνουν ν' αναρωτιόμαστε ποιο ρόλο έχουν παίξει τα οικονομικά σκάνδαλα και ο αντιπαραγωγικός δημόσιος τομέας.

Ενώ κι άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν μεγάλα ελλείμματα και χρέη, η αυστηρή επιτήρηση έχει αποδέκτη εμάς (προς το παρόν τουλάχιστον). Αφορμή της επιτήρησης (επίσημα ορίζεται ως «απώλεια μέρους της εθνικής μας κυριαρχίας») είναι η αναξιοπιστία που έχουμε επιδείξει προς τους εταίρους μας, για περισσότερο από μια δεκαετία.

Άραγε το εθνικό σπορ της πελατειακής σχέσης, (δηλαδή της υποκατάστασης των θεσμών), μεταξύ πολιτών και πολιτικών είναι υπεύθυνο μόνο για την οικονομική κατάρρευση; Μόνο στην οικονομία, αφού φερθούμε αλόγιστα, ανεύθυνα και εγκληματικά, στη συνέχεια νοθεύουμε τα τυπικά στοιχεία, πιστεύοντας ότι αυτό μπορεί να γίνεται επ' άπειρον χωρίς συνέπειες;

Μόλις χθες ανακοινώθηκε επίσημα η σύσταση εξεταστικής επιτροπής στη Βουλή για την παραποίηση των στατιστικών στοιχείων και των οικονομικών δεδομένων. Θα αποδοθούν ευθύνες; Θα φτάσουμε στο τέλος αυτή τη φορά; Θα γίνει κάτι αντίστοιχο και στους άλλους τομείς του δημοσίου; Θα κλείσουμε άραγε κάποτε την τρύπα στο κάθε δημόσιο καράβι που μπάζει νερά, ή θα συνεχίσουμε να αδειάζουμε από το αμπάρι το νερό με κουβάδες και αντλίες, υποκρινόμενοι στο κατάστρωμα ότι όλα βρίσκονται υπό έλεγχο; Κι αφού το κάνουμε, θα επιλέξουμε ύστερα σωστό καπετάνιο; Θα επιλέξουμε τον αξιότερο;

 

17 . 2 . 2010

Στέργιος Ζυγούρας

Οι ιστορικές ανακρίβειες της ταινίας «AGORA» του Αλεχάντρο Αμεναμπάρ

 

Της Ειρήνης Α. Αρτέμη*

Η ταινία «Agora» διαπραγματεύεται τη ζωή της Αλεξανδρινής φιλοσόφου Υπατίας μέσα στην ταραγμένη περίοδο του τέλους του 4ου αιώνα και αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ. στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Αρχικά πρέπει να σημειωθεί ότι ο Αλεχάντρο Αμεναμπάρ, σκηνοθέτης της ταινίας είναι άθεος. Κατά δική του ομολογία γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα σε μία χριστιανική οικογένεια, μετά έγινε αγνωστικιστής και στη συνέχεια άθεος. Αυτό σημειώνεται, για να γίνει κατανοητό, γιατί ενώ φαίνεται ότι η ταινία επιφανειακά δεν στρέφεται εναντίον της χριστιανικής θρησκείας, στην πραγματικότητα παρουσιάζει τους χριστιανούς φονταμενταλιστές, σκοταδιστές, αδαείς, φανατικούς και τελειώνει αφήνοντας υπονοούμενο ότι ένας σημαντικός άγιος του Χριστιανισμού, ο Κύριλλος πατριάρχης Αλεξανδρείας, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας φανατικός κληρικός και ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας της Υπατίας.

Βασική ιστορική πηγή για την ανασκευή των ανακριβειών της ταινίας είναι το έργο του ιστορικού Σωκράτους του Σχολαστικού «Εκκλησιαστική Ιστορία». Αυτός έζησε την ίδια περίοδο με τον Κύριλλο Αλεξανδρείας. Τα γραφόμενά του έχουν μεγάλη βαρύτητα, γιατί ο Σωκράτης ανήκε στην αίρεση των Νοβατιανών. Τους τελευταίους πολέμησε με πάθος ο Κύριλλος1. Στην αρχή της ταινίας παρουσιάζονται οι ειδωλολάτρες να προκαλούν με τα λόγια τους χριστιανούς και εκείνοι να τους επιτίθενται. Σύμφωνα με το Σωκράτη το Σχολαστικό, ο Θεόφιλος πατριάρχης Αλεξανδρείας και θείος του Κυρίλλου είχε πάρει αυστηρά μέτρα εναντίον τους και κατέστρεψε το Σεράπειον και το Μίθρειον. Η αιτία ήταν ότι οι ειδωλολάτρες επιτίθεντο στους χριστιανούς, για το λόγο αυτό οι πρώτοι φοβούνταν την οργή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β´2 .

 Αν και στην ταινία ο Θέων, πατέρας της Υπατίας και σπουδαίος μαθηματικός, τραυματίζεται κατά την καταστροφή του Σεραπείονος ιερού και αργότερα εξαιτίας αυτού του τραύματος πεθαίνει. Στην πραγματικότητα το γεγονός της αιτίας του θανάτου του Θέωνος είναι άγνωστο. Ο θάνατός του πιθανολογείται γύρω στο 405 μ.Χ. Η αιτία για να προσέλθουν πολλοί ειδωλολάτρες στους κόλπους του Χριστιανισμού κατά την ταινία υπήρξε η σκληρή στάση του πατριάρχη Θεοφίλου. Στην πραγματικότητα, όμως, στο Σεράπειον ιερό βρισκόταν άγαλμα που στη βάση του υπήρχε το σύμβολο του Σταυρού. Αυτό έγινε αιτία πολλοί ειδωλολάτρες να πιστέψουν και να βαπτισθούν χριστιανοί3.

       Λανθασμένο θεωρείται, επίσης, το γεγονός ότι μετά το θάνατο του Θεοφίλου, ο Κύριλλος αυτοχρήζεται διάδοχος του θείου του, φορώντας τα αρχιερατικά άμφια του νεκρού και το δακτυλίδι του. Οι Πατριάρχες στο χώρο της Ορθοδοξίας σήμερα δε φορούν δακτυλίδι ως δείγμα αρχιερατικής εξουσίας. Δεν αναφέρεται σε καμία ιστορική πηγή ότι ο Κύριλλος φορούσε δακτυλίδι, για να γίνεται έτσι φανερή η εξουσία του. Αυτός διαδέχθηκε το θείο του Θεόφιλο, ύστερα από την αναμέτρησή του με τον αρχιδιάκονο Τιμόθεο για τον πατριαρχικό θρόνο. Ο Κύριλλος κράτησε σκληρή σταση απέναντι στους Εθνικούς, γιατί τους θεωρούσε υπεύθυνους για τη ροπή μερικών χριστιανών της Αλεξάνδρειας στη μαγεία, στην αστρολογία και όχι στην αστρονομία και γενικότερα στο ότι παρέμεναν δεσμιοι των δεισιδαιμονιών, των προκαταλήψεων και του παγανισμού. Ο ίδιος είχε μελετήσει τους κλασικούς συγγραφείς της αρχ. Ελλάδας αλλά και τους μεγάλους φιλοσόφους, όπως τον Πλάτωνα, τον Πλωτίνο κ.α., πράγμα που φαίνεται κυρίως στο έργο του «Κατά Ιουλιανού»4.

       Ο Αμμώνιος στο κινηματογραφικό έργο παρουσιάζεται ως φανατικός «παραβαλανεύς»5, που για χάρη εντυπωσιασμού των ειδωλολατρών περπατούσε ξυπόλητος πάνω στη φωτιά. Οι χριστιανοί, όμως της εποχής εκείνης και γενικότερα δεν κάνουν ποτέ θαύματα για χάρη εντυπωσιασμού αλλά ούτε και για να πείσουν τους αρνητικά διακείμενους προς αυτούς. Η αλήθεια είναι ότι ο Αμμώνιος υπήρξε μοναχός από τη Νιτρία. Στην πόλη της Νιτρίας υπήρχαν γύρω στους πεντακόσιους μοναχούς, οι οποίοι υποστήριζαν με περισσή θέρμη τη χριστιανική διδασκαλία. Σε αυτούς κοντά μόνασε αρκετά χρόνια ο Κύριλλος. Ίσως σε εκείνους να οφείλεται το πάθος του πατριάρχη Αλεξανδρείας για την υπεράσπιση της χριστιανικής διδασκαλίας. Ο Αμμώνιος εξαιτίας της φραστικής επιθέσεώς του στον έπαρχο Ορέστη και της ρίψεως πέτρας στο κεφάλι του επάρχου, συνελήφθηκε, βασανίστηκε και θανατώθηκε. Ο Κύριλλος τον αποκάλε σε μάρτυρα και τον έθαψε με τιμές, ενώ στην ταινία τον ανακηρύσσει άγιο. Στην ορθοδοξία οι άγιοι ανακηρύσσονται μόνο από τον Τριαδικό Θεό και όχι από τους ανθρώπους.

      Στο κινηματογραφικό έργο παρουσιάζεται ο έπαρχος Ορέστης ως Χριστιανός που προσπαθούσε να διατηρεί τις λεπτές ισορροπίες μεταξύ των Ιουδαίων, Εθνικών και Χριστιανών κατοίκων της Αλεξάνδρειας. Ο Ορέστης μάλλον είχε ασπασθεί το χριστιανισμό από πολιτικό συμφέρον, κάτι που αποκαλύπτεται και στην ταινία μέσα από την ερώτηση που του κάνει ο Συνέσιος Επίσκοπος Κυρήνης. Ο τελευταίος ρωτάει τον Ορέστη εάν πιστεύει πραγματικά στο Θεό των Χριστιανών η αν έγινε χριστιανός από συμφέρον. Ο Σωκράτης ο Σχολαστικός αναφέρει ότι από πολλούς χριστιανούς της Αλεξάνδρειας ο Ορέστης αποκαλούνταν «Θύτης και Έλληνας», δηλ. ειδωλολάτρης, εξαιτίας της άδικης συμπεριφοράς του απέναντι στους χριστιανούς. Συνεχίζοντας ο ιστορικός αναφέρει το μίσος που ένιωθε ο Ορέστης για τους χριστιανούς επισκόπους6. Επίσης δεν γίνεται πουθενά λόγος στο έργο για τα βασανιστήρια που υπέβαλε ο Ορέστης τον Ιέρακα, άνθρωπο της εμπιστοσύνης του Κυρίλλου7.

Όσον αφορά στο επεισόδιο με τους Ιουδαίους στο θέατρο, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές δεν λιθοβόλησαν οι χριστιανοί τους Ιουδαίους στο θέατρο το Σάββατο. Αντίθετα τους κατηγόρησαν δημόσια ότι αντί να ακούν, όπως όριζε η θρησκεία τους, το λόγο του Θεού στις Συναγωγές τους, εκείνοι βρίσκονταν στο θέατρο8. Οι Εβραίοι τονίζουν στους χριστιανούς ότι και ο Χριστός ήταν Εβραίος και χωρίς αυτούς οι τελευταίοι δεν θα υπήρχαν. Αυτό το επιχείρημα δεν ευ σταθεί, γιατί οι Ιουδαίοι δεν αποδέχθηκαν το Χριστό ως Μεσσία και Υιό του Θεού αλλά ως έναν ψευδοπροφήτη.

Η Υπατία στο έργο παρουσιάζεται ως νέα, ωραία γυναίκα και φίλη του Ορέστη. Δε γνωρίζουμε από ιστορικές πηγές εάν ήταν όμορφη. Σίγουρα όμως ήταν πολύ μορφωμένη. Δεν βρισκόταν σε νέα ηλικία, αφού εάν γεννήθηκε το 365 μ.Χ. στην εποχή που ο Κύριλλος έγινε Πατριάρχης ήταν κοντά στην ηλικία των πενήντα ετών. Η ηλικία αυτή ήταν αρκετά μεγάλη και για άντρα αλλά και για γυναίκα για εκείνη την εποχή. Επομένως καταρρίπτεται ο μύθος της νέας, θελκτικής γυναίκας που βρήκε σάρκα και οστά από κάποιους ψευδοϊστορικούς το Μεσαίωνα. Επίσης ήταν γνωστό σε όλους τους κατοίκους της Αλεξάνδρειας τη συγκεκριμένη εποχή ότι εκείνη υπήρξε η βασική αιτία που εμπόδιζε τον Ορέστη να αποκτήσει αγαστές σχέσεις με τον Κύριλλο9.

Πουθενά ιστορικά δεν αναφέρεται ότι ο Κύριλλος θεωρούσε τις γυναίκες κατώτερες, όπως παρουσιάζεται μέσα από την ταινία. Στη συγκεκριμένη σκηνή ο Κύριλλος διαβάζοντας απόσπασμα της Β΄ επιστολής του Παύλου προς Τιμόθεον, κηρύττει την κατωτερότητα της γυναίκας έναντι του άνδρα. Κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε ποτέ ο Κύριλλος να το κηρύξει, γιατί ο ίδιος μέσα στο έργο του τονίζει ότι η θέση της γυναίκας εξυψώνεται στο πρόσωπο της Θεοτόκου, μητέρας του Χριστού, της νέας Εύας. Έπειτα θα εναντιωνόταν στη διδασκαλία του Χριστού που εξύψωσε τη γυναίκα και την έκανε ισότιμη με τον άνδρα.

Το ίδιο τονίζει και ο Παύλος μέσα από την προς Εφεσίους Επιστολή του και κυρίως στο απόσπασμα εκείνο που διαβάζεται στο μυστήριο του γάμου. Ο Κύριλλος, κατά την αναφορά του Σωκράτους, έκρινε τον Ορέστη για τα διάφορα ατοπήματά του με βάση την Αγία Γραφή. Ο έπαρχος για να ανασκευάσει τις κατηγορίες του Κυρίλλου και των άλλων Χριστιανών τόνιζε ότι και ο ίδιος ήταν χριστιανός βαπτισμένος από τον Αττικό Κωνσταντινουπόλεως.

Καμία αναφορά δεν υπάρχει σε ιστορικές πηγές της εποχής ότι ο Κύριλλος αποκαλούσε την Υπατία μάγισσα, αντίθετα δείχνει να σεβόταν την επιστημονική της γνώση.

Ιστορικά ο πατριάρχης Αλεξανδρείας δεν παρουσιάζεται ως σκοταδιστής. Μάλιστα ο ίδιος είχε μελετήσει τα έργα του Μ. Βασιλείου, του Γρηγορίου Νύσσης, του Ωριγένη κ.α. που είχαν διαβάσει η διδαχθεί την αρχαία φιλοσοφία και ενστερνίζονταν επιστημονικές θεωρίες της εποχής που έζησαν. Φυσικά όλοι οι παραπάνω εξετάζουν τις διάφορες επιστημονικές απόψεις υπό το πρίσμα της Χριστιανικής διδασκαλίας. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι πολλοί Χριστιανοί υπήρξαν μαθητές της Υπατίας, όπως ο Συνέσιος Επίσκοπος Κυρήνης10, ο αδελφός του ο Ευόπτιος της Πτολεμαί δος, ίσως ο Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης κ.α.

Η ταινία παρουσιάζει τους χριστιανούς -κυρίως τους παραβαλανείς- εκτός από σκοταδιστές και αδαείς. Αυτοί σε μία συζήτηση μεταξύ τους λένε ότι η γη και ο ουρανός μοιάζουν με ένα μπαούλο και απορρίπτουν τις θεωρίες περί αστρονομίας. Φυσικά οι χριστιανοί δεν απέρριπταν τις θεωρίες της αστρονομίας ούτε επικρατούσε καταδίκη στην πυρά όποιων τις πρέσβευαν. Εξάλλου μεγάλοι εκκλησιαστικοί πατέρες, όπως ο Μ. Βασίλειος είχαν σπουδάσει αστρονομία, μαθηματικά κ.α. στα οποία κάνουν αναφορά στα έργα τους.

Τέλος το κινηματογραφικό έργο θεωρεί ηθικό αυτουργό του φόνου της Υπατίας τον Κύριλλο, όμως τόσο ο Σωκράτης ο Σχολαστικός, όσο και καμία άλλη ιστορική πηγή της εποχής δεν καταλογίζουν μία τέτοια πράξη στον Πατριάχη Αλεξανδρείας. Αν υπήρχε έστω και μία αμυδρά υποψία για συμμετοχή του Κυρίλλου στο φόνο της φιλοσόφου, θα την εκμεταλλευόταν ο Νεστόριος Κωνσταντινουπόλεως στη θεολογική διαμάχη που είχε με τον Κύριλλο. Επίσης θα έκαναν αναφορά στο γεγονός αυτό οι διάφοροι εχθροί του. Ο πατριάρχης Αλεξανδρείας ανακηρύχθηκε άγιος από τον Τριαδικό Θεό όχι μόνο για τη ζωή του αλλά και για τη θεολογία του σχετικά με την ενανθρώπηση του δεύτερου Προσώπου της Αγίας Τριάδος καθώς και για την υπεράσπιση του όρου Θεοτόκος για τη μητέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Εν κατακλείδι, η ταινία μπορεί να έχει ωραία σκηνικά, όμως το θέμα που διαπραγματεύεται, η Υπατία και ο θάνατός της και ο τρόπος που το διαπραγματεύεται γίνεται η αιτία για να θεωρήσουν οι νεοπαγανιστές και οι πολέμιοι της Ορθοδοξίας ότι βρήκαν κάποια ερείσματα εναντίον του Χριστιανισμού. Δυστυχώς όμως για αυτούς τα επιχειρήματά τους για άλλη μία φορά είναι κίβδηλα.

 

Σημειώσεις:

 

1.Σωκράτους, Εκκλησιαστική Ιστορία 7,7 PG 67, 752A.

2. Αυτόθι, 5,16-17.

3. Αυτόθι, 5,17.26.

4. Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Κατά Ιουλιανού: Υπέρ της των χριστιανών ευαγούς θρησκείας προς τα του εν αθέοις Ιουλιανού, Ι – ΧΙΧ, P. Evieux, SC 322 (t. I-II), Paris 1985, σσ. 100-318 (PG 76, 504A-1064B).

5. Οι «παραβαλανείς», οι οποίοι αποτελούσαν ιδιαίτερη οργάνωση και ασχολούνταν με έργα φιλανθρωπίας – κάτι που γίνεται φανερό στην ταινία-, παρέμεναν κοντά στο εκκλησιαστικό βαλαβανείο, από όπου πήραν και το όνομά τους. Και σύμφωνα με το Σωκράτη ήταν επιρρεπείς στις κοινωνικές αναταραχές. Πολλές φορές, όμως λειτουργούσαν εν αγνοία του εκάστοτε Πατριάρχη, για το λόγο αυτό με νόμο που εκδόθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το Β΄ στις 28.09 416 υπήχθησαν υπό τη δικαιοδοσία του επάρχου.

6.Σωκράτους, Εκκλησιαστική Ιστορία 7,7 PG 67, 764A.

7.Αυτόθι, 7, 13-34. PG 67, 761C-764C.

8. Αυτόθι, 7, 13.1. PG 67, 761CD.

9. Αυτόθι, 7, 15. PG 67, 768Β. Πρβλ. Νικηφόρου Καλλίστου, Εκκλησιαστική Ιστορία 14,16, PG 146, 1105C-1108B.

10.C. Lacombrade, Synesios de Cyrene, hellene et chretien, Paris 1951, p.54-55.

 

 * Η Ειρήνη Α. Αρτέμη είναι πτ. Θεολογίας – Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Mphil Θεολογίας Παν. Αθηνών, υπ. διδάκτορος Θεολογίας του Παν. Αθηνών

 

 

ΠΗΓΗ: ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΤΥΠΟ (12-2-2010)

 

 

Το ελληνικό σύνδρομο καταδίωξης: από τη μεγαλαυχία στην παραγνώριση, τη μειονεξία και την εθελοτυφλία…*

 

Του Γιάννη Στρούμπα

 

 

Το σύνδρομο καταδίωξης της Ελλάδας από τα «διεθνή κέντρα αποφάσεων» βρίσκει ιδιαίτερη απήχηση όχι μόνο σε πολλούς Έλληνες αλλά και στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Ως δημοσιογραφικό θέμα επανέρχεται τακτικά ανά περιόδους. Ευρεία έκταση είχε πάρει, για παράδειγμα, κατά την περίοδο προ των ολυμπιακών αγώνων του 2004, με τις συνεχείς αναφορές στα ξένα ειδησεογραφικά μέσα που αμφισβητούσαν την ικανότητα της χώρας μας να διοργανώσει τους αγώνες.

---

* α΄ δημοσίευση: εφημ. «Αντιφωνητής», αρ. φύλλου 288, 1/2/2010.

Σήμερα η καταδιωκτική μανία επανέρχεται στο προσκήνιο με αφορμή την αντιπροσωπεία των ελεγκτών της Κομισιόν, οι οποίοι μετέβησαν στην Ελλάδα προκειμένου να αποκτήσουν αμεσότερη αντίληψη αναφορικά με τα πραγματικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας, που παρουσιάζονται ασαφώς και με αλληλοαναιρούμενους αριθμούς από τις διαφορετικές ελληνικές κυβερνήσεις.

Η έλευση την Ευρωπαίων ελεγκτών στη χώρα μας συνοδεύτηκε από δημοσιογραφικές «πληροφορίες» περί «ιταμής» τους συμπεριφοράς απέναντι στους Έλληνες αρμοδίους, περί προσβολών και γενικότερης υποτιμητικής στάσης. Παρά τους ισχυρισμούς των δημοσιογράφων πως η ενημέρωσή τους πηγάζει από υπουργούς της ελληνικής κυβέρνησης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Γιώργος Πεταλωτής διέψευσε τις πληροφορίες: «Δεν υπάρχουν τέτοιες συμπεριφορές, ούτε υπήρξαν, αλλά και ούτε θα γίνονταν αποδεκτές από την ελληνική πολιτεία και την ελληνική κυβέρνηση» (8/1/2010). Όμως ανεξάρτητα από το πόσο αληθινές ή πλαστές ήταν οι υποτιθέμενες εξευτελιστικές συμπεριφορές των ξένων απέναντί μας, περισσότερο προσβλητική θα έπρεπε να θεωρείται η συγκεκριμένη εγχώρια μετατόπιση του ζητήματος από την οικονομική ουσία των γεγονότων σε μία ψευτοηθική θεώρησή τους.

Η εκδήλωση υποτιμητικών συμπεριφορών δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η αλαζονεία, η κομπορρημοσύνη είναι στοιχεία της ανθρώπινης φύσης, κι εκφράζονται ιδίως στις περιπτώσεις που οι άνθρωποι θεωρούν ότι απέναντί τους βρίσκονται «υποδεέστεροί» τους, «τριτοκοσμικοί», «απολίτιστοι», «πρωτόγονοι». Δεν αποκλείεται λοιπόν κάποιοι Ευρωπαίοι «ετέροι» μας όντως να αισθάνονται ότι απευθύνονται σε «τριτοκοσμικούς» όταν συνομιλούν με τους Έλληνες αρμοδίους. Ας μην παραγνωρίζεται όμως πως και πολλοί Έλληνες εκδηλώνουν αντίστοιχες τάσεις απέναντι σε αλλοεθνείς. Πόσο οικεία απ' την πολυχρησία δεν μας είναι πλέον η γραφική αντίληψη περί του ελληνικού έθνους με την πλούσια πολιτισμική παράδοση, που παρήγε αριστουργήματα όταν οι αλλοεθνείς «πίθηκοι» ζούσαν ακόμη στα δέντρα!

Η υιοθέτηση ανάλογων στάσεων από τους ανθρώπους, σ' όποια εθνικότητα κι αν ανήκουν, είναι ενδεικτική της παιδείας τους ή – μάλλον – της απαιδευσίας τους. Όποιοι εκδηλώνονται υποτιμητικά απέναντι στους υπόλοιπους, απλώς αποκαλύπτουν τη δική τους ανεπάρκεια, τη μειονεξία, τη μικροψυχία, τη στενομυαλιά. Ο πνευματικά, ψυχικά και ηθικά ανώτερος άνθρωπος δεν ψάχνει αφορμές για να διατυμπανίσει το δικό του μεγαλείο απέναντι σε όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα. Είναι ανεκτικός, επιδεικνύει κατανόηση, σύνεση και μετριοπάθεια. Στις περιπτώσεις λοιπόν που ένας άνθρωπος καλείται ν' αντιμετωπίσει συνομιλητές αλαζόνες, στο χέρι του είναι η στάθμιση του χαρακτήρα τους και ο βαθμός σημασίας που θα αποδώσει στα λεγόμενα και στις πράξεις τους. Με άλλα λόγια, αν οποιοσδήποτε βρεθεί αντιμέτωπος με το θράσος και την υπεροψία, στο χέρι του είναι να αποδώσει στις αντίστοιχες συμπεριφορές την αρμόζουσα σημασία, δηλαδή να τις αγνοήσει. Αυτό ισχύει για κάθε άνθρωπο, κατ' επέκταση και για κάθε πολιτικό: στην υπεροψία επιφυλάσσεις την ανυποληψία. Άλλωστε, το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αντίστοιχων μικροτήτων δεν χρειάζεται να το ψάχνουμε σε μακρινά, ξένα δίκτυα ενημέρωσης. Τη μικροπρέπεια στα δελτία ειδήσεών του την έχει εξελίξει σε επιστήμη το ελληνικό τηλεοπτικό κανάλι «Star channel». Πόσο υποχρεωμένος όμως είναι κανείς να το αντιμετωπίζει με σοβαρότητα;

Το ενδιαφέρον ωστόσο της υπόθεσης είναι πως ενώ όταν γίνεται αναφορά στις υπαρκτές ή ανύπαρκτες λοιδορίες των ξένων σε βάρος της χώρας μας τα αντανακλαστικά μας ενεργοποιούνται κι αισθανόμαστε προσβλημένοι, αντίστοιχες επισημάνσεις που προέρχονται από εγχώριες πηγές εκλαμβάνονται είτε σαν φυσιολογικές είτε, πολύ περισσότερο, συνεγείρουν τη συγκατάνευσή μας. Ας γίνεται εξίσου ακραίος ο δημοσιογράφος κ. Γιώργος Αυτιάς, όταν από την πρωινή του εκπομπή ξιφουλκεί εναντίον των Γερμανών και υπόσχεται να τους «περιποιηθεί» για τις αιτιάσεις τους απέναντι στην οικονομική μας διαχείριση, καθώς θυμάται τις πολεμικές αποζημιώσεις που οφείλουν στη χώρα μας από την εποχή του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Ας παραβλέπει ο κ. Αυτιάς ότι οι εποχές προχωρούν, ότι οι συνθήκες αλλάζουν, ότι χώρες που ανήκαν παλιά σε αντίπαλους σχηματισμούς τώρα συνεργάζονται. Ας παραβλέπει ο κ. Αυτιάς πόσοι Έλληνες μετανάστευσαν στη Γερμανία κι εργάστηκαν υπό συνθήκες νομιμότητας, εργασιακής, υγειονομικής και συνταξιοδοτικής ασφάλειας. Ή ας παραβλέπει ο κ Αυτιάς τα ποσά που έχουν εισρεύσει από τη Γερμανία στην Ελλάδα στο πλαίσιο της Ε.Ε. κι έχουν κατασπαληθεί από τη χώρα μας, η οποία γνωρίζει τόσο καλά να τα λεηλατεί δικαιολογώντας τα σε έργα που εξωτερικά πληρούν υποτίθεται τις προβλεπόμενες προδιαγραφές, μα στην πραγματικότητα υλοποιούνται με απίστευτες εκπτώσεις που υπονομεύουν την ποιότητά τους και οδηγούν τα σχετικά κονδύλια στις τσέπες των επιτηδείων. Με ανάλογους λοιπόν λεονταρισμούς φαίνεται να μην εκπλήσσεται ή να μην εξανίσταται κανείς. Παρομοίως, όταν απ' τον ελληνικό έντυπο ή ηλεκτρονικό τύπο απευθύνονται τεκμηριωμένες αιτιάσεις σε βάρος των ελληνικών κυβερνήσεων που οδήγησαν τη χώρα μας στη σημερινή της δεινή οικονομική θέση, οι πολίτες συμφωνούν κι επαυξάνουν. Εξανίστανται όμως μόνο με τη στάση των ξένων: οι αιτιάσεις εκείνων εκλαμβάνονται σαν ρατσισμός, σαν παραγνώριση της αξίας της ελληνικής φυλής, και δεν γίνονται ανεκτές! Σύνδρομο καταδίωξης, ξενοφοβία, μεγαλαυχία ή εθελοτυφλία;

Το βέβαιο είναι πως αν θα 'πρεπε να προβάλλεται μία κατάσταση σαν προβληματική, θα άξιζε αυτή να είναι όχι οι αντιδράσεις απ' όσους σχολιάζουν με τρόπο θεμιτό ή αθέμιτο ένα πρόβλημα αλλά το ίδιο το γεγονός που συνιστά πρόβλημα. Ιδού λοιπόν το πεδίο του ενδιαφέροντος: υπάρχει πράγματι οικονομική κρίση ή όχι; Αν δεν υπάρχει, τα αθέμιτα σχόλια ας χαρακτηρίζουν εκείνους που τα διακινούν και μόνο αυτούς. Η ενασχόληση μαζί τους είναι ανάξια λόγου. Αν πάλι η κρίση είναι ρεαλιστική, οι προσπάθειες χρειάζεται να επικεντρωθούν στους τρόπους αντιμετώπισης αυτής της ίδιας, κι όχι στους σχολιαστές της. Άλλωστε οι οποιεσδήποτε αναλύσεις, πέραν της αλήθειας ή της κακεντρέχειάς τους, πέραν των κινδυνολογιών και των συνωμοσιολογιών που θεωρούν τη χώρα μας «πειραματόζωο» του διεθνούς οικονομικού κατεστημένου, επί της ουσίας δεν προσφέρουν λύσεις. Οι λύσεις είναι πολιτικές, κι εκεί χρειάζεται να εστιάζεται το ενδιαφέρον.

Είναι ανάγκη συνεπώς να καταστεί παραδεκτό πως οι ευθιξίες, γνήσιες ή κίβδηλες, είναι άκαιρες. Η μετατόπιση του θέματος από την ουσία του σε μια υποτιθέμενη ηθική θέασή του συνιστά υποκρισία, κι αν δεν φανερώνει αίσθημα καταδίωξης ή μεγαλαυχία, φανερώνει αδυναμία συναίσθησης της πραγματικότητας, ίσως κι απουσία θέλησης για την αλλαγή μιας κατάστασης που συντηρεί πολλά βολεμένα συμφέροντα. Για όσους πάντως είναι αποφασισμένοι να αντιπαλέψουν το πρόβλημα, είναι σαφές πως η λύση του δεν βρίσκεται στα σχόλια των ξένων: βρίσκεται στα χέρια των Ελλήνων κυβερνώντων, στη βούληση και στην αποφασιστικότητά τους. Είναι καιρός την ατέλειωτη μιζέρια κι εθελοτυφλία της μετάθεσης των ευθυνών στα «ξένα κέντρα» να τη διαδεχτεί η προσωπική ανάληψή τους.

 

Γιάννης Στρούμπας

«2 0 χ ρ ό ν ι α Μ Ε G A »

 

Του Κώστα καραΐσκου

«20 χρόνια MEGA» πανηγυρίζει τό βοθροκάναλο μέσα στά μοῦτρα μας, καί εἴπαμε νά τοῦ ἀφιερώσουμε λίγες ἀράδες πού ἀφοροῦν, βεβαίως, σύμπασα τήν ἰδιωτική τηλεόραση στήν πατρίδα μας. Τί ἀκριβῶς λοιπόν εἶναι αὐτό πού γιορτάζει τά εἰκοστά γενέθλιά του; Θά προσπαθήσουμε νά εἴμαστε μετριοπαθεῖς καί σαφεῖς, ὅπως πάντα ἄλλωστε. Αὐτό λοιπόν πού κλείνει μιά εἰκοσαετία ζωῆς στήν Ἑλλάδα εἶναι ἡ ἔκπτωση τοῦ ἀνθρώπου στό ἐπίπεδο τοῦ ἀνθρωποειδοῦς. Ἐκεῖ ἀκριβῶς ὁδηγεῖ ἡ τηλεθέαση τῶν κοπρογραμμάτων τῆς ἰδιωτικῆς τηλεόρασης καί δυστυχῶς ἡ πλειοψηφία τοῦ κόσμου ὑποκύπτει στίς σειρῆνες τῆς Κυβερνητικῆς, μετατρεπόμενη βαθμηδόν σέ ἐνεργούμενο.

Ποιῶν; Τῶν διαφημιστῶν, τῶν σχεδιαστῶν τοῦ μετανθρώπου, τῶν εἰδικῶν τῆς κοινωνικῆς μηχανικῆς. Ἕνα ἄλλο εἶδος γεννιέται χάρη στίς Μεγάλες Ἀντένες τοῦ συστήματος καί ὅλα τ' ἄλλα (ἐκπόρνευση τῶν πάντων, διάλυση τῶν ταυτοτήτων, πολιτική χειραγώγηση…) εἶναι ἁπλῶς λεπτομέρειες. Ἐμεῖς δέν διαθέτουμε οὔτε τήν ἐπιστημονική έπάρκεια ἀλλά οὔτε καί τήν χωροχρονική εὐχέρεια γιά νά ἀποδείξουμε τήν ἀλήθεια τῶν ἀνωτέρω κρίσεων, ὑπάρχει ὅμως ἡ βιβλιογραφία γιά ὅποιον ἐνδιαφέρεται νά κοιτάξει πίσω ἀπό τό βρακί τῆς κάθε χαρωπῆς Πορνούλας καί τή γραβάτα τοῦ κάθε χαμογελάτου Κουραδάκη.

Τό ἄρθρο αὐτό τό ξεκίνησα βασικά γιά νά βρίσω. Νά βρίσω αὐτά τά σιχάματα πού ἅρπαξαν τίς ἐθνικές συχνότητες μέ τό «ἔτσι θέλω» πρίν 20 χρόνια κι ἀπό τότε λειτουργοῦν πειρατικά, ὑπεράνω κάθε νόμου. αὐτά τά μηδενικά πού γίνανε τάχαμου κι «ἐπώνυμοι» – μή χέσω – ἐπειδή ἀφοδεύουν καθημερινά τίς ἀνοησίες τους στά κεφάλια μας. αὐτές τίς φιλιππινέζες τῶν ἀφεντικῶν πού ἔχουν πλημμυρίσει μέ εὐτέλεια τή χώρα ἡ ὁποία κρατᾶ ἀκόμα μέσα της τούς ἥρωες καί τούς ἁγίους μας.

Εἶχα σκοπό νά πῶ τήν ἀθυρόστομη ἄποψή μου γιά τή λέπρα αὐτή πού μηδένισε κάθε ἔννοια πολιτισμοῦ, πού πατρονάρησε κάθε ἐθνομηδενιστικό πέλεθο, πού χάιδεψε κάθε κατινιά, πού μετέτρεψε τίς είδήσεις σέ ἐνημερωτικό σώου. Πρίν ὅμως ἀκόμη ξεκινήσω τά μπινελίκια, ἔπεσε στά χέρια μου ἕνα ἄρθρο τῆς … ἄλλης πλευρᾶς: Ἡ ἄποψη τοῦ κ. Ι. Ἀναστασάκου, προέδρου τῆς AGB, πού γράφοντας στό «Βῆμα» ἐκστασιάζεται ἀπό τίς ἀλλαγές πού ἐπέφερε ἡ ἰδιωτική τηλεόραση. Εἶπα λοιπόν νά ψάξω τό δίκιο τῶν ἐναντιοφρόνων – καί νά τί βρῆκα:

«…Ἀξίες καί συνήθειες, αἰσθητική καί πρότυπα μετασχηματίζονται», γράφει γιά τήν τελευταία 20ετία, πού πολιτικά ὁριοθετεῖται (συμπτωματικά;) ἀπό τήν πτώση τοῦ ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ. Ναί, ἀλλά αὐτοί οἱ μετασχηματισμοί δέν γίνονται ἀπό μόνοι τους. Κάποιοι τούς ἑτοιμάζουν καί τούς μεθοδεύουν, μέ βασικό ἐργαλεῖο τήν ἰδιωτική τηλεόραση. Ὅταν λοιπόν ἀνεβάζεις ἕνα σήριαλ μέ θετικούς πρωταγωνιστές π.χ. ἕνα ἀξιολάτρευτο πρεζόνι ἤ μία εὐφυέστατη λούγκρα, δέν πουλᾶς κάτι πού ἔχει πέραση ἀλλά φτιάχνεις τό ἦθος καί τίς ἀξίες πού ἐπιθυμεῖς. Πόσο μᾶλλον ὅταν δέν ἀνεβάζεις μόνον ἕνα τέτοιο σήριαλ ἀλλά ἀμέτρητα παρόμοια καί οὔτε ἕνα μέ ἀντίθετα μηνύματα!

«Ἔτσι ἁπλᾶ, χωρίς σχέδιο, ἡ τηλεόραση προχώρησε σάν ἕνα παιδί χωρίς θεσμούς κοινωνικοποίησης, χωρίς δηλαδή σχολεῖο καί οἰκογένεια» Ἐδῶ ὁ Ι.Α. ὁμολογεῖ τήν ἀδιαμφισβήτητη ἀπουσία θεσμικοῦ πλαισίου, κι ἄς συμπληρώνει ὅτι «ἡ tv μας μεγάλωσε καί μέ σωστά καί μέ λάθη».

«Οἱ δύο μεγαλύτερες ἀλλαγές πού ἐπέφερε στή ζωή μας εἶναι ὁ μετασχηματισμός καί ὁ ἐμπλουτισμός τοῦ τί εἶναι σημαντικό καί τοῦ τί εἶναι βίωμα». Συμφωνοῦμε στή διαπίστωση ἀλλά τί νά πεῖς γιά τήν ἐκτίμηση πώς «τό lifestyle δέν εἶναι παρά αὐτό, ἡ εἰσαγωγή τῆς ἔννοιας τῆς ἀπόλαυσης, τό δικαίωμα τοῦ νά ἀποδέχεσαι, νά λές τά μικρά σου ὄνειρα καί κυρίως νά τά βλέπεις χωρίς ἐνοχές καί περιστολές»; Μά τό λάιφσταϊλ εἶναι ἀκριβῶς νά περιορίσεις «τά μικρά σου ὄνειρα» στίς ἐπιθυμίες τῆς ἀγορᾶς καί τῶν κυριάρχων της, νά ἀδειάσεις τήν ὕπαρξή σου ἀπό κάθε περιεχόμενο καί τή ζωή σου ἀπό κάθε νόημα! Αὐτή ἡ ἀπενοχοποίηση τῆς ἀερολογίας καί τοῦ «ἐφήμερου», κατ' ἐξοχήν γνώρισμα τῆς ἰδιωτικῆς τηλεόρασης, εἶναι πού συνέτριψε κάθε ἀξιολογία καί συγκρότηση στόν καθημερινό μας βίο. Κι οὔτε χρειάζεται νά εἶναι κάποιος μέλος «ἱερατείου» γιά νά ἐναντιώνεται στήν ἀποβλάκωση καί στήν τηλεοπτική ἀπάτη, ἡ κοινή λογική φτάνει καί περισσεύει.

Ἄς σημειώσουμε ὅμως ἐδῶ ὅτι τό μεγαλύτερο πρόβλημα δέν εἶναι ἡ κυριαρχία τοῦ λάιφσταιλ στά πρωινάδικα καί στά μεσημεριανά κουτσομπολάδικα. Ἀπείρως μεγαλύτερη ζημιά κάνει ἡ ἀνομολόγητη ἐπιβολή του στίς δῆθεν σοβαρές ἐκπομπές – καί μέ τήν ἔννοια αὐτή τό STAR εἶναι ἀπείρως προτιμότερο ἀπό τό MEGA.

Ὁ Ι.Α. γράφει γιά τή νομιμοποίηση τῶν «δῆθεν παρακατιανῶν μά χρήσιμων καί ἀπαραίτητων συμεριφορῶν», ἀναφέροντας τό παράδειγμα τῶν «Ἀπαράδεκτων» πού «ἐπέτρεψαν στή γενιά τοῦ Πολυτεχνείου νά φέρεται ἀνθρώπινα κι ὄχι ὡς σύμβολο ἡρωισμοῦ». Ἐδῶ κάτι ἀληθινό ὑποβόσκει, ἡ ἀνάγκη τῆς (ὑπερ)πολιτικοποιημένης γενιᾶς νά βγεῖ ἀπό τή νεύρωση καί τό ζιβάγκο της. Γιά ποῦ ὅμως; Πέρα ἀπό τήν κνίτισσα μέ τό ταγάρι καί τήν ξέκωλη γλάστρα ὑπάρχουν κι ἄλλες ἐπιλογές, πιστεύω…

Τέλος, ὁ πρόεδρος τῆς AGB μιλᾶ γιά τήν «ριζική μεταβολή τῆς ἀντίληψής μας γιά τόν χῶρο καί τόν χρόνο». Ἐδῶ πράγματι ἀγγίζει τίς βαθύτερες ἐπιπτώσεις στόν τηλεθεατή, ὅμως ἀποφεύγει νά τίς ἀναλύσει καί νά ἐκφέρει γνώμη. Λογικόν, γιατί ἀκόμη καί ὁ φανατικότερος χούλιγκαν τοῦ νεοεποχίτικου καταναλωτισμοῦ θά δυσκολευόταν νά δικαιώσει τήν κατάθλιψη τοῦ ἀνέστιου ἀτόμου.

Ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς, ἐρωτηθείς γιά τό ποιά θά ἦταν ἡ πρώτη του ἐνέργεια ἄν εἶχε μιά μέρα τήν ἐξουσία στή χώρα, ἀπάντησε ὅτι θά ἔφτιαχνε ἕνα δρακόντειο ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο. Δέν ὑπάρχει, κατά τή γνώμη μας, πιό σοφή προτεραιότητα καί ἡ ἐπέτειος τῆς τηλεοπτικῆς ἰδιωτείας τήν καθιστᾶ ἐξόχως ἐπίκαιρη.

 

Κώστας Καραΐσκος

 

ΠΗΓΗ: ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ 16-1-2010, σελ. 1 και 5, http://antifonitis.gr/online/wp-content/uploads/2010/02/287.pdf

Φορά, φόρα, διαφορά και διαφθορά

 

Του Αγιορείτη μοναχού Μωυσή

Η πολιτεία μας από καιρό έχει πάρει φόρα. Φόρα κατά το ως άνω λεξικό σημαίνει γρήγορη κίνηση προς ορισμένη κατεύθυνση, ορμή. Βέβαια εδώ δεν είναι πολύ συγκεκριμένη η κατεύθυνση, όμως η φόρα είναι αρκετά μεγάλη νομίζουμε. Είναι σίγουρα κατηφόρα. Συμβαίνει το "με τη φόρα που έχεις θα φας τα μούτρα σου" ή "με τη φόρα που έχει δεν τον σταματάει κανείς". Τελικά "ποιος θα του κόψει τη φόρα;" Η κυβέρνηση δεν καλλιεργεί στα σχολεία μας και γενικά στον δημόσιο βίο μια αγάπη στην πατρίδα, ένα γνήσιο πατριωτισμό, ιστορική συνείδηση, ένα αίσθημα εθνικής αξιοπρέπειας, γοήτρου, ισχύος, κύρους της πατρίδας μας.

Δεν είναι μόνο η σημερινή κυβέρνηση που έχει πάρει αυτή τη φόρα. Από καιρό η εκπαιδευτική πολιτική της χώρας καλλιεργεί συστηματικά και μεθοδικά τον γενικό αφελληνισμό των Ελληνοπαίδων, μην τυχόν και μολυνθούν από κάποιο υπόγειο ή ουρανοκατέβατο εθνικισμό. Η ιστορία μας γελοιοποιείται, ειρωνεύεται, ξαναγράφεται και παρουσιάζεται ως ξαναζεσταμένη σούπα. Η δημοσιογραφία μας στην πλειοψηφία της περιγελά κάθε αναφορά στην πατρίδα μας, στη γλώσσα μας, στην ιδιαίτερη παράδοση, στον ελληνορθόδοξο πολιτισμό. Το μόνο που ενδιαφέρει πλέον τον Νεοέλληνα είναι η υπερκατανάλωση.

Η φόρα έχει φορά και η φορά φόρα. Φορά σημαίνει κατεύθυνση κινούμενου πράγματος. Έτσι πηγαίνουμε με τη δημιουργημένη φορά των πραγμάτων. Στρίβουμε λοιπόν το πανί στη φορά του ανέμου και ακολουθούμε αδιαμαρτύρητα τη φορά του ρεύματος και των πραγμάτων. Φθάσαμε να θεωρούμε με αυτή τη φόρα και τη φορά ότι σχεδόν όλα τα δεινά του τόπου προέρχονται από την εκκλησία. Τα μαγείρεψαν έτσι, ώστε να θέλαμε να μην ήταν μέσα στα ελληνικά όρια το Άγιον Όρος. Να ντρεπόμαστε με λίγα λόγια που είμαστε Έλληνες.

Η διαφορά μας είναι ότι δεν θέλουμε να διαφέρουμε. Διαφορά σημαίνει έλλειψη ομοιότητας. Δεν τον αντέχουμε. Αισθανόμαστε μόνοι. Έτσι φοβόμαστε να έχουμε διαφορά απόψεων, αντιλήψεων, ιδεών. Δεν μπορούμε την ανομοιότητα, την απόσταση από τον συρμό, την κοινή γνώμη, τη μόδα, την επικαιρότητα. Διατηρούνται όμως οι διαφορές γειτονικών κρατών, οι συζυγικές, οι χρηματικές, και γίνονται μάλιστα αγεφύρωτες. Δεν έχουμε ειρηνική επίλυση των διαφορών και δημιουργούνται διαφωνίες, διενέξεις, φιλονικίες, διαζύγια, διασυρμοί, αντινομίες και πόλεμοι.

Η τοιαύτη φόρα και φορά και διαφορά έφερε, αγαπητοί μου, τη δόλια διαφθορά. Διαφθορά σημαίνει φθορά ηθών, εξαχρείωση, ανηθικότητα. Καταστάσεις γνωστές, που χρησιμοποιούνται αθέμιτα μέσα, παραβιάσεις νόμων, με δωροδοκίες προς εύκολο και μεγάλο πλουτισμό. Προέχει το ίδιον όφελος. Έχουμε κατά κοινή ομολογία διαφθορά των αξιωματούχων στη δημόσια διοίκηση, στην κοινωνία, στην πολιτεία. Διαφθορά ηθική, ψυχική, απερίγραπτη, αφάνταστη. Αποτέλεσμα ο εκμαυλισμός, η φαυλότητα, ο εκφυλισμός, η ατιμία, η σήψη και η δυσωδία. Δεν τηρείται κανένας ηθικός φραγμός, ασυδοσία, ακολασία, προστυχιά, ασέβεια. Εξαχρείωση, έκλυση ηθών.

Οι αόριστες εκφράσεις των λεξικών έχουν συγκεκριμενοποιηθεί και σταθεροποιηθεί στην άμοιρη πατρίδα μας. "Με τα λόγια, τις πράξεις και το παράδειγμά τους έχουν διαφθείρει τα ήθη των νέων". Έχει πια εκφυλισθεί σε αυτή τη χώρα κάθε έννοια ηθικής και αξιοπρέπειας. "Η φτώχεια, η αθλιότητα και η έλλειψη παιδείας έχουν εξαχρειώσει τους κατοίκους πολλών περιοχών της χώρας". "Με δωροδοκίες, χρηματισμούς και αθέμιτα μέσα έχει εκφαυλίσει τους υπαλλήλους της υπηρεσίας και του εγκρίνουν τα πάντα".

Η κατάσταση είναι όντως τραγική. Θα τη διορθώσουν κάποιες επιτροπές και κάποια λογύδρια; Αν δεν υπάρχει όραμα, στόχος ιερός, νόημα βαθύ ζωής, έμπνευση, πίστη, ελπίδα, δάσκαλοι με μεράκι, ρασοφόροι με φιλότιμο και ανιδιοτέλεια, παιδεία, εκκλησία, οικογενειακή αγωγή με ζωντανό παράδειγμα, τίποτε δεν μπορεί να γίνει. Καμία εξεταστική επιτροπή της Βουλής δεν μπορεί να απαλλάξει την Ελλάδα από τη διαφθορά. Χρειάζεται θυσία, γενναιότητα, επιστροφή, ταπείνωση, μετάνοια, επανατοποθέτηση και αναδιατύπωση του σκοπού της ζωής, της ιερότητας και της μοναδικότητας του ανθρωπίνου προσώπου. Ο Ντοστογιέφσκι το είπε έγκυρα και έγκαιρα: Δίχως Θεό όλα επιτρέπονται! Σε επόμενη γραφή μας θα αναφερθούμε σε λίγες φωτεινές εξαιρέσεις, για να μη μελαγχολήσουμε τελείως. 

 

ΠΗΓΗ: Εφημ. Μακεδονία, Ιαν 17, 2010, http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=49849