Το πολιτικό κήρυγμα του Χριστού…

 

Του παπα Ηλία Υφαντή*

 

Το πρώτο πολιτικό και καίρια ανατρεπτικό κήρυγμα του Χριστού το έκαμε η Παναγία, ευθύς μετά τον Ευαγγελισμό, όταν επισκέφτηκε την εξαδέλφη της την Ελισάβετ:

«Αυτός που θα γεννηθεί από μένα, είπε, θα γκρεμίσει τους τυράννους από τους θρόνους και θ' ανυψώσει τους ταπεινωμένους και καταφρονεμένους. Θα πάρει τα πλούτη απ' τους πλουσίους και θα χορτάσει τους πεινασμένους».

Και Ασφαλώς πάμπολλα παρόμοια κηρύγματα, πριν εκατοντάδες χρόνια, είχαν κάνει οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης.

Παρόμοιο πολιτικό κήρυγμα, όπως είχαμε πει την προηγούμενη Κυριακή, έκαμαν και οι άγγελοι, για λογαριασμό του ανήμπορου να μιλήσει Χριστού, κατά τη γέννησή του. Με το «Δόξα εν υψίστοις Θεώ...». Όπου τόνισαν ότι σκοπός του ερχομού του Χριστού στη Γη, ήταν η δόξα του Θεού, αλλά και η «επί γης ειρήνη». Που, για να επικρατήσουν, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η «εν ανθρώποις ευδοκία». Η αγάπη, δηλαδή, η δικαιοσύνη και η αλληλοκατανόηση μεταξύ των ανθρώπων και των λαών.

Αλλά το πρώτο του πολιτικό κήρυγμα ο ίδιος ο Χριστός το έκαμε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Ναζαρέτ. Όπου διάβασε και ανέλυσε τη σχετική με το πρόσωπό του προφητεία του Ησαΐα: «Το Άγιο Πνεύμα, τους είπε, με έχρισε μεσσία. Και ήρθα να σας φέρω την καινούργια εποχή, που θα είναι αρεστή και αποδεκτή από το Θεό, αλλά και από τους ανθρώπους. Γιατί θα απαλλάξω τους φτωχούς από τη φτώχεια, τους αρρώστους απ' την αρρώστια, τους αιχμάλωτους απ' την αιχμαλωσία τους και όλους γενικά τους ανθρώπους απ' την αμαρτία, που είναι η πηγή και η ρίζα όλων των ανθρώπινων προβλημάτων».

Και μέσα σ' αυτά τα πλαίσια κινήθηκε ο Χριστός σε όλη τη μετέπειτα δράση του και διδασκαλία. Αφού και τυφλούς και χωλούς και παράλυτους και πάσης φύσεως αρρώστους θεράπευσε!  Ακόμη και νεκρούς ανέστησε. Και τους πεινασμένους στην έρημο χόρτασε! Και όλους αυτούς, που ανατρέπουν τη δικαιοσύνη και πρόνοια του Θεού, και καταπιέζουν και καταληστεύουν τους λαούς σφυροκόπησε και καταδίκασε ποικιλοτρόπως!

Αλλά και οι πρώτοι χριστιανοί, ακολουθώντας τον προσανατολισμό του Χριστού, είχαν εφαρμόσει καθεστώς κοινοκτημοσύνης! Και, όταν το καθεστώς αυτό διαταράχτηκε απ' την ιδιοτέλεια κάποιων χριστιανών, οι απόστολοι υπέδειξαν την εκλογή των επτά διακόνων. Και μάλιστα με τα πλέον δημοκρατικά και καθαρά κριτήρια, που ήταν:

1. Να έχουν αυτοί, που θα εκλέγονταν, καλή φήμη. Έτσι ώστε να μη συμβαίνουν τα όσα συμβαίνουν στις μέρες μας. Όπου οι χριστιανοί, «ως πρόβατα επί σφαγήν» και ιδανικοί αυτόχειρες, ακολουθούν και εκλέγουν κλέφτες,  απατεώνες και ληστάρχους…

2. Να έχουν οι εκλεγόμενοι γνώση του αντικειμένου, με το οποίο θα ασχοληθούν. Και να μην αναλαμβάνουν άσχετοι άνθρωποι αρμοδιότητες  άσχετες με το γνωσιολογικό τους οπλοστάσιο. Και:

3. Οι εκλεκτοί να  είναι φωτισμένοι από το Άγιο Πνεύμα. Που σημαίνει να ρυθμίζουν το βίο και την πολιτεία τη δική τους και της κοινωνίας σύμφωνα με  την αλήθεια του Θεού. Και όχι να πολεμούν με όλους τους υποχθόνιους τρόπους κάθε μορφή δικαιοσύνης και κοινωνικής πρόνοιας. Όπως οι τωρινοί εκπρόσωποι της εταιρίας δολοφόνων του μισάνθρωπου σιωνισμού και του απάνθρωπου ναζισμού και των ντόπιων εντολοδόχων τους…

Αλλά και οι άγιοι της Εκκλησίας υποστήριξαν την κοινωνική δικαιοσύνη και κάποιοι μάλιστα θυσιάστηκαν για χάρη της. Όπως ο Χρυσόστομος και ο Πατροκοσμάς! Και πάμπολλοι άλλοι. Και ασφαλώς όλα αυτά και πάμπολλα άλλα, που θα μπορούσαν να ειπωθούν, δείχνουν ότι ο Χριστός δεν ήταν καθόλου απολίτικος και μονοφυσίτης. Που ασχολήθηκε, δήθεν, μόνο με τα, λεγόμενα, «πνευματικά» και «μεταφυσικά» θέματα. Λες και η κοινωνική δικαιοσύνη και πρόνοια δεν είναι θέματα πνευματικά! Αφού και στη Δευτέρα Παρουσία του θα δώσει απόλυτη, σχεδόν, προτεραιότητα στα γήινα και υλικά προβλήματα των ανθρώπων. Δεδομένου ότι έχει καθορίσει την επίλυση των επίγειων προβλημάτων ως βασικό κριτήριο, για την απώλεια ή την κατάκτηση της αιώνιας ζωής. Μια και  στη Δευτέρα παρουσία του θα πει στους κρινόμενους τα-άμεσα συνδεδεμένα με τα επίγεια προβλήματα-καταλυτικά εκείνα λόγια: «Πείνασα, δίψασα, ήμουν φυλακισμένος, ξένος και άρρωστος και δεν με φροντίσατε»!…

Που σημαίνει ότι ο Χριστός ασχολήθηκε  εξίσου με τα πνευματικά και με τα γήινα και υλικά προβλήματα των ανθρώπων. Απ' τα οποία θέλησαν άρον-άρον να τον απομακρύνουν οι αρχιερείς, οι γραμματείς και οι φαρισαίοι της εποχής του, σταυρώνοντάς τον. Πράγμα που κάνουν και όλοι οι διαχρονικοί συνεχιστές του ολέθριου και δολοφονικού τους έργου. Σε βάρος όσων δεν κλείνουν τα μάτια τους και' αυτιά τους και το στόμα τους μπροστά στο όργιο της καταλήστευσης και της καταδυνάστευσης των λαών.

Και, βέβαια, εκείνο, που απομένει σε όσους θέλουν, όχι μόνο να λέγονται, αλλά και να είναι πραγματικοί χριστιανοί, τώρα με την ανατολή του νέου χρόνου, είναι να επιλέξουν ανάμεσα στον δικαιοσύνη του Χριστού ή το ληστρικό καθεστώς των σιωνιστών και των ναζί και των ντόπιων εντολοδόχων τους…

παπα-Ηλίας, e-mail: Yfantis.ilias@gmail.com,  30-12-2013, http://papailiasyfantis.Wordpress.com

Ο καπιταλισμός είναι κανιβαλισμός!

 

Του παπα-Χρήστου Ζαρκαδούλα*

 

«Ο θάνατός σου η ζωή μου» και «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό». Είναι δυο συνηθισμένες ρήσεις με τις οποίες ο απλός άνθρωπος περιγράφει τις ανθρώπινες σχέσεις στη σημερινή κοινωνία, δηλαδή στο υπάρχον κοινωνικοοικονομικό σύστημα, τουτέστιν στον καπιταλισμό. Σε περιόδους εύρυθμης λειτουργίας του ο καπιταλισμός κρύβει τους μεγάλους και αιχμηρούς κυνόδοντές του κάτω από διάφορα προσωπεία. Σε περιόδους όμως κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, τα προσωπεία πέφτουν και το βαμπίρ μας δείχνει εκφοβιστικά το απάνθρωπο πρόσωπό του.

Μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης οι διάφοροι λακέδες του συστήματος, τηρώντας πιστά τις εντολές των αφεντικών τους, για μη χρήση ωμής βίας, χρησιμοποιούσαν τη μέθοδο της αποπλάνησης και μας ξεγελούσαν με διάφορες καραμέλες και σοκολατάκια (επιδόματα, βοηθήματα, επιδοτήσεις, ενισχύσεις, δήθεν δυνατότητας πρόσβασης όλων στην παιδεία και τις υπηρεσίες υγείας, κοινωνική πρόνοια κ.λπ.). Σήμερα όμως οι εντολές άλλαξαν και οι «παιδεραστές» (αδύναμο και ανώριμο παιδί είναι ο λαός, που ωριμάζει μόνο μέσα και δια της επαναστατικής διαδικασίας) μετατράπηκαν σε άγριους βιαστές.

Μέχρι πρόσφατα, άμεσα δια της απλήρωτης εργασίας και έμμεσα δια της κρατικής εξουσίας, ιδιοποιούνταν τον πλούτο που παρήγαγαν οι εργαζόμενοι άσχετα αν αυτοί βρίσκονταν σε σχέση εξηρτημένης εργασίας ή δραστηριοποιούνταν ως «ελεύθεροι» επαγγελματίες. Έτσι, αφού άρπαζαν και συσσώρευαν στα ταμεία τους τον κοινωνικό πλούτο, εμφανίζονταν στη συνέχεια ως ευεργέτες και δάνειζαν τα κρατικά ταμεία με τα κλεμμένα για να ανταπεξέλθουν τα τελευταία στις ανάγκες τους. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν τα τεράστια κρατικά χρέη.

Σήμερα που το μεγάλο κεφάλαιο διανύει κρίση, έρχεται και απαιτεί να του επιστραφούν τα κλεμμένα που δάνεισε. Γι' αυτό αυτός ο ομαδικός βιασμός των λαών. Ο καπιταλισμός μας έδειξε το αληθινό του πρόσωπο, αυτό του κανίβαλου και του βαμπίρ, για να μη ζημιωθούν ούτε κατ' ελάχιστον όχι οι ίδιοι οι καπιταλιστές, αλλά οι επιχειρήσεις τους.

Από τα παραπάνω γίνεται ολοφάνερο ότι ο λαός, επειδή δεν χρωστά σε κανέναν (είναι βλακώδες να θεωρούμε ότι χρωστάμε αυτά που μας έκλεψαν και στη συνέχεια μας δάνεισαν), πρέπει να καταργήσει στην πράξη τα όποια ληστρικά εναντίον του φορολογικά μέτρα. Ταυτόχρονα πρέπει να απαιτήσει τη στάση πληρωμών προς τους κλέφτες δανειστές και να κινηθεί προς την ανατροπή αυτού του κοινωνικοοικονομικού συστήματος, που κάνει τον άνθρωπο λύκο για τον συνάνθρωπό του.

Φυσικά και η μετέπειτα πορεία δεν είναι εύκολη. Για να υπάρξει μια κοινωνία που δεν θα στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αλλά στην αγάπη που θα πηγάζει από την κοινή προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον, απαιτείται η κοινοκτημοσύνη των μέσων παραγωγής και διαρκής λαϊκή επαγρύπνηση που θα περιφρουρήσει αυτή την οικονομική βάση από κάθε παρέκκλιση και απόπειρα ανατροπής. Απαιτείται ωριμότητα, υπευθυνότητα, απάρνηση του εαυτούλη μας και πρωτίστως οικοδόμηση ταξικής συνείδησης.

* Ο παπα-Χρήστος Ζαρκαδούλας είναι εφημέριος της ενορίας Αγίων Αναργύρων Καραβόμυλου Φθιώτιδας

ΠΗΓΗ: Παρασκευή, 01 Φεβρουάριος 2013, http://www.pagliriki.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=2:2013-02-01-20-36-48&catid=1:2013-02-01-20-31-40&Itemid=2. Το είδα:  Σάββατο, 21 Δεκεμβρίου 2013, http://www.indexanthi.gr/component/content/article/33-featured/81-papa-xristos-kapitalismos.html

Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα της κρίσης

 

Του Βασίλειου Αδαμίδη*

 

Η ερμηνεία κάποιου φαινομένου οφείλει να ξεκινά με την αντικειμενική παρατήρηση. Η παρατήρηση λοιπόν του θρησκευτικού χάρτη της Ευρωπαϊκής κρίσης αναδεικνύει ένα αξιοπρόσεκτο στοιχείο: την παντελή απουσία κρατών με Προτεσταντική παράδοση. Η Ελλάδα κι η Κύπρος ανήκουν στο Ελληνορθόδοξο τόξο, ενώ η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και – αλίμονο – η Ιρλανδία είναι στραμμένες στον Καθολικισμό. Πέρα λοιπόν από το διαδεδομένο στερεότυπο «πλούσιος Βορράς – φτωχός Νότος», η παρατήρηση προκαλεί την εξέταση της θρησκευτικής διάστασης της οικονομικής κρίσης. Πριν από έναν αιώνα ο Μαξ Βέμπερ παρουσίασε την μελέτη του «Η Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού».

Στο έργο του αυτόπαρουσίασε τις ψυχολογικές επιδράσεις της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, κυρίως των ασκητικών παραφυάδων της (Καλβινισμός, Πουριτανισμός κτλ), ως συνιστώσες της απαραίτητης ψυχολογικής μαγιάςπου ανέδειξε το πνεύμα του Δυτικού «ορθολογιστικού» Καπιταλισμού. ΄Ετσι, η Καπιταλιστική ηθική παρουσιάζεται σαν το alterego της Καλβινιστικής θεολογίας.

Χωρίς να υπεισέλθουμε σε διεξοδική ανάλυση των γεννεσιουργών αιτίων αυτής της ηθικής, αρκεί να παρουσιάσουμε μερικά χαρακτηριστικά της. Η εργασία (το «επάγγελμα») από μέσον για την κάλυψη των απαραιτήτων αναγκών διαβίωσης, μετατρέπεται σε ύψιστο καθήκον, το οποίο πρέπει να ασκείται με θρησκευτική ευλάβεια. Οι ηθικές – θρησκευτικές αρετές της επιμέλειας, της λιτότητας, της σύνεσης και της εγκράτειας, γίνονται τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του επιτυχημένου επιχειρηματία – αστού. Η σκληρή, συνεχής εργασία αποτελεί αυτοσκοπό και ευλογία. Ο ασκητικός βίος, η συστηματική αποταμίευση και η επανεπένδυση του πλούτου με σκοπό το χρηματικό κέρδος, αποτελούν την εργασιακή ηθική που εξαγνίζεται (και ως ένα βαθμό καθαγιάζεται) μέσω της Προτεσταντικής ηθικής. Ο πιστός οφείλει να αξιοποιεί κάθε ευκαρία κερδοφορίας που του παρουσιάζεται, ως σταλμένη από τον Θεό. Το «επάγγελμα» είναι το λειτούργημα στο οποίο ο Θεός κάλεσε τον εκλεκτό. Η επιτυχής, μεθοδική και ορθολογική τέλεσή του είναι ταυτόχρονα σημάδι ευνοϊκής αντιμετώπισης από την Θεία Πρόνοια. Οι γήινες απολαύσεις παρακωλύουν την αύξηση της δόξας του Θεού, η οποία πραγματώνεται μέσω της έμπρακτης δραστηριότητας, άρα της επαγγελματικής επιτυχίας. Το πεπερασμένο του ανθρώπινου βίου καθιστά κάθε λεπτό υπερπολύτιμο για να βεβαιωθεί ο πιστός ότι ανήκει στους εκλεκτούς του Θεού, άρα κάθε λεπτό πρέπει να αφιερωθεί στην εγκόσμια εργασία. Κάθε χαμένη ώρα κόβεται από μια εργασία που θα μεγάλωνε την δόξα του Θεού. Για τους ανωτέρω λόγους, ο πλούτος είναι ηθικά καταδικαστέος μόνο εφ'όσον οδηγεί στην τρυφηλότητα και την διακοπή της ακατάπαυστης εργασίας για την δόξα του Θεού. Αντιθέτως, η κερδοφορία σαν αποτέλεσμα της επιτυχημένης εκτέλεσης του επαγγελματικού καθήκοντος, είναι όχι μόνο ηθικά επιτρεπτή, αλλά και θρησκευτικά επιβεβλημένη. Η σύνδεση της ασκητικής Προτεσταντικής ηθικής με το πνεύμα του Δυτικού Καπιταλισμού είναι προφανής. Άραγε κατά πόσο συνδέεται η οικονομική «αποτυχία» των μη-Προτεσταντικών κρατών με την έλλειψη των ανωτέρω παραγόντων από το ηθικό τους οπλοστάσιο? Σε αυτές τις χώρες η εργασία δεν αποτελεί αυτοσκοπό ή μέσον προς την ηθική τελείωση, αλλά καθημερινή ανάγκη για την βιοποριστική διαβίωση. Οεξαγνισμός που προσέφερε ο Προτεσταντισμός στην απεριόριστη δίψα για κέρδος, στις μη Προτεσταντικές χώρες δίνει την θέση του στην αντίληψη της υπερβολικής συσσώρευσης του πλούτου ως διαστροφής. Το ‘κέρδος για το κέρδος' κι όχι για την κάλυψη αναγκών θεωρείται πράξη αντικοινωνική και ως ένα βαθμό ανήθικη και αντιχριστιανική, καθ' ότι διόλου δε βοηθά στην κατάκτηση της Αιώνιας Ζωής.

Άλλωστε, σε αντίθεση με τις Προτεσταντικές διδαχές, τα πιο διαδεδομένα εδάφια της Καινής Διαθήκης,τουλάχιστον στον Ορθόδοξο κόσμο, αναφέρονται στην δυσκολία των πλουσίων να διαβούν την πύλη του Παραδείσου. Η παραπάνω αντιπαραβολή των αντιθετικών ηθικών επιταγών των Χριστιανικών δογμάτων ερμηνεύει εν μέρει την δημιουργία και περιοδική εμφάνιση γνωστών στερεοτύπων. Το στερεότυπο ‘οι τεμπέληδες του Νότου που τρέφονται από τους εργατικούς του Βορρά', σηματοδοτεί την υποσυνείδητη πίστη στο ότι οι τελευταίοι ανήκουν στους εκλεκτούς του Θεού.

Η εκλογή τους από την Θεία Πρόνοια αποδεικνύεται από την οικονομική κι επαγγελματική επιτυχία των κρατών τους. Αυτοί οφείλουν να κάνουν το παν ώστε να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση. Η επίπλαστη αποστροφή προς τις απολαύσεις της ζωής, συμπυκνώνεται σε μία υποτιμητική αναφορά στις ‘παραλίες της Κύπρου' ή στην άποψη ότι οι Μεσογειακοί λαοί ζουν μόνο για τις διασκεδάσεις (και μάλιστα με τη χρηματοδότηση των επιτυχημένων εκλεκτών). Ο παράγων αυτός σε συνδυασμό με την εκλαϊκευμένη πίστη των Καλβινιστών ότι η μάζα των ανθρώπων εργάζεται μόνο όταν είναι αναγκασμένη να το κάνει, ίσως αποτελεί την ηθική εξήγηση (πέρα από τους αριθμούς και την στατιστική) της εκτόξευσης της ανεργίας. Αν δε λάβει κανείς υπ' όψιν το ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό των ελευθέρων επαγγελματιών και των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα (κάτι που εξυπηρετεί την εργασία προς κάλυψη αναγκών κι όχι την ορθολογιστική οργάνωση μεγάλων επιχειρήσεων με το κέρδος ως αυτοσκοπό), μπορεί να πλησιάσει σε μία ψυχολογική εξήγηση των – φαινομενικά παραλόγων – αξιώσεων της Τρόικα, σε συμφωνία με τους κυβερνώντες, για περισσότερα λουκέτα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, χαμηλότερους μισθούς και υψηλότερη ανεργία. Πέρα λοιπόν από την εξυγίανση των αριθμών, ίσως προωθείται και η εξυγίανση των ηθών, κατά τα ανωτέρω όμως πρότυπα. Το αξιακό μας σύστημα επιβάλλεται να αλλάξει και να συμμορφωθεί. Ο σκοπός αυτού του άρθρου δεν ήταν να προβεί σε αξιολογικές κρίσεις, αλλά να προκαλέσει ερωτήματα. Πολύ σωστά λέγεται ότι η κρίση είναι πρωτίστως κρίση αξιών. Η ροή όμως των πραγμάτων δεν οδηγεί στην επιστροφή στις ‘χαμένες' αξίες και αρετές που συνεχώς αναπολούμε.

Αυτές οι αξίες όπως είδαμε παραπάνω, όχι μόνο δεν συνάδουν, αλλά είναι αντίθετες με το πνεύμα του Δυτικού Καπιταλισμού. Παρ' όλα αυτά είμαστε μέρος του συγκεκριμένου συστήματος, το οποίο εξοστρακίζει οποιονδήποτε δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες του. Το ερώτημα της βιωσιμότητας της Ενωμένης Ευρώπης πρέπει να εξεταστεί και υπό το πρίσμα των αντιθετικών αξιακών συστημάτων των κρατών της. Το σταυροδρόμι είναι κρίσιμο και πρέπει να επιλέξουμε με ποιους ηθικούς κανόνες θέλουμε να ζήσουμε, ως Έλληνες και ως Ευρωπαίοι.

* Ο Βασίλειος Αδαμίδης είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος στον τομέα του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Σχέσεων και υποψήφιος Διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου του Έξετερ.

ΠΗΓΗ: 18 November 2013, http://www.antibaro.gr/article/9467, Ἀντίβαρο.

Πνευματικός και ηθικός κρετινισμός…

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Άλλο και τούτο πάλι! Όλα θα μπορούσαμε να τα φαντασθούμε, αλλά το ότι η κυβερνητική συμμορία θα έφθανε στο κατάντημα να επιστρατεύει ακόμη και του Χριστού τη συμμαρτυρία, για να υποστηρίξει την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, ούτε  που μπορούσαμε να το διανοηθούμε. Αλλά, όπως λέει και η παροιμία «μ' όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις». Και ποιοι είναι οι δάσκαλοί τους, στη συγκεκριμένη περίπτωση;

Όπως φαίνεται, οι ίδιοι, που πειθανάγκασαν το Σημίτη να εξοβελίσει  το θρήσκευμα από τις ταυτότητες. Οι αρχιρατσιστές, που υπαγόρευσαν τον διαβόητο, σε βάρος μας, αντιρατσιστικό νόμο. Πράγμα που διαφαίνεται από το γεγονός, ότι εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους, όταν τα ανδρείκελά τους δεν τόλμησαν,  μπροστά στην καθολική αντίδραση να τον ψηφίσουν. Καραδοκώντας, προφανώς, να βρουν μια ευνοϊκότερη ευκαιρία. Και είναι οι ίδιοι, που στα χρόνια της τουρκοκρατίας είχαν επιβάλει να γίνονται τα παζάρια την Κυριακή. Που ο Πατροκοσμάς πάλεψε και κατόρθωσε να μεταφερθούν στο Σάββατο. Με αποτέλεσμα να πληρώσουν τον Κουρτ πασά, και να πετύχουν τον απαγχόνισμό του. Όπως, βέβαια, είχαν πετύχει και στη σταύρωση του Χριστού. Και μάλιστα με την κατηγορία ότι βλασφημεί το Θεό. Οι ίδιοι, λοιπόν, αυτοί δολοφόνοι των λαών και του Θεού, όπως φαίνεται, βρίσκονται στο παρασκήνιο και για την κατάργηση της αργίας της Κυριακής. Αυτοί, που μαζί με τους ναζί του 4^ου ράιχ απαγχονίζουν την Ελλάδα και την Εκκλησία και το λαό μας. Πάντα με τη συνδρομή των ντόπιων εφιαλτών  ανδρεικέλων τους.

Και τι μας λένε; Μας παραπέμπει ο αξιότιμος υφυπουργός κ. Σκορδάς στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο. Και κάνει τις δέουσες συστάσεις σε όσους έχουν «βαθιές θρησκευτικές και χριστιανικές ανησυχίες»: «Να διαβάζουν και τα ιερά κείμενα και να προσέρχονται πιο διαβασμένοι»! Και φαίνεται ότι μέσα στα ιερά κείμενα συμπεριλαμβάνει ο κ. Σκορδάς, εκτός από το κατά Μάρκον, και το «κατά… Εβραίους Ευαγγέλιο». Σύμφωνα με το οποίο φαίνεται να σκέφτονται και να αποφασίζουν και να νομοθετούν οι περισσότεροι απ' αυτούς, που συναγελάζονται στο ελληνικό κοινοβούλιο.  Και επί τη βάσει του οποίου ο μεγαλοφυής μαθητής των σοφών της Σιών έρχεται να μας «πουλήσει πνεύμα». Πνεύμα που βέβαια είναι διαμετρικά αντίθετο απ' αυτό του Ευαγγελίου.

Αλλά, για να το καταλάβουμε καλύτερα, ας δούμε τι λέει το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο στη συγκεκριμένη περικοπή (Μάρκου, β, 23-28). Οι μαθητές του Χριστού, μας λέει, περνούσαν, κάποιο Σάββατο, μέσα απ' τα σταροχώραφα. Και, για να στομώσουν την πείνα τους, έκοψαν στάχυα, τα έτριψαν στη χούφτα τους και έφαγαν τον καρπό. Οι γραμματείς και οι φαρισαίοι, που ακολουθούσαν το Χριστό και τους μαθητές του, σαν τη σκιά τους, είπαν στο Χριστό:  Δεν βλέπεις, που οι μαθητές σου κάνουν πράγματα, που δεν επιτρέπονται να γίνονται το Σάββατο; Και ο Χριστός τους αποκρίθηκε: «Δεν έγινε ο  άνθρωπος για το Σάββατο, αλλά το Σάββατο για τον άνθρωπο».

Για να γίνει, ακόμη καλύτερα,  κατανοητό το νόημα των λόγων του Χριστού χρειάζεται να αναφέρουμε και δύο άλλα σχετικά περιστατικά: Θεράπευσε ο Χριστός το Σάββατο, σε κάποια συναγωγή, μια καμπουριασμένη γυναίκα (Λουκά, ιγ, 10-17). Και ο αρχισυνάγωγος, με την πρόφαση ότι είχε παραβιαστεί η αργία του Σαββάτου, διαμαρτυρήθηκε. Για να του πει ο Χριστός: «Υποκριτή, εσύ το Σάββατο,  δεν πηγαίνεις το γάιδαρό σου και το βόδι σου να τα ποτίσεις; Και ενοχλήθηκες επειδή η γυναίκα, που υπέφερε δεκαοχτώ χρόνια, θεραπεύτηκε»!

Και το άλλο περιστατικό: Μπήκε, λέει ο Χριστός, στη συναγωγή κάποιο Σάββατο, όπου ήταν ένας κουλοχέρης(Μάρκου: γ, 1-6). Και οι φαρισαίοι περίμεναν να ιδούν, αν θα τον θεραπεύσει, για να του στοιχειοθετήσουν κατηγορία. Ο Χριστός, διαβάζοντας τις σκέψεις τους, τους  είπε: «Τα σάββατα επιτρέπεται να ευεργετούμε ή να κακοποιούμε τους ανθρώπους, να σώζουμε τη ζωή τους ή να τους δολοφονούμε;» Εκείνοι, δέσμιοι της υποκρισίας τους, δεν απάντησαν. Και  ο Χριστός, αγανακτισμένος απ' την πώρωσή τους, θεράπευσε τον άνθρωπο.

Τα περιστατικά αυτά δείχνουν ότι οι νόμοι έγιναν, για να υπηρετούν και να ευεργετούν τον άνθρωπο. Γιατί πάνω απ' όλους τους νόμους, ακόμη και τους ιερότερους, όπως αυτός της αργίας του Σαββάτου, είναι ο άνθρωπος. Και μία βασική ευεργεσία απέναντι στον άνθρωπο είναι η ανάπαυση. Για να μπορεί να ανασυντάσσει, όχι μόνο τις σωματικές, αλλά και τις πνευματικές και τις ηθικές του δυνάμεις. Και όχι να θυσιάζεται, στην ακόρεστη κακουργία των κανιβαλικών νόμων της τρόικας και των μνημονιακών κυβερνήσεων.

Ή μήπως εννοεί ο κ. υφυπουργός ότι η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας είναι καλή για τον άνθρωπο; Και ότι αυτός και οι υπόλοιποι, που θέλουν τον  άνθρωπο να εργάζεται εφτά μέρες τη βδομάδα, 365 μέρες το χρόνο, ισόβια, χωρίς ανάπαυλα και ξεκούραση, για χάρη των τοκογλύφων, είναι φιλάνθρωποι!

Ανεξαρτήτως όμως του τι πιστεύουν αυτοί, το Ευαγγέλιο, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ανήθικο ηθικό στήριγμα του ηθικού και διανοητικού  κρετινισμού των οποιωνδήποτε…

παπα-Ηλίας, Σεπτεμβρίου 2, 2013, http://papailiasyfantis.wordpress.com/2013/09/02/4136/

Κρίση υπήρχε ακριβώς όταν λέγαμε πως δεν υπήρχε

 

Του π. Νικ. Λουδοβίκου*

Η Εκκλησία βοηθεί, με τη θεολογία της, στην κατανόηση των βαθύτερων αιτίων της κρίσης, αν και η εν συνεχεία υποχρέωσή μας για μια όσο γίνεται γενναιότερη αλληλεγγύη προς τους πάσχοντες παραμένει ακέραια.

«Όταν οι Πέρσες έζωσαν πολιορκητικά την Έφεσο όπως μας παραδίδει ο Διογένης Λαέρτιος, οι συμπολίτες του Ηράκλειτου τον ρώτησαν τι πρέπει να κάνουν. Ο φιλόσοφος δεν είπε τίποτα, αλλά κάθισε σταυροπόδι κατάχαμα, έβρεξε σιτάρι και άρχισε να το τρώει σιωπηλά.

Όλοι τότε κατάλαβαν ότι πρέπει να περιορίσουν στο έπακρο τις ανάγκες τους και να αντέξουν την πολιορκία μ' εγκαρτέρηση. Οπότε βρεθούν τέτοιοι θυσιαζόμενοι άνδρες στο δημόσιο χώρο, η κουλτούρα του ναρκισσισμού υπονομεύεται και αρχίζει η δημιουργική αφύπνιση».

 

Μιλάμε με τον πατέρα Νικόλαο Λουδοβίκο, με σπουδές Ψυχολογίας, Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Θεολογίας στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, το Παρίσι και το Κέμπριτζ. Είναι καθηγητής Δογματικής και Φιλοσοφίας και πρόεδρος της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης (ΑΕΑΘ), επισκέπτης καθηγητής στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Κέμπριτζ, ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γουίντσεστερ. Έχει συγγράψει δέκα βιβλία και παράλληλα έχει μεγάλο αριθμό δημοσιευμένων άρθρων. Έργα του έχουν μεταφρασθεί σε οκτώ γλώσσες.

* Από την απόλυτη εξουσία, λόγω κρίσης, στην απόλυτη κατάπτωση;

Απόλυτη εξουσία

– Μα η κρίση γεννήθηκε ακριβώς από την «απόλυτη εξουσία», είναι η αναπόδραστη σύνθλιψη που ακολουθεί κάθε ναρκισσιστική ανύψωση προς κατακυρίευση – αντί της διακονίας – του κοινωνικού χώρου, είτε ιδιωτικά -μέσω των υπαγορεύσεων του lifestyle- είτε συλλογικά, και εδώ φυσικά εννοώ τα κόμματα, τα οποία στην Ελλάδα έχουν προ πολλού υποκαταστήσει όχι μόνον τη λειτουργία του κράτους και της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και σειράς πρώην κοινοτικών, αδέσμευτων συλλογικών δράσεων. Η σύνθλιψη αυτή, κατά τον Γρηγόριο Παλαμά, προέρχεται από το γεγονός πως η ανύψωση αυτή είναι στην ουσία της ακριβώς φαντασιωτική, δηλαδή άδεια από πραγματικό ανθρώπινο περιεχόμενο, ως θέληση για δύναμη που εκμεταλλεύεται τους άλλους, ενώ δήθεν τους συμπεριλαμβάνει στη φροντίδα της.
* Δεν σας εξέπληξαν, λοιπόν, τα απότοκα της κρίσης;

– Κρίση υπήρχε ακριβώς όταν λέγαμε πως δεν υπήρχε, αλλά δεν το καταλαβαίναμε λόγω φιλαυτίας.

* Πώς απαντά η Εκκλησία στον βιωμένο, πλέον, πανικό της στέρησης και της ανασφάλειας;
– Με την πρόταση – ίσως – κατ' αρχάς της μεταβολής του τρόπου της υπάρξεως, από ναρκισσιστικό και φίλαυτο, σε φιλόθεο και φιλάδελφο. Η παρεμβολή του θυσιαστικού Θεού, όπως τον «εξηγεί» ο Χριστός, καλεί σ' ένα πολύ βαθύτερο ρίζωμα του εαυτού σε μια διαλογική συνεργία θεανθρώπινη, όπου η Ιστορία και η Κοινωνία δεν παράγονται πλέον ως αυθαιρεσίες των υποκειμένων της ισχύος, αλλά ως ανακάλυψη του πλούτου του Θεού μέσα στον άνθρωπο -της θεοείδειάς του- και της αιώνιας δημιουργικότητας και ζωτικότητας του ανθρώπου μέσα στην αγάπη του κοινωνικού αυτού Θεού. Ο οποίος, σε αντίθεση μ' εμάς που καταλαβαίνουμε την ταυτότητά μας πρωταρχικά ως περίκλειστα υποκείμενα στοχασμού και δράσης απέναντι στον άλλον, αυτοορίζεται μόνον ως Τριάς προσώπων, τα οποία υπάρχουν ως μοναδικά και ανεπανάληπτα μόνον, επειδή βρίσκονται σε αμοιβαία εγκατοίκηση μεταξύ τους – τα μόνα θετικά ονόματα του Θεού, Πατήρ, Υιός, Πνεύμα, είναι ονόματα σχέσεων.

* Βοηθά η Εκκλησία με τη θεολογία της;

– Η θεολογία του Ομοουσίου είναι το καλύτερο φάρμακο κατά της θέλησης για δύναμη και ξαναφέρνει στη μέση τον προβληματισμό για το πραγματικό νόημα της ανθρώπινης κοινότητας. Τι αναπάντεχη κάθαρση για την απόλυτη ψυχαναλυτική τραγωδία της ανεξέλεγκτης παρεμβολής του Άλλου στον υποκειμενικό μου χώρο! Η Εκκλησία λοιπόν βοηθεί, με τη θεολογία της, στην κατανόηση των βαθύτερων αιτίων της κρίσης, αν και η εν συνεχεία υποχρέωσή μας για μια όσο γίνεται γενναιότερη αλληλεγγύη προς τους πάσχοντες παραμένει ακέραια. Ούτε είναι δυνατόν να αποσιωπήσουμε το γεγονός ότι συγκεκριμένοι εκκλησιαστικοί άνδρες στο πρόσφατο παρελθόν παραδόθηκαν, αθεολόγητα, στους ίδιους πειρασμούς πλούτου και ισχύος, αν και οι επιδόσεις των πολιτικών μας υπήρξαν καταιγιστικά υψηλότερες – αφού αυτοί διαχειρίζονταν το δημόσιο χρήμα.

* Λείπει ο τίμιος λόγος απ' την κοινωνία μας;

– Τίμιος μπορεί να είναι μόνον ο ανιδιοτελής και είναι αυτό ακριβώς το είδος ανθρώπου που ελαττώνεται δραματικά στο δημόσιο χώρο. Μόνον άνθρωποι ανιδιοτελείς μπορούν να είναι τόσο επαναστατικοί ώστε να είναι τίμιοι, δηλαδή να μην κρύβουν ίδιον όφελος πίσω απ' τη φροντίδα για τα κοινά. Ανιδιοτελής όμως γίνεται μόνον εκείνος, για τον οποίο είναι η ίδια η πνευματική χαρά της συγκρότησης της ανθρώπινης κοινότητας που αποτελεί τροφή και τρυφή του, καταπώς το 'θελε αίφνης ο Πλάτων ή ο Ιωάννης Χρυσόστομος. Ποιος σας είπε, όμως, πως το lifestyle χρειάζεται τιμιότητα αντί για νέες φαντασιώσεις γκλαμουριάς και ισχύος; Η κοινωνία μας τρέφεται από την εξαπάτηση και αυτήν κυρίως προτιμά. Γι' αυτό και η πολιτεία ως πλατωνικό «παιδαγωγείον» έχει πλέον εκλείψει.

«Νέες συλλογικότητες»

* Συμφωνείτε με τον Χρήστο Γιανναρά πως «ο Ελληνισμός σήμερα είναι μια φθίνουσα νοσταλγία»;

– Ως ιδεατό μόρφωμα ναι, ως ζωντανή, αρχαία και βυζαντινή πηγή σοφίας και έμπνευσης αποτελεί ακόμη μέγα εντρύφημα για το Δυτικό Ανθρωπο και μας προσκαλούν ως συνδαιτυμόνες και – κάποτε – τροφείς. Αυτό που πέθανε στον ίδιο τον τόπο που γεννήθηκε είναι η Ελληνική Παιδεία της έρευνας, της κριτικής και της αυτονομίας, όπως την όρισε ο Πόπερ και ο Καστοριάδης.

* Σας ανησυχεί η διαρροή μεγάλου αριθμού Ελλήνων νέων επιστημόνων στο εξωτερικό;
– Από τη μια τους καταλαβαίνω, από την άλλη το θεωρώ συχνά σύμπτωμα της διάλυσης του κοινωνικού μέσα στο ναρκισσισμό. Γιατί εξέλιπε κάθε δυνατότητα συλλογικής απαίτησης εξυγίανσης του τόπου; Μήπως μας κατατρύχει η απαξίωση του τυχοδιώκτη προς το πρώην αντικείμενο εκμετάλλευσής του; Οι νέοι χρειάζονται νόημα ζωής και νέες συλλογικότητες.

* Εσείς πώς φαντάζεστε το αίτημα του δίκαιου και θεσμικά λειτουργικού κράτους;

– Δεν επαρκεί ο χώρος προς συζήτηση. Το κράτος όμως αυτό ορίσθηκε στη Δύση ελεύθερα και με τους όρους συγκεκριμένων κοινοτήτων – θεσμός παράγεται μόνον, κατά Σεφέρη, ως «συμφωνημένο υπονοούμενο», είναι άνθος αλληλεγγύης, δεν επιβάλλεται ως τιμωρία.

* Είστε ικανοποιημένος με τη λειτουργία της ΑΕΑΘ, όπου προεδρεύετε;

– Επιχειρούμε μια σειρά από διεθνή ακαδημαϊκά ανοίγματα. Το συναρπαστικό στην ΑΕΑΘ δεν είναι τόσο το θεολογικό της τμήμα όσο αυτό της Συντήρησης της Βυζαντινής Τέχνης, μια ολοκληρωμένη μονάδα πλήρους μελέτης του άμεσου πολιτισμού μας, κάτι που ποτέ δεν υπήρξε στην Ελλάδα πριν. Το τμήμα διαθέτει περί τις δύο δεκάδες από τα καλύτερα εξοπλισμένα στην Ευρώπη εργαστήρια και πολλαπλές ειδικότητες. Το πιστεύετε ότι ακόμη αγωνιζόμαστε να πείσουμε μια σειρά από επιφανείς εκπροσώπους της ιεραρχίας και της θεολογίας για την αξία του τμήματος αυτού; Ευτυχώς, συμπαρίστανται διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί και ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

ΠΗΓΗ: 18/8/2013, Συνέντευξη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ. Το είδα: Πέμπτη, 22 Αυγούστου 2013, http://sophia-siglitiki.blogspot.gr/2013/08/p.Nikolaos.Loudovikos.Krisi.ypirxe.akrivws.otan.legame.pws.den.ypirxe.html

 

* ΠΑΤΗΡ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ (καθηγητής Δογματικής και Φιλοσοφίας, πρόεδρος της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσ/κης, επισκέπτης καθηγητής στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Κέμπριτζ, ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γουίντσεστερ, συγγραφέας)

Χριστιανοδημοκρατικά και χριστιανοφασιστικά

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Νέα κόμματα, κομματίδια, κομματάκια, αποκόμματα έρχονται, διαρκώς, στο προσκήνιο της πολιτικής κονίστρας:

Κάποιοι απ' αυτούς ήταν ενταγμένοι στα πολιτικά, οικονομικά και  δημοσιογραφικά σούπερ-μάρκετ ναρκωτικών και δηλητηρίων, που μεθόδευσαν τη σημερινή μας εξαθλίωση. Που, σε κάποια στιγμή άρπαξαν από μια βάρκα και δραπέτευσαν-δήθεν ή πραγματικά ο χρόνος θα δείξει- απ' το ληστρικό πλεούμενό τους. Και έγραψαν πάνω στις βάρκες τους επιγραφές κατάλληλες να ξαναπαγιδεύσουν – «παλιά τους τέχνη κόσκινο» – στα δίχτυα τους τον αφελή και εύπιστο λαό. Που, όταν τις μεταφράσει κανείς στη γλώσσα της πολιτικής αναξιοπιστίας  μιλούν για…νέες νύχτες, για σχέδια των μεγάλων γαστέρων, για συμπαιγνίες με τους καρχαρίες, κλπ, κλπ, κλπ…

Βέβαια δεν υπάρχει κανένας ιδιαίτερος λόγος να ασχολείται κάποιος με όλη αυτή την ποικιλία των, μέχρι πρότινος, ολετήρων και τώρα επιδόξων «σωτήρων» μας. Προκαλεί όμως, από θρησκευτικής πλευράς, ενδιαφέρον το «χριστιανοδημοκρατικό κόμμα» του κ. Νικολόπουλου.

Όπως είχα επισημάνει, σε προηγούμενο άρθρο («η αληθινή δημοκρατία», «Χωνί», 19-5-13), η δημοκρατία και ιδιαίτερα η χριστιανική δεν είναι κάποιο αλλοπρόσαλλο κατασκεύασμα. Όπως ήταν και είναι, κατά κανόνα, απ' τ' αρχαία χρόνια, μέχρι σήμερα, κάποιες, λεγόμενες, δημοκρατίες. Ούτε είναι μια κάποια ουτοπία. Δεδομένου ότι πήρε σάρκα και οστά στην πρώτη χριστιανική κοινωνία.

Η αληθινή αυτή δημοκρατία είχε, όπως ξανάχουμε πει, ως βασικό της άξονα την κοινωνική δικαιοσύνη και, πιο συγκεκριμένα, την κοινοκτημοσύνη. Αφού, όπως μας  λένε οι Πράξεις των Αποστόλων (Δ, 32-35), «είχαν όλοι μια ψυχή και μια καρδιά. Και κανένας τους δεν έλεγε για κάτι ότι είναι δικό του. Αλλά ήταν όλα για όλους κοινά. Όπου ο καθένας πρόσφερε ανάλογα με τις δυνάμεις του και έπαιρνε ανάλογα με τις ανάγκες του. Με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κανένας φτωχός ανάμεσά τους»!

Πάνω σ' αυτό το πρωτοχριστιανικό μοντέλο προσπάθησε να προσαρμόσει το κόμμα της «Χριστιανικής Δημοκρατίας» ο αείμνηστος Νικόλαος Ψαρουδάκης. Που βέβαια δεν κατόρθωσε να την αναδείξει κόμμα κοινοβουλευτικό, επειδή ακριβώς οι αστοχριστιανοί, όπως, χαρακτηριστικά τους έλεγε, δεν τον στήριξαν. Δεδομένου ότι έμεναν προσκολλημένοι στα κόμματα της Δεξιάς (ΕΡΕ, ΝΔ, κλπ). Τα οποία παραπέμπουν στα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης. Όπου η δημοκρατία, αντιμετωπίζεται σαν ένα άδειο σακί, μέσα στο οποίο ο καθένας πετάει οτιδήποτε, ανάλογα με την έμπνευσή του…

Και ασφαλώς τα κόμματα αυτού του προσανατολισμού, όπως είναι πασιφανές, δεν μπορούν να έχουν καμιά σχέση με την αληθινή δημοκρατία. Και ιδιαίτερα με μια χριστιανική δημοκρατία. Δεδομένου ότι ο χριστιανισμός έχει Καταστατικό του Χάρτη το Ευαγγέλιο. Με το πνεύμα του οποίου, όχι μόνο δεν συμφωνούν τα, λεγόμενα, «χριστιανοδημοκρατικά» κόμματα, αλλά βρίσκονται και σε διαμετρική αντίθεση. Επειδή ακριβώς, ανεξαρτήτως του θρησκευτικού προσανατολισμού των οπαδών τους (καθολικών, διαμαρτυρομένων, ορθόδοξων, κλπ), είναι κόμματα καπιταλιστικά. Που σημαίνει ότι έχουν ως βασικό εργαλείο τους το μαμωνά. Του οποίου οι πιστοί υπηρέτες δεν μπορούν να έχουν καμιά απολύτως σχέση με τους πιστούς υπηρέτες του Θεού. Πραγματικότητα, που διασαφηνίζει, με αναμφίλεκτη καθαρότητα, ο ίδιος ο Χριστός, διακηρύσσοντας το «ου δύνασθε δουλεύειν Θεώ και μαμωνά»!…

Ο κ. Νικολόπουλος, για να μας δώσει ένα απτό παράδειγμα του χαρακτήρα του κόμματός του, μας λέει ότι έχει τις ίδιες αρχές, μ' αυτές, που είχε η Νέα Δημοκρατία, επί Κωνσταντίνου Καραμανλή. Που σημαίνει ότι, με βάση τα όσα είπαμε παραπάνω, ο χαρακτηρισμός του κόμματός του ως χριστιανοδημοκρατικού δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα.

Το γεγονός δε ότι θέλει σαφέστατα να διαφοροποιηθεί από την τωρινή Νέα Δημοκρατία, μας κάνει να αναρωτηθούμε για την πραγματική ιδεολογική ταυτότητα της τελευταίας. Και παράλληλα για το ποιο είναι το ιδεολογικό υπόβαθρο των χριστιανών, οι οποίοι επιμένουν να μένουν προσκολλημένοι σ' αυτήν και τους συνοδοιπόρους της.

Η πραγματικότητα φωνάζει ότι τα κόμματα αυτού του είδους δεν είναι απλά καπιταλιστικά ή νεοφιλελεύθερα, αλλά, προφανέστατα, φασιστικά. Δεδομένου ότι, στην ληστρική εκμετάλλευση, έρχονται να προσθέσουν και την τρομοκρατική βαρβαρότητα. Τους δε οπαδούς κάποιων τέτοιων κομμάτων, που βαυκαλίζονται να πιστεύουν ότι είναι χριστιανοί, ο αείμνηστος Ψαρουδάκης τους ονόμαζε χριστιανοφασίστες. Ιδανικό, που είχε κάμει σημαία και φλάμπουρό της η Χούντα, με το διαβόητο εκείνο: «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Με το οποίο δρομολόγησαν και την καταστροφή της Κύπρου, προσφέροντας τη μισή στους Τούρκους. Όπως οι τωρινοί σοσιαλαριστεροδεξιοί χριστιανοφασίστες στηρίζουν το ξεπούλημα ολάκερης της Ελλάδας και τη γενοκτονία του λαού μας. Πολύ περισσότερο, εφόσον τα κόμματα στα οποία είναι προσκολλημένοι υπηρετούν το ναζισμό και τον σατανισμό των σιωνιστών τοκογλύφων…..

Και, ενώ συνεργούν σε όλα τα εγκλήματα και τις προδοσίες των ινδαλμάτων τους, δεν παραλείπουν να εξομολογούνται και να κοινωνούν συχνότατα των αχράντων μυστηρίων. Του σώματος, δηλαδή,  και του αίματος του πρωταθλητή της ελευθερίας και της δικαιοσύνης,  Χριστού.

Πάντα με τις ευχές και ευλογίες κάποιων ευλαβέστατων και άκρως επιβλαβέστατων, για την πατρίδα και το λαό, «πνευματικών» πατέρων, παπάδων και δεσποτάδων…

παπα-Ηλίας, Ιουνίου 10, 2013,  http://papailiasyfantis.wordpress.com/2013/06/10/… AC/. e-mail: yfantis.ilias@gmail.com

Η Αριστερά και το Ευαγγέλιο

 

Του Χρήστου Λάσκου

 

 

Να ξεκαθαρίσω ευθύς εξαρχής πως δεν μιλώ ως ειδικός. «Κόκκινος και όχι ειδικός», είναι ο προσδιορισμός που ταιριάζει καλύτερα, νομίζω, στην περίσταση. Επιπλέον, εξηγούμαι πως δεν πρόκειται να ανακοινώσω τη «γραμμή» του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τα θέματα της θρησκείας. Όσα ακολουθoύν είναι η προσωπική τοποθέτηση ενός ανθρώπου που είναι από χρόνια ενταγμένος στη ριζοσπαστική Αριστερά και θεωρεί αυτή την ένταξη κεντρικό στοιχείο της ταυτότητάς του. Όπως ακριβώς οι πιστοί δεν μπορούν να αντιληφθούν τον εαυτό τους χωρίς την πίστη, έτσι κι εγώ αδυνατώ να υπάρχω χωρίς την κομμουνιστική και ελευθεριακή μου ένταξη.

Και αυτό δεν συνιστά μια ιδιωτική μου υπόθεση. Όσο δεν μπορείς να είσαι χριστιανός χωρίς Εκκλησία, άλλο τόσο δεν μπορείς να είσαι κομμουνιστής χωρίς κόμμα. Να κάνω, ακόμη, μια προκαταρκτική, περισσότερο θεωρητική, διευκρίνιση: ο μαρξισμός είναι θεωρία της Ιστορίας, και όχι φιλοσοφικό σύστημα. Απεχθάνεται μάλιστα σφόδρα τα συστήματα. Από αυτή την άποψη, λοιπόν, δεν έχει αντιθεολογικές, ειδικά, αξιώσεις.

Ο Μαρξ και η θρησκεία

«Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού». Η συγκεκριμένη πρόταση είναι από τις γνωστότερες που αποδίδονται στο Μαρξ. Συγκρίσιμο ως σήμα-κατατεθέν του μαρξικού ανθολογίου είναι, ίσως, μόνο το «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!», άντε και το «Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν παρά τις αλυσίδες τους» ή το «Οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα». Και, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, πολύ συχνά ο αποδέκτης ή και ο χρήστης του έχει μια στρεβλή ή τουλάχιστον ελλειμματική άποψη σχετικά με το νόημα που του απέδιδε ο αρχικός του δημιουργός. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν ο τελευταίος δεν το φαντάστηκε ως μότο ή σύνθημα, αλλά το διατύπωσε ως τμήμα ενός ευρύτερου κειμένου με συγκεκριμένα συμφραζόμενα.

Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τι ακριβώς έγραψε ο Μαρξ στη Συμβολή στην κριτική της εγελιανής φιλοσοφίας του δικαίου. Λέει: «Η θρησκεία είναι ο αναστεναγμός του καταπιεζόμενου πλάσματος, η καρδιά ενός άκαρδου κόσμου, το πνεύμα μιας χωρίς πνευματικότητα κατάστασης. Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού […] Η κριτική της θρησκείας είναι, επομένως, η εμβρυακή κριτική της κοιλάδας των δακρύων, που φωτοστέφανό της είναι η θρησκεία […] Η κατάργηση της θρησκείας ως απατηλής ευτυχίας του λαού σημαίνει απαίτηση της πραγματικής της ευτυχίας. Η απαίτηση της εγκατάλειψης των ψευδαισθήσεων για την κατάστασή του είναι η απαίτηση της εγκατάλειψής του μιας κατάστασης που χρειάζεται τις ψευδαισθήσεις». Κι αυτό βγάζει εντελώς άλλο νόημα.

Φυσικά, ο Μαρξ υποβάλλει σε απηνή κριτική τη θρησκεία. Η κριτική του, ωστόσο, αφορά πρωτίστως τον ρόλο της θεσμικής Εκκλησίας στο εξουσιαστικό πλέγμα των ταξικών κοινωνιών. Την κρίνει ως εξουσία, που ασκήθηκε πολλές φορές σκληρά απέναντι στους ταπεινούς και καταφρονεμένους, στους οποίους ο λόγος του Χριστού ευαγγελίστηκε πως σ' αυτούς ανήκει η Βασιλεία των Ουρανών. Ως οπαδός της εξισωτικής χειραφέτησης, στο όνομα της υπέρτατης αξίας της ισότητας δεν θα μπορούσε παρά να είναι εχθρός κάθε ιεραρχίας – και της ιερής.

Φραντσέσκο Μπονέρι, «O Iησούς εκδιώκει τους εμπόρους από τον ναό», 1610

Εκλεκτικές συγγένειες: Εξισωτισμός

Αντίθετα με την κρατούσα άποψη, ο μαρξισμός αισθάνεται διαχρονικά πολύ οικεία με τα σχήματα των ευαγγελίων. Και όχι μόνο.

Στη μακριά σειρά των χειραφετητικών κινημάτων, από τον Κλεομένη και τον Αριστόνικο, τον Σπάρτακο, τους Ζηλωτές της Θεσσαλονίκης, τον Τόμας Μύντσερ και τους Αναβαπτιστές, τους βρετανούς Levelers και τους γάλλους εξισωτιστές επαναστάτες μέχρι τις μεγάλες εργατικές επαναστάσεις του 19ου ή του 20ού αιώνα, ο χριστιανισμός κατέχει περίβλεπτη θέση.

Για το σύνολο των μαρξιστών ιστορικών ο χριστιανισμός αντιπροσωπεύει μια μεγάλη εξέγερση των ταπεινών της ύστερης δουλοκτητικής αρχαιότητας. Και τα τεκμήρια, ως προς αυτό, δεν είναι μόνο ιστορικοϋλιστικά ή κοινωνιολογικά. Τα Ευαγγέλια, καθαυτά, αλλά και οι κοινοκτημονικές πρακτικές του πρώιμου χριστιανισμού είναι ο σημαντικότερος δείκτης.

Η οικειότητα, μάλιστα, γίνεται βαθιά, όταν ο αριστερός ακούει τα λόγια του Χριστού «Μακάριοι είναι οι φτωχοί…» ή, ακόμη περισσότερο, πως «ευκολότερο είναι να περάσει καραβόσκοινο από το μάτι της βελόνας, παρά να εισέλθει πλούσιος στο Βασίλειο του Θεού». Το ίδιο κι όταν διαβάζει την Ομιλία προς τους πλουτούντας του Μεγάλου Βασιλείου, που δώρισε η Αυγή στους αναγνώστες της, σε μετάφραση Γιώργου Κοροπούλη, τη μέρα των Θεοφανείων. Πραγματικά δεν νομίζω πως οι προηγούμενες διατυπώσεις είναι λιγότερο ριζοσπαστικές από το επαναστατικό απόφθεγμα πως «δεν αρκεί να είσαι με τους φτωχούς, πρέπει να είσαι και εναντίον των πλουσίων». Η βίαιη επίθεση του Ιησού εναντίον των εμπόρων του Ναού, μαζί και η διαχρονική αντιμετώπιση του χρήματος ως μιαρού και του τόκου ως αμαρτίας, τουλάχιστον από τους Ορθόδοξους και τους Καθολικούς, εικονοποιεί με πολύ σαφή τρόπο αυτήν την πρακτική στάση.

Ρέμπραντ, «O Iησούς εκδιώκει τους εμπόρους από τον ναό», 1626

Ο Χριστός είναι με τους αναγουήμ αδιάλλακτα, είναι στην πλευρά των ενδεών και των απόκληρων. Τον Χριστό των Ευαγγελίων, όπως γράφει ο Τέρυ Ήγκλετον (Λογική, Πίστη και Επανάσταση, μετ. Πέτρος Γεωργίου Πατάκης, 2011), «θα τον γνωρίσεις αληθινά όταν δεις το πεινασμένο πλάσμα να χορταίνει με όλα τα καλά και τους πλούσιους να αποδιώχνονται, μένοντας με άδεια χρόνια».

Αν, όμως, το κεντρικό μήνυμα των Ευαγγελίων είναι πως «η τραυματική αλήθεια της ανθρώπινης ιστορίας είναι ένα βασανισμένο και παραμορφωμένο σώμα», που είναι προορισμένο να αναστηθεί, τότε οι μαρξιστές δεν μπορεί παρά να δείχνουν το μέγιστο ενδιαφέρον.

Νεοφιλελεύθερος αθεϊσμός

Είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια ένας αριθμός, αγγλοσαξόνων κυρίως, διανοητών (Ο Ντώκινς με την Περί Θεού αυταπάτη, ο Χίτσενς με το Ο Θεός δεν είναι μεγάλος, ο Ντάνιελ Ντένετ κ.ά.) έχουν, στο όνομα της πάλης εναντίον του φονταμενταλισμού, επιτεθεί με μεγάλη σφοδρότητα στην θρησκεία. Οι φιλελεύθεροι αυτοί διανοητές, σε αντίθεση με τους μαρξιστές, ενορχηστρώνουν την επίθεσή τους χτυπώντας, με απλοϊκό εντέλει τρόπο, στα αδύνατα σημεία, ενώ η εντιμότητα θα επέβαλλε έναν προσανατολισμό στα δυνατά σημεία του αντιπάλου.

Φτιάχνουν, έτσι, μια καρικατούρα αυτού που υπήρξε χωρίς αμφιβολία ίσως η πιο εκτεταμένη και διαχρονική λαϊκή κουλτούρα της ανθρώπινης ιστορίας. Και αφιερώνουν εκατοντάδες σελίδες χωρίς να παραδέχονται το παραμικρό ανθρώπινο όφελος, που να έχει απορρεύσει από την θρησκευτική εμπειρία. Γι' αυτούς, οι μυριάδες ανθρώπων που θυσίασαν το βόλεμά ή και τη ζωή τους ακόμη για τους άλλους στο όνομα του Χριστού, του Αλλάχ απλά είναι σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Εξαχνώνονται από την ιστορία χωρίς ίχνος.

Στην πραγματικότητα, αυτό που έχουμε εδώ είναι η τεράστια διαστροφή, που ονομάζεται επιστημονισμός και τείνει να περιλάβει ως αντικείμενο αποδόμησης ακόμη και όσα – ή, κυρίως, όσα – δεν μπορεί ούτε στοιχειωδώς να κατανοήσει.

Είναι η άλλη πλευρά της καπιταλιστικής νεοτερικότητας, στην οποία οι Χορκχάιμερ και Αντόρνο, ήδη από τη δεκαετία του 1940, με τη Διαλεκτική του Διαφωτισμού, εντάσσουν τόσο την πενικιλίνη όσο και το Άουσβιτς. Είναι η πλευρά, από την οποία ο κοινός νεοφιλελεύθερος «υλισμός» και η τεχνοκρατία παράγει τέρατα.

Με δεδομένο πως η καπιταλιστική κουλτούρα είναι βουτηγμένη στο αίμα όσο καμιά άλλη στην ανθρώπινη ιστορία ο Ήγκλετον και πάλι σημειώνει πως «το προηγμένο καπιταλιστικό σύστημα είναι εγγενώς αθεϊστικό. Είναι άθεο τόσο στις απτές υλικές προοπτικές του όσο και στις υπονοούμενες σε αυτές αξίες και πεποιθήσεις, ό,τι κι αν διατείνονται ορισμένοι από τους απολογητές του. Υπό αυτήν την έννοια, το καπιταλιστικό σύστημα είναι αθεϊστικό με όλους τους λάθος τρόπους, ενώ ο Μαρξ και ο Νίτσε είναι αθεϊστές με τους σωστούς κατά κανόνα τρόπους».

Πρέπει να υπογραμμιστεί το συγκεκριμένο σημείο γιατί συνήθως είναι ο μαρξισμός, που ελέγχεται ως φορέας του μηχανιστικού υλισμού. Ουδέν αναληθέστερον για όποιον έχει στοιχειώδη γνώση του μαρξιστικού φιλοσοφικού προβληματισμού. Ο μαρξισμός δεν ισχυρίζεται πως «η ψυχή έχει μάζα». Αυτό που λέει είναι πως «οι ιδέες είναι πρακτικές» κι όχι όντα πτερόεντα. Αυτή η πρακτική του διάσταση είναι η καρδιά αυτού που αντιλαμβάνεται ως υλισμό και, από αυτήν την άποψη, και πάλι προσεγγίζει έναν ορισμένο χριστιανισμό. Συμφωνεί με τον Πασκάλ, όταν αυτός ισχυρίζεται πως «δεν πιστεύεις κι έτσι γονατίζεις και προσεύχεσαι», αλλά «γονατίζεις, προσεύχεσαι, πιστεύεις».

Ο υλισμός, που συνήθως προσάπτεται από τους ανθρώπους της θρησκείας στον μαρξισμό, είναι αυτό που οι ίδιοι οι μαρξιστές αποκαλούν «χυδαίο υλισμό» και ταιριάζει ακριβώς στο νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό φαντασιακό. Και, από αυτήν την άποψη, η «αποδόμηση» του μαρξισμού από την θρησκεία μοιάζει με αυτήν που κάνουν οι φιλελεύθεροι αθεϊστές στη χριστιανική διδασκαλία.

Η εχθρότητα, βέβαια, είναι εξηγήσιμη. Προκύπτει από την σφοδρότητα, με την οποία το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα συγκρούστηκε με την εκκλησιαστική εξουσία, η οποία συχνά στην ιστορία του κόσμου υπήρξε από τις βαρύτερες μορφές εξουσίας.

Εξηγείται, όμως, και από τη βάρβαρη και μισαλλόδοξη αντιμετώπιση πολλών πιστών στις κοινωνίες του «ανατολικού στρατοπέδου». Μόνο που η αλήθεια αυτής της εμπειρίας δεν μπορεί να σβήσει την εντελώς διαφορετική, ανοιχτή και μεγαλόκαρδη, πρακτική της μεγάλης Ρωσικής Επανάστασης, για την οποία αν δεν εκλείψει η κοιλάδα των δακρύων κανείς δεν μπορεί να διαγράψει με διατάγματα την θρησκεία.

Λύτρωση και (ή) απελευθέρωση

Αν θα έπρεπε να ονομάσουμε έναν κομμουνιστή, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί αντιπροσωπευτική συνείδηση του καιρού του και του κινήματος, στο οποίο συμμετείχε, νομίζω πως ο Βάλτερ Μπένγιαμιν θα ήταν ο κατεξοχήν υποψήφιος.

Εμμένοντας – στις «Θέσεις για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας» – πως η επανάσταση επιβάλλεται όχι ως δώρο προς τις μέλλουσες γενιές, αλλά ως υποχρέωση προς τις παρελθούσες ταπεινωμένες και καταπιεσμένες γενιές των ταξικών κοινωνιών θύμισε πως «ο Μεσσίας δεν έρχεται μόνο ως λυτρωτής, αλλά και ως νικητής του Αντίχριστου».

Και χρησιμοποίησε την χριστιανική-μεσσιανική αντίληψη του χρόνου, για να αρνηθεί τη νομοτελειακή εικόνα τους αναπόφευκτου της ανοδικής προόδου, που ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του σοσιαλδημοκρατικού θετικισμού.

Ο Μπένγιαμιν, μαζί με τους φίλους του σπαρτακιστές εξεγερμένους του 1919 – και, κυρίως, τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, τη μάρτυρα της Γερμανικής Επανάστασης – ήξερε πως «το κάθε δευτερόλεπτο είναι η μικρή πύλη, από την οποία μπορεί να περάσει ο Μεσσίας». Και, έτσι, διάβαζε τη Βασιλεία του Θεού ως εκείνες τις σκόρπιες, συχνά καταδικασμένες σε αποτυχία, μάχες εξ ονόματος των καταπιεσμένων, ιδωμένες, κατά κάποιον τρόπο, από την σκοπιά της αιωνιότητας.

Όπως ακριβώς ο Χριστός ήρθε μια τυχαία στιγμή και μπορεί να επιστρέψει οποτεδήποτε, χωρίς καμιά αιτιακή χρονική αλυσίδα να μπορεί να προβλέψει την ώρα, έτσι και η Επανάσταση είναι συμβάν μη προσδιορίσιμο. Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, οι άνθρωποι πρέπει να προετοιμάζονται.

Ο Σάββας Μιχαήλ προβλέπει για την εποχή μας: «Όπως τον καιρό εκείνο, στην αυγή της Ρωσικής και της Γερμανικής Επανάστασης, καθόλου τυχαία ο Μπένγιαμιν και ο Ερνστ Μπλοχ ή ο αναρχικός Λαντάουερ ξαναβλέπουν τη Βίβλο με άλλο μάτι, μέσα σε μια Ευρώπη παραδομένη στις φλόγες, πιστεύω πως και τώρα υπάρχουν βαθύτατα ιστορικά ρεύματα που οδηγούν στην επανεμφάνιση μιας τέτοιου είδους προβληματικής» (στον συλλογικό τόμο Ο θεός της Βίβλου και ο θεός των φιλοσόφων, επιμ. Σταύρος Ζουμπουλάκης, Άρτος Ζωής, Αθήνα, 2012).

Δεν ξέρω αν θα επιβεβαιωθεί η πρόβλεψή του, αλλά, σε ό,τι αφορά το σύγχρονο μαρξισμό, δεν είναι τυχαία, νομίζω, η κεντρικότητα της φιλοσοφικής αναφοράς στον Σπινόζα, αυτό τον «Χριστό των φιλοσόφων», για τον οποίο ο Ιησούς υπήρξε ο κορυφαίος των σοφών, χάρη στη διδασκαλία του οποίου ακόμη και οι αδαείς και οι αμαθείς μπορούν πλέον να σωθούν.

Οι κομμουνιστές αγωνίζονται για την υπέρβαση του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση μιας αταξικής κοινωνίας ισότητας και ελευθερίας. Δεν είναι, όπως προείπαμε, μόνο με τους φτωχούς, αλλά και μαχητικά εναντίον των πλουσίων. Κι αυτό σημαίνει προσανατολισμό σε μεγάλη, ακραία ταξική σύγκρουση.

Γιατί, όπως είπε ο μεγάλος προτεστάντης θεολόγος του 20ού αιώνα Καρλ Μπαρτ, το καπιταλιστικό σύστημα είναι «σχεδόν αναμφίβολα δαιμονικό». Η υπέρβασή του είναι προϋπόθεση για την αυτοπραγμάτωση του ανθρώπινου προσώπου.

ΠΗΓΗ: 04-05-2013,  http://enthemata.wordpress.com/2013/05/04/laskos-4/

* Ο Χρήστος Λάσκος είναι οικονομολόγος, μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ. Το κείμενο αποτελεί επεξεργασμένη μορφή της εισήγησής του στο συνέδριο «Εκκλησία και Αριστερά», που οργάνωσε το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, 22-23.1.2013

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις έγιναν από τΜτΒ.