Παρασκευή απόγευμα, 11 Μαΐου 2018. Βίντεο διάρκειας 45 min και 45 sec
Ο Ηλίας Παπαχατζής δεξιά και αριστερά του ο Χρήστος Κόντης (Πρόεδρος των «Εν Αθήναις κερτεζιτών»)
Παρακολουθώντας εδώ και αρκετό καιρό την ενασχόληση του φίλου Παναγιώτη Μπούρδαλα με τη φύση και τις επενέργειές της στη ζωή της ιδιαίτερης πατρίδας του μέσω του διαδικτύου, όπου δημοσίευε φωτογραφίες και σχόλια, είχα εντυπωσιαστεί.
Με ιδιαίτερη χαρά έμαθα ότι σκεπτόταν να εκδώσει κάποιες απ’ τις μελέτες του και με ακόμη μεγαλύτερη δέχτηκα την πρότασή του να παρουσιάσω το πρώτο του βιβλίο!
Συνοπτικά τα περιεχόμενα:
«Η επανάσταση είναι μια αποκάλυψη σε μικρογραφία. Είναι αυτό το δικαστήριο το εγκατεστημένο στο εσωτερικό της ιστορίας για να της απαριθμεί τα λάθη της»
Νικολάι Μπερδιάγιεφ
Χριστιανός και κομμουνιστής;
Ερώτημα και συγχρόνως άποψη, μια διατύπωση με την οποία ο πολύ σημαντικός Ρώσος φιλόσοφος, σύγχρονος της Οκτωβριανής επανάστασης, Νικολάϊ Μπερδιάγιεφ δίνει την σκοπιά από την οποία ασκεί κριτική στο εξαιρετικό βιβλίο του «Οι πηγές και το νόημα του ρώσικου κομμουνισμού». Υποστηρίζοντας ότι «το κομμουνιστικό κοινωνικό σύστημα είναι κατά μεγάλο μέρος δίκαιο [και] οπωσδήποτε βρίσκεται πιο κοντά στον Χριστιανισμό απ’ ότι ο καπιταλισμός» [265], αναγνωρίζοντας ότι «η κομμουνιστική επανάσταση… απελευθέρωσε τις λαϊκές δυνάμεις, τις έφερε στην ιστορική πραγματικότητα: σ’ αυτό βρίσκεται όλη της η σπουδαιότητα» [17], ασκεί ταυτόχρονα μια σφοδρή πολεμική στον μπολσεβικισμό.
Το βιβλίο είναι γραμμένο στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα και ωστόσο διατηρεί μια τέτοια επικαιρότητα που το κάνει αναπόσπαστο μέρος της αναγκαίας βιβλιογραφίας για τη σημερινή συζήτηση με αφορμή τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση. Η θεματολογία, το εύρος της κριτικής του, καθόλου δεν αφορά μόνο ένα χριστιανικό ή ένα χριστιανοσοσιαλιστικό κοινό, αλλά ακόμα περισσότερο, όλους εκείνους που εντάσσουν τους εαυτούς τους στην μεγάλη παράδοση της κομμουνιστικής ιδέας, θεωρούν ανοιχτά σήμερα τα μεγάλα κοσμοθεωρητικά ζητήματα και θέλουν να αποτιμήσουν κριτικά την επαναστατική εμπειρία του 20ου αιώνα.
Παραλλαγή πρώτη: Μια αναξιοπρεπής Τριάδα
Μια φορά και κάθε καιρό είναι ο Θεός. Από κάποτε είναι και οι άνθρωποι. Οι αναφορές όμως που έρχονται από τη γη για την κατάσταση των ανθρώπων όλο και χειροτερεύουν.Το ανθρώπινο γένος πάει από το κακό στο χειρότερο, παρ’ όλες τις προσπάθειες του Θεού με τους διάφορους αντιπροσώπους που από καιρό σε καιρό στέλνει για να τους συνεφέρει.
Μπροστά στην έκρυθμη αυτή κατάσταση η Αγία Τριάδα συνεδριάζει. Αποφασίζει ν’ ακούσει και τις απόψεις των ανθρώπων πάνω στο θέμα και να συζητήσει προτάσεις τους για την αντιμετώπιση του αδιεξόδου.
Ινδιάνοι, παιδιά που παίζουν μπίλιες ή άλλα που βαφτίζουν τις κούκλες τους, ακόμα και μικρές χελώνες, που χάνονται στα βάθη της θάλασσας, συνθέτουν τον κόσμο που περιγράφει ή, αν θέλετε, νοσταλγεί ο Δημήτρης Μαγριπλής στις «Δέκα Μικρές Εικονογραφημένες Ιστορίες» του (εκδ. Νέος Αστρολάβος-Ευθύνη, εικονογράφηση Παντελής Σταματέλος), ένα λιλιπούτειο βιβλίο με διηγήματα βγαλμένα από τον μαγικό κόσμο της παιδικότητας και ποτισμένα από την σήμερον της αγριότητας.
Μπορεί κανείς να φανταστεί κάποιον μητροπολίτη που με εγκύκλιό του να απαγορεύει τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου και ακόμα κάθε επιμνημόσυνη δέηση για τους ήρωες της Επανάστασης του 1821; Και ακόμα να εξορίζει κληρικούς που τόλμησαν να μνημονεύσουν στην εκκλησία τον Κολοκοτρώνη ή τον Καραϊσκάκη;
Μοιάζει λιγάκι με σκηνή επιστημονικής φαντασίας αν πούμε πως η περιφορά του Επιταφίου έπρεπε να σταματήσει και να αποδώσει φόρο τιμής στον κυβερνήτη; Επιπλέον να συνεργάζεται στενά με την αστυνομία και να χαφιεδώνει ιερείς και να τους οδηγεί σε εξορία, φυλακή ή θάνατο; Ένας από τους εκτελεσμένους ιερείς ήταν ο Γρηγόριος Νοδάρος, που αφού τον κούρεψαν και τον ξύρισαν, αποσχηματισμένος πια, προχωρούσε προς την αγχόνη χωρίς παπά.
Χαράλαμπος Μ. Ανδρεόπουλος
Η Εκκλησία κατά τη Δικτατορία 1967-1974
Εκδόσεις: Επίκεντρο, Σελ.: 418
Οι σχέσεις Εκκλησίας-κράτους στη χώρα μας συγκροτούν ένα ακόμη εθνικό και δυσεπίλυτο πρόβλημα, το οποίο γίνεται αντικείμενο εν πολλοίς επιπόλαιων και ανιστόρητων σκοπιμοτήτων, που τελικά δεν βοηθούν στην ομαλοποίηση και στο αναγκαίο ξεκαθάρισμα αυτών των σχέσεων. Είμαστε μια χώρα με μπόλικη και μακρόχρονη ιστορία και εκκωφαντική απουσία εθνικής ταυτότητας και συνείδησης. Ο λόγος μας είναι ισοπεδωτικός, εριστικός και εμφορείται περισσότερο από κομματικές σκοπιμότητες και κάθε λογής ιδεοληψίες. Με αυτό τον τρόπο ανακυκλώνουμε μονίμως έναν θορυβώδη φαύλο κύκλο συζητήσεων, που βασικό τους χαρακτηριστικό είναι η άγνοια της ουσίας των ζητημάτων για τα οποία αποφαινόμαστε με χαρακτηριστική ευκολία. Οι σχέσεις της πολιτείας με την Εκκλησία είναι ανάγκη, πριν διευθετηθούν, να διατυπωθούν με ακρίβεια, γνώση και αντικειμενικότητα ως ένα πρόβλημα εθνικό που κάποτε οφείλουμε ως κοινωνία να το λύσουμε.
«Χωρίς ατομική ιδιοκτησία δεν θα ’χαμε ανισότητα, πείνα και πολέμους, θεούς, βία, νόμους, υποθηκοφυλακεία, δικαστήρια, στρατούς και αστυνομίες».
Γκράφιτι
Η τρέχουσα οικονομική κρίση του καπιταλισμού δεν είναι καινούργια κι ας αποτελεί έκφραση της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Δεν είναι μόνο κρίση που αποσκοπεί στη μονοπολική αναδιάρθρωση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά, για να επιτύχει αυτό το σκοπό, λειτουργεί και ως πνευματική κρίση που αποδομεί τον τρόπο ορθολογικής σκέψης και αποσκοπεί στο να «ωριμάσει», διά της υπονόμευσης της γλώσσας και της σκέψης, της παραπληροφόρησης και του αποπροσανατολισμού, την ανθρωπότητα να δεχτεί τη Νέα Τάξη Πραγμάτων. Δεν είναι ούτε η τελευταία κρίση, κι ας είναι ο τελευταίος κρίκος μιας ατέλειωτης σειράς κρίσεων του κεφαλαίου που προσπαθεί να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του με κάποια καινούργια μορφή που θα του δίνει παράταση ζωής, έστω κι αν αυτό σημαίνει όξυνση της φτώχειας και της καταστροφικής επίδρασής του πάνω στη Φύση και στην κοινωνία, με την αποκρουστική μορφή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και της «παγκόσμιας διακυβέρνησης».
Ξεκινώντας, ας κάνουμε μια αναγνωριστική προσέγγιση του βιβλίου. Ποια η θεματική που το διέπει;
O τίτλος του βιβλίου μου είναι σαφής: «Οι θύελλες της προόδου». Δηλαδή, οι καταστροφικές συνέπειες του σημερινού, κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Δύο έννοιες αποτελούν βασικά στοιχεία της προπαγάνδας και της στρατηγικής των κυρίαρχων τάξεων των σημερινών κοινωνιών: Ανάπτυξη και πρόοδος. Η πρώτη αντιστοιχεί κυρίως στην οικονομική- τεχνολογική ανάπτυξη, ως συνέπεια της προόδου των φυσικών επιστημών. Η δεύτερη, αντιστοιχεί στη συνολική πρόοδο της κοινωνίας. Ποια είναι, όμως, η πραγματικότητα του σημερινού κόσμου, αντίθετα με τον κόσμο της προπαγάνδας; Ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής αναδύθηκε ως η ιστορική άρνηση των μεσαιωνικών κοινωνιών, σε οργανική σχέση με την ανάπτυξη των φυσικών επιστημών και της τεχνολογίας. Οι ιδεολόγοι της ανερχόμενης αστικής τάξης, υποστήριζαν ότι με την ανάπτυξη των επιστημών, με τη γνώση των φυσικών νόμων,ο άνθρωπος θα γίνει κύριος και αφέντης της φύσης. Ως συνέπεια, οι ιδεολόγοι οραματίζονταν μια μελλοντική κοινωνία της αφθονίας, μια κοινωνία στην οποία ο ορθός λόγος θα διέλυε τα σκοτάδια του παρελθόντος και ένα κράτος δικαίου, σε αντίθεση με τον αυταρχισμό των προηγούμενων κοινωνιών.
