ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ:

Η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού φαίνεται να είναι μία από τις λύσεις για την καταπολέμηση των μανιοκαταθλιπτικών αγορών, της υπερχρέωσης, των κρίσεων, του υπερπληθωρισμού και της δικτατορίας των τραπεζών – κυρίως όμως, για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης

Ανάλυση και ιστορική αναδρομή – Μέρος ΙΙΙ

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

Συνέχεια από το Μέρος ΙΙ

ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΧΡΥΣΟΥ

Ο σκοπός των εθνικών αποθεμάτων χρυσού, αυτών δηλαδή που διατηρεί μία χώρα στα δικά της ή ξένα θησαυροφυλάκια, ήταν στο παρελθόν το αντίκρισμα απέναντι στα χαρτονομίσματα και στα κέρματα που έθετε σε κυκλοφορία (κανόνας του χρυσού). Σήμερα όμως, τα εθνικά αποθέματα χρυσού χρησιμοποιούνται αφενός μεν σαν ρεζέρβα για εποχές κρίσης, αφετέρου για την εξισορρόπηση του ρίσκου των διακυμάνσεων του δολαρίου.

Ακριβώς για το δεύτερο αυτό λόγο, η τιμή του χρυσού αυξάνεται αυτόματα, όταν μειώνεται η αξία του δολαρίου και το αντίθετο. Εκτός των παραπάνω λόγων, τα αποθέματα του χρυσού προσδίδουν σε μία χώρα μεγάλη ανεξαρτησία, αφού ο χρυσός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανά πάσα στιγμή σαν ανταλλακτικό μέσον – ενώ δεν «χρεοκοπεί» (πλήρης απαξίωση) ποτέ. 

Τα τελευταία χρόνια, ο μεγαλύτερος αριθμός των κεντρικών τραπεζών παγκοσμίως μείωσε ριζικά τα αποθέματα του χρυσού που διατηρούσε, με στόχο των περιορισμό των δημοσίων χρεών. Κατά μέσον όρο λοιπόν, το μερίδιο του χρυσού στα συναλλαγματικά αποθέματα των κρατών μειώθηκε από 60% το 1980, στο 10% το 2006. Οι χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού, έχουν αποφασίσει να μην διαθέτουν στην αγορά το κίτρινο μέταλλο, χωρίς προηγουμένως να έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους – έτσι ώστε να αποφεύγονται οι μεγάλες διακυμάνσεις στην τιμή του.

Στις 26. Σεπτεμβρίου του 1999, οι 15 ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (μεταξύ των οποίων και η ΕΚΤ), ψήφισαν στην Ουάσιγκτον την ονομαζόμενη «Central Bank Gold Agreement» (CBGA 1), η οποία ρύθμιζε τον όγκο των πωλήσεων χρυσού για τα έτη 1999-2004. Με βάση τη συγκεκριμένη συμφωνία, οι 15 κεντρικές τράπεζες επιτρεπόταν να πουλούν ανά έτος χρήσης (άρχιζε στις 27.09 κάθε χρόνο), έως 400 τόνους χρυσού. Στα πλαίσια της επόμενης συμφωνίας (CBGA 2), η οποία αφορούσε την επίσης πενταετή περίοδο 2004-2009, οι ποσότητες αυξήθηκαν στους 500 τόνους ετήσια – ενώ αργότερα (CBGA 3, 2009-2014), συμφωνήθηκαν ξανά 400 τόνοι.

Περαιτέρω οι πλεονασματικές χώρες (ειδικά η Γερμανία φυσικά), αύξησαν τα αποθέματα τους σε χρυσό, μέσω της «μεταφοράς» (αγοράς) των αποθεμάτων χρυσού άλλων κρατών – τα οποία έτσι πλήρωναν για τις «ελλειμματικές» εισαγωγές τους. Στο παράδειγμα της Γερμανίας, επειδή η κεντρική τράπεζα της δεν ήθελε να δημιουργήσει νέους αποθηκευτικούς χώρους (θησαυροφυλάκια) ή/και να χρεωθεί με το μεταφορικό κόστος, ο χρυσός τοποθετήθηκε στις εγκαταστάσεις της Fed Νέας Υόρκης (εκεί φυλάσσονται, εκτός από το Fort Knox, 550.000 ράβδοι χρυσού, ιδιοκτησίας περίπου 60 κρατών – μία ράβδος ισοδυναμεί με 12,5 κιλά), στην Τράπεζα της Αγγλίας στο Λονδίνο και στην Τράπεζα της Γαλλίας στο Παρίσι.

Κατά την άποψη μας, πρόκειται για ένα αρκετά «αξιοσημείωτο» γεγονός με πολλές δυνητικές «μεταφράσεις», αφού οι τρεις τράπεζες ανήκουν στις πρώην δυνάμεις κατοχής της Γερμανίας – πόσο μάλλον αφού η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η κρατική Bundesbank, αρνείται συστηματικά να δώσει συγκεκριμένες πληροφορίες, για τα πραγματικά αποθέματα της.

Ειδικά όσον αφορά την αποθήκευση του χρυσού τόσων πολλών χωρών στις Η.Π.Α., αξίζει να σημειώσουμε ότι, πολλοί θεωρούν πως «βάλλαμε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα». Εκτός αυτού, το συγκεκριμένο γεγονός δημιουργεί αρκετούς προβληματισμούς, αφενός μεν όσον αφορά το μέγεθος της επιρροής της υπερδύναμης παγκοσμίως, μόνο και μόνο λόγω της αποθήκευσης του χρυσού, αφετέρου την «πλανητική» καταστροφή που θα μπορούσε να προκαλέσει μία ενδεχόμενη οικονομική κατάρρευση των Η.Π.Α. – μέσα από εσωτερικές κοινωνικές αναταραχές, εμφυλίους πολέμους, φυλετικές διαμάχες, εθνικιστικές εξάρσεις ή οτιδήποτε άλλο.       

Συνεχίζοντας, τα αποθέματα χρυσού που διατηρούνται στις τράπεζες παγκοσμίως υπολογίζονται στους 30.000 τόνους – ενώ η μεγαλύτερη ποσότητα χρυσού που εξορύχθηκε εντός ενός έτους ήταν 165.000 τόνοι (2009). Τα περισσότερα αποθέματα χρυσού ανήκουν σε ιδιώτες – όπου μόνο στην Ινδία, για παράδειγμα, υπολογίζονται περίπου στους 20.000 τόνους.

Ολοκληρώνοντας, το 70% του χρυσού παγκοσμίως επεξεργάζεται από τους κοσμηματοπώλες, το 11% από τη βιομηχανία (ειδικά την ηλεκτρονική) και την ιατρική (θεραπεία δοντιών), ενώ μόλις το 13% από τις τράπεζες και τους ιδιώτες επενδυτές – για μονεταριστικούς λόγους, στη μορφή νομισμάτων και ράβδων.   

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Με κριτήριο την παραπάνω ιστορική αναδρομή και ανάλυση των ιδιαιτεροτήτων του κίτρινου μετάλλου, σε σχέση με τα κυκλοφορούντα νομίσματα (χάρτινα, μεταλλικά και ειδικά τα «ψεύτικα» λογιστικά, τα οποία πλησιάζουν στο 90% των συνολικών), δεν μπορεί παρά να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι, η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού θα μπορούσε να είναι ίσως η μοναδική λύση για την καταπολέμηση των μανιοκαταθλιπτικών αγορών, της υπερχρέωσης, των κρίσεων, του υπερπληθωρισμού και της δικτατορίας των τραπεζών – κυρίως όμως, για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.

Με την επιστροφή στον κανόνα του χρυσού είναι δυνατόν να αποφευχθούν οι συναλλαγματικοί και λοιποί πόλεμοι, στους οποίους μάλλον θα οδηγηθούμε πολύ πιο σύντομα από όσο φανταζόμαστε – αφού υποθέτουμε ότι χώρες, όπως η Κίνα για παράδειγμα, δεν θα υπομένουν για πολύ ακόμη την κλοπή των αποταμιεύσεων τους από τις Η.Π.Α. ή από οποιοδήποτε άλλο κράτος. Φυσικά η ισοτιμία δεν μπορεί να είναι η ίδια με αυτήν του Bretton Woods, αφού έκτοτε έχουν αυξηθεί κατά πολύ τόσο τα περιουσιακά στοιχεία, όσο οι ανάγκες σε χρήματα, αλλά και το ΑΕΠ πολλών κρατών.     

Ειδικά όσον αφορά την Ευρωζώνη, η οποία κατά την υποκειμενική μας άποψη δεν πρόκειται να διατηρηθεί για πολλά χρόνια ακόμη (εκτός εάν ενωθεί άμεσα πολιτικά και δημοσιονομικά – κάτι που φυσικά ευχόμαστε, αλλά δεν το πιστεύουμε, όσο κυριαρχεί ο εχθρός της Ευρώπης), τυχόν επιστροφή της στα εθνικά νομίσματα, παράλληλα με την εισαγωγή του κανόνα του χρυσού για όλα, θα μπορούσε να διευκολύνει κάπως τη μετάβαση – η οποία είναι μάλλον ανέφικτη, χωρίς μία τέτοια σύνδεση και «ασφαλιστική δικλείδα».

Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος επείγει για τη Δύση, η οποία δεν θα αποφεύγει για πολύ ακόμη την καταστροφή (χρεοκοπίες επί μέρους κρατών, υπερπληθωρισμούς, αθετήσεις πληρωμών, πολέμους κλπ.) αφού, όπως φαίνεται από τον Πίνακα V («δυτικό χρέος» 27.999 δις €), οκτώ μόλις δυτικές χώρες είναι υπεύθυνες για το 75% σχεδόν των παγκοσμίων χρεών (υπολογίζονται στο 80% του συνολικού ΑΕΠ).

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Πρωταθλητές δημοσίων χρεών σε δις €, για το έτος 2010 – συγκριτικά με το παγκόσμιο ΑΕΠ, συνολικού ύψους 47.081 δις €

Πηγή: Κομισιόν, ΔΝΤ, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Η θέση αρκετών δυτικών χωρών, όπως οι Η.Π.Α., η Γερμανία και η Μ. Βρετανία, είναι πολύ χειρότερη από τις υπόλοιπες, αφού αφενός μεν έχουν μεγάλο ιδιωτικό χρέος, αφετέρου μηδαμινή δημόσια περιουσία, έχοντας ιδιωτικοποιήσει τα πάντα.

Ολοκληρώνοντας, αντί ο περιπλανώμενος Ευρωθίασος να μας οδηγεί συνεχώς σε αδιέξοδους δρόμους, χωρίς προοπτική και τέρμα (άρθρο μας), επιτρέποντας στο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο να κερδοσκοπεί εις βάρος όλων των Πολιτών της δύσης (οι οποίοι οδηγήθηκαν κυριολεκτικά στο ικρίωμα από μία σειρά ανεπαρκών κυβερνήσεων), θα ήταν καλύτερα να αναζητήσει, από κοινού με τις υπόλοιπες παγκόσμιες δυνάμεις, ένα καινούργιο χρηματοπιστωτικό σύστημα – ικανό και κατάλληλο να ανταπεξέλθει ειρηνικά με τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως.       

Εάν η επαναφορά του κανόνα του χρυσού θα συντελούσε πράγματι σε κάτι τέτοιο (δυστυχώς δεν θα είχε μόνο πλεονεκτήματα, αλλά και αρκετά μειονεκτήματα – ειδικά εάν ήταν «μονομερής», όπως στο παρελθόν), πριν ακόμη οι Πολίτες αναλάβουν μόνοι τους τα ηνία, επιλέγοντας οι ίδιοι το συγκεκριμένο ανταλλακτικό μέσον και χωρίς να ρωτήσουν κανέναν (επαναφέροντας παράλληλα τόσο τις αχόρταγες τράπεζες, όσο και τα «άπατρη» κερδοσκοπικά κεφάλαια, στην αρχική τους κατάσταση), δεν είμαστε προφανώς σε θέση να το γνωρίζουμε με σαφήνεια.

Αυτό όμως που πιστεύουμε απόλυτα, είναι η ανάγκη αλλαγής του υφιστάμενου χρηματοπιστωτικού συστήματος – η οποία πρέπει να είναι μεθοδική μεν αλλά ταυτόχρονα γρήγορη, ριζική και με γνώμονα το συμφέρον της συντριπτικής πλειοψηφίας των Πολιτών, το οποίο δυστυχώς δεν είναι ταυτόσημο με αυτό των κυβερνήσεων, της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ και των τραπεζών.   

Κλείνοντας, οφείλουμε να επισημάνουμε την πιθανότητα μίας ραγδαίας, τεχνητής (χειραγωγημένης) υποχώρησης της τιμής του χρυσού, επειδή πιθανολογούμε πως οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες δεν θα θελήσουν να χάσουν το υπέρτατο προνόμιο της παραγωγής χρημάτων από το πουθενά – την «κότα με τα χρυσά αυγά» καλύτερα, η οποία τους διευκολύνει σημαντικά στη «ληστεία» κρατών και Πολιτών.

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright),  Αθήνα, 21. Αυγούστου 2011, viliardos@kbanalysis.com     

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων»

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2405.aspx

ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ:

Η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού φαίνεται να είναι μία από τις λύσεις για την καταπολέμηση των μανιοκαταθλιπτικών αγορών, της υπερχρέωσης, των κρίσεων, του υπερπληθωρισμού και της δικτατορίας των τραπεζών – κυρίως όμως, για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης

Ανάλυση και ιστορική αναδρομή – Μέρος ΙΙ

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

http://www.casss.gr/Images_PressCenter/20110821/BVV.jpg

Συνέχεια από το Μέρος Ι

Η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ

Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν (άρθρο μας), ο αμερικανικός όμιλος GATA (Gold Anti–Trust Action Committee), κατέθεσε το Φεβρουάριο του 2002 (λίγο αργότερα ξεκίνησε παραδόξως η άνοδος των τιμών του χρυσού, μετά από πάρα πολλά χρόνια σταθερής διατήρησης της ισοτιμίας του), στο δικαστήριο της Βοστόνης, αγωγή εναντίον του αμερικανικού αποθετηρίου, της κεντρικής τράπεζας των Η.Π.Α. (Fed), καθώς επίσης διαφόρων μεγάλων τραπεζών. Κατηγορούμενοι ήταν πολιτικοί, όπως ο πρώην Πρόεδρος B. Clinton και ο πρώην υπουργός οικονομικών L. Summers, ο διοικητής της Fed κ. A. Greenspan, καθώς επίσης οι πολυεθνικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η BIS, η J.P.Morgan, η Chase Manhattan, η Citigroup, η Goldman Sachs και η Deutsche Bank.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, η κυβέρνηση των Η.Π.Α., σε συνεργασία με τις ηγετικές τράπεζες του κλάδου, είχε «χειραγωγήσει» από το 1994 και μετά την τιμή του χρυσού, με στόχο τη διατήρηση της σε χαμηλά επίπεδα. Ο στόχος των τραπεζών ήταν η επίτευξη μεγάλων κερδών, ενώ η κυβέρνηση των Η.Π.Α. αποσκοπούσε στην παραπλάνηση του υπολοίπου κόσμου, σε σχέση με την ισχύ του δολαρίου – το οποίο ουσιαστικά διατηρούταν τεχνητά υπερτιμημένο, έτσι ώστε να παραμένει παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, χωρίς τον ανταγωνισμό των υπολοίπων νομισμάτων. Ειδικότερα, η αγωγή αναφερόταν, μεταξύ άλλων, στα εξής:

(α)  Η τιμή του χρυσού δεν επιτρεπόταν να αυξηθεί, επειδή κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με «σήμα κινδύνου» προς τις διεθνείς αγορές, σε σχέση με τον πληθωρισμό του αμερικανικού νομίσματος. (β)  Μία ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του χρυσού, θα πρόδιδε τη διεθνή αδυναμία του δολαρίου. (γ)  Θα έπρεπε να προστατευθούν από δυνητικές ζημίες τόσο οι τράπεζες, όσο και τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία δανείζονταν με χαμηλότοκα ομόλογα χρυσού, διαθέτοντας εξ αυτού πολύ χαμηλά αποθέματα του κίτρινου μετάλλου – κάτι που θα συνέβαινε, θα ζημιώνονταν δηλαδή οι τράπεζες, εάν αυξανόταν η τιμή του χρυσού. Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, το ξεκίνημα της παρούσας χρηματοπιστωτικής κρίσης συνέπεσε με τη ραγδαία άνοδο της τιμής του χρυσού – ένα όχι και τόσο τυχαίο γεγονός.  

Συνεχίζοντας, χωρίς καμία αμφιβολία, ο χρυσός αποτελεί ακόμη ένα αξιόπιστο βαρόμετρο του πληθωρισμού ενός νομίσματος («εκτύπωση» δυσανάλογων ποσοτήτων χρήματος, με αποτέλεσμα την υποτίμηση του), εάν δεν μπορεί κανείς να εξασφαλίσει τεχνητά τη διατήρηση του σε χαμηλή τιμή, σε σχέση με το συγκεκριμένο νόμισμα (εν προκειμένω, το δολάριο). Αναμφίβολα λοιπόν, η αύξηση της τιμής του χρυσού σε σχέση με το δολάριο, «τεκμηριώνει» την αστάθεια του νομίσματος. Επομένως, εάν η αμερικανική κυβέρνηση ήταν σε θέση να ελέγξει την τιμή του χρυσού (σύμφωνα πάντα με το κατηγορητήριο που συνέταξαν οι δικηγόροι της GATA), μπορούσε να ελέγξει επίσης την ισοτιμία του δολαρίου – εξαπατώντας τον υπόλοιπο πλανήτη. Συνεπώς, ο χρυσός ήταν ανέκαθεν, ενώ συνεχίζει να είναι, ένα «πολιτικό» μέταλλο. Περαιτέρω, οι τράπεζες έλαβαν τότε μέρος στο, χωρίς καμία αμφιβολία εξαιρετικά πολύπλοκο αυτό παιχνίδι, με στόχο την αποκόμιση υπερκερδών. Η επεξήγηση αυτής της «υπόθεσης εργασίας» είναι η εξής:

(α)  Στα χαρτιά, δανείζονταν οι εμπορικές τράπεζες χρυσό, από την εκάστοτε κεντρική τράπεζα, με πολύ χαμηλό επιτόκιο (περί το 1%). (β) Τον χρυσό αυτόν που δανείζονταν, τον πουλούσαν αργότερα «ανοιχτά» στις  αγορές, χωρίς την ανάληψη κανενός ρίσκου – αφού γνώριζαν ότι, η τιμή του θα διατηρούνταν σταθερή (κάτι που προφανώς δεν ισχύει για τίποτα στον κόσμο, εάν δεν «χειραγωγείται» η τιμή του). (γ)  Στη συνέχεια, επένδυαν τα έσοδα από την «ανοιχτή» πώληση του χρυσού σε κρατικά ομόλογα (ανοιχτή θεωρείται μία πώληση ενός αντικειμένου, ακόμη και αν δεν είναι στην κατοχή σου, αλλά το αγοράζεις όταν πρέπει να το επιστρέψεις – πρόκειται λοιπόν για πραγματικό «αέρα») – ή συμμετείχαν στις κερδοσκοπικές αγορές των παραγώγων, οι οποίες υπόσχονταν τεράστια κέρδη, με χαμηλές επενδύσεις (μόνο το 2005, η J. P. Morgan κατείχε παράγωγα αξίας 25 τρις $).

Εάν λοιπόν δεν συνέβαινε κάτι απρόβλεπτο, οι τράπεζες που συμμετείχαν σε αυτό το παιχνίδι (Colpo Grosso) κέρδιζαν στην κυριολεξία τεράστια ποσά. Εάν όμως κατέρρεαν τα χρηματιστήρια ή εάν αυξανόταν η τιμή του χρυσού, τον οποίο είχαν δανεισθεί και όφειλαν να επιστρέψουν αργότερα, τότε οι τράπεζες θα έχαναν αντίστοιχα τεράστια ποσά, οδηγούμενες στη χρεοκοπία – πόσο μάλλον αφού, μαζί με την άνοδο της τιμής του χρυσού, θα αυξάνονταν και οι τόκοι που πλήρωναν για τις ποσότητες που είχαν δανεισθεί, σε επίπεδα που θα αδυνατούσαν να πληρώσουν. Η GATA ανέφερε επίσης ότι, μεταξύ των ετών 1998 και 2001 η ζήτηση του χρυσού ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από τις ετήσιες ποσότητες εξόρυξης, γεγονός που όφειλε να οδηγήσει στην αύξηση της τιμής του. Κατά την ίδια, το κέρδος του Καρτέλ των τραπεζών, με τη βοήθεια της χειραγώγησης της τιμής του χρυσού, ήταν της τάξης των 42 δις $. Φυσικά η αγωγή απορρίφθηκε από το αμερικανικό δικαστήριο, το οποίο θεώρησε ότι ο κατήγορος δεν είχε έννομο συμφέρον! Εμείς βέβαια δεν μπορούμε να έχουμε σαφή άποψη, αν και οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι, τα τελευταία δέκα χρόνια η τιμή του χρυσού σχεδόν οκταπλασιάστηκε (από τα 250 $ στα 1.870 $) – κάτι που μάλλον θα πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά, σχετικά με την πραγματική ισοτιμία του δολαρίου και την μητέρα των κρίσεων που προβλέπεται.    

Όπως λοιπόν γράφαμε το 2010, “Εάν συνειδητοποιήσουμε ότι, η άνοδος της δύσης, η ανάπτυξη και η πρόοδος της, κυρίως εις βάρος άλλων λαών, στηρίχθηκε στο τραπεζικό σύστημα, στην πίστωση καλύτερα, με την ταχυδακτυλουργική δημιουργία νέων χρημάτων από το πουθενά, ενδεχομένως να καταλάβουμε ότι τα θεμέλια, επάνω στα οποία οικοδομούμε αδιάκοπα το μέλλον μας, δεν είναι τόσο σίγουρα, όσο νομίζουμε. Ίσως λοιπόν κάποια στιγμή πάψει ο πλανήτης να ανταλλάσσει τα χωρίς αντίκρισμα χαρτονομίσματα, με τα «πραγματικά» προϊόντα της φύσης και με την εργασία, σε μη ισορροπημένες, «χειραγωγημένες» από το Καρτέλ, ισοτιμίες ανταλλαγής – πόσο μάλλον όταν οι συνολικοί τόκοι επί των συνεχώς αυξανομένων χρεών, για τους οποίους δεν «κατασκευάζονται» παραδόξως νέα χρήματα (ένα από τα μεγαλύτερα ελαττώματα της διαδικασίας), ξεπεράσουν τα συνολικά κεφάλαια, τα οποία ολόκληρη η ανθρωπότητα οφείλει στους, ελάχιστους σχετικά, κυρίαρχους του σύμπαντος.”  

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

Η τιμή του χρυσού αυξάνεται συνεχώς από το 2001 και εντεύθεν, ενώ είναι πολύ πιθανόν να καταγράψει επίπεδα ρεκόρ, αφού πολλοί υποθέτουν πως εισερχόμαστε με μεγάλη ταχύτητα στη φάση του υπερπληθωρισμού – η οποία ενδεχομένως θα συνοδευθεί από την πλήρη απαξίωση των χαρτονομισμάτων, σε ένα χρονικό διάστημα που κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει. Η τιμή μίας ουγγιάς χρυσού (31,1 γραμμάρια) έχει ανέλθει στα 1870 $ (περί τα 1.300 €), ενώ ακριβαίνει σχεδόν καθημερινά. Η αιτία δεν είναι ουσιαστικά η άνοδος της αξίας του χρυσού, αλλά το ότι τα χρήματα (τόσο τα χαρτονομίσματα, όσο και τα πολλαπλάσια τους λογιστικά), με τα οποία πληρώνουμε το χρυσό, χάνουν συνεχώς σε αξία. Όπως λέγεται, στην αρχαία Ρώμη κόστιζε ένα ακριβό ένδυμα της εποχής, με τη ζώνη του και ένα ζευγάρι σαντάλια, μία ουγγιά χρυσού. Σήμερα, 2000 χρόνια αργότερα, κοστίζουν σχεδόν το ίδιο σε χρυσό, μία ουγγιά δηλαδή (1.870 $), ένα ακριβό κοστούμι, η ζώνη και ένα ζευγάρι παπούτσια.

Επομένως, ο χρυσός δεν μπορεί να θεωρηθεί ακριβός, παρά το ότι η τιμή του έχει οκτααπλασιαστεί σε δολάρια, μέσα στα δέκα τελευταία χρόνια (αν και σε ελβετικά φράγκα έχει «μόλις» τριπλασιαστεί – γεγονός που δημιουργεί ορισμένες μεγάλες, «διπλής ανάγνωσης» απορίες). Εάν δε σημειώσουμε ότι, τον Ιανουάριο του 1980 μία ουγγιά χρυσού κόστιζε περί τα 850 $ (αποπληθωρισμένα σήμερα 2.300 $), τότε δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για μία ακόμη υπερβολή (φούσκα) της εποχής μας. Απλούστατα, η χειραγώγηση της τιμής του χρυσού ήταν η αιτία της μέχρι πρόσφατα χαμηλής ισοτιμίας του – κυρίως απέναντι στο δολάριο και δευτερευόντως απέναντι στο ευρώ. Εάν δε υπολογίσει κανείς τι αγόραζε πριν από μερικά χρόνια με 340 δραχμές, με ένα μάρκο ή με ένα δολάριο, συγκρίνοντας το με τι αγοράζει σήμερα, θα κατανοήσει την τεράστια «υποτίμηση» των χαρτονομισμάτων – επομένως το πραγματικό μέγεθος του πληθωρισμού, το οποίο τοποθετείται σε αρκετά υψηλά επίπεδα στο χώρο του ευρώ (πολύ υψηλότερα στο χώρο του δολαρίου, πολύ χαμηλότερα στην Ελβετία ή στη Νορβηγία – τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα με θετικό προϋπολογισμό).

Εκτός αυτού, όσο δεν προβλέπεται άνοδος του ευρώ, λόγω της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, επίσης όχι άνοδος του δολαρίου, λόγω των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων των Η.Π.Α., δεν μπορεί λογικά να αναμένεται «φυσιολογική» (μη χειραγωγημένη) μείωση της τιμής του χρυσού (αν και ποτέ δεν πρέπει να κάνουμε προβλέψεις, για αξίες που διαπραγματεύονται σε μανιοκαταθλιπτικές, έντονα κερδοσκοπικές αγορές).  Περαιτέρω, χωρίς καμία αμφιβολία ο χρυσός αποτελεί ανέκαθεν τη βασική μονάδα μέτρησης της κατάστασης μίας Οικονομίας – επομένως, του συναλλάγματος (νομίσματος) της. Το Ευρώ, δέκα χρόνια μετά την εισαγωγή του, χάνει απέναντι στο χρυσό περί το 15% ετησίως – αν και οι μεταβολές αυτές μπορούν να υπολογιστούν μόνο σε ευρύτερα χρονικά διαστήματα, όπου η αγορά αφενός μεν ισορροπεί, αφετέρου δεν είναι δυνατόν να χειραγωγηθεί. Η συμπεριφορά του δολαρίου είναι κατά πολύ χειρότερη – γεγονός που τεκμηριώνει ακόμη μία φορά τη δυσμενέστερη οικονομική θέση των Η.Π.Α., σε σύγκριση με την Ευρωζώνη. Η πτώση της αξίας του Ευρώ, η οποία ουσιαστικά οφείλεται στον πληθωρισμό, τοποθετείται επίσημα στο 2-3% ετησίως. Εν τούτοις, όπως αναφέραμε, με κριτήριο την τιμή του χρυσού, ο πληθωρισμός τα τελευταία δέκα έτη στην Ευρωζώνη ήταν κατά μέσον όρο 15% ετησίως – ποσοστό που εμείς τουλάχιστον, κρίνοντας από την αύξηση του κόστους ζωής, θεωρούμε πολύ πιο αντιπροσωπευτικό από τις μάλλον «ιδιοτελείς» μετρήσεις της Κομισιόν.

Συνεχίζοντας, μόλις πριν από μερικά έτη επιτρέπεται να αγοράζουν χρυσό και ασήμι οι Κινέζοι – κάτι που έχει οδηγήσει τους περισσότερους στην απόκτηση και αποταμίευση των δύο ευγενών μετάλλων. Έκτοτε δεν εξάγεται καθόλου κινεζικός χρυσός στο εξωτερικό, αφού δεν φθάνει για την κάλυψη των τοπικών αναγκών. Με δεδομένο λοιπόν ότι η Κίνα είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς χρυσού παγκοσμίως, ο μηδενισμός των εξαγωγών της θα περιορίσει σημαντικά τις ποσότητες του χρυσού – πόσο μάλλον αφού η εξόρυξη χρυσού μειώνεται διεθνώς. Στον Πίνακα ΙΙΙ που ακολουθεί φαίνονται τα (επίσημα) αποθέματα χρυσού ορισμένων κρατών:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙII: Αποθέματα χρυσού σε τόνους και ποσοστό του στα συνολικά συναλλαγματικά αποθέματα ορισμένων χωρών.

Πηγή: WP-IMF, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Η ζήτηση του χρυσού, στο 2^ο τετράμηνο του 2011, ανήλθε στους 919,8 τόνους (44,5 δις $). Η Κίνα και η Ινδία ήταν οι κυριότεροι αγοραστές, με συνολικά 52% της παγκόσμιας ζήτησης σε ράβδους χρυσού και νομίσματα – 55% για τη βιομηχανία κοσμημάτων.  Η ζήτηση εκ μέρους της Ινδίας αυξήθηκε κατά 38% σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο του προηγούμενου έτους (παρά την άνοδο της τιμής), ενώ της Κίνας κατά 25% – γεγονότα που δεν μπορεί να θεωρηθούν τυχαία. 

Η Ελλάδα, με κριτήριο το ποσοστό χρυσού σε σχέση με τα συνολικά αποθέματα αξιών της, κατατάσσεται διεθνώς στην 2^η θέση, μετά την Πορτογαλία (ενώ διαθέτει τα ίδια σχεδόν αποθέματα χρυσού, με την πολύ μεγαλύτερη της Τουρκία). Σε απόλυτα μεγέθη, είναι η 30^η στην παγκόσμια κατάσταση – αν και ουσιαστικά η 27^η μεταξύ κρατών, αφού στον κατάλογο συμπεριλαμβάνονται το ΔΝΤ (3^ο), η ΕΚΤ (12^η) και η BIS (28^η). Ειδικά όσον αφορά το ΔΝΤ, κρίνοντας από τη συμπεριφορά της Ν. Κορέας (στην εποχή του ΔΝΤ, οι κάτοικοί της υποχρεώθηκαν να λιώσουν το χρυσό από τα κοσμήματα τους για να τον δώσουν στο κράτος, έτσι ώστε να αποφευχθεί η χρεοκοπία του), υποθέτουμε ότι ένα μεγάλο μέρος των αποθεμάτων χρυσού που διαθέτει προέρχεται από τις «επιδρομές» του. 

Συνεχίζοντας στην Ελλάδα, ο χρυσός που έχει στην κατοχή της είναι ένα ακόμη θετικό στοιχείο, το οποίο επίσης συνηγορεί στο ότι, πρόκειται για μία πολύ πλούσια χώρα, την οποία πρέπει να προστατεύσουμε από τη λεηλασία που επιχειρείται (ελπίζοντας βέβαια ότι ο ελληνικός χρυσός δεν έχει πουληθεί από τις κυβερνήσεις εν αγνοία μας, δεν έχει δοθεί σαν εγγύηση στους τοκογλύφους-δανειστές μας και υπάρχει πράγματι στα θησαυροφυλάκια της, δυστυχώς μη κρατικής, ΤτΕ).  Περαιτέρω, οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο πουλούσαν μέχρι το 2007 μεγάλες ποσότητες χρυσού – με στόχο να διατηρήσουν χαμηλή την τιμή του, όπως αναφέραμε παραπάνω. Εκτός αυτού, οι τράπεζες εμπόδιζαν ανέκαθεν την επιστροφή στον κανόνα του χρυσού, δημιουργώντας μυστικά Καρτέλ με επί πλέον στόχους αφενός μεν τη χειραγώγηση της τιμής του, αφετέρου να καταστήσουν μη ελκυστικό το χρυσό, σαν επενδυτικό προϊόν, στους ιδιώτες. Μεταξύ άλλων, είχε απαγορευθεί στις Η.Π.Α. η κατοχή χρυσού για πολλές δεκαετίες – ενώ θεωρείται ότι τα αποθέματα του χρυσού (Πίνακας ΙΙΙ), έτσι όπως καταγράφονται από τις κεντρικές τράπεζες, δεν είναι σωστά. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές ενδείξεις, σύμφωνα με τις οποίες τόσο οι Η.Π.Α., όσο και η Γερμανία ή άλλα κράτη, δεν διαθέτουν καθόλου αποθέματα σε χρυσό. Τέλος, αρκετοί ειδικοί ισχυρίζονται ότι, σύντομα θα απαγορευθεί ξανά η κατοχή χρυσού – αφού διαφορετικά δεν μπορεί να εξηγηθεί η αυστηρότατη επίβλεψη του χρυσού που αγοράζεται από τους ιδιώτες, στα κράτη που διαμένουν. Ο Πίνακας ΙV καταγράφει την πρόσφατη εξέλιξη των τιμών των δύο βασικότερων μετάλλων, με ιστορική «ανταλλακτική» χρήση:

ΠΙΝΑΚΑΣ IV: Η εξέλιξη των τιμών του χρυσού και του ασημιού, σε δολάρια ανά ουγγιά

* Τιμές κατά προσέγγιση και στρογγυλοποιημένες, επειδή προέρχεται από διάγραμμα, ** Ο χρυσός σχεδόν οκταπλασιάστηκε από το 2001 σε δολάρια, ενώ μόλις τριπλασιάστηκε σε ελβετικά φράγκα. *** Ακολουθεί τις τιμές του χρυσού (ο αντιβασιλέας των νομισμάτων), ενώ έχει πολύ περισσότερες χρήσεις.

Πηγή: Ελβετία, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Κλείνοντας, ίσως οφείλουμε να συμπληρώσουμε ότι, εάν υπολογίσει κανείς τα δάνεια της Κίνας (1,2 τρις $) ή της Ιαπωνίας (0,91 τρις $) σε χρυσό, σε σχέση με τις 20.08.2001 (τιμή μίας ουγγιάς 250 $), θα συμπεράνει αβίαστα πόσα χρήματα έχουν χάσει οι δύο αυτές χώρες. Σε όρους χρυσού λοιπόν τόσο η Κίνα, όσο και η Ιαπωνία, επίσης οι υπόλοιποι δανειστές των Η.Π.Α. (Μ. Βρετανία, Βραζιλία, Γερμανία, τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια, συνταξιοδοτικά ταμεία, Fed κλπ.) έχουν χάσει πάνω από το 80% των απαιτήσεων τους – αφού για παράδειγμα η Κίνα, με τα 1,2 τρις $ που έχει δανείσει στις Η.Π.Α., αγοράζει 7,5 φορές λιγότερο χρυσό, από αυτόν που θα αγόραζε το 2001 (μείον τους τόκους). Ενδεχομένως λοιπόν πρόκειται για τη μεγαλύτερη, νόμιμη ληστεία όλων των εποχών – μεγαλύτερη και από αυτήν της Lehman Brothers.

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright),  Αθήνα, 21. Αυγούστου 2011, viliardos@kbanalysis.com     

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων»

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2405.aspx

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙΙ

ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ:

Η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού φαίνεται να είναι μία από τις λύσεις για την καταπολέμηση των μανιοκαταθλιπτικών αγορών, της υπερχρέωσης, των κρίσεων, του υπερπληθωρισμού και της δικτατορίας των τραπεζών – κυρίως όμως, για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης

Ανάλυση και ιστορική αναδρομή – Μέρος Ι

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

«Με εξαίρεση εκείνες τις εποχές, στις οποίες ίσχυε ο κανόνας του χρυσού, έχουν χρησιμοποιήσει πρακτικά όλες οι κυβερνήσεις στην Ιστορία το αποκλειστικό δικαίωμα τους να εκδίδουν χρήματα, για να λεηλατήσουν και να εξαπατήσουν τους Πολίτες-υπηκόους τους» (F. A. von Hayek).  «Χωρίς την ύπαρξη του κανόνα του χρυσού, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα προστασίας των αποταμιεύσεων από τον περιορισμό της αγοραστικής τους αξίας, σαν αποτέλεσμα του υπερπληθωρισμού» (A. Greenspan – το 1966, πριν ακόμη γίνει μέλος της άρχουσας τάξης).  «Ο χρυσός είναι χρήμα και τίποτα άλλο….Ο χρυσός είναι το πραγματικά μοναδικό χρήμα – με εξαίρεση το ασήμι» (J. P. Morgan).

«Η Utah είναι η πρώτη Πολιτεία των Η.Π.Α., η οποία αναγνώρισε πρόσφατα τόσο τα χρυσά, όσο και τα ασημένια νομίσματα, σαν επίσημα μέσα συναλλαγών – αρκετές άλλες ομοσπονδιακές Πολιτείες έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της. Μήπως θα έπρεπε να τις μιμηθεί και η Ελλάδα; Μπορεί κανείς να ισχυρισθεί τεκμηριωμένα ότι, η κατάσταση δεν θα γίνει αισθητά χειρότερη, εάν δεν συμβεί κάτι ριζικά διαφορετικό;».

 Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας όλοι σχεδόν οι ηγεμόνες προσπαθούσαν, ξανά και ξανά, να προωθήσουν στους υπηκόους τους άχρηστα χαρτονομίσματα, αντί πραγματικών χρημάτων. Το γεγονός αυτό κατέληγε πάντοτε σε καταστροφικές αποτυχίες, αφού η συγκεκριμένη «τακτική» των κυβερνώντων προκαλούσε σταθερά υπερπληθωρισμό – ο οποίος οδηγούσε στη φτώχεια, στην παρακμή, στις κοινωνικές εξεγέρσεις και στους πολέμους.

Με βάση τις εμπειρίες αυτές οι περισσότεροι ηγεμόνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, τόσο η διαρκής ασφάλεια των αποταμιεύσεων (η προστασία της αγοραστικής αξίας τους δηλαδή), όσο και η ειρήνη, ήταν τότε μόνο δυνατόν να υπάρξουν, εφόσον τα χαρτονομίσματα αντιπροσώπευαν πραγματικές αξίες – απλούστερα, εάν απέναντι σε ένα χαρτονόμισμα ή σε κάποιο άχρηστο μεταλλικό κέρμα, υπήρχε κάποια δεδομένη αξία. Έτσι λοιπόν υιοθετήθηκε ο κανόνας του χρυσού, σύμφωνα με τον οποίο κάθε χώρα μπορούσε να εκδώσει τόσα χρήματα (χαρτονομίσματα και κέρματα), όσο χρυσό διατηρούσε στα θησαυροφυλάκια της – με μία ορισμένη «ισοτιμία ανταλλαγής»      

Μέχρι τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα από το 1800 έως το 1914, μία από τις πιο «οικονομικά σταθερές» εποχές της Ιστορίας, όλα τα σημαντικά νομίσματα παγκοσμίως ήταν συνδεδεμένα με το χρυσό. Επειδή δε η ποσότητα του χρυσού ήταν περιορισμένη, δεν μπορούσαν να εκδοθούν περισσότερα χρήματα –  οπότε δεν ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν οι υπερβολές (φούσκες), οι οποίες χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη εποχή (οφείλονται προφανώς στην αλόγιστη πιστωτική επέκταση, μέσα από τη δημιουργία χρημάτων από το πουθενά, την οποία προκαλεί/προωθεί σκόπιμα το αχόρταγο και ανεξέλεγκτο πλέον τραπεζικό σύστημα).  

Όλες οι χώρες λοιπόν ήταν υποχρεωμένες να διαχειρίζονται με σύνεση τα οικονομικά τους, να διατηρούν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς δηλαδή, ενώ τόσο οι τράπεζες, όσο και το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο εν γένει, ήταν αδύνατον να κερδοσκοπήσουν εις βάρος των υπολοίπων «συντελεστών παραγωγής» – πόσο μάλλον των ίδιων των κρατών και κατ’ επέκταση των φορολογουμένων Πολιτών τους, όπως δυστυχώς συμβαίνει σήμερα, σε μία έκταση άνευ προηγουμένου.

Περαιτέρω, το «ευγενές μέταλλο» διαχωρίστηκε από τα χρήματα, έπαψε δηλαδή να ισχύει ο κανόνας του χρυσού, το 1914 – επειδή ο εξοπλισμός για τη διεξαγωγή του πρώτου παγκοσμίου πολέμου απαιτούσε τεράστιες ποσότητες χρημάτων, για τις οποίες δεν υπήρχαν τα ανάλογα αποθέματα χρυσού. Εάν λοιπόν είχε διατηρήσει κανείς τον κανόνα, είναι προφανές ότι δεν θα μπορούσε να διεξαχθεί ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος – για τη χρηματοδότηση του οποίου, ειδικά η Fed (η οποία ιδρύθηκε το 1913), εκτύπωσε κατά πολύ περισσότερα χαρτονομίσματα, από όσα «δικαιούταν», πλημμυρίζοντας στην κυριολεξία τις αγορές.

Όπως συνέβη και πρόσφατα, έτσι και τότε (η υπερπαραγωγή άχρηστου χρήματος συνέχισε δυστυχώς μετά το τέλος του 1^ου παγκοσμίου πολέμου), οι τράπεζες είχαν στη διάθεση τους υπερβολικά μεγάλες ποσότητες χρήματος από τις κεντρικές τους – χρήματα που προωθούσαν στους πελάτες τους με τη μορφή φθηνών (χαμηλού επιτοκίου) πιστώσεων. Οι πελάτες τους αυτοί με τη σειρά τους επένδυαν τα «άχρηστα» χαρτονομίσματα στις χρηματαγορές – με στόχο την αποκόμιση γρήγορων κερδών, τα οποία δεν μπορούσε να τους προσφέρει η πραγματική οικονομία.

Επειδή τώρα είχε καταργηθεί ο κανόνας του χρυσού, οι ποσότητες του χωρίς αντίκρισμα χρήματος συνέχισαν να αυξάνονται – ενώ κάθε χώρα είχε εντελώς διαφορετικούς κανόνες «εκτύπωσης», ανάλογους με τις δικές της ανάγκες. Κατ’ επέκταση, οι τιμές των μετοχών αυξάνονταν, τα ακίνητα ακολουθούσαν ανοδική πορεία και τα δάνεια εκτοξεύθηκαν στα ύψη – παρασύροντας ξανά όλες τις «αξίες» (μετοχές, εμπορεύματα κλπ.) σε μία παράλογα ανοδική τροχιά.  

Έτσι λοιπόν, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, η αγορά μετοχών των Η.Π.Α. ήταν τόσο υπερβολικά αποτιμημένη που ήταν αδύνατον να αποφευχθεί το «σπάσιμο της φούσκας» – συνέβη τη γνωστή «μαύρη Πέμπτη», στις 24. Οκτωβρίου του 1929. Εκατομμύρια Αμερικανοί έχασαν σε μία ημέρα όλα τους τα υπάρχοντα, ενώ τα αποτελέσματα του κραχ για ολόκληρο τον κόσμο ήταν καταστροφικά. Ακολούθησε φτώχεια, δυστυχία, πείνα και κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες κατέληξαν στη Μεγάλη Ύφεση και στο φασισμό – όπου κυρίως ο Χίτλερ στη Γερμανία, αλλά και ο Μουσολίνι στην Ιταλία ή ο Φράνκο στην Ισπανία, θέλησαν να οδηγήσουν την Ευρώπη στην έξοδο από την κρίση.  

Ο τελικός προορισμός ήταν ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο οποίος καταδίκασε εκατομμύρια ανθρώπους στο θάνατο – χρηματοδοτούμενος ξανά από τις ίδιες τράπεζες, οι οποίες είχαν προκαλέσει την καταστροφική χρηματοπιστωτική φούσκα, είχαν διευκολύνει το φασισμό και ήταν υπεύθυνες για όλα τα δεινά της μετέπειτα εποχής.

Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο επικράτησε η σύνεση στον πλανήτη, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τη θέσπιση του κανόνα του χρυσού στο Bretton Woods των Η.Π.Α. – όπου όλα τα νομίσματα είχαν αντίκρισμα σε δολάρια και τα δολάρια σε χρυσό. Ακολούθησαν δεκαετίες ανάπτυξης και προόδου στη Δύση, οι οποίες όμως ουσιαστικά έφθασαν στο ζενίθ τους τη δεκαετία του 1970 – όπου καταργήθηκε ξανά ο κανόνας του χρυσού, λόγω των τεράστιων χρηματικών αναγκών των Η.Π.Α., οι οποίες δυστυχώς «επέλεξαν», ερήμην των Πολιτών τους, τη διεξαγωγή νέων πολέμων.

Έκτοτε, αργά αλλά σταθερά, οι τράπεζες άρχισαν να εκτυπώνουν ακόμη μία φορά χρήματα χωρίς αντίκρισμα, συνεχίζοντας τη λεηλασία των υπολοίπων συντελεστών παραγωγής – με αποτέλεσμα να χρεώνονται συνεχώς όλα τα κράτη, με αφετηρία το 1980, να εμφανιστούν ξανά οι κρίσεις, να γίνονται όλο και πιο μεγάλες, όλο και πιο συχνές, όλο και πιο «μανιοκαταθλιπτικές». Μία συνεχώς μικρότερη περίοδος ανάπτυξης εντάσεως ανεργίας, ακολουθείται έκτοτε από μία διαρκώς μεγαλύτερη περίοδο ύφεσης, με αποτελέσματα που δεν είναι καθόλου δύσκολο να προβλεφθούν.

Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΚΑΙ Η ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗ

Όπως αναφέραμε ήδη, η κατάργηση του κανόνα του χρυσού οδηγεί αξιωματικά στην υπερχρέωση, αφού τα κράτη (αλλά και οι ιδιώτες) παύουν να διαχειρίζονται συνετά τα οικονομικά τους – εξοφλώντας τις συνεχώς αυξανόμενες υποχρεώσεις τους με φρεσκοτυπωμένα χρήματα χωρίς αντίκρισμα (οι ιδιώτες με δάνεια και «υποσχετικές πληρωμών»). Ο Πίνακας Ι αναφέρεται στις περιόδους χρέωσης των Η.Π.Α., οι οποίες ουσιαστικά δεν διαφέρουν σημαντικά από τις αντίστοιχες των υπολοίπων χωρών της Δύσης – με την Ιαπωνία να κρατάει τα «σκήπτρα» (δημόσιο χρέος στο 230% σχεδόν του ετήσιου ΑΕΠ της):

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ιστορική κατανομή του δημοσίου χρέους των Η.Π.Α., συνολικού ύψους 14,3 τρις $

 * Αύξηση χρέους σε τρις $, ** Εντός ενός μόνο έτους ξεπέρασε την οκταετία Reagan ενώ, εάν δεν συμβεί κάτι εξαιρετικό, θα ξεπεράσει ακόμη και τον Bush junior.

Σημείωση: Ο μεγαλύτερος πιστωτής των Η.Π.Α. είναι η Fed, αφού κατέχει το 11,6% του δημοσίου χρέους – ήτοι 1,66 τρις $. Ακολουθεί η Κίνα (1,20 τρις $) και η Ιαπωνία (0,91 τρις $).  Πηγή: New York Times,  Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως συμπεραίνουμε από τον Πίνακα Ι οι Η.Π.Α., έως και το 1981, συσσώρευσαν χρέη ύψους μόλις 1,01 τρις $ – γεγονός που συνέβη και στις περισσότερες άλλες χώρες της Δύσης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Από το 2001 όμως μέχρι το 2009 το δημόσιο χρέος έφτασε στα ύψη, αφού αυξήθηκε κατά 6,11 τρις $ – μία κατάσταση που συνεχίζει να υφίσταται, μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Obama. Το γεγονός αυτό δεν μας επιτρέπει μεγάλες ελπίδες για το μέλλον, όσο και αν ακούγεται το αντίθετο – αφού η αντιστροφή της τάσης είναι, κατά την άποψη μας, εξαιρετικά δύσκολη.

Ο Πίνακας ΙΙ που ακολουθεί, στον οποίο εμφανίζεται η αύξηση των δαπανών της υπερδύναμης μεταξύ 2001 και 2011 στους κυριότερους τομείς της οικονομίας της, τεκμηριώνει σε κάποιο βαθμό την άποψη μας:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Αύξηση των δαπανών στις Η.Π.Α., μεταξύ 2001 και 2011, σε δις $

Πηγή: Κυβέρνηση των Η.Π.Α., Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Οι δαπάνες των Η.Π.Α. για τις συντάξεις (προϋπολογισμός 2011) αντιστοιχούν στο 20% των συνολικών ετησίων δαπανών ύψους 3,8 τρις $, για την Υγεία στο 23% και για την άμυνα στο 24% – με όλες τις υπόλοιπες να ανέρχονται στο 33% (η Παιδεία είναι ουσιαστικά σχεδόν εξ ολοκλήρου ιδιωτικοποιημένη). Απέναντι στις δαπάνες του προϋπολογισμού τώρα, τα ετήσια έσοδα είναι μόλις 2,2 τρις $ – εκ των οποίων το 53% προέρχεται από το φόρο εισοδήματος, το 37% από τα κοινωνικά ασφάλιστρα και το 10% από άλλες πηγές.

Το έλλειμμα λοιπόν προϋπολογίζεται για το 2011 στο 1,6 τρις $ – με αποτέλεσμα να αυξηθεί το χρέος στα 15,9 τρις $, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το 100% του ΑΕΠ της υπερδύναμης (αν και κατά την άποψη μας είναι πολύ υψηλότερο, πόσο μάλλον εάν συνυπολογίσει κανείς τα χρέη των επί μέρους Πολιτειών). Επομένως, η απόφαση της S&P να υποτιμήσει την πιστοληπτική ικανότητα των Η.Π.Α. ήταν απόλυτα σωστή – αν και υποθέτουμε ότι άνοιξε τον «Ασκό του Αιόλου», ιδιαίτερα όσον αφορά τη διατραπεζική αγορά, προκαλώντας εκ νέου μία άνευ προηγουμένου κρίση εμπιστοσύνης (πόσο μάλλον εάν αυξηθούν τα επιτόκια του δανεισμού των Η.Π.Α., τα οποία είναι σχετικά χαμηλά – της Ιαπωνίας επίσης, αφού ευρισκόμενα στο 1%,  είναι παραδόξως τα μικρότερα στον πλανήτη).         

Συνεχίζοντας υπενθυμίζουμε ότι, η τελική κατάληξη του καπιταλισμού ήταν ανέκαθεν ο πληθωρισμός ή/και η χρεοκοπία – επειδή τα χρέη δεν μπορούν να μειωθούν με άλλον τρόπο, εκτός από την απαξίωση των χρημάτων. Η μοναδική σήμερα χώρα που δεν μπορεί να χρεοκοπήσει (οπότε ο πληθωρισμός είναι μονόδρομος) είναι οι Η.Π.Α. – αφού διαθέτουν το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους διεθνώς σε δολάρια. Επομένως, μπορούν να πληρώνουν όλες τις οφειλές τους τυπώνοντας νέα χρήματα – γεγονός όμως που οδηγεί στην σταδιακή μείωση της αγοραστικής τους αξίας. 

Ολοκληρώνοντας, η σημερινή κατάσταση στις Η.Π.Α. θυμίζει τις αρχές της δεκαετίας του 1980 – όπου όμως, σε αντίθεση με τις παρούσες συνθήκες, η υπερδύναμη δεν ήταν ακόμη χρεωμένη. Εκείνη την εποχή, από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο, η οικονομία της συρρικνώθηκε (ύφεση, μείωση του ΑΕΠ) κατά 8% σε ετήσια βάση – ένα μάλλον τρομακτικό ποσοστό. Το κράτος τότε ανακοίνωσε μεγάλα προγράμματα στήριξης της οικονομίας, μείωσε τη φορολογία, περιόρισε τα βασικά επιτόκια και αγόρασε τα επισφαλή δάνεια πολλών προβληματικών τραπεζών – όπως ακριβώς συνέβη πρόσφατα.

Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών των δημοσίων προγραμμάτων, το ΑΕΠ αυξήθηκε το 1981 κατά 8,4% – ταυτόχρονα όμως με τον πληθωρισμό, ο οποίος εξακοντίσθηκε στα ύψη. Έτσι η Fed (P.Volcker) αναγκάσθηκε να αυξήσει δραστικά τα επιτόκια, οδηγώντας την οικονομία ξανά σε ύφεση – από την οποία τελικά διασώθηκε μετά το ξεπούλημα όλων των δημοσίων επιχειρήσεων (ιδιωτικοποίηση των πάντων), με αποτέλεσμα αργότερα, μεταξύ άλλων, να μην έχει η κυβέρνηση σχεδόν καμία ουσιαστική εξουσία (αλλά ούτε και τα μέσα για να διαχειριστεί μία κρίση προς όφελος των πολλών ή να μειώσει το τεράστιο δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα).

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright),  Αθήνα, 21. Αυγούστου 2011, viliardos@kbanalysis.com     

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων»

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2405.aspx

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

ΗΠΑ: Η συμφωνία του 1 τρις δολαρίων για το όριο του χρέους

Του Jack Rasmus* – Μετάφραση Inprecor

Την Κυριακή το απόγευμα, 31 Ιουλίου, ο Πρόεδρος Obama και οι επικεφαλής της Πλειοψηφίας και της Μειοψηφίας της Γερουσίας,  Harry Reid και Mitch McConnell, ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε συμφωνία περικοπής 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων από τις κρατικές δαπάνες σε αντάλλαγμα για την αύξηση του ορίου του χρέους. Ο εκπρόσωπος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Boehner, δήλωσε ότι και αυτός συναινεί με τη συμφωνία, η οποία τέθηκε σε ψηφοφορία στη Βουλή τη Δευτέρα.

Αυτή η «τελευταία» συμφωνία είναι ουσιαστικά η ίδια που είχε επιτευχθεί από τον Harry Reid στη Γερουσία στις 29 Ιουλίου και από τον Boehner  στις 27 Ιουλίου, αλλά με δύο τεράστιες αλλαγές – η μία πριμοδοτήθηκε από τους Ρεπουμπλικάνους  και η άλλη από τον Obama. Αυτές οι δύο αλλαγές υπήρξαν αντικείμενο «διαπραγμάτευσης και ανταλλαγής» το περασμένο Σαββατοκύριακο, με αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να φτάσουν σε συμφωνία.

Οι Boehner και Reid συμφώνησαν, επί της ουσίας, συμφώνησαν την περασμένη Παρασκευή, στις 29 Ιουλίου. Οι θέσεις που ο Reid υπεράσπισε στις 29 και ο Boehner στις 27 Ιουλίου τάσσονταν υπέρ της περικοπής δαπανών κατά 917 δις δολάρια και 927 δις δολάρια αντίστοιχα, δηλαδή διέφεραν μεταξύ τους μόνο κατά 10 δις δολάρια. Και οι δύο προτάσεις δεν περιείχαν καμία απολύτως αναφορά στο τι θα γίνει με τα παραθυράκια στη φορολογία. Η ιδέα της αύξησης της φορολογίας (κυρίως στα μεγάλα εισοδήματα)  εγκαταλείφθηκε από τον Obama και τους Δημοκρατικούς στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, φέρνοντας τους Δημοκρατικούς ουσιαστικά στη θέση των Ρεπουμπλικάνων όσον αφορά τις δαπάνες έναντι της αύξησης της φορολογίας.  Η μοναδική ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στις δύο προτάσεις ήταν ότι ο Reid πρότεινε επίσης 1.044 τρις δολάρια επιπλέον περικοπές στις Αμυντικές δαπάνες, όπως επίσης και ένα μέτρο που προέβλεπε να απαγορευτεί να ξανανοίξει η συζήτηση για το όριο του χρέους πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου του 2012.

Η τελική συμφωνία μεταξύ των Boehner – Reid πρακτικά εγκαταλείπει τις μεγάλες περικοπές στην Άμυνα, μια ακόμη γνωστή Ρεπουμπλικανική θέση. Η σχετική πρόταση έχει αντικατασταθεί με την υιοθέτηση «κινήτρων» για την μείωση των εξόδων στον τομέα της άμυνας. Η λογική των «κινήτρων» έχει χρησιμοποιηθεί, και κατά το παρελθόν, από το Κογκρέσο ως ελιγμός κατά περίπτωση. Επιτρέπει στην μία, από τις εμπλεκόμενες στο διάλογο, πλευρές να σώσει τα προσχήματα, δίνοντας την εντύπωση ότι η πρότασή της έχει ενταχθεί στο όποιο νομοσχέδιο, όταν, στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται να εφαρμοστεί ποτέ. Επί του πρακτέου, τα «κίνητρα» δεν εφαρμόστηκαν ποτέ σε καμία περίπτωση από το 1980, οπότε εισήχθησαν, για πρώτη φορά,  σε ένα νομοσχέδιο περί δαπανών.

Από τη στιγμή που αφέθηκε στην άκρη το ζήτημα των Αμυντικών δαπανών  μέσα στο Σαββατοκύριακο, το μοναδικό εναπομείναν σοβαρό ζήτημα ήταν το κατά πόσο θα επιτρεπόταν το ζήτημα του ορίου του χρέους θα επανερχόταν προς συζήτηση πριν τις εκλογές του 2012. Οι Ρεπουμπλικάνοι, τελικά, συμφώνησαν ότι δεν θα συζητηθεί μέχρι τότε.

Η στροφή αυτή της ηγεσίας των Ρεπουμπλικάνων  στη Βουλή και στη Γερουσία, που αν και πρότειναν 1 τρις δολάρια επιπλέον περικοπές στον τομέα της  Άμυνας φαίνεται, εκ των υστέρων, ότι εξελίχτηκε σε πρώτης τάξης «διαπραγματευτικό χαρτί» και εργαλείο τακτικού ελιγμού έτσι ώστε οι Ρεπουμπλικάνοι, δια της ολισθήσεως, να φτάσουν να συμφωνήσουν να μην ξανασυζητηθεί το ζήτημα του ορίου του χρέους  πάλι πριν τις εκλογές του 2012.

Άλλωστε, οι ηγέτες των Ρεπουμπλικανών και στη Βουλή και στη Γερουσία δεν χρειάζονται απαραίτητα μια συζήτηση για το όριο του χρέους για να επαναφέρουν το θέμα των περαιτέρω περικοπών. Το χρονοδιάγραμμα για τον προϋπολογισμό του 2012 λήγει την 1^η Οκτωβρίου είναι μια χαρά ευκαιρία για διατυπωθούν απειλές για να «παραλύσει η λειτουργία της κυβέρνησης».

Συνεπώς, περιληπτικά, φαίνεται ότι η συμφωνία, που μόλις επιτεύχθηκε, σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να περικόψουν 1 τρις δολάρια μόνο από τις δαπάνες, αλλά όχι να τα συλλέξουν από αύξηση φόρων. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα πιέσουν δια μέσου του προϋπολογισμού του 2012 για να πετύχουν επιπλέον περικοπές δαπανών. Ο τομέας της Άμυνας, και τότε, θα μείνει τελικά αλώβητος.  Ο Obama πέτυχε τελικά να μην ξανασυζητηθεί το ζήτημα του χρέους πριν τις επόμενες εκλογές τις οποίες θα ήθελε να κερδίσει. Αλλά μην νομίσετε ότι αυτό είναι το τέλος της ιστορίας. Είναι μόνο η αρχή.

Η μεγαλύτερη επίθεση στην κοινωνική ασφάλιση, στο Medicare (σημ. Inprecor: πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης που επιχορηγείται από το κράτος και τις ομοσπονδιακές κυβερνήσεις και αφορά σε άτομα άνω των 65 ετών ή μικρότερα αυτής της ηλικίας που έχουν μόνιμες αναπηρίες διαφόρων ειδών),  στο Medicaid (σημ. Inprecor: πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης, που επιχορηγείται από το κράτος και τις ομοσπονδιακές κυβερνήσεις, και προορίζεται για ανέργους και ανθρώπους με εξαιρετικά χαμηλό εισόδημα) δεν έχει ακόμη έρθει. Ο επόμενος γύρος σε αυτό που θα μπορούσε κανείς να ονομάσει «ταξικό οικονομικό πόλεμο δια μέσου της νομοθεσίας» είναι οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό του 2012 οι οποίες θεωρητικώς θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στις 23 Σεπτεμβρίου. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα «δαγκώσουν για άλλη μια φορά» επιμένοντας σε μείωσης των κρατικών δαπανών. Και ο Obama αλλά και οι Δημοκρατικοί το πιθανότερο είναι ότι θα υποχωρήσουν σε αυτά τα αιτήματα και πάλι, όπως έχουν πράξει επανειλημμένως τον τελευταίο χρόνο.

Ένα μεγαλύτερο όμως πλήγμα που αναμένεται αποτελεί, επί της ουσίας, αποτέλεσμα μιας ακόμη πρόβλεψης της σημερινής συμφωνίας: η δημιουργία της λεγόμενης «Διμερούς Επιτροπής» που έχει ως έργο να μειώσει το χρέος και τα ελλείμματα ακόμη πιο δραματικά. Η συγκεκριμένη επιτροπή εννοείται ότι θα καταλήξει σε προτάσεις για ακόμη μεγαλύτερες περικοπές στις κρατικές δαπάνες τον Νοέμβριο, οι οποίες θα τεθούν σε ψήφιση στο Κογκρέσο πριν από το τέλος του χρόνου.

Μετά από τους Γερουσιαστές Reid και  McConnell, ο Πρόεδρος Obama μίλησε σε εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο προκειμένου να ανακοινώσει ότι στηρίζει τη συμφωνία των Boehner – Reid  και να προαναγγείλει τη σύσταση της «Διμερούς Επιτροπής για την Μείωση του Χρέους». Στα λακωνικά σχόλιά του, χρησιμοποίησε μια πολύ σημαντική φράση, την οποία οι περισσότεροι τηλεοπτικοί σχολιαστές παρέβλεψαν. Είπε ότι «οι προτάσεις της Επιτροπής θα τεθούν για έγκριση ή απόρριψη μόνο στα μέλη του Κογκρέσου». Αυτό σημαίνει ότι κάποια μικρή ομάδα ανθρώπων – την οποία αναμφίβολα θα διορίσει ο ίδιος ή οι ηγέτες του Κογκρέσου – θα αποφασίσει μόνη της τη σύνθεση και το εύρος των περικοπών σε τομείς όπως η Κοινωνική Ασφάλιση, το Medicaid και το Medicare, το κατά πόσο θα κλείσουν τα φορολογικά παραθυράκια για τους κατέχοντες, και πόσο θα περικοπεί ο προϋπολογισμός για την Άμυνα. Το υπόλοιπο Κογκρέσο θα περιοριστεί, στη συνέχεια, να ψηφίσει «ναι» ή «όχι» και μόνο αυτό.

Η συντηρητική σύνθεση αυτών των διορισμένων επιτροπών, στο πρόσφατο παρελθόν, είναι γνωστή, πχ η επιτροπή Simpson – Bowles για το έλλειμμα που διορίστηκε από τον Obama  το 2009 και υπήρξε σαφώς συντηρητική. Το ίδιο συνέβει και με την επιτροπή που ο Obama συνέστησε για να κάνει προτάσεις για το σύστημα Υγείας, η οποία επίσης αποτελούνταν κατά πλειοψηφία από συντηρητικούς Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς. Η αναμενόμενη «Διμερής Επιτροπή» θα ακολουθήσει, μετά βεβαιότητας, τη συγκεκριμένη λογική. Μπορούμε, ήδη, να περιμένουμε 2  δολάρια περικοπές στην Κοινωνική Ασφάλιση και στο Medicare για κάθε 1 δολάριο που θα «κόβεται» από τα φορολογικά παραθυράκια που ευνοούν τους έχοντες και από την Άμυνα…  αν είμαστε τυχεροί.

Η συμφωνία του περασμένου Σαββατοκύριακου ν’ αυξηθεί το όριο του χρέους με αντάλλαγμα περικοπές ύψους 1 τρις δολαρίων από τις κρατικές δαπάνες δείχνει ξεκάθαρα ότι οι πολιτικοί στην Ουάσινγκτον ασχολούνται κυρίως και πάνω από όλα με την επανεκλογή τους. Οι Δημοκρατικοί δεν θέλουν να έρθουν αντιμέτωποι με μια παρόμοια συζήτηση πριν την προεκλογική εκστρατεία του 2012. Επιπλέον, τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί είναι αποφασισμένοι να προστατεύσουν τους «φίλους» τους στην Αμυντική βιοημχανία και τους χορηγούς τους, τις πολυεθνικές, διασφαλίζοντας ότι δεν θα κληθούν αυτοί να πληρώσουν το μερίδιό τους στην φορολογία. Η υπόλοιπη Αμερική καλείται να πληρώσει το λογαριασμό και το τίμημα.

*O Jack Rasmus είναι συγγραφέας του βιβλίου ‘Epic Recession: Prelude to Global Depression’, Palgrave-Macmillan and Pluto Press, 2010 και αναμένεται η έκδοση από τον ίδιο οίκο του βιβλίου ‘Obama’s Economy: Recovery for the Few’ εντός του 2011. Το μπλόγκ του είναι jackrasmus.com και η ιστοσελίδα του www.kyklosproductions.com. http://www.zcommunications.org/znet

ΠΗΓΗ: 3 Αυγούστου 2011,  http://www.inprecor.gr/index.php/archives/93438

ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ:

 Το γεωπολιτικό πλαίσιο του πολέμου, η στάση πληρωμών, η επιλεκτική χρεοκοπία, το πρόβλημα των δίδυμων ελλειμμάτων,.. – Μέρος Ι

Του Βασίλη ΒΙλιάρδου*

“Με την έννοια «ασύμμετρη» εννοούμε εκείνη την απειλή, η οποία δεν αποσκοπεί να συντρίψει τις άμυνες του στόχου της, με τη χρήση όλων των δυνάμεων της, αλλά να τις ξεπεράσει και να χτυπήσει στα αδύνατά του σημεία. Δηλαδή, μια μεθοδολογία προσβολής ενός στόχου, η οποία «σκοπεύει» στις «αχίλλειες πτέρνες» του, προσαρμόζοντας την ισχύ της στις αδυναμίες του στόχου της. Ένα σημαντικό στοιχείο για τις απειλές αυτής της κατηγορίας αποτελεί το ότι, είναι απροσδόκητες και απρόσμενες ή κρυφές – δεν τις περιμένουμε λοιπόν και κατά συνέπεια δεν έχουμε προβλέψει άμυνες για αυτές.

Περαιτέρω, μια ειδική κατηγορία ασύμμετρων απειλών είναι παλαιές απειλές, οι οποίες «μεταλλάσσονται» – εξελίσσονται δηλαδή σε κάτι διαφορετικό από την αρχική τους μορφή. Για παράδειγμα μία ασύμμετρη απειλή (μια παλαιά, «κλασική» δηλαδή απειλή), η οποία έχει «μεταλλαχθεί», είναι η αξιοποίηση των οικονομικών όπλων εναντίον των αδύναμων χωρών – από τις οποίες εξαρτώνται συνεχώς περισσότερο οι προηγμένες τεχνολογικά χώρες, όσον αφορά τα τρόφιμα, τις πρώτες ύλες, την κατανάλωση των τεχνολογικών ή άλλων προϊόντων παραγωγής τους, τον τουρισμό κλπ. Τα οικονομικά αυτά όπλα λειτουργούν σε ένα νέο «γεωπολιτικό πλαίσιο», το οποίο παρομοιάζεται με έναν γκρίζο μανδύα που ενοποιεί την ειρήνη με τον πόλεμο – αφού χρησιμοποιούνται με στόχο να μεταλλάξουν τις ανεξάρτητες χώρες σε προτεκτοράτα, σε δορυφόρους δηλαδή των τεχνολογικά ανεπτυγμένων κρατών με τη βοήθεια, με τη συνενοχή καλύτερα της τοπικής άρχουσας τάξης. Ουσιαστικά φαίνεται πως έχουν αντικαταστήσει πια το πεπαλαιωμένο «δόγμα του σοκ», με τη βοήθεια του οποίου λειτουργούσαν μέχρι πρόσφατα τα «εργαλεία» των Η.Π.Α. – η Σχολή του Σικάγου, ο ΠΟΕ, η Παγκόσμια τράπεζα και το ΔΝΤ”.

Το παραπάνω κείμενο έχει σκοπό αφενός μεν να εξηγήσει τον τίτλο του άρθρου μας, έτσι ώστε να μην θεωρηθεί «κενός περιεχομένου», αφετέρου να τονίσει το διπλό, γεωπολιτικό πόλεμο, στον οποίο είναι εκτεθειμένη η Ελλάδα – ευρισκόμενη στη δίνη του κυκλώνα. Ο διττός αυτός πόλεμος είναι από τη μία πλευρά προϊόν της ασύμμετρης παγκοσμιοποίησης, όπου ο ελλειμματικές χώρες (κυρίως οι Η.Π.Α.) ευρίσκονται αντιμέτωπες με τις πλεονασματικές, καθώς επίσης οι τεχνολογικά προηγμένες με τις πλούσιες σε φυσικούς πόρους, ενώ από την άλλη πλευρά ενδοευρωπαϊκός – με την πλεονασματική, αλλά σχετικά φτωχή σε φυσικούς πόρους μερκαντιλιστική Γερμανία, να απειλεί την εθνική κυριαρχία όλων των χωρών της Ευρωζώνης και κατ’ επέκταση της ΕΕ. Στα πλαίσια αυτά, οι συνεχείς επιθέσεις των εταιρειών αξιολόγησης στις «αχίλλειες πτέρνες» της Ευρωζώνης, στις χώρες του νότου, είναι δυνατόν να εξυπηρετούν πολλά διαφορετικά, κρυφά ή μη, συμφέροντα – ενδεχομένως αντικρουόμενα. Για παράδειγμα, τις ηγεμονικές βλέψεις της Γερμανίας, την προστασία του δολαρίου από την κατάρρευση, τη διατήρηση του ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, την «κατάληψη» της ΕΕ από τις Η.Π.Α. με τη βοήθεια του ΔΝΤ, την «εκδίωξη» της Κίνας από τις δυτικές αγορές, την διάλυση της Ευρωζώνης, την κυριαρχία του Καρτέλ και των τραπεζών επί της Πολιτικής  κλπ. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι, οι εκτιμήσεις των τριών αδελφών για τα οικονομικά των θυμάτων τους είναι λανθασμένες ή ότι δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους – αφού επιβεβαιώνουν όλα όσα είναι από καιρό γνωστά στις «αγορές». Εν τούτοις, δεν παύουν να λειτουργούν παράλληλα ως «αυτοεκπληρούμενες» προφητείες, επιδεινώνοντας τα υφιστάμενα προβλήματα πολλών χωρών, οι οποίες οδηγούνται μονοδρομημένα στη χρεοκοπία – αποτελώντας τα θύματα του πρώτου παγκοσμίου οικονομικού πολέμου, ο οποίος μέρα με την ημέρα γίνεται όλο και πιο καταστροφικός.         

Η ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΚΑΙ Η ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ

Ειδικά όσον αφορά τη στάση πληρωμών, σημαίνει ότι η χώρα που υποχρεώνεται να την επιλέξει, σταματάει να πληρώνει τοκοχρεολύσια, έρχεται σε επαφή με τους πιστωτές της, έτσι ώστε να συμφωνηθεί ένας σταδιακός, εφικτός τρόπος πληρωμής μέρους των χρεών της και ισοσκελίζει παράλληλα τα έσοδα, με τα έξοδα της στον προϋπολογισμό – αφού παύει πια να έχει πρόσβαση στο διεθνή δανεισμό (κάτι που φυσικά ήδη συμβαίνει στην Ελλάδα). Από την άλλη πλευρά, ο ιδιωτικός τομέας της (τράπεζες, επιχειρήσεις κλπ.) αναζητάει τις δικές του λύσεις, επειδή γίνεται πλέον πολύ δύσκολος τόσο ο δανεισμός του, όσο και η διατήρηση ελλειμμάτων στο εξωτερικό ισοζύγιο – ένα καθόλου ευχάριστο «σενάριο», αλλά όχι συνώνυμο με τη συντέλεια του κόσμου.  Σε κάθε περίπτωση βέβαια η χώρα εδώ δεν υποχρεώνεται στην εκποίηση των επιχειρήσεων της ή στο ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων της (εάν δεν διακρίνεται από μία «ενδοτική» κυβέρνηση), διατηρώντας έτσι τις μελλοντικές προοπτικές της. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα κράτος-ισότιμο μέλος της Ευρωζώνης, το οποίο δεν κινδυνεύει με τεράστιες υποτιμήσεις του νομίσματος του, με ανεξέλεγκτες επιδρομές τραπεζών (Bank run), με μαζική έξοδο κεφαλαίων κοκ.   

Περαιτέρω, εάν αντί για τη στάση πληρωμών αποφασισθεί η, «εκβιαζόμενη» από τη Γερμανία, "επιλεκτική χρεοκοπία" (μία αρκετά ευφάνταστη λέξη, με στόχο την «ωραιοποίηση» της πτώχευσης – μία «μεταλλαγμένη» απειλή λοιπόν), η αναβολή δηλαδή των πληρωμών (ή κάποιων από αυτών) για ένα χρονικό διάστημα, όπου η Ελλάδα, με τη βοήθεια του μηχανισμού στήριξης (EFSF), θα προσπαθήσει να εξαγοράσει μέρος των ομολόγων της σε χαμηλότερη τιμή, το αποτέλεσμα θα είναι η χρόνια παραμονή της χώρας μας στον «ορό» της Γερμανίας – επομένως, η μετάλλαξη της σε φτωχό προτεκτοράτο, σε δορυφόρο καλύτερα της μερκαντιλίστριας καγκελαρίου. Παράλληλα, η Ελλάδα θα υποχρεωθεί αφενός μεν στην παροχή ενυπόθηκων εγγυήσεων στο μηχανισμό στήριξης, αφετέρου στην πώληση δημοσίων επιχειρήσεων και ακίνητης περιουσίας – πολύ πιθανόν σε εξευτελιστικές τιμές υποτέλειας και χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον της. Απλούστερα, με την «επιλεκτική χρεοκοπία» θα πληρώσουμε το δημόσιο χρέος στο μεγαλύτερο μέρος του (εάν έχουμε τύχη και δεν το εξοφλήσουμε στο σύνολο του), θα συνεχίσουμε να επιβαρυνόμαστε με τοκογλυφικούς τόκους, θα χάσουμε ολοκληρωτικά την εθνική μας κυριαρχία, δεν θα βγούμε ποτέ στις αγορές, θα κυβερνιόμαστε «δημοσιονομικά» από ξένες δυνάμεις, θα εκποιήσουμε όλα μας τα περιουσιακά στοιχεία, θα λεηλατηθεί η ιδιωτική περιουσία, θα πεινάσουν οι Έλληνες και, στο τέλος, θα χρεοκοπήσουμε εξαθλιωμένοι – σαν τη στυμμένη λεμονόκουπα. Ολοκληρώνοντας, όταν κλείνουν όλες οι επιχειρήσεις, η ανεργία εκτοξεύεται στα ύψη, η ύφεση «μαίνεται», οι μισθοί μειώνονται και οι αξίες των βασικών περιουσιακών στοιχείων εκμηδενίζονται (μετοχές, ακίνητα κλπ.), τι νόημα έχει η εξόφληση των δανειστών για τους Πολίτες;     

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΔΥΜΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΩΝ

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, η συνεχώς μειούμενη ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας θεωρείται από πολλούς ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τα «δίδυμα ελλείμματα» της (δημόσιο έλλειμμα προϋπολογισμού και ιδιωτικό κυρίως έλλειμμα ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών), τα οποία αυξάνουν συνεχώς το δημόσιο χρέος της – συνεπικουρούμενα από διαρκώς αυξανόμενους τόκους με όλο και πιο υψηλά επιτόκια (το 80% περίπου του δημοσίου χρέους προέρχεται από τόκους, με ένα μεγάλο μέρος του υπολοίπου 20% να οφείλεται στη διαφθορά κάποιων πολιτικών). Εν τούτοις, εμείς έχουμε την άποψη ότι σήμερα δεν είναι η μοναδική πηγή των προβλημάτων της. Δηλαδή, θεωρούμε ότι τα ελλείμματα είναι αυτά που προκαλούν τη μείωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας (την αύξηση των τόκων, του δημοσίου χρέους κλπ.), ενώ προκαλούνται από τη χρήση οικονομικών όπλων: μεταξύ των οποίων της τεχνητής υποτίμησης του γερμανικού ευρώ, της ανάλογης ανατίμησης του ελληνικού, καθώς επίσης της επέκτασης των πολυεθνικών φοροφυγάδων εντός συνόρων – παράγοντες που έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στην αποβιομηχανοποίηση της Ελλάδας, από την οποία πηγάζει η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της.

Ας σημειώσουμε εδώ ότι, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας στους τομείς των υπηρεσιών (στους οποίους δραστηριοποιείται κυρίως η Ελλάδα) είναι πολύ πιο δύσκολη, από την αύξηση της στους τομείς της μεταποίησης (βιομηχανία κλπ.) – γεγονός που επεξηγεί τα προβλήματα μίας αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής, καθώς επίσης την προδιαγεγραμμένη, παταγώδη αποτυχία των όποιων μέτρων λιτότητας εφαρμόζονται. Πόσο μάλλον όταν τόσο τα ελλείμματα, όσο και το χρέος, καθιστούν αδύνατες τις επενδύσεις σε νέους τομείς – μέσω των οποίων θα αυξανόταν η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Περαιτέρω, οι ομοιότητες που παρουσιάζει η Ελλάδα με τις Η.Π.Α. στον παραπάνω προβληματισμό, με μία χώρα δηλαδή επίσης «εντάσεως υπηρεσιών» που όμως δεν αμφισβητείται η ανταγωνιστικότητα της, όπως συμβαίνει με την Ελλάδα (χωρίς φυσικά να συγκρίνουμε τα μεγέθη των δύο οικονομιών), είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς. Πολύ περισσότερο όταν η λύση και για τις δύο χώρες είναι μάλλον κοινή, εάν δεν αλλάξουν ριζικά συμπεριφορά τα πλεονασματικά κράτη: η στάση πληρωμών δηλαδή, η αναδιαπραγμάτευση του χρέους και η επαναβιομηχανοποίηση, όπου όμως οι Η.Π.Α. έχουν προφανώς πολύ περισσότερες επιλογές (στρατιωτική επίλυση της διαμάχης, ολοκλήρωση της εισβολής του ΔΝΤ στην ΕΕ, πληθωριστική μείωση των χρεών με τύπωμα νέων χρημάτων, χρηματοπιστωτικές επιθέσεις, προστατευτισμός κλπ.).

Εάν τυχόν βέβαια η Ελλάδα χρεοκοπήσει ανεξέλεγκτα, το κόστος δανεισμού των Η.Π.Α. θα αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό που θα υποχρεώσει την κυβέρνηση της υπερδύναμης σε ριζικές αποφάσεις. Όσον αφορά τώρα ειδικά τα «δίδυμα ελλείμματα», τα εξής:   

(α)  Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού (αφορά το δημόσιο τομέα): Στην προκειμένη περίπτωση, τα έσοδα του κράτους δεν αρκούν για την κάλυψη των δαπανών του ενώ, όταν τα έσοδα δεν φθάνουν για την πληρωμή όλων των εξόδων, εκτός από τους τόκους και τα χρεολύσια (δόσεις δανείων), μιλάμε για πρωτογενή ελλείμματα. Ο Πίνακας Ι εδώ θα μας βοηθήσει στην κατανόηση του θέματος: 

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού, χωρίς παρεμβάσεις, σε δις €

* Σύνολο δαπανών πλην τόκους πλην πρωτογενείς

Σημείωση: Τα έσοδα καλύπτουν πλήρως τις πρωτογενείς δαπάνες, αυτές δηλαδή χωρίς τους τόκους και το ΠΔΕ. Επομένως τόσο οι μισθοί, όσο και οι συντάξεις, δεν πληρώνονται από το δανεισμό μας.

** ΑΕΠ 2009: 235.017  ΑΕΠ 2010: 230.173

*** Συμπεριλαμβάνονται στις πρωτογενείς δαπάνες

Πηγή: Μεσοπρόθεσμο από 10.06.2011

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, τα έσοδα του κράτους δεν φθάνουν για την κάλυψη των εξόδων του – ούτε καν για τις πρωτογενείς δαπάνες. Επομένως, δημιουργείται κάθε χρόνο έλλειμμα («ζημίες χρήσης»), το οποίο προστίθεται στο δημόσιο χρέος, αυξάνοντας το συνεχώς. Η αύξηση τώρα του χρέους υποχρεώνει τους πιστωτές καταρχήν σε υψηλότερα επιτόκια, λόγω μεγαλύτερου ρίσκου, οπότε σε δυσβάστακτους τόκους – στη συνέχεια, σε διακοπή της παροχής δανείων, αφού είναι πλέον εμφανές ότι το κράτος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει με την εξόφληση των υποχρεώσεων του. Στην προκειμένη περίπτωση, όταν κατηγορεί κανείς τους τοκογλύφους δανειστές ή τις αναξιόπιστες εταιρείες αξιολόγησης, είναι μάλλον εκτός πραγματικότητας – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εγκρίνουμε τις μεθόδους τους. Η κάλυψη τώρα του ελλείμματος αυτού, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της σκιώδους διακυβέρνησης της χώρας μας (μεσοπρόθεσμο), προβλέπει αφενός μεν νέους φόρους της τάξης των 100 δις € για τα επόμενα πέντε έτη, αφετέρου εκποίηση δημόσιας περιουσίας, καθώς επίσης εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, συνολικού ύψους 50 δις €. Δηλαδή, με στόχο τη σταθεροποίηση του δημοσίου χρέους μας το 2015 στα επίπεδα του 2010 (περί τα 350 δις € ή 150% του ΑΕΠ), η κυβέρνηση προτείνει την μεταφορά πόρων ύψους 100 δις € από τον ιδιωτικό τομέα, από τους Πολίτες λοιπόν στο κράτος (και από εκεί στους δανειστές), καθώς επίσης την πώληση περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου ύψους 50 δις €. Με τον τρόπο αυτό το προϋπολογιζόμενο χρέος του 2015, ύψους 500 δις €, θα περιορισθεί στα 350 δις € – ενώ η όποια προσπάθεια μείωσης των δαπανών του κράτους (απόλυση δημοσίων υπαλλήλων, περιορισμός των συντάξεων κλπ.), θα οδηγηθεί στην πληρωμή των νέων τόκων. Απλούστερα, η ιδιωτική περιουσία, τα χρήματα των Ελλήνων Πολιτών δηλαδή, ένα μέρος των μισθών τους και η δημόσια περιουσία, θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μελλοντικών δαπανών του αχόρταγου κρατικού μηχανισμού, καθώς επίσης των τόκων των διεθνών τοκογλύφων – χωρίς να μειωθεί καθόλου ο δανεισμός του κράτους (!)    

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright),Αθήνα, 14. Ιουλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com      

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το βιβλίο «Η κρίση των κρίσεων», το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένα οικονομικά άρθρα του 2009.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2382.aspx

Συνέxεια στο Μέρος ΙΙ

Οίκος Moody’s: η ιστορική αξιoλόγηση των αξιολογητών

Του Γιώργου Δαμιανού

Ποιος ήταν ο John Moody; Τι σημαίνει το όνομά του; H ιστορία του οίκου Moody’s.

Η λέξη Moody’s έχει μπει, πλέον στην καθημερινότητα μας. Στο ελληνικό λεξιλόγιο πριν ή μετά τη λ. Moody’s υπάρχει η λέξη υποβάθμιση. Το όνομα είναι βαρύγδουπο και προβάλλεται ως “έγκυρο” από τα ελληνικά και ξένα Μ.Μ.Ε. Οι εκθέσεις το οίκου Moody’s  ανεβοκατεβάζουν   κυβερνήσεις και υποθηκεύουν το σήμερα και το αύριο του πλανήτη, αφού καθορίζουν το αν θα δανειστεί, και με ποιους όρους, μια χώρα. Υποθηκεύει το μέλλον του πλανήτη, γιατί ως γνωστόν,  τα δανεικά αυτά θα τα πληρώσουν και οι μελλοντικές γενιές.

Τα πρώτα βήματα του John Moody/ Τζον Μούντι

Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η επωνυμία Moody’s προέρχεται από το επώνυμο ενός, μάλλον, αποτυχημένου δημοσιογράφου / οικονομικού αναλυτή, που έδρασε στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα. Το πλήρες όνομα του ήταν  Τζον Μούντι (John Moody, 1868 – 1958) και στα Ελληνικά θα μπορούσαμε να το αποδώσουμε ως Γιάννης Τσαντίλας.

Ο Γιαννάκης, λοιπόν, ξεκίνησε ως δημοσιογράφος, δίχως πανεπιστημιακές γνώσεις (στα γεράματα θα του δώσουν honoris causa, πτυχίο στη Νομική) και κάπου στο μεσοστράτι της ζωής του (το 1909) αποφάσισε να ασχοληθεί  με ένα μεσιτικό/ χρηματοοικονομικό γραφείο στη Νέα Υόρκη. Ήταν έξυπνο παιδί, παιδί της πιάτσας και καθώς το μάτι του έκοβε, όπως κόβει σε όλα τα λαμόγια (τα μυωπικά τους ματάκια βλέπουν τα κοντινά αλλά χάνουν τα μακρινά) αποφάσισε να εισάγει   για πρώτη φορά έναν πίνακα αξιολόγησης στις επενδύσεις των σιδηροδρόμων. Ο Τζον Μούντι (ή Γιάννης Τσαντίλας)  υπεραπλουστεύοντας κάθε έννοια οικονομίας φτιάχνει έναν κατάλογο (ανάλογο με την αξιολόγηση των κινηματογραφικών ταινιών σε ένα σημερινό έντυπο) και με γράμματα  (ΑΑΑ, ΑΑ, Α…) αντί για αστερίσκους βαθμολογεί τις επενδύσεις στους σιδηροδρόμους των Η.Π.Α.

 Η απλότητα του θέματος άρεσε στους επενδυτές και το όνομα του Γιαννάκη ξεχωρίζει. Πολύ γρήγορα o  “Γιαννάκης Τσαντίλας” αυτοαναβαθμίζει το γραφειάκι του και από μεσίτης αυτοανακηρύσσεται πραγματογνώμονας επιχειρήσεων. Βγάζει χρήματα, δηλαδή,  πουλώντας πληροφορίες για τη βιωσιμότητα των εταιρειών και αξιολογεί, με τον τρόπο που αξιολογούν τα λαμόγια τη βιωσιμότητα άλλων επιχειρήσεων αλλά και την εμπορευσιμότητα των μετοχών. Η αμοιβή του είναι υψηλή (σήμερα, για κάτι αντίστοιχο παίρνει, περίπου, 150.000 ευρώ καθώς και ποσοστά από τις  αγοροπωλησίες των μετοχών) αλλά ας όψεται η ανασφάλεια του κοσμάκη, καθώς ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη και κανένας δεν ξέρει (ούτε και ο ίδιος ο Μούντι, ο Τσαντίλας, πως θα καταλήξει). Η ανασφάλεια του κοσμάκη αυξάνεται όλο και περισσότερο, γιατί μετά τον πόλεμο και τις κοινωνικά άστοχες συμβουλές του Γιαννάκη (που συμπυκνώνονται στο “βαθυστόχαστο” δόγμα “αρπάξτε, ξεσκίστε, τελειώσατε”) η Αμερική θα οδηγηθεί το 1929 στο χρηματιστηριακό κραχ με παγκόσμιες επιπτώσεις. Κατά ορισμένους ο Γιαννάκης, ο Μούντι, δεν είχε πάρει είδηση για το επερχόμενο κραχ και γι αυτό δεν ενημέρωσε τους πελάτες του (είπαμε ότι τα λαμόγια πάσχουν από μυωπία, αλλά ο Γιαννάκης, μάλλον, είχε  και πρεσβυωπία). Μάλιστα, οι κακές γλώσσες λένε ότι οι συμβουλές/αρπαχτές του Γιαννάκη είχαν σημαντικό μερίδιο στο να οδηγηθούν οι Η.Π.Α. στο κραχ.

Αυτοανακηρύσσεται αξιολογητής των κρατικών ομολόγων

Μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο λόγω της παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας τους, οι Η.Π.Α. δανείζουν ανεξέλεγκτα τις χώρες που ελέγχουν και το ίδιο κάνουν και τα χρηματοπιστωτικά της ιδρύματα. Η ευθυνοφοβία ή  η ανικανότητα, όμως, των κρατικών υπαλλήλων δημιουργεί την ανάγκη για τη γνωμοδότηση ενός εμπειρογνώμονα, ο οποίος θα γνωματεύει, αν η τάδε χώρα είναι και φερέγγυος για να τη δανείσουν. Ο Αμερικανός υπάλληλος που διαχειρίζεται το αποθεματικό “του δείνα” σωματείου φορτηγατζήδων θέλει να επενδύσει τα χρήματα των ασφαλισμένων αλλά, δυστυχώς, δεν έχει ξανακούσει τις μισές χώρες του πλανήτη. Πως θα δανείσει μια χώρα που δεν ξέρει την ύπαρξη της;

Τη λύση αναλαμβάνει να τη δώσει ο Γιαννάκης, ο Τσαντίλας. Από μεσίτης και εμπειρογνώμονας επιχειρήσεων αυτοανακηρύσσεται “αξιολογητής” των κρατικών ομολόγων και βαθμολογεί την πιστοληπτική ικανότητα όλων των κρατών του πλανήτη. Προσλαμβάνει μια φουρνιά 25χρονων αριστούχων των καλύτερων πανεπιστημίων της υφηλίου (τσοχλανοπαρέα αριστούχων) και χωρίς πρότυπα, δίχως οικονομετρικά κριτήρια αλλά με προσωπικές εκτιμήσεις κάποιων υπαλληλίσκων, που οι ίδιοι αυτοχαρακτηρίζονται  “σαΐνια με ένστικτο” αποφασίζουν ότι η τάδε χώρα πρέπει να πληρώσει ένα συγκεκριμένο επιτόκιο, αν ζητήσει δανεικά, η άλλη χώρα  ένα υψηλότερο, ενώ η τρίτη  δεν πρέπει να δανειστεί καθόλου, γιατί είναι αναξιόπιστη. Αυτοί οι έγκυροι οικονομικοί αναλυτές, όπως αυτάρεσκα αυτοαποκαλούνται, εξανεμίζουν τον ιδρώτα των εργαζομένων και υποθηκεύουν το μέλλον γενεών και γενεών.

Τη δόξα της τσοχλανοπαρέας του Γιαννάκη ζήλεψαν και άλλοι παρόμοιοι “οίκοι”, όπως οι: Standard and Poors,  Fitch, που αν και φαίνονται ως ανταγωνιστές έχουν ένα κοινό στοιχείο: την αδιαφάνεια. Κανένας δε δημοσιοποιεί τα στοιχεία αξιολόγησης και θεωρούν απόρρητο τις πηγές στις οποίες στηρίζονται οι “πληροφορίες τους”, για το αν μια χώρα μετά από 30 χρόνια θα είναι ικανή να αποπληρώσει τα δανεικά που πήρε (τι να σου κάνει το Χάρβαρντ, αυτό δεν το γνωρίζει ούτε η Κατίνα, η Σμυρνιά, που έχει και κληρονομικό χάρισμα!!!).

Ο Γιαννάκης ο Τσαντίλας δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το μαγαζάκι του που στηριζόταν, το 1909, στην προσωπική  λαμογιά, ενός αγράμματου και είχε σκοπό να κάνει  καμιά αρπαχτή, θα διοικείται, σήμερα,  από ανέραστα μαθητούδια και θα ελέγχει τον πλανήτη. Βλέπετε,  δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα εξαφανιστούν οι πολιτικοί από τον πλανήτη. Και δε μιλάμε για την Ελλάδα ή την Πορτογαλία (ποιος νοιάζεται, άλλωστε;)  αλλά μιλάμε για τον τρόμο στα μάτια του Ομπάμα και της Μέρκελ, όταν αναμένουν την έκθεση του οίκου Moody’s.

Και ενώ η κήνσωρ Μέρκελ δεν κουράζεται να προσβάλλει και να “νουθετεί” τους Έλληνες, δε λέει κουβέντα για όλους αυτούς τους ανεξέλεγκτους “οίκους”, που καταλύουν κάθε έννοια πολιτικής. Μόνο τις προάλλες σαν να ξύπνησε από τρομερό εφιάλτη η κυρία Μέρκελ ψέλλισε: “Δε θα επιτρέψουμε στους οίκους να μας στερήσουν την ελευθερία μας να αποφασίσουμε”. Το είπε, ήπιε λίγο νερό και ξανακοιμήθηκε,  ονειρευόμενη ότι κάποτε θα γίνει πολιτικός.

ΠΗΓΗ: http://www.24grammata.com/?p=14889

Ρεσιτάλ υποκρισίας της ΕΕ για τους οίκους αξιολόγησης

Του Λεωνίδα  Βατικιώτη

Μπορεί πολιτικοί ηγέτες και αξιωματούχοι της ΕΕ, ο ένας μετά τον άλλον, να ξιφουλκούν κατά των οίκων αξιολόγησης αποδοκιμάζοντας τον ρόλο και τις παρεμβάσεις τους, αλλά η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική: Οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ακόμη κι αν δεν υπήρχαν θα έπρεπε να τους εφεύρουν…

Η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ και οι συγκεκριμένες εταιρείες συνεργάζονται τόσο αρμονικά, συμπληρώνοντας η μια την άλλη, ώστε τα σύννεφα που σκιάζουν τώρα τις σχέσεις τους να χαρακτηρίζονται παροδικά, ανήμπορα να διαταράξουν μια χρόνια, λειτουργική σχέση.

Το πρώτο χτύπημα των οίκων αξιολόγησης ήρθε την προηγούμενη Δευτέρα 4 Ιούλη, όταν η Standard & Poor τίναξε στον αέρα το σχέδιο για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που ως ακρογωνιαίο λίθο είχε την οικειοθελή συμμετοχή των ιδιωτών που κατέχουν ελληνικά ομόλογα. Αξίζει εδώ να γίνουν δύο παρατηρήσεις. Η πρώτη σχετίζεται με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης η οποία δεν πρόβαλε καμιά αντίρρηση όσο ωρίμαζε το σχέδιο με πρωταγωνιστές το Βερολίνο, την Αθήνα και την «διεθνή» των τραπεζιτών, που εκφράζεται μέσω του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής (Institute of International Finance), παρά τους επονείδιστους όρους που το συνόδευαν. Συγκεκριμένα, ετήσια τοκογλυφικά επιτόκια της τάξης του 8% ως προϋπόθεση για την μετακύλιση στα επόμενα 30 χρόνια των ομολόγων που λήγουν την επόμενη τριετία. Ενώ λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση δεν πρόβαλε καμιά αντίσταση, με το σκεπτικό πιθανά ότι κάποιος άλλος θα είναι τότε αυτός που θα διαχειριστεί την κατάσταση, όταν το σχέδιο ναυάγησε λόγω της αντίδρασης της S&P, τότε θυμήθηκε πως οι όροι ισοδυναμούν με «αυτοπυροβολισμό». Η δεύτερη παρατήρηση σχετίζεται με τα γεωπολιτικά παιχνίδια. Ειδικότερα, σε δημοσιεύματα που διάκεινται φιλικά απέναντι στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ η S&P εμφανίζεται ως άσσος στο μανίκι των δύο χωρών, δεδομένης της πρόσβασης που έχουν σ’ αυτήν τα εβραϊκά λόμπι και του θετικού ρόλου που μπορεί να παίξει στηρίζοντας την Ελλάδα. Αφήνοντας κατά μέρους το γεγονός πως όταν η επιρροή των εβραϊκών λόμπι στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα διατυπώνεται από όσους στέκονται κριτικά απέναντι στο Ισραήλ τότε χαρακτηρίζεται αντισημιτισμός και ρατσισμός, δεν μπορούμε να μην σχολιάσουμε την κραυγαλέα αντίφαση από τη στιγμή που αυτή ακριβώς η εταιρεία οδήγησε σε ναυάγιο το γαλλικό σχέδιο, με το οποίο συμφωνούσε πλήρως η ελληνική κυβέρνηση. Επομένως ποιά είναι η βοήθεια που θα προσφέρει;

Στα «σκουπίδια» η Πορτογαλία

Το δεύτερο χτύπημα των οίκων αξιολόγησης ήρθε την επόμενη μέρα με αφορμή την υποβάθμιση της Πορτογαλίας από την Moody’s κατά τέσσερις ολόκληρες μονάδες, που ως αποτέλεσμα είχε να την οδηγήσει στα Τάρταρα. Δηλαδή, στο επίπεδο των σκουπιδιών. Η απόφαση της Moody’s ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέμβει άμεσα δεδομένου ότι κανονικά, λόγω αυτής της βαθμολογίας, δεν θα έπρεπε να δέχεται τα ομόλογα της Λισσαβόνας ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας στις πορτογαλικές τράπεζες. Το αδιέξοδο ξεπεράστηκε περιλαμβάνοντας και την Πορτογαλία στο ειδικό καθεστώς που έχουν ενταχθεί Ελλάδα και Πορτογαλία, βάση του οποίου οι τράπεζες επιτρέπεται να δίνουν ως ενέχυρα κρατικά ομόλογα, ανεξαρτήτως της βαθμολογίας τους, για να εξασφαλίζουν την ρευστότητά τους. Οι συνέπειες ωστόσο ξεπέρασαν τα σύνορα της Πορτογαλίας, με τις αποδόσεις για παράδειγμα των ιταλικών 10ετών ομολόγων να ξεπερνούν για πρώτη φορά από το 2008 το 5%, προκαλώντας φόβους για μετάδοση της κρίσης σε όλη την ευρωπαϊκή περιφέρεια. 

Ευρωπαϊκές μεγαλοστομίες

Η ανακοίνωση της Moody’s για την Πορτογαλία ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι στην ΕΕ. «Πρέπει να σπάσουμε το ολιγοπώλιο των οίκων αξιολόγησης», δήλωσε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών υπογραμμίζοντας την πρωτοφανή συγκέντρωση που υπάρχει στον κλάδο με τρεις εταιρείες (Moody’s, S&P και Fitch) να νέμονται το 98% της αγοράς. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μανουέλ Μπαρόζο, κατηγόρησε πιο συγκεκριμένα την Moody’s ότι είναι ένοχη για «λάθη και υπερβολές». Ενώ η πιο καυστική δήλωση ήρθε από ανώνυμη πηγή και όπως δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα των Financial Times την Πέμπτη 7 Ιούλη ανέφερε πως «οι οίκοι αξιολόγησης εμπλέκονται στην πολιτική και όχι μόνο στη οικονομία. Ο χρόνος που επιλέγηκε για την υποβάθμιση δεν ήταν τυχαίος». Επί της ουσίας Βρυξέλλες και Βερολίνο κατηγόρησαν τους «3 μεγάλους» όπως συχνά περιγράφονται οι οίκοι αξιολόγησης ότι αξιοποιούν τις βαθμολογίες τους για να επηρεάσουν τις συζητήσεις που γίνονται στο εσωτερικό της ΕΕ για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, στην κατεύθυνση αποτροπής της συμμετοχής των ιδιωτών, δηλαδή τραπεζών και κατόχων ομολόγων. Για να δείξουν μάλιστα ότι είναι διατεθειμένοι να περιορίσουν την επιρροή των οίκων στην ΕΕ δήλωσαν ότι ξεκινά και η διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας ευρωπαϊκού αντίστοιχου οίκου αξιολόγησης.

Αρχικά να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι βάζουν τους οίκους αξιολόγησης στο στόχαστρό τους. Για πρώτη φορά και με πύρινες μάλιστα δηλώσεις από την Μέρκελ, τον Σαρκοζύ κ.α. είχε γίνει την επομένη της κατάρρευσης της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, επ’ αφορμή τα «άριστα» που αφειδώλευτα προσέφεραν αυτές οι εταιρείες στις τράπεζες και τα προϊόντα που κατέρρευσαν, παρασύροντας την παγκόσμια οικονομία στην μεγαλύτερη κρίση, μετά από αυτή του 1929. Στην πράξη όμως δεν έλαβαν κανένα μέτρο, παρότι σωστά επεσήμαιναν την εξόφθαλμη σύγκρουση συμφέροντος από τη στιγμή που οι βαθμολογούμενοι πλήρωναν για να βαθμολογηθούν. Πως θα θωρακισθεί η ανεξαρτησία των αξιολογητών, εφ’ όσον τα κέρδη τους προέρχονται από τους αξιολογούμενους;

Αναντικατάστατοι οι «3 μεγάλοι»

Το ίδιο είναι το πιθανότερο να γίνει και τώρα, να μη ληφθεί δηλαδή κανένα μέτρο, κι αυτό για δύο λόγους. Κατά πρώτο, λόγω του ότι οι πρώτες διερευνήσεις δεν έχουν δώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ρεπορτάζ των Financial Times την Παρασκευή 8 Ιούλη κατέληγε ότι το συμπέρασμα από διάφορες ιδέες που κατατέθηκαν για την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού αντίβαρου στην δύναμη των «3 μεγάλων» ήταν πως αυτό θα ήταν ελάχιστα αποτελεσματικό. Ο σημαντικότερος λόγος ωστόσο, για την απροθυμία των Ευρωπαίων να περιορίσουν την επιρροή των «3», σχετίζεται με την τεράστια προσφορά που έχουν οι οίκοι αξιολόγησης στην προώθηση της πολιτικής λιτότητας της ΕΕ, όπως ενσωματώθηκε και πιο πρόσφατα στο Σύμφωνο για το Ευρώ. Το έργο που έχουν αναλάβει οι τρεις αυτές εταιρείες είναι να λειτουργούν ως πολιορκητικός κριός για την επιβολή προγραμμάτων λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων και περικοπών. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι στην περίπτωση της υποβάθμισης της Πορτογαλίας κανένας ευρωπαίος αξιωματούχος δεν βγήκε να υπερασπίσει την χώρα κάνοντας γνωστό το εμφανές: ότι το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας μόλις πριν δύο χρόνια ήταν σε απόλυτα ελέγξιμα και εντελώς ασφαλή επίπεδα. Εκτινάχθηκε ως αποτέλεσμα της γενικότερης ύφεσης και της λιτότητας. Κι αυτή μάλιστα η άγρια λιτότητα που επιβλήθηκε με αφορμή την υπαγωγή της Πορτογαλίας τον Μάιο στον «μηχανισμό χρηματοδότησης» λαμβάνοντας δάνειο ύψους 78 δισ. ευρώ δεν την έσωσε από την περαιτέρω υποβάθμιση. Όπως ακριβώς έγινε και με την Ελλάδα, διαψεύδοντας τις κυβερνητικές εξαγγελίες ότι η προσφυγή στον μηχανισμό θα οδηγούσε στην ανάκτηση της διεθνούς αξιοπιστίας.

Το έργο επομένως των οίκων αξιολόγησης είναι μοναδικό και αναντικατάστατο. Λειτουργώντας ως εξωτερικοί και υποτίθεται αντικειμενικοί παρατηρητές και βαθμολογητές πιέζουν στην κατεύθυνση της λιτότητας, χωρίς οι Βρυξέλλες να επωμίζονται το πολιτικό κόστος που θα αναλάμβαναν στην περίπτωση που ο οίκος αξιολόγησης ήταν ευρωπαϊκός. Κι όσο για τα προβλήματα που ενίοτε εμφανίζονται αποτελούν παράπλευρη απώλεια λόγω σύγκρουσης συμφέροντος. Κάτι που αποτελεί εκ των προτέρων γνωστή αδυναμία κάθε ανάθεσης έργου σε… εξωτερικό συνεργάτη.

Δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας ως ποσοστό του ΑΕΠ

2005  2006  2007            2008            2009            2010  2011* 2012*

62,8   63,9   68,3             71,6             83                93      101,7 107,4

* Προβλέψεις, Πηγή: Eurostat

ΠΗΓΗ: Επίκαιρα,   14 Ιούλη 2011. Το είδα: http://youpayyourcrisis.blogspot.com/2011/07/blog-post_1694.html

Η ΕΕ του κεφαλαίου και η κρίση του Ευρώ

Του Αλέκου Αναγνωστάκη

Ευρωπαϊκή Ένωση και ευρώ κλυδωνίζονται, γιατί περιδινούνται στην κρίση – έκφραση της ιστορικής κρίσης του καπιταλισμού – χωρίς προοπτική. Τα ηγετικά καπιταλιστικά κράτη της ηπείρου και τα στελέχη των μεγάλων πολυεθνικών μονοπωλίων Γερμανίας και Γαλλίας πήραν αποφασιστικά θέση υπέρ του ευρώ. Το εργατικό κίνημα και η Αριστερά πρέπει να παλέψουν για την ανατροπή ευρώ και ΕΕ, εκφράζοντας τα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα.

Το τελευταίο διάστημα εντείνονται οι αλληλοσυγκρουόμενες δηλώσεις σχετικά με την πορεία της ευρωζώνης, την τύχη του ελληνικού χρέους, την κατάσταση και την εξέλιξη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πηγή τους είναι η αντοχή, το βάθος και η διάρκεια της μεγαλύτερης σε εξέλιξη κρίσης στην Iστορία του καπιταλισμού, η οποία στην ευρωζώνη, τρία σχεδόν χρόνια από την έναρξη της εκδηλώνεται ως κρίση χρέους.

Η καπιταλιστική κρίση επιμένει… ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΒΑΘΙΑΣ ΥΦΕΣΗΣ

Το τελευταίο διάστημα εντείνονται οι αλληλοσυγκρουόμενες δηλώσεις σχετικά με την πορεία της ευρωζώνης, την τύχη του ελληνικού χρέους, την κατάσταση και την εξέλιξη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πηγή τους είναι η αντοχή, το βάθος και η διάρκεια της μεγαλύτερης σε εξέλιξη κρίσης στην Iστορία του καπιταλισμού, η οποία στην ευρωζώνη, τρία σχεδόν χρόνια από την έναρξη της εκδηλώνεται ως κρίση χρέους. Δεκατέσσερις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζουν (στοιχεία 2010) δημόσιο χρέος πάνω από 60% του ΑΕΠ (Ελλάδα 142,8%, Ιταλία 119,0%, Βέλγιο 96,8%, Ιρλανδία 96,2%, Πορτογαλία 93,0%, Γερμανία 83,2%, Γαλλία 81,7%, Ουγγαρία 80,2%, Ηνωμένο Βασίλειο 80,0%, Αυστρία 72,3%, Μάλτα 68,0%, Ολλανδία 62,7%, Κύπρος 60,8% και Ισπανία 60,1%). Το δημόσιο χρέος στην ευρωζώνη ανέβηκε από 6,47 τρισ. ευρώ το 2008, στο 7,8 (!) τρισ. το 2010.

Τέσσερις μόνο χώρες παρουσίασαν έλλειμμα στον προϋπολογισμό σύμφωνο με τα κριτήρια εισόδου στην ΟΝΕ (Λουξεμβούργο -1,7%, Φινλανδία -2,5%, Δανία -2,7%, Εσθονία 0,1%). Εφτά χώρες παρουσίασαν υπερδιπλάσιο: Ιρλανδία -32,4%, Ελλάδα -10,5%, Ηνωμένο Βασίλειο -10,4%, Ισπανία -9,2%, Πορτογαλία -9,1%, Πολωνία -7,9%, Σλοβακία -7,9%, Λετονία-7,7%, Λιθουανία -7,1% και Γαλλία -7,0%.

Ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Νουριέλ Ρουμπινί, μαζί με άλλους οικονομολόγους και πολιτικούς, επαναλαμβάνει καιρό τώρα πως «υπάρχει σημαντικός κίνδυνος βαθιάς ύφεσης στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ιαπωνία και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες», εκφράζοντας απαισιόδοξες θέσεις, ιδιαίτερα για τον ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο. Ο ίδιος ο ΟΟΣΑ στην έκθεση του προβλέπει αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης για τα επόμενα δύο έτη: 2% για την ευρωζώνη, 2,3 και 2,8 % για τις χώρες του ΟΟΣΑ, 2,6-3,1% για τις ΗΠΑ. Συρρίκνωση κατά -0,9 το 2011 και εύθραυστη αναιμική ανάκαμψη 2,2% το 2012 για την Ιαπωνία.

Ο νεκρός που κηδεύεται σκεπασμένος με την ελληνική σημαία στο εξώφυλλο του γερμανικού περιοδικού Σπίγκελ της 20ης του τρέχοντος μήνα ήταν το ευρώ! Στο κεντρικό άρθρο του έγκυρου γερμανικού περιοδικού επισημαίνεται πως «η ΟΝΕ εξελίσσεται στο μεγαλύτερο κίνδυνο για το μέλλον της Ευρώπης: Το ευρώ αλυσοδένει ασύμβατες μεταξύ τους εθνικές οικονομίες (…) Μόνο λόγω του ευρώ το ελληνικό χρέος αποτελεί πρόβλημα για όλους τους ευρωπαίους εταίρους και συνάμα κίνδυνο για το κοινό τους νόμισμα. Γιατί, αν αφήσουν την Ελλάδα να καταρρεύσει, η κρίση θα επεκταθεί ανεξέλεγκτα και σε άλλες αδύναμες οικονομικά χώρες». Έχοντας αντιληφθεί την κατάσταση η ομάδα διαχείρισης κρίσεων στο υπουργείο Οικονομικών στο Βερολίνο ταλαντεύεται ανάμεσα σε δύο εναλλακτικές: Να «τραβήξει την πρίζα» για κάποια οικονομία ή να συνεχίσει να στηρίζει την περιφέρεια, ελπίζοντας ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί. «Καμία επιλογή δεν θα είναι φθηνή», προειδοποιεί o Σπίγκελ.

Αλλά και στην απέναντι όχθη, στη Βρετανία, η Τέλεγκραφ επισημαίνει ότι ο υφυπουργός Οικονομικών Χόμπαν, αποφεύγοντας να απορρίψει τους ισχυρισμούς των βουλευτών ότι το ευρώ απειλείται με διάλυση, είπε ότι εξετάζονται σχέδια από τη βρετανική κυβέρνηση για όλα τα σενάρια σχετικά με το μέλλον του ευρώ. Οι Τάιμς, σε κύριο άρθρο τους υποστηρίζουν ότι ο καταρτισμός σχεδίων για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ θα είναι λιγότερο επώδυνος για όλη την ευρωπαϊκή οικονομία, από τα σχέδια που προτίθενται να ακολουθήσουν οι Ευρωπαίοι για τη διαχείριση της κρίσης. Τα νέα μέτρα λιτότητας κατά την εφημερίδα ακυρώνουν το σκοπό εφαρμογής τους, καθώς το χρέος της Ελλάδας συνεχώς αυξάνεται, καθιστώντας την πτώχευση όλο και πιο πιθανή. Οι Τάιμς μεταφέρουν τη δήλωση του πρωθυπουργού της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον σε επιχειρηματικό συνέδριο το βράδυ της Δευτέρας, σύμφωνα με την οποία είναι αποφασισμένος να μη δώσει ούτε λίρα από τα χρήματα των βρετανών φορολογούμενων για μια ευρωπαϊκή διάσωση της Ελλάδας. Ο Τζακ Στρο των Εργατικών κάλεσε την κυβέρνηση να εξετάσει εναλλακτικά σχέδια οικονομικής πολιτικής, καθώς όπως είπε το ευρώ αργοπεθαίνει λόγω της ελληνικής κρίσης. Παράλληλα, η Τράπεζα της Αγγλίας εντός της εβδομάδας δημοσιοποιεί πόρισμα της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής, στo οποίo τονίζεται πως η χρεοκοπία της Ελλάδος ισοδυναμεί με κατάρρευση των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων και των βρετανικών, παρά τη μικρή έκθεση των τελευταίων στο ελληνικό χρέος. Η Τράπεζα της Αγγλίας θεωρεί βέβαιο ότι τυχόν χρεοκοπία της Ελλάδος θα πυροδοτήσει σε χρόνο ρεκόρ στάση πληρωμών και στην Ιρλανδία, στο χρέος της οποίας είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες οι βρετανικές τράπεζες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του βρετανικού Κέντρου Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ερευνών (CEBR), η ευρωζώνη βρίσκεται σε τροχιά διάσπασης, όχι βραχυπρόθεσμα, αλλά σε ορίζοντα πενταετίας. Σύμφωνα με το CEBR, τη διάσπαση θα πυροδοτήσει αποχώρηση της Ελλάδας, και ενδεχομένως και άλλων κρατών, καθώς, «αργά ή γρήγορα, τόσο ο ελληνικός λαός όσο και οι διεθνείς πιστωτές θα κουραστούν να παλεύουν σε μια χαμένη μάχη». Διατυπώνοντας τους φόβους της πλουτοκρατίας για μια ελληνική χρεοκοπία δημοσίευμα του πρακτορείου Μπλούμπεργκ αναφέρει πως οι επενδυτές ανησυχούν, παρόλο που τα ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα μείωσαν μεν το ρίσκο που συνδέεται με την Ελλάδα στα 136,3 δισ. δολάρια, (κατά 30%), με το να μην ανανεώσουν δάνεια. Έχουν όμως επιπλέον περί τα 2 τρισ. δολάρια, με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Ιταλία. Άρα είναι ευάλωτοι σε τυχόν εξάπλωση της κρίσης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, μετά από μια ελληνική χρεοκοπία, το κόστος αναχρηματοδότησης για την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και πιθανώς την Ιταλία και το Βέλγιο, θα εκτιναχθεί. Το δίλημμα «πτώχευση ή περικοπές κοινωνικών δαπανών», που πλανάται στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, στην παγωμένη Ιρλανδία, στον ελληνικό ουρανό, επεκτείνεται. Οικονομολόγοι της Γουόλ Στριτ υποστηρίζουν ότι η πτώχευση των ΗΠΑ είναι η καλύτερη λύση. Ο οικονομικός αναλυτής της Bank of America Merrill Lynch, Ίθαν Χάρις, σε άρθρο του στις 21 Ιουνίου ανησυχεί με παραλληλισμούς κατευθείαν από το Κραχ του 1930. Τότε, αρχικά, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ είχε αυξήσει τα αποθεματικά της και η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση εξουθενωμένη από τις δαπάνες για την κάλυψη των ελλειμμάτων, αύξησε τη φορολογία και περιόρισε τις δαπάνες σε έργα υποδομών. «Σήμερα», σημειώνει, «όπως συνέβη και στα μέσα της δεκαετίας του ’30, η δημοσιονομική κόπωση, ήρθε για να μείνει… Το ρίσκο ενός κακού αποτελέσματος είναι μεγάλο. Δεν είμαστε βέβαιοι για το τι είναι προτιμότερο να κάνουμε. Αν δηλαδή είναι καλύτερα να μην κάνουμε τίποτε και να κηρύξουμε προσωρινή χρεοκοπία, ή να κάνουμε περισσότερα απ’ όσα πρέπει, προκαλώντας μεγάλες περικοπές ελλειμμάτων». Το δίλημμα, ακραίο προς το παρόν στην εκδήλωση του, αποκαλύπτει την έκταση, το βάθος και τη διάρκεια των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο παρακμάζον ηγεμόνας.

Ο Mπ. Ομπάμα, στις 16 Ιούνη σε δεύτερη συνεχόμενη δήλωση σημειώνει ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπες με μια ύφεση ακόμη σοβαρότερη από εκείνη από την οποία μόλις εξέρχονται, αν το Κογκρέσο δεν αυξήσει το νόμιμο ανώτατο όριο χρέωσης της χώρας». Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο, καθώς το μήνα Μάιο, ο αμερικανικός ομοσπονδιακός δανεισμός ανήλθε στα 14,3 τρισ. δολάρια(!), (120% πάνω σε σχέση με το 2010, ή 100% του ΑΕΠ) που είναι και το ανώτατο όριο δανεισμού από τις χρηματαγορές χωρίς την άδεια του Κογκρέσου. Η προοπτική ενός μπλοκαρίσματος από το Κογκρέσο θα μπορούσε να κάνει τις χρηματοπιστωτικές αγορές να φοβούνται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα εξοφλήσουν το χρέος τους. «Αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει το σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος», προειδοποίησε ο Ομπάμα στην ίδια δήλωση. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει ανακοινώσει πως χρειάζεται να δανείζεται κατά μέσο όρο 125 δισ. δολάρια το μήνα(!) για να πληρώνει τους λογαριασμούς και τις υποχρεώσεις της. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση το δημόσιο χρέος θα απαιτεί την πελώρια δαπάνη εξυπηρέτησης, η οποία από τα 1,14 τρισ. δολάρια το 2010 αναμένεται να ξεπεράσει τα 2 τρισ. δολάρια το 2015!!! Με δεδομένη αυτή την εύθραυστη εικόνα της αμερικάνικης οικονομίας, την ασθενική αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,8% σε ετησιοποιημένη βάση στο πρώτο τρίμηνο του 2011 αντί του προβλεπόμενου 2,2%, ήταν μονόδρομος η κοινή δήλωση των Ομπάμα – Μέρκελ κατά την πρόσφατη συνάντηση τους, πως «πρέπει να περιοριστεί η κρίση χρέους στην ευρωζώνη, να μην επιτραπεί να αποτελέσει έναν κίνδυνο για την επιχειρούμενη ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας». Το ίδιο και η δήλωση Mπ. Ομπάμα πως «μια χρεοκοπία στην ευρωζώνη θα βλάψει την παγκόσμια οικονομία» καθώς και η διαβεβαίωση της γερμανίδας καγκελάριου πως «εμείς οι Γερμανοί θα δράσουμε κατά τρόπο ώστε, όπως και να έχει το πράγμα, να είναι εγγυημένη η βιωσιμότητα του ευρώ».

Εγγυημένη λοιπόν η βιωσιμότητα του ευρώ κατά τους Μέρκελ – Ομπάμα; Έτσι φαίνεται. Αν όμως τα πράγματα ήταν όπως φαίνονται τότε η επιστήμη θα ήταν αχρείαστη. Οι κρυφές και φανερές φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο καταιγισμός αντιτιθέμενων πολιτικών δηλώσεων δίπλα στις διαβεβαιώσεις πως «η Ελλάδα ούτε θα πτωχεύσει, ούτε θα βγει από το ευρώ» του προέδρου της ΕΕ Ρομπάι, η κρισιμότητα της κατάστασης, οδήγησαν στο να βγουν στο προσκήνιο και να μιλήσουν, παράλληλα με τις σκιώδεις κυβερνήσεις τους, αυτοί που άργησαν να τα πουν. Οι επικεφαλείς των οικονομικών κολοσσών της Γερμανίας και της Γαλλίας. Εβδομήντα μάνατζερ των μεγαλύτερων πολυεθνικών των δυο χωρών που απασχολούν πέντε εκατομμύρια άτομα και διαχειρίζονται ετησίως ποσά που ξεπερνούν τα 1,5 τρισ. ευρώ, εξήγγειλαν μια «φλογερή», όπως την αποκαλούν, έκκληση προς τη A. Μέρκελ και το N. Σαρκοζί, με την επιγραφή «Το ευρώ είναι αναγκαίο». Η έκκληση δημοσιεύεται με τη μορφή καταχώρησης στις μεγάλες γαλλικές και γερμανικές εφημερίδες. Στους συνυπογράφοντες, από τη γερμανική πλευρά, βρίσκονται οι Ντίτερ Τσέτσε (Mercedes), Πέτερ Λόσερ (Siemens), Φραντς Φέρενμπαχ (Bosch), Ρενέ Όμπερμαν (Deutsche Telekom) Νόρμπερτ Ραϊτχόφερ (BMW), Φρανκ Απέλ (Deutsche Post), Γκέχαρτ Κρόμ (ThyssenKrupp) και Μίχαελ Ντιέκμαν (Alliance). Από την πλευρά των Γάλλων συνυπογράφουν οι επικεφαλής της αεροπορικής βιομηχανίας EADS, της πετρελαιοβιομηχανίας Total, της Renault και της ενεργειακής εταιρείας EDF. Στην έκκληση υπογραμμίζεται η αξία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος «ως ο κινητήρας της δημιουργίας θέσεων εργασίας (σ.σ. χυδαιότητα) και ως η εγγύηση για την ευημερία». Το συμπέρασμά τους: «Η επιστροφή σε σταθερές δημοσιονομικές καταστάσεις θα κοστίσει μεν πολλά δισεκατομμύρια, όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το κοινό μας νόμισμα αξίζουν πλήρως τέτοιες δαπάνες. Το ευρώ συμβολίζει τη σημερινή Ευρώπη. Ένα ναυάγιο του κοινού νομίσματος θα αποτελούσε μοιραία οπισθοδρόμηση για την ήπειρό μας». Τα πιο δυναμικά παραγωγικά τμήματα της ευρωπαϊκής αστικής τάξης μίλησαν. Το ευρώ συμβολίζει την Ευρώπη!

Το δέος της Αριστεράς – ΤΟ ΕΥΡΩ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΔΕΝ ΣΤΕΚΕΤΑΙ  – ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ

Το ευρώ, αυτή η επίπλαστη ενιαία μονάδα χρήματος, χωρίς δυνατότητα άσκησης νομισματικής πολιτικής, το οποίο, ως όφειλε, θα έπρεπε να εκφράζει την… ενιαία μέση ισοδύναμη αξία ανά μονάδα παραγόμενων εμπορευμάτων στην Πορτογαλία και στη… Γερμανία, την Ελλάδα και τη… Γαλλία, το χρήμα, είναι το σύμβολο της νέας Ευρώπης. Οι ανθρώπινες σχέσεις και οι ανθρώπινες ανάγκες, ο Μολιέρος και ο Σαίξπηρ, ο Ρεμπό και ο Μαρξ, ο Παρθενώνας και το Κολοσσαίο, είναι σύμβολα μιας περασμένης εποχής. Το ευρώ συμβολίζει την Ευρώπη! Μια έξοδος από το ευρώ θα ήταν οπισθοδρόμηση, θα ήταν καταστροφή. Οι ηγέτες των ευρωπαϊκών μονοπωλίων φαίνονται επηρεασμένοι από ένα φάσμα ανάλογων δηλώσεων ηγετών της ευρωπαϊκής και ελληνικής Αριστεράς, οι οποίοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με το ίδιο δέος που αντιμετωπίζουν το αστικό κράτος. Σαν υπερκράτος το οποίο, όπως και το αστικό κράτος, μπορεί να μεταρρυθμιστεί, εκδημοκρατιστεί προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων και όχι να διαλυθεί αντικατασταθεί από λαϊκά – εργατικά όργανα εξουσίας. Εμμένουν μάταια σε αυτή τη γραμμή, παρόλο τη χρεοκοπία της σε Ιταλία, Γαλλία, την πεντηκονταετή εμπειρία των λαών, τη χρεοκοπία αυτής της ένωσης των τοκογλύφων, που επιχειρήθηκε να ταυτιστεί με τους λαούς της Ευρώπης. Η πολιτική αυτή συμπληρώνεται με τις πότε δεξιά και πότε αριστερά αλλά ποτέ ανατρεπτικά θέσεις του ΚΚΕ που έχουν από καιρό δείξει τα πάνω τους όρια.

Η τωρινή προσωρινή πολιτική, του «έξω από την ΕΕ» χωρίς άμεσα αιτήματα ρήξης και ανατροπής, εξασθενεί την Αριστερά, διχοτομεί το εργατικό κίνημα. Ο ΣΥΝ διά της εμμονής του στο «Ναι» στη δημοκρατική ΕΕ μετατρέπει σε συζητήσεις φιλολογικών βραδινών σε απογευματινό κρύο τσάι αγγλίδων ευγενών τη διεκδίκηση εργατικών αιτημάτων. «Απαιτείται ένα αριστερό προοδευτικό σχέδιο για την ευρωπαϊκή ενοποίηση (…)» επιμένει δογματικά διά του εκπροσώπου του Δ. Παπαδημούλη. «Η πρόκληση για τις δυνάμεις της ευρύτερης ευρωπαϊκής Αριστεράς είναι η οικοδόμηση ενός ευρύτατου ευρωπαϊκού κοινωνικού και πολιτικού συνασπισμού για την επιτάχυνση της πολιτικής ενοποίησης (!), την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής (!) και τη μείωση του ελλείμματος δημοκρατίας. Για μια Ευρώπη πιο ενωμένη, πιο ισχυρή, πιο κοινωνική, πιο δημοκρατική...»

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ – Οι όροι για μια θαυμαστή νίκη – ΣΕ ΡΗΞΗ ΜΕ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΕΕ

Από πότε όμως η Αριστερά είναι με «την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής» δηλαδή με τον πολιτικό στόχο που κλείνουν σε όλες τις κλίσεις, πτώσεις και χρόνους ο A. Σαμαράς, ο Γ. Παπανδρέου και όλοι οι απανταχού «φωτισμένοι» εκπρόσωποι του κεφαλαίου; Από πού συμπεραίνεται πως οι πολιτικές της φτώχειας, της «ελαστασφάλειας», των 13 ωρών ημερησίως εργασίας, του ηλεκτρονικού χαφιεδισμού, των αερομεταφερόμενων φυλακών, της καταστολής, των συνταγματικών εκτροπών και της βίας είναι «έλλειμμα δημοκρατίας» και όχι η σύγχρονη αντιδραστική ανάπτυξη της αστικής δημοκρατίας; Πότε ο ιστορικός περίγυρος έδειξε πως η ενίσχυση ενός καπιταλιστικού κέντρου είναι ελπίδα για τους λαούς και ασπίδα απέναντι σε άλλο ιμπεριαλιστικό κέντρο, στις ΗΠΑ; Σε πιο πεδίο, η Ευρωπαϊκή Ένωση ή όποια προοδευτική κυβέρνηση που δοκιμάστηκε σε Γαλλία και Ιταλία, αντιτάχθηκε τελικά στον πυρήνα της αμερικάνικης πολιτικής από τη σκοπιά γενικών έστω λαϊκών συμφερόντων; Ο δογματισμός στην Αριστερά εμφανίζεται και χαρακτηρίζεται από άκαμπτες εμμονές σε πολιτικές που διαψεύδονται από τη ζωή. Γι’ αυτό και οδηγείται στην αποξένωση από τις ίδιες τις ιστορικά διαμορφούμενες εργατικές ανάγκες.

Η μάταιη επομένως προσκόλληση σε αδιέξοδες φιλο-ΕΕ πολιτικές, δυνάμεων και αγωνιστών που κατανοούν την ανάγκη συνολικής ρήξης όχι μόνο με την πολιτική της ΕΕ αλλά και συνολικά με αυτόν τον ιμπεριαλιστικό μηχανισμό, είναι, κατά τη γνώμη μας, κακή προσφορά στο κίνημα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ευρωζώνη είναι σε κρίση γιατί είναι σε κρίση η ίδια η προωθούμενη πολιτική τους, που στοχεύει στην υπερεκμετάλλευση της πιο επαναστατικοποιημένης παραγωγικής δύναμης, της εργατικής τάξης, στην καθ’ αυτό εργατική εποχή, στη δικιά μας εποχή. Και γιατί είναι σε κρίση η αστική πολιτική καταστολής της περισσότερο παρά ποτέ δυνητικής ικανότητας της σύγχρονης εργατικής τάξης να διοικεί. Γιατί είναι σε κρίση οι πολιτικές που σχεδιάζουν όχι πλέον την κοινωνία των 2/3 αλλά την κοινωνία – χυλό, την κοινωνία του 1/3 στην οποία ένα κομμάτι θα ζει σε φαβέλες, εκτός κοινωνίας. Εξ ου και η χρεοκοπία των προγραμμάτων και των μνημονίων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε κρίση γιατί περιδινείται στη κρίση – έκφραση της ιστορικής κρίσης του καπιταλισμού – χωρίς προοπτική. Μιας κρίσης με «σαθρή ανάκαμψη χωρίς ανάπτυξη» ή όπως λένε μιας σαθρής ανάπτυξης χωρίς θέσεις εργασίας. Μιας κρίσης που υπεροξύνει τις ενδοκαπιταλιστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, αναταράσσει τις διεθνείς σχέσεις και τις ολοκληρώσεις σε τέτοιο βαθμό ώστε η ΝΑFTA, η αμερικάνικη ολοκλήρωση, να ’χει ξεχασθεί και η ευρωζώνη να βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Είναι σε κρίση γιατί, σε αντίθεση με τις άλλες μεγάλες κρίσεις που ο καπιταλισμός τελικά μπόρεσε, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να εσωτερικεύσει την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, των νέων επαναστατικοποιημένων παραγωγικών δυνάμεων. Γιατί τελικά ο καπιταλισμός δεν χωρά στον εαυτό του. Γι’ αυτό και ακρωτηριάζει κυριολεκτικά ό,τι …περισσεύει, δηλαδή δικαιώματα, ανάγκες, σύγχρονες ιστορικά διαμορφούμενες δυνατότητες.

Η κατάσταση αυτή απαιτεί και θα απαιτεί από την Αριστερά ολοένα και περισσότερο τη συγκέντρωση ανεξάρτητων αυτοτελών δυνάμεων για στρατηγικότερες απαντήσεις, γειωμένες στέρεα εκεί που η ελπίδα και η απογοήτευση αναγεννιούνται και αντιμάχονται, εκεί που χτίζεται η ενότητα στη δράση, στον αγώνα για την καθημερινή επιβίωση. Έτσι και μόνο η κοινή δράση αποκτά νόημα, περιεχόμενο και προσανατολισμό. «Υπάρχει μια τάση να θεωρούμε πως αυτό που βλέπουμε στην παρούσα στιγμή είναι κι αυτό που θα συνεχίσουμε να βλέπουμε. Ξεχνάμε όμως πόσο συχνά αιφνιδιαστήκαμε από τις αναπάντεχες καταρρεύσεις θεσμών, από εκπληκτικές αλλαγές στη σκέψη των ανθρώπων, από απρόσμενες εξεγέρσεις ενάντια σε τυραννίες, από την ταχεία καθίζηση συστημάτων εξουσίας που έμοιαζαν ανίκητα» υπογράμμιζε ο αριστερός αμερικάνος διανοούμενος Χάουαρντ Ζιντ.

ΠΗΓΗ: ΠΡΙΝ 26 ΙΟΥΝΗ 2011. Το είδα: 27-06-2011, http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=9819

Κατά νεοφιλελευθερισμού

Του Βασίλη Π. Μακρή

Εδώ και 35-40 χρόνια στην παγκόσμιο ιστορία κυριαρχεί ο Ρηγκανο-θατσερισμός. Η οικονομία της παραγωγής έχει δώσει την θέση της στην οικονομία της κατανάλωσης. Η οικονομία της παραγωγής έχει μετατοπιστεί στις χώρες της πρώην περιφέρειας, όπου σημειώνονται εκπληκτικοί ρυθμοί ανάπτυξης και δημιουργούνται  οι ιδανικές συνθήκες για έντονη πρωταρχική συσσώρευση. Προ της επελάσεως του Ρηγκανο-θατσερισμού θεμελιακό στοιχείο της οικονομίας ήταν κυρίως το εμπράγματο-παραγωγικό κεφάλαιο και δευτερευόντως το “άυλο”.

Στόχος της οικονομίας παραγωγής ήταν η διαρκής συσσώρευση κερδοφορίας και ισχύος. Δομική λειτουργία του κεφαλαίου ήταν και είναι η προσκτητική πρόσληψη της φύσεως και η μετατροπή αυτής, μέσω της εργατικής δύναμης, σε προϊόν, του προϊόντος σε εμπόρευμα, του εμπορεύματος σε χρήμα και του χρήματος σε νέο επιπρόσθετο κεφάλαιο. Έτσι τροφοδοτείται μια επαναλαμβανόμενη ανοδική ανακύκληση, όπου όλα συμποσούνται σε μεγέθη μετρήσιμα: οι ποιότητες εξαλλοιούνται σε διαρκώς αυξανόμενες ποσότητες, οι ανθρώπινες ζωές  εκφυλλίζονται σε σταθμήσιμες ψυχολογικές συμπεριφορές και τα πάντα μεταλλάσσονται σε διαρκώς ενδιάμεσα εργαλεία για την κυρίαρχη οικονομία της παραγωγής αλλά και αυτήν της κατανάλωσης.

Έχουμε ήδη εισέλθει στον διαρκή επεκτατισμό του κεφαλαίου, στον υπερτοπικό γιγαντισμό του και στην πλανητική κατίσχυσή του. Το εμπόρευμα συνιστά έναν θύσανο κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων. Είναι δηλωτικόν πολλών συμβολισμών και γέμει καίριων αποσιωπήσεων. Η οιονεί κυριαρχία του το καθιστά καίριο παράγοντα μιας κίβδηλης κοινωνικοποίησης. Η κατοχή και νομή του εμπορεύματος προσδίδει αυταξία. Το ανθρώπινο είναι και το κοινωνικό γίγνεσθαι αλλοτριώνονται από ένα ακατάσχετο κατέχειν.

Παγκοσμίως κυριαρχεί το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο και η προκεχωρημένη οικονομία στηρίζεται στην διαρκώς επαναλαμβανόμενη ανταλλαγή “ψιλών” χρηματικών ποσών που στην ουσία δεν είναι παρά σκέτοι γυμνοί αριθμοί, δηλαδή σημεία άνευ εμπράγματης αξίας, ούτως ώστε η αγοραία αξία μιας μετοχής να είναι απείρως διογκούμενη και διογκωμένη ως προς τα πραγματικά κέρδη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο διακινούνται σημεία-πληροφορίες, σημεία-αριθμοί και το παρόν διαρκώς δεξιούται το αυτοδιαλυόμενο μέλλον, μέσω της προεξόφλησης μιας πολλά υποσχόμενης κερδοφορίας. Είναι αυτή ακριβώς η διαδικασία βάσει της οποίας “το χρήμα γεννά χρήμα”, το γεννημένο χρήμα με την σειρά του ξαναγεννά νέο χρήμα “φρέσκο” και “ζεστό”. Πρόκειται για το “φουσκογενές” και “φουσκοδίαιτο” κεφάλαιο που κυριολεκτικά αποκτά διαρκώς αυξανόμενη ισχύ, επεκτατικότητα και επιβολή. Αυτό είναι βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του χρηματοοικονομικού νεοφιλελευθερισμού που κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία.

Εκείνο που αποσιωπάται ιδιαίτερα στην εποχή μας είναι ό ανθρωπολογικός ιδεότυπος που κατασκευάζει το νεοφιλελεύθερο κυρίαρχο πρόταγμα. Στην ουσία πρόκειται για το άτομο. Και αυτό είναι προϊόν της νεωτερικής εποχής. Δεν υπάρχει το ανθρώπινο πρόσωπο για το νεοφιλελεύθερο πρόταγμα. Υπάρχει το άτομο “σαρξ εκ σαρκός” του μοναχικού άφωνου πλήθους. Ένα άτομο που διέπεται και σπαράσσεται από την αμοραλιστική υποδαύλιση αλλά και τα αγελαία ένστικτα. Ένα άτομο απανθρωποποιημένο χωρίς εδραία ερείσματα που πακετάρεται και αποστέλλεται αυτοηδονιζόμενο και ευένδοτο στις δυνάμεις της αγοράς. Μέσω των τεχνικών επηρεασμού το άτομο αυτό καθίσταται ευπρόσδεκτος αποδοχεύς των ψυχοτεχνικών μηχανισμών της πανταχού παρούσης αγοράς. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι η επεκτετασιμότητα της οικονομίας της κατανάλωσης είναι άρρηκτα συναφής με τις τεχνικές επηρεασμού και τους ψυχοτεχνικούς μηχανισμούς της αγοράς. Έτσι ο άνθρωπος μεταλλάσσεται σε αγελαίο καταναλωτή εμπορευμάτων που στο κάτω κάτω της γραφής ούτε τα έχει ανάγκη απόλυτη, ούτε η έλλειψή τους θα του προκαλούσε ουσιαστική ένδεια. Είναι η ίδια η διαδικασία του καταναλίσκειν που έχει μετατραπεί σε αξία “καθεαυτή”, σε αυταξία. Ο νεοφιλελευθερισμός εκλαμβάνει τον άνθρωπο σαν άτομο-σημείο στατιστικό που αναπαριστά μιαν ακένωτη ζήτηση. Η “θέαση” αυτή του νεοφιλελευθερισμού θέλει τον καθένα να εισέρχεται στον “κλιματισμό” των πλαστικοποιουμένων αναγκών της προσφοράς.

Θεμελιώδες συστατικό του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού είναι η απροκάλυπτη χρησιμοθηρία που εκλαμβάνει τον άνθρωπο, ως ένα διαμεσολαβούμενο ποσοτικό μέγεθος. Δια της θεωρήσεως αυτής ο άνθρωπος εργαλειοποιείται μέχρις εγκάτων και γίνεται έρμαιο άθυρμα ενός κερδολάγνου ήθους. Το χρήμα αυτονομείται, καθίσταται αυτοσκοπός, επιβάλλει την χρηματοκρατία παντού, αυτοσυσσωρεύεται, εξαερούται μέσω της παροντοποίησης μιας μέλλουσας κερδοφορίας, και διασκορπίζει “ένθεν κακείθεν” τα απειροψιχία μιας μικροηδονικής καθημερινής απολαυστικότητος. Άνθρωποι απανθρωποποιούνται, γίνονται άτομα-μέσα-σημεία ακόμη και με την προαίρεσή τους και μετατρέπονται σε ευπρόσδεκτους υποδοχείς της χρηματοπιστωτικής κατίσχυσης, είτε ενεργοί, είτε παθητικοί. Είτε ως οχήματα-φορείς, είτε ως δέκτες της. Άτομα ευπροσάρμοστα στον τεχνητό κλιματισμό της αγοράς, των οποίων τα ιδανικά και τα όνειρα μεταλλάσσονται σε διαρκή βουλιμική ονείρωξη. Άτομα που τα διέπει η αρπακτική πλειονοκτησία, η ανταγωνιστική αλληλοεξόντωση, το αδυσώπητο συμφέρον, η ατομική επιτυχία έναντι οιουδήποτε τιμήματος, η ετσιθελική κατίσχυση έναντι του οποιουδήποτε. Το τρίπτυχο “χρήμα-ισχύς-επιτυχής αποτελεσματικότης” αποτελεί τον κεντρικό άξονα του νεοφιλελεύθερου προτάγματος και μέχρι στιγμής φαίνεται να κερδίζει το στοίχημα της επιβολής του σε πλανητική κλίμακα. Δεν πρέπει να μας ξεγελά το γεγονός ότι νέοι παίκτες εμφανίζονται στο προσκήνιο. Οι παίκτες αυτοί όχι μόνο δεν αμφισβητούν σε τίποτα τον πλανητικό νεοφιλευθερισμό, αλλά επαγγέλλονται με τον καλύτερο τρόπο το νεοφιλελεύθερο πρόταγμα.    

24-6-2011 

Η ΠΑΓΙΔΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ:

Η εθνική κυριαρχία ενός κράτους, όπως συνήθως αποκαλείται η πλήρης αυτονομία του, είναι δυνατόν να καταλυθεί από αρνητικές εξελίξεις στο εσωτερικό του, χωρίς να είναι απαραίτητη η στρατιωτική εισβολή στην επικράτεια του – Μέρος ΙI

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

Συνέχεια από το Μέρος ΙΙ

ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Η εκλεγμένη κυβέρνηση μας (ουσιαστικά μη παρεξηγήσιμη αφού θέλει αλλά δεν μπορεί, επιλέγοντας από ανάγκη την πιστή υποταγή της στις εντολές της σκιώδους), στα πλαίσια των ενεργειών εκφοβισμού των Ελλήνων, έδωσε στη δημοσιότητα έναν πενταετή προϋπολογισμό, τον οποίο «βάφτισε» κατά τα marketing-πρότυπα των Η.Π.Α., «μεσοπρόθεσμο σχέδιο».  Ο προϋπολογισμός αυτός έχει, για πρώτη φορά σε παγκόσμια κλίμακα, τρεις διαφορετικές «εκδοχές»:

(α) χωρίς παρεμβάσεις, (β) με παρεμβάσεις, (γ) με παρεμβάσεις και αποκρατικοποιήσεις (όπου με την ειδική λέξη «παρεμβάσεις» υπονοούνται τα νέα φοροεισπρακτικά και λοιπά μέτρα). Χωρίς να αναλωθούμε σε λεπτομέρειες, αφού ο προϋπολογισμός είναι στο σύνολο του φανερά «εκφοβιστικής κατεύθυνσης», με στόχο το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας σε εξευτελιστικές τιμές, καθώς επίσης τη λεηλασία της ιδιωτικής περιουσίας των Ελλήνων, θα αναφερθούμε στα μεγέθη του «χωρίς παρεμβάσεις» – στο «σενάριο βάσης» δηλαδή, όπως ορίζεται χαριτωμένα από τους συνδίκους του διαβόλου (Πίνακας Ι).  

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού, χωρίς παρεμβάσεις, σε δις €

Σημείωση: Τα έσοδα καλύπτουν πλήρως τις πρωτογενείς δαπάνες, αυτές δηλαδή χωρίς τους τόκους. Επομένως τόσο οι μισθοί, όσο και οι συντάξεις, δεν πληρώνονται από το δανεισμό μας.  * ΑΕΠ 2009: 235.017  ΑΕΠ 2010: 230.173

** Συμπεριλαμβάνονται στις πρωτογενείς δαπάνες Πηγή: Μεσοπρόθεσμο από 10.06.2011

Όπως συμπεραίνουμε από τον Πίνακα Ι, τα έσοδα θα μειωθούν ελαφρά σε σχέση με το 2011, παρά την άνοδο του ΑΕΠ (!) – για λόγους που είναι δύσκολο να μην θεωρηθούν «γκεμπελικοί». Εάν όμως στα 225 δις € ΑΕΠ τα έσοδα είναι 55,5 δις €, ήτοι 24,66%, τότε αναρωτιέται κανείς γιατί το 2015 θα μειωθούν στο 21,8%; Εάν απλά παραμείνουν ποσοστιαία ως έχουν (χωρίς νέα υφεσιακά μέτρα κλπ.), δεν θα ανέλθουν στα 62 δις €, αντί 54,8 δις που αναφέρει ο προϋπολογισμός; Αυτό δεν θα περιόριζε αυτόματα τόσο τα ελλείμματα, όσο και το χρέος; Περαιτέρω, εάν δεν ληφθούν νέα μέτρα, καθώς επίσης εάν δεν ξεπουληθούν οι κερδοφόρες δημόσιες επιχειρήσεις, δεν θα είναι μεγαλύτερη η αύξηση του ΑΕΠ και των εσόδων (μερίσματα κλπ.); Γιατί λοιπόν το ΑΕΠ στο «μεσοπρόθεσμο», με ή χωρίς «παρεμβάσεις», παραμένει στο ίδιο ύψος; Δεν είναι απλούστατα ντροπή να υποτιμούν οι εισβολείς σε τέτοιο βαθμό τη νοημοσύνη μας; Τέλος, είναι δυνατόν ποτέ να επιβιώσει ένα κράτος πληρώνοντας το 50% των εσόδων του για τόκους, σε τοκογλύφους που δεν θέλουν να περιορίσουν τα κέρδη τους (επιτόκια), αλλά προτιμούν να το λεηλατήσουν;

ΟΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 Ανεξάρτητα τώρα από τις παραπάνω «εκτροπές» του προϋπολογισμού, οι οποίες είναι κάτι περισσότερο από εκνευριστικές, όσον αφορά τη βασική «σύλληψη» τους, εμείς οφείλουμε να αναλύσουμε οικονομικά, εάν πράγματι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να εκποιήσει τις δημόσιες επιχειρήσεις της, για να καλύψει τα χρέη της – εάν δηλαδή κάτι τέτοιο θα ήταν πρακτικά ωφέλιμο, παρά το ότι θα ήταν απολύτως αρνητικό για την εθνική μας κυριαρχία, για τη Δημοκρατία, καθώς επίσης για το κοινωνικό κράτος. Καταρχάς λοιπόν, είναι δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι εγκλωβισμένη σε μία βαθιά ύφεση – αφενός μεν λόγω της ελλειμματικής διαχείρισης της κρίσης χρέους από τις προηγούμενες κυβερνήσεις της, αφετέρου ένεκα της καταστροφικής πρόκλησης-διαχείρισης της κρίσης δανεισμού, εκ μέρους της παρούσας (άρθρο μας). Τα δραστικά μέτρα λιτότητας δε (μειώσεις δαπανών και μισθών), καθώς επίσης οι υπερβολικές αυξήσεις της φορολογίας, περιορίζουν ακόμη περισσότερο το ΑΕΠ μας – γεγονός που δυσχεραίνει επί πλέον τις προσπάθειες μείωσης των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και την αποτελεσματική εξυγίανση της οικονομίας μας.

Στα πλαίσια αυτά η «Τρόικα», οι δυτικές δυνάμεις δηλαδή, οι τοκογλύφοι και το ΔΝΤ, θέλουν να μας υποχρεώσουν να εκποιήσουμε τη δημόσια περιουσία μας, υπαγορεύοντας στην κυβέρνηση μας ένα ευρύτατο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο συμπεριλαμβάνει όλες τις κερδοφόρες, κοινωφελείς και μη επιχειρήσεις, καθώς επίσης τεράστιες εκτάσεις γης, άδειες εκμετάλλευσης κερδοφόρων υπηρεσιών, δικαιώματα στο υπέδαφος και πολλά άλλα – έναν κυριολεκτικά τρομακτικό «πίνακα ξεπουλήματος», ο οποίος συνοδεύει το «μεσοπρόθεσμο υποτέλειας και κατοχής» που κατέθεσε η κυβέρνηση. Παράλληλα, επιθυμούν να εγκατασταθούν επίσημα στη χώρα μας, όπως ακριβώς συνέβη στην Τουρκία (1875-1927, 2001 και εντεύθεν), έτσι ώστε να εισπράττουν τα έσοδα από τους φόρους, την ανάπτυξη και τις ιδιωτικοποιήσεις.      

Θεωρητικά τώρα, με την περιουσία του Δημοσίου να υπολογίζεται στα 300-400 δις €, θα μπορούσε να καλυφθεί το δημόσιο χρέος μας, ύψους περίπου 360 δις €, στο μεγαλύτερο μέρος του. Φυσικά το χρέος μίας χώρας μπορεί να αντιπαρατεθεί με τα περιουσιακά στοιχεία της, σε έναν κρατικό Ισολογισμό, όπως έχουμε αναφέρει σε πολλά άρθρα μας – ενώ η αξία των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων εξαρτάται ουσιαστικά από την απόδοση τους, από την αξιοποίηση και την κερδοφορία τους δηλαδή (κάτι που έχει «αμεληθεί» εγκληματικά από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις μας, οδηγώντας στην απαξίωση ένα μεγάλο μέρος τους). Όταν όμως πουλάει κανείς περιουσιακά στοιχεία, περιορίζει μεν τα χρέη του στο παρόν, αλλά ταυτόχρονα μειώνει τα έσοδα του στο μέλλον – όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, εάν η Ελλάδα πουλήσει τη ΔΕΗ, θα εισπράξει σήμερα ένα ποσόν της τάξης των 1,2 δις € (συμμετοχή του δημοσίου κατά 51,5%), αλλά θα χάνει μερίσματα ύψους περί τα 260 εκ. € ετήσια – ενώ η πολυεθνική που θα την εξαγοράσει, θα πληρώνει αφενός μεν λιγότερους φόρους (δια της γνωστής μεθόδου της φοροαποφυγής), αφετέρου θα μειώσει το προσωπικό, επιβαρύνοντας τα δημόσια ταμεία τουλάχιστον με 50-100 εκ. € ετήσια (επιδόματα ανεργίας κλπ.).

Επομένως, παρά το ότι μειώνεται προς στιγμήν το δημόσιο χρέος, επιβαρύνεται στο άμεσο μέλλον ο προϋπολογισμός, τα ελλείμματα του οποίου «εκβάλλουν» ξανά στο χρέος – στην περίπτωση της ΔΕΗ τουλάχιστον με 400 εκ. ετησίως. Από το γεγονός αυτό συμπεραίνεται ότι, τα όποια οφέλη της ιδιωτικοποίησης της θα είναι βραχυπρόθεσμα – ενώ για όλους τους Έλληνες θα σημάνει επί πλέον, σημαντική αύξηση των τιμών ενέργειας (θα διπλασιάζονταν σύντομα, όπως συμβαίνει στη Μ. Βρετανία, στη Γερμανία και αλλού), οπότε μείωση των πραγματικών εισοδημάτων τους. Ταυτόχρονα, οι Πολίτες θα αναγκάζονταν να επιβαρυνθούν στο μέλλον με υψηλότερους φόρους, έτσι ώστε να καλύψουν τα εκλιπόντα έσοδα της ΔΕΗ –παράλληλα με την αδυναμία «εθνικής» ανάπτυξης της οικονομίας, λόγω έλλειψης δικών μας εταιρειών (κάτι που θα επιδείνωνε αναμφίβολα το δείκτη χρέους προς ΑΕΠ).

Το γεγονός αυτό είναι γνωστό στους επενδυτές (αγορές), οι οποίοι βέβαια το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη – αξιολογώντας δυσμενέστερα την πιστοληπτική ικανότητα εκείνης της χώρας, η οποία εκποιεί τις δημόσιες επιχειρήσεις της (πόσο μάλλον σε περιόδους ύφεσης και απαξίωσης του χρηματιστηρίου). Οι αγορές λοιπόν θα μας εμπιστεύονταν και θα μας δάνειζαν μόνο εάν θα συνεχίζαμε να έχουμε περιουσία – αρκεί βέβαια να τη διαχειριζόμαστε σωστά και κερδοφόρα, έτσι ώστε να αυξάνεται η «χρηματιστηριακή» της αξία. Αντίθετα, εάν τελικά εκποιήσουμε τη δημόσια περιουσία μας, ειδικά στις σημερινές εξευτελιστικές τιμές (το 30% του ΟΤΕ πουλήθηκε περί τα 4 δις € πριν από μερικά έτη, ενώ το 10% μόλις για 400 εκ. € σήμερα), δύσκολα θα δανειοδοτηθούμε από τις αγορές – παραμένοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα στον «ορό του ΔΝΤ». Ολοκληρώνοντας, παρά το ότι αναμφίβολα οι ιδιωτικοποιήσεις των δημοσίων επιχειρήσεων μειώνουν την πολιτική διαφθορά και το πελατειακό κράτος, οι αρνητικές επιπτώσεις τους στην Οικονομία (μακροπρόθεσμα) είναι τεράστιες. Πρόκειται για έμμεσες φορολογικές επιβαρύνσεις, οι οποίες προκαλούν την υποτίμηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των κρατών, ακόμη μεγαλύτερες υφέσεις, καθώς επίσης την απόλυτη εξαθλίωση της μεγαλύτερης μερίδας των εργαζομένων.

Η ΕΛΛΑΔΑ, ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ Η ΕΚΤ

Αφού λοιπόν ο μεσοπρόθεσμος προϋπολογισμός που κατέθεσε η κυβέρνηση είναι καταδικασμένος σε αποτυχία, οι ιδιωτικοποιήσεις θα είναι αρνητικές στο μέλλον (αν και την επόμενη τριετία με δυσκολία θα ξεπεράσουν έσοδα ύψους 10 δις €  – ουσιαστικά μόλις τους τόκους ενός εξαμήνου), ενώ οι αγορές το γνωρίζουν επακριβώς, οπότε δεν πρόκειται να τις «ξεγελάσουν» τα «μεσοπρόθεσμα» πυροτεχνήματα της Ελλάδας, τότε γιατί επιμένει η Τρόικα, παρά τις επικίνδυνες αντιδράσεις των Πολιτών; Μήπως επειδή η ελληνική «ασφαλιστική βόμβα μεγατόνων» στα θεμέλια της Ευρωζώνης δεν έχει ακόμη εξουδετερωθεί, μετά από ένα χρόνο, ή λόγω του ότι η ΕΚΤ έχει εκτεθεί πολύ στα Ελληνικά ομόλογα, μετά το συνεχή δανεισμό των τραπεζών μας;   

Επιθυμώντας να αποφύγουμε εκείνες τις υποθέσεις, οι οποίες οδηγούν συνήθως σε εσφαλμένα συμπεράσματα, θέλουμε καταρχήν να επισημάνουμε ότι, δεν είναι πλέον σίγουρη η περαιτέρω δανειοδότηση της Ελλάδας – ειδικά εάν ψηφιστεί το εγκληματικό μεσοπρόθεσμο που της επιβλήθηκε από τη σκιώδη κυβέρνηση της. Κατά την άποψη μας, οι αγορές δεν πρόκειται να το εκτιμήσουν θετικά, αφού θα θεωρήσουν ότι κάτι άλλο κρύβεται πίσω από το συγκεκριμένο «τέχνασμα αποπροσανατολισμού» τους (άρθρο μας). Άλλωστε, η συνεχιζόμενη πώληση των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου τόσο από τις γερμανικές, όσο και από τις γαλλικές τράπεζες, δεν μπορεί να σημαίνει ότι πιστεύουν στη μελλοντική δανειοδότηση της Ελλάδας. Συνεχίζοντας, χωρίς να αναφερθούμε στα τεράστια προβλήματα της Fed, της Τράπεζας της Αγγλίας (BoE) και της Ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας (BoJ), τα οποία έχουμε αναλύσει στο παρελθόν, θα περιορισθούμε στην ΕΚΤ.

Σύμφωνα λοιπόν με το Spiegel, στον κατάλογο των εγγυήσεων της ΕΚΤ για την παροχή δανείων, βρίσκει κανείς ένα πορτογαλικό ομόλογο από το 1943, το οποίο οφείλει να πληρωθεί στις 31.12.9999 – σε 8.000 έτη δηλαδή (!). Εν τούτοις, το ομόλογο αυτό είναι πολύτιμο για την κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας, αφού χρησιμεύει σαν εγγύηση στην ΕΚΤ, με βάση την οποία λαμβάνει σήμερα ρευστότητα σε Ευρώ – πόσο μάλλον όταν οι διεθνείς αγορές παροχής δανείων σε τράπεζες της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, του Βελγίου κλπ. είναι σχεδόν κλειστές, για τις συγκεκριμένες χώρες. Ένα μεγάλο μέρος των εγγυήσεων λοιπόν που κατέχει η ΕΚΤ, είναι «αμφιβόλου αξίας» – αφού ουσιαστικά είναι η «κακή τράπεζα» (bad bank) του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος, έχοντας συγκεντρώσει στα βιβλία της τοξικά ομόλογα «αξίας» πολλών δισεκατομμυρίων. Το ίδιο συμβαίνει φυσικά και στις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, καθώς επίσης στις εμπορικές – ένα πρόβλημα ανυπολόγιστων διαστάσεων για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ειδικότερα, η ΕΚΤ έχει δεχθεί σαν εγγύηση για την παροχή χρημάτων προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες, δομημένα ομόλογα (ABS, Asset–Backed Securities), συνολικής «αξίας» 480 δις € – ενώ παράλληλα διαθέτει στα βιβλία της ακόμη 360 δις €, τα οποία έχει εγγράψει σαν «μη χρησιμοποιήσιμα χρηματοπιστωτικά μέσα». Επί πλέον αυτών, έχει στην κατοχή της ομόλογα δημοσίου της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Ιταλίας κλπ., «αμφιβόλου αξίας» – παρά το ότι παρέχει στις τράπεζες ρευστότητα χαμηλότερη από την ονομαστική τους αξία. Επίσης, οφείλει στις κεντρικές τράπεζες των πλεονασματικών χωρών (κυρίως στην Bundesbank) τεράστια ποσά, τα οποία δεν θα έπρεπε να χρωστάει (target-2).

Τέλος στα «βιβλία» της ΕΚΤ, στο ενεργητικό της δηλαδή, «εγγράφονται» ακόμη «υποσχετικές οφειλών», τις οποίες έχουν ουσιαστικά «ξεφορτώσει» οι ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ δεν διαπραγματεύονται στην ελεύθερη αγορά. Πρόκειται για τιτλοποιήσεις δανείων, σύμφωνα με τις οποίες, εάν για παράδειγμα χρεοκοπήσει μία γερμανική επιχείρηση παραγωγής εργαλείων, η ΕΚΤ θα πρέπει να απαιτήσει από αυτήν την επιστροφή των δανείων – αφού η ΕΚΤ έχει χρηματοδοτήσει τα δανείστρια γερμανική τράπεζα, μέσω της κεντρικής της, λαμβάνοντας τις απαιτήσεις της γερμανικής τράπεζας σαν εγγύηση(!). Πρόκειται λοιπόν για μία «πιστωτική πυραμίδα» τεραστίων διαστάσεων, τάξης μεγέθους τουλάχιστον 1,5 τρις € (αντίστοιχες «λειτουργούν» από την Fed, από την BoE, από την BoJ κλπ.) η οποία, εάν καταρρεύσει, θα τυλίξει ολόκληρο τον πλανήτη στις φλόγες. Αρκεί να αντιληφθεί κανείς ότι το κεφάλαιο της ΕΚΤ μόλις αυξήθηκε στα 10 δις €, με τις πιστώσεις που παρέχει στο μέγεθος που αναφέραμε (άνω του 1 τρις €), για να καταλάβει το μέγεθος του προβλήματος.  

Στα πλαίσια αυτά είναι εμφανές πως η ελληνική βόμβα είναι πια το μικρότερο πρόβλημα όλων. Αντίθετα, είναι πολύ πιθανόν να «δρομολογηθεί» μεθοδικά η χρεοκοπία της Ελλάδας, εάν αποφασισθεί να χρησιμοποιηθεί η χώρα μας ως θυσία για τον καθησυχασμό, για τον κατευνασμό καλύτερα των αγορών – αφού μόνο τότε θα υποχρεώνονταν οι υπόλοιπες χώρες, μεταξύ των οποίων και οι Η.Π.Α., στην αποδοχή των μέτρων λιτότητας (εάν όχι στην αποκρατικοποίηση της εξουσίας), τα οποία πλέον απαιτούν οι αχόρταγες, δικτατορικές αγορές.      

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Κατά την υποκειμενική μας άποψη, η Ελλάδα δεν έχει απολύτως κανένα λόγο σήμερα να ιδιωτικοποιήσει τη δημόσια περιουσία της – ούτε εθνικό, ούτε οικονομικό, ούτε στρατηγικό, ούτε απλά «βιοποριστικό». Μία ενδεχόμενη αποκρατικοποίηση, σύμφωνα με το «μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα» που κατατέθηκε, αφενός μεν δεν θα χρησίμευε καθόλου στη χώρα μας, αφετέρου θα προκαλούσε ακριβώς το αντίθετο – την ελεγχόμενη χρεοκοπία της, καθώς επίσης την «υποδούλωση» μίας λεηλατημένης πλέον και εξαθλιωμένης χώρας, η οποία θα προσφερόταν ως θυσία στους «Βασιλείς» των αγορών. Χωρίς φυσικά να είμαστε απόλυτοι, εάν δεν διώξουμε άμεσα τους εισβολείς, παρά τα τεράστια προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε στη συνέχεια (η χρεοκοπία, σε συνδυασμό με την απομόνωση, θα ήταν εξαιρετικά οδυνηρές εμπειρίες), δεν πρόκειται να αποφύγουμε το μοιραίο – τη «λογική» δηλαδή της «στυμμένης λεμονόκουπας».   

Αντίθετα μάλιστα, εάν αναλάβουμε όλοι μαζί το ρίσκο, παραμένοντας φυσικά στη ζώνη του Ευρώ, αλλά χωρίς να εγκαταλείψουμε το μέλλον της πλούσιας, πολλαπλά προικισμένης χώρας μας στα χέρια μίας κυβέρνησης που μάλλον «θέλει, αλλά δεν μπορεί», έχουμε κάποιες αμυδρές ελπίδες ελεύθερης επιβίωσης – έστω και με χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο, για κάποια χρόνια. Άλλωστε, “δεν πρέπει ποτέ να αφήνει κανείς να συνεχίζεται μία ανωμαλία για να αποφύγει τον πόλεμο, επειδή δεν τον αποφεύγει τελικά, αλλά μόνο αλλάζουν οι συνθήκες προς όφελος των αντιπάλων του” (N.Machiavelli).

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 12. Ιουνίου 2011, viliardos@kbanalysis.com      

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει πρόσφατα το βιβλίο «Η κρίση των κρίσεων», το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένα οικονομικά άρθρα του 2009.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2364.aspx